Opodatkowanie odszkodowania i sprzedaży wraku samochodu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 12 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 12 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 kwietnia 2024 r. (wpływ 18 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanów faktycznych

Dnia 04-01-2021 r., jako prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w postaci specjalistycznego gabinetu lekarskiego, zawarł Pan z (…) umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego (…).

Działalność ta, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług, jest zwolniona z podatku VAT.

W tym czasie Pana dochody z ww. działalności były opodatkowane według podatku liniowego, co zostało przez Pana po roku zmienione i od stycznia 2022 roku są one rozliczane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 14%. Tym samym od 1 stycznia 2022 r. poprzez zaprzestanie pomniejszania kosztów uzyskania przychodu o koszty wynikające z umowy leasingu samochodu, użytkowanie samochodu oraz jego leasingowanie przestało mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Dnia 10-10-2023 r. roku zgłosił Pan chęć wykupu samochodu, którego to umowa leasingu kończyła się 03-12-2023 r. W dniu opłacenia ostatniej raty leasingu, tzn. 16-11-2023 r., z winy osoby drugiej doszło do kolizji samochodowej, w wyniku czego powstałą szkodę w późniejszym okresie ubezpieczyciel oszacował jako całkowitą. Leasingodawca, pomimo poinformowania go niezwłocznie o uszkodzeniu samochodu, w dniu 20-11-2023 r. wystawił fakturę sprzedaży, która została przez Pana opłacona. Było to niezgodne z warunkami umowy leasingu, gdyż powinien natychmiast wstrzymać fakturowanie, a następnie rozliczyć umowę po uzyskaniu odszkodowania z towarzystwa ubezpieczeniowego oraz po sprzedaży przez niego uszkodzonego pojazdu. Skutkiem powyższego koniecznym było dokonanie cesji szkody i przeniesienie prawa do wierzytelności z leasingodawcy na Pana, co miało miejsce 24-01-2024 r. Kolejną konsekwencją była wymuszona na Panu samodzielna sprzedaż wraku, co nastąpiło 02-02-2024 r.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku odpowiedział Pan na następujące pytania.

Czy umowa leasingu, o której mowa we wniosku, spełnia warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – tzw. leasing operacyjny?

Tak.

Czy od 1 stycznia 2022 r. zaprzestał Pan wykorzystywać samochód w Pana działalności gospodarczej?

Nie.

Czy od 1 stycznia 2022 r. wykorzystuje Pan samochód wyłącznie do celów prywatnych?

Nie.

Jeśli od 1 stycznia 2022 r. zaprzestał Pan wykorzystywać samochód w Pana działalności gospodarczej, to czy leasing tego samochodu został zamieniony na leasing konsumencki, spłacany przez Pana, jako osobę prywatną nieprowadzącą działalności gospodarczej?

Nie, nie został zamieniony na leasing konsumencki; został on zakończony 03-12-2023; 16-11-2023, czyli w dniu wypadku, została planowo opłacona ostatnia jego rata.

Kto i w jakim okresie opłacał składki na ubezpieczenie samochodu – Pan, czy leasingodawca?

Pan; przez cały okres leasingu, czyli od 04-01-2021 do 03-12-2023.

Kto i w jakim okresie w umowie ubezpieczenia samochodu był wskazany jako ubezpieczający, a kto jako ubezpieczony?

Ubezpieczającym był Pan, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą; ubezpieczonym był finansujący, czyli (…).

Jak należy rozumieć sformułowane przez Pana zdanie „Skutkiem powyższego koniecznym było dokonanie cesji szkody i przeniesienie prawa do wierzytelności z leasingodawcy na mnie (…)”; czy chodzi o cesję prawa do uzyskania przez Pana odszkodowania; jeśli chodzi o inne prawo – proszę je wskazać?

Chodzi o cesję prawa do uzyskania odszkodowania; opłacił Pan wszystkie raty wynikające z umowy leasingu oraz dodatkowo opłacił Pan pełną kwotę wartości wykupu przedmiotu leasingu, więc prawidłowo leasingodawca powinien przekazać Panu pełną kwotę odszkodowania uzyskaną od ubezpieczyciela oraz kwotę uzyskaną ze sprzedaży przez niego wraku samochodu.

Czy na skutek „cesji szkody” stał się Pan stroną umowy ubezpieczenia?

Tak.

Czy odszkodowanie zostało wypłacone na rzecz Pana, jako właściciela samochodu, czy na rzecz leasingodawcy, który następnie przekazał Panu kwotę z tytułu tego ubezpieczenia?

Wypłacone zostało na Pana rzecz, jako cesjonariusza szkody.

Czy odszkodowanie zostało przyznane Panu, jako osobie prywatnej, czy jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą?

Jako osobie prywatnej.

Pytanie

Czy dla Pana, jako osoby prywatnej, uzyskane odszkodowanie oraz sprzedaż wraku wcześniej leasingowanego samochodu, który nie był nigdy przyjęty do środków trwałych prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, a która to sprzedaż była czynnością przeprowadzoną w ramach likwidacji szkody całkowitej samochodu, generuje dla Pana skutek podatkowy?

Pana stanowisko w sprawie

Kwota odszkodowania oraz kwota ze sprzedaży wraku są przez Pana, czyli osobę fizyczną, uzyskane w ramach odszkodowania z OC sprawcy, czyli są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 i 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są:

(…)

3) pozarolnicza działalność gospodarcza,

(…)

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomej kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d tej ustawy, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy, chyba że sprzedaż następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że jako prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zawarł Pan umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego. Umowa ta spełnia warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – tzw. leasing operacyjny. Dnia 10 października 2023 r. roku zgłosił Pan chęć wykupu samochodu, którego umowa leasingu kończyła się 3 grudnia 2023 r. W dniu opłacenia ostatniej raty leasingu, tzn. 16 listopada 2023 r., z winy osoby drugiej doszło do kolizji samochodowej, w wyniku czego powstałą szkodę w późniejszym okresie ubezpieczyciel oszacował jako całkowitą. Leasingodawca w dniu 20 listopada 2023 r. wystawił fakturę sprzedaży, która została przez Pana opłacona. Następnie 2 lutego 2024 r. sprzedał Pan wrak samochodu. Przychody z Pana działalności gospodarczej od stycznia 2022 r. opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.):

Przychody z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności i dniem jego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 3% przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-21 ustawy o podatku dochodowym.

Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1, przy czym przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Ten przepis ma zastosowanie do składników będących rzeczami ruchomymi (w tym samochodu osobowego) wykorzystywanych w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu operacyjnego, o której mowa w art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W Pana przypadku doszło do sprzedaży wraku samochodu. Samochód ten wykorzystywany był w Pana działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W dniu opłacenia ostatniej raty leasingu, tzn. 16 listopada 2023 r., doszło do kolizji samochodowej. Wykup samochodu z leasingu nastąpił 20 listopada 2023 r. Natomiast 2 lutego 2024 r. sprzedał Pan samochód (wrak).

Zatem sprzedaż wraku samochodu spowodowała powstanie u Pana przychodu z działalności gospodarczej podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne według stawki 3%, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W odniesieniu natomiast do otrzymanego przez Pana odszkodowania stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. h ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Stosownie natomiast do art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii. Przychodem z działalności będą przekazane przez ubezpieczyciela odszkodowania za szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wskazane w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, składnikami majątku związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą będą zarówno składniki majątku stanowiące środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w tej działalności, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj. wszelkie przedmioty wykorzystywane przez podatnika w prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z wniosku wynika, że w związku z kolizją samochodu uzyskał Pan odszkodowanie z towarzystwa ubezpieczeniowego. Odszkodowanie to wypłacone zostało na Pana rzecz, jako cesjonariusza szkody.

Na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy oraz powołanych przepisów stwierdzam, że dla podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, niezależnie od formy jej opodatkowania, otrzymane odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (takim właśnie składnikiem majątku jest opisany we wniosku samochód), stanowi przychód z tej działalności. W przypadku podatników, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej, uzyskany z tego tytułu przychód podlega opodatkowaniu 8,5% stawką ryczałtu, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. h ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Jednocześnie podkreślam, że uzyskane przez Pana przychody z tytułu odszkodowania nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przepis art. 10 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wskazuje, które zwolnienia mają zastosowanie do podatników opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W myśl tego przepisu:

W przepisie tym nie zostało wymienione zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowanie: kwota odszkodowania oraz kwota ze sprzedaży wraku stanowią dla Pana przychód z działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu – z uwagi na wybraną przez Pana formę opodatkowania – ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, z zastosowaniem odpowiednio stawki 8,5% – w przypadku odszkodowania oraz 3% – w odniesieniu do przychodu ze sprzedaży wraku samochodu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).