Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług dotyczący braku opodatkowania podatkiem VAT wniesienia aportem udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do spółki jawnej.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A;

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B.

Opis zdarzenia przyszłego

Dnia (…) grudnia 2023 r. zmarł Ojciec Wnioskodawczyni. W skład spadku po zmarłym Ojcu wchodzi przedsiębiorstwo, które prowadzone było w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, NIP: (…) (dalej zwane „Przedsiębiorstwem”). Przedsiębiorstwo stanowiło majątek osobisty spadkodawcy, w związku z czym do spadku wchodzi całość tego przedsiębiorstwa.

Celem zapewnienia płynności funkcjonowania Przedsiębiorstwa, ustanowiono zarząd sukcesyjny. Zarządcą sukcesyjnym jest Wnioskodawczyni – A (córka zmarłego, (…)). Majątek Ojca Wnioskodawczyni, w tym przedsiębiorstwo, dziedziczony jest przez dwóch Spadkobierców, tj. przez Wnioskodawczynię (A – córka zmarłego) oraz brata Wnioskodawczyni (B – syn zmarłego – Zainteresowany niebędący stroną niniejszego postępowania). Spadkobiercy, objęte wspólnością udziały w spadku nabyli na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z (…) stycznia 2024 r., (…). Każdy ze Spadkobierców odziedziczył spadek, w którego skład wchodzi przedsiębiorstwo w spadku w 1/2 części.

Przedsiębiorstwo w spadku od chwili powstania posiada wszystkie składniki niezbędne do funkcjonowania, tworzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2024. 1061) („k.c.”). Następujące składniki materialne i niematerialne stanowią przedsiębiorstwo w spadku:

a)obiekt budowlany (…),

b)należności (wierzytelności),

c)środki finansowe na rachunkach bankowych,

d)zezwolenia i koncesje,

e)tajemnice przedsiębiorstwa,

f)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Spadkobiercy planują wnieść do przyszłej – nowo utworzonej – spółki jawnej, jedną czynnością (aportem) swoje udziały w przedsiębiorstwie w spadku. Udziały w przedsiębiorstwie w spadku, które mają zostać wniesione do spółki jawnej, obejmować będą wszystkie składniki majątkowe tworzące Przedsiębiorstwo w spadku, otrzymane przez Spadkobierców w drodze spadku, oraz składniki materialne i niematerialne nabyte w trakcie trwania zarządu sukcesyjnego, przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej.

Składniki (udziały) nabyte przez spadkobierców i wniesione do spółki będą stanowiły przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2024. 1061). Będą stanowiły organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Spółka jawna (utworzona przez Zainteresowanych) będzie mogła samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza realizowana dotychczas przez Spadkodawcę i przedsiębiorstwo w spadku będzie kontynuowana przez Spółkę jawną (utworzoną przez Zainteresowanych) w tym samym zakresie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Spadkodawca był czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka, którą planują utworzyć Zainteresowani, będzie czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka jawna nie będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych – nie będzie spółką wymienioną w art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2023. 2805).

Pytanie

Czy wniesienie aportem udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do przyszłej spółki jawnej będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2024. 361)?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2024. 361) („ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Dostawa towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, to w rozumieniu ustawy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Towarem w rozumieniu ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Sprzedaż w rozumieniu ustawy to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Na gruncie ustawy VAT transakcja zbycia mająca za przedmiot przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 6 pkt 1 ustawy VAT: Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa).

Pojęcie transakcji zbycia przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) interpretowane w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT obejmuje przeniesienie go w formie aportu, a zatem jest objęte treścią art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Przez pojęcie przedsiębiorstwa należy rozumieć jego definicję zawartą w art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2024. 1061) („k.c.”): przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 55(2) k.c., czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy VAT, konieczne jest, aby w ramach dokonywanej czynności prawnej cały majątek przeszedł na własność nabywcy, kontynuującego następnie działalność gospodarczą prowadzoną dotychczas przez zbywcę.

Z uwagi na specyfikę podmiotu, jakim jest przedsiębiorstwo w spadku należy wskazać, iż jest to jednostka obejmująca składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej:

a)przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci,

b)nabyte przez zarządcę sukcesyjnego albo na podstawie czynności, o których mowa w art. 13 ustawy o zarządzie sukcesyjnym (czynności zachowawcze), w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego [art. 2 ust. 1-3 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. 2021. 170) („u.z.s.”)].

Przedsiębiorstwo w spadku jest prowadzone przez zarządcę sukcesyjnego, działającego w imieniu własnym, ale na rachunek właściciela (właścicieli) przedsiębiorstwa w spadku. Zgodnie zaś z regulacją zawartą w art. 3 u.z.s., właścicielem przedsiębiorstwa w spadku jest:

a)osoba, która zgodnie z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia albo europejskim poświadczeniem spadkowym, nabyła składniki niematerialne i materialne, o których mowa w art. 2 ust. 1, na podstawie powołania do spadku z ustawy albo testamentu albo nabyła przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie na podstawie zapisu windykacyjnego;

b)małżonek przedsiębiorcy w przypadku, o którym mowa w art. 2 ust. 2, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

c)osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku albo udział w przedsiębiorstwie w spadku bezpośrednio od osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2, w tym osoba prawna albo jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33(1) § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, do której wniesiono przedsiębiorstwo tytułem wkładu – w przypadku gdy po śmierci przedsiębiorcy nastąpiło zbycie tego przedsiębiorstwa albo udziału w tym przedsiębiorstwie.

Wielkość udziałów w przedsiębiorstwie w spadku ustala się według wielkości udziałów spadkowych lub udziałów we współwłasności przedsiębiorstwa (art. 4 u.z.s.).

Jako, że udziały nie są wyodrębniane fizycznie, co do zasady nie można uznać każdego z nich za przedsiębiorstwo lub też zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Biorąc jednak pod uwagę wyjątkowy charakter jednostki organizacyjnej, jaką jest przedsiębiorstwo w spadku przyjąć należy, że wniesienie przez Spadkobierców wszystkich udziałów przedsiębiorstwa jedną czynnością – aportem, do nowo powstałego podmiotu, jest przeniesieniem całości majątku, a więc przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) k.c. W konsekwencji taki aport może spełniać przesłanki wyłączenia spod opodatkowania określone w ustawie VAT. Wniosek opiera się na założeniu, że o ile udziały w przedsiębiorstwie same w sobie nie stanowią przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, to już ujmowane jako całość będą przedsiębiorstwem w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Powyższe stanowisko pozostaje aktualne przyjąwszy, że dotychczas prowadzona przez Spadkodawcę działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (przedsiębiorstwa w spadku) będzie kontynuowana przez nabywcę.

Odwołując powyższe rozważania do przedstawionego w złożonym wniosku stanu faktycznego, należy wskazać następujące okoliczności:

a)Każdy z Zainteresowanych odziedziczył przedsiębiorstwo w spadku w 1/2 części. W ramach przedsiębiorstwa w spadku Zainteresowani kontynuują działalność gospodarczą prowadzoną dotychczas przez Spadkodawcę.

b)Spadkobiercy zamierzają utworzyć spółkę jawną, do której przeniosą aportem całość majątku przedsiębiorstwa w spadku (każdy z Zainteresowanych wniesie do nowo powstałej spółki po 1/2 udziału w przedsiębiorstwie w spadku. W ramach nowo powstałej spółki działalność gospodarcza prowadzona dotychczas przez Spadkodawcę będzie kontynuowana.

c)Spółka jawna przejmie cały majątek przedsiębiorstwa w spadku, które będzie stanowiło przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) k.c., gdyż aportem wniesiony zostanie zespół składników materialnych i niematerialnych, pozwalających na kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzonej dotychczas przez Spadkodawcę.

Zatem, w świetle przytoczonych okoliczności czynność, której dokonają Spadkobiercy (aport) będzie miała za przedmiot przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) k.c.

W związku z powyższym wspomniana czynność będzie zwolniona od podatku od towarów i usług przez wzgląd na brzmienie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Za przedstawionym przez Wnioskodawcę stanowiskiem przemawia treść następujących interpretacji podatkowych:

a)Interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2024 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.32.2024.2.ID,

b)Interpretacja indywidualna z dnia 13 sierpnia 2024 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.461.2024.1.ALN,

c)Interpretacja Indywidualna z dnia 28 czerwca 2024 r. nr 0112-KDIL2-2.4011.252.2024.4.MC.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., dalej: Kodeks cywilny). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest – zgodnie z art. 198 Kodeksu cywilnego – że:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Z kolei, przepis art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Należy zaznaczyć, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170), zwaną dalej „ustawą o zarządzie sukcesyjnym”, wprowadziły specyficzny rodzaj podatnika, jaki stanowi przedsiębiorstwo w spadku.

Ponadto przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym wprowadziły także zmiany m.in. w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz w ustawie o podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W myśl art. 2 ust. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Natomiast na mocy art. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Z kolei na mocy art. 9 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zgodnie z art. 12 ust. 10 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zgodnie z treścią przepisu art. 13 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Z kolei art. 14 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym stanowi, że:

W myśl art. 29 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Na mocy art. 59 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Z kolei, stosownie do art. 49 pkt 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jak już wcześniej wspomniano, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 1a ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 1b ustawy:

Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 17 ust. 1i ustawy:

Zgodnie z art. 17 ust. 1j ustawy:

W myśl art. 96 ust. 7 ustawy:

Zgodnie z regulacją art. 96 ust. 7b ustawy:

Natomiast na podstawie przepisu art. 96 ust. 7c ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że w skład spadku po zmarłym wchodzi przedsiębiorstwo, które prowadzone było w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo stanowiło majątek osobisty spadkodawcy, w związku z czym do spadku wchodzi całość tego przedsiębiorstwa. Celem zapewnienia płynności funkcjonowania Przedsiębiorstwa, ustanowiono zarząd sukcesyjny. Przedsiębiorstwo dziedziczone jest przez dwóch Spadkobierców. Spadkobiercy, objęte wspólnością udziały w spadku, nabyli na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia. Każdy ze Spadkobierców odziedziczył spadek, w którego skład wchodzi przedsiębiorstwo w spadku w 1/2 części. Przedsiębiorstwo w spadku od chwili powstania posiada wszystkie składniki niezbędne do funkcjonowania, tworzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy Kodeks cywilny. Składniki (udziały) nabyte przez spadkobierców i wniesione do spółki będą stanowiły organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Spółka jawna (utworzona przez Zainteresowanych) będzie mogła samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza realizowana dotychczas przez Spadkodawcę i przedsiębiorstwo w spadku będzie kontynuowana przez Spółkę jawną (utworzoną przez Zainteresowanych) w tym samym zakresie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Spadkodawca był czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka, którą planują utworzyć Zainteresowani, będzie czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT wniesienia aportem udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do spółki jawnej na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

W tym miejscu wskazać należy, że art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy:

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Pojęcie „przedsiębiorstwa” nie zostało zdefiniowane w ustawie. Zgodnie z poglądem przyjętym powszechnie w doktrynie prawa podatkowego, orzecznictwie sądowym oraz interpretacjach organów podatkowych – dla celów VAT – pojęcie przedsiębiorstwa powinno być rozumiane zgodnie z jego definicją zawartą w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Na mocy art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 55² Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:

Należy zauważyć, że o tym, czy zbycie składników majątku winno być do celów podatku od towarów i usług traktowane jako zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.

Zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że o tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 30 czerwca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 540/08). Ponadto – zgodnie z wyrokiem WSA we Wrocławiu z 6 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Wr 355/08 – sprzedaż poszczególnych elementów przedsiębiorstwa, choćby nawet przedstawiały one znaczną wartość w porównaniu z wartością całego przedsiębiorstwa, nie stanowi podstawy do uznania, że faktycznie nastąpiła jego sprzedaż. Przedsiębiorstwo jako przedmiot musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Zatem – stosownie do powołanych orzeczeń – zbycie przedsiębiorstwa powinno być oceniane w każdej takiej czynności indywidualnie. Przy czym podstawą takiej oceny – a więc podstawą uznania czy mamy do czynienia z przeniesieniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części – nie może być wartość wnoszonych składników lub elementów. Ponadto, kryterium uznania za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa przenoszonych składników, jest ich zorganizowany charakter, dzięki któremu mogą one realizować zadania gospodarcze. Kluczowa zatem jest ich wzajemna funkcjonalność oraz organizacyjna odrębność. Wskazać także należy, że muszą być to składniki zarówno materialne, jak i niematerialne ściśle związane z przedsiębiorstwem. Przy czym sama czynność przeniesienia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczy głównie kompletnego objęcia fizycznych elementów umożliwiających określone działanie, a jeśli z taką działalnością związane są także składniki niematerialne, wówczas także i one powinny zostać przeniesione na nowego nabywcę.

W powołanym wyżej orzeczeniu w sprawie C-497/01, TSUE wskazał, że z uwagi na cele Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając cel i kontekst regulacji. Zatem, właściwego rozumienia pojęcia przedsiębiorstwa w znaczeniu nadanym przez przepis art. 6 pkt 1 ustawy, należy poszukiwać w orzecznictwie wspólnotowym, akcentującym aspekt funkcjonalny przedsiębiorstwa (możliwość samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej). I tak, w ww. wyroku TSUE wyjaśniał, że wyrażona w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy zasada braku dostawy ma zastosowanie do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej jego części, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa mogącego prowadzić działalność gospodarczą

W tym miejscu należy wskazać, że co do zasady, aby można było mówić o przedsiębiorstwie, składniki materialne i niematerialne tworzące to przedsiębiorstwo powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w sposób tworzący zespół. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby mogły posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 1038¹ Kodeksu cywilnego:

Z opisu sprawy wynika, że przedsiębiorstwo w spadku od chwili powstania posiada wszystkie składniki niezbędne do funkcjonowania, tworzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Następujące składniki materialne i niematerialne stanowią przedsiębiorstwo w spadku:

a)obiekt budowlany (…),

b)należności (wierzytelności),

c)środki finansowe na rachunkach bankowych,

d)zezwolenia i koncesje,

e)tajemnice przedsiębiorstwa,

f)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Spadkobiercy planują wnieść do przyszłej – nowo utworzonej – spółki jawnej, jedną czynnością (aportem) swoje udziały w przedsiębiorstwie w spadku. Udziały w przedsiębiorstwie w spadku, które mają zostać wniesione do spółki jawnej, obejmować będą wszystkie składniki majątkowe tworzące Przedsiębiorstwo w spadku, otrzymane przez Spadkobierców w drodze spadku, oraz składniki materialne i niematerialne nabyte w trakcie trwania zarządu sukcesyjnego, przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej. Składniki będą stanowiły organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Spółka jawna (utworzona przez Zainteresowanych) będzie mogła samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza realizowana dotychczas przez Spadkodawcę i przedsiębiorstwo w spadku będzie kontynuowana przez Spółkę jawną (utworzoną przez Zainteresowanych) w tym samym zakresie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Odnosząc się do kwestii uznania, że czynność wniesienia aportem przez Zainteresowanych udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do spółki jawnej będzie czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy należy ponownie wskazać, że, co do zasady, aby można było mówić o przedsiębiorstwie, składniki materialne i niematerialne tworzące to przedsiębiorstwo powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w sposób tworzący zespół. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby mogły posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

W przypadku współwłasności każdy ze współwłaścicieli jest odrębnym podmiotem, każdy może rozporządzać swoim udziałem w oderwaniu od pozostałych współwłaścicieli. Jednak nie dochodzi przy tym do fizycznego wyodrębnienia masy majątkowej stanowiącej tę współwłasność.

Biorąc powyższe pod uwagę w kontekście analizowanej sprawy zasadniczo należałoby uznać, że każdy ze spadkobierców ma zamiar przekazać część, a nie całość przedsiębiorstwa w spadku, zaś udział w przedsiębiorstwie nie posiada cech fizycznie wyodrębnionych samodzielnych składników majątkowych i niemajątkowych, tym samym nie może być uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ani też zorganizowaną jego część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Jednak w przedmiotowej sprawie nie można pominąć specyficznych regulacji wynikających z ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.

Celem wprowadzenia tych przepisów było zachowanie ciągłości prowadzenia przedsiębiorstwa w okresie, gdy trwają jeszcze procedury spadkowe. Ustawa obejmuje kwestie tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG oraz kontynuowania tej działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie przedsiębiorstwo w spadku, które kontynuuje działalność zmarłego przedsiębiorcy (Spadkodawcy) w dotychczasowym zakresie, odziedziczyła córka oraz syn Spadkodawcy. Spadkobiercy stali się jednocześnie w częściach ułamkowych właścicielami przedsiębiorstwa w spadku. Zatem, w wyniku przyjęcia spadku Zainteresowani są współwłaścicielami udziałów przedsiębiorstwa w spadku. Celem wniesienia udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do spółki jawnej, będzie kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa w dotychczasowym zakresie.

W konsekwencji wniesienie przez spadkobierców przysługujących im udziałów w przedsiębiorstwie w spadku – które w momencie nabycia przez spółkę jawną będą stanowiły całość przejmowanego majątku, a zatem będą spełniały definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny – podlegać będzie wyłączeniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Zatem, w przypadku wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, spółka jawna, do której Zainteresowani wniosą tytułem wkładu nabyte w spadku przedsiębiorstwo, stanie się następcą prawnym w podatku od towarów i usług, a czynność przeniesienia majątku Przedsiębiorstwa w spadku do spółki jawnej będzie stanowić czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że wniesienie aportem udziałów w przedsiębiorstwie w spadku do przyszłej spółki jawnej będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy wskazać, że interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie pytania odnoszącego się do podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani A (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.