Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku opodatkowania sprzedaży działek powstałych w wyniku podziału Nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…) prowadzi postępowanie egzekucyjne p-ko dłużnikom A, B, w którym na wniosek wierzyciela egzekucja została skierowana do nieruchomości Dłużnika, dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…).

W ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, przeprowadzona zostanie licytacja ww. nieruchomości. Komornik dokonywać będzie sprzedaży nieruchomości (…) jako całości, a nie poszczególnych jej działek. W przypadku wypełnienia przez licytanta warunków licytacyjnych, uzyska on prawo do przysądzenia prawa własności ww. nieruchomości.

W ramach dotychczasowych czynności, Komornik ustalił następujące okoliczności: zgodnie z art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, Komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy nieruchomości będącej własnością Dłużników.

Przedmiotowa nieruchomość opisana jest jako nieruchomość rolna niezabudowana stanowiąca działki powstałe po podziale geodezyjnym działki nr ew. 1 i 2 o nr ewidencyjnych:

1)3 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

2)4 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

3)5 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

4)55 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

5)6 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

6)7 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

7)8 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

8)9 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

9)10 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

10)11 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

11)12 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

12)13 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

13)14 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

14)15 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV, RVI;

15)16 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

16)17 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

17)18 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV;

18)19 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RIVB, RV;

19)20 o powierzchni (…) m² – symbol użytku: RV.

Łączna powierzchnia działek (…) m² (… ha). Oznaczenie użytków: RIVB-grunty orne, RV-grunty orne, RVI-grunty orne. Podział geodezyjny nie został ujawniony w księdze wieczystej nr (…). Widnieje również odmienna powierzchnia gruntów: w księdze wieczystej (…) ha, wg wypisu z rejestru gruntów: (…) ha.

Wydzielone geodezyjnie działki posiadają wewnętrzną drogę dojazdową, stanowiącą działkę nr ew. 3. Działki posiadają poprzez drogę wewnętrzną dostęp do drogi publicznej, którą stanowi działka gminna nr ew. 21. Obecnie fizyczny dojazd do wydzielonych działek ścieżką polną, ubitą, nie stanowiącą formalnie drogi dojazdowej.

Podzielone działki: nieuprawiane, teren działek płaski, nieogrodzony. Teren działek stanowią łąki. Uzbrojenie w dalszym zasięgu ok. (...) m.

Dla przedmiotowego terenu nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (…), uchwalonym uchwałą (…) przedmiotowe działki znajdują się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – ekstensywnej (symbol MN2).

W dniu 16 maja 2023 r., dla działki nr ewid. 2 (po podziale obecnie działki nr ew. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20) została wydana decyzja nr (…) na budowę X budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Na podstawie informacji uzyskanych od Dłużników ustalono, iż:

1.Dłużnicy nabyli przedmiotową nieruchomość w dniu (...)1989 r. na podstawie umowy sprzedaży, a czynność sprzedaży nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabycie tej nieruchomości nie było udokumentowane fakturą z wykazanym podatkiem. Z tytułu nabycia nieruchomości nabywcom nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. A był czynnym podatnikiem VAT w przeszłości w związku z prowadzoną niegdyś działalnością gospodarczą. Działka nie była nabyta w związku z tą działalnością.

Decyzją z dnia (...)2023 r. nr (…) na rzecz B zostały ustalone warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie X budynków mieszkalnych jednorodzinnych, na terenie działki nr 2. W konsekwencji wydania decyzji o warunkach zabudowy, burmistrz Gminy (…) zatwierdził podział nieruchomości, w wyniku którego powstały działki ewidencyjne o numerach: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13. Żadna z działek powstałych w wyniku podziału geodezyjnego nie stanowi działki zabudowanej.

2.Dłużnicy, to jest zarówno A, jak i B, nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT.

3.Dłużniczka A prowadziła własną działalność gospodarczą (sprzedaż detaliczna) w (…) na początku lat ‘90, Dłużnik B prowadził działalność (…) do około 2000 r.

4.Nieruchomość została nabyta przez Dłużników do ich wspólnego majątku małżeńskiego w 1989 r., nie była nabyta na potrzeby ich działalności gospodarczych.

5.Nieruchomość została grzecznościowo użyczona sąsiadowi nieodpłatnie na podstawie ustnej umowy, a Dłużnicy nie uzyskali z tego tytułu jakiejkolwiek korzyści (tak pieniężnej, rzeczowej, czy osobistej).

6.Decyzja nr (…) o warunkach zabudowy formalnie została wydana na oznaczoną w treści działkę nr 2 przed jej podziałem – wskazać jednak należy, że decyzja nie wygasła w związku z jej podziałem. Decyzja o warunkach zabudowy nie jest wydawana dla określonej (oznaczonej geodezyjnie) „działki”, lecz dla określonego „terenu”. W ocenie Dłużnika, nie są to pojęcia tożsame. Teren, dla którego ustala się warunki zabudowy w konkretnej decyzji WZ może obejmować jedną lub więcej działek geodezyjnych, przy czym wymienienie w tej decyzji owej działki (owych) działek służy przede wszystkim identyfikacji tego terenu oraz wyznaczeniu jego granic. Jest zaś bezsporne, że w wyniku geodezyjnego podziału takiej działki (odpowiednio: scalenia takich działek) nie przestaje istnieć teren, którego dana decyzja WZ dotyczy, a tylko zmienia się formalny (geodezyjny) „opis” tego terenu. Dłużnik wskazuje, że decyzja obowiązuje dla wszystkich działek powstałych z podziału.

7.Dla poszczególnych działek o nr: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, nie były wydawane decyzje o warunkach zabudowy, czy też decyzje o lokalizacji inwestycji na cele publiczne.

8.Działka nr 3 została przeznaczona pod drogę wewnętrzną, zapewniając dostęp do pozostałych działek powstałych z podziału Nieruchomości. Aktualnie nie ma tam żadnej faktycznej drogi i nigdy jej nie było – podział zakłada tylko przyszłe wykorzystanie tej Nieruchomości. Nigdy Dłużnicy nie wykonywali na tym obszarze jakichkolwiek prac służących wybudowaniu drogi lub przygotowaniu terenu pod taką drogę.

Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Skarbowego w (…) wynika, że:

-Dłużnik B nie jest aktualnie zarejestrowana jako prowadząca działalność gospodarczą. Podatniczka nie jest zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług. Prowadziła działalność gospodarczą w okresie 1 października 1992 r. do 7 września 2005 r. pod adresem (…).

-Dłużnik A nie jest aktualnie zarejestrowany jako prowadzący działalność gospodarczą. Podatnik nie jest zarejestrowany jako podatnik od towarów i usług. Prowadził działalność gospodarczą w okresie od 27 sierpnia 1990 r. do 2 września 2002 r. pod adresem (…).

Pytanie

Czy planowana przez Komornika w trybie postępowania egzekucyjnego sprzedaż Nieruchomości niezabudowanej, dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…), będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT?

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż organ egzekucyjny zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi zobowiązany jest dokonać sprzedaży łącznie całej Nieruchomości, a nie poszczególnych działek wchodzących w skład tej Nieruchomości.

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego, są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Z powyższego przepisu wynika, że komornik wykonując czynności egzekucyjne jest płatnikiem VAT od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 2997 r. – Ordynacja Podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Zatem z powołanych przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika.

Prowadzona przez komornika sprzedaż towarów, będących własnością dłużnika będzie opodatkowana VAT, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy transakcja ta nie podlegałaby opodatkowaniu VAT lub byłaby z niego zwolniona, to komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia VAT. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika. Tym samym, komornik sądowy jest zobowiązany do przestrzegania przepisów ustawy o VAT oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W art. 2 pkt 33 ww. ustawy wprowadzono definicję terenu budowlanego. Zgodnie z tą definicją, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W okolicznościach analizowanej sprawy ustalono, iż na terenie, na którym znajduje się Nieruchomość KW nr (…) nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy (…), uchwalonym uchwałą (…), działki stanowiące ww. Nieruchomość znajdują się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – ekstensywnej (symbol MN2). W dniu 16 maja 2023 r. dla działki nr ewid. 2 (po podziale obecnie działki nr ew. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20) została wydana decyzja nr (…) na budowę X budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Mając na uwadze powyższe, w ocenie Komornika, planowana w trybie postępowania egzekucyjnego sprzedaż Nieruchomości stanowiącej niezabudowane działki o numerach ewidencyjnych: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta nr (…), nie będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Tym samym, planowana sprzedaż Nieruchomości (…) będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT. Dodatkowo należy wskazać, iż Komornik dokonywać będzie sprzedaży łącznie całej Nieruchomości (…), a nie poszczególnych jej działek.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle powołanych powyżej przepisów grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Na mocy art. 195 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

W świetle art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przepis art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Art. 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części, jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W tym miejscu zauważyć należy, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

W świetle powołanych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, zamierza Pan sprzedać w drodze licytacji Nieruchomość oznaczoną księgą wieczystą nr (…). Przedmiotowa Nieruchomość opisana jest jako nieruchomość rolna niezabudowana stanowiąca działki powstałe po podziale geodezyjnym działki nr 1 i nr 2 o nr ewidencyjnych: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20. Wydzielone geodezyjnie działki posiadają wewnętrzną drogę dojazdową, stanowiącą działkę nr 3. Obecnie fizyczny dojazd do wydzielonych działek ścieżką polną, ubitą, nie stanowiącą formalnie drogi dojazdowej. Podzielone działki: nieuprawiane, teren działek płaski, nieogrodzony. Teren działek stanowią łąki. Uzbrojenie w dalszym zasięgu ok. (...) m. Dla przedmiotowego terenu nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przedmiotowe działki znajdują się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej –ekstensywnej (symbol MN2). W dniu 16 maja 2023 r., dla działki nr 2 (po podziale obecnie działki nr ew. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20) została wydana decyzja nr (…) na budowę X budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Na podstawie informacji uzyskanych od Dłużników ustalono, iż:

-Dłużnicy nabyli przedmiotową nieruchomość w dniu 6 grudnia 1989 r. na podstawie umowy sprzedaży, a czynność sprzedaży nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabycie tej nieruchomości nie było udokumentowane fakturą z wykazanym podatkiem. Z tytułu nabycia nieruchomości nabywcom nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

A był czynnym podatnikiem VAT w przeszłości w związku z prowadzoną niegdyś działalnością gospodarczą. Działka nie była nabyta w związku z tą działalnością.

Decyzją z dnia 16 maja 2023 r. nr (…) na rzecz A zostały ustalone warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie X budynków mieszkalnych jednorodzinnych, na terenie działki nr 2. W konsekwencji wydania decyzji o warunkach zabudowy, burmistrz Gminy (…) zatwierdził podział nieruchomości, w wyniku którego powstały działki ewidencyjne o numerach: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13. Żadna z działek powstałych w wyniku podziału geodezyjnego nie stanowi działki zabudowanej.

-Dłużnicy (B, A) nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT. Dłużniczka B prowadziła własną działalność gospodarczą (sprzedaż detaliczna) w (…) na początku lat ‘90, Dłużnik A prowadził działalność w (…).

-Nieruchomość została nabyta przez Dłużników do ich wspólnego majątku małżeńskiego w 1989 r., nie była nabyta na potrzeby ich działalności gospodarczych.

-Nieruchomość została grzecznościowo użyczona sąsiadowi nieodpłatnie na podstawie ustnej umowy, a Dłużnicy nie uzyskali z tego tytułu jakiejkolwiek korzyści (tak pieniężnej, rzeczowej, czy osobistej).

-Decyzja nr (…) o warunkach zabudowy formalnie została wydana na oznaczoną w treści działkę nr 2 przed jej podziałem – wskazać jednak należy, że decyzja nie wygasła w związku z jej podziałem. Decyzja o warunkach zabudowy nie jest wydawana dla określonej (oznaczonej geodezyjnie) „działki”, lecz dla określonego „terenu”. Dłużnik wskazał, że decyzja obowiązuje dla wszystkich działek powstałych z podziału. Dla poszczególnych działek o nr: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, nie były wydawane decyzje o warunkach zabudowy, czy też decyzje o lokalizacji inwestycji na cele publiczne.

-Działka nr 3 została przeznaczona pod drogę wewnętrzną, zapewniając dostęp do pozostałych działek powstałych z podziału Nieruchomości. Aktualnie nie ma tam żadnej faktycznej drogi i nigdy jej nie było – podział zakłada tylko przyszłe wykorzystanie tej Nieruchomości. Nigdy Dłużnicy nie wykonywali na tym obszarze jakichkolwiek prac służących wybudowaniu drogi lub przygotowaniu terenu pod taką drogę.

Pana wątpliwości dotyczą wskazania, czy planowana przez Komornika w trybie postępowania egzekucyjnego sprzedaż Nieruchomości niezabudowanej (składającej się z działek 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20), korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka aktywność Dłużników, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem, należy uznać, że sprzedaż przez Pana działek należących do Dłużników nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dłużnicy nie wypełnią przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie wystąpią w roli podatników podatku od towarów i usług prowadzących działalność gospodarczą w odniesieniu do sprzedaży powstałych w wyniku podziału Nieruchomości działek o nr: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20. Jak bowiem wynika z wniosku, opisana Nieruchomość została nabyta przez Dłużników do ich wspólnego majątku małżeńskiego, nie była nabyta na potrzeby ich działalności gospodarczych. Wskazał Pan, że Nieruchomość została użyczona sąsiadowi nieodpłatnie na podstawie ustnej umowy, a Dłużnicy nie uzyskali z tego tytułu jakiejkolwiek korzyści (tak pieniężnej, rzeczowej, czy osobistej). Z opisu sprawy wynika również, że decyzją z 2023 r. nr (…) na rzecz A zostały ustalone warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie X budynków mieszkalnych jednorodzinnych, na terenie działki nr 2. Ww. decyzja obowiązuje dla wszystkich działek powstałych z podziału. Na działce nr 3, która została przeznaczona pod drogę wewnętrzną, Dłużnicy nie wykonywali jakichkolwiek prac służących wybudowaniu drogi lub przygotowaniu terenu pod taką drogę. Tym samym, Dłużnicy nie podjęli takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podjęte przez Dłużników należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W konsekwencji, sprzedaż Nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego składającej się z działek o nr: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20), która nie była wykorzystywana w prowadzonej przez Dłużników działalności gospodarczej oraz (jak wynika z treści wniosku), która nie była przedmiotem najmu – jako sprzedaż majątku osobistego Dłużników – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Dłużnicy nie wystąpią w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy w związku z ww. dostawą.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że planowana przez Komornika w trybie postępowania egzekucyjnego sprzedaż Nieruchomości niezabudowanej (tj. działek o nr: 3, 4, 5, 55, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20), nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Pana stanowisko, że „(…) planowana sprzedaż Nieruchomości (…) będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT” jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.