
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
14 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa do odliczenia podatku VAT przez Nabywcę. Uzupełnili go Państwo pismem z 5 lutego 2025 r. (wpływ 5 lutego 2025 r.) oraz pismem z 6 marca 2025 r. (wpływ 7 marca 2025 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowany będący stroną postępowania:
A.
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Podatnik, tj. A. z siedzibą w (…), jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Jest on także użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiącą zabudowaną działkę gruntu numer 1 o obszarze 0,1874 ha (słownie: jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt cztery metry), będącej własnością Gminy Miasto (…), położonej w (…) przy ul. (…), obręb (...) Miasto (…), oraz właścicielem stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, czterech budynków niemieszkalnych o oznaczeniu adresowym ul. (…) (dalej: Nieruchomość). Budynki te wpisane są do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Podatnika. Dla wskazanej nieruchomości obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony Uchwałą Nr (…) Rady Miejskiej w (…) z 27 listopada 2007 r. i leży w granicach konturu elementarnego: „A1 MŚ” - teren zabudowy mieszkaniowej śródmiejskiej (obszar rewaloryzacji zabudowy mieszkaniowej śródmiejskiej).
Na ww. gruncie znajduje się także infrastruktura: ogrodzenie, utwardzony plac, linia elektryczna, melioracja odwadniająca, kanalizacja zewnętrzna, rurociąg ciepłowniczy, przyłącze wodnokanalizacyjne.
Przedmiotowa nieruchomość wraz z budynkami i znajdującą się tam infrastrukturą była wykorzystywana do wykonywana czynności opodatkowanych w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.
Prawo użytkowania wieczystego ww. gruntu zostało ustanowione w 1988 r. na rzecz Podatnika. Na przedmiotowym gruncie Podatnik prowadził inwestycje polegające m.in. na budowie budynku oraz stworzeniu, jak i modernizacji istniejącej już infrastruktury. Prace te odbywały się przed 1994 r.
Następnie, tj. po wejściu w życie regulacji ustawy o VAT z 2004 r., Podatnik nie ponosił wydatków na ulepszenie poszczególnych budynków i infrastruktury, w stosunku do których (wydatków) miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej poszczególnych budynków, czy infrastruktury.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy
Podatnik planuje odpłatnie zbyć prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, gdzie nabywcą będzie Zainteresowany niebędący stroną postępowania (czynny podatnik podatku od towarów i usług). Ten drugi, wskazanego nabycia planuje dokonać na potrzeby wykonywanych przez siebie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i jest zainteresowany możliwością odliczenia podatku naliczonego od takiej transakcji - o ile ten w ogóle przy niej (transakcji) wystąpi.
Budynki/budowle wskazane we wniosku zostały oddane do użytkowania po przeprowadzonych przez Podatnika inwestycjach, we wrześniu 1994 r.
Budynki/budowle wskazane we wniosku były wykorzystywane przez Podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT od 1 września 1994 r. do dnia dzisiejszego (tj. nadal są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT).
Pytania (doprecyzowane w uzupełnieniu do wniosku)
1.Czy do pierwszego zasiedlenia (w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT) poszczególnych budynków i budowli (infrastruktury) doszło przed 2004 r.?
2.Czy odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, stanowi czynność podlegającą zwolnieniu z VAT w oparciu o regulacje art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?
3.Czy odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, stanowi czynność podlegającą zwolnieniu z VAT w oparciu o regulacje art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT?
4.Czy w sytuacji odpłatnego nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, Zainteresowany niebędący stroną postępowania, będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z takiej transakcji, w oparciu o art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu do wniosku)
W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o VAT, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.
Z kolei jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W oparciu o powyższe należy wskazać, iż aby doszło do opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług, muszą zaistnieć określone okoliczności.
Mianowicie warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w przypadku dokonywania tej transakcji w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o VAT. Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży, Wnioskodawca będzie spełniał przesłanki do uznania go za podatnika podatku od towarów i usług. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Analizując powyższe, należy dokonać sprawdzenia w pierwszej kolejności, czy wystąpi transakcja ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, o czym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W tym celu należy zwrócić uwagę na definicję legalną „towaru”.
W ramach art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, czytamy że przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jak natomiast stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy natomiast m.in. rzeczy, a te z kolei dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome.
Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W świetle powyższego, grunt spełnia definicję towaru określoną art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. W przypadku, w którym przeniesienie własności tej rzeczy następuje za wynagrodzeniem, oczywiście występuje także element odpłatności, jako ekwiwalent w zamian za przeniesienia prawa własności.
Należy w tym wypadku wskazać jeszcze na regulację art. 29a ust. 8 i 9 ustawy o VAT. Czytamy tam, że (art. 29a ust. 8 ww. aktu) w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Jednocześnie art. 29a ust. 9 ustawy o VAT wskazuje, że przepisu ust. 8 nie stosuje się do czynności oddania w użytkowanie wieczyste gruntu, dokonywanego z równoczesną dostawą budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli. Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części na nim posadowione. Oznacza to, że grunt dzieli w VAT los podatkowy ww. obiektów, które się na nim znajdują. Zatem w sytuacji, kiedy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Wskazany przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.
Mając na uwadze powyższe, de facto o objęciu opodatkowaniem transakcji sprzedaży Nieruchomości wraz z zabudowaniami i infrastrukturą przez Wnioskodawcę, będzie decydowało czy w ogóle można przypisać mu status podatnika VAT. Mianowicie w świetle art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Z kolei jak stanowi art. 15 ust. 2 ww. aktu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem aby mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej, która z kolei pozwala nam traktować podmiot za podatnika VAT, czynności podejmowane przez niego powinna cechować stałość, powtarzalność i profesjonalizm.
Przestawiona definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Wnioskodawca, w kontekście powyższego, nie kwestionuje swojego statusu podatnika VAT czynnego w przypadku tej ww. transakcji.
Odpłatne zbycie dotyczy majątku związanego z prowadzoną przez Podatnika działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.
W myśl regulacji art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez „pierwsze zasiedlenie” rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - dalej TSUE (z 16 listopada 2017 r. C-308/16), obecnie nie istnieją żadne wątpliwości co do uznania, że zajęcie ulepszonego budynku, czy budowli na własne cele przez podatnika także stanowi element istotny z punktu widzenia realizacji ww. regulacji. TSUE w ww. orzeczeniu wskazał bowiem, że interpretacja przepisów art. 12 ust. 1 i 2 oraz art. 135 ust. 1 lit. j dyrektywy w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w sposób niesprzeciwiający się przepisom krajowym uzależniającym zwolnienie z podatku od wartości dodanej w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy przypomnieć, że prawo użytkowania wieczystego ww. gruntu zostało ustanowione w 1988 r. na rzecz Podatnika. Na przedmiotowym gruncie Podatnik prowadził inwestycje polegające m.in. na budowie budynku oraz stworzeniu, jak i modernizacji istniejącej już infrastruktury. Prace te odbywały się przed 1994 r. Następnie, tj. po wejściu w życie regulacji ustawy o VAT z 2004 r., Podatnik nie ponosił wydatków na ulepszenie poszczególnych budynków i infrastruktury, w stosunku do których (wydatków) miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej poszczególnych budynków, czy infrastruktury.
Mając na uwadze powyższe, Podatnik stoi na stanowisku, że do pierwszego zasiedlenia (w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT) poszczególnych budynków i budowli (infrastruktury) doszło przed 2004 r.
Warto jednak wskazać, że opodatkowanie transakcji podatkiem od towarów i usług nie musi za sobą nieść skutku ekonomicznego w postaci obciążenia tej transakcji efektywnym zobowiązaniem podatkowym w VAT. Oczywiście regułą wyrażoną w ramach art. 41 ust. 1 ustawy o VAT jest, że stawka podatku wynosi 23%, z zastrzeżeniem kolejnych regulacji ustawy.
Niemniej jednak w ramach regulacji art. 43 ust. 1 tego aktu prawnego, ustawodawca wskazuje czynności zwolnione z VAT jako wyjątek od ww. reguły. W art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, czytamy, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Kwestia momentu pierwszego zasiedlenia budynków i budowli (infrastruktury) znajdującej się na Nieruchomości była przedmiotem odrębnego pytania w ramach składanego wniosku. Podatnik stoi na stanowisku, że do pierwszego zasiedlenia budynków i budowli (infrastruktury) znajdującej się na Nieruchomości doszło jeszcze przed 2004 r., gdyż prawo użytkowania wieczystego ww. gruntu zostało ustanowione w 1988 r. na rzecz Podatnika. Na przedmiotowym gruncie Podatnik prowadził inwestycje polegające m.in. na budowie budynku oraz stworzeniu, jak i modernizacji istniejącej już infrastruktury. Prace te odbywały się przed 1994 r. Następnie, tj. po wejściu w życie regulacji ustawy o VAT z 2004 r., Podatnik nie ponosił wydatków na ulepszenie poszczególnych budynków i infrastruktury, w stosunku do których (wydatków) miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej poszczególnych budynków, czy infrastruktury.
Stąd też w ocenie Podatnika odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, stanowi czynność podlegającą zwolnieniu z VAT w oparciu o regulacje art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Do transakcji dochodzi bowiem nie w ramach pierwszego zasiedlenia ani nie w okresie krótszym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia. Transakcja ta korzysta zatem ze zwolnienia z VAT.
W art. 43 ust. 1 pkt 10a ww. ustawy, czytamy, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Tak więc, by dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.
Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.
Takie stanowisko także zajmuje Podatnik. W jego ocenie regulacja z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT nie znajduje zastosowania do transakcji odpłatnego zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą. Dzieje się tak przez wzgląd, iż w ramach pozostałych pytań stawianych tut. Organowi Podatnik uzasadnił, iż transakcja ta korzysta ze zwolnienia w oparciu o regulację art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Podstawowym mechanizmem zapewniającym neutralność podatku od towarów i usług jest możliwość odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyrażona jest m.in. w ramach regulacji art. 86 ust. 1 ww. aktu prawnego, gdzie czytamy, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, co do zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zainteresowany niebędący stroną postępowania jest podatnikiem VAT czynnym, o którym stanowią przepisy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zainteresowany niebędący stroną postępowania planuje nabyć prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz ze znajdującymi się na nim zabudowaniami i infrastrukturą, o którym mowa w przedmiotowym wniosku. Nabycia tego planuje dokonać w związku z wykonywanymi i na potrzeby wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stąd też Zainteresowany niebędący stroną postępowania stoi na stanowisku, że w przypadku w którym ww. transakcja będzie objęta podatkiem VAT i nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania, będzie on uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu tego nabycia. Spełnione będą bowiem wszystkie przesłanki, o jakich stanowi regulacja art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. nabycia dokona podatnik, o jakim mowa w art. 15 ust. 1 tej ustawy, a towary będą nabyte w celu wykonywania czynności opodatkowanych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwaną dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Ponadto, sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z opisu sprawy wynika, że Sprzedający jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Przedmiotowa Nieruchomość jest zabudowana działką nr 1. Budynki znajdujące się na działce wpisane są do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Państwa działalności. Budynki/budowle wskazane we wniosku były wykorzystywane przez Podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT od 1 września 1994 r. do dnia dzisiejszego (tj. nadal są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT).
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii czy zbycie prawa użytkowania wieczystego budynków i budowli (infrastruktury) znajdujących się na działce nr 1 będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Na wstępie wskazać należy, że zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu przez Państwa, będzie stanowiła dostawę dokonywaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Nieruchomość bowiem była przez Państwa wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.
Tym samym czynność zbycia prawa użytkowania wieczystego opisanej Nieruchomości, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy.
Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedlenie - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W myśl art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym stanowi art. 43 ust. 1 pkt 10 i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2) złożą:
a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 musi również zawierać:
1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3) adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle bądź ich części, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Wskazali Państwo, że przedmiotowa Nieruchomość zabudowana jest czterema budynkami niemieszkalnymi oraz budowlami (infrastruktura), czyli ogrodzeniem, utwardzonym placem, linią elektryczną, melioracją odwadniającą, kanalizacją zewnętrzną, rurociągiem ciepłowniczym, przyłączem wodnokanalizacyjnym, które zgodnie z treścią wniosku stanowią budowle.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla zbycia prawa użytkowania wieczystego opisanej we wniosku Nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do ww. budynków i budowli znajdujących się na Nieruchomości miało miejsce pierwsze zasiedlenie.
Z wniosku wynika, że budynki/budowle (infrastruktura) wskazane we wniosku zostały oddane do użytkowania po przeprowadzonych przez Podatnika inwestycjach, we wrześniu 1994 r. Ponadto, Podatnik nie ponosił wydatków na ulepszenie poszczególnych budynków i infrastruktury, stanowiących 30% wartości początkowej poszczególnych budynków, czy infrastruktury. W związku z powyższym wraz z oddaniem budynków i budowli do użytkowania w roku 1994, doszło do pierwszego zasiedlenia i od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży minie okres dwóch lat.
W rezultacie, do pierwszego zasiedlenia doszło jeszcze przed 2004 r. Zatem, dla transakcji dostawy budynków i budowli (infrastruktury) posadowionych na działce nr 1zostaną spełnione warunki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W konsekwencji zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym posadowione są budynki i budowle (infrastruktura) – tj. działka nr 1 - przy uwzględnieniu treści art. 29a ust. 8 ustawy, również objęta będzie zwolnieniem od podatku od towarów i usług.
Z uwagi na fakt, że zbycie prawa użytkowania wieczystego ww. Nieruchomości będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.
Jak już wyżej wskazano, zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy jest fakultatywne i przy spełnieniu warunków wynikających z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, Sprzedający i Nabywca mają możliwość rezygnacji z niniejszego zwolnienia od podatku i wyboru opodatkowania planowanej dostawy wskazanych powyżej obiektów.
W związku z powyższym, jeśli Strony transakcji podejmą decyzję o rezygnacji ze zwolnienia przed dokonaniem dostawy Nieruchomości i będą spełnione warunki wynikające z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, to wówczas transakcja zbycie prawa użytkowania wieczystego działki zabudowanej nr 1 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT właściwą stawką tego podatku.
W konsekwencji złożenia ww. oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia transakcja zbycia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki.
Kolejne Państwa wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy Zainteresowany niebędący stroną postępowania uprawniony będzie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości.
Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W świetle tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usług.
Jak wynika z art. 87 ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.
Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.
Wskazaliście Państwo, że Zainteresowany niebędący stroną postępowania jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka planuje dokonać nabycia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości na potrzeby wykonywanych przez siebie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Jak zostało wskazane wyżej, jeśli przed dokonaniem zbycia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości spełnią Państwo warunki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy i złożą Państwo stosowne oświadczenie woli, to wówczas Sprzedający jako czynny podatnik podatku VAT będzie zobowiązany opodatkować to zbycie na rzecz Spółki – Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania.
Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że Spółka (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nabyta przez Spółkę (Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania) Nieruchomość będzie służyła czynnościom opodatkowanym, a Spółka (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
W konsekwencji, Państwa stanowisko w całości uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.