Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·uznania wykonywanych Usług za usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy wykonywanych Usług, z tytułu których pobierane są Składki oraz Wpisowe (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej: „Stowarzyszenie” lub „Wnioskodawca”), działa na podstawie Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) oraz postanowień swojego statutu.

Statutową działalnością Stowarzyszenia jest: (…).

Co istotne, prowadzenie społeczności mieszkań i domów wspomaganych (…) ma na celu zapewnienie na zasadzie najmu miejsca całodobowego zamieszkania pod okiem trenerów oraz opiekunów oraz służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia tym osobom.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:

1)współpracę z instytucjami państwowymi i organizacjami pozarządowymi, działającymi w zakresie objętym celami Stowarzyszenia, oraz współpracę krajową i zagraniczną z instytucjami i osobami fizycznymi, wykazującymi zainteresowanie celami Stowarzyszenia;

2)prowadzenie działalności informacyjnej, służącej upowszechnianiu wiedzy o metodach i formach pomocy (…) oraz celach Stowarzyszenia;

3)prowadzenie we współpracy z innymi organizacjami szkoleń oraz wykładów dla rodziców (…);

4)pozyskiwanie funduszy na działalność Stowarzyszenia;

5)prowadzenie zbiórek publicznych;

6)organizowanie warsztatów twórczych dla dzieci i młodzieży, szczególnie zajęć plastycznych, muzycznych, teatralnych oraz filmowych;

7)propagowanie i organizowanie wymiany międzykulturowej, w szczególności poprzez organizację wyjazdów, warsztatów, prelekcji;

8)organizowanie konferencji, seminariów, szkoleń i wykładów;

9)organizowanie imprez kulturalnych;

10)wydawanie książek, czasopism, broszur związanych z celami Stowarzyszenia;

11)finansowe, rzeczowe, informacyjne wspieranie rodzin (…).

A

Program (…) – realizowany będzie na podstawie ww. statutu oraz w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego Stowarzyszenia (dalej: „A” i „Mieszkania Wspomagane”). Program ten ma na celu zapobieżenie wykluczeniu społecznemu i zawodowemu (…), dla których dedykowany jest owy program.

Budowa przeprowadzona będzie na nieruchomości oddanej Stowarzyszeniu do użytkowania wieczystego przez Gminę (…) na cele realizacji przedmiotowego Programu na podstawie umowy o użytkowanie wieczyste zawarte pomiędzy Stowarzyszeniem a Gminą (…).

Stowarzyszenie w ramach pobytu w Mieszkaniu Wspomaganym zobowiązuje się zapewnić swoim podopiecznym miejsce pobytu (zamieszkania). Budynki, w których znajdują się Mieszkania Wspomagane będą kwalifikowane na gruncie według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w dziale 11, tj. m.in. budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112.

Dodatkowo Stowarzyszenie może (ale nie musi) zapewnić ww. osobom:

1)pełne wyżywienie;

2)opiekę w czynnościach życia codziennego (ubieranie się, higiena osobista, przygotowywanie posiłków, dbałość o stan zdrowia);

3)zaopatrzenie w środki higieny osobistej, ortopedyczne itp. oraz leki;

4)pomoc w organizacji czasu wolnego oraz komunikacji (transporcie) w zależności od środków finansowych zgromadzonych co miesiąc od mieszkańców Mieszkania Wspomaganego;

– dalej łącznie (wraz z zapewnieniem miejsca zamieszkania): „Usługi”.

Celem Mieszkania Wspomaganego jest stworzenie osobom z niepełnosprawnością warunków do życia możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego, zgodnie z ich wyborem, w poczuciu pełnej integracji ze społeczeństwem, przy niezbędnym wsparciu asystentów lub opiekunów. Mieszkanie Wspomagane jest formą pomocy mieszkaniowej i oparcia społecznego dla osób z niepełnosprawnością.

Mieszkanie Wspomagane będzie przeznaczone dla osób pełnoletnich niepełnosprawnych lub młodzieży, głównie tych, które utraciły oparcie w domu rodzinnym oraz tych, które gotowe są do samodzielnego i niezależnego życia.

Do Mieszkania Wspomaganego nie będą przyjmowane osoby, które:

a)ze względu na stan zdrowia wymagają stałej opieki lekarskiej lub pielęgniarskiej,

b)zagrażają własnemu życiu i zdrowiu lub życiu innych osób.

Najem oferowany przez Stowarzyszenie w ramach „A”, będzie zatem dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych przy zapewnieniu niezbędnego im wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i będzie to najem samodzielnych wspomaganych mieszkań (usługa społeczna) dla osób niepełnosprawnych. Umowy najmu zawierane będą w pierwszej kolejności na okres jednego roku, następnie będą one przedłużane na okres nieoznaczony, co zapewnić ma mieszkańcom perspektywę zaplanowania długoterminowego użytkowania lokalu, w którym mogą czuć się bezpiecznie i stabilnie. Taki sposób działania podyktowany jest wymogami stawianymi Stowarzyszeniu celem skorzystania z dofinansowania z państwowego funduszu na stworzenie infrastruktury Mieszkań Wspomaganych.

Najem realizowany będzie wyłącznie w celach mieszkaniowych. Cel najmu będzie potwierdzany przez oświadczenia najemców, zobowiązujące do używania wynajmowanego lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem mieszkalnym. Mieszkańcy „A” nie będą prowadzić żadnej działalności gospodarczej w wynajmowanych lokalach. Całość najmu skoncentrowana będzie na zapewnieniu mieszkańcom możliwości realizacji ich życiowych celów w stabilnym i bezpiecznym środowisku, co stanowi misję i cel działalności Stowarzyszenia. Dzięki tej formule najmu, Stowarzyszenie gwarantuje, że każdy aspekt świadczonych usług jest dostosowany do indywidualnych potrzeb jego podopiecznych, podkreślając ich priorytet w zakresie zapewnienia godziwego życia i odpowiedniej opieki. Potwierdza to również fakt, że w zakresie relacji pomiędzy współmieszkańcami będą obowiązywać zasady uczestniczenia w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego: gotowanie, sprzątanie, pranie itp., świadczenia pomocy współmieszkańcom w czynnościach dnia codziennego oraz dbałość o zdrowie własne oraz współmieszkańców. Podkreśla to główny cel mieszkalnictwa wspomaganego jakim jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym (podopiecznym Stowarzyszenia) warunków do życia możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego. Najem spełniać będzie zatem kryteria najmu długoterminowego.

Jak wskazano wyżej, obok najmu długoterminowego występują dodatkowe usługi, które mają charakter pomocniczy i są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego (najmu). Usługi świadczone przez Stowarzyszenie są integralnie związane z najmem długoterminowym i umożliwiają pełne korzystanie z mieszkania przez najemców, spełniając ich specyficzne potrzeby mieszkaniowe. Świadczenia dodatkowych są istotne dla codziennego funkcjonowania i komfortu mieszkańców. To jednak najem mieszkań stanowi kluczowy element, który umożliwia realizację podstawowego celu – zapewnienie bezpiecznego i stabilnego domu (miejsca zamieszkania). Wszystkie wskazane elementy składają się bowiem na świadczenie kompleksowe, w ramach którego najem długoterminowy pełni rolę usługi głównej, wspieranej przez inne, niezbędne usługi dodatkowe (jak np. wyżywienie), umożliwiające pełne i efektywne wykorzystanie wynajmowanych lokali mieszkalnych. Usługa najmu jest nieodłączna i niezależna od innych świadczonych usług. Jest świadczeniem zasadniczym, które umożliwia realizację celu mieszkaniowego dla podopiecznych Stowarzyszenia.

Finansowanie działalności A – składka od beneficjentów

Osoba, której będzie przysługiwało prawo do zamieszkania w Mieszkaniu Wspomaganym zobligowana będzie do posiadania wyodrębnionego rachunku bankowego, którego dysponentem będzie Kierownik Mieszkania Wspomaganego.

Taki beneficjent uprawniony do zamieszkania w Mieszkaniu Wspomaganym zobowiązany będzie do wnoszenia comiesięcznej składki na rzecz Stowarzyszenia (…) z przeznaczeniem na wspólne koszty utrzymania Mieszkania Wspomaganego oraz częściowo na własne potrzeby Beneficjenta, np. odzież, środki czystości, kosmetyki, lekarstwa, opiekę lekarską, wycieczki itp. (dalej: „Składka”).

Kwotą tą będzie dysponował Kierownik Mieszkania Wspomaganego na podstawie upoważnienia do dysponowania ww. rachunkiem oraz w uzgodnieniu z beneficjentem.

Kierownik Mieszkania Wspomaganego będzie prowadził ewidencję wydatków. Wysokość comiesięcznej składki określona zostanie w umowie właściwej na pobyt beneficjenta w Mieszkaniu Wspomaganym i uzależniona będzie od obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych wynikających zarówno z przepisów ogólnych dotyczących mieszkań wspomaganych jak również regulacji programów przy udziale których budowa A może następować. Celem przystąpienia beneficjenta do Programu (…), beneficjent przy udziale opiekuna, wnosi wpisowe na rzecz Stowarzyszenia. Wpisowe może zostać wydatkowane przez Stowarzyszenie w dowolny sposób na poczet realizacji Programu (…). Wpisowe podlega zwrotowi jedynie w ściśle określonych warunkach (dalej: „Wpisowe”).

Uwagi końcowe

Stowarzyszenie:

·nie jest podmiotem leczniczym na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 799);

·nie działa na podstawie Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901);

·nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT;

·będzie dokonywać sprzedaży (m.in. wykonywać Usługi) przekraczające łącznie kwotę 200 000 zł netto (bez podatku VAT) w ciągu roku podatkowego.

A z Mieszkaniami Wspomaganymi:

·będą funkcjonować na podstawie zezwolenia wojewody oraz wpisu do rejestru prowadzonego przez wojewodę;

·nie będą uznawane za dom opieki;

·będą sklasyfikowane jako budynek mieszkalny stałego zamieszkania, sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11;

·zostaną zaprojektowane i wybudowane z myślą o (…).

Mając na uwadze przedstawiony powyżej stan faktyczny, Stowarzyszenie podjęło wątpliwość na gruncie opodatkowania wykonywanych usług w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek wyłącznie na cele mieszkaniowe na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361, dalej: „ustawa o VAT”).

Pytania

1)Czy Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie stanowią usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy o VAT?

2)Czy Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie, Składki oraz Wpisowe podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie stanowią usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy o VAT.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie, Składki oraz Wpisowe podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W art. 8 ust. 1 ustawy o VAT uregulowano pojęcie świadczenia usług, zgodnie z którym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle powyższych definicji, bezspornym jest, że czynności wykonywane przez Stowarzyszenie w ramach świadczenia Usługi, wypełniają określoną w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT definicję świadczenia usług, która na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT stanowi czynność co do zasady podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dalej, jak wskazano we wniosku, Stowarzyszenie będzie wynajmowało Mieszkania Wspomagane na własny rachunek (w zawieranych umowach najmu będzie występować jako wynajmujący) zaś budynek, w którym znajdować się będą Mieszkania Wspomagane będą kwalifikowane na gruncie według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) do działu 11, tj. m.in. jako budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112.

W art. 2 pkt 12 ustawy o VAT zawarto definicję obiektów budownictwa mieszkalnego, przez co należy rozumieć budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11, tj. m.in. budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112.

Tym samym, wynajmowane przez Stowarzyszenie Mieszkania Wspomagane należy uznać za nieruchomości o charakterze mieszkalnym zgodnie z ustawą o VAT.

Dalej, w analizowanym przypadku, zdaniem Spółki, spełniona jest również trzecia ze wskazanych przesłanek, tj. realizacja najmu wyłącznie w celach mieszkaniowych.

Jednocześnie, cel najmu będzie potwierdzany przez oświadczenia najemców, zobowiązujące do używania wynajmowanego lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem mieszkalnym. Mieszkańcy „A” nie będą prowadzić żadnej działalności gospodarczej w wynajmowanych lokalach. Całość najmu skoncentrowana będzie na zapewnieniu mieszkańcom możliwości realizacji ich życiowych celów w stabilnym i bezpiecznym środowisku, co stanowi misję i cel działalności Stowarzyszenia.

Należy więc uznać, że Stowarzyszenie poprzez Mieszkania Wspomagane będące przedmiotem najmu (Usług) będzie zaspokajać swoje potrzeby mieszkaniowe. Stowarzyszenie będzie w stanie zweryfikować, w jaki sposób dany obiekt będzie wykorzystywany, tj. w szczególności że będzie on wykorzystywany wyłącznie w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Powyższe wypełnia, zdaniem Stowarzyszenia, przesłankę w zakresie realizacji najmu wyłącznie w celach mieszkaniowych.

Mając na uwadze powyższe, a w szczególności fakt, że:

1)Stowarzyszenie będzie wynajmowało Mieszkania Wspomagane na własny rachunek (w zawieranych umowach najmu będzie występować jako wynajmujący);

2)budynek, w którym znajdować się będą Mieszkania Wspomagane będzie kwalifikowany na gruncie według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) do działu 11, tj. m.in. jako budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112;

3)cel najmu będzie potwierdzany przez oświadczenia najemców, zobowiązujące do używania wynajmowanego lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem mieszkalnym;

– w ocenie Stowarzyszenia, Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie stanowią usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy o VAT.

Ad 2.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że obok głównego celu jakim jest najmem długoterminowy występować będą dodatkowe usługi, które mają charakter pomocniczy i są one niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego (najmu). Usługi świadczone przez Stowarzyszenie są integralnie związane z najmem długoterminowym i umożliwiają pełne korzystanie z mieszkania przez najemców, spełniając ich specyficzne potrzeby mieszkaniowe. Świadczenia dodatkowe stanowić będą element wsparcia codziennego funkcjonowania i komfortu niepełnosprawnych mieszkańców. To jednak najem mieszkań stanowi jedyny kluczowy element, który umożliwia realizację podstawowego celu – zapewnienie bezpiecznego i stabilnego domu (miejsca zamieszkania). Wszystkie wskazane elementy składają się bowiem na świadczenie kompleksowe, w ramach którego najem długoterminowy pełni rolę usługi głównej, wspieranej przez inne, niezbędne usługi dodatkowe (jak np. wyżywienie), umożliwiające pełne i efektywne wykorzystanie wynajmowanych lokali mieszkalnych. Usługa najmu jest nieodłączna i niezależna od innych świadczonych usług. Jest świadczeniem zasadniczym, które umożliwia realizację celu mieszkaniowego dla podopiecznych Stowarzyszenia.

Stąd analizując możliwość zwolnienia Usług, a w rezultacie Składek oraz Wpisowych, od podatku VAT, należy oceniać je jako jedno świadczenie, tj. najem długoterminowy.

Stawka dla najmu długoterminowego

Stawka podatku wynosi 23% zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ustawy o VAT.

Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, stanowi że zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Istotą przedmiotowego zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT jest cel wynajmu. Z brzmienia przepisu wynika, że aby usługi najmu były objęte zwolnieniem, konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek:

1)usługi najmu muszą być świadczone na własny rachunek podatnika,

2)przedmiotem najmu musi być nieruchomość o charakterze mieszkalnym,

3)najem musi być realizowany wyłącznie w celach mieszkaniowych.

Zdaniem Stowarzyszenia, w opisanym przez nie zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację wszystkie wskazane powyżej przesłanek będą spełnione, co zawarto w uzasadnieniu do pytania nr 1.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że będzie zawierać umowy długoterminowe, tj. umowy najmu zawierane będą w pierwszej kolejności na okres jednego roku, następnie będą one przedłużane na okres nieoznaczony, co zapewnić ma mieszkańcom perspektywę zaplanowania długoterminowego użytkowania lokalu, w którym mogą czuć się bezpiecznie i stabilnie. Taki sposób działania podyktowany jest wymogami stawianymi Stowarzyszeniu celem skorzystania z dofinansowania z państwowego funduszu na stworzenie infrastruktury Mieszkań Wspomaganych.

Na możliwość stosowania zwolnienia nie wpływa według Wnioskodawcy dopuszczalna możliwość rozwiązania umowy najmu z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy. Potwierdzeniem tego stanowiska jest m.in. interpretacja indywidualna z 29 listopada 2021 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.665.2021.2.MGO oraz z 22 marca 2022 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.121.2022.1.AKA.

Wyjątek od zwolnienia

Jednocześnie, z art. 43 ust. 20 ustawy o VAT wynika, że ww. zwolnienie nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy, tj. do usług związanych z zakwaterowaniem sklasyfikowanych w grupowaniu 55 PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług).

Zgodnie z objaśnieniami do PKWiU Dział 55 obejmuje:

·usługi w zakresie zapewnienia krótkotrwałego pobytu turystom i pozostałym podróżnym,

·usługi w zakresie zakwaterowania na dłuższy okres studentów, osób pracujących i pozostałych osób.

Jednocześnie Dział 55 nie obejmuje usługi w zakresie zapewnienia długotrwałego zakwaterowania, jako głównego miejsca pobytu w obiektach takich jak: apartamenty, zazwyczaj w cyklu miesięcznym lub rocznym, sklasyfikowanego w odpowiednich grupowaniach Sekcji L.

Natomiast Mieszkania Wspomagane – ze względu na swoją specyfikę oraz szczególny charakter osób, które będą mogły w nich przebywać, będą stanowiły główne miejsce pobytu tych osób.

Jest to również główny cel mieszkalnictwa wspomaganego jakim jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym (podopiecznym Stowarzyszenia) warunków do życia możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego.

W rezultacie Wnioskodawca w ramach Usług nie będzie świadczyć usług związanych z zakwaterowaniem sklasyfikowanych w grupowaniu 55 PKWiU, co wykluczałoby możliwość zastosowania wskazanego zwolnienia stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, zdaniem Stowarzyszenia, Usługi wykonywane przez Stowarzyszenie, Składki oraz Wpisowe podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata (opłata, płatność), co wynika wprost z art. 5 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Z analizy przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym, do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Usługa jest czynnością opodatkowaną – co do zasady – w sytuacji kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. świadczenie wzajemne).

Jednakże określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podatnik.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Według art. 113 ust. 1 ustawy:

Jednocześnie, na mocy art. 113 ust. 5 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że działają Państwo na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) oraz postanowień swojego statutu. Na podstawie ww. statutu oraz w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego będą Państwo realizować Program (…). W ramach pobytu w Mieszkaniu Wspomaganym zobowiązują się Państwo zapewnić swoim podopiecznym miejsce pobytu (zamieszkania). Umowy najmu zawierane będą w pierwszej kolejności na okres jednego roku, następnie będą one przedłużane na okres nieoznaczony. Najem spełniać będzie kryteria najmu długoterminowego. Osoba, której będzie przysługiwało prawo do zamieszkania w Mieszkaniu Wspomaganym zobligowana będzie do posiadania wyodrębnionego rachunku bankowego, którego dysponentem będzie Kierownik Mieszkania Wspomaganego. Taki beneficjent uprawniony do zamieszkania w Mieszkaniu Wspomaganym zobowiązany będzie do wnoszenia comiesięcznej składki na Państwa rzecz (…) z przeznaczeniem na wspólne koszty utrzymania Mieszkania Wspomaganego oraz częściowo na własne potrzeby Beneficjenta, np. odzież, środki czystości, kosmetyki, lekarstwa, opiekę lekarską, wycieczki itp. („Składka”). Celem przystąpienia beneficjenta do Programu (…), beneficjent przy udziale opiekuna, wnosi wpisowe na Państwa rzecz. Wpisowe może zostać wydatkowane przez Państwa w dowolny sposób na poczet realizacji Programu (…). Wpisowe podlega zwrotowi jedynie w ściśle określonych warunkach („Wpisowe”).

Państwa wątpliwości dotyczą uznania wykonywanych Usług za usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy wykonywanych Usług, z tytułu których pobierane są Składki oraz Wpisowe (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Na postawie art. 659 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”:

Natomiast zgodnie z art. 693 Kodeksu cywilnego:

Z powyższych zapisów wynika, że najem/dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego/wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy/dzierżawcy polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że – co do zasady – oddanie nieruchomości w najem/dzierżawę stanowi czynność odpłatną i podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

W świetle art. 43 ust. 20 ustawy:

Zwolnienie od podatku – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy – usług w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe, odzwierciedla zwolnienie przewidziane w art. 135 ust. 1 lit. l) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W oparciu o ten przepis:

Wprowadzając to zwolnienie ustawodawca krajowy wyłączył ze zwolnienia wynajem i dzierżawę nieruchomości na cele inne niż mieszkaniowe, korzystając w ten sposób z uprawnienia określonego w art. 135 ust. 2 zdanie ostatnie powyższej Dyrektywy, które mówi, że:

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż zwolnienie od podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy dla wynajmu/wydzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym, stanowi wyjątek od zasady ogólnej, jaką jest opodatkowanie sprzedaży. W związku z tym powinno być interpretowane ściśle i w żadnym razie nie powinno one być interpretowane w sposób prowadzący do rozszerzenia zakresu zastosowania zwolnienia.

W przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma zatem ocena, czy wynajmują lub wydzierżawiają Państwo nieruchomości wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Stosownie do art. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261):

Według art. 10 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach:

Na mocy art. 34 ustawy Prawo o stowarzyszeniach:

Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, Państwa statutową działalnością jest: (…).

Z opisu sprawy wynika również, że prowadzenie społeczności mieszkań i domów wspomaganych (…) ma na celu zapewnienie na zasadzie najmu miejsca całodobowego zamieszkania pod okiem trenerów oraz opiekunów oraz służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia tym osobom. Program (…) Stowarzyszenia ma na celu zapobieżenie wykluczeniu społecznemu i zawodowemu (…), dla których dedykowany jest owy program. Dodatkowo, wraz z zapewnieniem miejsca zamieszkania, zapewniają Państwo ww. osobom: pełne wyżywienie; opiekę w czynnościach życia codziennego (ubieranie się, higiena osobista, przygotowywanie posiłków, dbałość o stan zdrowia); zaopatrzenie w środki higieny osobistej, ortopedyczne itp. oraz leki; pomoc w organizacji czasu wolnego oraz komunikacji (transporcie) w zależności od środków finansowych zgromadzonych co miesiąc od mieszkańców Mieszkania Wspomaganego – łącznie wraz z zapewnieniem miejsca zamieszkania: „Usługi”. Celem Mieszkania Wspomaganego jest stworzenie osobom z niepełnosprawnością warunków do życia możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego, zgodnie z ich wyborem, w poczuciu pełnej integracji ze społeczeństwem, przy niezbędnym wsparciu asystentów lub opiekunów. Mieszkanie Wspomagane jest formą pomocy mieszkaniowej i oparcia społecznego dla osób z niepełnosprawnością. Najem oferowany przez Państwa w ramach „A”, będzie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych przy zapewnieniu niezbędnego im wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i będzie to najem samodzielnych wspomaganych mieszkań (usługa społeczna) dla osób niepełnosprawnych. Całość najmu skoncentrowana będzie na zapewnieniu mieszkańcom możliwości realizacji ich życiowych celów w stabilnym i bezpiecznym środowisku, co stanowi misję i cel Państwa działalności. W zakresie relacji pomiędzy współmieszkańcami będą obowiązywać zasady uczestniczenia w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego: gotowanie, sprzątanie, pranie itp., świadczenia pomocy współmieszkańcom w czynnościach dnia codziennego oraz dbałość o zdrowie własne oraz współmieszkańców. Obok najmu długoterminowego występują dodatkowe usługi, które mają charakter pomocniczy i są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego (najmu). Usługi świadczone przez Państwa są integralnie związane z najmem długoterminowym i umożliwiają pełne korzystanie z mieszkania przez najemców, spełniając ich specyficzne potrzeby mieszkaniowe. Świadczenia dodatkowych są istotne dla codziennego funkcjonowania i komfortu mieszkańców. To najem mieszkań stanowi kluczowy element, który umożliwia realizację podstawowego celu – zapewnienie bezpiecznego i stabilnego domu (miejsca zamieszkania). Wszystkie wskazane elementy składają się na świadczenie kompleksowe, w ramach którego najem długoterminowy pełni rolę usługi głównej, wspieranej przez inne, niezbędne usługi dodatkowe (jak np. wyżywienie), umożliwiające pełne i efektywne wykorzystanie wynajmowanych lokali mieszkalnych. Usługa najmu jest nieodłączna i niezależna od innych świadczonych usług. Jest świadczeniem zasadniczym, które umożliwia realizację celu mieszkaniowego dla Państwa podopiecznych.

Z powyższego wynika, że Mieszkania Wspomagane nie są w istocie wynajmowane lub wydzierżawiane przez Państwa wyłącznie na cele mieszkaniowe Państwa podopiecznych (osób, którym będzie przysługiwało prawo do zamieszkania w Mieszkaniu Wspomaganym) – wraz z zapewnieniem miejsca zamieszkania świadczą Państwo również innego rodzaju usługi wobec ww. osób (pełne wyżywienie; opiekę w czynnościach życia codziennego (ubieranie się, higiena osobista, przygotowywanie posiłków, dbałość o stan zdrowia); zaopatrzenie w środki higieny osobistej, ortopedyczne itp. oraz leki; pomoc w organizacji czasu wolnego oraz komunikacji (transporcie)). W tej sytuacji ww. Usługi, nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Do zastosowania ww. zwolnienia nie jest wystarczającym, że nieruchomość ma charakter mieszkalny. Zastosowanie ww. zwolnienia jest bowiem uzależnione m.in. od spełnienia przesłanek dotyczących przeznaczenia wynajmowanej lub wydzierżawianej nieruchomości – cel mieszkaniowy, przy czym cel ten musi być wyłączny. Jedynie kumulatywne spełnienie wszystkich wskazanych ww. przepisem warunków skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku.

Powyższe podejście znajduje również potwierdzenie w prawomocnym wyroku WSA w Gliwicach z 7 lutego 2017 r., sygn. akt III SA/Gl 1614/16. W ocenie Sądu: „Bez znaczenia dla oceny legalności spornej interpretacji indywidualnej pozostają zarzuty podnoszone na rozprawie w zakresie nie rozpatrzenia formy prawnej – działanie podmiotu w trybie non profit, w jakiej to »D« Sp. z o.o. będzie świadczyć przedmiotowe usługi w dzierżawionym od strony skarżącej budynku mieszkalnym. Skoro ustawodawca w treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie ustanowił warunek objęcia zwolnieniem jedynie najmu, dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe, tym samym warunek ten nie został zrealizowany w sprawie. Wnioskodawca dzierżawi bowiem budynek mieszkalny Spółce »D«, która to oprócz realizacji w nim celów mieszkalnych swych podopiecznych, także świadczy w nim usługi w zakresie opieki społecznej, poprzez prowadzenie Domu Opieki Społecznej”.

Podsumowując, stwierdzam, że Usługi (tj. zapewnienie pełnego wyżywienia, opieki w czynnościach życia codziennego (ubieranie się, higiena osobista, przygotowywanie posiłków, dbałość o stan zdrowia), zaopatrzenie w środki higieny osobistej, ortopedyczne itp. oraz leki, pomoc w organizacji czasu wolnego oraz komunikacji (transporcie) wraz z zapewnieniem miejsca zamieszkania) wykonywane przez Państwa, nie będą stanowiły usług w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy.

Powyższe Usługi wykonywane przez Państwa, z tytułu których pobierane są Składki oraz Wpisowe, nie będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.