Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

16 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 14 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia, czy Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, a tym samym względem Transakcji ma zastosowanie wyłączenie przedmiotowe z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

(…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(… ) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „(…)”, „Wnioskodawca”) oraz (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „(…)”, „Zainteresowany”), zwani dalej łącznie jako: „Strony”, są zarejestrowanymi w Polsce czynnymi podatnikami VAT.

Przedmiotem głównej działalności Wnioskodawcy jest pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana (kod PKD 74.90.Z). Wnioskodawca świadczy usługi (...) dla podmiotów powiązanych i niepowiązanych. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 19.03.2019 r.

Przedmiotem głównej działalności Zainteresowanego są badania i analizy związane z jakością żywności (kod PKD 71.20.A.). Przedmiotem pozostałej działalności Zainteresowanego jest również pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana (kod PKD 74.90.Z). Zainteresowany świadczy usługi (...) dla podmiotów powiązanych i niepowiązanych. Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą od 22.06.2005 r.

Wnioskodawca do 2021 r. był częścią (...) grupy (…) (dalej: „Grupa (…)”), która została 13 maja 2021 r. nabyta przez (…) (dalej: „Grupa (…)”). W wyniku nabycia Grupy (…), w ramach Grupy (…), na terenie Polski działalność prowadzą dwa podmioty, Wnioskodawca oraz Zainteresowany. Zarówno Wnioskodawca, jak i Zainteresowany prowadzą działalność w zakresie (...).

Opis Transakcji:

Dla uproszczenia struktury Grupy (…) w Polsce, została podjęta decyzja o przejęciu działalności Wnioskodawcy przez Zainteresowanego, a następnie likwidacji Wnioskodawcy. Przejęcie działalności Wnioskodawcy ma się odbyć w drodze transakcji sprzedaży składników (materialnych i niematerialnych), w tym także należności i zobowiązań, łącznie stanowiących przedsiębiorstwo Wnioskodawcy (dalej: „Transakcja”). Przedmiotem Transakcji będą w szczególności:

-Umowy o pracę

Wnioskodawca zatrudnia obecnie (...) osób, które świadczą usługi przeglądów na rzecz podmiotów z Grupy (…). W wyniku Transakcji, dojdzie również do przeniesienia umów o pracę zawartych z pracownikami Wnioskodawcy. Pracownicy zostaną zatrudnieni przez Zainteresowanego, na stanowiskach odpowiadających ich kompetencjom i zadaniom, dotychczas realizowanym na rzecz Wnioskodawcy.

-Umowa najmu przestrzeni biurowej

Wnioskodawca wynajmuje przestrzeń biurową w (...), które stanowi miejsce pracy dla pracowników Wnioskodawcy. W wyniku Transakcji, Zainteresowany będzie kontynuował wynajem tej powierzchni, w celu zachowania miejsca pracy dla dotychczasowych pracowników Wnioskodawcy.

-Środki trwałe

Wśród środków trwałych, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Wnioskodawcę znajdują się sprzęt biurowy, laptopy, telefony, a także inwestycja w obcy środek trwały (wynajmowaną przestrzeń biurową).

-Zobowiązania Wnioskodawcy

Wśród zobowiązań, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Wnioskodawcę znajdują się umowa pożyczki z (…), a także inne zobowiązania (m.in. dotyczące zatrudniania pracowników oraz wynajmu przestrzeni biurowej oraz zobowiązania względem dotychczasowych kontrahentów, które stanowią podstawę świadczenia usług z obszaru (...).

-Należności Wnioskodawcy

Wśród należności, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Wnioskodawcę znajdują się należności wynikające z umów zawartych przez Wnioskodawcę z podmiotami powiązanymi.

-Środki pieniężne

W ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu zostaną także środki pieniężne posiadane przez Wnioskodawcę i zgromadzone na jego obecnych rachunkach bankowych.

(łącznie dalej: „Przedmiot Transakcji”).

Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży Przedmiotu Transakcji za cenę ustaloną w ramach wyceny rynkowej dokonanej przez podmiot trzeci.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że po dokonaniu Transakcji, majątek Wnioskodawcy będą stanowić wyłącznie składniki majątkowe konieczne do przeprowadzenia likwidacji Wnioskodawcy. Wszelkie składniki majątkowe istotne dla prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej zostaną przeniesione do Zainteresowanego.

Zainteresowany, po dokonaniu Transakcji, planuje wykorzystywać Przedmiot Transakcji do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, która jak już wskazano wcześniej, jest zbieżna z działalnością Wnioskodawcy. Jednocześnie, co do zasady, w wyniku przeniesienia umów o świadczenie usług, które zostaną przeniesione na Zainteresowanego, działalność w zakresie przenoszonych umów, również będzie kontynuowana.

Opis działalności Wnioskodawcy:

Wnioskodawca świadczy usługi (...) dla różnych podmiotów, zarówno powiązanych jak i niepowiązanych. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę realizowane są przez zespół (...) pracowników, których miejscem pracy jest przestrzeń biurowa w (...). Do realizacji usług świadczonych przez Wnioskodawcę nie są konieczne specyficzne narzędzia lub środki trwałe, ponieważ tego typu działalność usługowa opiera się przede wszystkim na specjalistycznej wiedzy pracowników. To dzięki ich wiedzy na temat standardów jakości, możliwe jest świadczenie przez Wnioskodawcę usług. Jednocześnie, Wnioskodawca zapewnia swoim pracownikom warunki i narzędzia do pracy w postaci wynajmowanej przestrzeni biurowej, zakupionego sprzętu biurowego, laptopów, telefonów.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że niezwłocznie po przeprowadzeniu Transakcji, Wnioskodawca zostanie poddany likwidacji, a tym samym zakończy prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

Kwalifikacja Transakcji:

Strony planują rozpoznać Przedmiot Transakcji jako przedsiębiorstwo zgodnie z definicją zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm., dalej: „KC”). W konsekwencji, Strony planują zastosować wobec Transakcji wyłączenie przedmiotowe z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

Czy kwalifikacja Przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 55¹ KC, a tym samym zastosowanie względem Transakcji wyłączenia przedmiotowego z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm., dalej: „ustawa o VAT”) jest prawidłowa?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Strony stoją na stanowisku, że Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC. Tym samym względem Transakcji znajdzie zastosowanie wyłączenie przedmiotowe z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT.

Opodatkowanie zbycia przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa. Przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji pojęcia „przedsiębiorstwo”. Zgodnie z ogólnie przyjętym poglądem na potrzeby ustawy o VAT należy posługiwać się definicją przedsiębiorstwa zawartą w KC (Por. J. Matarewicz [w:] Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 6.).

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pod pojęciem towaru zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT należy z kolei rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Wyrażenie „transakcja zbycia” użyte w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego. Jednocześnie jak wskazuje doktryna prawa podatkowego: „ustawodawca nie użył żadnego pojęcia definiowanego bądź dookreślonego w ustawie (jak np. sprzedaż czy dostawa), co oznacza, że nie jest istotna forma, lecz samo zadysponowanie przedsiębiorstwem (lub jego zorganizowaną częścią) w taki sposób, że dochodzi do jego zbycia. W związku z tym opodatkowaniem objęta jest zarówno sprzedaż, jak i darowizna przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa), a także wszelkie inne zdarzenia prowadzące do jego zbycia. Zbycie należy rozumieć jako jakąkolwiek czynność prowadzącą do przeniesienia własności” (T. Michalik, VAT. Komentarz. Wyd. 15, Warszawa 2019).

Podobne stanowisko jest prezentowane przez A. Bartosiewicza, który wskazuje, że „wyłączone spod opodatkowania jest zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne zbycie przedsiębiorstwa. Również darowizna przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu (…) Nie ma znaczenia także forma zbycia – podatkowi nie będą podlegać także sprzedaż, aport, zamiana i darowizna, jeśli mają za przedmiot przedsiębiorstwo (jego samodzielny oddział)” (Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, wyd. XIII. Wolters Kluwer Polska, 2019).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że – zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – Transakcja, nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli w jej ramach dojdzie do przeniesienia do (…) przedsiębiorstwa (…).

Stanowisko Stron znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 maja 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.137.2022.1.MN).

Definicja przedsiębiorstwa

Definicja pojęcia „przedsiębiorstwo” w KC znajduje się w treści art. 55¹. Według wskazanego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Analizując powyższą definicję można wskazać, że zawiera ona dwie zasadnicze cechy, które powinno spełniać przedsiębiorstwo: zorganizowanie i przeznaczenie gospodarcze.

Pierwszą cechą podaną w analizowanej definicji przedsiębiorstwa jest zorganizowanie. Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) wyrażonym w wyroku z dnia 13 grudnia 2022 r., sygn. III FSK 1346/21 zorganizowanie należy rozumieć przez występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych składników umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa, jako pewną całość (zespół). Jednocześnie NSA wskazuje w przywołanym wyroku, że występowanie elementu organizacji pozwala odróżnić przedsiębiorstwo od majątku, gdyż ten ostatni jest przedmiotem organizacji i stanowi jedynie zbiór elementów wchodzących w skład zorganizowanej całości, jaką jest przedsiębiorstwo. Podobne stanowisko NSA wyraził w wyroku z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1204/16, podzielając stanowisko Sądu Najwyższego (dalej: „SN”), zgodnie z którym przedsiębiorstwo ma charakter szczególnego rodzaju masy majątkowej, wyodrębnianej ze względu na funkcję, dla zrealizowania której powstało przez powiązanie z sobą różnego rodzaju rzeczy i praw. Zdaniem SN dla zidentyfikowania przedsiębiorstwa jako szczególnego rodzaju rzeczy w obrocie ma znaczenie takie zespolenie składników majątkowych, że wszystkie one używane są w celu prowadzenia działalności gospodarczej.

Na podstawie wskazanego orzecznictwa oraz wykładni językowej treści przepisu art. 55¹ KC Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przez zorganizowanie składników przedsiębiorstwa rozumie relacje funkcjonalne pomiędzy składnikami majątku, które pozwalają wykorzystywać je do realizacji celów gospodarczych.

Cecha zorganizowania, przypisana przedsiębiorstwu, ściśle wiąże się z drugą cechą podaną w analizowanej definicji przedsiębiorstwa – przeznaczeniem gospodarczym. w orzecznictwie sądów administracyjnych, wskazuje się, że przez przeznaczenie do prowadzenia działalności gospodarczej należy rozumieć sytuację, w której zespół składników majątkowych umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej. Między innymi wskazuje się, że jeśli dany zespół składników majątkowych może samodzielnie wykonywać określone zadania gospodarcze, to kryterium przeznaczenia gospodarczego jest zrealizowane (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 2022 r., sygn. I FSK 1333/22). Ponadto, Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, że w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa jednym z wyznaczników przeznaczenia gospodarczego jest umożliwienie kontynuowania działalności zbywcy przez nabywcę (por. wyrok NSA z dnia 28 lipca 2023 r., sygn. I FSK 892/18).

Zdaniem Wnioskodawcy należy zwrócić szczególną uwagę na wykładnię prezentowaną przez NSA, zgodnie z którą:

- Dla uznania zbywanych składników majątkowych za przedsiębiorstwo nie jest konieczne przeniesienie absolutnie wszystkich składników majątkowych należących do zbywcy (por. wyrok NSA z dnia 28 lipca 2023 r., sygn. I FSK 892/18),

- Nawet jeśli zakres działalności gospodarczej prowadzonej przy użyciu nabytego przedsiębiorstwa przez nabywcę jest węższy niż zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez zbywcę, to dalej należy uznać, że jest ona kontynuowana przez nabywcę (por. wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1204/16).

Dodatkowo, w treści art. 55¹ KC znajduje się lista składników, które mogą składać się na przedsiębiorstwo. Z uwagi na użycie w treści przepisu zwrotu „w szczególności”, wskazana lista nie ma charakteru wyczerpującego, a stanowi jedynie przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że również składniki majątkowe niewymienione w art. 55¹ KC mogą stanowić składniki przedsiębiorstwa. Wśród wymienionych składników znajdują się: nazwa przedsiębiorstwa; własność ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej.

Zdaniem Wnioskodawcy należy podkreślić, że zdolność do realizowania zadań gospodarczych nie wyklucza podejmowania dodatkowych działań przez nabywcę. W świetle orzecznictwa sądów administracyjnych należy podkreślić, że istotą kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego jest potencjalna zdolność do wykonywania zadań gospodarczych. Tym samym takie działania jak zawarcie wtórnych umów, np. najmu, dostawy mediów lub brak kontynuacji dotychczasowych usług umów (jeśli ich charakter nie narzuca konieczności zawarcia nowej umowy) nie wpływa istotnie na możliwość kontynuowania działalności na dotychczasowych zasadach. Takie stanowisko zaprezentowane zostało m.in. w wyroku:

- NSA z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1204/16.

Odniesienie do przedstawionego zdarzenia przyszłego:

Uznanie Przedmiotu Transakcji za przedsiębiorstwo

Odnosząc powyższe rozważania do opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego, zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ KC.

W ocenie Wnioskodawcy Przedmiot Transakcji posiada cechę zorganizowania. Zgodnie z przedstawionym powyżej opisem, na Przedmiot Transakcji składają się pracownicy Wnioskodawcy, którzy z uwagi na specyfikę działalności gospodarczej Wnioskodawcy są konieczni do jej wykonywania. Wraz z pracownikami zbywane są umowa najmu przestrzeni biurowej, która stanowi miejsce pracy dla pracowników Wnioskodawcy, a zatem składniki te są niewątpliwie powiązane funkcjonalnie. W dalszej kolejności w ramach Transakcji ma dojść do zbycia należności na rzecz Wnioskodawcy, które powstały w wyniku świadczenia przez pracowników Wnioskodawcy usług na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych. Jednocześnie, Wnioskodawca zbywa na zainteresowanego swoje zobowiązania względem dotychczasowych kontrahentów, które stanowią podstawę świadczenia przez dotychczasowych pracowników Wnioskodawcy usług z obszaru (...). Ponadto przenoszone są środki trwałe, takie jak sprzęt biurowy, laptopy, telefony, które są funkcjonalnie powiązane z wykonywaniem zadań pracowników. Co więcej, w ramach Transakcji przeniesiona zostanie także gotówka pozostająca na rachunkach bankowym Wnioskodawcy. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, można jednoznacznie stwierdzić, że Przedmiot Transakcji stanowi zorganizowaną całość służącą realizacji zadań gospodarczych, czyli świadczeniu usług z obszaru (...).

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, należy zwrócić uwagę na kompletność Przedmiotu Transakcji, zawierająca się w nim umowa pożyczki stanowiąca znaczne obciążenie finansowe dla Zainteresowanego, wskazuje, że w wyniku Transakcji dojdzie do przejęcia całości przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, a nie jedynie takich jego elementów, które wyłącznie powiększałyby majątek Zainteresowanego.

W ocenie Wnioskodawcy także widoczne jest przeznaczenie gospodarcze Przedmiotu Transakcji, a zatem możliwe jest kontynuowanie działalności gospodarczej Wnioskodawcy przy wykorzystaniu Przedmiotu Transakcji. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w wyniku zbycia Przedmiotu Transakcji, w majątku Wnioskodawcy nie pozostaną żadne składniki majątkowe, których brak uniemożliwiałby kontynuowanie działalności Wnioskodawcy przez Zainteresowanego.

Zdaniem Wnioskodawcy, istotny dla oceny pytania Wnioskodawcy jest fakt, że składniki konstytuujące Przedmiot Transakcji, w dużej mierze pokrywają się z przykładowymi składnikami wymienionymi w art. 55¹ KC. Analizując wskazaną listę składników należy zauważyć, że na Przedmiot Transakcji składają się:

- Własność ruchomości, w tym urządzeń – w postaci zbywanych środków trwałych, tj. sprzętu biurowego,

- Prawa wynikające z umów najmu nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych – w postaci umowy najmu przestrzeni biurowej,

- Wierzytelności – w postaci wierzytelności należnych Wnioskodawcy z tytułu wykonanych usług na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych,

- Środki pieniężne – w postaci środków zgromadzonych na obecnych rachunkach bankowych, Wnioskodawcy, które zostaną przeniesione na Zainteresowanego.

Zdaniem Wnioskodawcy, fakt, że w ramach Transakcji nie dochodzi do zbycia takich przykładowych składników wymienionymi w art. 55¹ KC jak: nazwa przedsiębiorstwa, prawa z papierów wartościowych, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej – nie stanowi przeszkody dla uznania Przedmiotu Transakcji za przedsiębiorstwo. W przypadku nazwy przedsiębiorstwa, przeniesienie jego nazwy jest niemożliwe, z uwagi na fakt, że nazwą przedsiębiorstwa    Wnioskodawcy jest jego firma, która ulegnie likwidacji, wraz z likwidacją Wnioskodawcy. Ponadto przeniesienie nazwy przedsiębiorstwa Wnioskodawcy mijałoby się z biznesowym celem Transakcji, którym jest uproszczenie struktury Grupy (…) w Polsce, do której aktualnie należą Wnioskodawca i Zainteresowany. W odniesieniu do pozostałych, przykładowych składników przedsiębiorstwa, które nie wchodzą w skład Przedmiotu Transakcji, należy zauważyć, że Wnioskodawca po prostu nie posiada w swoim majątku tychże składników (co zresztą w najmniejszym stopniu nie przeszkadza mu obecnie prowadzić działalności jako przedsiębiorstwo).

Konkludując powyższe rozważania, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo, a zatem Transakcja stanowić będzie sprzedaż przedsiębiorstwa. W konsekwencji należy do niej zastosować zwolnienie z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu  art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia doprowadzenia działalności gospodarczej”.

Potwierdza to art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 marca 2008 r., sygn. akt II FSK 1896/11:

Przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego uwzględnić ponadto należy następujące okoliczności:

1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności. Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Należy podkreślić, że o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że do 2021 r. byli Państwo częścią (...) grupy (…) („Grupa (…)”), która została 13 maja 2021 r. nabyta przez (…) („Grupa (…)”). W wyniku nabycia Grupy (…), w ramach Grupy (…), na terenie Polski działalność prowadzą dwa podmioty, Państwo oraz Zainteresowany. Zarówno Państwo, jak i Zainteresowany prowadzą działalność w zakresie (...).

Usługi świadczone przez Państwa realizowane są przez zespół (...) pracowników, których miejscem pracy jest przestrzeń biurowa w (...). Do realizacji usług świadczonych przez Państwa nie są konieczne specyficzne narzędzia lub środki trwałe, ponieważ tego typu działalność usługowa opiera się przede wszystkim na specjalistycznej wiedzy pracowników. To dzięki ich wiedzy na temat standardów jakości, możliwe jest świadczenie przez Państwa usług. Jednocześnie, zapewniają Państwo swoim pracownikom warunki i narzędzia do pracy w postaci wynajmowanej przestrzeni biurowej, zakupionego sprzętu biurowego, laptopów, telefonów.

Dla uproszczenia struktury Grupy (…) w Polsce, została podjęta decyzja o przejęciu Państwa działalności przez Zainteresowanego, a następnie Państwa likwidacji. Przejęcie Państwa działalności ma się odbyć w drodze transakcji sprzedaży składników (materialnych i niematerialnych), w tym także należności i zobowiązań, łącznie stanowiących przedsiębiorstwo („Transakcja”).

Przedmiotem Transakcji będą w szczególności:

-Umowy o pracę

Zatrudniają Państwo obecnie (...) osób, które świadczą usługi przeglądów na rzecz podmiotów z Grupy (…). W wyniku Transakcji, dojdzie również do przeniesienia umów o pracę zawartych z Państwa pracownikami. Pracownicy zostaną zatrudnieni przez Zainteresowanego, na stanowiskach odpowiadających ich kompetencjom i zadaniom, dotychczas realizowanym na Państwa rzecz.

-Umowa najmu przestrzeni biurowej

Wynajmują Państwo przestrzeń biurową w (...), które stanowi miejsce pracy dla Państwa pracowników. W wyniku Transakcji, Zainteresowany będzie kontynuował wynajem tej powierzchni, w celu zachowania miejsca pracy dla dotychczasowych Państwa pracowników.

-Środki trwałe

Wśród środków trwałych, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Państwa znajdują się sprzęt biurowy, laptopy, telefony, a także inwestycja w obcy środek trwały (wynajmowaną przestrzeń biurową).

-Zobowiązania

Wśród zobowiązań, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Państwa znajdują się umowa pożyczki z (…), a także inne zobowiązania (m.in. dotyczące zatrudniania pracowników oraz wynajmu przestrzeni biurowej oraz zobowiązania względem dotychczasowych kontrahentów, które stanowią podstawę świadczenia usług z obszaru (...)).

-Należności

Wśród należności, które zostaną w ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu przez Państwa znajdują się należności wynikające z umów zawartych przez Państwa z podmiotami powiązanymi.

-Środki pieniężne

W ramach Transakcji przekazane Zainteresowanemu zostaną także środki pieniężne posiadane przez Państwa i zgromadzone na jego obecnych rachunkach bankowych.

Zainteresowany, po dokonaniu Transakcji, planuje wykorzystywać Przedmiot Transakcji do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, która jest zbieżna z Państwa działalnością. Jednocześnie, co do zasady, w wyniku przeniesienia umów o świadczenie usług, które zostaną przeniesione na Zainteresowanego, działalność w zakresie przenoszonych umów, również będzie kontynuowana.

Po dokonaniu Transakcji, Państwa majątek będą stanowić wyłącznie składniki majątkowe konieczne do przeprowadzenia Państwa likwidacji. Wszelkie składniki majątkowe istotne dla prowadzonej dotychczas przez Państwa działalności gospodarczej zostaną przeniesione do Zainteresowanego.

Niezwłocznie po przeprowadzeniu Transakcji, zostaną Państwo poddani likwidacji, a tym samym zakończą Państwo prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

Państwa wątpliwości przy tak przedstawionym opisie sprawy dotyczą ustalenia, czy Przedmiot Transakcji stanowi przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, a tym samym względem Transakcji ma zastosowanie wyłączenie przedmiotowe z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że planowana Transakcja sprzedaży na rzecz Zainteresowanego opisanych składników materialnych i niematerialnych, o których mowa we wniosku, będzie wyłączona spod zakresu ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, jako zbycie przedsiębiorstwa.

Jak wynika z opisu sprawy, Przedmiotem Transakcji sprzedaży na rzecz Zainteresowanego będą wszystkie składniki majątkowe istotne dla prowadzonej dotychczas przez Państwa działalności gospodarczej. Ponadto, co istotne w sprawie, Zainteresowany, po dokonaniu Transakcji, planuje wykorzystywać ww. składniki majątkowe do prowadzenia własnej działalności gospodarczej w zakresie (...), która jest zbieżna z Państwa działalnością. Jednocześnie, co do zasady, w wyniku przeniesienia umów o świadczenie usług, które zostaną przeniesione na Zainteresowanego, działalność w zakresie przenoszonych umów również będzie kontynuowana.

W niniejszej sprawie w ramach Transakcji nie dojdzie co prawda do zbycia takich przykładowych składników wymienionymi w art. 55¹ Kodeksu cywilnego jak: nazwa przedsiębiorstwa, prawa z papierów wartościowych, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej, natomiast – jak wynika z wniosku – w przypadku nazwy przedsiębiorstwa, przeniesienie jego nazwy jest niemożliwe, z uwagi na fakt, że nazwą Państwa przedsiębiorstwa jest Państwa firma, która ulegnie likwidacji wraz z likwidacją Spółki, ponadto przeniesienie nazwy Państwa przedsiębiorstwa mijałoby się z biznesowym celem Transakcji, którym jest uproszczenie struktury Grupy (…) w Polsce, do której aktualnie należą Państwo i Zainteresowany. Natomiast w przypadku pozostałych, przykładowych ww. składników przedsiębiorstwa, które nie wchodzą w skład Przedmiotu Transakcji, wskazali Państwo we wniosku, że nie posiadają ich Państwo w swoim majątku (co nie przeszkadza Państwu obecnie prowadzić działalności jako przedsiębiorstwo).

Kierując się zatem przedstawionym powyżej opisem sprawy, stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku zostaną spełnione wszystkie wskazane powyżej przesłanki do uznania składników materialnych i niematerialnych, wchodzących w skład prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej i mających być Przedmiotem Transakcji, za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Tym samym, planowana przez Państwa Transakcja sprzedaży wskazanego we wniosku majątku na rzecz Zainteresowanego będzie stanowiła transakcję zbycia przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy i w związku z tym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie z opisem zdarzenia przyszłego opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

(…) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.