Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych przekazania przez Spółkę na rzecz wspólnika nieruchomości oraz ruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego. Uzupełnili go Państwo pismem z 23 stycznia 2025 r. (wpływ 27 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz pismem z 5 marca 2025 r. (wpływ 10 marca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

„(...)” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (…) (REGON: (…), NIP: (…)), o kapitale zakładowym w wysokości (...) złotych (dalej: „Spółka”), powstała na podstawie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawartej w formie aktu notarialnego 30 października 2006 r. przed notariuszem A.A. z Kancelarii Notarialnej (…) z siedzibą w (…) (Rep. A nr (…)).

Udziały w kapitale zakładowym Spółki wynoszącym (...) zł objęli B.B. - 260 udziałów o łącznej wartości (...) zł, C.C. - 40 udziałów o łącznej wartości (...) zł, D.D. - 100 udziałów o łącznej wartości (...) zł oraz E.E. - 100 udziałów o łącznej wartości (...) zł.

Na mocy uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników objętej protokołem notarialnym z 1 marca 2007 r., sporządzonym przez notariusza A.A. z Kancelarii Notarialnej (…) z siedzibą w (…) (Rep. A nr (…)) dokonano zmiany umowy Spółki poprzez podwyższenie kapitału zakładowego Spółki z kwoty (...) zł do kwoty (...) zł poprzez ustanowienie 48.028 nowych udziałów o wartości nominalnej (…) zł każdy udział. Udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki objął dotychczasowy wspólnik B.B., pokrywając je wkładem niepieniężnym (aportem) w postaci całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 55¹ k.c. - (...) z siedzibą w (…) (REGON: (…), NIP: (…)), oszacowanym w wycenie sporządzonej 1 marca 2006 r. przez B.B. przy zastosowaniu metody księgowej zaktualizowanych aktywów netto na kwotę (...), w skład którego wchodzi w szczególności:

(a) nieruchomość położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), utworzona z jednej działki gruntu nr 1 o powierzchni 118 m² objęta księgą wieczystą 1/1 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, w której jako właściciel wpisany jest B.B., na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej 30 października 2003 r. przed notariuszem w (...) F.F. (Rep. A nr (…));

(b) nieruchomość położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), utworzona z jednej działki gruntu nr 2 o powierzchni 3258 m² objęta księgą wieczystą 2/2 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, w której jako właściciel wpisany jest B.B., na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej 30 października 2003 r. przed notariuszem w (...) F.F. (Rep. A nr (…));

(c) udział wynoszący ¼ w prawie użytkowania wieczystego do 5 grudnia 2089 r., stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), działki gruntu nr 3 o powierzchni 1037 m² objęta księgą wieczystą 3/3 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, w której jako użytkownik wieczysty wpisany jest między innymi B.B., na podstawie warunkowej umowy sprzedaży sporządzonej 4 marca 1999 r. (Rep. A nr (…)) oraz umowy przenoszącej prawo wieczystego użytkowania gruntu z 6 maja 1999 r. Rep. A nr (…);

(d)  środki trwałe wykazane w załączniku nr 1 do powołanego aktu notarialnego w pozycjach 5-69;

(e)  aktywa obrotowe, a to: zapasy (półprodukty i produkty w toku), należności krótkoterminowe, inwestycje krótkoterminowe, rozliczenia międzyokresowe kosztów;

(f) pasywa, a to: zobowiązania i rezerwy na zobowiązania.

Jak wynika z informacji uzyskanych z ksiąg wieczystych, nieruchomość dla której prowadzi się księgę wieczystą o numerze 2/2 jest zabudowana budowlą typu halowego. Budynek ten został wybudowany przez (...) i oddany po raz pierwszy do użytkowania - wraz z budowlami posadowionymi na tym terenie - w 1975 r.

Jak natomiast wynika z ksiąg wieczystych o numerach 3/3 oraz 1/1, nieruchomości te stanowią drogę dojazdową do wyżej opisanej nieruchomości zabudowanej. Tym samym, na nieruchomościach znajdują się budowle w postaci dróg.

Opisane wyżej nieruchomości - począwszy od dnia 1 marca 2007 r. - są wykorzystywane przez Spółkę w działalności gospodarczej, natomiast wcześniej były wykorzystywane przez B.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w (...).

Wymaga podkreślenia, iż w stosunku do budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach nie przysługiwało Spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jako iż czynność przekazania w formie aportu przedsiębiorstwa - zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - wyłączona jest spod działania tejże ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wartość początkowa budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach wynosiła: 17.000,00 zł (grunty własne), 822.410,00 zł (hala) oraz 7.920,00 zł (brama wjazdowa z ogrodzeniem) - zgodnie z wykazem środków trwałych, stanowiącym załącznik nr 1 do aktu notarialnego z 1 marca 2007 r.

Spółka poniosła wydatki na ulepszenie budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach, w stosunku do których miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a wydatki te wynosiły (...) zł w stosunku do hali oraz (...) zł w stosunku do hali bramy wjazdowej z ogrodzeniem, a zatem były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Spółka, będąca podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi obecnie działalność gospodarczą polegającą na (…).

Wspólnikami Spółki są: B.B. posiadający 48.288 udziałów o łącznej wartości nominalnej (...) zł, C.C. posiadająca 40 udziałów o łącznej wartości nominalnej (...) zł. D.D. posiadający 100 udziałów o łącznej wartości nominalnej (...) zł oraz E.E. posiadająca 100 udziałów o łącznej wartości nominalnej (...) zł.

W skład zarządu Spółki wchodzi B.B. oraz D.D..

Wspólnicy oraz Spółka w najbliższym czasie planują dokonać następujących czynności (zdarzenie przyszłe).

Wspólnik B.B. zamierza przeprowadzić czynność zbycia udziałów na rzecz Spółki w celu ich dobrowolnego umorzenia za wynagrodzeniem wypłacanym w formie rzeczowej, tj. poprzez przeniesienie na rzecz wspólnika B.B. własności składników majątkowych wniesionych przez tego wspólnika w ramach wkładu niepieniężnego (aportu) na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki, w tym nieruchomości oraz urządzeń stanowiących wyposażenie nieruchomości (ruchomości). W ocenie Wnioskodawcy, wartość nieruchomości wraz z wyposażeniem oraz wartość umarzanych udziałów jest równa.

W tym celu odbędzie się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki, na którym podjęta zostanie w szczególności uchwała w przedmiocie dobrowolnego umorzenia za wynagrodzeniem 48.028 udziałów o wartości nominalnej (…) zł każdy udział, należących do wspólnika B.B., uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego, uchwała o zmianie umowy spółki oraz uchwała o przyjęciu tekstu jednolitego umowy spółki

Umorzenie udziałów w Spółce nastąpi na podstawie postanowienia § 11 umowy Spółki oraz przepisu art. 199 § 1, 2 i 7 Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”). Wspólnik złoży stosowne oświadczenie o wyrażeniu zgody na umorzenie udziałów za wynagrodzeniem. Umorzenie nastąpi poprzez nabycie udziałów własnych przez Spółkę oraz dalej z chwilą wpisu przez sąd rejestrowy obniżenia kapitału zakładowego Spółki o wartość nominalną umorzonych udziałów, tj. o kwotę (...) zł do kwoty (...) zł. Obniżenie kapitału zakładowego nastąpi przy zachowaniu postępowania konwokacyjnego określonego w art. 264 k.s.h.

Celem wykonania uchwały o umorzeniu udziałów, niezwłocznie po jej podjęciu pomiędzy Spółką, a wspólnikiem B.B., zostanie zawarta umowa odpłatnego zbycia udziałów, w formie aktu notarialnego, na podstawie której Spółka nabędzie od wspólnika B.B. 48.028 udziałów we własnym kapitale zakładowym o łącznej wartości nominalnej (...) zł celem ich umorzenia za wynagrodzeniem w formie rzeczowej, które obejmować będzie opisane nieruchomości oraz urządzenia stanowiące wyposażenie nieruchomości. Spółka będzie w tym przypadku mogła nabyć udziały własne, z uwagi na wyczerpanie przesłanek dla uznania tej sytuacji za dopuszczalny wyjątek wskazany w art. 200 § 1 zd. 3 k.s.h. Umorzenie udziałów, po podjęciu stosownej uchwały (uchwał) oraz zbyciu udziałów na rzecz Spółki za wynagrodzeniem, będzie wymagało dla swojej skuteczności dokonania ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, w którym Zarząd Spółki wezwie jej wierzycieli do wniesienia sprzeciwu w określonym terminie, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie kapitału zakładowego Spółki. Wówczas tacy wierzyciele powinni być przez Spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni zgodnie z przepisem art. 264 § 1 k.s.h.

Po umorzeniu wyżej wskazanych udziałów, struktura udziałowa w kapitale zakładowym Spółki będzie następująca: B.B. będzie posiadał 260 udziałów o łącznej wartości (...) zł. C.C. będzie posiadała 40 udziałów o łącznej wartości (...) zł, D.D. będzie posiadał 100 udziałów o łącznej wartości (...) zł. oraz E.E. będzie posiadała 100 udziałów o łącznej wartości (...) zł.

Następnie Spółka złoży wniosek do właściwego sądu rejestrowego celem zarejestrowania stosownych zmian w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wraz z wszystkimi niezbędnymi dokumentami związanych z zarejestrowaniem (ujawnieniem) umorzenia udziałów w kapitale zakładowym Spółki oraz obniżeniem kapitału zakładowego Spółki. Wpis obniżenia kapitału zakładowego przez sąd rejestrowy będzie miał charakter konstytutywny dla umorzenia udziałów Wspólników.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest:

(a) nieruchomość gruntowa położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), o powierzchni 3258 m², objęta księgą wieczystą 2/2 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, o oznaczonym sposobie korzystania: „tereny przemysłowe”;

(b) nieruchomość gruntowa położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...) o powierzchni 118 m², objęta księgą wieczystą 1/1 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, o oznaczonym sposobie korzystania: „droga”;

(c) grunt oddany w użytkowanie wieczyste, położony w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), o powierzchni 1037 m², objęty księgą wieczystą 3/3 prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych, o oznaczonym sposobie korzystania: „droga”.

Na działkach będących przedmiotem wniosku znajdują się następujące obiekty:

(a)  na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2:

1)hala;

2)brama wjazdowa z ogrodzeniem;

(b) na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1:

• droga;

(c) na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3:

• droga.

Powyższe obiekty klasyfikowane są według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (dalej: „u.p.d.”) w następujący sposób:

1)hala posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2 - stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 u.p.d.;

2)brama wjazdowa z ogrodzeniem posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 u.p.d.;

3)droga posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 u.p.d.;

4)droga posadowiona na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 u.p.d.;

Powyższe wyliczenie jest wyczerpujące, co oznacza, że poza budynkami i budowlami wskazanymi wyżej, na działkach będących przedmiotem wniosku nie znajdują się żadne inne obiekty, które mogą zostać zaklasyfikowane jako budynek lub budowla w rozumieniu art. 3 u.p.d.

Wnioskodawca oświadcza, iż:

(a) przedstawione przez Wnioskodawcę informacje dotyczące sposobu nabycia i wykorzystania nieruchomości odnoszą się do każdego budynku i każdej budowli znajdujących się na ww. działkach, tj. ich nabycie nastąpiło w ramach aportu przedsiębiorstwa 1 marca 2007 r. bez prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z tą transakcją;

(b) budynki i budowle znajdujące się na ww. działkach począwszy od 1 marca 2007 r. są wykorzystywane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej.

Ponadto, Wnioskodawca potwierdza, że wartość początkowa budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach wynosiła: 17.000,00 zł (grunty własne), 822.410,00 zł (hala) oraz 7.920,00 zł (brama wjazdowa z ogrodzeniem) - zgodnie z wykazem środków trwałych, stanowiącym załącznik nr 1 do aktu notarialnego z 1 marca 2007 r.

W celu doprecyzowania wniosku w zakresie ulepszeń obiektów, Wnioskodawca wskazał, iż:

(a) Wnioskodawca poniósł wydatki na ulepszenie hali posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2;

(b) Wnioskodawca poniósł wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2;

(c) Wnioskodawca nie poniósł żadnych wydatków na ulepszenie drogi posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1;

(d)  Wnioskodawca nie poniósł żadnych wydatków na ulepszenie drogi posadowionej na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3.

Odnosząc się do poszczególnych wydatków na ulepszenie Wnioskodawca oświadczył, iż:

(a) wydatki na ulepszenie hali wynosiły 182.590,35 zł, a zatem były one niższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu (822.410,00 zł), przy czym:

• wydatki na ulepszenie hali były ponoszone: 29 czerwca 2005 r., 30 czerwca 2005 r., 4 lipca 2005 r., 26 lipca 2025 r., 1 grudnia 2005 r., 4 września 2006 r., 3 lipca 2007 r., 20 kwietnia 2012 r., 30 października 2012 r., 22 kwietnia 2016 r., 30 sierpnia 2016 r., 31 grudnia 2020 r., 1 stycznia 2021 r.;
• po ulepszeniach hala w dalszym ciągu była wykorzystywana przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej;
• Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego w związku z poniesionymi nakładami na ulepszenie hali;
• od momentu oddania hali do użytkowania po poniesieniu nakładów na ulepszenie do planowanej transakcji upłynęły co najmniej 2 lata;

(b) wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem wynosiły 35.886,86 zł, a zatem były one wyższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu (7.920,00 zł), przy czym:

• wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem były ponoszone: 10 marca 2006 r., 15 marca 2006 r., 31 maja 2007 r.;
• po ulepszeniach brama wjazdowa z ogrodzeniem w dalszym ciągu była wykorzystywana przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej;
• Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego w związku z poniesionymi nakładami na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem;
• od momentu oddania bramy wjazdowej z ogrodzeniem do użytkowania po poniesieniu nakładów na ulepszenie do planowanej transakcji upłynęły co najmniej 2 lata.

W konsekwencji powyższego, dla czynności przekazania na rzecz wspólnika budynków i budowli znajdujących się na nieruchomościach tytułem wynagrodzenia umorzeniowego, stanowiącej dostawę towarów, zostanie spełniona przesłanka do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż ww. czynność nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, jak również pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą wskazanych budynków i budowli minie okres dłuższy niż 2 lata. Tym samym, stosownie do art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, również dostawa gruntu, na którym budynki i budowle są posadowione, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.

Pytania

2.    Czy przekazanie przez spółkę na rzecz wspólnika B.B. nieruchomości oraz ruchomości stanowiącej wyposażenie tejże nieruchomości (tj. składników majątkowych wniesionych uprzednio przez wspólnika B.B. w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki) tytułem wynagrodzenia umorzeniowego stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

3.    Czy przekazanie przez spółkę na rzecz wspólnika B.B. nieruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego będzie podlegało zwolnieniu z podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie przez Spółkę na rzecz wspólnika B.B. nieruchomości oraz ruchomości stanowiących wyposażenie tychże nieruchomości (tj. składników majątkowych wniesionych uprzednio przez wspólnika B.B. w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego Spółki) tytułem wynagrodzenia umorzeniowego stanowi czynność opodatkowaną w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”), z tym zastrzeżeniem, iż przekazanie nieruchomości może podlegać zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, w tym odpłatna dostawa towarów, niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zaznaczyć należy, że podobną definicję dostawy towarów zawiera art. 14 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa 2006/112/WE”).

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” ma zakres szerszy niż wynika to z prawa cywilnego i sprowadza się do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przedmiotem dostawy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jest towar, którym - zgodnie z art. 2 pkt 6 tej ustawy - są rzeczy oraz ich części. Niewątpliwie więc nieruchomość jest rzeczą w rozumieniu tej definicji. Z uwagi zaś na treść art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT oraz art. 2 ust. 1a Dyrektywy 2006/112/WE, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega, co do zasady, dostawa odpłatna. Powołując się na orzecznictwo TSUE, a w szczególności na wyrok w sprawie C‑16/93 R.J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, należy wskazać, że odpłatność oznacza istnienie bezpośredniego związku pomiędzy otrzymaną zapłatą a wykonanym świadczeniem (dostawą towarów, czy też usługą), przy czym zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Wynagrodzeniem będzie także świadczenie o charakterze rzeczowym. Zapłata musi więc mieć konkretny wymiar. Określone w art. 199 § 1 k.s.h. dobrowolne umorzenie udziałów ma przede wszystkim na celu czynność prawną nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia, na podstawie której wspólnik zbywa swoje udziały, które mają określoną wartość nie tylko nominalną, ale też wartość bilansową jak i rynkową.

W sytuacji, gdy w zamian za zbyte przez wspólnika udziały, mające określoną wartość, w ramach instytucji umorzenia udziałów, spółka przekazuje wspólnikowi towar w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, w ramach tej instytucji dochodzi do dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku 7 ust. 1 ustawy o VAT. Następuje bowiem przeniesienie przez spółkę na rzecz wspólnika prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel. Przeniesienie to jest odpłatne, ponieważ spółka uzyskuje w zamian udziały o określonej wartości, nie tylko nominalnej. Nie ma przy tym znaczenia, że czynność ta odbywa się w ramach instytucji umorzenia udziałów.

Stanowisko Wnioskodawcy jest w powyższym zakresie analogiczne ze stanowiskiem wyrażonym w Uchwale Składu 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 listopada 2015 r., sygn. akt I FPS 6/15 oraz w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13 czerwca 2018 r., C-421/17.

Reasumując, przekazanie nieruchomości wraz z wyposażeniem wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, z tym zastrzeżeniem, iż przekazanie nieruchomości może podlegać zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Ad 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie przez Spółkę na rzecz wspólnika B.B. nieruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego będzie podlegało zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

2)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części po ich:

a)   wybudowaniu lub

b)   ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej.

Z przepisu tego wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je do użytkowania pierwszemu nabywcy, oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w tych przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.

Jednocześnie wskazać należy, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem dostawy, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Mając na względzie powyższe, w celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku czy też opodatkowanie właściwą stawką podatku VAT, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy względem budynków i budowli znajdujących się na opisanych nieruchomościach, nastąpiło pierwsze zasiedlenie.

Tymczasem z opisu sprawy wynika, że budynki i budowle znajdujące się na nieruchomościach zostały oddane do użytkowania po raz pierwszy w 1975 r. natomiast począwszy od 1 marca 2007 r. są wykorzystywane przez Spółkę w działalności gospodarczej.

W konsekwencji powyższego, dla czynności przekazania na rzecz wspólnika budynków i budowli znajdujących się na nieruchomościach tytułem wynagrodzenia umorzeniowego, stanowiącej dostawę towarów, zostanie spełniona przesłanka do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż ww. czynność nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, jak również pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budynku minie okres dłuższy niż dwa lata.

Tym samym, stosownie do art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, również dostawa gruntu, na którym budynki i budowle są posadowione, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.

Niezależnie od powyższego wymaga wskazania, iż w stosunku do budynków oraz budowli znajdujących się na nieruchomościach nie przysługiwało spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jako iż czynność przekazania w formie aportu przedsiębiorstwa - zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - wyłączona jest spod działania tejże ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wartość początkowa budynków oraz budowli znajdujących się na nieruchomościach wynosiła: 17.000,00 zł (grunty własne), 822.410,00 zł (hala) oraz 7.920,00 zł (brama wjazdowa z ogrodzeniem). Spółka co prawda poniosła wydatki na ulepszenie budynków oraz budowli znajdujących się na nieruchomościach, w stosunku do których miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jednakże wydatki te wynosiły 182.590,25 zł w stosunku do hali oraz 35.886,68 zł w stosunku do hali bramy wjazdowej z ogrodzeniem, a zatem były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W związku z powyższym, nawet w przypadku uznania, iż nie ma możliwości zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przekazanie wspólnikowi nieruchomości będzie podlegało zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Tym samym, stosownie do art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, również dostawa gruntu, na którym ten budynek jest posadowiony, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że czynność przekazania na rzecz wspólnika nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, jednakże korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, bądź ewentualnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT. Podsumowując, spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku VAT od przekazania nieruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast w oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza więc wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego).

Wskazać należy, że odpłatność czynności (dostawy towarów czy też świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną, konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Przy czym zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności, itp., będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług.

Nadmienić należy, że zarówno odpłatna dostawa towarów, jak i odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo podatnikiem podatku od towarów i usług i prowadzą obecnie działalność gospodarczą polegającą na (…).

Na mocy uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników objętej protokołem notarialnym z 1 marca 2007 r., dokonano zmiany umowy Spółki poprzez podwyższenie kapitału zakładowego Spółki z kwoty (...) zł do kwoty (...) zł poprzez ustanowienie 48.028 nowych udziałów o wartości nominalnej (…) zł każdy udział. Udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki objął dotychczasowy wspólnik B.B., pokrywając je wkładem niepieniężnym (aportem) w postaci całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 55¹ k.c. - (...), w skład którego wchodziły w szczególności:

(a) nieruchomość położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), utworzona z jednej działki gruntu nr 1 o powierzchni 118 m² objęta księgą wieczystą 1/1;

(b) nieruchomość położona w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), utworzona z jednej działki gruntu nr 2 o powierzchni 3258 m² objęta księgą wieczystą 2/2;

(c) udział wynoszący ¼ w prawie użytkowania wieczystego do 5 grudnia 2089 r., stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w województwie (...), powiecie (...), gminie (...), miejscowości (...), działki gruntu nr 3 o powierzchni 1037 m² objęta księgą wieczystą 3/3;

(d)  środki trwałe wykazane w załączniku nr 1 do powołanego aktu notarialnego w pozycjach 5-69;

(e)  aktywa obrotowe, a to: zapasy (półprodukty i produkty w toku), należności krótkoterminowe, inwestycje krótkoterminowe, rozliczenia międzyokresowe kosztów;

(f) pasywa, a to: zobowiązania i rezerwy na zobowiązania.

Na działkach będących przedmiotem wniosku znajdują się następujące obiekty:

(a)  na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2:

1)hala;

2)brama wjazdowa z ogrodzeniem;

(b) na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1 – droga.

(c) na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3 – droga.

Powyższe obiekty klasyfikowane są według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w następujący sposób:

1)hala posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2 - stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego; Budynek ten został wybudowany przez (...) i oddany po raz pierwszy do użytkowania - wraz z budowlami posadowionymi na tym terenie - w 1975 r.;

2)brama wjazdowa z ogrodzeniem posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego;

3)droga posadowiona na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego;

4)droga posadowiona na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3 - stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

Poza budynkami i budowlami wskazanymi wyżej, na działkach będących przedmiotem wniosku nie znajdują się żadne inne obiekty, które mogą zostać zaklasyfikowane jako budynek lub budowla w rozumieniu art. 3 Prawa budowlanego.

Nabycie ww. budynku i budowli nastąpiło w ramach aportu przedsiębiorstwa 1 marca 2007 r. bez prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z tą transakcją. Począwszy od 1 marca 2007 r. ww. budynki i budowle są wykorzystywane przez Państwa w działalności gospodarczej.

Wartość początkowa budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach wynosiła: 17.000,00 zł (grunty własne), 822.410,00 zł (hala) oraz 7.920,00 zł (brama wjazdowa z ogrodzeniem).

W latach 2005-2021 ponosili Państwo wydatki na ulepszenie hali posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2, wydatki na ulepszenie hali wynosiły (...) zł, a zatem były one niższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu (...zł).

W latach 2006-2007 ponoszone były wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 2/2. Wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem wynosiły 35.886,86 zł, a zatem były one wyższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu (7.920,00 zł), po ulepszeniach brama wjazdowa z ogrodzeniem w dalszym ciągu była wykorzystywana przez Spółkę w działalności gospodarczej. Od momentu oddania bramy wjazdowej z ogrodzeniem do użytkowania po poniesieniu nakładów na ulepszenie do planowanej transakcji upłynęły co najmniej 2 lata.

Nie ponieśli Państwo żadnych wydatków na ulepszenie drogi posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1 ani na ulepszenie drogi posadowionej na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3.

Opisane wyżej nieruchomości - począwszy od dnia 1 marca 2007 r. - są wykorzystywane przez Państwa w działalności gospodarczej, natomiast wcześniej były wykorzystywane przez B.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...). Budynki i budowle znajdujące się na ww. działkach począwszy od 1 marca 2007 r. są wykorzystywane przez Państwa w działalności gospodarczej.

W stosunku do budynków oraz budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach nie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jako iż czynność przekazania w formie aportu przedsiębiorstwa - zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - wyłączona jest spod działania ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wspólnik B.B. zamierza przeprowadzić czynność zbycia udziałów na rzecz Spółki w celu ich dobrowolnego umorzenia za wynagrodzeniem wypłacanym w formie rzeczowej, tj. poprzez przeniesienie na rzecz Wspólnika B.B. własności składników majątkowych wniesionych przez tego Wspólnika w ramach wkładu niepieniężnego (aportu) na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki, w tym nieruchomości oraz urządzeń stanowiących wyposażenie nieruchomości (ruchomości). W Państwa ocenie, wartość nieruchomości wraz z wyposażeniem oraz wartość umarzanych udziałów jest równa. W tym celu odbędzie się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki, na którym podjęta zostanie w szczególności uchwała w przedmiocie dobrowolnego umorzenia za wynagrodzeniem 48.028 udziałów o wartości nominalnej (…) zł każdy udział, należących do wspólnika B.B., uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego, uchwała o zmianie umowy spółki oraz uchwała o przyjęciu tekstu jednolitego umowy spółki.

Umorzenie udziałów w Spółce nastąpi na podstawie postanowienia § 11 umowy Spółki oraz przepisu art. 199 § 1, 2 i 7 Kodeksu spółek handlowych. Wspólnik złoży stosowne oświadczenie o wyrażeniu zgody na umorzenie udziałów za wynagrodzeniem. Umorzenie nastąpi poprzez nabycie udziałów własnych przez Spółkę oraz dalej z chwilą wpisu przez sąd rejestrowy obniżenia kapitału zakładowego Spółki o wartość nominalną umorzonych udziałów tj. o kwotę (...) zł do kwoty (...) zł. Obniżenie kapitału zakładowego nastąpi przy zachowaniu postępowania konwokacyjnego określonego w art. 264 Kodeksu spółek handlowych.

Celem wykonania uchwały o umorzeniu udziałów, niezwłocznie po jej podjęciu pomiędzy Spółką, a wspólnikiem B.B., zostanie zawarta umowa odpłatnego zbycia udziałów, w formie aktu notarialnego, na podstawie której Spółka nabędzie od wspólnika B.B. 48.028 udziałów we własnym kapitale zakładowym o łącznej wartości nominalnej (...) zł celem ich umorzenia za wynagrodzeniem w formie rzeczowej, które obejmować będzie opisane nieruchomości oraz urządzenia stanowiące wyposażenie nieruchomości. Spółka będzie w tym przypadku mogła nabyć udziały własne, z uwagi na wyczerpanie przesłanek dla uznania tej sytuacji za dopuszczalny wyjątek wskazany w art. 200 § 1 zd. 3 Kodeksu spółek handlowych.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy przekazanie przez Spółkę na rzecz Wspólnika nieruchomości oraz ruchomości stanowiącej wyposażenie tej nieruchomości (tj. składników majątkowych wniesionych uprzednio przez wspólnika B.B. w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki) tytułem wynagrodzenia umorzeniowego stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z o.o. zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.).

Zgodnie z art. 199 § 1-3 Kodeks spółek handlowych:

Z powyższych przepisów wynika, że umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów, a w konsekwencji powoduje likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów – w przypadku, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku). Umorzenie dobrowolne zostało zdefiniowane jako dokonywane za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna).

Przywołane regulacje prawne wskazują, że w sytuacji przeniesienia na rzecz wspólników własności towaru (np. nieruchomości) w zamian za udziały, które mają podlegać umorzeniu, skutki podatkowe dokonania czynności przekazania towaru oraz umorzenia udziałów należy oceniać odrębnie.

Należy zaznaczyć, że aby uznać transakcję za odpłatną, a tym samym podlegającą opodatkowaniu, konieczne jest istnienie bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym. Tego rodzaju bezpośredni związek ma miejsce, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.

Powyższe wnioski potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które w kwestii związanej z transakcjami dotyczącymi akcji/udziałów jednolicie wskazuje, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych, jak również samo ich nabycie, nie stanowi działalności gospodarczej. Nie stanowią tym samym działalności również transakcje polegające na zbyciu wkładów w innych przedsiębiorstwach (np. w wyrokach: z 26 września 2013 r. C-283/12, z 20 czerwca 1996 r. C-155/94).

Jednakże w sytuacji przekazania towaru – w zamian za akcje/udziały, które mają być umorzone – należy przyjąć, że czynność ta stanowi dostawę towarów (następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, realizowane przez podatnika podatku od towarów i usług).

Potwierdza to wyrok TSUE z 13 czerwca 2018 r. w sprawie C‑421/17, w którym stwierdzono, że:

Należy również zwrócić uwagę na kwestię wystąpienia odpłatności (wynagrodzenia). W wyroku w sprawie C-16/93 Tolsma TSUE wskazał, że podstawą wymiaru podatku od świadczenia usług jest to wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę oraz, że świadczenie usług jest opodatkowane tylko wtedy, jeżeli istnieje bezpośrednie powiązanie między wykonaną usługą i otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem powinien istnieć bezpośredni związek. Dodatkowo wynagrodzenie musi być możliwe do określenia w wartościach pieniężnych. Oznacza to, że może przybrać inną formę niż pieniężna (np. dostawa towarów, papierów wartościowych). W takim przypadku dla opodatkowania VAT istotna jest możliwość wyrażenia tego wynagrodzenia w formie pieniężnej.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w uwarunkowaniach niniejszej sprawy mamy do czynienia z transakcją polegającą na przekazaniu nieruchomości oraz ruchomości stanowiącej wyposażenie tej nieruchomości (tj. składników majątkowych wniesionych uprzednio przez Wspólnika w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki) przez Państwa na rzecz Wspólnika tytułem wynagrodzenia w zamian za udziały które posiada, a które mają zostać umorzone. Zatem, w tym przypadku pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym – zobowiążą się Państwo przenieść na rzecz Wspólnika nieruchomości oraz ruchomości stanowiące wyposażenie tej nieruchomości (tj. składniki majątkowe wniesione uprzednio przez Wspólnika w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki), z kolei Wspólnik wyrazi zgodę na umorzenie udziałów. Wartość udziałów, które mają podlegać umorzeniu jest wyrażalna w wartościach pieniężnych. Tym samym, zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów (nieruchomości oraz ruchomości stanowiącej wyposażenie tej nieruchomości) a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość wyrażalną w pieniądzu.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przekazanie przez Państwa nieruchomości oraz ruchomości stanowiących wyposażenie tej nieruchomości (tj. składników majątkowych wniesionych uprzednio przez Wspólnika w ramach wkładu niepieniężnego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego spółki) w zamian za udziały Wspólnika w Państwa Spółce, które zamierzają Państwo umorzyć, będzie odpowiadać hipotezie art. 7 ust. 1 ustawy. Za taką oceną przemawia fakt, że mamy tutaj do czynienia z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i dodatkowo przeniesienie to ma charakter odpłatny. Tym samym, przekazanie składników majątku o charakterze rzeczowym pomiędzy Państwem a Wspólnikiem będzie stanowiło dostawę towarów, o której mowa w ww. przepisie i tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy przekazanie przez Państwa na rzecz Wspólnika nieruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie zawartego w niej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów mogące mieć zastosowanie w przedmiotowej sprawie, a więc dot. zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, zostały określone w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 14 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy po wybudowaniu budynek, budowla lub jego część jest wykorzystywana, w tym używana na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.

Jak wynika z powołanych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że wymienione powyżej zwolnienie uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ma charakter zwolnienia fakultatywnego, gdyż zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy:

Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy:

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy – po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Podkreślić należy, że z uwagi na przywołane uregulowania, rezygnacji ze zwolnienia od podatku, o której mowa w art. 43 ust. 10 ustawy, można dokonać wyłącznie w odniesieniu do zwolnienia od podatku określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy staje się bezzasadne.

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powołanych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W przedmiotowej sprawie należy również przywołać art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

Z powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle (bądź ich części) na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również zbycie gruntu będzie korzystała ze zwolnienia od podatku. Co ważne – przepis ten znajduje zastosowanie również do zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że nieruchomość, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze 2/2 (działka nr 2) jest zabudowana budynkiem hali oraz bramą wjazdową z ogrodzeniem, która stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. Natomiast na nieruchomościach o księgach wieczystych numer: 3/3 (udział ¼ w prawie użytkowania wieczystego działki nr 3) oraz 1/1 (działka nr 1) posadowione są drogi, które stanowią budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

Aby ustalić, czy dla dostawy budynku i budowli znajdujących się na przedmiotowych działkach znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć czy i kiedy miało miejsce pierwsze zasiedlenie budynku i budowli posadowionych na nieruchomościach.

Jak Państwo wskazali, budynek hali został wybudowany przez (...) i oddany po raz pierwszy do użytkowania - wraz z budowlami posadowionymi na tym terenie – w 1975 r. Ponieśli Państwo wydatki na ulepszenie hali, jednak były one niższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu. Ponieśli Państwo wydatki na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem, które były wyższe niż 30% wartości początkowej tego obiektu, przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego w związku z poniesionymi nakładami na ulepszenie bramy wjazdowej z ogrodzeniem. Po ulepszeniach brama wjazdowa z ogrodzeniem w dalszym ciągu była wykorzystywana przez Państwa w działalności gospodarczej, a od momentu oddania bramy wjazdowej z ogrodzeniem do użytkowania po poniesieniu nakładów na ulepszenie do planowanej transakcji upłynęły co najmniej 2 lata. Wskazali też Państwo, że nie ponieśli Państwo żadnych wydatków na ulepszenie drogi posadowionej na nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą 1/1 ani na ulepszenie drogi posadowionej na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste objętym księgą wieczystą 3/3.

Opisane nieruchomości - począwszy od 1 marca 2007 r. - są wykorzystywane przez Państwa w działalności gospodarczej, natomiast wcześniej były wykorzystywane przez B.B. prowadzącego działalność gospodarczą.

Wobec tego, dla planowanej transakcji zbycia nieruchomości w zamian za udziały Wspólnika w Spółce w celu ich umorzenia zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem planowanej sprzedaży będzie podlegał opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki czy budowle na nim posadowione. W związku z powyższym, również dostawa działki gruntu 1/1 oraz 2/2, a także udziału wynoszącego ¼ w prawie własności użytkowania wieczystego działki 3/3, na których posadowione są ww. budynek i budowle, będzie zwolniona od podatku na podstawie wskazanego art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Z uwagi na fakt, że dostawa ww. nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia od podatku tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Zatem planowane przez Państwa przekazanie na rzecz Wspólnika nieruchomości tytułem wynagrodzenia umorzeniowego będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3), w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja oparta jest na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. W konsekwencji, w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.