Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 20 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej nie będzie Pan (jako jedyny akcjonariusz Spółki Przejmowanej) posiadał statusu podatnika VAT i nie będzie Pan wykonywał czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 lutego 2025 r. (wpływ 5 marca 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej również jako: „Wspólnik”) jest czynnym podatnikiem VAT nieprowadzącym pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.

Innym podmiotem występującym w niniejszej sprawie jest A. Spółka Akcyjna z siedzibą w A. (dalej jako: „Spółka Przejmowana”). Spółka Przejmowana zajmuje się działalnością agencji reklamowych i jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka Przejmowana jest czynnym podatnikiem podatku VAT oraz nie posiada nieruchomości, zobowiązań kredytowych bądź leasingowych.

Spółka Przejmowana zostanie przejęta przez B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. (dalej jako: „Spółka Przejmująca”), która to prowadzi działalność gospodarczą - jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się zarządzaniem programami lojalnościowymi.

Powyższe połączenie Spółki Przejmowanej i Spółki Przejmującej zwane dalej jest „Połączeniem” lub „Zdarzeniem przyszłym”.

Pomiędzy Spółką Przejmującą a Spółką Przejmowaną nie zachodzą jakiekolwiek transakcje handlowe ani inne przepływy finansowe.

Wnioskodawca na dzień Połączenia będzie jedynym udziałowcem lub akcjonariuszem zarówno w Spółce Przejmującej, jak i Spółce Przejmowanej (spółki - siostry).

W dniu 28 czerwca 2011 r. Wspólnik objął 91 500 akcji w Spółce Przejmowanej, których łączna wartość nominalna wynosiła 915 000,00 zł. Wspólnik akcje te pokrył wkładem niepieniężnym o wartości 915 000,00 zł w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W statucie Spółki Przejmowanej wartość wkładu niepieniężnego została określona na kwotę 915 000,00 zł. Akcje zostały pokryte przed ich zarejestrowaniem, zaś ich wartość nominalna wynosiła 10,00 zł za jedną akcję. Na moment objęcia akcji przez Wspólnika, tj. w 2011 r., został osiągnięty przez niego przychód w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 9 Ustawy o PIT w brzmieniu z 2011 r., który to przychód podlegał zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 Ustawy o PIT w brzmieniu tego przepisu obowiązującym w dniu 28 czerwca 2011 r.

Wnioskodawca zaznacza, że Połączenie nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie unikanie, ani uchylanie się od opodatkowania.

Połączenie ma m.in. na celu:

• integrację biznesową i uproszczenie struktury właścicielskiej podmiotów posiadających tego samego i zarazem jedynego Wspólnika;
• uporządkowanie, poprawienie efektywności oraz centralizację działalności operacyjnej poprzez konsolidację podmiotów;
• zmniejszenie kosztów prowadzenia biznesu w dwóch podmiotach prawnych, w szczególności kosztów administracyjnych;
• dążenie do ujednolicenia procesów i standardów prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca podkreśla również, że istnienie uzasadnienia ekonomicznego Połączenia nie jest przedmiotem wniosku i należy je traktować jako element przedstawionego opisu Zdarzenia przyszłego.

Połączenie nastąpi na podstawie art. 515¹ § 1 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (dalej jako: KSH), zgodnie z którym:

„Połączenie może być przeprowadzone bez przyznania udziałów albo akcji spółki przejmującej w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.”

Wspólnik jako akcjonariusz Spółki Przejmowanej nie otrzyma żadnych dopłat w gotówce w związku z planowanym Połączeniem.

Połączenie zostanie przeprowadzone bez podwyższania kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i Spółka ta nie dokona emisji nowych udziałów dla Wspólnika, a zatem w wyniku Połączenia nie dojdzie do przyznania nowych udziałów lub akcji na rzecz Wspólnika.

Plan Połączenia będzie zakładał, że:

a.cały majątek Spółki Przejmowanej zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą;

b.Spółka Przejmująca nie przyzna żadnych szczególnych uprawnień osobom uprawnionym w Spółce Przejmowanej;

c.członkowie organów Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej nie otrzymają żadnych specjalnych korzyści;

d.umowa Spółki Przejmującej nie ulegnie zmianie;

e.ustalenie wartości majątku Spółki Przejmującej oraz Spółki przejmowanej nastąpi na podstawie bilansu. Do ustalenia tych majątków nie będzie powoływany rzeczoznawca;

f.Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia z tytułu Połączenia;

g.w ramach Połączenia nie dojdzie do wymiany udziałów. W konsekwencji plan połączenia nie będzie zawierał: stosunku wymiany udziałów lub akcji Spółki Przejmowanej; zasad dotyczących przyznania udziałów albo akcji w Spółce Przejmującej; określenia dnia, od którego udziały przyznane w Spółce Przejmującej uprawniają do uczestnictwa w zysku Spółki Przejmującej;

h.plan Połączenia nie będzie podlegał badaniu przez biegłego rewidenta;

i.zarząd Spółki Przejmowanej nie będzie sporządzał pisemnego sprawozdania uzasadniającego połączenie, o którym mowa w art. 501 § 1 KSH;

j.Spółka Przejmująca przyjmie składniki majątku Spółki Przejmowanej, dla celów podatkowych, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej oraz przypisze go do działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium RP;

k.rozliczenie i ujęcie na dzień Połączenia w księgach rachunkowych Spółki Przejmującej nastąpi metodą łączenia udziałów, o której mowa w art. 44c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej jako: u.o.r.). Zastosowanie tej metody dopuszczalne jest na mocy art. 44a ust. 2 u.o.r. jako łączenie się spółek, na skutek którego nie następuje utrata kontroli nad nimi przez ich dotychczasowych udziałowców.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W odpowiedzi na pytania Organu, wskazał Pan:

1.Czy w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej będzie Pan dokonywał dostawy towarów/świadczenia usług – jeśli tak, proszę wskazać jakich i na czyją rzecz?

Odp.: Nie, w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej Wspólnik nie będzie dokonywał dostawy towarów/świadczenia usług.

2.Czy prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie obrotu papierami wartościowymi, działalność maklerską bądź brokerską, proszę podać jej zakres, a jeżeli tak to od kiedy, bądź w jakim okresie działalność była prowadzona?

Odp.: Nie, Wspólnik nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu papierami wartościowymi, działalności maklerskiej bądź brokerskiej.

Tak jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wspólnik nie prowadzi jakiejkolwiek pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, w tym również w powyższym zakresie.

3.Czy nabycie, posiadanie akcji/udziałów Spółki Przejmowanej/Spółki Przejmującej było/jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem Pana działalności gospodarczej?

Odp.: Nie, nabycie, posiadanie akcji/udziałów Spółki Przejmowanej/Spółki Przejmującej nie było/nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wspólnika, albowiem nie prowadzi on pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców oraz nie będzie jej prowadził w ramach opisanego przez niego Zdarzenia przyszłego.

4.Czy uczestniczy/uczestniczył Pan w zarządzaniu Spółką Przejmowaną/Spółką Przejmującą i czy wykonuje/wykonywał Pan dla tej Spółki usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a w szczególności czy świadczy Pan usługi administracyjne, informatyczne, finansowe, handlowe lub techniczne (itp.)?

Odp.: Tak, Wspólnik uczestniczy/uczestniczył w zarządzaniu Spółką Przejmowaną/Spółką Przejmującą. Wspólnik uczestniczy/uczestniczył w zarządzaniu Spółką Przejmowaną/Spółką Przejmującą poprzez pełnienie funkcji Prezesa Zarządu na podstawie powołania w Spółce Przejmującej i w oparciu o powołanie w Spółce Przejmowanej.

Wspólnik nie wykonuje/nie wykonywał dla Spółki Przejmowanej/Spółki Przejmującej usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, a w szczególności Wspólnik nie świadczył na rzecz żadnej z tych Spółek usług administracyjnych, informatycznych, finansowych, handlowych lub technicznych.

5.Czy wniesienie akcji do Spółki Przejmującej będzie miało charakter odpłatny, a jeżeli tak, w jakiej formie otrzyma Pan wynagrodzenie np. pieniądze, świadczenie wzajemne na Pana rzecz?

Odp.: Nie, wniesienie akcji do Spółki Przejmującej nie będzie miało charakteru odpłatnego, gdyż Wspólnik, dokonując Połączenia Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej w trybie opisanym w art. 515¹ § 1 KSH, nie dokona wniesienia posiadanych przez niego w Spółce Przejmowanej akcji do Spółki Przejmującej, skoro więc akcje w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej, które są w posiadaniu Wspólnika, nie zostaną wniesione do Spółki przejmującej z uwagi na istotę zaplanowanego Połączenia oraz jego tryb, to tym samym oznacza to, że nie może być także mowy o odpłatnym charakterze takiej czynności (tzn. o odpłatności za wniesione akcje).

Przy Połączeniu nie dojdzie do przyznania jakichkolwiek nowych udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej na rzecz Wspólnika - co wynika, jak już wskazywano we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, z samej istoty trybu, w jakim dochodzi do Połączenia, tj. trybu uproszonego określonego w art. 515¹ § 1 KSH. Zatem, Wspólnik nie otrzyma jakiegokolwiek przysporzenia/ekwiwalentu wskutek realizacji planowanego Połączenia. Przede wszystkim, Wspólnikowi nie są przyznane jakiekolwiek nowe udziały oraz nie zostaje wypłacone na jego rzecz wynagrodzenie.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 2)

Czy na gruncie opisanego Zdarzenia przyszłego w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej, Wnioskodawca (jako jedyny akcjonariusz Spółki Przejmowanej) dokonując Połączenia obu powyższych Spółek, będzie posiadał status podatnika VAT oraz będzie wykonywał czynność opodatkowaną podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Nie, na gruncie opisanego Zdarzenia przyszłego w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej, Wnioskodawca (jako jedyny akcjonariusz Spółki Przejmowanej), dokonując Połączenia obu powyższych Spółek, nie będzie posiadał statusu podatnika VAT oraz nie będzie wykonywał czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy oparte jest na następujących argumentach.

Połączenie nastąpi w trybie art. 515¹ § 1 KSH, zgodnie z którym:

„Połączenie może być przeprowadzone bez przyznania udziałów albo akcji spółki przejmującej w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.”

Należy zatem zauważyć, że Połączenie nastąpi bez wyemitowania nowych udziałów przez Spółkę Przejmującą oraz nie zostanie podwyższony jej kapitał zakładowy.

Z kolei jak stanowi art. 493 § 1 i § 2 KSH:

„§ 1. Spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru.

§ 2. Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, z uwzględnieniem art. 507.”

Stosownie do art. 494 § 1 i 2 KSH:

„§ 1. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

§ 2. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.”

Zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej jako: O.p.):

„Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:

1)osób prawnych,

2)osobowych spółek handlowych,

3)osobowych i kapitałowych spółek handlowych

- wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.”

W rezultacie, Spółka Przejmująca będzie sukcesorem praw i obowiązków z zakresu prawa podatkowego, które to przed Połączeniem przysługiwały Spółce Przejmowanej.

W Ustawie o VAT brak jest przepisów odnoszących się wprost do kwestii połączenia spółek kapitałowych. Wobec tego ocena, czy takie zdarzenie podlega opodatkowaniu wymaga analizy ogólnych regulacji zawartych w Ustawie o VAT wyznaczających zakres opodatkowania tym podatkiem i zawierających definicje czynności opodatkowanych.

Według art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT:

„Opodatkowaniu VAT podlegają następujące czynności:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

2)eksport towarów,

3)import towarów na terytorium kraju,

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.”

Z uwagi na fakt, iż Spółka Przejmująca oraz Spółka Przejmowana są polskimi rezydentami podatkowymi, zarejestrowanymi jako czynni podatnicy VAT, jak również, w związku z planowanym Połączeniem nie nastąpi przemieszczenie towarów na terytorium kraju bądź do innego państwa, zdaniem Wnioskodawcy oczywiste jest, że Połączenie nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów, ani czynności opodatkowanych wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 2-5 Ustawy o VAT.

Należy więc rozważyć, czy łączenie spółek kapitałowych może stanowić odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, połączenie spółek kapitałowych w trybie art. 515¹ KSH nie powinno być objęte opodatkowaniem VAT, gdyż nie można go uznać za czynność dokonywaną odpłatnie. Chociaż w procesie połączenia zachodzi co prawda przekazanie majątku Spółki Przejmowanej na rzecz Spółki Przejmującej, to jednak w zamian za to przeniesienie majątku zgodnie z art. 515¹ KSH, Spółka Przejmująca nie uzyskuje żadnej korzyści. Zarówno Spółka Przejmowana, jak i Spółka Przejmująca nie otrzymują wzajemnie jakichkolwiek świadczeń, które można by traktować jako wynagrodzenie za wykonaną czynność.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) (np. w sprawie Tolsma C-16/93, w sprawie Town and County Factors Ltd C-498/99, w sprawie Apple and Pear Development Council C-102/86, w sprawie Societe thermale C-277/05), na podstawie którego można sformułować ogólne stanowisko, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, uważane mogą być relacje, w których:

• pomiędzy dostawcą usług a odbiorcą istnieje umowne powiązanie, w ramach którego następuje wykonywanie świadczeń obustronnych,
• dostawca towarów lub usług czerpie bezpośrednie i jednoznacznie sprecyzowane korzyści,
• wynagrodzenie za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) jest bezpośrednio związane z działaniem, które podlega opodatkowaniu danym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia wartości tego wzajemnego świadczenia w formie pieniężnej.

W kontekście Połączenia nie można stwierdzić, że Spółka Przejmowana (tj. teoretycznie usługodawca) w procesie Połączenia czerpie korzyści od Spółki Przejmującej (tj. teoretycznie usługobiorcy). Po Połączeniu Spółka Przejmowana przestanie istnieć jako osobny byt prawny poprzez wchłonięcie jej majątku przez Spółkę Przejmującą, która stanie się jednocześnie prawnym następcą Spółki Przejmowanej. Wobec powyższego, w przypadku Połączenia nie ma podstaw do opodatkowania podatkiem VAT, ponieważ doszłoby do centralizacji praw i obowiązków dostawcy i odbiorcy danej usługi lub towaru w jednym podmiocie. W takiej sytuacji niemożliwe jest uznanie, że w związku z Połączeniem doszło do wykonania czynności opodatkowanej.

Mając na uwadze powyższe, Połączenie należy zdaniem Wnioskodawcy traktować jako czynność wykraczającą poza zakres opodatkowania VAT.

Niemniej, gdyby hipotetycznie nawet uznać, że planowana transakcja może potencjalnie zostać zakwalifikowana jako czynność wymieniona w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, należy zwrócić uwagę, że stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT:

„Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.”

Należy pokreślić, że art. 6 ust. 1 Ustawy o VAT zawiera sformułowanie „transakcja zbycia”, które należy interpretować w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, tzn. „zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu lub do pojęcia „świadczenia usługi”, jeśli majątek spółki przejmowanej nie składa się z towarów/rzeczy. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Takie stanowisko dot. rozumienia „dostawy towarów” zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 grudnia 2023 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.509.2023.4.SR.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji przedsiębiorstwa, przez co należy użyć definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: KC). Zgodnie z tą definicją:

„Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

5)koncesje, licencje i zezwolenia,

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej,

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

8)tajemnice przedsiębiorstwa,

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.”

W przypadku opisanym przez Wnioskodawcę nastąpi Połączenie Spółki Przejmującej ze Spółką Przejmowaną, skutkiem którego na podstawie art. 515¹ KSH, cały majątek Spółki Przejmowanej zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą. Tym samym, należy zdaniem Wnioskodawcy przyjąć, że przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą można interpretować jako przeniesienie („zbycie”) przedsiębiorstwa Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą. Konsekwentnie, zgodnie z art. 6 ustawy o VAT, transakcja taka będzie pozostawać poza opodatkowaniem VAT.

Ponadto warto zauważyć, że w wyniku przeniesienia całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą dojdzie nie tylko do ustania bytu cywilnoprawnego Spółki Przejmowanej, ale także prawnopodatkowego. Z chwilą Połączenia, Spółka Przejmowana przestanie istnieć jako podatnik VAT. W konsekwencji, Spółka Przejmowana utraci zdolność do wywiązywania się z przysługujących jej praw lub nałożonych obowiązków wynikających z przepisów VATU.

Takie podejście znajduje potwierdzenie w stanowiskach Dyrektora KIS:

• interpretacja indywidualna z 16 lipca 2024 r., znak: 0114-KDIP4-2.4012.297.2024.1.AA;
• interpretacja indywidualna z 17 marca 2023 r., znak: 0114-KDIP1-1.4012.71.2023.2.AWY;
• interpretacja indywidualna z 7 lutego 2022 r., znak: 0114-KDIP1-1.4012.21.2022.1.AKA;
• interpretacja indywidualna z 18 kwietnia 2019 r., znak: 0114-KDIP1-3.4012.142.2019.1.JG.

Idąc dalej wskazania wymaga, iż wyłączenie przewidziane w art. 6 ust. 1 ma charakter przedmiotowy, tj. poza zasięgiem opodatkowania na gruncie podatku VAT jest czynność zbycia przedsiębiorstwa, niezależnie od stron biorących udział w tej czynności.

W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, zgodnie z którym:

„Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.”

Ponadto, jak wynika z art. 4 O.p.:

„Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.”

Z powyższego można wysunąć wniosek, iż status podatnika podatku VAT aktualizuje się wraz z podejmowanymi czynnościami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT. Oznacza to, że musi wystąpić związek pomiędzy konkretną transakcją a prowadzoną działalnością gospodarczą przez osoby biorące udział w tejże transakcji.

W niniejszej sprawie takowy związek nie występuje - planowane Połączenie ma miejsce pomiędzy Spółką Przejmowaną a Spółką Przejmującą. Wnioskodawca nie występuje jako strona transakcji. Zatem uznać należy, że planowane Połączenie nie ma jakiegokolwiek związku z osobą Wnioskodawcy i jego statusem jako podatnik VAT.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na brak jakichkolwiek podstaw przedmiotowych bądź podmiotowych na gruncie Ustawy o VAT, w związku z planowanym Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej, Wnioskodawca (jako jedyny akcjonariusz Spółki Przejmowanej), nie będzie posiadał statusu podatnika VAT oraz nie będzie wykonywał czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W tym miejscu trzeba wskazać, że papiery wartościowe to dokumenty gwarantujące posiadanie określonego prawa majątkowego. Jednym z rodzajów papierów wartościowych są akcje, łączące w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym. Oznacza to, że obrót akcjami, tj. np. ich sprzedaż, zamiana, wniesienie do innego podmiotu, darowizna , w wyniku których następuje przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W pewnych, ściśle określonych przypadkach, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy:

Aby dana czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7, czy świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 Polysar Investments Netherlands BV z 20 czerwca 1991 r. i C-155/94 Wellcome Trust Ltd z 20 czerwca 1996 r. oraz w sprawie C-80/95 Harnas & Helm CV z 6 lutego 1997 r., TSUE podkreślał, że:

Natomiast w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że:

Posiłkując się tym orzecznictwem, należy stwierdzić, że co do zasady, powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dotyczy to sytuacji, gdy:

• posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;
• sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;
• posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły. Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Podkreślić należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że:

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że:

W orzeczeniu TSUE z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że:

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że:

Z opisu sprawy wynika, że planowane jest Połączenie A. Spółki Akcyjnej (Spółki Przejmowanej) oraz B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Spółki Przejmującej) na podstawie art. 515¹ § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. W ramach Połączenia cały majątek Spółki Przejmowanej zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą.

Jako akcjonariusz Spółki Przejmowanej nie otrzyma Pan żadnych dopłat w gotówce w związku z planowanym Połączeniem. Z tytułu Połączenia nie otrzyma Pan żadnego wynagrodzenia.

Połączenie zostanie przeprowadzone bez podwyższania kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i Spółka ta nie dokona emisji nowych udziałów dla Pana, a zatem w wyniku Połączenia nie dojdzie do przyznania nowych udziałów lub akcji na Pana rzecz.

Zgodnie z Pana wskazaniem, nie prowadzi Pan działalności gospodarczej w zakresie obrotu papierami wartościowymi, działalności maklerskiej bądź brokerskiej.

Uczestniczy/uczestniczył Pan w zarządzaniu Spółką Przejmującą i Spółką Przejmującą poprzez pełnienie funkcji Prezesa Zarządu w tych Spółkach. Nie wykonuje i nie wykonywał Pan dla ww. Spółek usług opodatkowanych podatkiem VAT, a w szczególności nie świadczył Pan na rzecz żadnej z tych Spółek usług administracyjnych, informatycznych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Jak wynika z opisu sprawy, wniesienie akcji do Spółki Przejmującej nie będzie miało charakteru odpłatnego, gdyż nie dokona Pan wniesienia akcji posiadanych w Spółce Przejmowanej do Spółki Przejmującej. Przy Połączeniu nie dojdzie do przyznania jakichkolwiek nowych udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej na Pana rzecz. Zatem nie otrzyma Pan jakiegokolwiek przysporzenia/ekwiwalentu wskutek realizacji planowanego Połączenia. Przede wszystkim, nie zostaną Panu przyznane jakiekolwiek nowe udziały oraz nie zostanie wypłacone na Pana rzecz wynagrodzenie.

Pana wątpliwości w sprawie dotyczą tego, czy dokonując Połączenia ww. Spółek będzie Pan posiadał status podatnika podatku VAT i będzie Pan wykonywał czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie, w kontekście wyżej przedstawionego orzecznictwa TSUE, dokonanie przez Pana Połączenia Spółki Przejmowanej i Spółki Przejmującej nie będzie traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a z tytułu tej transakcji nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że nie prowadzi Pan działalności gospodarczej w ramach działalności maklerskiej, brokerskiej i w zakresie obrotu papierami wartościowymi. Posiadanie akcji/udziałów w Spółce Przejmowanej i Spółce Przejmującej nie było i nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem Pana działalności gospodarczej, gdyż nie prowadzi Pan pozarolniczej działalności gospodarczej. Z wniosku nie wynika również, żeby świadczył Pan na rzecz Spółki Przejmującej i Spółki Przejmowanej jakiekolwiek usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Należy również wskazać, że ze względu na tryb planowanego Połączenia, nie wniesie Pan posiadanych akcji w Spółce Przejmowanej do Spółki Przejmującej, co oznacza, że nie może być mowy o odpłatnym charakterze takiej czynności. Zatem dokonanie Połączenia ww. Spółek nie będzie traktowane jako Pana działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a będzie jedynie prostym wykonywaniem funkcji właścicielskiej, która nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy również w tym miejscu zauważyć, że – zgodnie z Pana wskazaniem – w związku z planowanym Połączeniem nie będzie Pan dokonywał dostawy towarów ani świadczenia usług. Nie otrzyma Pan żadnego wynagrodzenia wskutek realizacji Połączenia, ani nie zostaną Panu przyznane jakiekolwiek nowe udziały.

Tym samym, z tytułu Połączenia nie będzie Pan wykonywał żadnych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy i w związku z tym czynność ta nie spowoduje po Pana stronie jakichkolwiek konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o VAT.

Podsumowując, analiza przedstawionego opisu sprawy w kontekście wyżej powołanych przepisów oraz tez wynikających z powołanego orzecznictwa prowadzi do wniosku, że w sprawie nie będą spełnione przesłanki pozwalające uznać, że w związku z Połączeniem ww. Spółek będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy oraz dokonywał czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie wskazuję, że analiza wyłączenia Połączenia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie powołanego przez Pana we własnym stanowisku art. 6 pkt 1 ustawy, jest bezzasadna. Zgodnie z treścią ww. przepisu:

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wynika z treści wniosku, Połączenie zostanie dokonane pomiędzy Spółką Przejmowaną i Spółką Przejmującą. Przepis art. 6 pkt 1 ustawy może więc mieć ewentualne zastosowanie do sytuacji prawnopodatkowej odrębnych podmiotów – tj. ww. Spółek – a nie Pana, ponieważ nie będzie Pan (jako udziałowiec/akcjonariusz w ww. Spółkach) stroną planowanego Połączenia. Tym samym, w opisanym przypadku ww. przepis nie odnosi się do skutków podatkowych na gruncie podatku VAT dla Pana.

Zatem bez względu na to, czy czynność Połączenia Spółek byłaby wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, czy też podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem – po Pana stronie i tak nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT w związku z planowanym Połączeniem.

Oceniając całościowo Pana stanowisko, że w związku z Połączeniem Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej nie stanie się Pan podatnikiem podatku VAT i nie będzie Pan wykonywał czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, uznaję je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 dotyczącego podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych oraz pytania nr 3 dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Informuję również, że interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych dla Pana. W interpretacji nie rozstrzygam o ewentualnych skutkach podatkowych, jakie mogą wystąpić na gruncie podatku VAT dla Spółki Przejmowanej czy Spółki Przejmującej.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.