Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP4-1.4012.7.2025.2.RMA

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie pytań nr 1, 2, 5, 6 i 7 i nieprawidłowe w zakresie pytań nr 3 i 4.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu rozliczenia podatku od towarów i usług w związku z posiadaniem statusu prosumenta energii odnawialnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 12 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskowdawca jest (...).

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, posiada jednak nr NIP i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Oprócz działań statutowych (nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których został powołany) wykonuje również czynności pozastatutowe wynikające z zawartych umów cywilnoprawnych, m.in. najem, sprzedaż zużytych lub zbędnych składników majątku, odsprzedaż mediów na zasadzie refaktury. Status czynnego podatnika VAT nie wynika więc z faktu prowadzenia działalności gospodarczej, lecz z faktu spełnienia przesłanki wynikającej z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które wykonują na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W ramach swojej działalności (...) zarządza nieruchomościami, na których posadowione są budynki i urządzenia służące obsłudze ruchu drogowego i utrzymaniu dróg. Kierując się dbałością o racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi (ograniczenie kosztów utrzymania infrastruktury), Wnioskodawca sukcesywnie montuje instalacje fotowoltaiczne.

Na chwilę obecną Wnioskodawca użytkuje mikroinstalacje w trzech lokalizacjach:

1.Instalacja nr 1 o mocy 18,24 kW zlokalizowana na dachu budynku administracyjnego Rejonu w (...) - będącego jednostką terenową (...) Oddziału w (...), wykonującą zadania w zakresie utrzymania dróg krajowych na terenie działania Rejonu. Produkowana przez instalację energia wykorzystywana jest w budynku na potrzeby własne Wnioskodawcy, tj. na realizację zadań statutowych. Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji nr (...) zawartą w dniu 5 czerwca 2023 r. z (...) oraz aneks nr 1 z dnia 5 czerwca 2023 r. (dalej: umowa kompleksowa dla instalacji nr 1), której treść dołączona jest do wniosku jako załącznik nr 1.

2.Instalacja nr 2 o mocy 9,86 kW zlokalizowana w (...) przy drodze (...). Produkowana przez instalację energia jest wykorzystywana na potrzeby utrzymania toalet w tym obiekcie, czyli realizację działań statutowych. Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji nr (...) zawartą w dniu 21 marca 2022 r. z (...) oraz aneks nr 1 z dnia 29 kwietnia 2022 r. (dalej: umowa kompleksowa dla instalacji nr 2), której treść dołączona jest do wniosku jako załącznik nr 2.

3.Instalacja nr 3 o mocy 47,31 kW zlokalizowana na dachu budynku biurowego w (...). Energia wyprodukowana przez tę instalację zużywana jest na cele oświetlenia i używania urządzeń biurowych w tymże budynku (realizacja zadań statutowych). Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji nr (...) zawartą w dniu 7 grudnia 2023 r. z (...) oraz aneks nr 1 z dnia 3 stycznia 2024 r. (dalej: umowa kompleksowa dla instalacji nr 3), której treść dołączona jest do wniosku jako załącznik nr 3.

Wnioskodawca w przyszłości planuje uruchomienie kolejnych mikroinstalacji fotowoltaicznych.

Przedmiotowe instalacje to mikroinstalacje w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej: ustawa o OZE), zgodnie z którym przez mikroinstalację rozumie się instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.

Wnioskodawca zawarł z (...) sp. z o.o. kompleksowe umowy, które obejmują świadczenie usługi dystrybucji oraz świadczenie usługi odbioru i rozliczania energii elektrycznej wprowadzonej do sieci z tzw. mikroinstalacji.

We wszystkich zawartych umowach kompleksowych wnioskodawca określony został jako prosument energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27a ustawy o OZE, zgodnie z którym przez prosumenta energii odnawialnej rozumie się odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Energia elektryczna wyprodukowana za pomocą mikroinstalacji fotowoltaicznych zużywana jest wyłącznie na potrzeby własne Wnioskodawcy. Instalacje mają odrębne liczniki dwukierunkowe, które rejestrują ilości energii pobranej i oddanej do sieci. Podkreślić należy, że (...) nie zajmuje się profesjonalnym wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Wnioskodawca nie posiada koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Wytwarzanie energii elektrycznej w mikroinstalacji nie wymaga koncesji zgodnie z art. 3 ustawy o OZE. Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej przez prosumenta energii odnawialnej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców (art. 4 ust. 8 ustawy o OZE). Pobrana energia elektryczna podlegająca rozliczeniu jest zużyciem energii wyprodukowanej na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej.

Instalacje nr 1 i 2 rozliczane są w ramach systemu opustów tzw. net-meteringu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o OZE. Oznacza to, że sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

1.większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,7;

2.nie większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,8.

Sieć elektroenergetyczna w systemie rozliczeń net-metering działa jako „magazyn” nadwyżki energii wyprodukowanej przez mikroinstalację fotowoltaiczną, która nie zostaje zużyta na bieżąco, a którą można pobrać w momentach, gdy instalacja fotowoltaiczna nie produkuje wystarczającej ilości energii (np. w nocy). Odbiór ten jest ograniczony opustem, który w zależności od wielkości instalacji może wynosić 20% lub 30% energii oddanej do sieci. Użytkownik nie odbiera więc 100% oddanej energii, ale odpowiednio 70% lub 80%. Od 1 lipca 2022 r. system net-metering, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o OZE jest stosowany wyłącznie do prosumentów, których mikroinstalację zostały przyłączone do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej:

  • do 31 marca 2022 r.,
  • po 31 marca 2022 r. na podstawie kompletnego i poprawnego zgłoszenia, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy Prawo energetyczne, złożonego przez tego prosumenta energii odnawialnej w terminie do 31 marca 2022 r., z zastrzeżeniem uzupełnienia lub poprawienia zgłoszenia w terminie 14 dni od wezwania OSD,
  • po 31 marca 2022 r. na podstawie kompletnego i poprawnego zgłoszenia, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy Prawo energetyczne, złożonego w terminie do 31 grudnia 2023 r., w przypadku, gdy prosument ten w terminie do 31 marca 2022 r. zawarł umowę na zakup, montaż lub dofinansowanie tej mikroinstalacji z jednostką samorządu terytorialnego lub innym podmiotem, który realizuje projekt, o którym mowa w art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 818), dofinansowany w ramach regionalnego programu operacyjnego, o którym mowa w art. 2 pkt 17 lit. c tej ustawy, z zastrzeżeniem uzupełnienia lub poprawienia zgłoszenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem.

Instalacja nr 3 jest rozliczana w ramach tzw. net-billingu zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE, czyli wg wartości energii elektrycznej wytworzonej przez mikroinstalację i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej oraz wartości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej.

W aneksie nr 1 z dnia 3 stycznia 2024 r. do umowy kompleksowej dla instalacji nr 3 wskazano, że rozliczeniu na warunkach aneksu podlega wyłącznie wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci operatora systemu dystrybucyjnego (dalej: sieć OSD) nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed wprowadzeniem energii do sieci OSD, przy czym za datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci. Wartość energii elektrycznej niewykorzystanej w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci OSD. W przypadku, gdy w ramach rozliczenia Wnioskodawca nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która zostanie zwrócona Wnioskodawcy w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty. Sprzedawca, realizując obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, dokonuje w każdym okresie rozliczeniowym rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez Wnioskodawcę do sieci OSD wobec wartości energii elektrycznej pobranej przez Wnioskodawcę z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne. Rozliczenie jest dokonywane na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii wprowadzonej do sieci OSD oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci OSD jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową. Wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD w poszczególnych okresach niezbilansowania składających się na dany miesiąc kalendarzowy i rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego. Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy w przedmiocie rozliczania mikroinstalacji stanowiącymi załącznik do aneksu nr 1, Klient zobowiązuje się do przeniesienia na sprzedawcę prawa własności dostarczonej energii elektrycznej, a ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD przez prosumenta energii odnawialnej określana będzie na podstawie rzeczywistego odczytu urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych przez OSD, z dokładnością do 1 kWh.

Sprzedawca w celu prowadzenia rozliczenia prowadzi konto dla prosumenta, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej oraz wynikającą z nich wartość środków należną Prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, czyli tzw. depozyt prosumencki.

Depozyt prosumencki przeznaczony jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta z tytułu zakupu energii elektrycznej od Sprzedawcy. Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym. Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta. Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego, środki niewykorzystane lub niezwrócone podlegają umorzeniu. Na rozliczenie ze sprzedawcą w pierwszej kolejności przeznacza się środki o najstarszej dacie przypisania do konta prosumenta jako depozyt prosumencki.

Wnioskodawca dokonuje płatności na rzecz zakładu energetycznego pomniejszając wartość brutto wskazaną na fakturze o wartość tzw. depozytu prosumenckiego (zakład energetyczny podaje kwotę do zapłaty niższą o wartość tzw. depozytu prosumenckiego).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Instalacja nr 3 jest rozliczana w ramach tzw. net-billingu, zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE.

Zasady rozliczenia przez Sprzedawcę, tj. (...) w ramach realizacji jego obowiązków ustawowych Sprzedawcy Zobowiązanego, wartości energii elektrycznej wytworzonej przez Klienta, tj. (...) jako prosumenta energii odnawialnej i wprowadzonej do sieci (...) (dalej sieć OSD) w mikroinstalacji nr 3 o mocy 47,31 kW zlokalizowanej na dachu budynku biurowego w (...)j reguluje aneks nr 1 z dnia 3 stycznia 2024 r. oraz aneks nr 1a z dnia 1 lipca 2024 r. do umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji nr (...) zawartej w dniu 7 grudnia 2023 z (...).

Aneksy określają, że Klient, tj. (...) jest prosumentem energii odnawialnej i wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia wyłącznie na potrzeby własne, przy czym nie stanowi to przedmiotu jego przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Sprzedawca natomiast, tj. (...) działa jako sprzedawca zobowiązany, na którym ciążą ustawowe obowiązki rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta energii odnawialnej do sieci OSD, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.

Skrót OSD oznacza Operatora Systemu Dystrybucyjnego, do sieci którego przyłączona jest mikroinstalacja, tj. (...).

Klient (....) jest odbiorcą końcowym energii elektrycznej dostarczanej przez Sprzedawcę na podstawie umowy kompleksowej.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy w przedmiocie rozliczania mikroinstalacji stanowiącymi załącznik do aneksu nr 1 i aneksu nr 1a, Klient zobowiązuje się do przeniesienia na sprzedawcę prawa własności dostarczonej energii elektrycznej, a ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD przez Prosumenta energii odnawialnej określana będzie na podstawie rzeczywistego odczytu urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych przez OSD, z dokładnością do 1 kWh.

Klient wprowadza do sieci OSD energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji w ilości stanowiącej nadwyżkę energii elektrycznej, która nie została zużyta na potrzeby własne. Aneksy zawierają następujące postanowienia dotyczące rozliczenia wartości energii elektrycznej:

Sprzedawca, realizując obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, dokonuje w każdym okresie rozliczeniowym przypadającym w okresie obowiązywania aneksu rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez Klienta do sieci OSD wobec wartości energii elektrycznej pobranej przez Klienta z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.

Rozliczenie dokonywane jest na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej przez Klienta do sieci OSD oraz wartością energii elektrycznej pobranej przez Klienta z tej sieci.

Rozliczenie jest prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci OSD przez Klienta, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:

Eb(t) = Ep(t) – Ew(t)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Eb(t) – ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie (t), wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie (t) z sieci OSD, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie (t) do tej sieci,

Ep(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci OSD, wyrażoną w kWh,

Ew(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej wprowadzonej w godzinie (t) do sieci OSD, wyrażoną w kWh.

Wartość energii elektrycznej pobranej przez Klienta z sieci OSD określa się dla danego okresu rozliczeniowego jako sumę iloczynów, dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania (t) w okresie rozliczeniowym, ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez Klienta oznaczonej symbolem Eb(t) przyjmującym wartość dodatnią, oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy Sprzedawcą i Klientem dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

Rozliczenia dokonuje się na podstawie danych pomiarowych przekazanych Sprzedawcy przez OSD.

Rozliczeniu na warunkach aneksów podlega wyłącznie wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD nie wcześniej niż na 12 miesięcy przez wprowadzeniem energii do sieci, przy czym jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci.

W przypadku, gdy w ramach rozliczenia Wnioskodawca nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która zostanie zwrócona Wnioskodawcy w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 6 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego (takie rozliczenie uwzględnia aneks nr 1 do umowy kompleksowej).

Natomiast gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość tej energii jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 2 ustawy o OZE i stanowi sumę iloczynów (wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu) ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez tego prosumenta - oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną oraz rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 4 ustawy o OZE. Należy zaznaczyć, że w sytuacji, gdy wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), a prosument nie jest jednocześnie prosumentem zbiorowym ani wirtualnym, przyjmuje się cenę równą zero (regulacje zostały wprowadzone aneksem nr 1a do umowy kompleksowej).

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 i ust. 2b ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej.

Sprzedawca w celu prowadzenia rozliczenia prowadzi konto dla Klienta (konto Prosumenta), na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej oraz wynikającą z nich wartość środków należną Klientowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, czyli tzw. depozyt prosumencki.

Depozyt prosumencki przeznaczony jest na rozliczenie zobowiązań Klienta z tytułu zakupu energii elektrycznej od Sprzedawcy. Depozyt Prosumencki nie może być przeznaczony na rozliczenie zobowiązań Klienta z tytułu opłat dystrybucyjnych.

Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do Konta Prosumenta w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenta przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta. Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego, środki niewykorzystane lub niezwrócone podlegają umorzeniu. Na rozliczenie ze sprzedawcą w pierwszej kolejności przeznacza się środki o najstarszej dacie przypisania do konta prosumenta jako depozyt prosumencki.

Przykładowa faktura wystawiona przez Sprzedawcę zawiera następujące pozycje:

faktura nr ….. za okres: od 01.07.2024 do 31.07.2024

data wystawienia: 01.08.2024

lp.

rozliczenie z tytułu

wartość netto

stawka VAT

kwota VAT

wartość brutto

zużycie (kWh)

1

sprzedaży energii elektrycznej

9.177,10

23

2.110,73

11.287,83

9403

2

świadczonych usług dystrybucji

4.907,72

23

1.128,78

6.036,50

9403

3

wynik rozliczenia (1+2)

14.084,82

23

3.239,51

17.324,33

4

wartość prognozy depozytu

0,00

5

depozyt prosumencki w rozliczanym okresie (zł)

0,00

6

depozyt prosumencki z okresów poprzednich (zł)

216,13

7

rozliczenie depozytu (4+5+6)

216,13

8

do zapłaty (zł) (3-7)

17.108,20

Do zapłaty: 17.108,20 zł

Termin płatności: 16.08.2024

Dodatkowo na fakturze jest zestawienie ilościowe i wartościowe sprzedaży energii elektrycznej i usług dystrybucji dla poszczególnych punktów poboru:

Lp.

Nr punktu poboru (PPE)

wartość netto (zł)

stawka VAT

podatek VAT

wartość brutto

ilość energii pobranej (kWh)

ilość energii wprowadzonej do sieci (kWh)

1

(...)

14.084,82

23

3.239,51

17.324,33

9403

480

2

Ogółem:

14.084,82

3.239,51

17.324,33

9403

480

3

średnia cena brutto 1 kWh

1,84 zł/kWh

Wnioskodawca dokonuje płatności na rzecz zakładu energetycznego pomniejszając wartość brutto wskazaną na fakturze o wartość tzw. depozytu prosumenckiego, tj. realizuje płatność w kwocie 17.108,20 zł w terminie wskazanym przez Sprzedawcę tj. do 16 sierpnia 2024 r.

Zarówno aneks nr 1 jaki i aneks nr 1a nie określają, kiedy i na jakich zasadach, w jakich terminach następuje wzajemne rozliczenie należności (tj. za energię pobraną z sieci OSD i energię wprowadzoną do sieci OSD). Nie ma w nich również regulacji w zakresie wystawiania faktur. W przepisach końcowych aneksu nr 1a widnieje zapis: „Aneks reguluje wyłącznie zasady rozliczania energii elektrycznej wytwarzanej przez Klienta i nie ma wpływu na postanowienia umowy dotyczące sprzedaży energii elektrycznej przez Sprzedawcę (Zobowiązanego) do Klienta”.

W umowie kompleksowej dla instalacji nr 3 w paragrafie 2 [Zasady rozliczeń] wskazano:

  1. Rozliczenia między Stronami z tytułu świadczenia usługi kompleksowej odbywać się będą w okresach rozliczeniowych, skorelowanych z okresami rozliczeniowymi wynikającymi z taryfy OSD, w oparciu o faktury wystawiane na podstawie danych pomiarowych dla miejsca dostarczania określonego w załączniku nr 2 do umowy.
  2. Rozliczenia za usługę kompleksową odbywać się będą: według zasad, cen i stawek opłat:

2.1. z tytułu sprzedaży energii elektrycznej zgodnie z taryfą sprzedawcy lub cennikiem;

2.2. z tytułu świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej zgodnie z taryfą OSD.

3.Rozliczenia za sprzedaż energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji dokonywane będą w miesięcznych okresach rozliczeniowych.

  1. Należność będzie płatna przelewem w terminie 14 dni od dnia wystawienia faktury lub faktury korekta, nie wcześniej niż 7 dni od daty jej doręczenia.
  2. Należność, będzie płatna na rachunek bankowy sprzedawcy wskazany na fakturze lub fakturze korekta.

Zważywszy na fakt, że rozliczenie energii z mikroinstalacji nr 3 wprowadzono do umowy kompleksowej dopiero aneksem nr 1 Wnioskodawca uważa, że zapisy paragrafu 2 umowy kompleksowej, w tym określenie okresu rozliczeniowego i terminu płatności, dotyczą wyłącznie energii nabywanej przez Wnioskodawcę od zakładu energetycznego. W aneksie nr 1 oraz aneksie nr 1a brak jest zapisów określających zasady wystawiania faktur przez Wnioskodawcę na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego za energię wprowadzoną do sieci OSD.

Energię elektryczną zakupioną od przedsiębiorstwa energetycznego w danym okresie rozliczeniowym dla punktu poboru powiązanego z mikroinstalacją nr 3 rozliczaną w systemie net-billing Wnioskodawca wykorzystuje wyłącznie do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. do oświetlenia budynku oraz pracy urządzeń biurowych służących statutowej działalności Wnioskodawcy, z tytułu której nie jest on podatnikiem VAT.

Pytania

  1. Czy wprowadzenie przez Wnioskodawcę do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacjach fotowoltaicznych nr 1 i 2 rozliczanych w systemie net-metering stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT)?
  2. Czy wprowadzenie przez Wnioskodawcę do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacji nr 3 rozliczanej w systemie net-billing stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?
  3. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - w jakim terminie Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?
  4. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?
  5. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzeniu energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?
  6. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - czy Wnioskodawcy przysługuje prawo pomniejszenia podatku należnego z tytułu wprowadzenia do sieci energii elektrycznej rozliczanej w systemie net-billing o podatek naliczony z faktury wystawionej przez przedsiębiorstwo energetyczne za energię zakupioną w danym okresie rozliczeniowym?
  7. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - jakie konsekwencje na gruncie ustawy o VAT wywołuje u Wnioskodawcy operacja zwrotu bądź umorzenia niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Czy wprowadzenie przez Wnioskodawcę do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacjach fotowoltaicznych nr 1 i 2 rozliczanych w systemie net-metering stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT)?

W przypadku rozliczeń w systemie net-metering wprowadzenie do sieci energii elektrycznej nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jest odpłatność za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności za wynagrodzeniem. Pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu. W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegało tylko takie świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

Jednocześnie wskazać należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Podkreślić należy, że ustawa o VAT posiada własną definicję działalności gospodarczej.

W rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wnioskodawca zawarł z przedsiębiorstwem energetycznym kompleksowe umowy, zgodnie z którymi jako prosument energii odnawialnej dokonuje zarówno zakupu energii elektrycznej, jak i wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji, w celu jej zużycia na potrzeby własne. Co istotne prosument nie zajmuje się przy tym sprzedażą wytworzonej energii elektrycznej. Całość wytworzonej energii przeznaczona jest na zaspokojenie jego potrzeb własnych.

Jednocześnie mogą wystąpić sytuacje, gdy ilość wytworzonej przez prosumenta energii elektrycznej przekracza zużycie tej energii. Ze względu na brak możliwości magazynowania energii elektrycznej taka nadwyżka wytworzonej energii musi być wprowadzona do sieci energetycznej. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia energia elektryczna wprowadzona do sieci przez prosumenta jest energią do niego przynależną „magazynowaną” w sieci. Energia ta nie jest sprzedawana przez prosumenta do sprzedawcy zobowiązanego. Jeżeli prosument wprowadził określoną ilość energii do sieci, a następnie pobrał energię elektryczną z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, że w pierwszej kolejności pobrana została energia wyprodukowana przez prosumenta, a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez przedsiębiorstwo energetyczne jako sprzedawcę zobowiązanego.

Z regulacji ustawy o OZE wynika, iż w przypadku nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci różnica podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Prawo prosumenta do rozliczenia nadwyżki jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka „przepada” i pozostaje do dyspozycji sprzedawcy. Prosument nie jest w takim wypadku uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za nierozliczoną nadwyżkę energii.

Powyższe regulacja ustawy o OZE powodują, że na gruncie ustawy o VAT u Wnioskodawcy nie  powstanie obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w systemie net-metering.

Ad. 2

Czy wprowadzenie przez Wnioskodawcę do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacji nr 3 rozliczanej w systemie net-billing stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?

W przypadku rozliczeń w systemie net-billing wprowadzenie do sieci energii elektrycznej stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jest odpłatność za daną czynność. Ustawa nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Odpłatność oznacza wykonanie czynności za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usługi oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenie wzajemne). Za dokonanie tych czynności wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową. Opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegało tylko takie świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

Jednocześnie wskazać należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Podkreślić należy, że ustawa o VAT posiada własną definicję działalności gospodarczej.

W rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku VAT, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W okolicznościach analizowanej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy, a Wnioskodawcę w związku z tą dostawą należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem dokonuje dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacjach na podstawie umowy kompleksowej (i aneksu do tej umowy) na sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej zawartej z Przedsiębiorstwem energetycznym.

W przypadku wprowadzenia przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na gruncie ustawy o VAT sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii, za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o VAT definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą. Wprowadzając wyprodukowaną w instalacjach fotowoltaicznych energię do sieci OSD Wnioskodawca dokonuje jako prosument energii odnawialnej i czynny podatnik podatku od towarów i usług na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Sprzedaż energii elektrycznej nie została przez ustawodawcę wymieniona jako zwolniona od podatku, w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wprowadzając wyprodukowaną w mikroinstalacji energię elektryczną do sieci OSD na podstawie umowy kompleksowej dla instalacji nr 3 Wnioskodawca dokonuje sprzedaży energii na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego (przenosi prawo własności) za wynagrodzeniem. Wartość wprowadzonej do sieci OSD energii elektrycznej wyceniana jest wg wzorów zawartych w ustawie o OZE i wartość ta jest należna prosumentowi od Sprzedawcy, przy czym ustawa o OZE narzuca sposób rozliczenia kwoty należnej prosumentowi. Sposób rozliczenia wartości energii wprowadzonej i pobranej z sieci OSD w systemie net-billing pozostaje bez wpływu na fakt, iż wprowadzenie energii do sieci stanowi odpłatną dostawę towarów, a zatem stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 3

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - w jakim terminie Wnioskodawca powinien wystawić fakturę dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem (...).

Art. 106i ust. 1 stanowi, iż fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a tak jest w przypadku dostawy energii elektrycznej (art. 19 ust. 5 pkt 4), fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.

W umowie kompleksowej dla instalacji nr 3 w paragrafie 2 „Zasady rozliczeń” wskazano:

  1. Rozliczenia między Stronami z tytułu świadczenia usługi kompleksowej odbywać się będą w okresach rozliczeniowych, skorelowanych z okresami rozliczeniowymi wynikającymi z taryfy OSD, w oparciu o faktury wystawiane na podstawie danych pomiarowych dla miejsca dostarczania określonego w załączniku nr 2 do umowy.
  2. Rozliczenia za usługę kompleksową odbywać się będą: według zasad, cen i stawek opłat:

2.1. z tytułu sprzedaży energii elektrycznej zgodnie z taryfą sprzedawcy lub cennikiem;

2.2. z tytułu świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej zgodnie z taryfą OSD.

  1. Rozliczenia za sprzedaż energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji dokonywane będą w miesięcznych okresach rozliczeniowych.
  2. Należność będzie płatna przelewem w terminie 14 dni od dnia wystawienia faktury lub faktury korekta, nie wcześniej niż 7 dni od daty jej doręczenia.
  3. Należność będzie płatna na rachunek bankowy sprzedawcy wskazany na fakturze lub fakturze korekta.

Zważywszy na fakt, że rozliczenie energii z mikroinstalacji nr 3 wprowadzono do umowy kompleksowej dopiero aneksem nr 1 Wnioskodawca uważa, że zapisy paragrafu 2 umowy kompleksowej, w tym określenie terminu płatności dotyczą wyłącznie energii nabywanej przez Wnioskodawcę od zakładu energetycznego. W aneksie nr 1 brak jest zapisów określających zasady wystawiania faktur przez Wnioskodawcę na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego za energię wprowadzoną do sieci OSD.

W ocenie Wnioskodawcy termin płatności nie został określony. Ponieważ nie jest jasne, kiedy upływa termin płatności, termin ten nie istnieje, w konsekwencji faktury prosument może wystawić w dowolnym momencie (w tym na koniec 12 miesięcznego okresu rozliczeniowego).

Ad. 4

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?

W myśl generalnej reguły sformułowanej w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi.

Od powyższej zasady są również przewidziane wyjątki i tak stosownie do treści art. 19 ust. 5 pkt 4 lit. a obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego powstaje z chwilą wystawienia faktury. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 19 ust. 7 w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku, gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Mając na uwadze powyższe należałoby uznać, że obowiązek podatkowy na gruncie VAT w stosunku do dostawy energii elektrycznej powstanie z chwilą wystawienia faktury, lecz nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.

Innymi słowy, moment rozliczenia podatku należnego w związku z dostawami energii elektrycznej jest uzależniony od momentu wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.

W umowie kompleksowej dla instalacji nr 3 w paragrafie 2 „Zasady rozliczeń” wskazano:

  1. Rozliczenia między Stronami z tytułu świadczenia usługi kompleksowej odbywać się będą w okresach rozliczeniowych, skorelowanych z okresami rozliczeniowymi wynikającymi z taryfy OSD, w oparciu o faktury wystawiane na podstawie danych pomiarowych dla miejsca dostarczania określonego w załączniku nr 2 do umowy.
  2. Rozliczenia za usługę kompleksową odbywać się będą: według zasad, cen i stawek opłat:

2.1. z tytułu sprzedaży energii elektrycznej zgodnie z taryfą sprzedawcy lub cennikiem;

2.2. z tytułu świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej zgodnie z taryfą OSD.

  1. Rozliczenia za sprzedaż energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji dokonywane będą w miesięcznych okresach rozliczeniowych.
  2. Należność będzie płatna przelewem w terminie 14 dni od dnia wystawienia faktury lub faktury korekta, nie wcześniej niż 7 dni od daty jej doręczenia.
  3. Należność będzie płatna na rachunek bankowy sprzedawcy wskazany na fakturze lub fakturze korekta.

Zważywszy na fakt, że rozliczenie energii z mikroinstalacji nr 3 wprowadzono do umowy kompleksowej dopiero aneksem nr 1 Wnioskodawca uważa, że zapisy paragrafu 2 umowy kompleksowej, w tym określenie terminu płatności dotyczą wyłącznie energii nabywanej przez Wnioskodawcę od zakładu energetycznego. W aneksie nr 1 brak jest zapisów określających zasady wystawiania faktur przez Wnioskodawcę na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego za energię wprowadzoną do sieci OSD.

W ocenie Wnioskodawcy termin płatności nie został określony. Skoro zatem taki termin nie został przez strony umowy określony, należy uznać, że obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzenia do sieci OSD energii elektrycznej wyprodukowanej w mikroinstalacji nr 3 powstanie z chwilą wystawienia przez Wnioskodawcę faktury z tego tytułu.

Ad. 5

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzeniu energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 6 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Natomiast gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość tej energii jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 2 ustawy o OZE i stanowi sumę iloczynów (wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu) ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez tego prosumenta - oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną oraz rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 4 ustawy o OZE. Należy zaznaczyć, że w sytuacji, gdy wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), a prosument nie jest jednocześnie prosumentem zbiorowym ani wirtualnym, przyjmuje się cenę równą zero.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 i ust. 2b ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za należne Wnioskodawcy (tj. prosumentowi energii odnawialnej) wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług. Podstawę opodatkowania u prosumenta energii odnawialnej - przy wprowadzaniu do sieci energetycznej prądu, który jest produkowany za pomocą mikroinstalacji, stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) - jak stwierdzono powyżej - jest wartością należną Wnioskodawcy z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej, obejmującą całość należnego prosumentowi świadczenia od przedsiębiorstwa energetycznego, którą - w celu określenia podstawy opodatkowania - należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że ww. wartość (iloczyn energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia przez Wnioskodawcę wytworzonej energii elektrycznej, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek VAT. Podatek z tytułu tej dostawy należy zatem liczyć metodą „w stu”.

Ad. 6

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - czy Wnioskodawcy przysługuje prawo pomniejszenia podatku należnego z tytułu wprowadzenia do sieci energii elektrycznej rozliczanej w systemie net-billing o podatek naliczony z faktury wystawionej przez przedsiębiorstwo energetyczne za energię zakupioną w danym okresie rozliczeniowym?

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Do obowiązków podatnika należy w pierwszej kolejności przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane. Podatnik jest zatem zobowiązany do odrębnego określania, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Każdorazowo zatem, gdy takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, przy jednoczesnym braku takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT lub zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz – w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku - w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Wnioskodawca posiada panele fotowoltaiczne zamontowane na wybranych budynkach będących w jego trwałym zarządzie. Budynki te użytkowane są w związku z realizacją zadań statutowych Wnioskodawcy, do realizacji których został powołany. Instalacja paneli fotowoltaicznych podyktowana była względami ekonomicznymi (obniżenie kosztów energii elektrycznej). W przypadku instalacji rozliczanych w systemie net-billing wprowadzenie do sieci OSD energii elektrycznej stanowi czynność opodatkowaną stawką 23% VAT. Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczenia podatku należnego.

Ponieważ energia pobrana z zakładu energetycznego wykorzystywana jest do realizacji zadań statutowych Wnioskodawcy, z tytułu których nie występuje on w charakterze podatnika (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT), Wnioskodawcy nie przysługuje prawo obniżenia podatku należnego wykazanego w związku z wprowadzeniem energii do sieci OSD o podatek naliczony z faktur otrzymanych od zakładu energetycznego za energię pobraną z sieci OSD.

Ad. 7

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 2 - Jakie konsekwencje na gruncie ustawy o VAT wywołuje u Wnioskodawcy operacja zwrotu bądź umorzenia niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego?

Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta (art. 4c ust. 1 i 2 ustawy o OZE). Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt. Pozostała kwota nierozliczona i niezwrócona prosumentowi podlega umorzeniu.

Środki zgromadzone w depozycie prosumenckim nie stanowią podstawy opodatkowania VAT u prosumenta. Podstawą opodatkowania jest wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta - po zbilansowaniu godzinowym - i rynkowej ceny energii elektrycznej. Ponadto wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) jest wartością należną Wnioskodawcy jako prosumentowi z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, obejmującą całość świadczenia należnego Wnioskodawcy od Sprzedawcy. Zatem wartość depozytu prosumenckiego nie stanowi wynagrodzenia należnego prosumentowi.

Środki zgromadzone w depozycie prosumenckim służą do wzajemnych rozliczeń prosumenta i sprzedawcy energii i nie stanowią podstawy opodatkowania ani nie mają wpływu na jej wysokość, Tym samym zwracana kwota nadpłaty jest formą rozliczenia z przedsiębiorstwem energetycznym z tytułu wprowadzonej do sieci energii elektrycznej w poprzednich okresach rozliczeniowych.

Zwracana nadpłata nie jest efektem zmiany ilości ani ceny energii wprowadzonej uprzednio do sieci. W efekcie zwrot niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego na rzecz Wnioskodawcy nie będzie stanowić czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy, ponieważ w myśl art. 7 oraz art. 8 ustawy, przekazanie środków pieniężnych nie stanowi czynności, która dla celów ustawy mogłaby zostać zakwalifikowana jako dostawa towarów bądź świadczenie usług, tj. jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest również podstaw do zmiany podstawy opodatkowania zadeklarowanej w poprzednich okresach rozliczeniowych.

Jak już wskazano, środki zgromadzone w depozycie prosumenckim nie stanowią podstawy opodatkowania ani nie mają wpływu na jej wysokość. Tym samym umorzenie środków z depozytu prosumenckiego, czyli środków niewykorzystanych lub niezwróconych, nie zmienia podstawy opodatkowania z tytułu dostawy energii.

Umorzenia środków zgromadzonych w depozycie prosumenckim nie sposób bowiem uznać za rabat/ obniżkę/upust wynagrodzenia w związku z dostawą energii, które są podstawą do obniżenia podstawy opodatkowania w podatku VAT w oparciu o art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i wystawienia faktury korygującej w trybie art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Nie można też uznać, że w wyniku umorzenia środków dochodzi do zmniejszenia wynagrodzenia z tytułu dostawy energii, skoro jego wysokość jest ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta - po zbilansowaniu godzinowym - i rynkowej ceny energii elektrycznej. W tym bowiem przypadku ani ilość wprowadzonej energii, ani jej cena nie uległy zmianie. Zatem umorzenia środków, o którym mowa w przepisach ustawy o OZE, nie można utożsamiać z udzieleniem opustu lub obniżką ceny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W rozumieniu art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;

22) sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy:

1.Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

2.Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 2 pkt 19 i 27a ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 ze zm.), zwanej dalej ustawą o OZE:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

19) mikroinstalacja - instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW;

27a) prosument energii odnawialnej - odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 773).

Stosownie do art. 3 ustawy o OZE:

Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i warunkach określonych w ustawie - Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej:

1)w mikroinstalacji;

2)w małej instalacji;

3)wyłącznie z biogazu rolniczego, w tym w kogeneracji w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy - Prawo energetyczne;

4)wyłącznie z biopłynów.

W myśl z art. 4 ust. 1 ustawy o OZE:

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

1)większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,7;

2)nie większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,8.

Stosownie do art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:

Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do prosumenta energii odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej;

Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o OZE:

Rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed datą wprowadzenia energii do sieci. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci.

Stosownie do art. 4 ust. 10 ustawy o OZE:

Pobrana energia elektryczna podlegająca rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1 i 1a, jest zużyciem energii wyprodukowanej na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej i nie stanowi:

1)sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju,

2)zużycia energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U.  z 2022 r. poz. 143, z późn. zm.).

W myśl art. 4 ust. 10a ustawy o OZE:

W zakresie pobranej energii elektrycznej podlegającej rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1 i 1a, nie stosuje się obowiązków, o których mowa w:

1)art. 52 ust. 1;

2)art. 10 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166).

Natomiast art. 4 ust. 11 pkt 1 ustawy o OZE stanowi, że:

W przypadku gdy prosument energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1, nie odbierze energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie 12 miesięcy od daty jej wprowadzenia do sieci zgodnie z ust. 5, to nieodebraną energią dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4.

Zgodnie z art. 4d ust. 2 ustawy o OZE:

Z rozliczeń, o których mowa w art. 4 ust. 1, korzysta prosument energii odnawialnej, którego mikroinstalacja została przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej:

1)po 31 marca 2022 r. na podstawie kompletnego i poprawnego zgłoszenia, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy - Prawo energetyczne, złożonego przez tego prosumenta energii odnawialnej w terminie do 31 marca 2022 r., z zastrzeżeniem ust. 3;

2)do 31 marca 2022 r., ale wprowadzenie energii elektrycznej do tej sieci nastąpiło po raz pierwszy po 31 marca 2022 r.;

3)po 31 marca 2022 r. na podstawie kompletnego i poprawnego zgłoszenia, o którym mowa w art. 7 ust. 8d ustawy - Prawo energetyczne, złożonego w terminie do 31 grudnia 2023 r., w przypadku gdy prosument ten w terminie do 31 marca 2022 r. zawarł umowę na zakup, montaż lub dofinansowanie tej mikroinstalacji z jednostką samorządu terytorialnego lub innym podmiotem, który realizuje projekt, o którym mowa w art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz.U. z 2020 r. poz. 818), dofinansowany w ramach regionalnego programu operacyjnego, o którym mowa w art. 2 pkt 17 lit. c tej ustawy, z uwzględnieniem ust. 6.

Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie - Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 tej ustawy.

Należy zauważyć, że do dnia 14 lipca 2018 r. obowiązywał art. 4 ust. 9 ustawy o OZE, zgodnie z którym wprowadzanie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci, o których mowa w ust. 1, nie są świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wskazany art. 4 ust. 9 ustawy o OZE został uchylony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. 2018 r. poz. 1276). Co do zasady zatem czynności, o których mowa w tym przepisie, mogą stanowić czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o ile są dokonywane przez podatników tego podatku.

W wyroku w sprawie C-219/12 Fuchs Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że:

„Eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów”.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach swojej działalności zarządzają Państwo nieruchomościami, na których posadowione są budynki i urządzenia służące obsłudze ruchu drogowego i utrzymaniu dróg. Kierując się dbałością o racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi (ograniczenie kosztów utrzymania infrastruktury), sukcesywnie montują Państwo instalacje fotowoltaiczne.

Są to m.in.:

  • Instalacja nr 1 o mocy 18,24 kW zlokalizowana na dachu budynku administracyjnego Rejonu (...) - będącego Państwa jednostką terenową, wykonującą zadania w zakresie utrzymania dróg krajowych na terenie działania Rejonu. Produkowana przez instalację energia wykorzystywana jest w budynku na Państwa własne potrzeby, tj. na realizację zadań statutowych. Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji zawartą w dniu 5 czerwca 2023 r. oraz aneks nr 1 z dnia 5 czerwca 2023 r.
  • Instalacja nr 2 o mocy 9,86 kW zlokalizowana w Miejscu Obsługi Podróżnych (MOP) przy drodze (...). Produkowana przez instalację energia jest wykorzystywana na potrzeby utrzymania toalet w tym obiekcie, czyli realizację działań statutowych. Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji zawartą w dniu 21 marca 2022 r. oraz aneks nr 1 z dnia 29 kwietnia 2022 r.

Przedmiotowe instalacje to mikroinstalacje w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.

We wszystkich zawartych umowach kompleksowych zostali Państwo określeni jako prosument energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27a ustawy o OZE.

Energia elektryczna wyprodukowana za pomocą mikroinstalacji fotowoltaicznych zużywana jest wyłącznie na Państwa własne potrzeby.

Instalacje nr 1 i 2 rozliczane są w ramach systemu opustów, tzw. net-meteringu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o OZE. Oznacza to, że sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej.

Sieć elektroenergetyczna w systemie rozliczeń net-metering działa jako „magazyn” nadwyżki energii wyprodukowanej przez mikroinstalację fotowoltaiczną, która nie zostaje zużyta na bieżąco, a którą można pobrać w momentach, gdy instalacja fotowoltaiczna nie produkuje wystarczającej ilości energii (np. w nocy). Odbiór ten jest ograniczony opustem, który w zależności od wielkości instalacji może wynosić 20% lub 30% energii oddanej do sieci.

Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania podatkiem VAT wprowadzania przez Państwa do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w ww. instalacjach nr 1 i 2 rozliczanych w systemie net-metering.

Mając na uwadze przepisy prawa oraz opis sprawy należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług co do zasady podlegają czynności wykonywane odpłatnie.

Tym samym opodatkowana podatkiem od towarów i usług będzie co do zasady energia elektryczna wprowadzona do sieci przez producenta w przypadku, gdy wystąpi z tego tytułu wynagrodzenie. Przy czym wobec funkcjonującego na gruncie ustawy o OZE systemu tzw. „net-meteringu, o którym mowa w ww. art. 4 ust. 1 tej ustawy - należy uznać, że opodatkowaniu podlegać będzie w takim przypadku nadwyżka energii elektrycznej wprowadzonej przez producenta do sieci, nad energią przez niego z sieci pobraną.

Natomiast w przypadku, gdy prosument energii elektrycznej nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia za nadwyżki wyprodukowanej energii i nadwyżki te w określonych terminach „przepadają”, nie uznaje się takich czynności za opodatkowane VAT.

Zatem wprowadzanie przez Państwa do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w instalacjach nr 1 i 2 rozliczanych w systemie „net-metering” nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z opisu stanu faktycznego wynika, że wyprodukowana za pomocą instalacji energia jest zużywana na Państwa własne potrzeby – w celu realizacji zadań statutowych (odpowiednio zasilania Państwa budynku administracyjnego Rejonu (...) oraz utrzymania toalet w Miejscu Obsługi Podróżnych przy drodze (...)). Jednocześnie jak wynika z ww. przepisów ustawy o OZE, jak również z zawartej przez Państwa umowy, jako prosument energii odnawialnej dokonują Państwo zarówno zakupu energii elektrycznej, jak i wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne. Prosument nie zajmuje się przy tym sprzedażą wytworzonej energii elektrycznej. Całość wytworzonej energii przeznaczona jest na zaspokojenie jego potrzeb własnych. W przypadku nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci różnica podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Prawo prosumenta do rozliczenia nadwyżki jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka „przepada” i pozostaje do dyspozycji sprzedawcy. Prosument nie jest w takim wypadku uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za nierozliczoną nadwyżkę energii.

Zatem wprowadzanie przez Państwa do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w instalacjach fotowoltaicznych nr 1 i 2 rozliczanych w systemie net-metering nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także uznania za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT wprowadzenia przez Państwa do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacji nr 3 rozliczanej w systemie net-billing.

Jak wynika z wniosku, instalacja nr 3 to instalacja o mocy 47,31 kW zlokalizowana na dachu budynku biurowego w (...). Energia wyprodukowana przez tę instalację zużywana jest na cele oświetlenia i używania urządzeń biurowych w tym budynku (realizacja zadań statutowych). Rozliczenie tej instalacji prowadzone jest w oparciu o umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji zawartą w dniu 7 grudnia 2023 r. oraz aneks nr 1 z dnia 3 stycznia 2024 r.

Na podstawie art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11, wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.

W świetle ww. art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:

Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do prosumenta energii odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej.

Zgodnie z art. 4 ust. 2b ustawy o OZE:

Rozliczenia pomiędzy sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, a prosumentem energii odnawialnej, prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej są prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:

Eb(t) = Ep(t) – Ew(t)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Eb(t) - ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie (t), wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie (t) do tej sieci,

Ep(t) - sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh,

Ew(t) - sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej wprowadzonej w godzinie (t) do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh, przy czym dla prosumenta wirtualnego energii odnawialnej jako ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przyjmuje się ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii wyznaczoną zgodnie z ust. 2 pkt 3 lit. b.

Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych zgodnie z ust. 2a-2d, w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, ustaloną w sposób określony w art. 4b, oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci, ustaloną w sposób określony w art. 4c ust. 3.

Zgodnie z ww. art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie - Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 tej ustawy.

Stosownie do ww. art. 4 ust. 10 ustawy o OZE:

Pobrana energia elektryczna podlegająca rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1 i 1a, jest zużyciem energii wyprodukowanej na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej i nie stanowi:

1)sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju,

2)zużycia energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1542, 1598 i 1723).

Natomiast art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o OZE stanowi, że:

W przypadku gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która jest zwracana prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej przez sprzedawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w terminie nie dłuższym niż do końca 13. miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

W myśl art. 4b ust. 1 i 2 ustawy o OZE:

1.W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:

1)sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;

2)rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 5, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

2.W przypadku gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu:

1)ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną;

2)rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie t przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18.

W myśl art. 4c ust. 1-10 ustawy o OZE:

1.Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu prowadzenia rozliczeń, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, prowadzi konto dla prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, zwane dalej „kontem prosumenta”, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, zwaną dalej „depozytem prosumenckim”.

2.Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta, o którym mowa w ust. 1.

3.Zobowiązanie prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, o którym mowa w ust. 2, określa się dla danego okresu rozliczeniowego jako sumę iloczynów, dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania (t) w okresie rozliczeniowym, ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb(t) przyjmującym wartość dodatnią, oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i prosumentem dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

4.Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

5.Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta.

6.Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane lub niezwrócone na podstawie przepisu art. 4 ust. 11 pkt 2 środki umarza się.

7.Na rozliczenie ze sprzedawcą w pierwszej kolejności przeznacza się środki o najstarszej dacie przypisania do konta prosumenta jako depozyt prosumencki.

8.Prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej korzystający z dostaw sprzedawcy innego niż sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w art. 40 ust. 1, ma prawo do zmiany tego sprzedawcy na sprzedawcę zobowiązanego, o którym mowa w art. 40 ust. 1, i korzystania z rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2.

9.Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dolicza do konta prosumenta wartość energii elektrycznej wytworzonej i niezużytej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej, który korzystał z rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1a pkt 1. Przepis art. 4 ust. 11 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

10.Wartość energii elektrycznej wytworzonej i niezużytej, o której mowa w ust. 9, wyznacza się na podstawie miesięcznej rynkowej ceny energii elektrycznej ustalanej dla czerwca 2022 r., zgodnie z art. 4b ust. 6.

Stosownie do art. 40 ust. 1-1aa ustawy o OZE:

1. Obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1, art. 70c ust. 2 oraz art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej „sprzedawcą zobowiązanym”, na podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy - Prawo energetyczne.

1a. Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1-3 oraz w art. 38c ust. 3, chyba że rozliczenia dokonuje sprzedawca wybrany przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej lub spółdzielnię energetyczną, na podstawie umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży.

1aa. Sprzedawcą wybranym, o którym mowa w ust. 1a, może być także sprzedawca zobowiązany.

W świetle ww. przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii, za wynagrodzeniem, wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy Prawo przedsiębiorców.

W okolicznościach sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwa należy uznać za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji Państwo, jako prosument – zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług – poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej, dokonują na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE) pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

W związku z powyższym, wprowadzenie przez Państwa do sieci elektroenergetycznej energii wyprodukowanej w mikroinstalacji nr 3 rozliczanej w systemie net-billing stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również terminu wystawienia przez Państwa faktury dokumentującej wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing oraz momentu powstania obowiązku podatkowego w tej sytuacji (pytania nr 3 i 4).

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Stosownie do art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy:

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi.

Zgodnie z art. 106i ust. 8 ustawy:

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

W przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, zaś faktura powinna być wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. W sytuacji, gdy podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności. W analizowanym przypadku przez „termin płatności” rozumie się termin płatności za dostawę energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta.

W zaistniałej sytuacji należy zwrócić uwagę na zapisy zawartej przez Państwa umowy.

Jak Państwo wskazują, zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy w przedmiocie rozliczania mikroinstalacji stanowiącymi załącznik do aneksu nr 1 i aneksu nr 1a, Klient zobowiązuje się do przeniesienia na sprzedawcę prawa własności dostarczonej energii elektrycznej, a ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD przez prosumenta energii odnawialnej określana będzie na podstawie rzeczywistego odczytu urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych przez OSD, z dokładnością do 1 kWh.

Sprzedawca, realizując obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, dokonuje w każdym okresie rozliczeniowym przypadającym w okresie obowiązywania aneksu, rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez Klienta do sieci OSD wobec wartości energii elektrycznej pobranej przez Klienta z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.

Sprzedawca w celu prowadzenia rozliczenia prowadzi konto dla Klienta (konto prosumenta), na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej oraz wynikającą z nich wartość środków należną Klientowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, czyli tzw. depozyt prosumencki.

Depozyt prosumencki przeznaczony jest na rozliczenie zobowiązań Klienta z tytułu zakupu energii elektrycznej od Sprzedawcy. Depozyt prosumencki nie może być przeznaczony na rozliczenie zobowiązań Klienta z tytułu opłat dystrybucyjnych.

Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenta w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

Jednocześnie podając dane z przykładowej faktury wskazali Państwo, że „Wnioskodawca dokonuje płatności na rzecz zakładu energetycznego pomniejszając wartość brutto wskazaną na fakturze o wartość tzw. depozytu prosumenckiego, tj. realizuje płatność w kwocie (...) zł w terminie wskazanym przez Sprzedawcę tj. do (...)”.

Z opisu stanu faktycznego wynika również, że w przepisach końcowych aneksu nr 1a widnieje zapis: „Aneks reguluje wyłącznie zasady rozliczania energii elektrycznej wytwarzanej przez Klienta i nie ma wpływy na postanowienia umowy dotyczące sprzedaży energii elektrycznej przez Sprzedawcę (Zobowiązanego) do Klienta”.

Ponadto w umowie kompleksowej dla instalacji nr 3 w paragrafie 2 [Zasady rozliczeń] wskazano m.in.:

1.Rozliczenia między Stronami z tytułu świadczenia usługi kompleksowej odbywać się będą w okresach rozliczeniowych, skorelowanych z okresami rozliczeniowymi wynikającymi z taryfy OSD, w oparciu o faktury wystawiane na podstawie danych pomiarowych dla miejsca dostarczania określonego w załączniku nr 2 do umowy.

(...)

3.Rozliczenia za sprzedaż energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji dokonywane będą w miesięcznych okresach rozliczeniowych.

4.Należność będzie płatna przelewem w terminie 14 dni od dnia wystawienia faktury lub faktury korekta, nie wcześniej niż 7 dni od daty jej doręczenia.

Przedstawiony przez Państwa model rozliczeń wskazuje na rodzaj kompensaty wzajemnych należności, gdyż kwota należna do zapłaty przez Państwa z tytułu pobranej przez Państwa energii za dany miesięczny okres rozliczeniowy jest pomniejszana o kwotę należną Państwu od zakładu energetycznego w związku z energią wprowadzoną do sieci.

Tym samym nie można przyjąć, że nie występuje żaden termin płatności należności ze strony zakładu energetycznego na rzecz Państwa za energię wprowadzoną do sieci, a w konsekwencji, że nie upływa jakikolwiek termin do wystawienia faktury.

Zatem są Państwo zobowiązani, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą sprzedaży energii elektrycznej na rzecz zakładu energetycznego w terminie wskazanym w art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, tj. nie później niż upływem terminu płatności.

Obowiązek podatkowy dla dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Państwa jako prosumenta powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy. Dla dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Państwa obowiązek podatkowy wiąże się z chwilą wystawienia przez Państwa faktury lub z chwilą upływu terminu na jej wystawianie (gdy Państwo nie wystawią faktury lub wystawią ją z opóźnieniem).

Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3 i 4 jest zatem nieprawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą określenia podstawy opodatkowania przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 6 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Natomiast gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość tej energii jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 2 ustawy o OZE i stanowi sumę iloczynów (wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu) ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez tego prosumenta  – oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną oraz rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 4 ustawy o OZE. Należy zaznaczyć, że w sytuacji, gdy wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), a prosument nie jest jednocześnie prosumentem zbiorowym ani wirtualnym, przyjmuje się cenę równą zero.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 i ust. 2b ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za należne Państwu (tj. prosumentowi energii odnawialnej) wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Stosownie do art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Podstawę opodatkowania u Państwa – prosumenta energii odnawialnej – przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Państwa po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) – jak stwierdzono powyżej - jest wartością należną Państwu z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej, obejmującą całość należnego Państwu świadczenia od przedsiębiorstwa energetycznego, którą – w celu określenia podstawy opodatkowania – należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że ww. wartość (iloczyn energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia przez Państwa wytworzonej energii elektrycznej, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek VAT.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 5 jest prawidłowe.

Kolejne wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu wprowadzenia do sieci energii elektrycznej rozliczanej w systemie net-billing o podatek naliczony z faktury wystawionej przez przedsiębiorstwo energetyczne za energię zakupioną w danym okresie rozliczeniowym.

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

  • podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
  • towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).

Art. 88 ustawy zawiera listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje.

Jak Państwo wskazali, energię elektryczną zakupioną od przedsiębiorstwa energetycznego w danym okresie rozliczeniowym dla punktu poboru powiązanego z mikroinstalacją nr 3 rozliczaną w systemie net-billing wykorzystują Państwo wyłącznie do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. do oświetlenia budynku oraz pracy urządzeń biurowych służących Państwa statutowej działalności, z tytułu której nie są Państwo podatnikiem VAT.

Zatem nie jest spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu wprowadzenia do sieci energii elektrycznej rozliczanej w systemie net-billing o podatek naliczony z faktury wystawionej przez przedsiębiorstwo energetyczne za energię zakupioną w danym okresie rozliczeniowym.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 jest prawidłowe.

Koleje wątpliwości dotyczą konsekwencji podatkowych zwrotu bądź umorzenia niewykorzystanych środków depozytu konsumenckiego.

Jak wyżej wskazano, depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta (art. 4c ust. 1 i 2 ustawy o OZE). Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca prosumentowi w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt (art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o OZE). Pozostała kwota nierozliczona i nie zwrócona prosumentowi podlega umorzeniu (art. 4c ust. 6 ustawy o OZE).

W efekcie środki zgromadzone w depozycie prosumenckim nie stanowią wynagrodzenia należnego Państwu jako prosumentowi, a tym samym nie stanowią podstawy opodatkowania VAT u Państwa jako prosumenta. Jak bowiem wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta – po zbilansowaniu godzinowym i rynkowej ceny energii elektrycznej.

Tym samym zwrot bądź umorzenie niewykorzystanych środków depozytu prosumeckiego nie ma wpływu na Państwa rozliczenie w podatku od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania nr 7 jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podstawą rozstrzygnięcia jest wyłącznie wyczerpująco przedstawiony przez Państwa opis stanu faktycznego. W toku postępowania w sprawie o wydanie interpretacji indywidualnej nie analizowano zatem dokumentów załączonych do wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.