Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 lutego 2025 r. (data wpływu 10 lutego 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Miasto” lub „Gmina”) jest podatnikiem VAT czynnym. Stosownie do przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 z późn. zm.) Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należą sprawy związane z lokalnym transportem zbiorowym.

Poza zadaniami właściwymi dla jednostki samorządu terytorialnego jako organu władzy publicznej, Miasto wykonuje również działalność na podstawie umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2778 z późn. zm.), Gmina jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego:

• w sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich oraz
• w zakresie, w jakim powierzono jej zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na liniach komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły z Miastem stosowne porozumienie.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w przypadku gdy świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane przez podmiot wewnętrzny, w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE, I. 315/1 z dnia 3 grudnia 2007 r.; dalej: „rozporządzenie 1370/2007”), powołany do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, organizator (w tym wypadku Gmina), może bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Na tej podstawie, Gmina zawarła z A. Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) (dalej: „A” lub „Spółka”) umowę wykonawczą Nr (…) o świadczenie usług przewozowych w ramach publicznego transportu zbiorowego - komunikacji miejskiej w (…) (dalej: „umowa wykonawcza”). A jest komunalną spółką prawa handlowego, w której jedynym udziałowcem jest Gmina. Zgodnie z aktem założycielskim, Spółka zobowiązana została do zapewnienia ciągłości, powszechności i dostępności świadczeń w zakresie lokalnego transportu zbiorowego dla społeczności Gminy oraz innych gmin, które podpisały z Miastem stosowne porozumienia. Na podstawie umowy wykonawczej, Miasto zleciło A. świadczenie usług przewozu na liniach komunikacyjnych, które wchodzą lub w okresie obowiązywania umowy wykonawczej wejdą w skład sieci komunikacyjnej obejmującej obszar Gminy oraz gmin, które zawarły lub zawrą z Miastem stosowne porozumienia. W trakcie realizacji umowy wykonawczej, Miasto może ponadto wyposażyć A. w składniki majątkowe niezbędne dla potrzeb realizacji umowy. Natomiast A. zobowiązał się do wykonania wspomnianych usług przewozu na warunkach określonych w umowie wykonawczej i w załącznikach do niej, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym i wspólnotowym, a także wykonywania działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu.

Zgodnie z umową wykonawczą, obowiązek sprzedaży biletów komunikacji miejskiej na rzecz finalnych konsumentów usługi z zakresu publicznego transportu zbiorowego lub punktów dalszej dystrybucji został nałożony na Spółkę. W aktualnym modelu, sprzedaż biletów prowadzona przez Spółkę jest dokonywana w imieniu własnym, na rzecz Miasta jako organizatora publicznego transportu zbiorowego. A. sp. z o.o.  realizując sprzedaż biletów na rzecz podmiotów trzecich, dokumentuje ją w sposób określony w ustawie o VAT i pobiera z tego tytułu wynagrodzenie odpowiadające cenie biletu.

Zgodnie z umową wykonawczą do obowiązków Miasta należy:

• zagwarantowanie przez Miasto utrzymania statusu Spółki jako podmiotu wewnętrznego,
• zapewnienie przejezdności dróg, sprzątanie i odśnieżanie dróg i przystanków itp.,
• obowiązek zawiadomienia A. o planowanych utrudnieniach w ruchu,
• obowiązek zawiadomienia A. o zamiarze zwiększenia zakresu zadań usług przewozu,
• obowiązek zapewnienia środków finansowych dla realizacji płatności rekompensaty na rzecz A.

Odmienny charakter ma zobowiązanie Miasta, zgodnie z którym Gmina jest odpowiedzialna za „prowadzenie polityki transportowej na obszarze swojej właściwości, opracowywanie strategii rozwoju transportu, ze szczególnym uwzględnieniem transportu publicznego, strategii zrównoważonej mobilności oraz innych opracowań strategicznych wpływających na funkcjonowanie komunikacji miejskiej”.

Ponadto, w trakcie realizacji umowy wykonawczej, Miasto może wyposażyć A. w składniki majątkowe niezbędne dla potrzeb realizacji umowy, takie jak: jednostki taborowe, elementy informacji pasażerskiej i inne.

Natomiast A zobowiązał się do wykonania wspomnianych usług przewozu na warunkach określonych w umowie wykonawczej i w załącznikach do niej, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym i wspólnotowym, a także wykonywania działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu.

Zgodnie z zawartą umową do obowiązków Spółki należy, w szczególności:

• wykonywanie usług przewozu według ustalonych standardów, zgodnie z przepisami porządkowymi,
• utrzymanie wymaganego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
• pozyskanie i posiadanie wymaganych licencji, koncesji, zezwoleń, zaświadczeń itp.,
• utrzymanie systemu i urządzeń informacji pasażerskiej,
• dostarczanie Miastu raportów z funkcjonowania transportu,
• rozpatrywanie roszczeń zgłaszanych przez pasażerów,
• zapewnienie zaplecza obsługowego pojazdów,
• utrzymanie sprawności systemów sprzedaży biletów.

Natomiast działalność dodatkowa integralnie związana z realizacją usług przewozu obejmuje w szczególności:

• emisję, dystrybucję i sprzedaż biletów,
• kontrolę biletów,
• windykację należności za jazdę bez ważnego biletu,
• zamieszczanie informacji pasażerskiej oraz informacji i materiałów dotyczących publicznego transportu zbiorowego.

W zamian za wymienione powyżej świadczenia Spółki (usługi przewozu oraz działalność dodatkową integralnie związaną z ich realizacją), A otrzymuje od Miasta korzyść majątkową określane mianem rekompensaty (dalej: „Rekompensata”). Metodyka obliczania Rekompensaty została określona w załączniku do umowy ramowej oraz pozostaje zgodna z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE, I. 315/1 z dnia 3 grudnia 2007 r.). W wyliczeniach Rekompensaty uwzględniane są wyłącznie koszty związane ze świadczeniem działalności powierzonej umową wykonawczą. Rekompensata pomniejszana jest natomiast o przychody osiągnięte podczas wykonywania działalności powierzonej umową wykonawczą, w szczególności przychody zamieszczania reklam, zwroty kosztów sądowych i egzekucyjnych oraz inne korzyści pochodzące z zasobów publicznych, pod warunkiem że stanowią one zgodnie z umową wykonawczą przychód Spółki.

Do Rekompensaty wyliczonej zgodnie z metodyką określoną w umowie wykonawczej dolicza się również rozsądny zysk.

Zgodnie z umową wykonawczą, Spółka otrzymuje płatności miesięczne w dwóch ratach w następujący sposób:

• do 7 dnia każdego miesiąca, z wyjątkiem grudnia, 80% kwoty przypadającej na dany miesiąc płatności miesięcznej,
• do 7 dnia grudnia każdego roku 100% kwoty płatności miesięcznej przypadającej na miesiąc grudzień,
• do 10 dnia następnego miesiąca pozostałą cześć kwoty płatności miesięcznej, wyliczoną na podstawie faktycznie wykonanej liczby wozokilometrów w danym miesiącu i pomniejszonej o pierwszą przekazaną część płatności miesięcznej.

Wynagrodzenie to podlega corocznej weryfikacji poprzez ustalenie wysokości należnej rekompensaty i porównanie jej do zarachowanych i otrzymanych w roku płatności miesięcznych. Stanowi to podstawę do naliczenia rekompensaty wyrównawczej za dany rok lub żądania zwrotu nadpłaty.

Rekompensata nie stanowi natomiast świadczenia ekwiwalentnego w stosunku do innej działalności ubocznej A, niestanowiącej usług przewozu oraz działalności integralnie związanej z ich realizacją. W związku z opisanym powyżej świadczeniem, Spółka wystawia Gminie fakturę VAT doliczając do wynagrodzenia kwotę VAT.

Wskazać należy dodatkowo, że zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina zobowiązana jest do realizowania szeregu zadań związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. z zakresu: pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, edukacji publicznej czy polityki prorodzinnej. Tym samym, na Mieście ciąży obowiązek świadczenia wybranych usług nieodpłatnie. W ramach realizacji powyższych obowiązków. Wnioskodawca, za pośrednictwem A udostępnia ściśle określonym grupom osób możliwość bezpłatnego korzystania z transportu miejskiego. Świadczenia te wykonywane są zarówno na podstawie odrębnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego rangi ustawowej, jak i uchwał Rady Miasta.

Zgodnie z aktami prawa miejscowego (uchwały Rady Miasta) uprawniono wskazane grupy osób do korzystania z bezpłatnych przejazdów w strefie biletowej obejmującej obszar Gminy (…). Wśród osób uprawnionych znajdują się:

1.Dzieci w wieku do ukończenia lat 4.

2.Osoby, które ukończyły 70 rok życia.

3.Osoby niepełnosprawne z orzeczeniem określającym znaczny stopień niepełnosprawności, wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

4.Dzieci do 16 roku życia, z orzeczeniem o niepełnosprawności wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

5.Niewidomi wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

6.Umundurowani funkcjonariusze Straży Miejskiej oraz umundurowani funkcjonariusze Policji, do stopnia aspiranta sztabowego włącznie.

7.Honorowi dawcy krwi - posiadacze odznaki honorowej „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”.

8.Dzieci niepełnosprawne poniżej 7 roku życia, uczęszczające do oddziałów przedszkolnych, szkół podstawowych lub przedszkoli, wraz z opiekunem, który podróżuje:

a) z uprawnionym, po uprawnionego, lub po odwiezieniu uprawnionego,

b) wyłącznie na trasie od miejsca zamieszkania do placówki oświatowej i z powrotem.

9.Zasłużeni dawcy przeszczepu.

10.Działacze opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowane z powodów politycznych.

11.Pracownicy Szpitala (…) im. (…) w (…) oraz Powiatowej Stacji (…) w (…), w okresie obowiązywania na obszarze RP stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii oraz jednego ze stanów nadzwyczajnych.

Możliwość korzystania z bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską ww. grup osób wymaga poświadczenia odpowiednimi dokumentami potwierdzającymi spełnienie warunków dla skorzystania z przysługującego prawa.

Ponadto, na podstawie ustaw szczególnych o charakterze powszechnie obowiązującym z uprawnienia do bezpłatnego korzystania z środków komunikacji miejskiej w (…) na obszarze objętym integracją międzygminną w zakresie lokalnego transportu zbiorowego mogą korzystać:

1.Dzieci pięcioletnie lub sześcioletnie, uczęszczające do publicznego przedszkola lub oddziału przedszkolnego w publicznej szkole podstawowej lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 90 ust. 1b ustawy o systemie oświaty, oddziału przedszkolnego w niepublicznej szkole podstawowej, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, albo niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, w których gmina zapewniła tym dzieciom warunki spełniania tego obowiązku oraz realizacji prawa do korzystania z wychowania przedszkolnego jeżeli droga dziecka z domu do przedszkola, oddziału przedszkolnego lub innej formy wychowania przedszkolnego przekracza 3 km.

2.Niepełnosprawne dzieci pięcioletnie lub sześcioletnie oraz dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym, na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe, uczęszczające do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego.

3.Dzieci, których droga z domu do szkoły zlokalizowanej w obwodzie, w którym dziecko mieszka przekracza:

• 3 km, w przypadku uczniów klas od I do IV szkół podstawowych;
• 4 km, w przypadku uczniów klas od V do VIII szkół podstawowych.

4.Uczeń niepełnosprawny, którego kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127 ustawy Prawo oświatowe - do najbliższej szkoły podstawowej, a uczeń z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia - również do najbliższej szkoły ponadpodstawowej.

5.Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim biorące udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2016 r. poz. 546, 960 i 1245) oraz dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą:

• 24. rok życia - w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna,
• 25. rok życia - w przypadku uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

6.Inwalidzi wojenni i wojskowi oraz przewodnicy towarzyszący inwalidzie wojennemu lub wojskowemu, zaliczonemu do I grupy inwalidzkiej.

7.Posłowie i senatorowie.

8.Kombatanci oraz osoby represjonowane, będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi, członkowie ich rodzin oraz przewodnicy towarzyszący kombatantowi lub osobie represjonowanej, zaliczonym do I grupy inwalidzkiej.

Uprawnienia do bezpłatnych przejazdów, o których mowa w pkt 1 do 5 przysługują dzieciom, uczniom i młodzieży będących mieszkańcami Gminy (…).

Obecnie Gmina zamierza wprowadzić bezpłatny transport komunikacją miejską na rzecz wszystkich mieszkańców miasta (…). Uprawnienie to będzie podlegało weryfikacji co 12 miesięcy.

Osoby zamieszkujące poza Miastem (…) obowiązane byłyby zatem do zakupu biletu z uwzględnieniem dotychczasowych ulg oraz zwolnień. Zgodnie z ustaleniami osoby będące jednocześnie mieszkańcami Gminy wyjeżdżające poza teren miasta (…) również będą zobowiązane do zakupu biletu.

Niemniej jednak, Wnioskodawca zawarł również porozumienia międzygminne z sąsiednimi jednostkami samorządu terytorialnego. Zgodnie z nimi Miasto realizuje również transport międzygminny (linie komunikacyjne znajdują się w części w granicach administracyjnych innych gmin). W zamian za to otrzymuje od sąsiednich gmin środki pieniężne w ustalonej wysokości. Pasażerowie z innych gmin na podstawie zawartych z Gminą porozumień, mają możliwość korzystania ze środków transportu publicznego. Ponadto przysługują im ulgi oraz uprawnienia do bezpłatnych przejazdów:

1.w miejskiej strefie biletowej obejmującej obszar Gminy Miejskiej (…) - na podstawie Uchwały Rady Miejskiej,

2.we wszystkich strefach biletowych obejmujących obszar Gminy oraz innych gmin włączonych do obszaru komunikacji miejskiej na podstawie podpisanych porozumień - zgodnie z powszechnie obowiązującym prawem.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Nabycie przez Gminę usług przewozów oraz działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozów jest ściśle powiązane z usługą transportu publicznego. Co istotne usługa transportu jaką realizuje Gmina stanowi czynność opodatkowaną VAT na mocy art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L. 347/1), zgodnie z którym w każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte. Załącznik I zawiera natomiast wykaz czynności, dla których świadczeniodawca będący podmiotem sektora publicznego zawsze uznawany jest za podatnika VAT. Wśród usług wymienionych w Załączniku I do Dyrektywy VAT znajduje się m.in. przewóz osób.

Można uznać, że A jest niejako podwykonawcą Gminy w tym zakresie.

Wskazać należy, że w zakresie transportu publicznego Gmina wykonuje następujące czynności opodatkowane:

• Dzierżawa taboru - 19 szt. autobusów - autobusy są Spółce niezbędne do realizacji Przewozów.
• Dzierżawa wyposażenia myjni i stacji obsługi - autobusy muszą być myte i podlegają bieżącemu utrzymaniu.
• Sprzedaż biletów - przychody ze sprzedaży biletów są po stronie Gminy Miejskiej (…), która płaci podatek VAT z tego tytułu.

Sprzedaż biletów nadal będzie prowadzona przez Spółkę, dochód będzie tak jak i teraz po stronie Gminy. Spółka dokonuje i będzie nadal dokonywać bowiem sprzedaży biletów w imieniu własnym, ale na rzecz Miasta jako organizatora publicznego transportu zbiorowego.

Z sąsiednimi Gminami były podpisywane stosowne porozumienia międzygminne i na podstawie tych porumienień podpisywane co rok lub co pół roku umowy dotacji celowych z przeznaczeniem na realizację zadania w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, polegającego na przewozie osób autobusami komunikacji miejskiej, sfinansowanie obowiązujących ulg i zwolnień z opłat za przejazdy.

W tym momencie obowiązują dwa porozumienia międzygminne (Gmina (…) oraz Gmina (…)).

Rozliczenia z Gminami są na podstawie ilości wozokilometrów wykonanych na terenie danej gminy. Stawka jednostkowa za 1 wzkm pomnożona przez ilość wykonanych wzkm. W roku 2025 stawka za 1 wzkm dla Gmin to (…) zł/wzkm. Bazą wyjściową dla ustalenia wysokości opłat wnoszonych przez gminy jest stawka netto w roku 2025 za jeden wozokilometr pracy eksploatacyjnej, ustalona w drodze negocjacji pomiędzy Gminą Miejską (…), A Sp. z o.o. zawarta w Aneksie nr (…) z dnia 17 grudnia 2024 r. do Umowy wykonawczej wynosząca (…) zł netto. Stawka ta, w odniesieniu do gmin - stron porozumień międzygminnych została obniżona o koszty dzierżawy taboru oraz wyposażenia stacji obsługi oraz przychody ze sprzedanych biletów, które są w całości przychodami Gminy, a gminy - strony porozumienia nie mają udziału w tych przychodach.

Umowy dotacji celowej są nieopodatkowane VAT. Z uwagi na powyższe, nie są wystawiane faktury. Niemniej, dochód w całości należy do Gminy Miejskiej (…).

Obecnie kwestia dotycząca czy pasażerowie z innych gmin, na podstawie zawartych z Wnioskodawcą przez te gminy porozumień, będą mogli korzystać z bezpłatnych przejazdów, podobnie jak mieszkańcy Gminy Miejskiej (…), czy będą im przysługiwały jedynie ulgi i bezpłatne przejazdy dla wybranych grup osób nie jest jeszcze rozstrzygnięta, wszystko zależy od decyzji Władz danej gminy czy będą chcieli ponosić koszty darmowej komunikacji czy też nie. Na tą chwilę na terenach Gmin będą sprzedawane jedynie bilety z zachowaniem przysługujących ulg.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej świadczenie przez A usług przewozu i działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu z uwzględnieniem rozszerzenia grupy osób uprawnionych do bezpłatnych przejazdów?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, przysługiwać jej będzie pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanej od A usługi przewozu wraz z działalnością dodatkową.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej również jako ustawa o VAT), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Przepis ten wskazuje, że uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, o ile spełnione są następujące warunki:

1)podmiot musi być uznany za podatnika w rozumieniu ustawy o VAT,

2)nabyte towary lub usługi muszą służyć działalności opodatkowanej.

W przypadku zatem nabycia towarów lub usług służących działalności zwolnionej lub niepodlegającej opodatkowaniu, podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w tym zakresie. Co ważne, z punktu widzenia cytowanego art. 86 ust. 1 ustawy VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w części w jakiej służy opodatkowanej działalności gospodarczej. W konsekwencji w przypadku realizacji przedsięwzięcia w ramach działalności statutowej niepodlegającej opodatkowaniu VAT Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego ani w całości, ani w części.

W przedmiotowej sprawie zatem kluczowe jest, że usługi transportowe mieszczą się w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej przez Gminę i tym samym podatek naliczony dotyczący wydatków służących tej działalności podlega w pełni odliczeniu.

Podkreślenia wymaga, że Miasto działa w przypadku przedmiotowych transakcji w charakterze podatnika VAT i świadczy usługi transportu miejskiego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT, niezależnie od tego czy usługi te są odpłatne czy nie. Zasadą jest bowiem opodatkowanie czynności realizowanych przez organ władzy publicznej. Jak wskazywał wielokrotnie w swoich wyrokach TSUE, wyłączenie z opodatkowania czynności realizowanych przez organy władzy publicznej ma charakter wyjątkowy, zaś zasadą jest opodatkowanie każdego przejawu działalności gospodarczej. Przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, wyłącza wprawdzie organy publiczne spod reżimu obowiązywania ustawy o VAT, ale wyłącznie w tym zakresie w jakim czynności wykonywane przez Gminę, należą do jej zadań własnych, i nie są wykonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej. Kwestie lokalnego transportu zbiorowego zostały uregulowane w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym i stanowią zadanie własne Miasta. Usługi z zakresu transportu miejskiego nie są jednak usługami zastrzeżonymi wyłącznie dla organów władzy publicznej. Mogą być świadczone na analogicznych zasadach przez podmioty komercyjne.

W przypadku odpłatnych usług, sprzedając bilet uprawiający do skorzystania z usługi transportowej zawierana jest w praktyce z nabywcą umowa cywilnoprawna o wykonanie usługi transportowej. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku nieodpłatnego świadczenia przedmiotowych usług. W tej sytuacji również zawierana jest umowa zobowiązaniowa z pasażerami, którym przysługuje darmowy przejazd. Pasażerom tym przysługują bowiem analogiczne prawa i obowiązki, jak w przypadku pasażerów korzystających z usług transportowych za odpłatnością. W szczególności, osoby takie są objęte tym samym regulaminem i zasadami korzystania ze środków komunikacji miejskiej. Różnica polega jedynie na tym, że Wnioskodawca nie otrzymuje z tytułu takich usług zapłaty. Pasażer, któremu przysługuje darmowy przejazd, wsiadając do autobusu, w sposób dorozumiany zawiera umowę na świadczenie usług transportowych. W związku z faktem, iż przysługuje mu darmowy przejazd nie ma obowiązku kasowania biletu. Jednak decydując się na skorzystanie z danego środka komunikacji miejskiej zobowiązuje się przestrzegać zasad obowiązujących wszystkich pasażerów. Tym samym, niezależnie od tego czy usługi transportowe są wykonywane odpłatnie czy nieodpłatnie, Miasto świadcząc takie usługi działa w charakterze podatnika VAT.

Na prawidłowość powyższego wskazuje również przepis art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L. 347/1), zgodnie z którym w każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte. Załącznik I zawiera natomiast wykaz czynności, dla których świadczeniodawca będący podmiotem sektora publicznego zawsze uznawany jest za podatnika VAT. Wśród usług wymienionych w Załączniku I do Dyrektywy VAT znajdują się: (1) usługi telekomunikacyjne, (2) dostawa wody, gazu, energii elektrycznej i energii cieplnej, (3) transport towarów, (4) świadczenie usług przez porty morskie i porty lotnicze, (5) przewóz osób, (6) dostawa nowych towarów wytworzonych na sprzedaż, (7) transakcje dotyczące produktów rolnych dokonywane przez rolne agencje skupu interwencyjnego zgodnie z rozporządzeniami w sprawie wspólnej organizacji rynku w odniesieniu do tych produktów, (8) organizacja targów i wystaw o charakterze komercyjnym, (9) magazynowanie, (10) działalność komercyjnych agencji reklamowych, (11) działalność biur podróży, (12) prowadzenie stołówek pracowniczych, bufetów, kantyn i innych podobnych instytucji, (13) działalność stacji radiowych i telewizyjnych, o ile nie są one zwolnione na mocy art. 132 ust. 1 lit. q).

Stanowisko potwierdza m.in. interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 grudnia 2015 r., nr IPPP1/4512-1034/15-2/EK, zgodnie z którą „działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie musi być - co do zasady - prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia celów innych niż zarobkowe. Tym samym, podatnikami VAT mogą być również podmioty typu non profit, realizujące np. zadania charytatywne, przy czym opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności wykonywane przez tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane pod tytułem odpłatnym. Bez znaczenia także dla bycia podatnikiem VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty”.

Ponadto, jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 25 kwietnia 2017 r. nr 0112-KDIL4.4012.16.207.1.NK, „tylko nieodpłatne przejazdy dla określonych grup pasażerów podyktowane uregulowaniami ustaw oraz aktów prawa miejscowego, wpisują się w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę”.

Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 17 października 2017 r. nr 0115-KDIT1-2.4012.617.2017.1.RS, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że „brak jest (...) podstaw, do twierdzenia, że w zależności od tego czy za usługi pobierana jest płatność czy nie (wnioskujący podmiot - przyp. Gminy) raz działa w charakterze podatnika (w przypadku pobierania opłat) innym razem nie (w przypadku darmowych przejazdów) z uwagi na to, że rodzaj i charakter świadczonych na rzecz mieszkańców usług jest tożsamy niezależnie od tego czy dana osoba za nie zapłaciła, czy korzysta z uprawnień do darmowych przejazdów, a związek usług przewozu świadczonych nieodpłatnie z działalnością gospodarczą jest ścisły i nierozerwalny, jest bowiem elementem tej działalności”. 

Wskazać należy, że Gmina posiada interpretację z dnia 30 marca 2018 roku znak 0111-KDIB3-1.4012.827.2017.2.RSZ potwierdzającą prezentowane stanowisko niemniej z uwagi na zmianę stanu faktycznego poprzez zamiar rozszerzenia kręgu osób postanowiono wystąpić z wnioskiem ponownie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a) ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy:

• odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz
• towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Art. 88 ustawy zawiera listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem. Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

§ 2 pkt 8 rozporządzenia:

§ 3 ust. 1 rozporządzenia:

Dla jednostek samorządu terytorialnego takich jak gmina nie ustala się jednego sposobu określenia proporcji (prewspółczynnika) dla całej jednostki (gminy) jako osoby prawnej, tylko odrębne sposoby (prewspółczynniki) dla poszczególnych jej jednostek organizacyjnych.

Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie takich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że zawarli Państwo z A Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę wykonawczą o świadczenie usług przewozowych w ramach publicznego transportu zbiorowego - komunikacji miejskiej w (…). Na podstawie umowy wykonawczej, zlecili Państwo A świadczenie usług przewozu na liniach komunikacyjnych, które wchodzą lub w okresie obowiązywania umowy wykonawczej wejdą w skład sieci komunikacyjnej obejmującej obszar Gminy oraz gmin, które zawarły lub zawrą z Państwem stosowne porozumienia. W trakcie realizacji umowy wykonawczej, mogą Państwo ponadto wyposażyć A w składniki majątkowe niezbędne dla potrzeb realizacji umowy. Natomiast A zobowiązał się do wykonania wspomnianych usług przewozu na warunkach określonych w umowie wykonawczej i w załącznikach do niej, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym i wspólnotowym, a także wykonywania działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu.

Sprzedaż biletów nadal będzie prowadzona przez Spółkę, dochód będzie tak jak i teraz po Państwa stronie. Spółka dokonuje i będzie nadal dokonywać bowiem sprzedaży biletów w imieniu własnym, ale na Państwa rzecz jako organizatora publicznego transportu zbiorowego. A realizując sprzedaż biletów na rzecz podmiotów trzecich, dokumentuje ją w sposób określony w ustawie o VAT i pobiera z tego tytułu wynagrodzenie odpowiadające cenie biletu.

A zobowiązał się do wykonania wspomnianych usług przewozu na warunkach określonych w umowie wykonawczej i w załącznikach do niej, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym i wspólnotowym, a także wykonywania działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu.

Zgodnie z zawartą umową do obowiązków Spółki należy, w szczególności:

• wykonywanie usług przewozu według ustalonych standardów, zgodnie z przepisami porządkowymi,
• utrzymanie wymaganego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
• pozyskanie i posiadanie wymaganych licencji, koncesji, zezwoleń, zaświadczeń itp.,
• utrzymanie systemu i urządzeń informacji pasażerskiej,
• dostarczanie Państwu raportów z funkcjonowania transportu,
• rozpatrywanie roszczeń zgłaszanych przez pasażerów,
• zapewnienie zaplecza obsługowego pojazdów,
• utrzymanie sprawności systemów sprzedaży biletów.

Natomiast działalność dodatkowa integralnie związana z realizacją usług przewozu obejmuje w szczególności:

• emisję, dystrybucję i sprzedaż biletów,
• kontrolę biletów,
• windykację należności za jazdę bez ważnego biletu,
• zamieszczanie informacji pasażerskiej oraz informacji i materiałów dotyczących publicznego transportu zbiorowego.

W zamian za wymienione powyżej świadczenia Spółki (usługi przewozu oraz działalność dodatkową integralnie związaną z ich realizacją), A otrzymuje od Państwa korzyść majątkową określają mianem rekompensaty.

Zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, zobowiązani są Państwo do realizowania szeregu zadań związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. z zakresu: pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, edukacji publicznej czy polityki prorodzinnej. Tym samym, ciąży na Państwu obowiązek świadczenia wybranych usług nieodpłatnie. W ramach realizacji powyższych obowiązków, za pośrednictwem A. udostępniają Państwo ściśle określonym grupom osób możliwość bezpłatnego korzystania z transportu miejskiego. Świadczenia te wykonywane są zarówno na podstawie odrębnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego rangi ustawowej, jak i uchwał Rady Miasta.

Zgodnie z aktami prawa miejscowego (uchwały Rady Miasta) uprawniono wskazane grupy osób do korzystania z bezpłatnych przejazdów w strefie biletowej obejmującej obszar Gminy Miejskiej (…). Wśród osób uprawnionych znajdują się:

1.Dzieci w wieku do ukończenia lat 4.

2.Osoby, które ukończyły 70 rok życia.

3.Osoby niepełnosprawne z orzeczeniem określającym znaczny stopień niepełnosprawności, wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

4.Dzieci do 16 roku życia, z orzeczeniem o niepełnosprawności wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

5.Niewidomi wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe.

6.Umundurowani funkcjonariusze Straży Miejskiej oraz umundurowani funkcjonariusze Policji, do stopnia aspiranta sztabowego włącznie.

7.Honorowi dawcy krwi - posiadacze odznaki honorowej „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”.

8.Dzieci niepełnosprawne poniżej 7 roku życia, uczęszczające do oddziałów przedszkolnych, szkół podstawowych lub przedszkoli, wraz z opiekunem, który podróżuje:

a) z uprawnionym, po uprawnionego, lub po odwiezieniu uprawnionego,

b) wyłącznie na trasie od miejsca zamieszkania do placówki oświatowej i z powrotem.

9.Zasłużeni dawcy przeszczepu.

10.Działacze opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowane z powodów politycznych.

11.Pracownicy Szpitala (…) im. (…) w (…) oraz Powiatowej Stacji (…) w (…), w okresie obowiązywania na obszarze RP stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii oraz jednego ze stanów nadzwyczajnych.

Możliwość korzystania z bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską ww. grup osób wymaga poświadczenia odpowiednimi dokumentami potwierdzającymi spełnienie warunków dla skorzystania z przysługującego prawa.

Ponadto, na podstawie ustaw szczególnych o charakterze powszechnie obowiązującym z uprawnienia do bezpłatnego korzystania z środków komunikacji miejskiej w (…) na obszarze objętym integracją międzygminną w zakresie lokalnego transportu zbiorowego mogą korzystać:

1.Dzieci pięcioletnie lub sześcioletnie, uczęszczające do publicznego przedszkola lub oddziału przedszkolnego w publicznej szkole podstawowej lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 90 ust. 1b ustawy o systemie oświaty, oddziału przedszkolnego w niepublicznej szkole podstawowej, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, albo niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, w których gmina zapewniła tym dzieciom warunki spełniania tego obowiązku oraz realizacji prawa do korzystania z wychowania przedszkolnego jeżeli droga dziecka z domu do przedszkola, oddziału przedszkolnego lub innej formy wychowania przedszkolnego przekracza 3 km.

2.Niepełnosprawne dzieci pięcioletnie lub sześcioletnie oraz dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym, na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe, uczęszczające do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego,

3.Dzieci, których droga z domu do szkoły zlokalizowanej w obwodzie, w którym dziecko mieszka przekracza:

• 3 km, w przypadku uczniów klas od I do IV szkół podstawowych;
• 4 km, w przypadku uczniów klas od V do VIII szkół podstawowych.

4.Uczeń niepełnosprawny, którego kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127 ustawy Prawo oświatowe - do najbliższej szkoły podstawowej, a uczeń z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia - również do najbliższej szkoły ponadpodstawowej.

5.Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim biorące udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą:

• 24. rok życia - w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna,
• 25. rok życia - w przypadku uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

6.Inwalidzi wojenni i wojskowi oraz przewodnicy towarzyszący inwalidzie wojennemu lub wojskowemu, zaliczonemu do I grupy inwalidzkiej.

7.Posłowie i senatorowie.

8.Kombatanci oraz osoby represjonowane, będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi, członkowie ich rodzin oraz przewodnicy towarzyszący kombatantowi lub osobie represjonowanej, zaliczonym do I grupy inwalidzkiej.

Uprawnienia do bezpłatnych przejazdów, o których mowa w pkt 1 do 5 przysługują dzieciom, uczniom i młodzieży będących mieszkańcami Gminy Miejskiej (…).

Obecnie zamierzają Państwo wprowadzić bezpłatny transport komunikacją miejską na rzecz wszystkich mieszkańców miasta (…). Uprawnienie to będzie podlegało weryfikacji co 12 miesięcy.

Osoby zamieszkujące poza Miastem (…) obowiązane byłyby zatem do zakupu biletu z uwzględnieniem dotychczasowych ulg oraz zwolnień. Zgodnie z ustaleniami osoby będące jednocześnie mieszkańcami Gminy wyjeżdżające poza teren miasta (…) również będą zobowiązane do zakupu biletu.

Zawarli również Państwo porozumienia międzygminne z sąsiednimi jednostkami samorządu terytorialnego. Zgodnie z nimi realizują Państwo również transport międzygminny (linie komunikacyjne znajdują się w części w granicach administracyjnych innych gmin). W zamian za to otrzymują Państwo od sąsiednich gmin środki pieniężne w ustalonej wysokości. Pasażerowie z innych gmin na podstawie zawartych z Państwem porozumień, mają możliwość korzystania ze środków transportu publicznego. Ponadto przysługują im ulgi oraz uprawnienia do bezpłatnych przejazdów:

1.w miejskiej strefie biletowej obejmującej obszar Gminy Miejskiej (…) - na podstawie Uchwały Rady Miejskiej,

2.we wszystkich strefach biletowych obejmujących obszar Gminy oraz innych gmin włączonych do obszaru komunikacji miejskiej na podstawie podpisanych porozumień - zgodnie z powszechnie obowiązującym prawem.

Z sąsiednimi Gminami były podpisywane stosowne porozumienia międzygminne i na podstawie tych porumienień podpisywane co rok lub co pół roku umowy dotacji celowych z przeznaczeniem na realizację zadania w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, polegającego na przewozie osób autobusami komunikacji miejskiej, sfinansowanie obowiązujących ulg i zwolnień z opłat za przejazdy.

W tym momencie obowiązują dwa porozumienia międzygminne (Gmina (…) oraz Gmina (…)).

Rozliczenia z Gminami są na podstawie ilości wozokilometrów wykonanych na terenie danej gminy. Stawka jednostkowa za 1 wzkm pomnożona przez ilość wykonanych wzkm. W roku 2025 stawka za 1 wzkm dla Gmin to(…) zł/wzkm. Bazą wyjściową dla ustalenia wysokości opłat wnoszonych przez gminy jest stawka netto w roku 2025 za jeden wozokilometr pracy eksploatacyjnej, ustalona w drodze negocjacji pomiędzy Państwem, A. Sp. z o.o. zawarta w Aneksie z dnia 17 grudnia 2024 r. do Umowy wykonawczej wynosząca (…) zł netto. Stawka ta, w odniesieniu do gmin - stron porozumień międzygminnych została obniżona o koszty dzierżawy taboru oraz wyposażenia stacji obsługi oraz przychody ze sprzedanych biletów, które są w całości Państwa przychodami, a gminy - strony porozumienia nie mają udziału w tych przychodach.

Umowy dotacji celowej są nieopodatkowane VAT. Z uwagi na powyższe, nie są wystawiane faktury. Niemniej, dochód w całości należy do Państwa. Na tą chwilę na terenach Gmin będą sprzedawane jedynie bilety z zachowaniem przysługujących ulg.

W zakresie transportu publicznego wykonują Państwo następujące czynności opodatkowane:

• Dzierżawa taboru - 19 szt. autobusów - autobusy są Spółce niezbędne do realizacji Przewozów.
• Dzierżawa wyposażenia myjni i stacji obsługi - autobusy muszą być myte i podlegają bieżącemu utrzymaniu.
• Sprzedaż biletów - przychody ze sprzedaży biletów są po Państwa stronie, płacą Państwo podatek VAT z tego tytułu.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej świadczenie przez A. usług przewozu i działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu z uwzględnieniem rozszerzenia grupy osób uprawnionych do bezpłatnych przejazdów.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania.

W myśl art. 86 ust. 2a ustawy – w sytuacji, gdy przypisanie nabywanych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej – „sposób określenia proporcji”.

Z okoliczności sprawy wynika, że jako organizator publicznego transportu zbiorowego prowadzą Państwo – za pośrednictwem Spółki - sprzedaż biletów i osiągają z tego tytułu dochód.

W chwili obecnej zobowiązane do zakupu biletu są osoby zamieszkujące poza Miastem (…) oraz mieszkańcy Gminy wyjeżdżający poza teren miasta (…), co stanowi dla Państwa czynności opodatkowane.

Ponadto, na podstawie odrębnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego rangi ustawowej jak i uchwał Rady Miasta realizują Państwo usługi bezpłatnych przejazdów środkami lokalnego transportu zbiorowego na rzecz wskazanych uprawnionych grup osób. Usługi te mieszczą się w celu prowadzonej przez Państwa (poprzez Spółkę A) działalności gospodarczej, tj. w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Bowiem, do celów związanych z Państwa działalnością gospodarczą należy zaliczyć realizację ww. obowiązków polegających na zapewnieniu bezpłatnych przejazdów pojazdami komunikacji miejskiej na rzecz określonych grup społecznych. Taki obowiązek został nałożony na Państwa przepisami ustaw jak i uchwał Rady Miasta, co w żadnym razie nie świadczy o tym, że takie nieodpłatne świadczenie usług przejazdów na rzecz określonych grup społecznych odbywa się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieodpłatne przejazdy dla określonych grup społecznych podyktowane wymienionymi uregulowaniami wpisują się więc w ogólną działalność gospodarczą w zakresie lokalnego transportu zbiorowego prowadzonego przez Państwa.

Obecnie zamierzają Państwo wprowadzić bezpłatny transport komunikacją miejską na rzecz wszystkich mieszkańców miasta (…). Uprawnienie to będzie podlegało weryfikacji co 12 miesięcy. Organizując bezpłatny transport dla mieszkańców nie działają Państwo na podstawie odrębnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego, nie jest to obligatoryjne. Jest to dobrowolna Państwa decyzja, której efektem jest brak osiągania przez Państwa dochodu. Zapewniając mieszkańcom bezpłatny transport nie będą Państwo działać w sferze gospodarczej, a czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, okoliczności sprawy wskazują, że jako organizator publicznego transportu zbiorowego prowadzą Państwo zarówno działalność opodatkowaną jak i niepodlegającą opodatkowaniu.

Tym samym, z uwagi na przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że będzie Państwu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia kwot podatku naliczonego z faktury dokumentującej świadczenie przez A usługi przewozu i działalności dodatkowej integralnie związanej z realizacją usług przewozu z uwzględnieniem rozszerzenia osób uprawnionych do bezpłatnych przejazdów. Nabyta przez Państwa usługa od A wykonywana będzie w ramach działalności gospodarczej, jak również poza działalnością gospodarczą, i w sytuacji gdy nie będą Państwo mieli możliwości przypisania poniesionych wydatków do jednego rodzaju działalności będą Państwo zobowiązani do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanej usługi od A. przy zastosowaniu zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz w przepisach rozporządzenia.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy zauważyć, że interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach podatników w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy prawa i stan faktyczny/zdarzenie przyszłe przedstawiony przez danego podatnika. Interpretacje nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartego w nich stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Interpretacje wskazane przez Państwa są rozstrzygnięciami odnoszącymi się do indywidualnych spraw przedstawionych przez wnioskodawców i nie rozciągają swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Państwo ponosicie ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.