Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług:

-jest nieprawidłowe w zakresie wskazania, czy dochodzi do wykonania przez A na rzecz B świadczenia, które stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

-jest prawidłowe w zakresie udokumentowania fakturą ww. świadczenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

-jest prawidłowe w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. świadczenie (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

28 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wskazania, czy dochodzi do wykonania przez A na rzecz B świadczenia, które stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT, udokumentowania fakturą ww. świadczenia oraz prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. świadczenie.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A;

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

B (dalej: B), jest Spółką wchodzącą w skład międzynarodowej Grupy D. B prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski, a podstawowym przedmiotem jej działalności jest dystrybucja (...). W przeszłości, przez wiele lat B prowadziła też działalność w zakresie produkcji X na zlecenie dla podmiotu C (dalej: C).

B jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z sytuacją rynkową Grupa D podjęła decyzję, że B zakończy działalność w zakresie produkcji X na zlecenie. Produkcja została zakończona (...).

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: A) jest Spółką wchodzącą w skład międzynarodowej Grupy E. A posiada 100% udziałowca, którym jest spółka F.

A prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski, a podstawowym przedmiotem jej działalności jest produkcja (...). A jest dostawcą części (...) dla producentów X różnych marek, a także innych odbiorców, spoza branży (...).

A jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podmioty z Grupy D i Grupy E współpracują ze sobą od wielu lat. Przejawem tej współpracy jest fakt, że A była wieloletnim dostawcą podzespołów dla B, które to podzespoły były wykorzystywane przez B do produkcji. Zapewnienie ciągłości produkcji w B wymagało, aby A utrzymywała określony poziom produkcji w swojej fabryce. Wiązało się to z koniecznością utrzymywania przez A odpowiednich stanów magazynowych materiałów, półproduktów i produktów gotowych. Wymuszało to również na A zapewnienie odpowiednio skonstruowanego łańcucha dostaw od jej kontrahentów.

Ze względu na zaprzestanie działalności w zakresie produkcji X przez B, A została postawiona w sytuacji, w której część jej zasobów, tj. materiałów, półproduktów i produktów gotowych, przeznaczona pierwotnie na potrzeby produkcji dla B, nie będzie sprzedana do B, ani – ze względu na specyficzne właściwości – nie może zostać sprzedana do innych podmiotów.

Biorąc to pod uwagę, a także mając na względzie swoją dotychczasową i przyszłą współpracę C, F i A podpisały w dniu (...) r. ugodę, na bazie której C zgodziło się zrekompensować A koszt materiałów, półproduktów i produktów gotowych zgromadzonych przez A, które miały być wykorzystane na potrzeby produkcji w ramach biznesu X Grupy D, kierowanego przez C, a z uwagi na zakończenie produkcji w Polsce, nie zostaną jednak nabyte.

Ugoda nawiązywała do porozumienia ramowego zawartego w (...) r. przez C, F i A zawartego w (...) r., które zakreślało ogólne warunki współpracy pomiędzy tymi podmiotami oraz innymi spółkami z grupy D (w tym B), w których imieniu działało C.

W ugodzie zastrzeżono, że C nie nabędzie własności materiałów, półproduktów i produktów gotowych, nie będzie ich gromadzić i ponosić kosztów ich składowania. Na podstawie aneksu z dnia (...) r. stroną ugody stała się B, która łącznie z C będzie odpowiedzialna za wypełnienie zobowiązań przewidzianych w Ugodzie. Wynika to z faktu, że Ugoda dotyczy również zamówień złożonych przez B na cele jej produkcji.

Na podstawie Ugody (i aneksu do niej), zasad w niej określonych i dalszych uzgodnień stron A obciążyło B kosztami części materiałów, półproduktów i produktów gotowych, które miały być przeznaczone dla B, a kolejne obciążenia są planowane.

Pytania

1.Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, należy uznać, że dochodzi do wykonania przez A na rzecz B świadczenia, które stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

2.W przypadku stwierdzenia, że A wykonuje świadczenie na rzecz B, czy na tej podstawie A jest zobowiązana do wystawienia faktury dokumentującej tą czynność z wykazanym podatkiem od towarów i usług?

3.W przypadku stwierdzenia, że A wykonuje świadczenie na rzecz B, czy B ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur wystawionych przez A, dokumentujących to świadczenie?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Państwa zdaniem, podatek od towarów i usług jest podatkiem pośrednim, płaconym od obrotu, obciążającym w ostatecznym rachunku konsumenta. Zasady wspólnego systemu VAT panującego w Unii Europejskiej polegają na zastosowaniu do towarów i usług ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem.

Do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należą zatem powszechność opodatkowania, neutralność VAT dla podatnika oraz faktyczne opodatkowanie konsumpcji.

Zasada powszechności opodatkowania oznacza, że podatek VAT jest podatkiem pobieranym we wszystkich fazach obrotu – od sprzedaży surowców, materiałów i półfabrykatów, poprzez sprzedaż hurtową i detaliczną gotowych produktów, czy świadczenie usług dla konsumentów. Opodatkowaniu podlega każdy etap obrotu, a odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania może mieć charakter wyłącznie wyjątkowy. Jest tak dlatego, że wyłączenie niektórych transakcji z opodatkowania lub objęcie ich zwolnieniem od podatku zakłóca jego naliczanie i powoduje niemożność opodatkowania wyłącznie ostatecznej konsumpcji towarów lub usług.

Neutralność podatku VAT sprowadza się do stworzenia takich norm prawnych, aby podatnik niebędący ostatecznym konsumentem towarów lub usług nie ponosił kosztów podatku VAT. Realizacja tej zasady następuje przez możliwość odliczenia podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług (podatek naliczony) od podatku należnego od dostawy towarów i świadczenia usług. Wszelkie ograniczenia prawa do odliczenia VAT wpływają na neutralność podatku i w związku z tym muszą być określone ustawowo.

Zasada faktycznego opodatkowania konsumpcji jest nierozerwalnie związana z zasadą neutralności. Podatek VAT powinien tylko i wyłącznie obciążać konsumenta. W związku z tym stworzony został system odliczeń podatku, który ma umożliwić uniknięcie tego obciążenia przez podmioty biorące udział w dostarczeniu towarów i usług ostatecznemu odbiorcy. I to właśnie ten ostateczny odbiorca ma ponieść ciężar podatku VAT, gdyż nie ma prawa do jego odliczenia.

Zasada powszechności opodatkowania przejawia się w konstrukcji art. 5-8 uVAT, które wyznaczają bardzo szeroki zakres czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. I tak zgodnie z art. 5 ust. 1 uVAT, opodatkowaniu podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak wynika z tej regulacji podatek VAT jest stosowany zasadniczo przy transakcjach dostawy towarów i świadczeniu usług. Eksport, Import, WNT i WDT stanowią również transakcje towarowe, które wiążą się jedynie z przemieszczeniem towarów pomiędzy krajami.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 uVAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przepis ten zawiera również listę specyficznych czynności, zrównanych przez ustawodawcę z dostawą towarów. Dostawę towarów należy odróżnić od klasycznego pojęcia sprzedaży rzeczy. Dostawa towarów jest pojęciem szerszym. Do uznania, że doszło do dostawy, wystarczy, iż nabywca będzie miał możliwość dowolnego rozporządzania otrzymanym towarem, nawet gdy przy transakcji nie zachowano odpowiednich form prawnych. Takie rozwiązanie ma na celu uelastycznienie tej definicji i zakresu stosowania ustawy, również w kontekście różnic występujących w systemach prawnych państw członkowskich UE.

Zgodnie natomiast z art. 8 uVAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych; nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Porównując zakresy art. 7 i art. 8 uVAT należy zauważyć, że każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów stanowi usługę, co prowadzi do objęcia opodatkowaniem VAT bardzo szerokiego katalogu czynności i w ten sposób realizuje zasadę powszechności opodatkowania.

Należy jednak zauważyć, że praktyka gospodarcza jest bogata w relacje między przedsiębiorcami i nie zawsze sprowadzają się one do odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług, mimo że prowadzą do przepływu środków finansowych.

W przedmiotowej sprawie nie dochodzi do odpłatnej dostawy towarów pomiędzy A i B. Ugoda przyjęta przez strony zakłada, że C (ani B) nie nabędzie własności materiałów, półproduktów i produktów gotowych (które dalej będą określane łącznie jako „towary”). A, nie będzie ich gromadzić i ponosić kosztów ich składowania.

Istotą i podłożem tej ugody jest bowiem zlikwidowanie zapotrzebowania na produkty A i ich nieprzydatność w dalszej działalności B, w związku z likwidacją działalności produkcyjnej w zakresie wytwarzania X. Żaden z podmiotów z Grupy D nie nabędzie zatem prawa do dysponowania jak właściciel towarami należącymi do A.

Co więcej nie można uznać, że w odniesieniu do towarów, które pozostaną w dyspozycji A, B (lub inny podmiot z Grupy D) nabędzie status „nabywcy/konsumenta”, bowiem nigdy nie skorzysta z tych zasobów w ramach swojej działalności gospodarczej.

Należy się zatem zastanowić, czy między stronami ugody dojdzie do świadczenia usług. Aby doszło do świadczenia usług, musi dojść do „transakcji”, a kluczem do ich rozpoznania jest słowo „świadczenie”. Jeśli więc nawet występuje odpłatność, jednak bez transakcji, to nie można mówić o świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu VAT. Sama zapłata, bez wykonania świadczenia, nie może być uznana za świadczenie usług. Przykładem takiej sytuacji mogą być:

·wypłata odszkodowania przez zakład ubezpieczeniowy z tytułu kradzieży ubezpieczonego samochodu;

·zapłata przez jednego z kontrahentów kary umownej z tytułu niewykonania zawartej umowy lub niedotrzymania warunków wykonania umowy;

·opłata pobierana za zniszczenia w apartamencie, dodatkowe sprzątanie albo zgubione klucze hotelowe;

·zwrot kosztów usunięcia usterek i wad, którymi wykonawca obciąża podmioty odpowiedzialne za określone prace;

·zapłata odszkodowania przez nabywcę, jeżeli zapłata ta stanowi swoistą rekompensatę szkody związanej z niezrealizowaniem określonego limitu zakupów, do którego zobowiązał się ten nabywca w umowie.

Płatności dokonywane w takich sytuacjach między podmiotami nie mają bowiem bezpośredniego związku z wynagrodzeniem za dokonane między nimi transakcje, ale mają charakter odszkodowawczy, związany raczej z niewłaściwym wykonaniem umowy, zdarzeń losowych lub deliktu.

Wydaje się, że tożsamą rolę pełnią płatności, które B realizuje/będzie realizowało na rzecz A. Nie mają one charakteru zapłaty za świadczenie zrealizowane przez A na rzecz B, a raczej pełnią formę odszkodowawczą, z tytułu tego, że A, realizując długoterminowy kontrakt na rzecz B, mogła ponieść szkodę, związaną z zabezpieczeniem zasobów, w celu realizacji tego kontraktu, które w efekcie decyzji Grupy D, nie zostaną sprzedane do B.

W szczególności nie dochodzi do sytuacji, w której A zobowiązuje się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji na rzecz B, za co B wypłaca „wynagrodzenie”.

Art. 8 ust. 1 pkt 2 uVAT, ma zastosowanie do innego rodzaju transakcji, np. różnego rodzaju służebności gruntowych i osobistych, przy których jedna ze stron stosunku zobowiązaniowego musi tolerować czynności innej strony lub zachowania innego rodzaju.

Taka sytuacja nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym /zdarzeniu przyszłym, płatności wynikające z ugody zawartej między stronami nie są związane z czynnością wykonaną przez A na rzecz B, która w świetle przepisów uVAT stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

Ad 2.

Państwa zdaniem, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 uVAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 2 pkt 22 uVAT, pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Biorąc pod uwagę stanowisko Wnioskodawcy zawarte w pkt 1, A nie jest zobowiązana do wystawienia faktury dokumentującej tą czynność.

Jednak jeśli organ podatkowy uzna, że stanowisko Wnioskodawcy zawarte w pkt 1 jest nieprawidłowe i A wykonuje świadczenie na rzecz B, to A będzie zobowiązana do wystawienia faktury dokumentującej tą czynność z wykazanym podatkiem od towarów i usług.

Ad 3.

Państwa zdaniem, realizacja zasady neutralności, o której mowa była wyżej, znajduje swoje odzwierciedlenie w treści art. 86 ust. 1 uVAT, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86. ust. 2 lit. a uVAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z kolei w art. 88 uVAT, zawarto wyłączenia od generalnej zasady neutralności. I tak w art. 88 ust. 3a pkt 2 uVAT wskazano, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Biorąc pod uwagę stanowisko Wnioskodawcy zawarte w pkt 1 i 2 należy uznać, że A nie dokonuje na rzecz B jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT i nie ma obowiązku dokumentowania takich działań fakturą VAT. Gdyby mimo tego A udokumentowało taką „transakcję” fakturą z wykazaną kwotą podatku, to B nie miałaby prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z takiego dokumentu, gdyż na przeszkodzie stałby przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 uVAT.

W przypadku, gdyby jednak organ doszedł do wniosku, że przedstawione przez Wnioskodawcę w pkt 1 i 2 stanowisko jest nieprawidłowe i A powinien udokumentować świadczenie fakturą z wykazaną kwotą podatku, to konsekwentnie należałoby uznać, że B ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur wystawionych przez A.

Należy zwrócić uwagę, że koszty ponoszone przez B w ramach ugody z A, są w całości związane z działalnością gospodarczą B, która podlegała opodatkowaniu VAT. B w stosunku do A występuje w charakterze podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą i nie można uznać, że czynności te są dokonane w charakterze konsumenta.

Prawo do odliczenia, o którym mowa w art. 86 ust. 1 uVAT, przysługuje podatnikowi VAT, tj. podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy. Status danego podmiotu jako podatnika VAT jest kategorią w pełni obiektywną. B spełnia definicję podatnika VAT.

Art. 86 ust. 1 uVAT przewiduje, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wynika stąd, że jeśli towary i usługi, przy których nabyciu naliczono podatek, są (mają być) wykorzystywane w całości do prowadzenia działalności opodatkowanej, wówczas podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku.

W orzeczeniu z 22 lutego 2001 r. (C-408/98, Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise) TSUE stwierdził, co prawda, że przepisy dyrektyw dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego powinny być interpretowane w ten sposób, aby warunkiem powstania prawa do odliczenia podatku było, co do zasady, istnienie bezpośredniego i niezwłocznego związku pomiędzy daną transakcją „wejściową” (z którą związany jest podatek naliczony) a daną „wyjściową” transakcją opodatkowaną.

Istnienie takiego związku jest konieczne, aby podatnik był uprawniony do odliczenia VAT, a także do ustalenia zakresu tego odliczenia. Następnie jednak Trybunał wywodzi, że do powstania prawa do odliczenia nie jest konieczne wystąpienie żadnej transakcji opodatkowanej (podatnik, co do zasady, jest bowiem uprawniony do odliczenia VAT od pierwszych wydatków inwestycyjnych, choćby następnie nie doszło w ogóle do wykonywania transakcji opodatkowanych). W związku z powyższym należy uznać, że do powstania prawa do odliczenia wystarczające jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym a tą częścią działalności podatnika, która jest przedmiotem opodatkowania VAT. W związku z tym VAT naliczony przy nabyciu towarów i usług bezpośrednio związanych z tą częścią działalności, która jest przedmiotem VAT, może w całości podlegać odliczeniu.

Podobnie wyraził się WSA we Wrocławiu w wyroku z 15 czerwca 2009 r. (I SA/Wr 1368/08), który uznał że „prawo do odliczenia podatku istnieje nawet wtedy, gdy nie można ustalić bezpośredniego związku pomiędzy zakupem a opodatkowaną transakcją, czyli w niektórych sytuacjach prawo do odliczenia może przysługiwać podatnikowi nawet w przypadku braku konkretnej transakcji opodatkowanej, jeżeli zakup związany jest z działalnością podatnika, która, co do zasady, podlega opodatkowaniu (lub daje prawo do odliczenia podatku mimo zwolnienia), a brak związku z konkretną transakcją opodatkowaną wynika z czynników obiektywnych, zwykle niezależnych od podatnika”.

Biorąc powyższe pod uwagę należałoby uznać, że (przy założeniu, że A wykonuje na rzecz B czynności opodatkowane) podatek naliczony w fakturach wystawionych przez A może być odliczony przez B, jako związany z opodatkowaną działalnością B, mimo że nie będzie bezpośredniego związku tego podatku, z czynnościami opodatkowanymi wykonanymi przez B, z tej przyczyny, że B wygasza działalność produkcyjną w zakresie wytwarzania X w Polsce. Nie zmienia to jednak faktu, że wydatki poniesione przez B na wygaszenie jednego z elementów jej działalności – w tym przypadku produkcji X – są niewątpliwie związane z działalnością gospodarczą tego podmiotu, wykonywaną w ramach podmiotowości podatkowej w VAT.

Zasada neutralności VAT przemawia zatem za przyznaniem B prawa do odzyskania podatku naliczonego w takim przypadku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

-jest nieprawidłowe w zakresie wskazania, czy dochodzi do wykonania przez A na rzecz B świadczenia, które stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

-jest prawidłowe w zakresie udokumentowania fakturą ww. świadczenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

-jest prawidłowe w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. świadczenie (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną czynność, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu). Pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

W świetle powyższego przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-16/93 z dnia 3 marca 1994 r. pomiędzy R. J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W opinii Rzecznika Generalnego w sprawie C‑295/17 w pkt 34 czytamy: „Nie ma jednak znaczenia, w jaki sposób prawo krajowe traktuje opłatę wyrównawczą. Jak podkreśliły również Komisja i Portugalia podczas rozprawy, z punktu widzenia przepisów o VAT nie ma znaczenia, czy jest to roszczenie o odszkodowanie z tytułu deliktu czy kara umowna, ani czy jest to określane jako odszkodowanie, rekompensata czy wynagrodzenie. Ocena, czy płatność jest dokonywana w zamian za dostawę lub usługę, jest kwestią z zakresu prawa Unii, która musi być rozstrzygana odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego”.

Zaś w pkt 56 Rzecznik wskazał: „Artykuł 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że zapłata kwoty ustalonej z góry w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy powoduje powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od wartości dodanej, jeżeli należy ją uznać za wynagrodzenie za już wykonane usługi i nie ogranicza się do naprawienia poniesionej szkody majątkowej. Dla takiej interpretacji nie ma znaczenia, czy przy zawarciu umów z okresem lojalnościowym pośrednik otrzymuje wyższe wynagrodzenie niż w przypadku umów bez takiego okresu lojalnościowego. Nie ma również znaczenia, że kwota ta w świetle prawa krajowego jest traktowana jako kara umowna”.

W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie tej ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Nadmienić należy, że w świetle art. 353 § 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: „Kodeksem cywilnym”.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu, polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „odszkodowania”. W związku z tym, należy posiłkować się regulacjami zawartymi w ustawie Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 363 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Według art. 471 Kodeksu cywilnego:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Należy zaznaczyć, że dla ustalenia statusu otrzymywanych środków pieniężnych bez znaczenia pozostaje to jak strony nazywają daną płatność. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie, czy też jest odszkodowaniem w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że B jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W przeszłości, przez wiele lat B prowadziła m.in. działalność w zakresie produkcji X na zlecenie dla podmiotu C (dalej: C). W związku z sytuacją rynkową Grupa D podjęła decyzję, że B zakończy działalność w zakresie produkcji X na zlecenie. Produkcja została zakończona (...). A prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski, a podstawowym przedmiotem jej działalności jest produkcja (...). A jest dostawcą części z tworzyw sztucznych dla producentów X różnych marek, a także innych odbiorców, spoza branży (...). A jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. A była wieloletnim dostawcą podzespołów dla B, które to podzespoły były wykorzystywane przez B do produkcji. Zapewnienie ciągłości produkcji w B wymagało, aby A utrzymywała określony poziom produkcji w swojej fabryce. Wiązało się to z koniecznością utrzymywania przez A odpowiednich stanów magazynowych materiałów, półproduktów i produktów gotowych. Wymuszało to również na A zapewnienie odpowiednio skonstruowanego łańcucha dostaw od jej kontrahentów. Ze względu na zaprzestanie działalności w zakresie produkcji X przez B, A została postawiona w sytuacji, w której część jej zasobów, tj. materiałów, półproduktów i produktów gotowych, przeznaczona pierwotnie na potrzeby produkcji dla B, nie będzie sprzedana do B, ani – ze względu na specyficzne właściwości – nie może zostać sprzedana do innych podmiotów. (...) r. podpisano ugodę, na bazie której C zgodziło się zrekompensować A koszt materiałów, półproduktów i produktów gotowych zgromadzonych przez A, które miały być wykorzystane na potrzeby produkcji w ramach biznesu X Grupy D, kierowanego przez C, a z uwagi na zakończenie produkcji w Polsce, nie zostaną jednak nabyte. W ugodzie zastrzeżono, że C nie nabędzie własności materiałów, półproduktów i produktów gotowych, nie będzie ich gromadzić i ponosić kosztów ich składowania. Na podstawie aneksu z dnia (...) r. stroną ugody stała się B, która łącznie z C będzie odpowiedzialna za wypełnienie zobowiązań przewidzianych w Ugodzie. Wynika to z faktu, że Ugoda dotyczy również zamówień złożonych przez B na cele jej produkcji. Na podstawie Ugody (i aneksu do niej), zasad w niej określonych i dalszych uzgodnień stron A obciążyło B kosztami części materiałów, półproduktów i produktów gotowych, które miały być przeznaczone dla B, a kolejne obciążenia są planowane.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy dochodzi do wykonania przez A na rzecz B świadczenia, które stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Przedstawiony opis sprawy wskazuje, że nie doszło/nie dojdzie do odpłatnej dostawy towarów. Z zawartej ugody wynika bowiem, że C nie nabędzie własności materiałów, półproduktów i produktów gotowych, nie będzie ich gromadzić i ponosić kosztów ich składowania. Zatem, nie nastąpiło/nie nastąpi faktyczne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami – materiałami, półproduktami i produktami gotowymi – jak właściciel przez D.

W przedmiotowej sprawie mamy jednak do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż określone świadczenie pieniężne jest wypłacane w związku z zawartą ugodą, zgodnie z którą C zrekompensuje A koszt materiałów, półproduktów i produktów gotowych, które miały być wykorzystane na potrzeby produkcji w ramach biznesu X Grupy D. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi – z podpisanej ugody wynika, że w związku z zakończeniem w Polsce produkcji X na zlecenie A otrzyma płatność za niewykorzystane materiały, półprodukty i produkty gotowe, które miały być wykorzystane na potrzeby produkcji w ramach biznesu X Grupy D. A zatem dochodzi po stronie A do świadczenia usługi tolerowania czynności związanej z utraconą korzyścią w związku zakończeniem produkcji X na zlecenie przez B, w ramach której A poniósł wydatek – przygotowanie partii towaru pod potrzeby B, które ze względu na ich specyficzne właściwości, nie mogą być sprzedane do innych podmiotów. Płatność, jaka wynika z zawartej ugody, stanowi zabezpieczenie interesów A (przygotowującego towary pod potrzeby B) poprzez zagwarantowanie wypłaty wynagrodzenia w związku z zakończeniem produkcji X na zlecenie przez B. Natomiast B jest beneficjentem usług w postaci braku obowiązku odbioru towarów w postaci materiałów, półproduktów i produktów gotowych niezbędnych do produkcji X na zlecenie.

Spełniona zatem jest/będzie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przy tym, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Wskazać należy, że przepisy ustawy oraz rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla opisanych we wniosku czynności. W związku z tym, usługi te opodatkowane są/będą według właściwej stawki podatku.

Podsumowując, należy uznać, że dochodzi/będzie dochodzić do wykonania przez A na B odpłatnego świadczenia usług (usług tolerowania czynności związanej z utraconą korzyścią w związku z zakończeniem produkcji X na zlecenie przez B), o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegającego opodatkowaniu i niekorzystającego ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem, Państwa stanowisko w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest nieprawidłowe.

W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii wystawienia faktury przez A w związku ze świadczeniem ww. usługi oraz prawa do obniżenia przez B kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur wystawionych przez A.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Jak rozstrzygnięto powyżej, dochodzi/będzie dochodzić do wykonania przez A na B odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowanych podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym, A jest/będzie zobowiązane do wystawienia faktury w celu udokumentowania tej czynności, zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Stosownie do art. 168 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.) w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej:

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku pomiędzy dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną generującą podatek należny.

Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przy czym istotna jest intencja nabycia, tzn. jeśli dany towar/usługa ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, pod warunkiem że nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

Zatem niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcja powodująca naliczenie podatku winna pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia. W ten sposób prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług zakłada, że poczynione wydatki stanowią element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzącym prawo do jego odliczenia.

Z wniosku wynika, że A i B są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku VAT. Koszty ponoszone przez B w ramach ugody z A, są w całości związane z działalnością gospodarczą B, która była opodatkowana podatkiem VAT.

W związku z powyższym, skoro nabywane od A usługi, wynikające z zwartej ugody mają/będą miały związek z prowadzoną przez B działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, to B przysługuje, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z otrzymanych faktur dokumentujących zakup przedmiotowych usług. Prawo to przysługuje B pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy.

Podsumowując, stwierdzić należy, że w związku ze świadczeniem usług (usług tolerowania czynności związanej z utraconą korzyścią w związku z zakończeniem produkcji X na zlecenie) na rzecz B, A jest/będzie zobowiązana do wystawienia faktur dokumentujących te usługi z wykazanym podatkiem VAT. B ma/będzie miało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z wystawionych przez A faktur.

Zatem, Państwa stanowisko w odniesieniu do pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym oraz opisem zdarzenia przyszłego. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno -skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.