
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 6 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, wniesienia składników majątku do nowo powołanej spółki, z uwagi na uznanie tej transakcji za zbycie przedsiębiorstwa.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 lutego 2024 r. (wpływ 24 lutego 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod nazwą A.
Przedmiotem jego działalności jest:
(…).
Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca w ramach swojej działalności gospodarczej wykonuje czynności, które są opodatkowane VAT.
Wnioskodawca rozważa wniesienie majątku do nowo powołanej spółki – tak, aby wyposażyć ją w majątek.
Wniesienie majątku nastąpi w ramach jednorazowej czynności prawnej, którą będzie aport majątku do nowo powołanej Sp. z o.o., w której to Wnioskodawca posiada xxx udziałów o łącznej wartości (…) zł.
Na wyżej wskazaną wyodrębnioną część majątku będą składały się:
1.Środki trwałe tj. grunty o wartości początkowej (…) PLN,
2.Inwestycje w toku tj.:
(…).
3.Wyposażenie, tj. telefon o wartość nabycia (…) PLN,
4.Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług, tj.:
(…).
5.Należności krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług, tj.:
(…),
6.Środki pieniężne z działalności operacyjnej, tj.:
(…),
7.Nieruchomości własne lub nieruchomości będące w użytkowaniu wieczystym, tj.:
a)Nieruchomość własna gruntowa – nr działki 1, powierzchnia gruntu (…) ha. Nabyta na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej na podstawie umowy sprzedaży z dnia (…) grudnia 2011 r.
Umową darowizny z (…) października 2024 r., dokonano przesunięcia ww. składnika majątkowego do majątku osobistego Wnioskodawcy, która w tym zakresie stanowiła darowiznę ze strony małżonki Wnioskodawcy.
Oświadczeniem z (…) października 2024 r. Wnioskodawca przekazał ww. prywatny składnik majątku na cele prowadzonej działalności gospodarczej.
8.Ograniczone prawa rzeczowej, tj.: nieodpłatna, nieograniczona czasem służebność gruntowa polegająca na prawie przejazdu i przechodu przez działkę 2;
9.Umowy dotyczące działalności operacyjnej, tj.:
(…);
10.Pracownik biurowy zatrudniony na czas nieokreślony na podstawie umowy o pracę z (…) listopada 2024 r.
11.Koncesje, licencje i pozwolenia, tj.: pozwolenie na budowę budynku usługowego z lokalami mieszkalnymi wydane przez Starostę na podstawie decyzji administracyjnej . obejmujące budowę budynku usługowego z lokalami mieszkalnymi dla obsługi i dozoru, z wewnętrznymi instalacjami: gazową, drogą pożarową oraz miejscami do gromadzenia odpadów stałych na działce Nr 1, 3 w miejscowości (…).
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
1.Wnioskodawca wskazuje, że zostanie zbyte całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) rozumiane jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.
2.Wnioskodawca pragnie wskazać, że przedmiotem zbycia jest całe przedsiębiorstwo rozumiane jako zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia stanowi zatem całość pod względem organizacyjnym, funkcjonalnym i finansowym. Przenoszony majątek stanowi zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Na płaszczyźnie organizacyjnej przedsiębiorstwo przejawia się w funkcjonowaniu całościowego zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, które w sposób faktyczny umożliwiają prowadzenie działalności operacyjnej.
Funkcjonalna istota przedsiębiorstwa wyraża się w funkcjonowaniu samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego planowanego aportu. Po planowanym aporcie możliwe będzie samodzielnie realizowanie zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
W ujęciu finansowym natomiast, możliwe jest prawidłowe przyporządkowanie do prowadzonego przedsiębiorstwa przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań na podstawie prowadzonej przez Wnioskodawcę księgi przychodów i rozchodów. Po przeniesieniu składników majątkowych księgowość będzie prowadzona w formie ksiąg podatkowych, które zapewni możliwości odpowiedniej ewidencji zdarzeń gospodarczych poprzez przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Spółki z o.o.
3.Prowadzenie działalności gospodarczej po wniesieniu przedsiębiorstwa do Spółki z o.o. będzie możliwe w oparciu o przejęte w ramach opisanego przeniesienia składniki majątkowe bez konieczności nabywania dodatkowych rzeczy czy innych składników majątku, jak również bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.
4.Wnioskodawca pragnie wskazać, że w chwili dokonaniu aportu do Spółki z o.o. zostanie wniesione całe przedsiębiorstwo i w dotychczasowej jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę nie pozostaną żadne składniki majątku.
5.Wnioskodawca wskazuje, że po wniesieniu składników majątku, Spółka z o.o. będzie kontynuowała działalność, którą dotychczas prowadzi Wnioskodawca.
6.Po wniesieniu składników majątku z jednoosobowej działalności gospodarczej do Spółki, Wnioskodawca nie zamierza prowadzić jednoosobowej działalności gospodarczej.
Pytanie
Czy wniesienie składników majątku do nowo powołanej spółki stanowi w świetle art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 361 ze zm., dalej: „ustawa o VAT”) transakcję zbycia przedsiębiorstwa niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?
Pana stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy, wniesienie składników majątku do nowo powołanej spółki powinno być, w świetle art. 6 ust. 1 ustawy o VAT traktowane jako transakcja zbycia przedsiębiorstwa i nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przy tym przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 7 ust 1 oraz art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje przy tym wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Podkreślić należy, że ustawa o VAT przewiduje wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w niej wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się bowiem do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Przepisy ustawy o VAT nie zawierają przy tym definicji przedsiębiorstwa, z uwagi na to za zasadne należy uznać odwołanie się w tym zakresie do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (t. j. Dz.U. z 2024, poz. 1061, dalej: „K.c.”).
Stosownie do treści art. 55(1) K.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić zatem całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 55(1) K.c. wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 55(1) K.c. elementy zostaną przekazane nabywcy. Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym przypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01, Zita Modes, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych, umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Z kolei, w wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10, Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
W kontekście zatem zbycia przedsiębiorstwa, z wyłączenia stosowania przepisów ustawy korzysta przekazanie przedsiębiorstwa (lub jego niezależnej części), w tym dóbr materialnych oraz ewentualnie elementów niematerialnych, które razem tworzą przedsiębiorstwo (lub jego część) zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Nabywca musi jednakże mieć na celu prowadzenie przekazanego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jedynie natychmiastową likwidację danej działalności lub sprzedanie zapasów, zasobów, jeśli istnieją.
Sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób funkcjonalny, tzn. analizując, czy dany zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy. Aby można było uznać, że przedmiotem dokonywanej czynności jest przedsiębiorstwo, to przedmiotem tym muszą być objęte bezwzględnie te elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej.
Nie można w tym zakresie formułować jednoznacznych, uniwersalnych wzorów czy kryteriów. Będą się one zmieniały przy każdej dokonywanej czynności, a okoliczności konkretnego przypadku stanowią podstawę oceny, czy przedmiotem czynności prawnej jest przedsiębiorstwo czy też nie. Tym samym, ocena czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa jest możliwa w sytuacji, kiedy miarodajne będzie ustalenie, czy zbyto minimum środków bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Przy czym, strony – jak wynika z art. 55(2) Kodeksu cywilnego – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres włączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa.
W kontekście powyższych rozważań Wnioskodawca pragnie wskazać, że w celu zakwalifikowania danej transakcji jako zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP należy łącznie spełnić poniższe warunki:
1)nabywca ma zamiar kontynuowania działalności dotychczas prowadzonej przez zbywcę przy pomocy składników będących przedmiotem transakcji (kryterium intencji nabywcy),
2)istnieje faktyczna możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji (kryterium możliwości kontynuowania działalności).
Co istotne, momentem oceny spełnienia powyższych warunków powinien być moment przeprowadzenia transakcji.
W związku z powyższym należy ustalić, czy wniesienie opisanego majątku do nowo powołanej spółki to zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu ww. przepisów. Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że intencją Wnioskodawcy jest wniesienie całego majątku związanego z prowadzoną przez Pana jednoosobową działalnością gospodarczą do nowo powołanej spółki kapitałowej. Nabywca, tj. nowo powołana spółka kapitałowa ma przy tym na celu dalsze prowadzenie przekazanego przedsiębiorstwa a nie jedynie natychmiastową likwidację danej działalności lub sprzedanie zapasów czy zasobów.
W ocenie Wnioskodawcy, spełniona jest zatem przesłanka związana z faktyczną możliwością i zamiarem kontynuowania dotychczasowej działalności – nowo powołana Spółka będzie kontynuować dotychczasową działalność Wnioskodawcy, w oparciu o przekazane składniki majątku.
Dodatkowo, dla oceny, czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa, oprócz zamiaru nabywcy i faktycznej możliwości kontynuowania działalności, zwraca się uwagę na okoliczność, czy nabywca zmuszony będzie do angażowania innych składników majątku bądź podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych. W kontekście powyższego Wnioskodawca pragnie wskazać, że nabywca przedsiębiorstwa nie będzie musiała podejmować dodatkowych działań angażowania innych składników majątku, ani też podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.
W przestawionym zdarzeniu przyszłym, przekazane składniki majątkowe tworzą zatem dostateczną całość, w oparciu o którą można kontynuować działalność na dotychczasowych zasadach. Istotne jest przy tym, że do uznania czynności prawnej za zbycie przedsiębiorstwa wystarczające jest przeniesienie minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio działalności (vide: wyrok NSA z dnia 30 czerwca 2021 r., sygn. I FSK 1453/19). W kontekście powyższego ważne jest, że przedmiotem planowanej transakcji będzie całe przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 55(1) K.c.
W świetle zatem całości powołanej argumentacji, w ocenie Wnioskodawcy opisaną czynność prawną polegającą na wniesieniu składników majątku do nowo powołanej spółki należy uznać za zbycie przedsiębiorstwa, która nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.
Według art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy.
Przy czym użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:
W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.
W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
Przepisy ustawy nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). W myśl tego przepisu:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie „w szczególności” wskazuje na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej – brak któregoś z tych elementów może nie pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.
Nie wszystkie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretnie składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne. Każdorazowo należy więc badać okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. W szczególności, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak aby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że jest zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
W świetle art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednakże nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej. Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej – musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym przypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes (C-497/01), stwierdził, że pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów.
Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan indywidualną działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Rozważa Pan wniesienie majątku do nowo powołanej spółki – tak, aby wyposażyć ją w majątek, co nastąpi w ramach jednorazowej czynności prawnej, którą będzie aport majątku do nowo powołanej Sp. z o.o., w której posiada Pan xxx udziałów o łącznej wartości (…) zł. Na wyżej wskazaną wyodrębnioną część majątku będą składały się:
1.Środki trwałe, tj. grunty o wartości początkowej (…) PLN,
2.Inwestycje w toku tj.:
(…).
3.Wyposażenie, tj. telefon o wartość nabycia (…) PLN,
4.Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług, tj.:
(…).
5.Należności krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług, tj.:
(…),
6.Środki pieniężne z działalności operacyjnej, tj. (…),
7.Nieruchomość własna gruntowa – nr działki 1, powierzchnia gruntu (…) ha, którą przekazał Pan na cele prowadzonej działalności gospodarczej.
8.Ograniczone prawa rzeczowej, tj.: nieodpłatna, nieograniczona czasem służebność gruntowa polegająca na prawie przejazdu i przechodu przez działkę 2;
9.Umowy dotyczące działalności operacyjnej, tj.:
(…);
10.Pracownik biurowy zatrudniony na czas nieokreślony na podstawie umowy o pracę z (…) listopada 2024 r.
11.Koncesje, licencje i pozwolenia, tj.: pozwolenie na budowę budynku usługowego z lokalami mieszkalnymi wydane przez Starostę na podstawie decyzji administracyjnej obejmujące budowę budynku usługowego z lokalami mieszkalnymi dla obsługi i dozoru, z wewnętrznymi instalacjami: gazową, drogą pożarową oraz miejscami do gromadzenia odpadów stałych na działce Nr 1, 3 w miejscowości (…).
Pana wątpliwości dotyczą uznania przeniesienia składników majątku do nowo powołanej spółki za transakcję zbycia przedsiębiorstwa, niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Aby można uznać, że przedmiotem dokonywanej czynności jest przedsiębiorstwo to przedmiotem tym muszą być objęte bezwzględnie te elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie można w tym zakresie formułować jednoznacznych, uniwersalnych wzorów czy kryteriów. Będą się one zmieniały przy każdej dokonywanej czynności, a okoliczności konkretnego przypadku stanowią podstawę oceny czy przedmiotem czynności prawnej jest przedsiębiorstwo czy też nie. Tym samym, ocena czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa jest możliwa w sytuacji kiedy miarodajne będzie ustalenie czy zbyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Przy czym, strony – jak wynika z art. 552 Kodeksu cywilnego – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres włączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa.
Wskazuje Pan, że zostanie zbyte całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny rozumiane jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia stanowi zatem – jak Pan podkreślił – całość pod względem organizacyjnym, funkcjonalnym i finansowym, a zatem zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy.
Zaznacza Pan również, iż na płaszczyźnie organizacyjnej przedsiębiorstwo przejawia się w funkcjonowaniu całościowego zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, które w sposób faktyczny umożliwiają prowadzenie działalności operacyjnej. Po planowanym aporcie możliwe będzie samodzielnie realizowanie zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu, co stanowi funkcjonalną istotę przedsiębiorstwa.
Również w ujęciu finansowym – jak Pan wskazuje – możliwe jest prawidłowe przyporządkowanie do prowadzonego przedsiębiorstwa przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań na podstawie prowadzonej księgi przychodów i rozchodów. Po przeniesieniu składników majątkowych księgowość będzie prowadzona w formie ksiąg podatkowych, które zapewni możliwości odpowiedniej ewidencji zdarzeń gospodarczych poprzez przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Spółki z o.o.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzenie działalności gospodarczej po wniesieniu przedsiębiorstwa do Spółki z o.o. będzie możliwe w oparciu o przejęte w ramach opisanego przeniesienia składniki majątkowe bez konieczności nabywania dodatkowych rzeczy czy innych składników majątku, jak również bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.
Jak Pan wskazuje w chwili dokonaniu aportu do Spółki z o.o. zostanie wniesione całe przedsiębiorstwo i w dotychczasowej prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej nie pozostaną żadne składniki majtku. Spółka z o.o. będzie kontynuowała działalność, którą dotychczas Pan prowadził, Pan zaś po dokonaniu aportu nie zamierza prowadzić jednoosobowej działalności gospodarczej.
Mając na uwadze okoliczności sprawy, należy uznać, że przedmiotem przeniesienia jest przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego. Tym samym, jego dostawa korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Podsumowując stwierdzam, że wniesienie przez Pana wskazanych we wniosku składników majątku do Spółki z o.o., stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samy, Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W myśl art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
W treści wniosku wskazuje Pan, iż opisana transakcja zbycia przedsiębiorstwa nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, wielokrotnie wskazując na podstawę prawną, tj. „art. 6 ust. 1” ustawy o podatku od towarów i usług. Informuję, iż ustawa o podatku od towarów i usług w treści art. 6 nie zawiera ustępów, a punkty, tak więc prawidłowy zapis podstawy prawnej, na którą się Pan powołuje jest „art. 6 pkt 1”.
W rozporządzeniu Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” z dnia 20 czerwca 2002 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 283) w § 57 ust. 1 wskazano, że:
2. Ustęp oznacza się cyframi arabskimi z kropką bez nawiasu, z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego artykułu, a przy powoływaniu – skrótem ,,ust.” bez względu na liczbę i przypadek oraz cyframi arabskimi bez kropki.
3. Punkt oznacza się cyframi arabskimi z nawiasem z prawej strony, z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego artykułu albo ustępu, a przy powoływaniu – skrótem ,,pkt” bez względu na liczbę i przypadek oraz cyframi arabskimi bez nawiasu. Każdy punkt kończy się średnikiem, a ostatni kropką, chyba że wyliczenie kończy się częścią wspólną odnoszącą się do wszystkich punktów. W takim przypadku kropkę stawia się po części wspólnej, a każdy punkt, z wyjątkiem ostatniego, kończy się przecinkiem.
Mając na uwadze powyższe, wskazany przez Pana zapis podstawy prawnej traktuję to jako oczywistą omyłkę pisarską.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.