
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 20 stycznia 2025 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży działek powstałych z podziału działki nr … i nieuznania Pana za podatnika podatku VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan osobą fizyczną. Nie prowadzi Pan i nigdy wcześniej nie prowadził Pan działalności gospodarczej, nie jest Pan podatnikiem podatku VAT. Nie jest Pan też i nigdy nie był rolnikiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Od lipca 2007 r. jest Pan zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W przeszłości w latach 1995-2001 był Pan również zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a w latach 2001-2002 przebywał Pan na zasiłku dla bezrobotnych. Przez okres około 7 lat, tj. w latach 2002-2009 prowadził Pan gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 2,67 ha.
Jest Pan właścicielem trzech działek rolnych o łącznej powierzchni 2,9679 ha. Są to:
1. Działka rolna o nr ew. … położona w m. …, gmina … o powierzchni 0,2979 ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr …. Działka ta stanowi nieruchomość gruntową niezabudowaną. Działkę nabył Pan w drodze spadku otrzymanego na podstawie umowy o nieodpłatny dział spadku i podział majątku wspólnego, darowizny i ustanowienia prawa służebności osobistej - akt notarialny sporządzony w dniu 21.11.2016 r. Działka ujęta jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na mocy uchwały nr … Rady Gminy w … z dnia 18.06.1998r. w sprawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w Gminie … i zgodnie z planem przeznaczona jest pod budownictwo mieszkaniowe z możliwością prowadzenia nieuciążliwej działalności gospodarczej. Działka ta jest składnikiem Pana majątku osobistego. Nigdy nie była udostępniana osobom trzecim w drodze darowizny, użyczenia, najmu lub umowy o podobnym charakterze, a Pan nie osiągał z tego tytułu żadnych przychodów. Działka nigdy nie była w żaden sposób wykorzystywana zarobkowo, nie zostały na nią wydane żadne inwestycje zwiększające jej wartość. Nie jest ani też nigdy nie była użytkowana rolniczo oraz wykorzystywana dla celów prowadzenia działalności gospodarczej. Nie jest i nigdy nie była przeznaczona na sprzedaż.
2. Działka rolna o nr ew. .. ha położona w m. …, gmina … o powierzchni 1,43 ha, dla której jest prowadzona księga wieczysta o nr ... Stanowi ona nieruchomość gruntową niezabudowaną. Działkę tę nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży - aktu notarialnego sporządzonego w dniu 05.01.2002 r. Zakup działki finansował Pana ojciec w celu ulokowania zgromadzonych środków pieniężnych oraz zabezpieczenia Pana przyszłej sytuacji ekonomicznej. Pan z tego tytułu nie poniósł żadnych nakładów finansowych. Działka nie jest ujęta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jest składnikiem Pana majątku osobistego.
Działka od momentu nabycia do chwili obecnej jest użytkowana rolniczo, głównie przeznaczona pod uprawę zbóż. W latach 2002-2007 osobiście zajmował Pan się jej uprawą, a uzyskane plony wykorzystywał Pan w znacznej części na własne potrzeby. Sprzedaż wyhodowanych płodów rolnych dokonywana była sporadycznie. Od 2008 r. uprawą działki zajmuje się Pana kolega, który na podstawie ustnej umowy zobowiązał się do uprawy roli w zamian za wyhodowane płody rolne. Nie pobierał Pan od niego czynszu dzierżawnego ani żadnych innych kwot, które mogłyby stanowić zapłatę. Z tytułu uprawy działki otrzymuje Pan dopłaty bezpośrednie z ARiMR. Przekazanie działki koledze do uprawy w zamian za wyhodowane płody rolne nie miało charakteru zarobkowego, a jedynie miało na celu utrzymanie ziemi w dobrej kulturze rolnej, nie chciał Pan, żeby ziemia leżała odłogiem.
Działka od momentu nabycia nie była wykorzystywana dla celów prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie jest i nigdy nie była przeznaczona na sprzedaż. Działkę tę planuje Pan w 2025 roku przekształcić w kilka działek budowlanych z przeznaczeniem pod budownictwo mieszkaniowe wraz z wydzieleniem wewnętrznej drogi dojazdowej poprzez uzyskanie warunków zabudowy. Działka po przekształceniu i uzyskaniu warunków zabudowy nadal będzie użytkowana rolniczo. Działki powstałe po przekształceniu z wydanymi warunkami zabudowy nie będą przeznaczone na sprzedaż. W przyszłości planuje Pan przekazać je dzieciom w formie darowizny w celu zabezpieczenia ich przyszłej sytuacji ekonomicznej.
3. Działka o nr ew. … o położona w m. …, gmina … dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr .... Stanowi ona nieruchomość gruntową niezabudowaną. Działkę tę nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży - aktu notarialnego w dniu 10.06.2003 r. Zakup działki finansował Pana ojciec w celu ulokowania zgromadzonych środków pieniężnych oraz zabezpieczenia Pana przyszłej sytuacji ekonomicznej. Pan z tego tytułu nie poniósł żadnych nakładów finansowych. Działka nie jest ujęta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jest składnikiem Pana majątku osobistego.
Działka od momentu nabycia do chwili obecnej jest użytkowana rolniczo, głównie przeznaczona pod uprawę zbóż. W latach 2003-2009 osobiście zajmował się Pan jej uprawą, a uzyskane plony wykorzystywał w znacznej części na własne potrzeby. Sprzedaż wyhodowanych płodów rolnych dokonywana była sporadycznie.
W latach 2010-2020 działka była przedmiotem dzierżawy na podstawie umowy dzierżawy gruntu spisanej przez strony bez obecności notariusza. Pan sam na własną rękę znalazł dzierżawcę, nigdzie nie ogłaszał Pan zamiaru dzierżawy. W zapisach umowy dzierżawy nie uregulowano postanowień co do wysokości i sposobu regulowania czynszu dzierżawnego. Na podstawie uzgodnień ustnych zawartych między stronami, Dzierżawca zobowiązał się do uprawy roli w zamian za wyhodowane płody rolne. Nie pobierał Pan od Dzierżawcy czynszu dzierżawnego ani żadnych innych kwot, które mogłyby stanowić zapłatę. Otrzymywał Pan dopłaty bezpośrednie z ARiMR. Po wygaśnięciu umowy dzierżawy, tj. od roku 2021 na podstawie umowy ustnej działka nadal jest uprawiana rolniczo przez dotychczasowego dzierżawcę wg wcześniej obowiązujących zasad. Wydzierżawienie działki oraz przekazanie jej do uprawy w zamian za wyhodowane płody rolne nie miało charakteru zarobkowego a jedynie miało na celu utrzymanie ziemi w dobrej kulturze rolnej, nie chciał Pan, żeby ziemia leżała odłogiem.
Działka o nr ew. … położona w m. … nigdy nie była przeznaczona na sprzedaż, nie podejmował Pan też żadnych działań marketingowych ani nakładów finansowych w celu jej ulepszenia, nie wystąpił Pan o wydanie warunków zabudowy. Właściciele sąsiedniej działki (zwani dalej Kupującym) sami zgłosili się do Pana z propozycją kupna tej działki. Ich zainteresowanie Pana działką wynika z faktu, że Pana działka w znacznej części (ok. 1/2 długości działki) graniczy z ich działką, a oni chcą poszerzyć obszar swojej własności. Celem ich działania jest stworzenie urbanistycznie spójnego terenu, z którego następnie zamierzają wydzielić działki budowlane wraz z wydzieleniem wewnętrznych dróg dojazdowych. Dokładne plany Kupującego co do ilości nowo powstałych działek oraz ich przeznaczenia nie są Panu znane.
Wg wstępnych ustnych ustaleń z Kupującym sprzedaż działki o nr ew. … położonej w m. … odbędzie się w 2025 roku na rzecz 4 osób fizycznych (4 członków najbliższej rodziny: małżeństwo i dzieci), z których każda posiada udział w własności w sąsiedniej działce i przebiegać będzie w następujący sposób:
1)W obecności notariusza podpisana zostanie przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości tj. działki nr ... Sam zarządza Pan swoim majątkiem, nie udzielił Pan nikomu pełnomocnictwa, zgody lub upoważnienia w celu występowania w Pana imieniu w procesie negocjowania warunków umowy sprzedaży. Po rozmowie z Kupującym (ewentualnym nabywcą), który sam się zgłosił wyraził Pan zgodę na zawarcie umowy przedwstępnej i warunki, które Panu zaproponował. O interpretację do KAS wystąpił Pan przed podpisaniem umowy, dlatego nie są Panu jeszcze znane szczegółowe jej zapisy. Wg Pana wiedzy i ustnych ustaleń przedwstępna umowa sprzedaży będzie zawierała warunki, które będą musiały być spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy przenoszącej prawo własności. Wskazane zostaną również okoliczności i konsekwencje odstąpienia od umowy. W umowie Pan (zwany dalej Sprzedającym) zobowiąże się do sprzedaży nieruchomości, a Kupujący zobowiąże się do Kupienia nieruchomości. Zostanie też określona wysokość zadatku, który to Kupujący będzie zobowiązany wpłacić na Pana rzecz. Zadatek będzie podlegał zwrotowi Kupującemu tylko w sytuacji, gdy z przyczyn administracyjnych (niezależnych od Kupującego) nie zostaną wydane warunki zabudowy. Gdyby Kupujący odstąpił od umowy z innych przyczyn, np. utraty płynności finansowej, wówczas zadatek nie będzie podlegał zwrotowi. Konsekwencją odstąpienia od umowy dla Sprzedającego będzie zwrot zadatku Kupującemu wraz z zapłatą dodatkowej kwoty równej wartości zadatku.
2)Następnie udzieli Pan Kupującemu pełnomocnictwa do działania w Pana imieniu i na Pana rzecz w zakresie działań związanych z przekształceniem i podziałem działki rolnej o nr ew. … na kilka mniejszych działek budowlanych wraz z wytyczeniem wewnętrznej drogi dojazdowej do nowo powstałych działek.
Wszelkie decyzje zostaną wydane na Pana nazwisko. Dokładna liczba nowopowstałych działek z podziału działki nr … będzie znana dopiero po wykonaniu wstępnego projektu podziału, którego wykonanie Kupujący zleci geodecie po podpisaniu umowy przedwstępnej. Wszelkie te czynności Kupujący dokona przy użyciu własnych nakładów finansowych. Sprzedający nie poniesie żadnych kosztów przekształcenia i podziału.
Z uwagi na regulacje ustawy z dnia 11 kwietnia 2023r. o kształtowaniu ustroju rolnego (tj. Dz. U. z 2024r., poz. 423), zbycie gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 0,3 ha możliwe jest tylko na rzecz określonej grupy podmiotów oraz po spełnieniu przewidzianych ustawą przesłanek, co istotnie ogranicza krąg potencjalnych nabywców. Z uwagi na fakt, iż przedmiotowa działka stanowi grunt rolny o istotnym obszarze, znacznie większym niż 0,3 ha, celem umożliwienia jej zbycia na Kupującego (który sam się do Pana zgłosił), przystał Pan na propozycję Kupującego o dokonaniu podziału i uzyskaniu warunków zabudowy przed ostateczną sprzedażą tj. przed podpisaniem aktu notarialnego. Zdecydował Pan również, że sam nie podejmuje Pan działań w procesie administracyjnego przekształcenia i podziału działki rolnej na budowlane, tylko na wykonanie tych czynności udzieli Pan pełnomocnictwa Kupującemu, ponieważ to Kupujący sam zwrócił się do Pana z propozycją kupna przedmiotowej działki z gotową już wizją dokonania podziału w taki sposób, aby nowopowstałe działki stanowiły spójny urbanistycznie teren z jego sąsiadującą działką.
3)Sprzedaż zakończy się podpisaniem jednej umowy kupna sprzedaży w formie aktu notarialnego. Wszystkie nowopowstałe działki budowlane wraz z wydzieloną wewnętrzną drogą dojazdową uzyskane z podziału działki o nr ew. … położonej w m. … zostaną sprzedane podczas jednej transakcji. Działki zostaną sprzedane na własność na rzecz 4 osób fizycznych (4 członków najbliższej rodziny: małżeństwo i dzieci). Każda z tych osób dokona zakupu jednej lub więcej działek powstałych z podziału działki nr ….
Przed podpisaniem aktu notarialnego Kupujący ani Sprzedający nie poniosą żadnych nakładów związanych z uzbrojeniem nowopowstałych działek budowlanych. Decyzja o uzbrojeniu działek (budowa sieci wodociągowej, linii elektrycznej, budowa przyłączy) będzie należała wyłącznie do Kupującego i to on pokryje wszelkie koszty z tym związane. Wszelkie działania i nakłady poniesione w celu uatrakcyjnienia działek i podniesienia ich wartości rynkowej będą niezależne w żadnej mierze od Sprzedającego i możliwe do wykonania przez Kupującego dopiero po sfinalizowaniu transakcji, tj. po podpisaniu ostatecznej umowy sprzedaży przenoszącej prawo własności.
Oprócz działek wymienionych powyżej, jest Pan jeszcze współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej dwoma budynkami mieszkalnymi, z których w jednym mieszka Pan z rodziną, w drugim współwłaściciel, tj. Pana brat z matką. Na nieruchomości tej znajdują się także budynki gospodarcze, wiata i garaż. Nieruchomość tę nabył Pan w drodze darowizny na podstawie aktu notarialnego sporządzonego dnia 08.08.1994 r. oraz w drodze spadku na podstawie umowy o nieodpłatny dział spadku i podział majątku wspólnego, darowizny i ustanowienia prawa służebności osobistej - aktu notarialnego sporządzonego w dniu 21.11.2016 r. Nieruchomość ta nie jest przeznaczona na sprzedaż i służy wyłącznie zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Pana i Pana rodziny.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym, w świetle artykułu 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż nowopowstałych działek z podziału działki o nr ew. … podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a Pana należy uznać za podatnika podatku VAT z tytułu tej transakcji?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Pana, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT grunt spełnia definicję towaru, a zbycie nieruchomości gruntowych należy traktować jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Jednakże, nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, aby czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonywana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Istotnym jest również, aby podatnik ten prowadził działalność gospodarczą w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z wyżej przywołanych przepisów wynika, że aby podmiot mógł zostać uznany za podatnika VAT musi dokonać czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Z kolei warunkiem uznania działalności podmiotu za działalność gospodarczą jest wykonywanie jej w sposób ciągły i zorganizowany. Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z dnia 27.08.2019r. nr 0112-KDIL2-3.4012.324.2019.2.ZD.
Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym nie należy uznać Pana za podatnika podatku od towarów i usług, gdyż nie prowadzi Pan zorganizowanej ani zarejestrowanej działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, a tylko wyzbywa się Pan majątku osobistego, który posiada Pan od 22 lat. Działalność gospodarcza cechuje się stałością i powtarzalnością, związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym oraz dokonywana jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Działki o nr ew. … i … nie zostały nabyte w celu ich odsprzedaży. Zakup działek finansował Pana ojciec w celu ulokowania zgromadzonych środków pieniężnych i zapewnienia Panu bezpieczeństwa ekonomicznego w przyszłości. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r. wskazał, że „pojęcie działalności gospodarczej, zdefiniowane w przepisach ustawy o VAT, ma charakter bardzo szeroki. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy o VAT), jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy (sygn. akt I FSK 1241/15). Z kolei zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wyrażonym w interpretacji z dnia 23.07.2008r., IBPPl/443-758/08/LSz „opodatkowaniu podatkiem VAT powinna więc podlegać sprzedaż, jeżeli nieruchomość została nabyta w celach inwestycyjnych - tj. w celu dokonania podziału i odsprzedaży wydzielonych działek z zyskiem lub w celu wykorzystania w inny zarobkowy sposób. Jeśli natomiast podatnik użytkował nieruchomość przez dłuższy czas lub nabył ją w drodze spadku lub darowizny, to nie można mówić, że dana osoba działała jako handlowiec będący podatnikiem VAT jedynie dokonywała sprzedaży swojego majątku prywatnego, wykonując tym samym swoje prawo własności". Mając na względzie powyższe rozważania wskazać należy, że nie podejmował Pan i nie podejmuje Pan żadnych działań charakterystycznych dla profesjonalisty zajmującego się obrotem nieruchomościami. Nie poniósł Pan żadnych nakładów zmierzających do zwiększenia ich wartości, czy też atrakcyjności działek. Nie uzbrajał Pan przedmiotowych działek, nie budował Pan wokół nich ogrodzenia ani nie utwardzał Pan dróg wewnętrznych.
Sprzedaż działek powstałych z podziału działki o nr ew. … wystąpi jednorazowo. Sprzedaż tą traktuje Pan jako okazjonalną transakcję (Kupujący sam zwrócił się do Pana z propozycją zakupu), nigdy wcześniej nie podejmował Pan żadnych aktywnych działań marketingowych, nie ponosił Pan też żadnych kosztów w celu uatrakcyjnienia działek, nie ogłaszał Pan ich sprzedaży oraz nie podejmował Pan aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Opisana tu potrzeba podziału działki przed sprzedażą nie wynika z prowadzenia ulepszeń w celu podniesienia wartości przedmiotowej nieruchomości, a wynika z konieczności dostosowania towaru (nieruchomości) do potrzeb Kupującego. Bowiem nieprzekształcenie działki przed sprzedażą, wyklucza jej zakup przez Kupującego. Jak wskazał Pan wyżej w opisie stanu faktycznego, z uwagi na regulacje ustawy z dnia 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego zbycie gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 0,3 ha możliwe jest tylko na rzecz określonej grupy podmiotów oraz po spełnieniu przewidzianych ustawą przesłanek, co istotnie ogranicza krąg potencjalnych nabywców. Z uwagi na fakt, iż przedmiotowa działka stanowi grunt rolny o istotnym obszarze, celem umożliwienia jej zbycia na Kupującego, który sam się do Pana zgłosił, zdecydował Pan o dokonaniu podziału oraz uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy przed ostateczną sprzedażą tj. przed podpisaniem aktu notarialnego. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 29.06.2023 r. sygn. II FSK 182/23 „Przy ocenie charakteru sprzedaży dokonywanej przez podatnika nie może decydować liczba i zakres transakcji. Jednorazowe zbycie dużego majątku może być bowiem trudne czy mniej korzystne, niż podzielonego."
Nie sposób przypisać Panu też zorganizowania ani ciągłości działania z uwagi, iż nigdy nie trudnił się Pan i nie zamierza zajmować się zawodowo handlem nieruchomościami. Nie posiada Pan w tym zakresie żadnego doświadczenia. Nie zamierzam również w przyszłości trudnić się obrotem nieruchomościami. Od 2007 r. nieprzerwalnie jest Pan zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w firmie zajmującej się wyrobem produktów sanitarnych i nie zamierza Pan pracy tej zmieniać. Z kolei wydzierżawienie przedmiotowej działki oraz przekazanie jej do uprawy w zamian za wyhodowane płody rolne nie było nastawione na osiągnięcie zysku, a jedynie miało na celu utrzymanie ziemi w dobrej kulturze rolnej, nie chciał Pan, żeby ziemia leżała odłogiem. Sam na własną rękę znalazł Pan dzierżawcę, nigdzie nie ogłaszał Pan zamiaru dzierżawy, zatem nie prowadził Pan działań, które są charakterystyczne w obrocie nieruchomościami. Jako osoba fizyczna chce Pan dokonać jednorazowej okazjonalnej transakcji, za którą nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata, nie prowadzi Pan zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej a jedynie wyzbywa się majątku osobistego. Powołując się na interpretację Dyrektora KIS z dnia 24.08.2018r. nr 0112-KDIL4.4012.316.2018.2.TKU ponownie podkreśla Pan, iż podatnikiem podatku VAT nie jest ten, kto „jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tyko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności."
W związku z powyższym stwierdza Pan, że transakcja sprzedaży działek powstałych z podziału działki o nr ew. … nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Pan z tytułu dokonanej sprzedaży nie będzie występować jako podatnik podatku VAT. W Pana ocenie, czynność zbycia przedmiotowej nieruchomości mieści się w zakresie zarządu majątkiem prywatnym, a cel sprzedaży gruntu nie wpływa na obowiązek opodatkowania podatkiem VAT. Zatem transakcja sprzedaży działek powstałych po podziale działki o nr ew. … stanowić będzie rozporządzanie majątkiem prywatnym, nie będzie samodzielnym wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak tego statusu pozbawia Pana cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży wskazanych działek, a ich dostawę wyłącza ze zbioru czynności podlegających opodatkowaniu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Wyżej zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych oraz orzeczeniach sądów. Jak wyjaśnił WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 06.12.2023 r., sygn. akt I SA/Bd 451/23 „Typowa działalność w zakresie obrotu nieruchomościami polega na tym, że w stosunkowo krótkim czasie nabywa się nieruchomość, podejmuje się czynności w bliskim okresie czasu mające na celu przekształcenie na cele budowlane, podział nieruchomości, doprowadzenie mediów oraz przeprowadza się szeroką akcję marketingową mającą na celu jak najszybszą sprzedaż nieruchomości z dużym zyskiem. Czyniąc to, angażuje się przy tym znaczne środki." Na kanwie przedmiotowej sprawy nie występują żadne powyższe okoliczności, które mogłyby sugerować profesjonalny charakter Pana działań. Podejmowane przeze Pana czynności stanowiły jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego majątku prywatnego. NSA w wyroku I FSK 427/23 z dnia 04.06.2023 roku słusznie zauważył, iż „Nie mogą być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej same z siebie czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, nie ma też decydującego charakteru sama liczba i zakres transakcji sprzedaży. Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej, sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego."
W konsekwencji, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione w opisie stanu faktycznego okoliczności stwierdza Pan, że w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż działek powstałych z podziału działki o nr ew. … nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a Pana nie należy uznać za podatnika podatku VAT z tytułu tej transakcji.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610, ze zm.).
Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi sprzedaży – art. 535 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 ustawy Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
§ 2. Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.
Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.
Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.
Ponadto należy zwrócić uwagę na kwestię udzielania pełnomocnictw, która to została uregulowana w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo, ustawy Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 95 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.
§ 2. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
W myśl art. 96 Kodeksu cywilnego:
Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Stosownie do art. 98 Kodeksu cywilnego:
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Z art. 99 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika:
§ 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Na mocy art. 108 Kodeksu cywilnego:
Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.
Z regulacji art. 109 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.
Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że działka o nr ew. … stanowi nieruchomość gruntową niezabudowaną. Działkę tę nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży - aktu notarialnego w dniu 10.06.2003 r. Zakup działki finansował Pana ojciec w celu ulokowania zgromadzonych środków pieniężnych oraz zabezpieczenia Pana przyszłej sytuacji ekonomicznej. Pan z tego tytułu nie poniósł żadnych nakładów finansowych. Działka nie jest ujęta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jest składnikiem Pana majątku osobistego. Działka od momentu nabycia do chwili obecnej jest użytkowana rolniczo, głównie przeznaczona pod uprawę zbóż. W latach 2003-2009 osobiście zajmował się Pan jej uprawą, a uzyskane plony wykorzystywał w znacznej części na własne potrzeby. Sprzedaż wyhodowanych płodów rolnych dokonywana była sporadycznie. Działka o nr ew. … nigdy nie była przeznaczona na sprzedaż, nie podejmował Pan też żadnych działań marketingowych ani nakładów finansowych w celu jej ulepszenia, nie wystąpił Pan o wydanie warunków zabudowy. Właściciele sąsiedniej działki (zwani dalej Kupującym) sami zgłosili się do Pana z propozycją kupna tej działki. W obecności notariusza podpisana zostanie przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości, tj. działki nr ... Po rozmowie z Kupującym (ewentualnym nabywcą), który sam się zgłosił wyraził Pan zgodę na zawarcie umowy przedwstępnej i warunki, które Panu zaproponował. Wg Pana wiedzy i ustnych ustaleń przedwstępna umowa sprzedaży będzie zawierała warunki, które będą musiały być spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy przenoszącej prawo własności. Wskazane zostaną również okoliczności i konsekwencje odstąpienia od umowy. W umowie Pan (zwany dalej Sprzedającym) zobowiąże się do sprzedaży nieruchomości, a Kupujący zobowiąże się do Kupienia nieruchomości. Zostanie też określona wysokość zadatku, który to Kupujący będzie zobowiązany wpłacić na Pana rzecz. Zadatek będzie podlegał zwrotowi Kupującemu tylko w sytuacji, gdy z przyczyn administracyjnych (nie zależnych od Kupującego) nie zostaną wydane warunki zabudowy. Gdyby Kupujący odstąpił od umowy z innych przyczyn np. utraty płynności finansowej wówczas zadatek nie będzie podlegał zwrotowi. Konsekwencją odstąpienia od umowy dla Sprzedającego będzie zwrot zadatku Kupującemu wraz z zapłatą dodatkowej kwoty równej wartości zadatku. Następnie udzieli Pan Kupującemu pełnomocnictwa do działania w Pana imieniu i na Pana rzecz w zakresie działań związanych z przekształceniem i podziałem działki rolnej o nr ew. … na kilka mniejszych działek budowlanych wraz z wytyczeniem wewnętrznej drogi dojazdowej do nowo powstałych działek. Wszelkie decyzje zostaną wydane na Pana nazwisko. Dokładna liczba nowopowstałych działek z podziału działki nr … będzie znana dopiero po wykonaniu wstępnego projektu podziału, którego wykonanie Kupujący zleci geodecie po podpisaniu umowy przedwstępnej. Wszelkie te czynności Kupujący dokona przy użyciu własnych nakładów finansowych. Sprzedający nie poniesie żadnych kosztów przekształcenia i podziału. Celem umożliwienia jej zbycia na Kupującego (który sam się do Pana zgłosił), przystał Pan na propozycję Kupującego o dokonaniu podziału i uzyskaniu warunków zabudowy przed ostateczną sprzedażą, tj. przed podpisaniem aktu notarialnego. Zdecydował Pan również, że sam nie podejmie Pan działań w procesie administracyjnego przekształcenia i podziału działki rolnej na budowlane, tylko na wykonanie tych czynności udzieli Pan pełnomocnictwa Kupującemu, ponieważ to Kupujący sam zwrócił się do Pana z propozycją kupna przedmiotowej działki z gotową już wizją dokonania podziału w taki sposób, aby nowopowstałe działki stanowiły spójny urbanistycznie teren z jego sąsiadującą działką. Sprzedaż zakończy się podpisaniem jednej umowy kupna sprzedaży w formie aktu notarialnego. Wszystkie nowopowstałe działki budowlane wraz z wydzieloną wewnętrzną drogą dojazdową uzyskane z podziału działki o nr ew. … zostaną sprzedane podczas jednej transakcji.
W okolicznościach niniejszej sprawy do momentu faktycznego przeniesienia własności tej działki, tj. do momentu podpisania umowy przyrzeczonej, ww. działka pozostaje Pana własnością. Z kolei Pan oraz Kupujący w przedwstępnej umowie zobowiązali się do czynności wskazanych powyżej, których zrealizowanie warunkuje podpisanie umowy przyrzeczonej.
W świetle powyższego uznać należy, że Kupujący będzie dokonywał określonych czynności w związku ze sprzedażą przez Pana działek powstałych z podziału działki nr ... Pomimo że ww. czynności dokonywane będą przez przyszłego właściciela, to aby takie czynności mogły być poczynione, to faktyczny właściciel nieruchomości musi wystąpić z wnioskiem lub udzielić stosownych pełnomocnictw potencjalnemu przyszłemu właścicielowi. Jak wskazano wyżej, udzielił Pan Kupującemu stosownego pełnomocnictwa.
Zatem fakt, że ww. działania nie będą podejmowane bezpośrednio przez Pana, ale przez osoby trzecie nie oznacza, że pozostają bez wpływu na Pana sytuację prawną. Po udzieleniu pełnomocnictwa czynności wykonane przez osoby trzecie wywołają skutki bezpośrednio w Pana sferze prawnej (mocodawcy). Z kolei osoby trzecie, dokonując ww. działań, uatrakcyjnią przedmiotową działkę stanowiące nadal Pana własność. Działania te dokonywane za Pana pełną zgodą, wpłyną generalnie na podniesienie atrakcyjności działki jako towaru i wzrost jej wartości.
Tym samym, dokonując sprzedaży działek powstałych z podziału działki nr … nie będzie Pan korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym, nie jest to bowiem typowe (zwykłe) rozporządzanie prawem własności.
Do czasu zawarcia umowy przyrzeczonej działka będąca Pana własnością będzie podlegała wielu czynnościom. Wszystkie te czynności z punktu widzenia podatku VAT zostaną „wykonane” w Pana sferze prawnopodatkowej. W tym kontekście bez znaczenia pozostaje okoliczność wykonywania ww. czynności przez potencjalnego nabywcę. W efekcie wykonywanych czynności dostawie będzie podlegały działki o zupełnie innym charakterze jak w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.
Zatem, w przedmiotowej sprawie, podejmując ww. czynności, wykazał aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, o których mowa we wskazanych orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10.
Ponadto z opisu sprawy wynika, że w latach 2010-2020 ww. działka była przedmiotem dzierżawy na podstawie umowy dzierżawy gruntu spisanej przez strony bez obecności notariusza. W zapisach umowy dzierżawy nie uregulowano postanowień co do wysokości i sposobu regulowania czynszu dzierżawnego. Na podstawie uzgodnień ustnych zawartych między stronami, Dzierżawca zobowiązał się do uprawy roli w zamian za wyhodowane płody rolne. Nie pobierał Pan od Dzierżawcy czynszu dzierżawnego ani żadnych innych kwot, które mogłyby stanowić zapłatę. Otrzymywał Pan dopłaty bezpośrednie z ARiMR. Po wygaśnięciu umowy dzierżawy, tj. od roku 2021 na podstawie umowy ustnej działka nadal jest uprawiana rolniczo przez dotychczasowego dzierżawcę wg wcześniej obowiązujących zasad. Wydzierżawienie działki oraz przekazanie jej do uprawy w zamian za wyhodowane płody rolne nie miało charakteru zarobkowego, a jedynie miało na celu utrzymanie ziemi w dobrej kulturze rolnej, nie chciał Pan, żeby ziemia leżała odłogiem.
Na mocy art. 693 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.
Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą, a przekazanym za nią wynagrodzeniem.
Podkreślenia wymaga, że czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.
W tym miejscu należy zauważyć, że orzecznictwo TSUE wskazuje, że odpłatność ma miejsce, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym; dostawcę towarów lub usługodawcę łączy z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności; wynagrodzenie jest wyrażalne w pieniądzu, co oznacza, że istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.
Wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w przypadku dostawy towaru w zamian za świadczenie usługi, czy też w sytuacji zamiany towarów bądź usług. Zatem odpłatną dostawę towaru (odpłatne świadczenie usług) identyfikuje się zarówno w sytuacji klasycznej transakcji (pieniądze za towar/usługę), jak również w sytuacji np. wymiany barterowej.
Barter w rozumieniu powszechnym to wymiana bezgotówkowa, czyli zamiana towaru (bądź usługi) za towar (bądź usługę). Polega na wzajemnej wymianie, bez konieczności sięgania po pieniądze. Pomimo braku rozliczenia w środkach pieniężnych, ma charakter umowy odpłatnej. Istotne jest, aby wymieniane towary/usługi były sobie równe co do wartości. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego. Należy dodać, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80).
Podkreślenia wymaga, że osiąganie zysku w związku z wykonywaniem danej czynności nie jest warunkiem niezbędnym dla uznania jej za czynność odpłatną.
Odnosząc się do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy zauważyć, że - wbrew Pana twierdzeniu – dzierżawa działki nr .. ma charakter odpłatny. Wskazał Pan bowiem, że dzierżawca zobowiązał się do uprawy roli w zamian za wyhodowane płody rolne.
W przedmiotowej sprawie, w przypadku udostępniania przedmiotowej działki w celu jej uprawy osobie trzeciej w zamian za wyhodowane płody rolne, mamy do czynienia ze świadczeniem za wynagrodzeniem – usługi za usługę. W każdym z tych przypadków istnieje także bezpośredni konsument.
W konsekwencji stwierdzenia wymaga, że dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.
Wobec powyższego wskazania wymaga, że dzierżawa przedmiotowej nieruchomości spowodowała, że straciła ona charakter majątku prywatnego. Wykorzystywanie w sposób ciągły dla celów zarobkowych przedmiotowej nieruchomości spowodowało, że ww. nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej, a nie wyłącznie w ramach majątku osobistego.
Zatem podejmowane przez Pana działania oraz dokonane czynności wykluczają sprzedaż działek powstałych z podziału działki nr …, w ramach zarządu Pana majątkiem prywatnym. Tym samym, ww. sprzedaż będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan będzie działał jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Nie można więc uznać, że przedmiotem dostawy będzie Pana składnik majątku prywatnego, a sprzedaż ww. działek będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem prywatnym.
W konsekwencji, skoro w tej sprawie wystąpią przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność sprzedaży działek powstałych z podziału działki nr … będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Zatem Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.