Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie braku prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem dokumentacji projektowo-kosztorysowej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 lutego 2025 r. (data wpływu 28 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina … (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Gmina podlega centralizacji rozliczeń podatku VAT z jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym, tworząc z nimi wspólnie jednego podatnika podatku VAT. Gmina poprzez swoje jednostki / zakład budżetowy prowadzi działalność: zarówno opodatkowaną, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), zwolnioną z VAT jak również działalność niepodlegającą opodatkowaniu, realizowaną na podstawie ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). Każda z jednostek / zakład budżetowy na fakturach sprzedaży jako sprzedawcę przedstawia dane Gminy, podając jako wystawcę dokumentu dane konkretnej jednostki / zakładu budżetowego, która faktycznie sprzedaży dokonuje. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku faktur zakupu - każda z jednostek / zakład budżetowy otrzymuje dokumenty, w których jako nabywca wskazana jest Gmina, a odbiorcą jest faktyczna jednostka / zakład budżetowy, dokonujące danego zakupu na swoje potrzeby. Jednostka / zakład budżetowy samodzielnie dokonuje bezpośredniej alokacji zakupów przyporządkowując, jakiego rodzaju działalności zakup dotyczy. Na tej podstawie podatek VAT naliczony albo nie jest odliczany albo jest odliczany: w całości, lub z uwzględnieniem wskaźników wyliczonych dla każdej jednostki budżetowej na podstawie art. 86 i 90 ustawy o VAT. Na podstawie dokumentów zakupu i sprzedaży w każdej jednostce/ zakładzie budżetowym dokonywane jest rozliczanie podatku VAT. Gmina … dokonuje scentralizowanych rozliczeń podatku VAT konsolidując rozliczenia wszystkich jednostek/ zakładu budżetowego. Na podstawie ustawy o samorządzie gminnym, Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje zadania własne określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne. Do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy w celu wykonywania zadań Gmina może tworzyć jednostki organizacyjne w tym spółki prawa handlowego, a także zawierać umowy z innymi podmiotami.

W strukturze organizacyjnej Gminy znajdują się m.in. samorządowy zakład budżetowy oraz jednostki organizacyjne mające status jednostek budżetowych (nieposiadające odrębnej od Gminy osobowości prawnej), spółki.

Zakładanie i funkcjonowanie Towarzystwa Budownictwa Społecznego (dalej: „TBS”) umożliwia ustawa z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. W Rozdziale 4 przywołanej ustawy uregulowane zostały podstawowe kwestie związane z zakładaniem TBS, przedmiotem i zakresem ich działalności oraz wynajmem mieszkań. Jednym z aktów wykonawczych do cytowanej ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2015 r. w sprawie warunków i trybu finansowania zwrotnego w ramach realizacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego rządowego programu popierania budownictwa mieszkaniowego oraz minimalnych wymagań dotyczących lokali powstałych przy udziale tego finansowania Towarzystwa budownictwa społecznego zastąpiono Społeczną inicjatywą mieszkaniową (SIM), uregulowaną od 19 stycznia 2021 r. w ustawie z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

SIM z założenia jest podmiotem, którego zadaniem jest budowanie domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu. Ustawodawca w dalszym ciągu dopuszcza jednak funkcjonowanie towarzystw budownictwa społecznego, które powstały przed 19 stycznia 2021 r. (czyli przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa), w niezmienionej postaci lub też dostosowanej do funkcjonowania w formie SIM.

Miejskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego (dalej: „MTBS”) jest spółką prawa handlowego - spółką z o.o. działającą m.in. na podstawie ustawy o z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. MTBS została założona 28 października 1999 r. - Akt notarialny nr …. W chwili obecnej wspólnikami Spółki są:

-Gmina … - 44,44% udziału w kapitale zakładowym MTBS,

-Miejskie Budownictwo Mieszkaniowe Sp. z o.o. – 55,56% udziału w kapitale zakładowym MTBS.

Zadania realizowane przez MBM powierzone jej zostały Uchwałą Rady Miasta … Nr … z dnia 27 marca 2017 r. w sprawie utworzenia jednoosobowej spółki Gminy … pod nazwą „…”. Działania te mają na celu podniesienie jakości życia mieszkańców.

Spółka zarejestrowana jest w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr … (uprzednio MTBS był zarejestrowany w RHB … SĄD REJONOWY WE . V WYDZIAŁ GOSPODARCZY).

Podstawowym przedmiotem działalności spółki są roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (41.20 Z).

Spółka prowadzi również działalność deweloperską. Należy mieć na uwadze, iż zakres działań MTBS ograniczony jest do opisanego w art. 27 cytowanej ustawy, w tym między innymi do:

-budowania domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu,

-nabywania lokali mieszkalnych i budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych, w celu rozbudowy, nadbudowy i przebudowy, w wyniku której powstaną lokale mieszkalne;

-przeprowadzania remontów i modernizacji obiektów przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach najmu;

-wynajmowania lokali użytkowych znajdujących się w budynkach SIM (TBS);

-zarządzania na podstawie umów zlecenie nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi niestanowiącymi jego własności;

-zarządzania nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi w ułamkowej części jego współwłasność;

-prowadzenia innej działalności związanej z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, w tym budowanie lub nabywanie budynków w celu sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

MTBS nie ma oddziałów i nie prowadzi działalności poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto MTBS nie posiada udziałów ani akcji w innych podmiotach, nie jest też wspólnikiem w spółce cywilnej.

Gmina realizując zadanie „…” - w kwietniu 2021 r. zawarła umowę na opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej na łączną kwotę … zł brutto. Zgodnie z harmonogramem rzeczowo - finansowym Gmina zaplanowała na realizację zadania … zł, w związku z powyższym na pozostałą część zadania, tj.: … zł., pozyskała środki i w związku z tym stanowiły one koszt niekwalifikowalny.

W uzupełnieniu wniosku udzielili Państwo odpowiedzi na pytania:

1.W jakim celu dokonali Państwo zakupu dokumentacji projektowo-kosztorysowej?

2.W jaki sposób jest wykorzystywana przez Państwa dokumentacja projektowo-kosztorysowa?

3.Na kogo została wystawiona faktura dokumentująca zakup dokumentacji projektowo-kosztorysowej?

4.Do jakich czynności wykorzystują Państwo dokumentację projektowo-kosztorysową, objętą zakresem pytania, tj. czy do:

a.czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b.czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług,

c.czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

5.W przypadku, gdy ww. dokumentację projektowo-kosztorysowąwykorzystują Państwo zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to  proszę wskazać, czy mają Państwo obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?

6.W sytuacji, gdy dokumentacja projektowo-kosztorysowa jest wykorzystywana przez Państwa zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, proszę wskazać czy istnieje możliwość przyporządkowania poniesionych wydatków w całości do celów wykonywanej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od  towarów i usług?

Państwa odpowiedzi:

Ad. 1. Zakup dokumentacji projektowo kosztorysowej został dokonany w celu realizacji zadania inwestycyjnego pod nazwą: „Społeczne budownictwo czynszowe”.

Ad. 2. Zakupiona dokumentacja w roku 2024 została przekazana przez Gminę przekazała aportem do Spółki MTBS w zamian za udziały. Wartość aportu w postaci dokumentacji jest wyższa niż wartość nominalna udziałów, które otrzymała Gmina od Spółki w zamian za wkład niepieniężny. Różnica pomiędzy wartością przedmiotu wkładu, a wartością nominalną otrzymanych udziałów została przekazana na kapitał zapasowy Spółki.

Ad. 3. Faktury dokumentujące zakup dokumentacji zostały wystawione na Gminę ….

Ad. 4. Dokumentacja została wykorzystana do czynności opodatkowanej  - aport niepieniężny w zamian za udziały oraz niepodlegającej opodatkowaniu - przekazanie na kapitał zapasowy Spółki.

Ad. 5. NIE DOTYCZY.

Ad. 6. Dokumentacja została wykorzystana do czynności opodatkowanej - aport niepieniężny (którego wartość są Państwo w stanie wyodrębnić) oraz niepodlegającej opodatkowaniu- przekazanie na kapitał zapasowy Spółki, którego wartość również są Państwo w stanie wyodrębnić.

Pytanie

Czy w zaistniałym stanie faktycznym Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego, wykazanego w fakturach dokumentujących zakup dokumentacji projektowo- kosztorysowej?

Państwa stanowisko w sprawie

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy o VAT:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi. Jak wynika z tego przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Z analizy przepisów ustawy VAT, wynika generalny nakaz wyodrębniania podatku naliczonego odpowiednio do czynności umożliwiających odliczenie oraz do czynności niedających takiego prawa i dopiero jeśli wyodrębnianie takie nie jest możliwe, podatnik może dokonać zmniejszenia podatku naliczonego na podstawie proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.

Przekazanie przez Gminę aportem dokumentacji było związane częściowo ze sprzedażą opodatkowaną, w wysokości objętych udziałów oraz ze sprzedażą niepodlegającą opodatkowaniu w kwocie przekazanej na kapitał zapasowy.

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego, Gmina … stwierdza, iż w toku prowadzonej działalności dokonuje czynności opodatkowanych oraz czynności niepodlegających VAT, przy czym jest w stanie dokonać bezpośredniej alokacji, polegającej na przyporządkowaniu ponoszonych wydatków z dokonywaną sprzedażą, to na mocy art. 90 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 1 ustawy, przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. Podsumowując powyższe, zgodnie z prowadzoną metodologią alokacji zakupów, naliczony podatek VAT w Gminie podlega odliczeniu w tej części w jakiej zakupy usługi sporządzenia dokumentacji są przyporządkowane bezpośrednio do działalności opodatkowanej czyli w wysokości podatku należnego z faktury sprzedaży dokumentującej aport.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Należy zauważyć, że aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe. W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych. Z jednej strony wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku, w zamian za co otrzymuje pewne uprawnienia (udziały), które posiadają określoną wartość. W związku z tym, powyższa transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny (z którego wynika konieczność opodatkowania VAT). Wskazać należy, że z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi, a zapłatą istnieje adekwatny związek. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną, wymierną korzyść.

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 7 ustawy (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub odpłatnego świadczenia usług, w świetle art. 8 ustawy (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych), a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż.

W sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższych przepisów wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) do spółek prawa handlowego spełnia definicję czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) do spółek prawa handlowego lub cywilnego spełnia definicję czynności podlegającej opodatkowaniu w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ponieważ Ustawodawca nie przewidział żadnych zwolnień dla tego typu czynności, zatem biorąc pod uwagę powyższe przepisy stwierdzić należy, że wniesienie aportem przedmiotowej dokumentacji projektowo-kosztorysowej stanowi czynność o charakterze odpłatnym w rozumieniu ustawy o podatku VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z cytowanych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak wynika z opisu sprawy, dokumentacja projektowo-kosztorysowa została wniesiona przez Państwa do Spółki w ramach aportu - jak wyżej wskazano – tj. czynności, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie podlega zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem. Ponadto są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a faktury dokumentujące zakup dokumentacji zostały wystawione na Gminę ….

Tym samym, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, przysługuje Państwu prawo do pełnego odliczenia kwot VAT naliczonego wynikających z faktur dokumentujących wydatki poniesione na zakup dokumentacji projektowo-kosztorysowej. Prawo to przysługuje pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.