Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.712.2024.2.DS

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania rekompensaty. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 lutego 2025 r. (wpływ 7 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. Spółka Akcyjna (dalej: Spółka), której wszystkie akcje przysługują Powiatowi B., jest podatnikiem podatku VAT.

Przedmiotem działalności Spółki jest działalność gospodarcza w zakresie m.in. transportu lądowego, pasażerskiego, miejskiego i podmiejskiego. Do działalności wykonywanej przez Spółkę należy m.in. realizacja zadania własnego Powiatu B. oraz Gmin z ww. powiatu polegającego na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców w zakresie transportu zbiorowego w granicach administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST).

Spółka ma podpisane umowy na realizacje publicznego transportu drogowego na podstawie których pełni rolę operatora publicznego. Jednocześnie Spółka jest podmiotem realizującym sprzedaż biletów użytkownikom komunikacji. Ceny biletów ustanawiane są stosownymi uchwałami rad JST. Sprzedaż biletów odbywa się jako świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Przedmiotowe umowy zostały zawarte z JST, które pełnią funkcję organizatora publicznego transportu zbiorowego na obszarze swojej działalności, na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 oraz art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016 ze zm.) z uwzględnieniem art. 5 ust. 5 Rozporządzenia (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie krajowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1107/70, zmienionego Sprostowaniem z dnia 3 grudnia 2007 r. (Dz. Urz. UE I. 240/65 z dnia 16 września 2015 r.) oraz Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2338 z dnia 16 grudnia 2016 r. (Dz. Urz. UE I. 354/22 z dnia 23 grudnia 2016 r.), dalej: Rozporządzenie.

Osiągane przez Spółkę przychody ze sprzedaży biletów nie wystarczają na pokrycie kosztów działalności komunikacyjnej, w związku z czym Spółka w oparciu o ww. umowy otrzymuje od JST rekompensaty za świadczenie usług przewozowych. Wysokość rekompensat ustalana jest zgodnie z przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, co gwarantuje płynność operatora (art. 26 UPTZ zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r.).

Na podstawie powyższych przepisów strony umowy uzgodniły, iż w okresie realizacji umowy JST (dalej: Organizator) będzie przekazywała Wnioskodawcy rekompensaty z tytułu realizacji usług na podstawie zasad określonych w umowie. Zgodnie z umowami wysokość rekompensaty obliczana jest na zasadach określonych w umowach oraz w przepisach Rozporządzenia oraz Ustawy. Przedmiotowe umowy zostały zawarte w oparciu o wzór przedstawiony przez organizatora transportu. W swej treści zawiera ona informację, iż płatność następuje w określonym terminie na podstawie wystawionej noty księgowej.

Istotą otrzymanych przez Spółkę rekompensat jest dofinansowanie działalności przewozowej, przez pokrycie nadwyżki kosztów nad przychodami związanymi z wykonywaniem usług przewozowych. Uzyskane rekompensaty nie mają wpływu na cenę usług przejazdu pasażerów środkami komunikacji (cenę biletu) i nie można ich przyporządkować konkretnej usłudze. Rekompensaty mają charakter podmiotowy. Nie zachodzi bezpośredni związek między cenami usług świadczonych przez Spółkę a otrzymanymi rekompensatami od JST. Otrzymane rekompensaty przeznaczane są na dofinansowanie kosztów i nie stanowią obrotu będącego podstawą opodatkowania podatkiem VAT, ponieważ nie mają bezpośredniego wpływu na cenę, jaką pasażer zobowiązany jest zapłacić za bilet. Rekompensata, którą otrzymuje Spółka od JST z tytułu świadczenia usług publicznych komunikacji dla mieszkańców danej jednostki administracyjnej, ma na celu wyłącznie pokrycie kosztów pomniejszonych o przychody (bilety, opłaty specjalne), związanych z wykonaniem usług powierzonych, a zatem jej zadaniem jest wyłącznie wyrównanie strat poniesionych przez Spółkę w związku z taką działalnością. Tym samym rekompensata ma charakter ogólny i nie jest związana ze świadczeniem usług na rzecz konkretnego odbiorcy - pasażera oraz nie ma wpływu na poziom wynagrodzenia otrzymanego przez Spółkę od takiego odbiorcy.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W przypadku braku otrzymania rekompensaty Spółka musiałaby rozważyć, czy i w jaki sposób realizować usługi na rzecz pasażerów. W przypadku podjęcia decyzji o ich dalszej realizacji teoretycznie Spółka mogłaby zdecydować się na ograniczenie kosztów ogólnej działalności w tym zakresie i/lub rozsądnego zysku. Niemniej jednak, Spółka nie rozważała dotychczas takich alternatywnych scenariuszy, gdyż nie było takiej potrzeby.

Co istotne, wypłacana rekompensata nie ma wpływu na cenę biletów (wysokość opłaty za wykonywanie przez Spółkę usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na rzecz pasażerów). Celem omawianej rekompensaty jest dofinansowanie całej działalności Spółki w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Dodatkowo, należy wskazać, iż na wysokość wypłacanej rekompensaty nie ma wpływu ilość sprzedanych biletów przez Spółkę czy ich rodzaj.

Rekompensata nie ma wpływu na to, czy niektóre osoby mogą korzystać np. ze zniżek, bądź przejazdy mogą być bezpłatne dla wyznaczonych grup pasażerów.

Rekompensata może być/jest wykorzystywana na ogólną działalność Spółki dotyczącą publicznego transportu zbiorowego (pokrycie kosztów działalności Spółki w zakresie publicznego transportu zbiorowego).

Otrzymana rekompensata jest wypłacana wyłącznie w celu dofinansowania całej działalności Spółki w zakresie publicznego transportu zbiorowego (rekompensata kosztów ponoszonych przez Spółkę związanych z publicznym transportem zbiorowym).

Elementami bazowymi niezbędnymi do wyliczenia wysokości Rekompensaty są:

suma kosztów poniesionych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu zbiorowego na rzecz pasażerów;
suma przychodów taryfowych i innych przychodów wygenerowanych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu zbiorowego na rzecz pasażerów;
rozsądny zysk.

Wysokość Rekompensaty nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu netto Spółki, który obliczany jest jako:

(i) suma kosztów poniesionych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu publicznego minus

(ii) przychody taryfowe i inne przychody Operatora wygenerowane w związku ze świadczeniem usług transportu publicznego plus

(iii) rozsądny zysk.

Tym samym, jeżeli wynik finansowy netto Spółki kalkulowany zgodnie z powyżej wskazaną instrukcją wynosiłby 0 PLN rekompensata nie zostałaby w danym okresie rozliczeniowym wypłacona Spółce.

Wysokość rekompensaty nie jest uzależniona od ilości wykonywanych kursów w zakresie publicznego transportu zbiorowego oraz ilości pasażerów.

Pytania

1)Czy rekompensata przyznana Wnioskodawcy na podstawie art. 50 ust. 1 pkt lit. c ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, z tytułu poniesionych kosztów ze świadczeniem przez Wnioskodawcę usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego stanowi obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT?

2)Czy należna rekompensata powinna zostać udokumentowana fakturą VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wypłacana przez JST rekompensata stanowi świadczenie pieniężne JST na rzecz Spółki, które:

a)służy pokryciu kosztów związanych ze świadczeniem przez Spółkę usług dotyczących zapewnienia lokalnego, publicznego transportu zbiorowego i to wyłącznie w zakresie, w jakim nie zostaną one pokryte posiadanymi przychodami z działalności przewozowej Spółki, a zatem nie stanowi wynagrodzenia za wykonywanie przez Spółkę usług przewozowych,

b)ma charakter ogólny i nie jest związana ze świadczeniem usług na rzecz konkretnego odbiorcy (pasażera), nie ma też wpływu na poziom wynagrodzenia otrzymanego przez Spółkę od takiego odbiorcy.

W ocenie Spółki tak określona rekompensata nie ma charakteru wynagrodzenia należnego Spółce z tytułu odpłatnego świadczenia usług i jest wypłacana wyłącznie na pokrycie ogólnych kosztów działalności w zakresie transportu publicznego. Brak wystąpienia bezpośredniego związku między rekompensatą, a wykonywanymi przez Spółkę czynnościami - świadczonymi usługami, o którym mowa w art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361) wskazuje, że rekompensata nie jest zapłatą i nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem VAT - art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie usług podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że wykonując opisane we wniosku czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działają Państwo w charakterze podatnika podatku VAT.

Wskazać również należy, że dla uzyskania statusu podatnika VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Podatnikiem będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy przynosi ona zyski. Podatnikami VAT są również podmioty, których cel działalności nie jest związany z prowadzeniem działalności komercyjnej nastawionej na osiąganie zysków lub też przeznaczające uzyskane zyski na cele społecznie użyteczne (charytatywne, kulturalne, naukowe itd.).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że gdyby nawet podatnik nie osiągnął z tytułu prowadzonej działalności dochodu, to nie zmienia faktu, że wykonując czynności będące przedmiotem działalności gospodarczej wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT - bowiem będzie świadczył w tym zakresie usługi, które podlegają VAT. Oznacza to w konsekwencji, że jeżeli podmiot uzyska jakąkolwiek zapłatę za te usługi w sensie ekonomicznym (nawet bilansując tylko poniesione w związku z nim wydatki), to owe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwych reguł.

Zasady finansowania przewozów o charakterze publicznym zostały uregulowane w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2778 ze zm.).

Przepis art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że:

Rekompensata to środki pieniężne lub inne korzyści majątkowe przyznane operatorowi publicznego transportu zbiorowego w związku ze świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej „organizatorem”, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:

a)na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,

b)której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.

W myśl art. 8 ww. ustawy:

Do zadań organizatora należy:

1)planowanie rozwoju transportu;

2)organizowanie publicznego transportu zbiorowego;

3)zarządzanie publicznym transportem zbiorowym;

4)możliwość ustanowienia zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego obowiązującego w jego granicach.

Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na:

1)pobieraniu przez operatora lub organizatora opłat w związku z realizacją usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

2)przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:

a)utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, lub

b)utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora, o ile zostały ustanowione, lub

c)poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

3)udostępnianiu operatorowi przez organizatora środków transportu na realizację przewozów w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Na podstawie art. 50a ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Rada gminy może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w gminnych przewozach pasażerskich. (…)

Stosownie do art. 51 ust. 1 ww. ustawy:

Źródłem finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej mogą być w szczególności:

1) środki własne jednostki samorządu terytorialnego będącej organizatorem;

2) środki z budżetu państwa.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Plan transportowy określa w szczególności przewidywane finansowanie usług przewozowych.

Ponadto, stosownie do art. 12 ust. 2 pkt 6 ww. ustawy:

Przy opracowaniu planu transportowego należy uwzględnić w szczególności rentowność linii komunikacyjnych.

Jak stanowi art. 52 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i poniesione koszty, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, proporcjonalnie do poniesionej straty.

Stosownie do art. 52 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

W ramach rekompensaty, w części, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c, operatorowi przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.

Na mocy art. 53 ww. ustawy:

1.Właściwy organizator przekazuje operatorowi rekompensatę, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, jeżeli operator poniósł stratę i złożył wniosek o rekompensatę w trybie określonym w umowie o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

2.We wniosku, o którym mowa w ust. 1, określa się wysokość utraconych przychodów i poniesionych kosztów, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, obliczoną zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.

3.Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się dokumenty potwierdzające wysokość utraconych przychodów i poniesionych kosztów, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2.

Zgodnie z art. 54 cyt. ustawy:

1.Właściwy organizator weryfikuje wniosek i dokumenty przedstawione przez operatora, stanowiące podstawę obliczenia rekompensaty.

2.W przypadku pozytywnego wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 1, organizator:

1)występuje do właściwego marszałka województwa z wnioskiem o przekazanie rekompensaty w części stanowiącej zwrot utraconych przychodów z tytułu stosowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym do wysokości poniesionej z tego tytułu straty;

2)wypłaca przyznaną operatorowi rekompensatę w zakresie poniesionej straty z tytułu:

a)realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego,

b)utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora.

3)Przepisu ust. 2 pkt 1 nie stosuje się, w przypadku gdy organizatorem jest marszałek województwa lub minister właściwy do spraw transportu.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo podatnikiem podatku VAT, Spółką Akcyjną, której wszystkie akcje przysługują Powiatowi B. Przedmiotem Państwa działalności jest działalność gospodarcza w zakresie m.in. transportu lądowego, pasażerskiego, miejskiego i podmiejskiego. Do wykonywanej przez Państwa działalności należy m.in. realizacja zadania własnego Powiatu B. oraz Gmin z ww. powiatu polegającego na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców w zakresie transportu zbiorowego w granicach administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Mają Państwo podpisane umowy z JST pełniącymi rolę organizatora publicznego transportu zbiorowego na realizację publicznego transportu drogowego na podstawie których pełnią Państwo rolę operatora publicznego. Jednocześnie są Państwo podmiotem realizującym sprzedaż biletów użytkownikom komunikacji. Ceny biletów ustanawiane są stosownymi uchwałami rad JST. Sprzedaż biletów odbywa się jako świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Osiągane przez Państwa przychody ze sprzedaży biletów nie wystarczają na pokrycie kosztów działalności komunikacyjnej, w związku z czym Spółka w oparciu o ww. umowy otrzymuje od JST rekompensaty za świadczenie usług przewozowych. Strony umowy uzgodniły, że w okresie realizacji umowy JST (Organizator) będzie przekazywała Państwu rekompensaty z tytułu realizacji usług na podstawie zasad określonych w umowie. Zgodnie z umowami wysokość rekompensaty obliczana jest na zasadach określonych w umowach oraz w przepisach Rozporządzenia oraz Ustawy. Uzyskane rekompensaty nie mają wpływu na cenę usług przejazdu pasażerów środkami komunikacji (cenę biletu) i nie można ich przyporządkować konkretnej usłudze. Rekompensaty mają charakter podmiotowy. Nie zachodzi bezpośredni związek między cenami usług świadczonych przez Państwa a otrzymanymi rekompensatami od JST. Rekompensata, którą Państwo otrzymują od JST z tytułu świadczenia usług publicznych komunikacji dla mieszkańców danej jednostki administracyjnej, ma na celu wyłącznie pokrycie kosztów pomniejszonych o przychody (bilety, opłaty specjalne), związanych z wykonaniem usług powierzonych, jej zadaniem jest wyłącznie wyrównanie strat poniesionych przez Państwa w związku z taką działalnością. Wskazali Państwo, że w przypadku braku otrzymania rekompensaty, musieliby Państwo rozważyć, czy i w jaki sposób realizować usługi na rzecz pasażerów. W przypadku podjęcia decyzji o ich dalszej realizacji teoretycznie mogliby Państwo zdecydować się na ograniczenie kosztów ogólnej działalności w tym zakresie i/lub rozsądnego zysku. Rekompensata nie ma wpływu na to czy niektóre osoby mogą korzystać np. ze zniżek, bądź przejazdy mogą być bezpłatne dla wyznaczonych grup pasażerów. Rekompensata może być/jest wykorzystywana na Państwa ogólną działalność dotyczącą publicznego transportu zbiorowego (pokrycie kosztów Państwa działalności w zakresie publicznego transportu zbiorowego).

Elementami bazowymi niezbędnymi do wyliczenia wysokości Rekompensaty są:

suma kosztów poniesionych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu zbiorowego na rzecz pasażerów;
suma przychodów taryfowych i innych przychodów wygenerowanych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu zbiorowego na rzecz pasażerów;
rozsądny zysk.

Wysokość Rekompensaty nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu netto Spółki, który obliczany jest jako:

(i)suma kosztów poniesionych przez Operatora w związku ze świadczeniem usług transportu publicznego minus

(ii)przychody taryfowe i inne przychody Operatora wygenerowane w związku ze świadczeniem usług transportu publicznego plus

(iii)rozsądny zysk.

Tym samym, jeżeli Państwa wynik finansowy netto, kalkulowany zgodnie z powyżej wskazaną instrukcją wynosiłby 0 PLN rekompensata nie zostałaby w danym okresie rozliczeniowym wypłacona. Wysokość rekompensaty nie jest uzależniona od ilości wykonywanych kursów w zakresie publicznego transportu zbiorowego oraz ilości pasażerów.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy przyznana Państwu rekompensata stanowi obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. I tak, stosownie do treści ww. przepisu:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na mocy art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z treści powołanych przepisów wynika, że otrzymane dotacje i inne dopłaty podlegają opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Jeżeli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług - istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a dostawą towarów lub świadczeniem usług i ich ceną - to stanowi ona podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę - czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

Zatem, aby dotacje i inne środki o podobnym charakterze stanowiły podstawę opodatkowania, muszą być wypłacane jako należność z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług i być bezpośrednio związane z ceną tego świadczenia.

Definicji terminu „bezpośredniego wpływu na cenę” nie zawiera zarówno ustawa, jak również Dyrektywa 2006/112/WE Rady, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do sposobu wykładni tego pojęcia wynikającego z orzecznictwa TSUE.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem TSUE, do podstawy opodatkowania podatkiem VAT zalicza się, w przypadkach, które określa art. 11 część A ust. 1 lit. a) szóstej dyrektywy (odpowiednio art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady), subwencje przyznane podatnikom. Przepis ten zmierza do obciążenia podatkiem VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to - do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji (np. pkt 26 wyroku w sprawie C-144/02).

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, ma on zastosowanie, gdy subwencja jest bezpośrednio związana z ceną danej transakcji. W swoich wyrokach TSUE wskazywał, że aby miała miejsce taka sytuacja, subwencja powinna przede wszystkim być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określonego towaru lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlega opodatkowaniu (np. pkt 28 ww. wyroku C‑144/02).

Ponadto, subwencje związane bezpośrednio z ceną interpretuje się jako obejmujące jedynie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, i które są płacone przez stronę trzecią sprzedawcy lub dostawcy (wyrok w sprawie C-184/00 pkt 18). Niezbędne jest, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby zatem element determinujący cenę, jakiej ten ostatni żąda. Należy zatem zbadać, czy okoliczność, że subwencja jest przyznawana sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał subwencji (zob. pkt 29 wyroku C-144/02). Powinno być w każdym razie możliwe zidentyfikowanie świadczenia wzajemnego, które stanowi subwencja. Nie ma konieczności, by kwota subwencji odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczonego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a wspomnianą wyżej subwencją, która może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (pkt 30 wyroku C‑144/02).

Analizując kwestię, czy otrzymywane przez beneficjenta środki wchodzą do podstawy opodatkowania świadczonych usług, należy zatem rozważyć, czy występują konkretne usługi wykonywane przez niego, z którymi związane jest to dofinansowanie. Tylko bowiem w takim przypadku dotacja może wchodzić do podstawy opodatkowania. Następnie należy zbadać, zgodnie z przedstawionymi powyżej tezami wyroków TSUE, czy dofinansowanie stanowi element determinujący cenę tej usługi (świadczenia).

Powyższe przesłanki zachodzą w przypadku rekompensat wypłacanych operatorom publicznego transportu zbiorowego, w tym w sytuacji, gdy organizator transportu zbiorowego wprowadza bezpłatne przejazdy dla wszystkich pasażerów korzystających z organizowanej przez niego komunikacji.

Dla ustalenia charakteru przyznawanych operatorom publicznego transportu zbiorowego rekompensat niezbędna jest m.in. analiza warunków, na jakich są one przyznawane.

Podstawowym aktem normatywnym regulującym na poziomie unijnym kwestie obowiązku świadczenia usług publicznych w transporcie pasażerskim jest Rozporządzenie (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE. L 2007 Nr 315 str. 1, dalej „rozporządzenie nr 1370/2007”), natomiast podstawowym aktem w tym zakresie w systemie prawa krajowego jest ustawa o publicznym transporcie zbiorowym.

Należy wskazać, że zobowiązanie z tytułu świadczenia usług publicznych to zobowiązanie, którego dany operator nie podjąłby się bez świadczenia wzajemnego, w szczególności rekompensaty, w takim samym zakresie lub na takich samych zasadach, biorąc pod uwagę swój interes gospodarczy, a którego podjęcie jest konieczne z punktu widzenia organów władzy publicznej ze względu na interes publiczny.

Odnosząc się do świadczenia wzajemnego należy zauważyć, że w polskiej wersji językowej definicji zawartej w art. 2 lit. e rozporządzenia nr 1370/2007 błędnie użyto terminu „rekompensata” zamiast szerszego terminu „świadczenie wzajemne”, które to sformułowanie obejmuje swoim zakresem tak rekompensatę, jak i prawo wyłączne przyznane w zamian za świadczenie usług publicznych. Wskazuje na to fakt, że w wersji angielskiej, jak i niemieckiej, występują inne, niż odpowiadające słowu „rekompensata”, terminy określające w sposób generalny świadczenie wzajemne wynikające z nałożenia/podjęcia wykonywania obowiązku świadczenia usług publicznych. W wersji angielskiej pojawia się w tym kontekście termin reward (nagroda, wynagrodzenie) - zamiast compensation (rekompensata), a wersji niemieckiej - die Gegenleistung (odwzajemnienie, świadczenie wzajemne) - zamiast die Ausgleichsleistung (rekompensata).

Analizując charakter rekompensat, o których mowa w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym należy wskazać, że:

plan transportowy, opracowywany przez określonego organizatora publicznego transportu zbiorowego określa w szczególności przewidywane finansowanie usług przewozowych (por. art. 9 i art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym),
przy opracowywaniu planu transportowego należy uwzględnić w szczególności rentowność linii komunikacyjnych (art. 12 ust. 2 pkt 3),
finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:

a)utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, lub

c)poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (art. 50 ust. 1 pkt 2);

operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i poniesione koszty, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, proporcjonalnie do poniesionej straty (art. 52 ust. 1);
w ramach rekompensaty, w części, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c, operatorowi przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 (art. 52 ust. 2);
organizator publicznego transportu zbiorowego dokonuje wyboru operatora publicznego transportu zbiorowego (art. 19 ust. 1 ww. ustawy);
świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego odbywa się m.in. w oparciu o umowę między organizatorem publicznego transportu zbiorowego a operatorem publicznego transportu zbiorowego, która przyznaje temu operatorowi prawo i zobowiązuje go do wykonywania określonych usług związanych z wykonywaniem przewozu o charakterze użyteczności publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 24 i art. 5 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Zgodnie z rozporządzeniem nr 1370/2007, nałożenie zobowiązania do świadczenia usług publicznych na operatora następuje w drodze umowy o świadczenie usług publicznych. Należy przy tym zaznaczyć, że rozporządzenie nr 1370/2007 zawiera bardzo szeroką definicję „umowy o świadczenie usług publicznych” - obejmuje ona nie tylko umowy cywilnoprawne w rozumieniu polskiego prawa, ale również akty normatywne i administracyjne, a nawet te akty o charakterze władczym, które określają warunki, zgodnie z którymi dany organ samodzielnie świadczy usługi publiczne lub powierza ich świadczenie podmiotowi wewnętrznemu (art. 2 lit. i rozporządzenia nr 1370/2007)”.

przez rekompensatę rozumie się środki pieniężne lub inne korzyści majątkowe przyznane operatorowi publicznego transportu zbiorowego w związku ze świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (art. 4 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy);
w zawartej umowie określa się m.in.:
zasady rozliczeń, w szczególności zasady podziału kosztów za realizację usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, z uwzględnieniem stosowania przez operatora ulg ustawowych oraz ulg ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora;
sposób, w jaki jest obliczana rekompensata (art. 25 ust. 3 pkt 10 i 15).

Należy zauważyć, że rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych podlega ocenie w świetle art. 107 ust. 1 TFUE, ponieważ operatorzy otrzymujący dofinansowanie prowadzą działalność o charakterze gospodarczym, w związku z czym są przedsiębiorstwami (przedsiębiorcami) w rozumieniu przyjętym w orzecznictwie TSUE. Zgodnie z tym orzecznictwem, przedsiębiorstwem jest każdy podmiot zaangażowany w prowadzenie działalności gospodarczej, bez względu na jego status i sposób finansowania (orzeczenie TSUE z 12 września 2000 r. w sprawach połączonych C-180-184/98 Pavel Pavlov i in. przeciwko Stichting Pensioenfonds Medische Specialisten, zb. Orz. 2000, s. I-06451, pkt 75).

operator, który poza świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego prowadzi inną działalność gospodarczą, jest obowiązany do prowadzenia oddzielnej rachunkowości dla usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, związanych z wykonywaniem przewozu o charakterze użyteczności publicznej (art. 58).

Wskazać należy również, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 22 września 2006 r. o przejrzystości stosunków finansowych pomiędzy organami publicznymi a przedsiębiorcami publicznymi oraz o przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2205):

W celu zapewnienia przejrzystości finansowej, przedsiębiorca korzystający z praw specjalnych lub praw wyłącznych oraz przedsiębiorca realizujący usługi w ogólnym interesie gospodarczym, który w związku z realizacją tych usług uzyskuje przysporzenie ze środków publicznych - jeżeli prowadzi również inny rodzaj działalności gospodarczej niż działalność, której dotyczą te prawa lub usługi - jest obowiązany do:

1) prowadzenia odrębnej ewidencji dla działalności związanej z realizacją praw wyłącznych, praw specjalnych lub usług w ogólnym interesie gospodarczym oraz dla pozostałej działalności gospodarczej, w tym do prawidłowego przypisywania przychodów i kosztów na podstawie konsekwentnie stosowanych i mających obiektywne uzasadnienie metod, oraz

2) jasnego określenia w dokumentacji, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217), zasad prowadzenia odrębnej ewidencji oraz metod przypisywania kosztów i przychodów, o których mowa w pkt 1.

Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o przejrzystości stosunków finansowych pomiędzy organami publicznymi a przedsiębiorcami publicznymi oraz o przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców:

Decyzja, umowa lub inny akt prawny, na podstawie którego organ publiczny powierza przedsiębiorcy realizację określonych usług w ogólnym interesie gospodarczym związaną z dokonywaniem przysporzenia ze środków publicznych, powinien w sposób jasny i przejrzysty określać zakres oraz zasady realizacji powierzanych usług.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, że operator wie, na jakich warunkach finansowych świadczy usługi publicznego transportu zbiorowego - niezależnie od tego, czy przysługuje mu wynagrodzenie ze sprzedaży biletów, czy nie, może określić w przybliżeniu swoje pełne wynagrodzenie za świadczenie tych usług - rekompensata przewiduje uzyskanie rozsądnego zysku (ale tylko w odniesieniu do świadczonych przez niego usług publicznego transportu zbiorowego).

Należy również zauważyć, że sposób określenia wysokości rekompensaty, tj. uwzględnienie ponoszonych kosztów związanych z wykonywanymi usługami (w tym kosztów ogólnych funkcjonowania przedsiębiorstwa) oraz określenie rozsądnego zysku - odpowiada metodzie, zgodnie z którą przedsiębiorca określa ceny świadczonych usług.

Również dla korzystających z usług ewentualna odpłatność jest ustalona przed skorzystaniem z niej (por. pkt 13 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Rekompensata nie jest związana z całą działalnością operatora, lecz tylko z realizacją usług w zakresie usług publicznego transportu zbiorowego. Z powołanych wyżej przepisów, a w konsekwencji również z zawieranej umowy o świadczenie tych usług wynika, że rekompensata jest wypłacana operatorowi bezpośrednio w celu umożliwienia mu świadczenia tych usług (por. pkt 12 wyroku TSUE w sprawie C‑184/00).

Bezpośredni związek z wysokością odpłatności ponoszonej przez korzystających z usług publicznego transportu zbiorowego wynika ze sposobu kalkulacji kwoty rekompensaty otrzymywanej przez operatora. W szczególności w przypadku braku odpłatności korzystających z usług operatora, niezależnie od tego, że rekompensata jest wyrażona ryczałtowo (wozokilometry) widać istotne zmniejszenie ceny w porównaniu do sytuacji, gdyby takiej rekompensaty nie wypłacano (por. pkt 17 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Strony umowy dot. świadczenia usług publicznych mają świadomość, że wpływy z biletów (w przypadku darmowej komunikacji ich brak) nie zapewniają pokrycia kosztów świadczonych usług publicznego transportu zbiorowego - bez dodatkowego finansowania usługi takie, przy określonym poziomie odpłatności za bilety, nie mogłyby być wykonywane. W wyniku otrzymania rekompensaty po pierwsze jest możliwe wykonywanie przedmiotowych usług, a po drugie odpłatność korzystających z tych usług jest niższa, niż w sytuacji gdyby takiej rekompensaty nie było - operator, aby świadczyć te usługi bez wypłacanej rekompensaty musiałby żądać wyższej ceny (por. pkt 14 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Otrzymywane przez operatora środki (rekompensata) są ściśle powiązane ze świadczonymi usługami - nie dotyczą straty z pozostałej działalności operatora. W szczególności na podstawie prowadzonej rachunkowości przez operatora oraz składanych wniosków o rekompensatę jest możliwe ustalenie bezpośredniego związku pomiędzy rekompensatą a świadczeniem przez operatora usług publicznego transportu zbiorowego (por. pkt 16 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Powyższe przemawia za uznaniem, że otrzymywana rekompensata jest przyznawana konkretnemu podmiotowi (Państwu) w celu sfinansowania wykonywanych przez niego konkretnych usług (usługa publicznego transportu zbiorowego), jest zatem istotnym elementem zaliczanym do podstawy opodatkowania świadczonych usług.

Jak wynika z okoliczności sprawy, w analizowanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której Powiat B. oraz Gminy z tego powiatu powierzają Państwu, na podstawie Umowy, świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, za co otrzymują Państwo stosowną rekompensatę stanowiącą dofinansowanie Państwa działalności przewozowej.

W takiej sytuacji mamy zatem do czynienia z istnieniem dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu zlecającego wykonanie usługi, będącego jednocześnie odbiorcą usługi (Powiat B./Gminy z tego powiatu), jak również podmiotu wykonującego zlecenie - świadczącego usługę transportu zbiorowego (podmiot gospodarczy posiadający odrębność prawno-podatkową od Powiatu/Gmin) - w przedmiotowej sprawie Państwo.

Powyższe przemawia za uznaniem, że otrzymywana rekompensata jest przyznawana konkretnemu podmiotowi w celu sfinansowania wykonywanych przez niego konkretnych usług (usługa publicznego transportu zbiorowego), jest zatem istotnym elementem zaliczanym do podstawy opodatkowania świadczonych usług.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że wypłacana rekompensata ma za zadanie wyrównywać Państwu pokrycie kosztów ponoszonych w związku ze świadczeniem ww. usług przewozu osób, zatem wbrew Państwa twierdzeniu, że wypłacana rekompensata nie ma wpływu na cenę biletów zauważyć należy, że bez wypłacenia tej rekompensaty musieliby Państwo rozważyć czy i w jaki sposób świadczyć te usługi. W przypadku podjęcia decyzji o ich dalszej realizacji teoretycznie mogliby Państwo zdecydować się na ograniczenie kosztów ogólnej działalności w tym zakresie i/lub rozsądnego zysku. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia nie byliby Państwo w stanie świadczyć usług publicznego transportu zbiorowego na tym samym poziomie, gdyby nie otrzymywana rekompensata. Zapłata w formie rekompensaty otrzymana od Powiatu i podległych mu Gmin jest związana z zobowiązaniem się Państwa do wykonania konkretnych czynności na rzecz tych JST. Ponadto wskazali Państwo, że celem omawianej rekompensaty jest dofinansowanie całej Państwa działalności w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Zatem nie mogą Państwo przeznaczyć tej dotacji na cele inne nie związane z świadczeniem publicznego transportu zbiorowego.

W kontekście powyższego, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, otrzymywane z tytułu realizacji opisanych we wniosku usług świadczenie pieniężne - rekompensata, stanowi dla Państwa zapłatę za świadczone przez Państwa usługi. Mimo, że wykonują Państwo czynności z katalogu zadań własnych Gminy, o których mowa w ustawie o samorządzie gminnym, w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, to jednak nie wchodzą Państwo w skład administracji samorządowej, lecz prowadzą niezależną działalność gospodarczą. Zatem pomiędzy płatnością należną Państwu od Powiatu i należących do powiatu Gmin, a świadczeniem na ich rzecz, zachodzi związek bezpośredni, ponieważ płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, to JST z którymi mają Państwo umowy, jako podmioty zobowiązane na podstawie ww. przepisów do zapewnienia publicznego transportu zbiorowego, są de facto stroną na rzecz której świadczą Państwo usługi transportu pasażerów (faktyczni beneficjenci), w zamian za wynagrodzenie w postaci rekompensaty.

Niewątpliwie zatem otrzymywana kwota rekompensaty ma bezpośredni wpływ na cenę usług publicznego transportu zbiorowego świadczonych przez Państwa i na podstawie art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Zapłatą za świadczone przez Państwa usługi jest bowiem otrzymywana od Powiatu B i Gmin z tego Powiatu rekompensata, stanowiąca wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług publicznego transportu drogowego na ich rzecz.

Z tych też względów czynności, które zobowiązali się Państwo wykonywać na rzecz Powiatu B. i Gmin w zakresie publicznego transportu drogowego w zamian za otrzymaną rekompensatę, stanowią określone w art. 8 ust. 1 ustawy odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy a otrzymana rekompensata jest elementem podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Odnosząc się z kolei do sposobu dokumentowania rekompensat należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przy czym, jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy,

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z ww. przepisów wynika zatem, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na rzecz innego podatnika jest zobowiązany do wystawienia faktury. Podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego.

Jak wskazano powyżej, otrzymana przez Państwa rekompensata stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem, z uwagi na przepis art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, mają Państwo obowiązek wystawienia faktury, w związku ze świadczeniem usług transportu zbiorowego na rzecz Powiatu oraz Gmin tego Powiatu.

Państwa stanowisko jest zatem nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stany faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność, a Państwo ponoszą wszelkie negatywne konsekwencje przedstawienia opisu sprawy niezgodnego z rzeczywistością.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie