Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz obecnego użytkownika wieczystego w trybie art. 198g– 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina Miasto A. prowadzi sprawę dotyczącą realizacji roszczenia o sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz jej dotychczasowego użytkownika wieczystego, w trybie przepisów epizodycznych Działu IVa: art. 198g – 198l ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.).

Użytkownik wieczysty (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,4220 ha, położonej w A. przy ul. A., wystąpił z wnioskiem o nabycie prawa jej własności.

Nieruchomość gruntowa powstała z połączenia dwóch działek ewidencyjnych w 2009 r. Pierwsza z działek o powierzchni 0,3588 ha została oddana w użytkowanie wieczyste na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 22 października 1996 r. na cele zabudowy magazynowo‑składowej paliw płynnych i stacji paliw płynnych wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej. Prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało na okres 99 lat, tj. do dnia 22 października 2095 r.

W dniu 20 stycznia 2009 r. Spółka umową oddania gruntu w użytkowanie wieczyste nabyła od Gminy Miasto A, w trybie bezprzetargowym, na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami – z przeznaczeniem na poprawienie warunków zagospodarowania posiadanej nieruchomości przyległej, prawo użytkowania wieczystego działki o powierzchni 0,0632 ha. Ww. umową zmieniono również okres trwania prawa użytkowania wieczystego i ujednolicono go do dnia 27 października 2099 r. dla obu opisanych wyżej działek. Wymieniona transakcja, a tym samym opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego działki o powierzchni 0,0632 ha podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki wynoszącej 22%.

Natomiast opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, objętej ww. umową z dnia 22 października 1996 r. nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Użytkownik wieczysty z tytułu posiadanego prawa ponosi aktualnie opłaty roczne ustalone przy zastosowaniu stawki procentowej w wysokości 5% wartości nieruchomości, składającej się obecnie z jednej działki o powierzchni 0,4220 ha i stanowiącej jedną nieruchomość w ujęciu wieczystoksięgowym.

Zgodnie z oświadczeniem użytkownika wieczystego budynki i budowle położone na przedmiotowej nieruchomości gruntowej wykorzystywane są do prowadzenia działalności gospodarczej na cele bazy paliw.

Nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej przez jej użytkownika wieczystego nastąpi w drodze bezprzetargowej, w myśl art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w związku z realizacją przysługującego mu roszczenia o sprzedaż w trybie art. 198 g powołanego na wstępie Działu VIa ww. ustawy.

Zgodnie z art. 235 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) budynki i inne urządzenia wzniesione lub nabyte wraz z nieruchomością gruntową przez użytkownika wieczystego stanowią jego własność. W związku z tym przedmiotem przyszłego zdarzenia będzie sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej.

W myśl art. 198h ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami – „W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży”.

Wartość nieruchomości gruntowej określana jest w operacie szacunkowym sporządzanym przez rzeczoznawcę majątkowego.

Na podstawie uchwały nr (...) Rady Miejskiej w A podjętej na sesji w dniu (…) 2023 r. (Dz. Urz. (…) z 2023 r. poz. (…)), która weszła w życie z dniem 31 grudnia 2023 r., Prezydent Miasta A zobowiązany został do indywidualnego określania warunków sprzedaży w trybie przepisów epizodycznych nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, biorąc pod uwagę treść art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), kwota należna z tytułu ceny sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,4220 ha na rzecz jej użytkownika wieczystego na podstawie art. 198g – 198l ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.), w części dotyczącej:

• powierzchni 0,3588 ha (odpowiadającej powierzchni działki macierzystej), oddanej w użytkowanie wieczyste przed dniem 30 kwietnia 2004 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
• powierzchni 0,0632 ha, w stosunku do której prawo użytkowania wieczystego powstało na podstawie umowy notarialnej z dnia 20 stycznia 2009 r., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 22%?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina Miasto A. jest jednostką samorządu terytorialnego, która jako wspólnota samorządowa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.) obejmuje swoim zakresem działania wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 powołanej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste (art. 7 ust. 1 pkt 6).

W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 wymienionej ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w ww. art. 7 ust. 1.

Zgodnie z utrwaloną praktyką interpretacyjną pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie należy utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego. „Przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel, czyli faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co oznacza, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela. Kwestie te regulują przepisy dotyczące wieczystego użytkowania ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) – art. 233 oraz następne. W myśl art. 235 Kodeksu cywilnego budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Przysługująca użytkownikowi wieczystemu własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym ustanowienie prawa użytkowania wieczystego w odniesieniu do części nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę macierzystą o powierzchni 0,3588 ha miało miejsce przed dniem 30 kwietnia 2004 r. i nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej wówczas ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11 poz. 50) grunt nie był towarem i jego sprzedaż lub ustanowienie użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów.

Natomiast w odniesieniu do części nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę o powierzchni 0,0632 ha, dla której prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało na podstawie umowy zawartej w dniu 20 stycznia 2009 r., czynność ta podlegała opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Przy realizacji roszczenia użytkownika wieczystego o nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej mają zastosowanie przepisy działu VIa ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U z 2024 r. poz. 1145 ze zm.), w szczególności:

• art. 37 ust. 2 pkt 5 – Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jej sprzedaż następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego;
• art. 198g ust. 1 – Użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) może wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz;
• art. 198g ust. 2 – Żądanie sprzedaży, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje:

1)jeżeli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.,

2)jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste,

3)w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1796),

4)jeżeli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych,

5)w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej;

• art. 198g ust. 4 – Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego powstałego w inny sposób niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego;
• art. 198h ust. 2 – W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży;
• art. 198l – Przepisy działu VIa stosuje się z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej.

Udzielenie pomocy publicznej wymaga spełnienia warunków udzielenia pomocy de minimis określonych we właściwych przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy de minimis.

Mając na uwadze powyższe, w przedstawionym stanie faktycznym sprawy, sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego, w odniesieniu do jej części o powierzchni 0,3588 ha, dla której ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło na dzień 22 października 1996 r. nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, transakcja ta pozostaje poza zakresem ustawy o VAT. Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi bowiem, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W przedmiotowej sprawie przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło już w chwili objęcia przez pierwotnego użytkownika prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości.

Sprzedaż ww. części nieruchomości gruntowej na rzecz Spółki nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy o VAT doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz wieczystego użytkownika.

W związku z powyższym, sprzedaż nieruchomości gruntowej, w odniesieniu do jej części o powierzchni 0,3588 ha na rzecz użytkownika wieczystego, odpowiadająca w istocie przekształceniu prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości i nie wpływa na „władztwo rzeczy”, które użytkownik wieczysty nabył z dniem 22 października 1996 r. na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Podkreślenia wymaga fakt, iż do dnia 30 kwietnia 2004 r., tj. w okresie obowiązywania powołanej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT) obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

W świetle powyższego sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego nie stanowi ponownej dostawy towaru, użytkownik wieczysty otrzymał już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem.

Jednakże w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości gruntowej w części dotyczącej:

a)terenu działki macierzystej o powierzchni 0,3588 ha oddanej w użytkowanie wieczyste przed dniem 30 kwietnia 2004 r., podlegająca zapłacie przez dotychczasowego użytkownika wieczystego kwota stanowiąca część ceny nieruchomości gruntowej ustalona proporcjonalnie do ww. powierzchni działki macierzystej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT;

b)terenu działki o powierzchni 0,0632 ha oddanej w użytkowanie wieczyste po dniu 30 kwietna 2004 r. na poprawienie warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej, podlegająca zapłacie przez dotychczasowego użytkownika wieczystego w kwocie stanowiącej część ceny nieruchomości gruntowej jako wynagrodzenie należne Gminie Miasto A z tytułu ceny sprzedaży prawa własności nieruchomości będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podatku jaka obowiązywała w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, tj. 22%.

Wobec powyższego udokumentowanie realizowanej przez Gminę Miasto A transakcji sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego, w postaci faktury VAT powinno dotyczyć wyłącznie części ceny nieruchomości gruntowej ustalonej proporcjonalnie dla powierzchni 0,0632 ha, w odniesieniu do której prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 20 stycznia 2009 r.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 maja 2022 r., sygn. akt I FSK 147/20, rozpatrując w innym stanie faktycznym sprawę opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego, realizowaną na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, uznał iż ww. sprzedaż w świetle przepisów ustawy o VAT stanowi dostawę towaru i jest opodatkowana podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Co istotne, przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.

Ponadto, czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec tego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Aby określić możliwość zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy, który wyłącza organy władzy publicznej z grona podatników podatku od towarów i usług, konieczne jest określenie, czy zadania realizowane przez te organy są zadaniami, dla których zostały powołane w ramach reżimu publicznoprawnego, czy też są to czynności wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu, bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika tego podatku jest zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

1)podmiotem jest wyłącznie organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ,

2)wykonywane są czynności, które związane są wyłącznie z realizacją zadań nałożonych na ten podmiot przepisami prawa, do realizacji których został on powołany.

Innymi słowy, organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Wyłączenie z grona podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasady konkurencji.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego:

Przepis ten, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Na podstawie z art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 32 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Według art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W świetle art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodnie z art. 69 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1-4 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Na podstawie art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1463) zostały wprowadzone zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W ustawie o gospodarce nieruchomościami dodano Dział VIa „Przepisy epizodyczne dotyczące roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego”, tj.: od art. 198g do art. 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 198h ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie do art. 198i ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodnie z art. 198j ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Jak wynika z powołanych przepisów oddanie w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.

Przy czym, ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (t. j. Dz. U. z 1993 r. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem i ustanowienie prawa jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że użytkownik wieczysty (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,4220 ha, położonej w A przy ul. A, wystąpił do Państwa z wnioskiem o nabycie prawa jej własności.

Nieruchomość gruntowa powstała z połączenia dwóch działek ewidencyjnych w 2009 r. Pierwsza z działek o powierzchni 0,3588 ha została oddana w użytkowanie wieczyste na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 22 października 1996 r. na cele zabudowy magazynowo składowej paliw płynnych i stacji paliw płynnych wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej. Prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało na okres 99 lat, tj. do dnia 22 października 2095 r.

20 stycznia 2009 r. Spółka umową oddania gruntu w użytkowanie wieczyste nabyła od Państwa, w trybie bezprzetargowym, na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami – z przeznaczeniem na poprawienie warunków zagospodarowania posiadanej nieruchomości przyległej, prawo użytkowania wieczystego działki o powierzchni 0,0632 ha. Ww. umową zmieniono również okres trwania prawa użytkowania wieczystego i ujednolicono go do dnia 27 października 2099 r. dla obu opisanych wyżej działek. Wymieniona transakcja, a tym samym opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego działki o powierzchni 0,0632 ha podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki wynoszącej 22%.

Natomiast opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, objętej ww. umową z 22 października 1996 r. nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Użytkownik wieczysty z tytułu posiadanego prawa ponosi aktualnie opłaty roczne ustalone przy zastosowaniu stawki procentowej w wysokości 5% wartości nieruchomości, składającej się obecnie z jednej działki o powierzchni 0,4220 ha i stanowiącej jedną nieruchomość w ujęciu wieczystoksięgowym.

Nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej przez jej użytkownika wieczystego nastąpi w drodze bezprzetargowej, w myśl art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w związku z realizacją przysługującego mu roszczenia o sprzedaż w trybie art. 198 g ww. ustawy.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy kwota należna z tytułu ceny sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,4220 ha na rzecz jej użytkownika wieczystego na podstawie art. 198g – 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami, w części dotyczącej:

‒powierzchni 0,3588 ha (odpowiadającej powierzchni działki macierzystej), oddanej w użytkowanie wieczyste przed 30 kwietnia 2004 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

‒powierzchni 0,0632 ha, w stosunku do której prawo użytkowania wieczystego powstało na podstawie umowy notarialnej z 20 stycznia 2009 r., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 22%.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata (opłata, płatność), co wynika wprost z art. 5 ust. 1 ustawy.

W wyniku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu) dochodzi do przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Użytkownik wieczysty może więc swobodnie korzystać z gruntu oraz czerpać z niego pożytki w sposób taki, jak w przypadku właściciela gruntu, może również „przenieść władztwo na inny podmiot” w taki sam sposób, w jaki właściciel dokonuje sprzedaży gruntu.

Zatem, sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz danego użytkownika wieczystego.

W konsekwencji czynność sprzedaży nieruchomości będącej wcześniej przedmiotem użytkowania wieczystego, nie podlega opodatkowaniu jako ponowna dostawa towarów, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponoszone w tej sytuacji opłaty na Państwa rzecz są częścią należności z tytułu transakcji, jaka miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, tym samym jako kontynuacja (pozostała kwota należna) z dokonanej już dostawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, mimo że czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności gruntów, dla których prawo to ustanowiono zarówno do 1 maja 2004 r., jak i od 1 maja 2004 r., nie będzie podlegać opodatkowaniu jako ponowna dostawa towaru, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT (jest to kontynuacja dokonanej już dostawy towarów), to jednak kwota należna (wynagrodzenie) z tytułu przekształcenia prawa własności gruntu, ustanowionego po 1 maja 2004 r. będzie podlegać opodatkowaniu, jako element ceny za jego dostawę. Wszystkie zatem kwoty należne właścicielowi gruntu (np. jednostce samorządu terytorialnego) pobrane z tytułu ustanowienia i trwania prawa użytkowania wieczystego, w tym również za jego przekształcenie w prawo własności, będą podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

W tej sytuacji, opłaty należne Państwu od użytkownika wieczystego z tytułu sprzedaży nieruchomości gruntowych będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, na zasadach i według stawki podatku jaka obowiązywała w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

Zatem w analizowanej sprawie sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,4220 ha na rzecz jej użytkownika wieczystego na podstawie art. 198g – 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami w części dotyczącej:

‒powierzchni 0,3588 ha (odpowiadającej powierzchni działki macierzystej), oddanej w użytkowanie wieczyste przed 30 kwietnia 2004 r., nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług; również wynagrodzenie (kwoty należne) płatne Państwu, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT,

‒powierzchni 0,0632 ha, w stosunku do której prawo użytkowania wieczystego powstało na podstawie umowy notarialnej z 20 stycznia 2009 r., nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako ponowna dostawa. Natomiast wynagrodzenie (kwoty należne) płatne Państwu, co do ustanowienia użytkowania wieczystego po 1 maja 2004 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki właściwej w dniu ustanowienia użytkowania wieczystego.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy:

Natomiast stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 41 ust. 14a ustawy:

Jak rozstrzygnięto wyżej, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste po 30 kwietnia 2004 r. traktowane jest jak dostawa towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego - czynność ta nie jest traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości. Ponoszone w tej sytuacji opłaty są zatem częścią należności z tytułu transakcji, jaka miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

We wniosku wskazano, że w przypadku powierzchni 0,0632 ha nieruchomości gruntowej, opisanej we wniosku, prawo użytkowania wieczystego powstało na podstawie umowy notarialnej z 20 stycznia 2009 r. Zatem wartość ceny, jako pozostała kwota należna od dokonanej w 2009 r. dostawy, tj. oddania gruntu w użytkowanie wieczyste, będzie opodatkowana stawką podatku obowiązującą w tym okresie dla tej dostawy. Stosownie bowiem do ww. art. 41 ust. 14a ustawy, w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta jest opodatkowana według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania. Skoro zatem dla oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w 2009 r. właściwa była stawka 22%, to będzie ona również właściwa dla obecnie wpłacanej wartości ceny z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zakres przedmiotowy wniosku wyznacza przedstawione przez Państwa pytanie. Wydana interpretacja dotyczy zatem tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, tj. kwestia obowiązku udokumentowania sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego fakturą, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.