Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie działalności muzealnej oraz działalności związanej z organizacją targów, wystaw i kongresów (PKD 91.02.Z i PKD 82.30.Z). Wnioskodawca posiada siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w związku z prowadzoną działalnością występuje jako czynny podatnik VAT.

W związku prowadzoną działalnością gospodarczą, Spółka organizuje w (…), (…) wystawę o nazwie „(...)” (dalej: „Wystawa”).

Wystawa odbywała się w (…) oraz aktualnie jest organizowana w dniach (…) (przy czym aktualnie Wystawa jest promowana jako: „(...)”). Wystawa ma własne logo oraz stronę internetową, na której promowana jest całość wydarzenia (Strona wydarzenia dostępna jest pod tym linkiem: (…)). Wystawa jest zazwyczaj organizowana na (…).

W ramach organizowanego wydarzenia są prezentowane różnego rodzaju, (...) samochody oraz motocykle (...). 

(...)

Spółka nie jest właścicielem prezentowanych na Wystawie obiektów (dalej również: „eksponatów”), w związku z czym zawiera z zewnętrznymi podmiotami, tj. własnymi partnerami biznesowymi, umowy udostępnienia obiektów na cele wystawowe (dalej: „Umowy”). Partnerami Spółki, którzy przystępują do Umów są zasadniczo kolekcjonerzy samochodów i motocyklów, osoby fizyczne lub prawne, które zainteresowane są komercjalizacją swoich eksponatów. Jednocześnie podmioty takie nie są absolutnie zainteresowane udostępnianiem swoich aktywów do użytkowania w roli środków transportu - z perspektywy kolekcjonerów taki sposób wykorzystania udostępnianych aktywów jest wysoce niepożądany, ponieważ: obniża to wartość samochodów, a jednocześnie specyfika silników, układów jezdnych etc. wymaga szczególnych umiejętności przy użytkowaniu eksponatów.

Wszystkie Umowy zawierane przez Spółkę bazują na jednym szablonie stosowanym przez Spółkę. Spółka nie posiada prawa do oddania w używanie ani przechowanie obiektów do ekspozycji innym podmiotom. Ponadto, na podstawie umowy o udostępnienie, Spółka jest zobowiązana do nieużywania obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy w innych celach niż te zawarte w Umowach.

Uprawnienia Wnioskodawcy wynikające z Umów ograniczają się w związku z tym wyłącznie do możliwości prezentacji obiektów udostępnianych na podstawie Umów jako eksponatów na Wystawie. W związku z powyższym, żaden z udostępnionych obiektów nie może być np. wykorzystywany do prywatnych lub firmowych przejazdów. W praktyce obiekty używane przez Wnioskodawcę w ramach zawartych Umów nie były i nie są wykorzystywane przez Spółkę jako środki transportu w klasycznym ujęciu, ale były i są wykorzystywane właśnie wyłącznie i pod groźbą potencjalnych roszczeń cywilnoprawnych partnerów biznesowych Wnioskodawcy jako eksponaty na Wystawie. Jest to zasadniczo jedyne rozwiązanie akceptowalne dla partnerów i kolekcjonerów z wyżej wskazanych przyczyn.

Przedmiotem Umów było i jest udostępnianie pojazdów przez udostępniających (kolekcjonerów tudzież partnerów biznesowych Spółki) na rzecz Wnioskodawcy w celu ich ekspozycji na Wystawie. Wnioskodawca jest zobowiązany do pokrycia kosztów przechowywania i należytego utrzymania obiektów do ekspozycji, przez cały okres udostępnienia oraz do zapewnienia należytej ochrony od ryzyka pożaru, kradzieży, zabrudzeń i dotykania przez nieupoważnione osoby, a w szczególności osoby uczęszczające na organizowane przez Wnioskodawcę Wystawy. W konsekwencji Spółka jest wyłącznie odpowiedzialna za należytą dbałość o stan obiektów podczas udostępniania ich przez jej partnerów biznesowych (strony Umów).

Spółka przy każdej edycji wystawy zawiera ponad 20 Umów - tj. umów o udostępnienie obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy. Na ich podstawie Spółka zobowiązuje się do zapewnienia na własny koszt transportu eksponatów do miejsca organizacji Wystawy. Jak wynika z treści Umów, Spółka ma zorganizować transport eksponatów z miejsca wskazanego przez udostępniającego do miejsca ekspozycji (tj. na Wystawę), przy czym transport ten musi się odbywać w praktyce z wykorzystaniem specjalistycznych środków transportu, które przewiozłyby eksponaty na miejsce Wystawy. Poza wskazanym transportem z miejsca odbioru do miejsca wystawy pojazdy nie mogą jeździć. Ponadto w umowach znajduje się również zapis, stanowiący uprawnienie udostępniającego do odmowy wydania pojazdu w przypadku stwierdzenia braku wystarczającego zabezpieczenia podczas transportu.

W konsekwencji Wnioskodawca nie ma innych uprawnień niż wyłącznie prezentowanie obiektów udostępnionych na podstawie Umów na Wystawie. Pracownicy Wnioskodawcy nie mogą samodzielnie użytkować eksponatów z Wystawy ani przemieszczać ich poza teren Wystawy.

Na podstawie Umów, właściciele eksponatów wyrażają zgodę na nieodpłatne fotografowanie i filmowanie udostępnionych obiektów oraz wykorzystywanie powstałych dzieł zawierających wizerunek eksponatów na potrzeby związane z Wystawą oraz z jej promocją. Uprawnienia te są efektywnie wykorzystywane przez Wnioskodawcę, który prezentuje obiekty z ekspozycji w ramach Wystawy w swoich materiałach marketingowych jako eksponaty prezentowane na organizowanych przez siebie wydarzeniach. Wnioskodawca unika jednak prezentowania materiałów promocyjnych, które mogłyby sugerować, że eksponaty mogą poruszać się podczas Wystawy lub być udostępniane do używania komukolwiek.

Wnioskodawca nie nabywa w praktyce paliwa lub części eksploatacyjnych do obiektów, których udostępnienie jest przedmiotem Umów. Dokonywanie takich wydatków nie jest konieczne, ponieważ w praktyce obiekty udostępniane Wnioskodawcy nie są eksploatowane jako środki transportu, a w związku z tym wydatki dokonywane przez Spółkę na poczet obiektów wystawowych z Wystawy z nimi związane są raczej typowe dla eksponatów na Wystawach - tj. związane są z ich transportem na odpowiednio przystosowanych i zabezpieczonych pojazdach służących do transportu obiektów takich jak eksponaty z Wystawy, bieżącą konserwacją oraz czyszczeniem, a także ochroną i ubezpieczeniem.

Wystawa organizowana przez Spółkę ma charakter wyłącznie komercyjny. W związku z organizacją wydarzenia, sprzedawane są bilety wstępu, co przekłada się na osiągnięcie realnego zysku przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie uzyskuje przychodów z tytułu eksploatacji samochodów udostępnionych na podstawie Umów na zasadach właściwych dla środków transportu.

Wynagrodzenie ustalone na podstawie Umów stanowi określony procent od ogólnej kwoty przychodów Wystawy powstałych ze sprzedaży biletów, nie mniej jednak niż kwota ryczałtowo określana indywidualnie od poszczególnych eksponatów. W praktyce oznacza to, że sposób kalkulacji wynagrodzenia partnerów biznesowych Wnioskodawcy został ustalony w ten sposób, że wynagrodzenie to jest uzależnione nie od używania eksponatów z Wystawy jako środków transportu, ale w sposób odpowiadający przeznaczeniu obiektów udostępnianych na podstawie Umów na cele organizacji eventów (w tym przypadku Wystawy). Partnerzy biznesowi Spółki otrzymują tym samym wynagrodzenie uzależnione nie od zużycia eksponatów z Wystawy ale od: zainteresowania samą Wystawą oraz ilości zakupionych biletów.

Pytanie

Czy w związku z wynajęciem przez Spółkę eksponatów na podstawie Umów, które nie poruszają się po drogach, a są wykorzystywane wyłącznie jako eksponaty na Wystawie zorganizowanej przez Wnioskodawcę, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytułu niezbędnych wydatków na poczet wykorzystywania i eksponowania obiektów udostępnionych Spółce na podstawie Umów na Wystawie na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca nie wynajmuje eksponatów udostępnionych na podstawie Umów jako środków transportu, ale wykorzystuje je wyłącznie jako eksponaty na zorganizowanej przez siebie Wystawie, co w konsekwencji prowadzi do wniosku o możliwości odliczenia w pełni podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w odniesieniu do niezbędnych wydatków na poczet wykorzystywania i eksponowania obiektów udostępnionych Spółce na podstawie Umów na Wystawie.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Na wstępie należy wskazać, że zasadniczo, podatek od towarów i usług ma charakter daniny neutralnej dla podatników. Fundamentalną zasadą jest prawo odliczenia podatku naliczonego, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że ciężar ekonomiczny jest ponoszony nie przez przedsiębiorcę, a przez konsumenta nabywającego usługi. Jak zostało wskazane w komentarzu do art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług autorstwa Jacka Matarewicza:

„Prawo do odliczenia VAT naliczonego musi być skorelowane z działalnością opodatkowaną VAT prowadzoną przez podatnika. Związek z tą działalnością nie musi mieć charakteru bezpośredniego, gdyż wystarczający jest związek pośredni. Siłą rzeczy część wydatków dotyczy działalności bieżącej i pomimo że nie jest powiązana ze sprzedażą, to bez ich poniesienia ta sprzedaż nie mogłaby być prowadzona (np. czynsz najmu za biuro). Może to dotyczyć np. spotkań okolicznościowych dla klientów lub współpracowników, choć i tu prawo do odliczenia VAT naliczonego stanowi kwestię sporną.”

Podobna konkluzja została przedstawiona przez Adama Bartosiewicza w komentarzu do ustawy o podatku VAT. Jak wskazał autor, prawo odliczenia podatku jest podstawową cechą podatku VAT. Uprawnienie podatnika jest przejawem zasady naturalności podatku VAT przy jednoczesnym opodatkowaniu konsumpcji.

„Stąd też możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest jego fundamentalnym i podstawowym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Takie rozumienie prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bardzo istotną wytyczną przy wykładni dyrektyw VAT w orzecznictwie ETS. W wielu orzeczeniach bowiem interpretowano regulacje dyrektyw VAT (co wpływało na rozumienie przepisów krajowych) w taki sposób, aby osiągnięta była neutralność podatku dla podatników. Nie można zatem odbierać prawa do odliczenia podatku naliczonego jedynie z powodu niespełnienia warunków formalnych, jakie prawo krajowe nakłada na podatników, jeśli tylko przyznanie w danej sytuacji podatnikowi prawa do odliczenia mieściłoby się w schemacie VAT.” (patrz: A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 86)

Art. 86 ustawy o VAT stanowi z kolei fundamentalną w systemie polskiego prawa podatkowego podstawę odliczenia naliczonego podatku gwarantującą możliwość zachowania neutralności podatku VAT po stronie przedsiębiorców podlegających opodatkowaniu VAT. Przyjmuje się, że prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje podatnikom VAT w zakresie, w jakim towary i usługi przez nich nabywane są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, poprzez kwotę podatku naliczonego rozumie się sumę kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. W związku z charakterem art. 86 ustawy o VAT oraz fundamentalnym znaczeniem zasady neutralności VAT, która to zasada wynika z samej Dyrektywy VAT, wyjątki od tej zasady powinny być interpretowane w sposób zawężający.

Należy zaznaczyć, że pewną formą odstępstwa od zasady wynikającej z art. 86 ustawy o VAT jest regulacja art. 86a ustawy o VAT, zgodnie z którą ogranicza się, na warunkach wskazanych w art. 86a ustawy o VAT, prawo do odliczenia VAT naliczonego w przypadku wskazanych w rzeczonym przepisie nakładów na samochody, w tym ich nabycie, dzierżawę lub eksploatację.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym w niniejszym Wniosku stanie faktycznym dochodzi do nabycia usługi najmu eksponatu, który jest wykorzystywany w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Wnioskodawca nabywa również usługi pomocnicze niezbędne do zrealizowania celu ekspozycji pojazdów udostępnianych na podstawie Umów. Usługi nabywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umów oraz usługi towarzyszące, niezbędne do wykonania Umów, nie są jednak usługami, które objęte są zakresem art. 86a ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że najmowane przez Spółkę, na podstawie Umów, obiekty do ekspozycji na Wystawie nie są wykorzystywane jak samochody, o których mowa w art. 86a. Jedynym zastosowaniem tych obiektów, było prezentowanie ich osobom uczęszczającym na wystawy organizowane przez Wnioskodawcę, którzy kupili bilety na organizowaną przez Spółkę wystawę. W związku z powyższym, obiekty udostępniane Wnioskodawcy do używania na podstawie Umów powinno się rozpatrywać wyłącznie jako obiekty wystawowe, nie zaś środki transportu, gdzie koszty ich dotyczące oraz podatek naliczony są objęte limitowaniem wynikającym z art. 86a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy o VAT, przez pojazdy samochodowe rozumie się pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

W myśl art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1047.; dalej: „kodeks drogowy”), pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h.

Warto w tym miejscu przytoczyć również ustawę z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1542 ze zm. dalej „ustawa akcyzowa”), gdzie zgodnie z art. 100 ust. 4 ustawy akcyzowej:

„Samochody osobowe są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym”.

Mając powyższe na uwadze, w opinii Wnioskodawcy nie dochodzi, na podstawie Umów, do wynajmowania samochodów w rozumieniu funkcjonalnym i z uwzględnieniem systematyki przepisów prawa podatkowego. Wnioskodawca nie nabywał więc, w kontekście organizacji Wystawy oraz zawieranych Usług, umów dotyczących używania pojazdów na podstawie umowy najmu (w rozumieniu art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). Przeciwnie, na podstawie Umów dochodziło tylko do najmu i udostępnienia obiektów przeznaczonych na cele pokazowe, które są wykorzystywane w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Cel udostępniania tych obiektów znajduje też odzwierciedlenie w metodyce ustalania wynagrodzenia partnerów biznesowych udostępniających obiekty (eksponaty) na podstawie Umów. Partnerzy biznesowi Wnioskodawcy, którzy zawarli Umowy, uzyskują bowiem wynagrodzenie oderwane od jakiegokolwiek stopnia zużycia tudzież amortyzacji obiektów udostępnianych na podstawie Umów, ale za to uzależnione od powodzenia i popularności Wystawy oraz atrakcyjności wizerunku obiektów udostępnianych na podstawie Umów.

Warto podkreślić wagę powyższych argumentów ze względu na kolejną zasadę podatku VAT w Polsce i całej Unii Europejskiej - stosowanie przepisów o VAT powinno się odbywać z uwzględnieniem rzeczywistości ekonomicznej. Tak chociażby wskazano w komentarzu A. Bartosiewicza do ustawy VAT:

„Z uwagi na przesunięcie akcentów z prawnych na ekonomiczne aspekty transakcji należy uznać, że towarem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinien być każdy przedmiot materialny mogący być przedmiotem obrotu.”

Warto również zwrócić uwagę na jednoznaczne wypowiedzi Trybunału Sprawiedliwości UE w tym obszarze, który wielokrotnie podkreślał, że opodatkowanie VAT transakcji powinno następować ze szczególnym uwzględnieniem rzeczywistości ekonomicznej. Warto w tym kontekście zacytować chociażby wyrok ws. Baxi (wyrok z 7 października 2010 r., sprawy połączone: C-53/09 oraz C-55/09), w którym wskazano w szczególności, że:

„Należy także przypomnieć, że uwzględnianie rzeczywistych zdarzeń gospodarczych stanowi podstawowe kryterium stosowania wspólnego systemu podatku VAT (zob. po pierwsze, gdy chodzi o pojęcie miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w odniesieniu do podatku VAT wyroki: z dnia 20 lutego 1997 r. w sprawie C-260/95 DFDS, Rec. s. I-1005, pkt 23; z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie C-73/06 Planzer Luxembourg, Zb.Orz. s. I-5655, pkt 43, oraz po drugie, gdy chodzi o ustalenie odbiorcy dostawy towaru, zob. analogicznie wyrok z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie C-185/01 Auto Lease Holland, Rec. s. I-1317, pkt 35, 36).”

Podobna koncepcja znalazła odzwierciedlenie w wyroku Trybunału ws. EMI Group (wyrok z 30 września 2010 r., C-581/08), gdzie wskazano w szczególności, że:

„W ramach pierwszego etapu analizy należy wskazać, że cel wyjątku ustanowionego na mocy art. 5 ust. 6 zdanie drugie szóstej dyrektywy w odniesieniu do „przekazania próbek towarów [wykorzystania (...) towarów stanowiących (...) próbki]” polega na odzwierciedleniu rzeczywistości gospodarczej, w której przekazywanie próbek określonego produktu ma na celu jego promocję”.

Powyższe przemawia jednoznacznie za przyjęciem, że transakcje realizowane przez Spółkę na podstawie Umów polegały na wynajmie eksponatów, obiektów innych niż środki transportu, co pozwala na zastosowanie art. 86 ustawy o VAT oraz odliczenie 100% VAT naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na udostępnienie Spółce eksponatów.

Warto wskazać ponadto, że gdyby nie najem obiektów (eksponatów) na podstawie Umów, Spółka nie miałaby możliwości zorganizowania Wystawy. W analizowanym stanie faktycznym nie można przedmiotów udostępnianych na podstawie Umów traktować jak środków transportu, tudzież samochodów ze względu na ich przeznaczenie w działalności Wnioskodawcy. Obiekty udostępniane na podstawie Umów stanowią główny element wydarzenia organizowanego przez Wnioskodawcę, dlatego koszty związane z wykonaniem Umów oraz zabezpieczaniem obiektów udostępnianych na podstawie Umów powinny być traktowane nie jako koszty objęte zakresem regulacji z art. 86a ustawy o VAT, ale jako koszty działalności ukierunkowanej na organizację wydarzeń i ekspozycji w ramach Wystawy.

W ocenie Wnioskodawcy powyżej zaprezentowane stanowisko znajduje uzasadnienie w modelu biznesowym, jest spójne z rzeczywistością ekonomiczną transakcji realizowanych na podstawie Umów oraz zasadą neutralności VAT, zgodnie z którymi Spółka powinna być uprawniona do odliczenia 100% VAT naliczonego związanego z realizacją Umów oraz zabezpieczeniem obiektów udostępnianych na podstawie Umów.

Jak wskazał Dyrektor krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 czerwca 2023 r., znak: 0114-KDIP4-3.4012.222.2023.2.KŁ:

„jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Podobnie wskazał organ podatkowy w interpretacji z 29 czerwca 2023 r. znak: 0114-KDIP1-2.4012.239.2023.2.AP, podkreślając, że brak możliwości odliczenia występuje w przypadku, w którym nabyty towar bądź usługa nie jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych.

„Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.”

Usługi wynajmu eksponatów realizowane na podstawie Umów podlegają zasadniczo opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie można również zakwestionować wykorzystania obiektów udostępnianych na podstawie Umów do działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W hipotetycznej sytuacji braku wykorzystania owych przedmiotów przy organizowaniu Wystawy, wydarzenie to w ogóle by się nie odbyło tudzież jego popularność byłaby istotnie mniejsza niźli w scenariuszu wykorzystania obiektów przekazanych na podstawie Umów.

Podsumowując Spółka stoi na stanowisku, że wydatki na udostępnienie jej eksponatów oraz wykorzystywanie wizerunku eksponatów udostępnianych na podstawie Umów na potrzeby organizacji Wystawy nie stanowi wynajmu samochodów w rozumieniu art. 86a ustawy o VAT.

Przeciwnie, usługi nabywane przez Wnioskodawcę należy traktować jako udostępnienie eksponatów na potrzeby Wystawy oraz umożliwienie korzystania z ich wizerunku dla celów promocyjnych Wnioskodawcy, co jest usługą złożoną i odbiegającą co do charakteru i celu jej nabycia od usługi najmu samochodów, o której mowa w art. 86a ustawy o VAT. W związku z tym Spółka nabywając usługi, których wykonanie było przedmiotem Umów, była i jest w pełni uprawniona do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z rzeczonych usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powołanego art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawione wyżej zasady wykluczają możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi oraz warunkują to prawo uzyskaniem przez podatnika statusu podatnika VAT czynnego.

Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z kolei, kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane w art. 86a ustawy.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 34 ustawy:

Stosownie do art. 86a ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 86a ust. 3 ustawy:

W świetle art. 86a ust. 4 ustawy:

Stosownie do art. 86a ust. 5 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że w związku prowadzoną działalnością gospodarczą organizują Państwo cykliczną wystawę o nazwie „(...)” (Wystawę). W ramach organizowanego wydarzenia są prezentowane różnego rodzaju, wyjątkowe samochody oraz motocykle uznawane za „topowe” w swojej klasie. Dążą Państwo standardowo do tego, aby na każdej Wystawie obecnych było około 100 pojazdów. Wśród prezentowanych pojazdów są między innymi modele marek takich jak: (…). Poza prezentacją samochodów wymienionych marek jest również organizowany (…), gdzie prezentowane są auta sławnych i utytułowanych polskich sportowców - między innymi (…).

Wystawa organizowana cyklicznie przez Państwa ma mieszany charakter. Z jednej strony oferuje ona określony rodzaj rozrywki dla osób zainteresowanych motoryzacją, które chciałyby z bliska zapoznać się z określonymi modelami samochodów. Ze względu na specyfikę wystawy można skorzystać chociażby ze stref interaktywnych, gdzie dostępne są symulatory jazdy lub interaktywne materiały informacyjne o poszczególnych modelach eksponowanych na Wystawie. Z drugiej strony Wystawa jest również wydarzeniem o charakterze edukacyjnym, gdzie prezentuje się wiedzę o specyfice i historii poszczególnych marek, a dodatkowo przedstawia się historie oraz osiągnięcia gwiazd tzw. „motosportu”. Z tego względu Wystawa jest adresowana nie tylko do typowych pasjonatów motoryzacji (tzw. petrolheads), ale również do rodzin.

Wystawa ma jednocześnie charakter wyłącznie statyczny, tzn. samochody oraz motory prezentowane podczas wystawy nie poruszają się w żaden sposób, uczestnicy oraz organizatorzy Wystawy nie użytkują eksponatów jako środków transportu.

Nie są Państwo właścicielem prezentowanych na Wystawie obiektów (eksponatów), w związku z czym zawierają Państwo z zewnętrznymi podmiotami, tj. własnymi partnerami biznesowymi, umowy udostępnienia obiektów na cele wystawowe (Umowy). Państwa partnerami, którzy przystępują do Umów są zasadniczo kolekcjonerzy samochodów i motocyklów, osoby fizyczne lub prawne, które zainteresowane są komercjalizacją swoich eksponatów. Jednocześnie podmioty takie nie są absolutnie zainteresowane udostępnianiem swoich aktywów do użytkowania w roli środków transportu - z perspektywy kolekcjonerów taki sposób wykorzystania udostępnianych aktywów jest wysoce niepożądany, ponieważ: obniża to wartość samochodów, a jednocześnie specyfika silników, układów jezdnych etc. wymaga szczególnych umiejętności przy użytkowaniu eksponatów.

Wszystkie Umowy zawierane przez Państwa bazują na jednym szablonie stosowanym przez Państwa. Nie posiadają Państwo prawa do oddania w używanie ani przechowanie obiektów do ekspozycji innym podmiotom. Ponadto, na podstawie umowy o udostępnienie, są Państwo zobowiązani do nieużywania obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy w innych celach niż te zawarte w Umowach.

Państwa uprawnienia wynikające z Umów ograniczają się w związku z tym wyłącznie do możliwości prezentacji obiektów udostępnianych na podstawie Umów jako eksponatów na Wystawie. W związku z powyższym, żaden z udostępnionych obiektów nie może być np. wykorzystywany do prywatnych lub firmowych przejazdów. W praktyce obiekty używane przez Wnioskodawcę w ramach zawartych Umów nie były i nie są wykorzystywane przez Państwa jako środki transportu w klasycznym ujęciu, ale były i są wykorzystywane właśnie wyłącznie i pod groźbą potencjalnych roszczeń cywilnoprawnych Państwa partnerów biznesowych jako eksponaty na Wystawie. Jest to zasadniczo jedyne rozwiązanie akceptowalne dla partnerów i kolekcjonerów z wyżej wskazanych przyczyn.

Przedmiotem Umów było i jest udostępnianie pojazdów przez udostępniających (kolekcjonerów tudzież Państwa partnerów biznesowych) na Państwa rzecz w celu ich ekspozycji na Wystawie. Są Państwo zobowiązani do pokrycia kosztów przechowywania i należytego utrzymania obiektów do ekspozycji, przez cały okres udostępnienia oraz do zapewnienia należytej ochrony od ryzyka pożaru, kradzieży, zabrudzeń i dotykania przez nieupoważnione osoby, a w szczególności osoby uczęszczające na organizowane przez Państwa Wystawy. W konsekwencji są Państwo wyłącznie odpowiedzialni za należytą dbałość o stan obiektów podczas udostępniania ich przez jej partnerów biznesowych (strony Umów).

Przy każdej edycji Wystawy zawierają Państwo ponad 20 Umów, tj. umów o udostępnienie obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy. Na ich podstawie zobowiązują się Państwo do zapewnienia na własny koszt transportu eksponatów do miejsca organizacji Wystawy. Jak wynika z treści Umów, mają Państwo zorganizować transport eksponatów z miejsca wskazanego przez udostępniającego do miejsca ekspozycji (tj. na Wystawę), przy czym transport ten musi się odbywać w praktyce z wykorzystaniem specjalistycznych środków transportu, które przewiozłyby eksponaty na miejsce Wystawy. Poza wskazanym transportem z miejsca odbioru do miejsca wystawy pojazdy nie mogą jeździć. Ponadto w umowach znajduje się również zapis, stanowiący uprawnienie udostępniającego do odmowy wydania pojazdu w przypadku stwierdzenia braku wystarczającego zabezpieczenia podczas transportu.

W konsekwencji nie mają Państwo innych uprawnień niż wyłącznie prezentowanie obiektów udostępnionych na podstawie Umów na Wystawie. Państwa pracownicy nie mogą samodzielnie użytkować eksponatów z Wystawy ani przemieszczać ich poza teren Wystawy.

Na podstawie Umów, właściciele eksponatów wyrażają zgodę na nieodpłatne fotografowanie i filmowanie udostępnionych obiektów oraz wykorzystywanie powstałych dzieł zawierających wizerunek eksponatów na potrzeby związane z Wystawą oraz z jej promocją. Uprawnienia te są efektywnie wykorzystywane przez Państwa, prezentują Państwo obiekty z ekspozycji w ramach Wystawy w swoich materiałach marketingowych jako eksponaty prezentowane na organizowanych przez siebie wydarzeniach. Unikają Państwo jednak prezentowania materiałów promocyjnych, które mogłyby sugerować, że eksponaty mogą poruszać się podczas Wystawy lub być udostępniane do używania komukolwiek.

Nie nabywają Państwo w praktyce paliwa lub części eksploatacyjnych do obiektów, których udostępnienie jest przedmiotem Umów. Dokonywanie takich wydatków nie jest konieczne, ponieważ w praktyce obiekty udostępniane Państwu nie są eksploatowane jako środki transportu, a w związku z tym wydatki dokonywane przez Państwa na poczet obiektów wystawowych z Wystawy z nimi związane są raczej typowe dla eksponatów na Wystawach, tj. związane są z ich transportem na odpowiednio przystosowanych i zabezpieczonych pojazdach służących do transportu obiektów takich jak eksponaty z Wystawy, bieżącą konserwacją oraz czyszczeniem, a także ochroną i ubezpieczeniem.

Wystawa organizowana przez Państwa ma charakter wyłącznie komercyjny. W związku z organizacją wydarzenia, sprzedawane są bilety wstępu, co przekłada się na osiągnięcie przez Państwa realnego zysku. Nie uzyskują Państwo przychodów z tytułu eksploatacji samochodów udostępnionych na podstawie Umów na zasadach właściwych dla środków transportu.

Wynagrodzenie ustalone na podstawie Umów stanowi określony procent od ogólnej kwoty przychodów Wystawy powstałych ze sprzedaży biletów, nie mniej jednak niż kwota ryczałtowo określana indywidualnie od poszczególnych eksponatów. W praktyce oznacza to, że sposób kalkulacji wynagrodzenia Państwa partnerów biznesowych został ustalony w ten sposób, że wynagrodzenie to jest uzależnione nie od używania eksponatów z Wystawy jako środków transportu, ale w sposób odpowiadający przeznaczeniu obiektów udostępnianych na podstawie Umów na cele organizacji eventów (w tym przypadku Wystawy). Państwa partnerzy biznesowi otrzymują tym samym wynagrodzenie uzależnione nie od zużycia eksponatów z Wystawy ale od zainteresowania samą Wystawą oraz ilości zakupionych biletów.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z wynajęciem przez Państwa eksponatów na podstawie Umów, które nie poruszają się po drogach, a są wykorzystywane wyłącznie jako eksponaty na zorganizowanej przez Państwa Wystawie mają Państwo prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytułu niezbędnych wydatków na poczet wykorzystywania i eksponowania obiektów udostępnionych Państwu na podstawie Umów na Wystawie na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z powołanych powyżej uregulowań art. 86a ustawy zasadą jest, że w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ograniczonej wysokości. W przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych do użytku mieszanego, tj. do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz na cele prywatne podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z tytułu wydatków dotyczących nabycia tych pojazdów, rat leasingowych oraz innych wydatków, np. paliwa do ich napędu. Natomiast to ograniczone prawo nie ma zastosowania w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Odnosząc się zatem do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że w rozpatrywanej sprawie ograniczenie wynikające z art. 86a ustawy nie znajduje zastosowania. Wskazać należy, że samochody (eksponaty), o których mowa we wniosku nie są używane czy też eksploatowane stricte w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.

Jak wskazano we wniosku, w ramach organizowanego wydarzenia są prezentowane różnego rodzaju, wyjątkowe samochody oraz motocykle uznawane za „topowe” w swojej klasie. Wystawa ma charakter wyłącznie statyczny, tzn. samochody oraz motory prezentowane podczas wystawy nie poruszają się w żaden sposób, uczestnicy oraz organizatorzy Wystawy nie użytkują eksponatów jako środków transportu. Nie są Państwo właścicielem prezentowanych na Wystawie obiektów (eksponatów), w związku z czym zawierają z zewnętrznymi podmiotami, tj. własnymi partnerami biznesowymi, umowy udostępnienia obiektów na cele wystawowe (Umowy). Nie posiadają Państwo prawa do oddania w używanie ani przechowanie obiektów do ekspozycji innym podmiotom. Na podstawie umowy o udostępnienie, są Państwo zobowiązani do nieużywania obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy w innych celach niż te zawarte w Umowach.

Ponadto, co istotne, Państwa uprawnienia wynikające z Umów ograniczają się w związku z tym wyłącznie do możliwości prezentacji obiektów udostępnianych na podstawie Umów jako eksponatów na Wystawie. Żaden z udostępnionych obiektów nie może być np. wykorzystywany do prywatnych lub firmowych przejazdów. W praktyce obiekty używane przez Państwa w ramach zawartych Umów nie były i nie są wykorzystywane przez Państwa jako środki transportu w klasycznym ujęciu, ale były i są wykorzystywane właśnie wyłącznie i pod groźbą potencjalnych roszczeń cywilnoprawnych Państwa partnerów biznesowych jako eksponaty na Wystawie. Jest to zasadniczo jedyne rozwiązanie akceptowalne dla partnerów i kolekcjonerów. Przedmiotem Umów było i jest udostępnianie pojazdów przez udostępniających (kolekcjonerów tudzież Państwa partnerów biznesowych) na Państwa rzecz w celu ich ekspozycji na Wystawie.

Przy każdej edycji wystawy zawierają Państwo ponad 20 Umów, tj. umów o udostępnienie obiektów do ekspozycji w ramach Wystawy. Na ich podstawie zobowiązują się Państwo do zapewnienia na własny koszt transportu eksponatów do miejsca organizacji Wystawy. Jak wynika z treści Umów, mają Państwo zorganizować transport eksponatów z miejsca wskazanego przez udostępniającego do miejsca ekspozycji (tj. na Wystawę), przy czym transport ten musi się odbywać w praktyce z wykorzystaniem specjalistycznych środków transportu, które przewiozłyby eksponaty na miejsce Wystawy. Poza wskazanym transportem z miejsca odbioru do miejsca wystawy pojazdy nie mogą jeździć. Ponadto w umowach znajduje się również zapis, stanowiący uprawnienie udostępniającego do odmowy wydania pojazdu w przypadku stwierdzenia braku wystarczającego zabezpieczenia podczas transportu.

Nie mają Państwo innych uprawnień niż wyłącznie prezentowanie obiektów udostępnionych na podstawie Umów na Wystawie. Państwa pracownicy nie mogą samodzielnie użytkować eksponatów z Wystawy ani przemieszczać ich poza teren Wystawy. Nie nabywają Państwo w praktyce paliwa lub części eksploatacyjnych do obiektów, których udostępnienie jest przedmiotem Umów. Dokonywanie takich wydatków nie jest konieczne, ponieważ w praktyce obiekty udostępniane Państwu nie są eksploatowane jako środki transportu, a w związku z tym wydatki dokonywane przez Państwa na poczet obiektów wystawowych z Wystawy z nimi związane są raczej typowe dla eksponatów na Wystawach, tj. związane są z ich transportem na odpowiednio przystosowanych i zabezpieczonych pojazdach służących do transportu obiektów takich jak eksponaty z Wystawy, bieżącą konserwacją oraz czyszczeniem, a także ochroną i ubezpieczeniem.

Tym samym skoro opisane we wniosku samochody nie są używane czy eksploatowane stricte w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej oraz są Państwo uprawnieni wyłącznie do prezentacji samochodów udostępnianych na podstawie Umów jako eksponatów na Wystawie (nie mają Państwo innych uprawnień niż wyłącznie prezentowanie obiektów udostępnionych na podstawie Umów na Wystawie), przepisy art. 86a ustawy nie mają zastosowania w rozpatrywanej sprawie.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na poczet wykorzystywania i eksponowania obiektów udostępnionych Państwu na podstawie Umów (eksponatów stanowiących samochody oraz motocykle).

W rozpatrywanej sprawie są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny. W związku z organizowaną Wystawą ponoszą Państwo wydatki na poczet obiektów wystawowych (eksponatów stanowiących samochody oraz motocykle). Dokonywane przez Państwa wydatki na poczet obiektów wystawowych są typowe dla eksponatów na Wystawach, tj. związane są z ich transportem na odpowiednio przystosowanych i zabezpieczonych pojazdach służących do transportu obiektów takich jak eksponaty z Wystawy, bieżącą konserwacją oraz czyszczeniem, a także ochroną i ubezpieczeniem. Wskazali Państwo, że organizowana przez Państwa Wystawa ma charakter wyłącznie komercyjny. W związku z organizacją wydarzenia, sprzedawane są bilety wstępu, co przekłada się na osiągnięcie przez Państwa realnego zysku.

Jednocześnie, jak ustalono powyżej, w Państwa przypadku w odniesieniu do eksponatów stanowiących samochody, ograniczenie wynikające z art. 86a ustawy nie znajduje zastosowania.

Zatem w przypadku gdy nabyte przez Państwa towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów usług przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki na poczet wykorzystywania i eksponowania obiektów udostępnionych Państwu na podstawie Umów (eksponatów stanowiących samochody oraz motocykle), zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. Powyższe prawo przysługuje z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.