Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, iż świadczenie TOP w związku, z którym otrzymują Państwo wynagrodzenie od kontrahenta stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT oraz uznania, iż obowiązek podatkowy w związku z wynagrodzeniem za usługę TOP powstaje w momencie otrzymania informacji o należnym Państwu wynagrodzeniu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) Kopalnie (…) Sp. z o.o. (dalej „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, opodatkowanym w Polsce od całości swoich dochodów. Spółka jest także czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Głównym przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę jest wydobycie i sprzedaż ..., które są wykorzystywane przede wszystkim w ramach przemysłu ....oraz chemii budowlanej.

Wnioskodawca jest uczestnikiem rynku mocy, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (tj. Dz. U. z 2023 poz. 2131 z późn. zm. – dalej „u.r.m.”), w ramach którego pełni funkcję jednostki fizycznej, tj. wyodrębnionego zespołu urządzeń technicznych wraz z przyporządkowanymi im punktami pomiarowymi w systemie.

W związku z uczestnictwem w rynku mocy Wnioskodawca zawarł umowę z kontrahentem, który w ramach rynku mocy pełni funkcję dostawcy mocy, o którym mowa w art. 2 pkt 4 u.r.m., a to właściciela jednostki rynku mocy, będącego właścicielem jednostek fizycznych tworzących jednostkę rynku mocy lub podmiotem upoważnionym przez właścicieli tych jednostek fizycznych do dysponowania nimi na rynku mocy.

Wnioskodawca nie ma zawartej umowy bezpośrednio z operatorem rynku mocy w rozumieniu art. 2 pkt 27 u.r.m., to jest operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego, o którym mowa w art. 3 pkt 24 lub 28 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne. Umowę z operatorem zawarł natomiast kontrahent Wnioskodawcy będący dostawcą mocy.

W ramach umowy zawartej z kontrahentem Wnioskodawca zobowiązany jest m.in. do realizacji obowiązku w postaci zobowiązania się Spółki do pozostawania w okresie obowiązywania umowy w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej, nie mniejszej niż Mocy Akceptowana, poprzez czasowe ograniczenie poboru energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej (redukcja zapotrzebowania). W związku z tym obowiązkiem Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie rozliczane w okresach kwartalnych.

Odrębnym zobowiązaniem Wnioskodawcy oraz odrębną instytucją rynku mocy, w której udział bierze Spółka jest testowy okres przywołania (dalej: „TOP”), o którym mowa w art. 67 u.r.m. TOP odbywa się nie częściej niż raz na kwartał i zgodnie z art. 67 ust. 5 u.r.m., ogłaszany jest przez operatora w stosunku do podległych mu jednostek rynku mocy, w tym w stosunku do kontrahenta Wnioskodawcy.

Celem TOP jest weryfikacja możliwości zapewnienia przez jednostki rynku mocy określonego poziomu redukcji mocy. Faktycznie redukcja poziomu mocy spoczywa na poszczególnych jednostkach fizycznych (m.in. Wnioskodawca), z którym jednostki rynku mocy mają zawarte umowy (m.in. kontrahent Wnioskodawcy).

Zgodnie z art. 67 ust. 5 u.r.m., w przypadku pozytywnego wyniku testowego okresu przywołania na rynku mocy operator pokrywa na wniosek dostawcy mocy uzasadnione koszty związane z jego wykonaniem dla jednostki rynku mocy, przy czym wysokość rekompensaty:

1)nie może być wyższa niż równowartość tygodniowego wynagrodzenia dostawcy mocy w odniesieniu do tej jednostki rynku mocy - w przypadku jednostki rynku mocy wytwórczej albo

2)jest równa wartości tygodniowego wynagrodzenia dostawcy mocy w odniesieniu do tej jednostki rynku mocy - w przypadku jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania.

Jednocześnie, zgodnie z umową zawartą przez Wnioskodawcę z kontrahentem, także Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie z tytułu uczestnictwa w TOP. Zgodnie z postanowieniami umowy, klientowi (tu: Wnioskodawca) przysługuje prawo do otrzymania zwrotu uzasadnionych kosztów związanych z przeprowadzonym Testowym Okresem Przywołania tylko w przypadku, w którym wykona redukcję w trakcie Testowego Okresu Przywołania w wielkości co najmniej równej Mocy Akceptowanej pomniejszonej o zgłoszone Niedyspozycyjności. Wysokość kwoty zwróconej PSE Usługodawcy jest zależna od sumarycznej wartości Obowiązku Mocowego Jednostki Rynku Mocy Usługodawcy, w której skład wchodzi Jednostka Fizyczna Klienta, dla tygodnia w którym miał miejsce Testowy Okres Przywołania, a jej wysokość stanowi iloczyn:

1.ilorazu Mocy Akceptowanej Klienta pomniejszonej o Niedyspozycyjności odniesionej do sumy Mocy Akceptowalnych pomniejszonych o Niedyspozycyjności wszystkich Jednostek Fizycznych wchodzących w skład Jednostki Rynku Mocy, do której należy Jednostka Fizyczna Klienta w godzinie Testowego Okresu Przywołania oraz

2.wielkości 95% kwoty zwrotu otrzymanej od PSE opisanej powyżej.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że należne mu wynagrodzenie, choć wskazuje na uwzględnienie zwrotu poniesionych kosztów związanych z TOP, faktycznie oderwane jest od jakichkolwiek kosztów ponoszonych przez jednostki fizyczne, w tym Wnioskodawcę.

Informację o wysokości wynagrodzenia Wnioskodawca otrzymuje od kontrahenta, co następuje po upływie kilku tygodni lub kilku miesięcy. Informacja o wysokości wynagrodzenia otrzymana od kontrahenta stanowi podstawę do wystawienia faktury przez Wnioskodawcę. Tytułem przykładu Wnioskodawca wskazuje, że ostatni TOP miał miejsce 24 maja 2024 r. Informację o wysokości wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy od kontrahenta Spółka otrzymała drogą mailową w dniu 19 lipca 2024 r., tj. prawie 2 miesiące po terminie, w którym faktycznie realizowany był TOP.

Wnioskodawca podkreśla, że nie posiada danych ani informacji, które pozwoliłyby mu na samodzielne obliczenie wynagrodzenia z tytułu TOP w terminie faktycznego wystąpienia TOP, w szczególności Wnioskodawca nie dysponuje dostępem do portalu internetowego operatora, a portal prowadzony przez kontrahenta nie udostępnia takowych informacji poszczególnym jednostkom fizycznym, w tym Wnioskodawcy.

Wnioskodawca wskazuje, że sekwencja zdarzeń w ramach TOP jest następująca:

1)Wnioskodawca otrzymuje informację od kontrahenta o planowanym terminie TOP;

2)wykonanie TOP przez Wnioskodawcę oraz inne jednostki fizyczne;

3)informacja od kontrahenta o wynikach TOP oraz o wysokości należnego wynagrodzenia.

Pytania

1.Czy świadczenie TOP polegające na sprawdzeniu możliwości zapewnienia odpowiedniego poziomu redukcji zapotrzebowania na energię elektryczną, w związku, z którym kontrahent wypłaca Wnioskodawcy wynagrodzenie stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT?

2.W przypadku gdy stanowisko Wnioskodawcy na pytanie nr 1 jest prawidłowe – czy obowiązek podatkowy z tytułu usługi TOP po stronie Wnioskodawcy powstaje w momencie otrzymania informacji od kontrahenta o wysokości należnego wynagrodzenia?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie TOP w związku, z którym Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie od kontrahenta stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

2.W przypadku gdy stanowisko Wnioskodawcy na pytanie nr 1 jest prawidłowe - w ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy w związku z wynagrodzeniem za usługę TOP powstaje w momencie otrzymania informacji o należnym Wnioskodawcy wynagrodzeniu.

Uzasadnienie:

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przyjęto, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Co do zasady, towarem, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, jest m.in. energia elektryczna w każdej postaci.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszym przypadku w ramach TOP nie dochodzi jednakże do dostawy energii elektrycznej na rzecz kontrahenta, Wnioskodawca w ramach TOP nie wytwarza bowiem energii elektrycznej, którą następnie oddaje do sieci przesyłowej kontrahenta, a tym samym nie dochodzi do przeniesienia własności energii elektrycznej jako towaru. Wobec tego, świadczenie Wnioskodawcy w ramach TOP nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

W ramach TOP Wnioskodawca wykonuje określone świadczenie, którego odbiorcą jest kontrahent, a które to świadczenie wynika z zawartej przez strony umowy. Świadczenie to, jak już wskazano, polega na zweryfikowaniu przez kontrahenta czy poszczególne jednostki fizyczne (w tym Wnioskodawca) są w stanie zagwarantować określony poziom redukcji mocy. Świadczenie takie, zdaniem Wnioskodawcy, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Aby przyjąć, że dane świadczenie stanowi odpłatne świadczenie usług należy wykazać, że istnieje podmiot stanowiący odbiorcę tego świadczenia. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że elementem koniecznym do uznania, że umowa obejmowała świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia. Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą. Nie ma tutaj bowiem żadnej konsumpcji. Skoro świadczenie nie jest konsumowane, to nie stanowi ono usługi. Musi pozostać poza sferą objętą opodatkowaniem VAT, podatek ten bowiem obciąża konsumpcję (tak m.in. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 listopada 2017 r., sygn. akt. I SA/Po 515/17).

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszym przypadku odbiorcą świadczenia jest kontrahent, co wynika m.in. z zawartej przez strony umowy, jak również z obowiązujących przepisów. Kontrahent bowiem jako dostawca mocy, zobowiązany jest do zapewnienia wobec operatora określonego poziomu redukcji mocy, za co przysługuje mu wynagrodzenie od operatora. Obowiązek ten kontrahent realizuje za pośrednictwem jednostek fizycznych, z którymi zawarł w tym zakresie umowę (m.in. z Wnioskodawcą).

Weryfikacja możliwości realizacji obowiązku mocowego przez kontrahenta w stosunku do operatora następuje w ramach TOP, za co kontrahent otrzymuje wynagrodzenie, stanowiące zwrot poniesionych kosztów. Jednocześnie, w praktyce, możliwość otrzymania wynagrodzenia przez kontrahenta uzależniona jest od zapewnienia odpowiedniej redukcji mocy przez jednostki fizyczne, takie jak Wnioskodawca, z którymi jako dostawca mocy zawarł umowy.

Zapewnienie odpowiedniego poziomu redukcji mocy w ramach TOP przez Wnioskodawcę wiąże się z realną i rzeczywistą korzyścią po stronie kontrahenta, która przejawia się w otrzymaniu przez niego wynagrodzenia od operatora, co wynika z art. 67 ust. 5 u.r.m. Tym samym w ocenie Wnioskodawcy występuje oczywisty i bezpośredni związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy świadczeniem realizowanym przez Wnioskodawcę (zapewnienie określonego poziomu redukcji mocy w ramach TOP) a otrzymywanym przez Wnioskodawcę wynagrodzeniem (zwrot kosztów). Spełniona jest więc przesłanka do uznania świadczenia Wnioskodawcy za odpłatne świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż kontrahent jest odbiorcą tego świadczenia i w związku z jego otrzymaniem od Wnioskodawcy uzyskuje z tego realną korzyść w postaci wynagrodzenia od operatora.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, w ramach TOP Wnioskodawca świadczy na rzecz kontrahenta odpłatną usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 29 listopada 2023 r., nr: 0111-KDIB3-1.4012.654.2023.1.IK, w której tut. Organ wskazał, że testowy okres przywoływania „TOP” jest narzędziem sprawdzającym czy jego kontrahent (w przedmiotowej sprawie Państwo) jest zdolny do należytego wykonania umowy czyli wykonania obowiązku mocowego polegającego na pozostawaniu w gotowości do dostarczania przez jednostkę rynku mocy określonej w umowie mocowej mocy elektrycznej do systemu oraz dostarczeniu określonej mocy elektrycznej do systemu w okresach przywołania na rynku mocy. W przypadku pozytywnego wyniku otrzymują Państwo wynagrodzenie. Zatem otrzymują Państwo wynagrodzenie w związku ze świadczeniem wykonanym przez Spółkę na rzecz Operatora. W konsekwencji wykonanie obowiązku mocowego w zakresie wykonania TOP dla jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania, w związku, z którym Operator wypłaca na rzecz Państwa Środki w związku z pozytywnym wynikiem TOP należy uznać za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT.

Interpretacja to dotyczyła co prawda relacji operator – dostawca mocy, nie zaś dostawca mocy – jednostka fizyczna jak w niniejszym przypadku, niemniej jednak, zdaniem Wnioskodawcy, przesłanki wskazane przez Organ występują także w ramach relacji Wnioskodawcy i kontrahenta.

Ad 2.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszym przypadku, w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy nie będzie miał zastosowania żaden przepis szczególny, w szczególności art. 19a ust. 5 pkt 4 lit a (dostawa energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego) jak również art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret 6 ustawy o VAT (dystrybucja energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego), gdyż świadczenie TOP nie obejmuje żadnej z ww. czynności.

Wnioskodawca wskazuje więc, że zastosowanie będzie miała ogólna reguła wskazana w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym obowiązek podatkowy po stronie Wnioskodawcy powstanie w dacie wykonania usługi testowego okresu przywołania. Podkreślić należy jednak, że regulacje wynikające z przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jak również z przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy nie wskazują na moment, który określałby faktyczne wykonanie usługi TOP świadczonej przez Spółkę w ramach relacji pomiędzy dostawcą mocy (kontrahent) a jednostką fizyczną (Wnioskodawca).

Zdaniem Wnioskodawcy, co wynika pośrednio z odpowiedzi na pytanie nr 1, o fakcie wykonania przez niego usługi TOP można mówić wyłącznie w przypadku, w którym spełnione zostaną przesłanki umożliwiające otrzymanie przez niego wynagrodzenia z tego tytułu. Sam fakt wystąpienia TOP i wzięcia w nim udziału przez Wnioskodawcę nie ma w tym przypadku znaczenia. Samo uczestnictwo w TOP przez Wnioskodawcę nie wiąże się bowiem z jakąkolwiek korzyścią po stronie kontrahenta, a tym samym nie wystąpiłaby jedna z cech niezbędna do uznania, że świadczenie stanowi usługę w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym sam fakt wystąpienia TOP i wzięcia w nim udziału przez Wykonawcę nie stanowi wykonania usługi i powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w ramach podatku od towarów i usług. Reguła ta ma zastosowanie także w przypadku, gdy TOP zakończony został pozytywnym wynikiem i Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie od kontrahenta, dopiero pozytywna weryfikacja TOP pozwala przyjąć, że usługa została wykonana zgodnie z umową zawartą przez strony.

Wnioskodawca podkreśla w tym miejscu ponownie, że nie posiada niezbędnych informacji pozwalających określić wysokość należnego mu wynagrodzenia. Informacja o wysokości wynagrodzenia pochodzi od kontrahenta, który udostępnia te informacje Wnioskodawcy z pewnym opóźnieniem, co może nastąpić po upływie kilku tygodni lub miesięcy.

Fakt ten ma istotne znaczenie, gdyż zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Należne podatnikowi wynagrodzenie stanowi podstawę opodatkowania, która ma niezwykle istotne znaczenie z punktu widzenia obowiązków ciążących na podatnikach podatku od towarów i usług. Podstawa opodatkowania sama w sobie stanowi obligatoryjny element faktury VAT, do wystawienia której zobowiązany jest podatnik z tytułu świadczonych przez siebie usług, jak również stanowi podstawę do obliczenia kwoty podatku od towarów i usług oraz kwoty łącznej należności, które to kwoty także stanowią niezbędne elementy faktury VAT wystawianej przez podatnika.

W związku z powyższym, obiektywny brak informacji o wysokości należnego wynagrodzenia po stronie Wnioskodawcy czyni w praktyce niemożliwym wystawienie faktury, który to obowiązek ciąży na Wnioskodawcy w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym, samo zrealizowanie się warunków TOP po stronie Wnioskodawcy, które umożliwia mu uzyskanie wynagrodzenia nie świadczy w niniejszym przypadku o tym, że usługa została wykonana, a tym samym, że powstał po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, dopiero w momencie, w którym uzyska on informację od kontrahenta o wysokości należnego wynagrodzenia można stwierdzić, że po stronie Wnioskodawcy zmaterializuje się obowiązek podatkowy. Dopiero bowiem ten moment powoduje obiektywną możliwość określenia podstawy opodatkowania, kwoty podatku od towarów i usług należnego oraz kwoty łącznej należności, będących elementami konstytutywnymi faktury VAT w myśl art. 106e ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy jako datę wykonania usługi (a więc również datę sprzedaży w treści faktury) Wnioskodawca powinien przyjąć dzień, w którym uzyskał informację o wysokości należnego mu wynagrodzenia. W opisanym powyżej przypadku sam fakt odbycia się TOP w dniu 24 maja 2024 r. nie przesądza o fakcie wykonania usługi przez Spółkę, gdyż nie posiadała ona informacji o pozytywnym zaliczeniu TOP ani o wysokości należnego wynagrodzenia. Dopiero w dniu 19 lipca 2024 r., gdy Spółka otrzymała drogą mailową informację o wysokości należnego wynagrodzenia od kontrahenta, powinna rozpoznać obowiązek podatkowy w ramach usługi TOP.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy zbieżne jest z poglądem tut. Organu przedstawionym w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 14 grudnia 2022 r., nr: 0111-KDIB3- 1.4012.404.2022.3.IK, w której przedmiotem rozstrzygnięcia była kwestia momentu rozpoznania obowiązku podatkowego w związku z uczestnictwem w rynku mocy w przypadku, w którym podatnik, analogicznie jak Wnioskodawca, nie posiadał informacji o należnym mu wynagrodzeniu przed otrzymaniem stosownej informacji od kontrahenta. Stan faktyczny opisany we wniosku dotyczy więc sytuacji podobnej do przedmiotu niniejszego wniosku, stąd zasadne jest, w ocenie Wnioskodawcy, odwołanie się do stanowiska przyjętego przez Organ.

W uzasadnieniu tut. Organ wskazał, że biorąc pod uwagę opis sprawy, nie jesteście Państwo w stanie wystawić faktury, dopóki P. nie wskaże kwoty wynagrodzenia za obowiązek mocowy. Jak wynika wprost z przepisów prawa sposób wynagradzania na rynku mocy następuje po wystawieniu faktury, która może być wystawiona dopiero po otrzymaniu od P. informacji zawierającej wartość należnego wynagrodzenia. Momentem powstania obowiązku podatkowego, jest dzień, w którym P. poinformuje Państwa o przysługującym wynagrodzeniu. W tym bowiem momencie - na gruncie VAT - można mówić o wykonaniu tejże usługi. Równocześnie datą sprzedaży (datą wykonania usługi) w treści faktury wystawianej tytułem wykonania obowiązku mocowego przejętego na rynku wtórnym jest data, w której jesteście Państwo poinformowani przez Operatora o wysokości przysługującego wynagrodzenia z tego tytułu. Podsumowując, analiza wskazanych okoliczności oraz regulacji prawnych pozwala w tym konkretnym przypadku uznać za prawidłowe Państwa stanowisko zgodnie, z którym w przypadku opisanego przez Państwa świadczenia obowiązek podatkowy powstaje w momencie (dacie), w którym Operator poinformuje Państwa o wysokości przysługującego im wynagrodzenia z ww. tytułu.

Podobne rozstrzygnięcie tut. Organu było przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 29 listopada 2023 r., nr: 0111-KDIB3-1.4012.654.2023.1.IK dotyczącej TOP, przy czym w ramach relacji operator – dostawca mocy, nie zaś tak jak w niniejszym przypadku dostawca mocy – jednostka fizyczna. We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że dopiero złożenie przez niego wniosku i rozpoznanie go przez operatora w systemie prowadzonym przez niego powoduje, że podatnik posiada informację o wysokości należnego mu wynagrodzenia. Wcześniej, to jest w momencie faktycznego wystąpienia TOP, podatnik nie posiada informacji pozwalających na określenie podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego.

Również w najnowszej interpretacji Dyrektora KIS z dnia 15 października 2024 r., nr: 0111-KDIB3-1.4012.414.2024.1.IK tut, Organ uznał, że w przypadku, w którym w sposób obiektywny podatnik nie jest w stanie samodzielnie określić, czy wynagrodzenie będzie mu należne i w jakiej wysokości, obowiązek podatkowy powstaje w dacie otrzymania stosownej informacji od kontrahenta. W stanie faktycznym podatnik wskazał, że spółka w momencie ograniczenia produkcji energii oraz w momencie składania wniosku o Rekompensatę nie zna wysokości ewentualnej Rekompensaty. Ponadto, Spółka wskazuje, że w niektórych sytuacjach nie ma pewności czy wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie (np. powyżej opisana sytuacja, w której najpierw Y. odmówiło Spółce wypłaty Rekompensaty i dopiero po złożeniu reklamacji uznano prawo Spółki do Rekompensaty za zasadne). Spółka nie oblicza kwot Rekompensaty i nie może tych kwot z dokładnością obliczyć z uwagi na fakt, że nie posiada wszystkich niezbędnych danych.

Dyrektor KIS uzasadniając swoje stanowisko w zakresie powstania obowiązku podatkowego w momencie otrzymania od kontrahenta informacji rozliczeniowej przez podatnika przyjął, że w momencie ograniczenia produkcji energii nie znają Państwo wysokości przyznanej Rekompensaty i nie są Państwo w stanie tych kwot dokładnie obliczyć. Ponadto, w niektórych sytuacjach nie mają Państwo pewności czy Rekompensata w ogóle zostanie przyznana. Mając powyższe na uwadze, momentem faktycznego wykonania, a więc i momentem powstania obowiązku podatkowego, jest dzień, w którym Y. poinformuje Państwa o przysługującej Państwu Rekompensacie, a więc dzień otrzymania Informacji Rozliczeniowej. Wskazać również należy, że taki jak wynika z opisu sprawy, sposób świadczenia usługi i mechanizmy wynagradzania za nią wynikają z umów cywilnoprawnych. Sposób postępowania w przypadku ograniczenia produkcji energii jest sprecyzowany przez przepisy prawa. Skoro dopiero w momencie pozyskania informacji od Y. o wysokości Rekompensaty mogą Państwo ustalić podstawę opodatkowania, to momentem powstania obowiązku podatkowego będzie ta data.

Wnioskodawca podkreśla również, że obiektywny brak możliwości określenia wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę opodatkowania także przez orzecznictwo sądów administracyjnych wskazywany jest jako okoliczność uniemożliwiająca powstanie obowiązku podatkowego. W wyroku NSA z dnia 11 maja 2017 r., sygn. akt: I FSK 1386/15 przyjęte zostało przez ten sąd, że w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie może być zaakceptowana wykładnia przepisów prawa podatkowego, której rezultatem jest uznanie, że obowiązki podatnika w omawianym zakresie mogą powstać w sytuacji, gdy ze względu na okoliczności od siebie niezależne nie może on tym obowiązkom sprostać. Tymczasem z takim właśnie przypadkiem będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy podatnik, z uwagi na niemożność obliczenia podstawy opodatkowania (zależnej od wysokości należnej zapłaty - por. art. 29a u.p.t.u.), nie będzie mógł stwierdzić, w jakiej wysokości zobowiązanie podatkowe go obciąża, a tym samym jaki podatek należny powinien uwzględnić w składanej przez siebie deklaracji i jakiej wpłaty na rzecz organu podatkowego powinien dokonać.

Uzasadniając swoje stanowisko NSA przyjął, że w przypadku podatku od towarów i usług obowiązek i zobowiązanie podatkowe powstają, co do zasady, w tym samym momencie. Wobec tego, gdy podatnik nie posiada informacji o wysokości wynagrodzenia stanowiącego po jego stronie podstawę opodatkowania, co następuje z obiektywnych przyczyn nie zaś z uwagi na działanie podatnika, nie może powstać zobowiązanie podatkowe, którym zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2023 poz. 2383 z późn. zm. – dalej: „OP”) jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Przyjmując zaś wykładnię NSA w ww. orzeczeniu, zgodnie z którą obowiązek i zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług powstaje w tym samym momencie, w związku z brakiem możliwości powstania zobowiązania podatkowego, nie może również wystąpić obowiązek podatkowy po stronie podatnika.

Wnioskodawca pragnie podkreślić także, że na dzień wykonania TOP także organy podatkowe nie mogłyby określić Wnioskodawcy wysokości należnego wynagrodzenia, a tym samym kwoty podatku VAT należnego. W związku z powyższym, także po stronie organów podatkowych wystąpiłaby obiektywna niemożność wydania decyzji w tym zakresie i ustalenia kwoty zobowiązania po stronie podatnika.

W związku z powyższym uznanie, że na podatniku ciążyłby obowiązek wystawienia faktury i wykazania w niej podstawy opodatkowania, kwoty podatku należnego oraz łącznej należności w przypadku, gdy należne podatnikowi wynagrodzenie nie zostało jeszcze skonkretyzowane stanowiłoby niemożliwy do spełnienia przez podatnika obowiązek. Nałożenie zaś takiego obowiązku na podatnika, wbrew przyjęciu, że nikt nie może być zobowiązany do rzeczy niemożliwych (impossibilium nulla obligatio est) stałoby w oczywistej sprzeczności z podstawowymi zasadami i regułami demokratycznego państwa prawnego.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku, gdy z obiektywnych i niezależnych od Wnioskodawcy okoliczności nie jest on w stanie samodzielnie określić wysokości należnego mu wynagrodzenia, obowiązek podatkowy w związku ze świadczeniem TOP powstaje dopiero w momencie, w którym Spółka uzyska od kontrahenta informację o wysokości należnego mu wynagrodzenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT,

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:

• po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
• po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Ponadto należy zwrócić uwagę, że przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowią implementację art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z ww. regulacją Dyrektywy 2006/112/WE Rady, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Powyższe przepisy wskazują, że czynność podlega opodatkowaniu, jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Głównym przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest wydobycie i sprzedaż ...., które są wykorzystywane przede wszystkim w ramach przemysłu ....oraz chemii budowlanej. Są Państwo uczestnikiem rynku mocy, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy, w ramach którego pełnią Państwo funkcję jednostki fizycznej, tj. wyodrębnionego zespołu urządzeń technicznych wraz z przyporządkowanymi im punktami pomiarowymi w systemie. W związku z uczestnictwem w rynku mocy zawarli Państwo umowę z kontrahentem, który w ramach rynku mocy pełni funkcję dostawcy mocy, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o rynku mocy, tj. właściciela jednostki rynku mocy, będącego właścicielem jednostek fizycznych tworzących jednostkę rynku mocy lub podmiotem upoważnionym przez właścicieli tych jednostek fizycznych do dysponowania nimi na rynku mocy.

Nie zawarli Państwo umowy bezpośrednio z operatorem rynku mocy w rozumieniu art. 2 pkt 27 ustawy o rynku mocy. Umowę z operatorem zawarł Państwa kontrahent będący dostawcą mocy. W ramach umowy zawartej z kontrahentem zobowiązani są Państwo m.in. do realizacji obowiązku w postaci zobowiązania się do pozostawania w okresie obowiązywania umowy w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej, nie mniejszej niż Mocy Akceptowana, poprzez czasowe ograniczenie poboru energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej (redukcja zapotrzebowania). W związku z tym obowiązkiem przysługuje Państwu wynagrodzenie rozliczane w okresach kwartalnych. Odrębnym Państwa zobowiązaniem oraz odrębną instytucją rynku mocy, w której biorą Państwo udział jest testowy okres przywołania (TOP), o którym mowa w art. 67 ustawy o rynku mocy. TOP odbywa się nie częściej niż raz na kwartał i ogłaszany jest przez operatora w stosunku do podległych mu jednostek rynku mocy, w tym w stosunku do Państwa kontrahenta. Celem TOP jest weryfikacja możliwości zapewnienia przez jednostki rynku mocy określonego poziomu redukcji mocy. Faktycznie redukcja poziomu mocy spoczywa na Państwu, którzy jako jednostka rynku mocy zawarła umowę z kontrahentem. W przypadku pozytywnego wyniku testowego okresu przywołania na rynku mocy operator pokrywa na wniosek dostawcy mocy uzasadnione koszty związane z jego wykonaniem dla jednostki rynku mocy. Zgodnie z umową zawartą z kontrahentem, przysługuje Państwu wynagrodzenie z tytułu uczestnictwa w TOP. Zgodnie z postanowieniami umowy przysługuje Państwu prawo do otrzymania zwrotu uzasadnionych kosztów związanych z przeprowadzonym Testowym Okresem Przywołania tylko w przypadku, w którym wykonacie redukcję w trakcie Testowego Okresu Przywołania w wielkości co najmniej równej Mocy Akceptowanej pomniejszonej o zgłoszone Niedyspozycyjności. Należne Państwu wynagrodzenie, choć wskazuje na uwzględnienie zwrotu poniesionych kosztów związanych z TOP, faktycznie oderwane jest od jakichkolwiek kosztów ponoszonych przez jednostki fizyczne, w tym Państwa. Informację o wysokości wynagrodzenia otrzymują Państwo od kontrahenta, co następuje po upływie kilku tygodni lub kilku miesięcy. Informacja o wysokości wynagrodzenia otrzymana od kontrahenta stanowi podstawę do wystawienia przez Państwa faktury.

Rynek mocy to nowe, szczególne rozwiązanie regulacyjne, wprowadzone przepisami ustawy z 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2131).

Jest to mechanizm, zachęcający właścicieli elektrowni konwencjonalnych do utrzymywania bloków energetycznych w „gotowości” do produkcji i dostarczania energii elektrycznej. Takie bloki – jednostki rynku mocy będą dostawać pieniądze właśnie za „gotowość” – odpowiednią ilość PLN za każdy megawat zainstalowanej mocy w gotowej do pracy instalacji. Usługa ta nazwana jest obowiązkiem mocowym.

Zgodnie z art. 2 pkt 23 ww. ustawy o rynku mocy:

Stosownie do art. 57 ust. 1 ustawy o rynku mocy:

Zgodnie z art. 58 ust. 6 ww. ustawy:

W myśl art. 67 ust. 5 ustawy o rynku mocy:

Zgodnie z art. 67 ust. 6 ww. ustawy o rynku mocy:

Stosownie do art. 67 ust. 7 ustawy o rynku mocy:

W myśli art. 67 ust. 8 ustawy o rynku mocy:

Z powyższych przepisów wynika, że operator ma prawo do wyrywkowego sprawdzania, czy jego kontrahenci są zdolni do wykonania świadczeń z zawartych umów – może ogłosić testowy okres zagrożenia, czyli nakazać dostawcy mocy wykonanie obowiązku mocowego poprzez wskazaną jednostkę, za pokryciem uzasadnionych kosztów.

Obowiązek mocowy jest specyficznym świadczeniem – jego komponent polegający na dostarczeniu mocy do systemu może teoretycznie nigdy nie podlegać wykonaniu w trakcie obowiązywania umowy, jeśli nie wystąpi w tym czasie okres zagrożenia. Gdyby nie instytucje demonstracji oraz testowego okresu zagrożenia, operator nie miałby w istocie narzędzi do sprawdzenia, czy jego kontrahent jest zdolny do należytego wykonania umowy.

W pkt 40 wyroku Kennemer Golf (C‑174/00, EU:C:2002:200) i w pkt 36 wyroku Le Rayon d’Or (C‑151/13, EU:C:2014:185) Trybunał orzekł zasadniczo, że w przypadku gdy rozpatrywane świadczenie usług charakteryzuje się w szczególności ciągłą gotowością usługodawcy do udzielenia w odpowiednim momencie świadczeń wymaganych przez usługobiorcę, to aby uznać, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy wspomnianym świadczeniem oraz otrzymywanym w zamian świadczeniem wzajemnym, nie jest konieczne ustalenie, że zapłata odnosi się do zindywidualizowanego i ściśle określonego świadczenia udzielonego na żądanie usługobiorcy. W obydwu sprawach zakończonych tymi wyrokami występowało świadczenie usług podlegających opodatkowaniu, z którym to świadczeniem wiązała się zryczałtowana kwota, niezależnie od liczby wykonanych i uzyskanych świadczeń, a konkretnie, odpowiednio, przypadków korzystania z pola golfowego lub liczby świadczeń zdrowotnych.

Analizując przedstawiony opis sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa stwierdzić należy, że są spełnione warunki niezbędne do uznania świadczenia polegającego na pozostawaniu w gotowości do świadczenia obowiązku mocowego za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Mianowicie istnieje konsument świadczenia (Kontrahent), istnieje stosunek prawny między świadczącym usługę a usługobiorcą (umowa między Państwem - a Kontrahentem), w ramach którego świadczenia stron uznawane są za ekwiwalentne oraz między świadczeniem usługodawcy a wzajemnym świadczeniem usługobiorcy (wynagrodzeniem) istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Tym samym pozostawanie w gotowości do świadczenia usług obowiązku mocowego stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu VAT.

Natomiast testowy okres przywoływania „TOP” jest narzędziem sprawdzającym czy jego kontrahent jest zdolny do należytego wykonania umowy czyli wykonania obowiązku mocowego polegającego na pozostawaniu w gotowości do dostarczania przez jednostkę rynku mocy określonej w umowie mocowej mocy elektrycznej do systemu oraz dostarczeniu określonej mocy elektrycznej do systemu w okresach przywołania na rynku mocy.

Jak wskazano wyżej, zgodnie z umową zawartą z kontrahentem, przysługuje Państwu wynagrodzenie z tytułu uczestnictwa w TOP. Zgodnie z postanowieniami umowy przysługuje Państwu prawo do otrzymania zwrotu uzasadnionych kosztów związanych z przeprowadzonym Testowym Okresem Przywołania tylko w przypadku, w którym wykonacie redukcję w trakcie Testowego Okresu Przywołania w wielkości co najmniej równej Mocy Akceptowanej pomniejszonej o zgłoszone Niedyspozycyjności. Informację o wysokości wynagrodzenia otrzymują Państwo od kontrahenta, co następuje po upływie kilku tygodni lub kilku miesięcy. Informacja o wysokości wynagrodzenia otrzymana od kontrahenta stanowi podstawę do wystawienia przez Państwa faktury.

Zatem w związku ze świadczeniem wykonanym przez Państwa otrzymują Państwo wynagrodzenie.

W konsekwencji wykonanie obowiązku mocowego w zakresie wykonania TOP dla jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania, w związku z którym Kontrahent wypłaca na Państwa rzecz środki w związku z pozytywnym wynikiem TOP należy uznać za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT.

Podkreślić również należy, że testowy okres przywołania (TOP) jest narzędziem Operatora do sprawdzenia, czy jego kontrahent jest zdolny do należytego wykonania umowy czyli usługi polegającej na pozostawianiu w gotowości do dostarczenia przez jednostkę rynku mocy określonej w umowie mocowej mocy elektrycznej do systemu oraz dostarczeniu określonej mocy elektrycznej do systemu w okresach przywołania na rynku mocy.

Z powyższego zatem wynika, że TOP jest niezbędny do świadczenia obowiązku mocowego.  Wykonanie przez Państwa w ramach umowy zawartej z Kontrahentem obowiązku mocowego w zakresie TOP dla jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania, w związku z którym otrzymują Państwo wynagrodzenie od  kontrahenta w związku z pozytywnym wynikiem TOP, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, świadczenie TOP w związku, z którym otrzymują Państwo wynagrodzenie od kontrahenta stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 uznałem za prawidłowe.

Przechodząc z kolei do obowiązku podatkowego z tytułu wykonania TOP należy wskazać, że:

Zgodnie z przepisem art. 19a ust. 1 ustawy o VAT,

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis art. 19a ust. 1 formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Z brzmienia przepisów art. 19a ustawy o VAT nie wynika, by dla transakcji na rynku wtórnym, można było zastosować inny moment powstania obowiązku podatkowego, niż wykonanie usługi.

Jak wynika z opisu sprawy, nie posiadają Państwo danych ani informacji, które pozwoliłyby Państwu na samodzielne obliczenie wynagrodzenia z tytułu TOP w terminie faktycznego wystąpienia TOP, w szczególności nie dysponują Państwo dostępem do portalu internetowego operatora, a portal prowadzony przez kontrahenta nie udostępnia takowych informacji poszczególnym jednostkom fizycznym, w tym Państwu. Sekwencja zdarzeń w ramach TOP jest następująca: otrzymują Państwo informację od kontrahenta o planowanym terminie TOP, wykonanie TOP przez Państwa oraz inne jednostki fizyczne; informacja od kontrahenta o wynikach TOP oraz o wysokości należnego wynagrodzenia. Informację o wysokości wynagrodzenia otrzymują Państwo od kontrahenta, co następuje po upływie kilku tygodni lub kilku miesięcy. Informacja o wysokości wynagrodzenia otrzymana od kontrahenta stanowi podstawę do wystawienia przez Państwa faktury.

Zauważyć należy, że wynagrodzenie z tytułu wykonania TOP jest uzależnione od pozytywnego wyniku TOP.

Biorąc pod uwagę opis sprawy, nie jesteście Państwo w stanie wystawić faktury, dopóki nie otrzymają Państwo informacji od kontrahenta o wynikach TOP oraz o wysokości należnego wynagrodzenia. Skoro dopiero w momencie pozyskania informacji od Kontrahenta o wysokości wynagrodzenia mogą Państwo ustalić podstawę opodatkowania, to momentem powstania obowiązku podatkowego będzie ta data, tj. jest dzień, w którym kontrahent poinformuje Państwa o wynikach TOP i wysokości należnego wynagrodzenia.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że przedmiotowa usługa wykonana w ramach TOP przez Państwa nabiera cech odpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu VAT z chwilą uzyskania od Kontrahenta informacji o wysokości wynagrodzenia w związku z pozytywnym wynikiem TOP – i to właśnie w tym momencie usługę tę należy uznać za wykonaną w rozumieniu przepisów VAT.

W konsekwencji obowiązek podatkowy w VAT z tytułu wykonania przez Państwa obowiązku mocowego w zakresie wykonania TOP dla jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania, w związku z którym Kontrahent wypłaca na Państwa rzecz wynagrodzenie w związku z pozytywnym wynikiem TOP, powstaje z chwilą wykonania przedmiotowej usługi na rzecz Kontrahenta, tj. z chwilą, w której uzyskają Państwo od kontrahenta informację o wynikach TOP i wysokości należnego Państwu wynagrodzenia.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji, wyjaśnić należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i  niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.