Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że przenoszony w ramach podziału przez wydzielenie zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Działalność Wydzielaną stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, i w konsekwencji będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. Spółka z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca lub Spółka Dzielona) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i posiada na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej.

Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest realizacja obiektów budowlanych w zakresie prac (...). Wnioskodawca specjalizuje się w budownictwie przemysłowym oraz infrastrukturalnym (…), najczęściej pełniąc rolę podwykonawcy i pracując bezpośrednio na zlecenie generalnego wykonawcy.

Co do zasady Wnioskodawca realizuje kontrakty budowlane w Polsce, jak również na terytorium Niemiec (za pośrednictwem oddziału Spółki) oraz w Skandynawii (za pośrednictwem pracowników oddelegowanych).

Drugim obszarem działalności Wnioskodawcy jest wynajem i zarządzenie nieruchomościami. Spółka jest właścicielem nieruchomości, stanowiącej budynek biurowo-usługowy, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych Spółki w kwietniu 2024 r. Nieruchomość ta usytuowana jest na gruncie, który został oddany Spółce w użytkowanie wieczyste. Spółka wykorzystuje przedmiotowy budynek zarówno na cele związane z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej, obejmującej ok. 5% powierzchni użytkowej budynku, jak i w celu realizacji umów najmu z zewnętrznymi podmiotami gospodarczymi, które obejmują ok. 95% powierzchni.

Obecnie zawartych jest 7 umów najmu powierzchni oraz 8 umów wynajmu biura wirtualnego. Zgodnie z operatem szacunkowym z dnia 22 października 2024 r., przeprowadzonym na zlecenie Spółki, wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości ustalona dla potrzeb wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej również: ZCP) została oszacowana na kwotę (…) zł. Budowa nieruchomości została sfinansowana ze środków obrotowych Spółki, która skorzystała z prawa do odliczenia podatku VAT od poniesionych wydatków związanych z realizacją tej inwestycji.

Wnioskodawca aktualnie zatrudnia 292 osoby, są to w przeważającej mierze pracownicy oddelegowani na zagraniczne projekty budowlane. Obsługa w zakresie księgowości, kadr oraz zarządzania nieruchomościami została zlecona firmom zewnętrznym. Zewnętrzni usługodawcy wspierają Spółkę zarówno w obszarze działalności budowlanej, jak i najmu i zarządzania nieruchomościami, przy czym do obsługi najmu nieruchomości zewnętrzne wsparcie jest wystarczające, bez konieczności angażowania pracowników Wnioskodawcy.

Udziałowcami Spółki są:

• A.B. posiadający 100 udziałów w kapitale zakładowym,
• C.B. posiadający 100 udziałów w kapitale zakładowym,
• D.E posiadający 159 udziałów w kapitale zakładowym,
• F.E. Kotarba posiadająca 39 udziałów w kapitale zakładowym,
• G. sp. z o.o. posiadająca 2 udziały w kapitale zakładowym.

Mając na uwadze brak istotnych powiązań funkcjonalnych oraz odmienny charakter prowadzonej przez Spółkę działalności budowlanej (dalej jako: „Działalność Pozostająca”) oraz działalności w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami (dalej jako: „Działalność Wydzielana”), w celu uporządkowania struktury biznesowej została podjęta decyzja o rozdzieleniu ww. obszarów w taki sposób, aby każda z tych działalności była prowadzona przez odrębny podmiot prawny.

Planowany podział Spółki ma zostać przeprowadzony w formie podziału przez wydzielenie, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.).

W ramach tej czynności część majątku obejmująca działalność związaną z wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami, zostanie przeniesiona na Spółka Sp. z o.o. (dalej: A. lub Spółka Przejmująca).

Spółka Przejmująca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Polski i została założona w 2024 r. w celu realizacji konkretnej inwestycji deweloperskiej. W perspektywie długoterminowej jej działalność obejmować będzie szeroko pojęty obrót oraz zarządzanie nieruchomościami, w tym kolejne inwestycje deweloperskie, komercyjne oraz usługowe. Udziałowcami Spółka są: -A. A.B. sp. j. posiadająca 49% udziałów w kapitale zakładowym - H. sp. j. posiadająca 49% udziałów w kapitale zakładowym - A. sp. z o.o. posiadająca 2% udziałów w kapitale zakładowym.

W Spółce Dzielonej pozostanie cały obszar działalności budowlanej. W konsekwencji, po podziale Wnioskodawca będzie realizował głównie projekty budowlane, co pozwoli mu na koncentrację na tym rodzaju działalności.

Natomiast A. zajmie się zarządzaniem oraz wynajmem nieruchomości przeniesionej w wyniku podziału, w tym administrowaniem portfelem najmu i obsługą najemców. Takie rozwiązanie zapewni efektywniejsze zarządzanie działalnością biznesową, dostosowanie do specyfiki rynkowej, większą przejrzystość finansową oraz ochronę majątku trwałego (nieruchomości), niezwiązanego bezpośrednio z działalnością budowlaną.

W następstwie podziału przez wydzielenie wspólnicy Wnioskodawcy otrzymają udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Przejmującej. Spółka wskazuje, że udziały w Spółce Dzielonej nie zostały nabyte lub objęte przez udziałowców w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia, lub podziału podmiotów.

Podział zostanie przeprowadzony na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników Spółki Dzielonej oraz Zgromadzenia Wspólników Spółki Przejmującej.

Zgodnie z art. 536 § 1 k.s.h., zarząd Spółki Dzielonej oraz zarząd Spółki Przejmującej sporządzą pisemne sprawozdanie określające m.in. przyczyny podziału, jego podstawy prawne i ekonomiczne, stosunek wymiany udziałów oraz kryteria ich podziału.

Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są i będą na moment podziału wyposażone w niezbędne składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia swojej podstawowej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim dotychczas była ona wykonywana.

Na Dzień Podziału zostanie przeniesiony do Spółki Przejmującej kompletny zespół składników materialnych i niematerialnych związany z Działalnością Wydzielaną, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który na dzień podziału mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, w tym m.in.:

1)nieruchomości związane z Działalnością Wydzielaną, tj. nieruchomość budynkowa położona w (…) (wraz z wyposażeniem), o wartości rynkowej określonej operatem szacunkowym w wysokości (…) zł. oraz prawo użytkowania wieczystego geodezyjnie wyodrębnionej działki gruntu nr 1 o powierzchni 925 m²;

2)składniki majątku niestanowiące środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych (dalej: (…)) związane z Działalnością Wydzielaną, w tym:

- projektor, rzutnik, meble kuchenne i recepcyjne, meble konferencyjne (stół i krzesła), ekspresy do kawy, kuchenki mikrofalowe i czajniki,

3)szafy techniczne;

4)kopie ksiąg i dokumentów dotyczących Działalności Wydzielanej;

5)zobowiązania i rezerwy (jeżeli będą istnieć w Dniu Podziału), które są związane z Działalnością Wydzielaną;

6)środki pieniężne przydzielone do Działalności Wydzielanej;

7)prawa do domen internetowych: (...).pl;

8)prawa i obowiązki z umów związanych z Działalnością Wydzielaną, a także istniejące należności i zobowiązania wynikające z tych umów, tj.:

a)umowy najmu z kontrahentami, tj. 7 umów najmu powierzchni oraz 6 umów wynajmu biura wirtualnego;

b)umowa o zarządzanie nieruchomościami z firmą I., która została zawarta 20 marca 2024 r.,

c)umowy z dostawcami w zakresie Działalności Wydzielanej, w tym:

• L. S. A. (dystrybucja energii elektrycznej),
• M. Sp. z o. o. (sprzedaż energii elektrycznej),
• N. S. A.,
• O.,
• dostawcy internetu (P., R.),
• S. Sp. z o. o. (usługi ochrony),
• T. S. A. (konserwacja wind),
• usługi porządkowe.

Z uwagi na profil Działalności Wydzielanej, po podziale nie zachodzi potrzeba przeniesienia zespołu pracowników ze Spółki Dzielonej. Funkcjonowanie w obszarze zarządzania nieruchomościami nie wymaga stałego zaangażowania personelu, ponieważ zadania te są wykonywane sporadycznie, a nie w sposób ciągły.

W związku z tym Spółka Przejmująca w zakresie Działalności Wydzielanej będzie korzystać z usług firm zewnętrznych, w tym w szczególności w zakresie zarządzania nieruchomościami oraz obsługi dostawców usług. Firmy te zapewniają w pełni wystarczające wsparcie, umożliwiając efektywne i elastyczne zarządzanie Działalnością Wydzielaną, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów operacyjnych.

Z kolei na Dzień Podziału zespół składników materialnych i niematerialnych, związanych z Działalnością Pozostającą, który zostanie w Spółce, obejmie m.in.:

1)personel związany z Działalnością Pozostającą, posiadający odpowiednie kompetencje i doświadczenie, wraz z prawami, zobowiązaniami, należnościami i obowiązkami wynikającymi z umów o pracę lub umów cywilnoprawnych, na podstawie których osoby te wykonywały pracę lub świadczyły usługi związane z Działalnością Pozostającą w Spółce;

2)środki trwałe związane z Działalnością Pozostającą, w tym m.in. wózek widłowy, pojazdy, kontenery magazynowe, telewizory LED, laptopy, meble, nieruchomości związane z Działalnością Pozostającą (w szczególności lokal użytkowy przy (…) i inne środki trwałe wykazane w ewidencji środków trwałych, a nieprzeniesione do A.;

3)zapasy związane z Działalnością Pozostającą;

4)prawa i obowiązki, zobowiązania i należności wynikające z umów zawartych z klientami i dostawcami Spółki oraz innych umów zawartych przez Spółkę, które dotyczą Działalności Pozostającej, w tym m.in. wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki;

5)rezerwy i zobowiązania, które są związane z Działalnością Pozostającą;

6)środki pieniężne przydzielone do Działalności Pozostającej;

7)księgi i dokumenty dotyczące Działalności Pozostającej.

Wyżej wymieniony podział składników materialnych i niematerialnych pomiędzy Działalność Wydzielaną a Działalność Pozostającą zostanie odzwierciedlony w planie podziału, który będzie stanowić podstawę prawną dla przeprowadzenia Podziału.

Wszystkie składniki majątkowe, które zostaną przypisane do Działalności Wydzielanej oraz które pozostaną w Spółce Dzielonej, będą wystarczające do prowadzenia codziennej, zwykłej działalności odpowiednio Spółki Przejmującej, jak i Spółki Dzielonej w obszarach dotychczas realizowanych przez Spółkę. Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie odpowiednio z działalnością w zakresie najmu i zarzadzania nieruchomościami, jak i z działalnością budowlaną.

Zgodnie z zamierzeniami Wnioskodawcy, w procesie wydzielenia ZCP z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki na Spółkę Przejmującą przeniesione zostaną wszelkie zobowiązania i należności związane z gruntami oraz budynkiem. Obejmować to będzie w szczególności prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, jak również wyposażenie związane z tą nieruchomością. Natomiast w Spółce po podziale pozostanie w niezmienionym kształcie personel oraz zespół składników majątkowych i niemajątkowych przypisany pionowi budowlanemu, co umożliwi Spółce kontynuowanie na dotychczasowych zasadach realizowanie podstawowej działalności. Składniki te obejmują aktywa w postaci środków trwałych oraz należności, a także pasywa, na które składają się m.in. zobowiązania.

Po dokonaniu podziału przedmiotem działalności A. będzie głównie realizacja obiektów budowlanych, prowadzona w zakresie nie mniejszym niż dotychczas. Fakt wydzielenia zespołu składników związanych z najmem i zarządzaniem nieruchomościami, wskazanych powyżej i przeniesionych w wyniku podziału, nie wpłynie na możliwość kontynuowania działalności budowlanej przez Spółkę.

Z kolei działalność w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami będzie kontynuowana przez A. w oparciu o składniki majątkowe (materialne i niematerialne) przeniesione w ramach podziału.

Reasumując, po dokonaniu podziału, zarówno Spółka, jak i A. będą posiadały pełną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielne podmioty, bez konieczności angażowania innych składników majątku.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia zasady funkcjonowania Działalności Wydzielanej i Działalności Pozostającej w ramach Wnioskodawcy z perspektywy organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Jak opisano powyżej, działalność gospodarcza Spółki może zostać podzielona na:

1)Działalność Wydzielaną, tj. działalność prowadzoną w zakresie najmu nieruchomości;

2)Działalność Pozostającą, tj. działalność w zakresie realizacji obiektów budowlanych.

Wnioskodawca wskazuje, że nie istnieje wprawdzie formalno-prawne wydzielenie zorganizowanych części działalności w dotychczasowej strukturze Spółki - w postaci oddziału, działu lub wydziału - jednak takie wyodrębnienie ma miejsce w sposób faktyczny oraz funkcjonalny.

W szczególności możliwe jest przypisanie określonych umów, zobowiązań, dokumentów, operacji do poszczególnych rodzajów działalności. Rachunkowość zarządcza prowadzona przez Spółkę pozwala na monitorowanie rezultatów finansowych osiąganych przez obydwa rodzaje działalności.

Na poziomie zakładowego planu kont wyodrębnione zostały w Spółce Dzielonej konta przychodowe oraz kosztowe dotyczące Działalności Wydzielanej. Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie odpowiednio z Działalnością Wydzielaną oraz Działalnością Pozostająca, która pozwala na sporządzenie odrębnych bilansów oraz rachunków zysków i strat dla obu tych obszarów.

Do Działalności Wydzielonej będą przyporządkowane zobowiązania związane wyłącznie z jej działalnością - w wyniku podziału przez wydzielenie zobowiązania przyporządkowane wyłącznie do Działalności Wydzielonej zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą. Wszystkie funkcje niezbędne do tego, aby skutecznie prowadzić Działalność Wydzielaną zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej.

W wyniku podziału zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółka Przejmująca będą dysponowały wskazanymi wyżej składnikami materialnymi i niematerialnymi, co umożliwi im w praktyce samodzielne podejmowanie decyzji biznesowych oraz niezależne prowadzenie przez nie działalności.

Po podziale Spółka Przejmująca będzie kontynuowała działalność w ramach Działalności Wydzielanej, wykorzystując do tego wszelkie aktywa wymienione w zdarzeniu przyszłym przeniesione w ramach podziału. Zespół składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działalności Wydzielanej będzie mógł być uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze w ww. zakresie.

Działalność Wydzielana i Działalność Pozostająca są w stanie tworzyć niezależne przedsiębiorstwa bez dokonywania istotnych zmian, w szczególności Spółka Przejmująca po podziale będzie posiadała składniki pozwalające na kontynuację działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami, bez konieczności angażowania przez Spółkę Przejmującą innych istotnych składników majątkowych, lub podejmowania dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności na podstawie przejętych składników.

Jednocześnie przeniesienie zespołu składników majątkowych i niemajątkowych wchodzących w skład Działalności Wydzielanej nie spowoduje, że Spółka Dzielona utraci możliwość samodzielnej realizacji określonych zadań gospodarczych w zakresie realizacji obiektów budowlanych.

Spółka Dzielona będzie kontynuowała prowadzenie Działalności Pozostającej w obszarze budownictwa, realizując ją w dotychczasowym zakresie. Wobec powyższego rozmiar działalności Wnioskodawcy oraz pozostający w Spółce Dzielonej po dokonaniu podziału przez wydzielenie zespół składników majątkowych i niemajątkowych nadal będzie mógł być uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze w opisanym wyżej obszarze.

Pytania

1)Czy zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiących część działalności Wnioskodawcy w zakresie zarządzania i najmu nieruchomościami (opisaną w przedstawionym zdarzeniu przyszłym jako Działalność Wydzielana), jaki ma zostać w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie przeniesiony do Spółki Przejmującej będzie na dzień podziału stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

2)Czy opisany w zdarzeniu przyszłym transfer zespołu składników materialnych i niematerialnych ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej w związku z planowanym podziałem przez wydzielenie w rozumieniu art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W opinii Wnioskodawcy, zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiących Działalność Wydzielaną w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami, jaki ma zostać w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie przeniesiony do Spółki Przejmującej, będzie na dzień podziału stanowić dla celów ustalenia skutków podatkowych na gruncie podatku od towarów i usług zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W konsekwencji, do tak planowanego transferu zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na działalność wynajmu i zarządzania nieruchomościami, ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej nie będzie mieć zastosowania ustawa o VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ad 1

Dla oceny stanowiska Wnioskodawcy w pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie, czy Działalność Wydzielana ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej (w ramach transakcji podziału) spełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy VAT, ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z powołanego wyżej przepisu wynika, iż podstawowym warunkiem uznania określonego zespołu składników za ZCP jest to, aby wystąpiły w nim zarówno składniki materialne, jak i niematerialne, w tym zobowiązania.

Zespół ten powinien umożliwiać prowadzenie na jego bazie niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego określone zadania.

Ponadto powinien być on wydzielony organizacyjnie i finansowo w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest zatem jedynie „prostą” sumą składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Istotne jest to, aby te składniki były odpowiednio powiązane i umożliwiały samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Tym samym, jak przyjmuje się w doktrynie prawa podatkowego, aby można było uznać, że mamy do czynienia ze ZCP spełnione powinny być zatem następujące warunki:

• zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) musi być finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie; o wyodrębnieniu finansowym może świadczyć nie tylko samodzielne sporządzanie rachunku zysków i strat dla danej części przedsiębiorstwa, ale każde wyodrębnienie, na podstawie którego możemy poznać sytuację finansową części przedsiębiorstwa;
• zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) musi być wyodrębniony organizacyjnie;
• wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych musi być powiązany funkcjonalnie oraz przeznaczony do realizacji określonych zadań (funkcji) gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne);
• po wyodrębnieniu część przedsiębiorstwa musi być niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym te zadania.

W konsekwencji przyjmuje się, że ocena wydzielanego zespołu składników majątkowych pod kątem uznania go za ZCP powinna być dokonywana na trzech płaszczyznach:

• wydzielenia organizacyjnego,
• wydzielenia finansowego,
• wydzielenia funkcjonalnego.

W ocenie Wnioskodawcy, zespół składników majątku, który wchodzić będzie w skład Działalności Wydzielanej, (jak również zespół składników majątku wchodzących w skład Działalności Pozostającej) spełnia wszystkie wymienione powyżej kryteria niezbędne do uznania go za ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Wyodrębnienie organizacyjne

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić w szczególności, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp.

Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Spełnienie tej przesłanki oznacza możliwość wykazania, że w strukturze wewnętrznej danego podmiotu wyodrębniony zespół składników funkcjonował w miarę autonomicznie w stosunku do pozostałej części przedsiębiorstwa.

Fakt istnienia odrębności organizacyjnej warunkuje w szczególności rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Innymi słowy, wyodrębnienie organizacyjne polega na tym, że działalność zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczy jednej ze sfer działalności, które są prowadzone odrębnie (niezależnie od siebie) oraz dla których działalności został przydzielony określony majątek (zespół składników materialnych i niematerialnych) oraz ewentualnie określeni pracownicy.

W praktyce organów podatkowych zauważa się, że wyodrębnienie organizacyjne nie musi być rozumiane jako wyodrębnienie formalno-prawne, ani też nie może być uznawane za decydujące dla bytu ZCP (tak np. WSA w Warszawie w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. III SA/Wa 2836/11, zob. także np. wyrok NSA z 23 listopada 2017 r. sygn. I FSK 327/16).

Określona część przedsiębiorstwa nie musi zatem stanowić samodzielnego podmiotu prawnego, jednostki organizacyjnej lub oddziału. Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe.

Przykładowo, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS) w interpretacji indywidualnej z 20 listopada 2024 r. uznał, że w przedstawionych we wniosku okolicznościach:

„Wyodrębnienie składników majątkowych nie zostało wprawdzie dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu w strukturze organizacyjnej Pana działalności gospodarczej, jednak prowadzona przez Pana ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wskazuje miejsce lokalizacji, a co za tym idzie użytkowania składników majątkowych. Stąd też wyodrębnienie organizacyjne przejawia się nie w dokumentach konstytuujących przedsiębiorstwo prowadzone przez Pana, lecz w faktycznym przypisaniu ich do niezależnych działów jednego podmiotu gospodarczego, realizującego odmienne od siebie cele gospodarcze. Tym samym warunek wyodrębnienia organizacyjnego przenoszonych składników majątkowych [przypisanych do działalności prowadzonej w A., jak i do działalności prowadzonej w (...)] należy uznać za spełniony.”

Innymi słowy wyodrębnienie organizacyjne danej części przedsiębiorstwa może mieć wyłącznie charakter faktyczny (tak m.in. B. Brzeziński, Wykładnia i stosowanie prawa podatkowego, węzłowe problemy, LEX 2013.). Na uwzględnienie zasługuje również pogląd prezentowany w orzecznictwie, zgodnie z którym uznanie wyodrębnienia pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym nie jest jednakowe dla każdego podmiotu. Formułowanie oceny czy dany zespół składników stanowi ZCP należy dokonać in concreto, z uwzględnieniem struktur przyjętych u danego podmiotu.

W zdarzeniu przyszłym objętym niniejszym wnioskiem nie istnieje formalno-prawne wydzielenie zorganizowanych części przedsiębiorstwa w strukturach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.

Wydzielenie organizacyjne obu tych działalności ma jednak charakter materialny - występuje w sposób faktyczny i realny poprzez możliwość przypisania określonych umów, zobowiązań, pracowników/współpracowników, dokumentów, operacji oraz innych zdarzeń gospodarczych do dwóch zupełnie odrębnych działalności - budowlanej oraz w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami.

Każda z wymienionych części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy ma odmienny przedmiot działalności i stanowi wyodrębnioną w nim komórkę organizacyjną, która realizuje odmienne zadania.

Biorąc pod uwagę fakt, że obecnie Spółka prowadzi działalność w ramach dwóch zupełnie odrębnych obszarów (działalności budowlanej i działalności w obszarze najmu i zarządzania nieruchomościami), a obszary te nie są ze sobą w żaden sposób powiązane, nie przenikają się wzajemnie, funkcjonalnie natomiast każdy z nich jest wyodrębniony i posiada zdolność do samodzielnego funkcjonowania w ramach obrotu gospodarczego, nie powinno budzić wątpliwości, że stanowią one - każdy z osobna - zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Po dokonaniu podziału, działania obu części przedsiębiorstwa będą mogłyby być dalej kontynuowane w takim samym zakresie, jak dotychczas. Wyodrębnienie ma zatem charakter faktyczny.

Ponadto, odmienność tych działalności, zdaniem Wnioskodawcy także świadczy o organizacyjnym wyodrębnieniu. Podsumowując wskazać należy, iż biorąc pod uwagę, że działalność w zakresie najmu nieruchomości jest niezależna od pozostałej działalności Spółki, warunek wyodrębnienia organizacyjnego obu obszarów działalności należy uznać za spełniony.

Wyodrębnienie funkcjonalne - możliwość samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych

Ze względu na brak legalnej definicji pojęcia „wyodrębnienia funkcjonalnego danego zespołu składników przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej” należy przywołać ugruntowane stanowisko prezentowane w doktrynie, zgodnie z którym powyższą przesłankę należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa ma bowiem stanowić funkcjonalnie odrębną całość - tj. ma obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze danego przedsiębiorstwa (podmiotu prawnego).

Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zatem zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 2 grudnia 2024 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.571.2024.4.MBN), Dyrektor KIS uznał, że:

„wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.”

Ponadto należy również wskazać na orzecznictwo TSUE w tym zakresie, z którego wynika, że aby można było mówić o transakcji zbycia ZCP nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów (por. wyrok z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes C-497/01).

W przedmiotowej sytuacji możliwość funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy w ocenie Wnioskodawcy istnieje zarówno w przypadku obecnego obszaru działalności budowlanej, jak i obszaru zajmującego się obsługą nieruchomości. W szczególności przypisane do obu działów zespoły składników majątkowych i umożliwiają im wykonywanie umów zawartych z podmiotami trzecimi w zakresie zgodnym z profilem działalności danego obszaru. Każdy z obszarów jest wyposażony we wszystkie składniki majątku, które są funkcjonalnie związane z rodzajem prowadzonej przez nie działalności.

Wyodrębnienie finansowe

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nie zadań gospodarczych.

Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową. Na taką wykładnię wskazują również znane Spółce stanowiska organów podatkowych i orzecznictwa sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 21 listopada 2019 r. sygn. I SA/Rz 691/19 wskazano:

„Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego powinno być możliwe oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części, bez potrzeby przeprowadzania analiz czy wyliczeń”.

Zważywszy, iż Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością budowlaną - odrębnie - z działalnością w zakresie zarządzania nieruchomościami, potwierdzić należy spełnienie przesłanki wyodrębnienia finansowego.

Przyporządkowanie zobowiązań

Kolejnym warunkiem uznania masy majątkowej za ZCP jest przypisanie do niej wszelkich zobowiązań funkcjonalnie związanych z zadaniami realizowanymi przy pomocy danej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z intencją Wnioskodawcy w ramach wydzielenia ZCP z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki wraz z prawem do nieruchomości na A.przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów oraz budynków, w szczególności zawarte przez Spółkę umowy najmu z dotychczasowymi kontrahentami. Natomiast zobowiązania związane funkcjonalnie z działalnością budowlaną pozostaną w Spółce.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, składniki materialne i niematerialne związane z obszarem działalności Spółki dotyczącym posiadanej nieruchomości uznać należy za wyodrębnioną organizacyjnie część prowadzonego obecnie przez Spółkę przedsiębiorstwa.

Stanowią one, wobec tego zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, która posiada własne dochody, własne zobowiązania, przeznaczona jest do realizacji określonych celów oraz jako całość gospodarcza może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te same zadania, co dotychczas.

Wyodrębniona w ramach prowadzonej Spółki działalność w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami będzie w momencie dokonywania podziału stanowiła zorganizowany odrębny pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym zespół składników materialnych i niematerialnych, zdolny do samodzielnego działania na rynku jako niezależny podmiot gospodarczy. W dniu dokonania transakcji będzie istniała faktyczna możliwość kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę, zarówno w oparciu o zespół składników majątkowych i niemajątkowych pozostających w Spółce, służących do wykonywania działalności budowlanej, jak i zespół składników podlegający wydzieleniu i przeniesieniu na A.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy opisana we wniosku w ramach zdarzenia przyszłego Działalność Wydzielana stanowi ZCP w rozumieniu ustawy o VAT, albowiem:

a)Działalność Wydzielana jest wyodrębniona w ramach Spółki oraz stanowi osobny piony ze swoimi własnymi kontrahentami, celami biznesowymi oraz finansami. Wszystkie składniki majątkowe, które zostaną przypisane do Działalności Wydzielanej będą wystarczające do prowadzenia codziennej, zwykłej działalności w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami Spółki Przejmującej, w dotychczasowym zakresie.

b)Na dzień podziału, ewidencja księgowa będzie umożliwiać przypisanie przychodów, kosztów, aktywów i pasywów do Działalności Wydzielanej. Na dzień podziału będzie możliwe przypisanie aktywów/zobowiązań do danej działalności.

c)Do Działalności Wydzielanej zostanie przypisany niezależny zespół składników materialnych i niematerialnych, zorganizowany w sposób zapewniający spójność i skuteczność działań w zakresie tego rodzaju działalności. Zespół składników materialnych i niematerialnych przypisanych do tej działalności powinien być wystarczający do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej przez Działalność Pozostającą.

W związku z powyższym, w odniesieniu do pytania Wnioskodawcy uznać należy, że wyodrębniona do przeniesienia część składników majątkowych związanych z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami spełniać będzie definicję ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ad 2

Jedną z form reorganizacji przedsiębiorstw jest podział spółek handlowych regulowany przez k.s.h. Stosownie do postanowień art. 528 § 1 k.s.h. spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych.

Natomiast zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. podział może być w szczególności dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (tzw. podział przez wydzielenie).

Cechą szczególną tego trybu podziału spółki jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje tylko przeniesienie części majątku tej spółki na inną spółkę już istniejącą lub nowo zawiązaną.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl normy zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jednocześnie w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT ustawodawca wskazał, że nie stosuje się przepisów ustawy o VAT do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W tym kontekście należy wskazać, że zgodnie z ugruntowanym podejściem organów podatkowych pojęcie transakcji zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” (w zakresie dotyczącym składników materialnych) oraz do terminu „świadczenie usług” (w zakresie dotyczącym składników niematerialnych).

Zatem transakcja zbycia obejmować będzie wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania zbywalnym składnikiem majątku lub majątkiem jak właściciel.

W szczególności pojęcie transakcji zbycia obejmować będzie swym zakresem takie czynności jak sprzedaż, zamianę, darowiznę, wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki prawa handlowego poprzez przeniesienie własności wkładu na spółkę w zamian za udziały w niej lub wyemitowane akcje, a także transfer majątku spółki dzielonej do innej spółki w ramach transakcji podziału przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h.

Należy podkreślić, że skoro ustawodawca nie zawarł w ustawie o VAT definicji legalnej pojęcia „transakcja zbycia”, to oznacza to, że nie jest istotna forma w jakiej owo zbycie następuje, lecz samo zadysponowanie w taki sposób, że dochodzi do zmiany podmiotu władającego zbywalnym składnikiem majątku lub majątkiem.

Powyższa wykładnia pojęcia „transakcja zbycia” jest prezentowana również w judykaturze i w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 12 sierpnia 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 666/08) wskazano, że:

„W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. podział dokonywany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie), powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonej części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest ich końcowy efekt - przeniesienie własności. Reasumując, podział spółki przez wydzielenie jest transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 ust. 1 u.p.t.u.”

Podobne stanowisko prezentują organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 4 grudnia 2024 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.474.2024.2.JSU), wskazał, że termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Mając na uwadze powyższe oraz treść normy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (zgodnie z którą przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do „transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa”), przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do wszelkich czynności (zatem także do transferu majątku spółki dzielonej do innej spółki w ramach transakcji podziału przez wydzielenie), w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem lub zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jak właściciel.

Tym samym, o ile majątek wydzielany w ramach podziału przez wydzielenie stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to jego przeniesienie (wydzielenie) do innej spółki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako czynność ex lege z zakresu tego opodatkowania wyłączona. Takie stanowisko zostało wielokrotnie potwierdzone przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 15 listopada 2024 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.360.2024.2.AW) Dyrektor KIS stwierdził, iż:

„Jak wynika z wniosku, Dział (...) zostanie wyodrębniony do Spółki XYZ bez angażowania dodatkowych (innych) składników majątku niż te będące przedmiotem planowanego wydzielenia. Kontynuowanie działalności przez Spółkę XYZ jako spółkę przejmującą nie będzie wymagało od tej Spółki angażowania innych składników majątku, które nie będą przedmiotem wydzielenia lub podejmowania dodatkowych działań. Ponadto, jak wyżej wykazano zespół składników majątkowych przypisanych do Działu (...) będzie wyodrębniony w Spółce Wnioskodawcy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej. Uwzględniając fakt wyodrębnienia funkcjonalnego, organizacyjnego i finansowego Dział (...) będzie posiadał więc odpowiednie zasoby i kompetencje (tj. personel, składniki materialne i niematerialne) niezbędne do samodzielnego prowadzenia działalności w zakresie zarządzania zarządzania i wynajmu nieruchomości. Tym samym planowana transakcja podziału Spółki (...) przez wydzielenie z niej Działu (...) do Spółki XYZ stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, i w myśl art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Podobne stanowisko zaprezentowano także w interpretacji indywidualnej z 29 sierpnia 2024 r. (sygn. 0111-KDIB3- 2.4012.276.2024.4.ASZ):

„Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy uznać należy, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych przypisanych do Dywizji Xb cechuje się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym oraz posiada zdolność funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo. Nabywca będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji i przejawia zamiar kontynuowania tej działalności. Przedstawione w opisie sprawy okoliczności oraz dokonana w kontekście przytoczonych regulacji prawnych ich całościowa analiza, prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione wszystkie wskazane wcześniej przesłanki do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych przypisanych do Dywizji Xb, za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. W konsekwencji uznania opisanego zespołu składników materialnych i niematerialnych przypisanych do Dywizji Xb za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, planowana transakcja przeniesienia w ramach podziału przez wydzielenie ww. zespołu składników do Spółki Przejmującej - Xb, która będzie kontynuowała dotychczasową działalność Spółki Dzielonej realizowaną z wykorzystywaniem tego zespołu składników, będzie stanowić czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.”

Zatem, skoro Działalność Wydzielana jako wyodrębniony zespół składników majątkowych i niematerialnych odpowiada ustawowemu wzorcowi ZCP, o którym mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, to jego wydzielenie i przeniesienie przez Spółkę Dzieloną do Spółki Przejmującej w ramach podziału przez wydzielenie, nie będzie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej „Ksh”.

W art. 529 § 1 Ksh wyróżniono sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Zgodnie z ww. przepisem:

Podział może być dokonany:

1)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały albo akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2)przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez zawiązanie nowych spółek);

3)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących i nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie);

5)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy - przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.

Potwierdza to z art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym, funkcjonalnym i materialnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, ustawodawca wyłączył ponadto z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

W wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 79/17, który choć dotyczył ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, NSA przedstawił wskazówki, co należy rozumieć jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że definicja tego pojęcia jest identyczna w dwóch podatkach (podatku VAT i podatku dochodowym od osób prawnych). I tak:

1)w przypadku wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć m.in. na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze;

2)wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań. Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki majątkowe materialne i niematerialne, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa. Przy ocenie wyodrębnienia określonych składników majątkowych pod uwagę należy brać sytuację istniejącą w podmiocie wnoszącym wkład, w którym winny one stanowić pewną całość.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy lub przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, uwzględnić należy następujące okoliczności:

1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:

„(…) celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.”

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

W złożonym wniosku wskazali Państwo, że:

• są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT a głównym obszarem Państwa działalności gospodarczej jest realizacja obiektów budowlanych w zakresie prac (...),
• specjalizują się Państwo w budownictwie przemysłowym i infrastrukturalnym pełniąc funkcję podwykonawcy realizując zadania generalnego wykonawcy,
• prowadzą także Państwo działalność w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami.

Mając na uwadze brak znaczących powiązań funkcjonalnych oraz różnorodny charakter prowadzonej przez Państwa działalności - obejmującej zarówno sektor budowlany (Działalność Pozostająca), jak i wynajem oraz zarządzanie nieruchomościami (Działalność Wydzielana) - podjęli Państwo decyzję o rozdzieleniu tych obszarów. Celem tego działania jest uporządkowanie struktury biznesowej, tak aby każda z tych działalności mogła być zarządzana przez odrębne podmioty.

Planowany podział nastąpi w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych przez przeniesienie części Państwa majątku na istniejącą spółkę za udziały Spółki Przejmującej, które obejmą wspólnicy Spółki Dzielonej (podział przez wydzielenie).

W dniu Podziału do Spółki Przejmującej zostanie przeniesiony kompletny zespół składników materialnych, jak i niematerialnych związanych z Działalnością Wydzielaną. Elementy te będą dedykowane do realizacji wyznaczonych zadań gospodarczych, które w momencie podziału mogłyby funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo, zdolne do wykonywania tych zadań. W szczególności obejmować to będzie między innymi:

1)nieruchomości związane z Działalnością Wydzielaną, tj. nieruchomość budynkowa położoną w (…) (wraz z wyposażeniem) oraz prawo użytkowania wieczystego geodezyjnie wyodrębnionej działki gruntu,

2)składniki majątku niestanowiące środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych związane z Działalnością Wydzielaną, w tym:

- projektor, rzutnik, meble kuchenne i recepcyjne, meble konferencyjne (stół i krzesła), ekspresy do kawy, kuchenki mikrofalowe i czajniki,

3)szafy techniczne;

4)kopie ksiąg i dokumentów dotyczących Działalności Wydzielanej;

5)zobowiązania i rezerwy (jeżeli będą istnieć w Dniu Podziału), które są związane z Działalnością Wydzielaną;

6)środki pieniężne przydzielone do Działalności Wydzielanej;

7)prawa do domen internetowych;

8)prawa i obowiązki z umów związanych z Działalnością Wydzielaną, a także istniejące należności i zobowiązania wynikające z tych umów, tj.:

a)umowy najmu z kontrahentami, tj. 7 umów najmu powierzchni oraz 6 umów wynajmu biura wirtualnego;

b)umowa o zarządzanie nieruchomościami z firmą I., która została zawarta 20 marca 2024 r.,

c)umowy z dostawcami w zakresie Działalności Wydzielanej, w tym:

• L. S. A. (dystrybucja energii elektrycznej),
• M. Sp. z o. o. (sprzedaż energii elektrycznej),
• N. S. A.,
• O.,
• dostawcy Internetu,
• S. Sp. z o. o. (usługi ochrony),
• T. S. A. (konserwacja wind),
• usługi porządkowe.

Wskazali Państwo, że w uwagi na profil Działalności Wydzielanej po podziale nie będzie zachodziła konieczność przeniesienia zespołu pracowników, z uwagi na fakt, że funkcjonowanie w obszarze zarządzania nieruchomościami nie wymaga stałego zaangażowania personelu, gdyż zadania te wykonywane są sporadycznie, a nie w sposób ciągły.

Dodatkowo, wskazali Państwo, że:

• ww. podział składników materialnych i niematerialnych na Działalność Pozostającą i Działalnością Wydzielaną zostanie odzwierciedlony w planie podziału, który będzie podstawą prawną,
• wszystkie ww. składniki majątkowe, które zostaną przypisane do Działalności Wydzielanej będą wystarczające do prowadzenia działalności przez Spółkę Przejmującą,
• ewidencja zdarzeń gospodarczych, którą Państwo prowadzą umożliwia przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odpowiednio związanych z działalnością w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami, jak i z działalnością budowlaną,
• na Spółkę Przejmującą przeniesione zostaną wszelkie zobowiązania i należności związane z gruntami i budynkiem, a także prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, wyposażenie związane z przedmiotową nieruchomością,
• po podziale Spółka Dzielona będzie prowadziła głównie działalność, która opierać będzie się na realizacji obiektów budowlanych, w wydzielenie składników związanych z najmem i zarządzaniem nieruchomościami nie wpłynie na możliwość kontynuowania działalności budowlanej,
• Spółka Przejmująca natomiast będzie prowadziła działalność związaną z najmem i zarządzaniem nieruchomościami w oparciu o nabyte składniki majątkowe Działalności Wydzielanej,
• Spółka Przejmująca będzie posiadała potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako odrębny podmiot, bez konieczności angażowania dodatkowych składników.

Co więcej, zaznaczyli Państwo, że:

• istnieje możliwość przypisania konkretnych umów, zobowiązań, dokumentów oraz operacji do każdej z działalności, (tj. Działalności Wydzielanej i Działalności Pozostającej),
• nie ma wprawdzie formalno-prawnego wydzielenia ww. działalności w Państwa przedsiębiorstwie, jednak takie wyodrębnienie ma miejsce w sposób faktyczny oraz funkcjonalny,
• na poziomie zakładowego wyodrębnienia planu kont w Spółce Dzielonej wyodrębnione zostały konta przychodowe i kosztowe, które pozwalają na sporządzenie odrębnych bilansów oraz rachunków zysków i strat dla obu tych działalności,
• Spółka Przejmująca przejmie również przyporządkowane do Spółki Dzielonej zobowiązania związane wyłącznie z Działalnością Wydzielaną,
• w wyniku planowanego podziału Spółka Przejmująca będzie dysponowała składnikami majątkowymi, które umożliwią niezależne prowadzenie przez nią działalności gospodarczych,
• po podziale Spółka Przejmująca będzie kontynuowała działalność w zakresie najmu i zarządzania nieruchomości, którą dotychczas prowadziła Państwa Spółka w ramach Działalności Wydzielanej, dzięki czemu będzie tworzyć niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizując zadania gospodarcze bez konieczności angażowania i podejmowania przez Spółkę Przejmującą działań faktycznych i prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami.

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, że przenoszony do Spółki Przejmującej w ramach podziału przez wydzielenie zespół składników majątkowych składający się na Działalność Wydzielaną, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a tym samym jego przeniesienie jego przeniesienie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak już wyjaśniłem, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Działalność Wydzielaną cechować się będzie wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym oraz będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane mu zadania.

Z wniosku wynika, że w dniu planowanego podziału Spółka Przejmująca będzie miała realną i prawną zdolność do działania jako samodzielny podmiot, który będzie realizować określone zadania gospodarcze w zakresie najmu nieruchomości. Choć nie występuje formalne wydzielenie zorganizowanych części tych działalności w Państwa przedsiębiorstwie, na przykład w postaci oddziału, działu czy wydziału, to zarówno Działalność Wydzielana, jak i Działalność Pozostająca będą funkcjonować jako niezależne podmioty, zdolne do realizacji określonych funkcji w ramach nowo utworzonej struktury. Każda działalność będzie posiadać odmienny przedmiot działalności, co umożliwi każdej z tych Działalności na realizację odmiennych zadań w sposób faktyczny i funkcjonalny. Tym samym przenoszony do Spółki Przejmującej zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Działalność Wydzielaną będzie spełniać przesłanki wyodrębnienia organizacyjnego przewidzianego dla uznania danego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zgodnie z przedstawionymi przez Państwa informacjami, spełniona będzie również przesłanka wyodrębnienia finansowego Działalności Wydzielanej. Wskazali Państwo, że możliwe jest przypisanie konkretnych umów, zobowiązań, dokumentów oraz operacji do poszczególnych rodzajów działalności. Rachunkowość zarządcza, którą Państwo prowadzą, umożliwia śledzenie wyników finansowych uzyskiwanych przez oba te obszary działalności. W ramach zakładowego planu kont w Spółce Dzielonej wyodrębniono konta przychodowe i kosztowe związane z Działalnością Wydzielaną. Spółka systematycznie rejestruje zdarzenia gospodarcze, co pozwala na przypisanie oraz oddzielenie przychodów i kosztów, jak również należności i zobowiązań powiązanych z Działalnością Wydzielaną oraz Działalnością Pozostającą. Taki sposób ewidencji umożliwia sporządzanie odrębnych bilansów oraz rachunków zysków i strat dla obu obszarów. Zobowiązania związane wyłącznie z Działalnością Wydzieloną będą przyporządkowane do tej działalności. W wyniku podziału poprzez wydzielenie, te zobowiązania zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą. Wszystkie funkcje niezbędne do efektywnego prowadzenia Działalności Wydzielanej zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej.

Należy również zauważyć, że spełniony będzie warunek wyodrębnienia funkcjonalnego Działalności Wydzielanej. W przedstawionej sytuacji Działalność Wydzielana ma możliwość funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy w obszarze obsługi nieruchomości. Działalność Wydzielana dysponuje odpowiednim zespołem składników majątkowych, który pozwali na realizację umów zawartych z podmiotami trzecimi, zgodnie z profilem Działalności Wydzielanej.

Po podziale, Spółka Przejmująca będzie dysponować odpowiednimi składnikami umożliwiającymi kontynuację Państwa działalności w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami. Nie będzie to wymagało angażowania dodatkowych, istotnych aktywów ani podejmowania żadnych dodatkowych działań prawnych czy faktycznych, które byłyby niezbędne do prowadzenia działalności na podstawie przejętych składników.

Na powyższą ocenę nie będzie miał wpływu fakt, że w ramach planowanego podziału nie nastąpi przejęcie pracowników ze Spółki Dzielonej, gdyż jak wynika z wniosku - będący przedmiotem zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący Działalność Wydzielaną będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Należy w tym miejscu wskazać, że nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów wchodzących w skład standardowych elementów typowych dla transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa czy ZCP, ważne, aby nabywca mógł kontynuować działalność gospodarczą w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem transakcji - co będzie miało miejsce w opisanym przypadku. Wskazali Państwo bowiem, że Spółka Przejmująca po podziale będzie posiadała składniki materialne i niematerialne pozwalające na kontynuację działalności w zakresie najmu i zarządzania nieruchomościami prowadzoną dotychczas przez Państwa w niezmienionym zakresie wyłącznie w oparciu o nabyte składniki majątkowe bez konieczności angażowania innych istotnych składników majątkowych lub podejmowania dodatkowych czynności faktycznych i prawnych.

W związku z tym, należy uznać, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Działalność Wydzielaną stanowić będzie na dzień dokonania podziału Spółki przez wydzielenie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a tym samym czynność jej wydzielenia i przeniesienia z Państwa Spółki do Spółki Przejmującej będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 2 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.