Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:

• zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z tytułu wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
• braku wliczenia do limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wartości sprzedaży usług wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe (część pytania nr 3) – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 25 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.

Uzupełnił go Pan pismem z 17 grudnia 2024 r. (wpływ 20 grudnia 2024 r.), pismem z 28 stycznia 2025 r. (wpływ 4 lutego 2025 r.) i pismem z 17 lutego 2025 r. (wpływ 21 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca to polski rezydent podatkowy, prowadzący jednoosobowa działalności gospodarczą pod firmą „A.” NIP: (…). JDG jest zaewidencjonowana w CEIDG. Podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług ze względu na fakt, iż wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Główny przedmiot działalności to konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli zgodnie z PKD 45.20.Z.

W ramach swojego warsztatu wykonuje najczęściej następujące czynności:

• Wulkanizacja - kompleksowe naprawy opon oraz dętek, naprawy uszkodzeń, takich jak przebicia czy pęknięcia. Dodatkowo montaż nowych opon oraz ich wymiana sezonowa (zima/lato), dbając o prawidłowe wyważenie kół, kontrolę stanu bieżnika oraz ciśnienia w oponach;
• Klimatyzacja - uzupełnienie czynnika chłodniczego, odgrzybianie;
• Wymiana chłodnic, przewodów.

Warsztat nie prowadzi sklepu i nie sprzedaje klientom części do samochodów (w tym także opon, dętek, ciężarków do wyważania kół), ani też czynników do instalacji klimatyzacji samochodowej, świadczy wyłącznie usługi.

W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca nie świadczy usług związanych z kompleksową obsługą techniczną pojazdów, takich jak:

• naprawy mechaniczne, elektryczne oraz przeglądy elektronicznych systemów wtryskowych,
• naprawy nadwozia, części oraz szyb i okien,
• konserwacja i kosmetyka pojazdów (mycie, polerowanie, lakierowanie),
• wymiana opon, dętek i elementów eksploatacyjnych, w tym usługi antykorozyjne, z wyłączeniem motocykli,
• instalacja akcesoriów i części zamiennych, niebędących częścią procesu produkcji.

Świadczenie usług przez Wnioskodawcę obejmuje również dostarczenie niezbędnych części i materiałów, które są wymagane do ich prawidłowego wykonania. Klient każdorazowo zamawia u Wnioskodawcy usługę, która stanowi główny przedmiot zlecenia, natomiast dostarczenie i wymiana części oraz materiałów są integralnymi elementami tej usługi. Warto podkreślić, że Wnioskodawca nie prowadzi sprzedaży samodzielnych towarów, takich jak opony, części zamienne czy oleje silnikowe. Każde zlecenie dotyczy wyłącznie świadczenia kompleksowej usługi serwisowej lub naprawy, a części i materiały stanowią jedynie komponent służący realizacji zamówionej usługi.

Na dokumentach potwierdzających fakt wykonania usługi nie jest wyodrębniona pozycja z samymi częściami.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że poza uzyskiwaniem przychodów z jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawca uzyskuje również przychody z najmu rozliczanego w ramach najmu prywatnego. Podatnik wynajmuje posiadane lokale mieszkalne wyłącznie w celach mieszkaniowych, przy czym umowy zawierane są z najemcami korzystającymi z tych lokali na własne potrzeby mieszkaniowe.

Podatnik uzyskuje kolejno przychód z tytułu najmu:

• pokoju z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej na podstawie „umowy najmu pokoju” z 19 sierpnia 2017 r. zawartej na czas nieokreślony;
• lokalu mieszkalnego na rzecz spółki B. Spółka Akcyjna na podstawie „Umowy najmu lokalu mieszkalnego” z 28 czerwca 2023 roku, zakończoną 17 lipca 2024 r.

Wnioskodawca pozostaje aktualnie w związku małżeńskim i objęty jest wraz z małżonką wspólnością majątkową małżeńską. Lokal mieszkalny, który był wynajmowany spółce B. należy do majtku wspólnego. Jako wynajmujący figurują w niej oboje małżonkowie. Przychód uzyskiwany z tego tytułu małżonkowie rozliczają co do PIT proporcjonalnie do udziałów w deklaracji PIT-28.

Natomiast pokój mieści się w domu, należącym do Wnioskodawcy i jego rodziców, natomiast od 2023 r. - do Wnioskodawcy, jego mamy i jego siostry.

Podatnik od 2017 r. wynajmuje swoje nieruchomości na cele mieszkaniowe w ramach najmu prywatnego. Warunki najmu reguluje „Umowa najmu pokoju” z 19 sierpnia 2017 r. zwarta na czas nieokreślony. § 2 wskazuje, że Wnioskodawca przekazuje Najemcy do używania pokój z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki.

W § 6 wspomnianej umowy jest określone, że przedmiot najmu można użytkować wyłącznie na cele mieszkaniowe, natomiast §7 wskazuje, że Najemca nie ma prawa do podnajmowania osobom trzecim. Umowa precyzuje miesięczną stawkę czynszu. Czynsz za dany miesiąc najemca zobowiązany jest wpłacać na konto prywatne wynajmującego. Najemca, osoba fizyczna, nie wymaga faktur, w związku z czym nie są one wystawiane.

Umowa najmu lokalu mieszkalnego zawarta z B. Spółka Akcyjna z 28 czerwca 2023 r., zakończona 17 lipca 2024 r. wskazuje w § 2, że najemca będzie użytkował lokal wyłącznie do celów mieszkalnych swojego pracownika a także, że najemca bez zgody właściciela nie ma prawa podnajmować lokalu osobom trzecim lokalu, ani oddawać w części lub całości w bezpłatne użytkowanie. Zaś §3 reguluje kwestie miesięcznych opłat czynu, który uwzględnia koszty zaliczek na media oraz inne opłaty konserwacyjne i administracyjne zarządcy nieruchomości w wysokościach wynikających z kopii rachunków dostawców mediów i kopii miesięcznych. Płatności z tytułu najmu za dany miesiąc najemca zobowiązany jest wpłacać na konto prywatne wynajmującego. Najemca, nie wymaga faktur, w związku z czym nie są one wystawiane.

Lokale mieszkalne Podatnika nie były wprowadzone do ewidencji środków trwałych i nie były amortyzowane.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego:

W nadesłanym do wniosku uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan:

1) Symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015 (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2015 r. poz. 1676 ze zm.) dla świadczonej przez Pana usługi najmu pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe.

Odpowiedź: Świadczone przez Wnioskodawcę usługi najmu są klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 68.20.11.0. Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi. Należy podkreślić, że najem mieszkania na rzecz Spółki B., która następnie udostępnia lokal swojemu pracownikowi, nie spełnia kryteriów usługi krótkotrwałego zakwaterowania, klasyfikowanej w PKWiU 55.

Tym samym, usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią najem lokalu mieszkalnego na własny rachunek, przeznaczonego wyłącznie na cele mieszkaniowe. W związku z tym, Wnioskodawca klasyfikuje je w PKWiU 68.20.11.0 jako wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi. W ramach zawartej umowy z B., najemca zobowiązał się także do wykorzystywania nieruchomości wyłącznie na cele mieszkaniowe dla swojego pracownika: C.C. Najemca nie jest uprawniony do oddawania lokalu w podnajem osobom trzecim, ani oddawać w części lub całości w bezpłatne użytkowanie, z umowy wynika, że lokal może być wykorzystywany wyłącznie w celach mieszkaniowych.

Jak również w umowie najmu pokoju z 19 sierpnia 2017 r. zwartej na czas nieokreślony, §2 wskazuje, że Wnioskodawca przekazuje Najemcy do używania pokój z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki. W §6 wspomnianej umowy jest określone, że przedmiot najmu można użytkować wyłącznie na cele mieszkaniowe, natomiast §7 wskazuje, że Najemca nie ma prawa do podnajmowania osobom trzecim.

2) Kto jest stroną umowy najmu pokoju mieszczącego się w domu, należącym do Pana i Pana rodziców, natomiast od 2023 r. Pana, mamy i siostry? Tylko Pan, czy również pozostałe osoby?

Odpowiedź: Stroną umowy najmu pokoju mieszczącego się w domu, należącym poprzednio do Wnioskodawcy i jego rodziców, natomiast obecnie tj. od 2023 r. Wnioskodawcy, mamy i siostry jest Wnioskodawca = Wynajmujący.

Nie zmienia to jednak faktu, że zgodnie z obowiązującymi przepisani: współwłaściciele nieruchomości są zobowiązani do rozliczenia przychodów z najmu w sposób proporcjonalny do posiadanych udziałów we współwłasności. Interpretacja indywidualna z 19 marca 2009 r., wydana przez Izbę Skarbową w Katowicach, nr IBPP1/443-1827/08/AL potwierdza, że przychody z najmu w przypadku współwłasności należy przyporządkować każdemu współwłaścicielowi odpowiednio do jego udziału.

W sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawcy można przypisać jedynie 1/3 kwoty należnej z tytułu usług najmu, ponieważ jego udział we współwłasności wynosi 1/3. Zatem do 1/3 wartości należności Wnioskodawca może zastosować zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt. 36 ustawy o VAT ponieważ nieruchomość ma charakter mieszkalny, Wnioskodawca świadczy usługi na własny rachunek, a także spełniony jest mieszkaniowy cel najmu.

3) Czy najem pokoju wiąże się z przeniesieniem ośrodka życia najemcy?

Odpowiedź: Tak, najem pokoju, na podstawie „Umowy najmu pokoju” z 19 sierpnia 2017 r. zwartej na czas nieokreślony z osobą fizyczną, zdaniem Wnioskodawcy wiąże się z przeniesieniem ośrodka życia tego Najemcy. Potwierdza to np. fakt, że Najemca w ostatnim czasie dokonał zakupu samochodu, który zarejestrował na adres najmowanej nieruchomości. Dodatkowo w §6 wspomnianej wyżej Umowy wskazano, że przedmiot najmu można użytkować wyłącznie na cele mieszkaniowe, natomiast w §7 unormowano, że Najemca nie ma prawa do podnajmowania przedmiotu najmu osobom trzecim. Cel mieszkaniowy nie jest związany z chwilowym pobytem, lecz ze stałym interesem życiowym Najemcy.

Opisane okoliczności stanowią potwierdzenie, że najem zarówno mieszkania, jak i pokoju należy zakwalifikować do grupowaniu PKWiU 68.20.11.0 - gdyż w obu przypadkach celem zawarcia umowy najmu przez Wynajmującego było realizacja potrzeb mieszkaniowych Najemców, w tym zapewnienie tym Osobom głównego miejsca pobytu.

4) Na podstawie jakiego tytułu prawnego ma Pan prawo do samodzielnego rozporządzania pokojem mieszkalnym będącym we współwłasności razem z Pana mamą i siostrą w zakresie zawarcia umowy najmu tego pokoju?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada odrębnego tytułu prawnego do samodzielnego rozporządzania pokojem mieszkalnym. Nieruchomość stanowi współwłasność Wnioskodawcy, jego mamy i siostry. Korzystanie z pokoju oraz jego wynajem odbywało się na podstawie ustnych ustaleń pomiędzy współwłaścicielami. Od początku to Wnioskodawca zawierał umowy najmu i odprowadzał podatek od uzyskanego dochodu.

5) Czy ma Pan zawartą umowę najmu lub użyczenia z mamą i siostrą na podstawie której ma Pan prawo dysponować tym lokalem samodzielnie w ramach dalszego najmu?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada zawartej pisemnej umowy najmu ani użyczenia z pozostałymi współwłaścicielami, na podstawie której miałby prawo do samodzielnego dysponowania lokalem. Sposób korzystania z nieruchomości wynikał z rodzinnych ustaleń i praktyki, zgodnie z którą to Wnioskodawca zarządzał wynajmem pokoju oraz rozliczał z tego tytułu należne podatki. Pozostali współwłaściciele nie zgłaszali sprzeciwu wobec takiego sposobu użytkowania nieruchomości.

Pytania

1)Czy w przedstawionym stanie faktycznym, odpłatny wynajem przez Wnioskodawcę pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 4 załącznika nr 4 do ustawy o VAT?

2)Czy w przedstawionym stanie faktycznym, odpłatny wynajem przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego na rzecz spółki B. Spółka Akcyjna na cele mieszkaniowe jej pracownika/pracowników będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 4 załącznika nr 4 do ustawy o VAT?

3)Czy w przypadku uznania, że opisane we wniosku usługi najmu świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Najemców podlegają zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, obrót z ww. usług wlicza się, na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT do wartości sprzedaży określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym, wynajem pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe, korzysta ze zwolnienie przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 36 ustawy o VAT.

Ad 2.

W ocenie Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym, wynajem lokalu mieszkalnego na rzecz spółki B. Spółka Akcyjna na cele mieszkaniowe jej pracownika/pracowników, korzysta ze zwolnienie przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 36 ustawy o VAT.

Ad.3

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód z najmu prywatnego jako zwolniony z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT i nie wlicza się do limitu zwolnienia z VAT.

UZASADNIENIE

Ad. 1 i 2

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm. - dalej ustawa VAT, lub VAT): opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy: przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT: Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zatem z przedstawionej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Natomiast art. 659 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm. - dalej: „Kodeks Cywilny”) wskazuje, że przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Umowa najmu jest umową cywilnoprawną nakładającą na strony zarówno wynajmującego, jak i najemcę określone przepisami obowiązki. Jest zatem umową dwustronną zobowiązująca i wzajemną. Umówiony między Wnioskodawca a jego najemcami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należna za używanie lokalu przez jego najemcę.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 790 i 1114).

W świetle brzmienia wskazanego przepisu zwolnienie ma charakter przedmiotowy i z jego treści nie wynika, że cel mieszkaniowy musi być realizowany przez wynajmującego bezpośrednio na rzecz podmiotu, który realizuje własne potrzeby mieszkaniowe. Zdaniem Wnioskodawcy świadczenie usługi wynajmowania na własny rachunek oznacza, że finalny najemca realizuje cele mieszkaniowe, a taka sytuacja ma miejsce zarówno w przypadku najemców korzystających z lokali na własne potrzeby mieszkaniowe, jak i w przypadku lokali mieszkalnych wynajmowanych innym podmiotom w celu ich podnajmu na cele mieszkaniowe.

Stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy o VAT zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy.

Zgodnie z poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy pod symbolem PKWiU 55 wskazane są usługi związane z zakwaterowaniem.

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych, dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych, dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). Przepis art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę.

W związku z tym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze innym niż mieszkalny oraz nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu z opodatkowania usługi najmu pod warunkiem jego mieszkaniowego przeznaczenia.

Powyższe wskazuje, że przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

• świadczenie usługi na własny rachunek,
• charakter mieszkalny nieruchomości,
• mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych warunków skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala natomiast na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi.

Kluczowe znaczenie dla uznania, iż najem lokalu mieszkalnego będzie zwolniony z VAT jest zastrzeżenie, iż lokal mieszkalny może być wykorzystany wyłącznie w celach mieszkaniowych, a najemca jest zobowiązany do korzystania z lokalu wyłącznie zgodnie z jego przeznaczeniem. Podatnik w postanowieniach zawartych umów określa, że najemca będzie wykorzystywał lokal wyłącznie w celach mieszkaniowych a także najemca nie ma prawa, bez zgody Wynajmującego podnajmować mieszkania a także jego części, oraz oddać do bezpłatnego używania osobom trzecim.

W związku z powyższym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Ustawodawca nie uzależnia stosowania zwolnienia od formy prawnej transakcji czy podmiotu nabywającego tę usługę. Kluczowe jest rzeczywiste wykorzystanie nieruchomości na cele mieszkaniowe, a nie to, kto jest najemca.

Stosownie do stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 lutego 2024 r., nr: 0114-KDIP1-1.4012.765.2023.2.MŻ: „Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego, należy posiłkować się w tym zakresie przepisami ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1048).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości.

Art. 2 ust. 1a cyt. ustawy, ustanowienie odrębnej własności samodzielnego lokalu następuje zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo treścią decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej oraz zgodnie z pozwoleniem na budowę albo skutecznie dokonanym zgłoszeniem, i zgodnie z pozwoleniem na użytkowanie albo skutecznie dokonanym zawiadomieniem o zakończeniu budowy.

Na podstawie art. 2 ust. 2 ww. ustawy o własności lokali, samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

W szczególności, lokal taki powinien:

• Stanowić funkcjonalną i samodzielną całość, czyli być przestrzenią przystosowaną do zaspokajania określonych potrzeb użytkownika bez konieczności korzystania z innych pomieszczeń.
• Być wydzielony w budynku za pomocą trwałych ścian, a jego wnętrze powinno obejmować jedną lub kilka izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, uzupełnionych pomieszczeniami pomocniczymi, takimi jak łazienka czy kuchnia, które służą zaspokajaniu codziennych potrzeb.

Przepis ten stosuje się również do lokali, które - mimo że formalnie nie są przeznaczone na cele mieszkaniowe - spełniają powyższe warunki i mogą być wykorzystywane w sposób umożliwiający ich samodzielne użytkowanie zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem.

Z tego wynika, że lokal uznany za samodzielny nie ogranicza się wyłącznie do mieszkań, lecz obejmuje także inne przestrzenie spełniające powyższe kryteria funkcjonalne.

W świetle art. 2 ust. 3 ww. ustawy o własności lokali, spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1a-2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia.

Z zapisów umów zawieranych przez Wnioskodawcę z najemcami wynika, że wynajmowane lokale mieszkalne są wykorzystywane wyłącznie w celach mieszkaniowych. Zgodnie z zapisami umów najmu, które zostały już przedstawione w stanie faktycznym, wynajmowany lokal mieszkalny jest przeznaczony wyłącznie do wykorzystania na cele mieszkaniowe Najemcy. Co więcej, Najemca został zobowiązany do użytkowania lokalu wyłącznie w tych celach. Ten zapis stanowi, że lokal może być wykorzystywany jedynie do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, co wyklucza jakiekolwiek inne formy jego użytkowania, w tym działalność gospodarczą.

Wyrok NSA z 29 stycznia 2020 r., sygn. II OSK 3777/18 doprecyzowuje pojęcie samodzielności lokali: „Samodzielność lokalu, o której mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, charakteryzuje się tym, iż właściciel i inne osoby korzystające z lokalu mają do niego swobodny dostęp, a także tym, że korzystanie z lokalu zgodnie z jego funkcją nie wymaga korzystania z innych lokali. Nie przekreśla tej samodzielności konieczność korzystania z pomieszczeń, będących elementem nieruchomości wspólnej. W związku z powyższym lokal posiada cechę samodzielności, jeżeli funkcjonalnie nie stanowi części składowej innego lokalu, a korzystanie z niego nie wiąże się z koniecznością korzystania z pomieszczeń znajdujących się w innym lokalu.”

Podobne stanowisko również wskazuje Wyrok WSA w Gliwicach z 13 września 2023 r., sygn. II SA/G1 792/23 Lokal posiada zatem cechę samodzielności, jeżeli funkcjonalnie nie stanowi części składowej innego lokalu, a korzystanie z niego nie wiąże się z koniecznością korzystania z pomieszczeń znajdujących się w innym lokalu. O tym, czy dany lokal może być uznany za samodzielny, decyduje jego wydzielenie trwałymi ścianami w obrębie budynku, swobodny dostęp do niego właściciela (mieszkańca) oraz możliwość korzystania z niego bez wymogu korzystania z innych samodzielnych lokali, co oznacza przeznaczenie lokalu do wyłącznego użytku jego właściciela (mieszkańca).Zatem skoro pokój z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki zgodnie z § 2 umowy najmu pokoju z 19 sierpnia 2017 r. jak również lokal, będące przedmiotem najmu, spełniają wymagania dotyczące samodzielnych lokali mieszkalnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, są faktycznie wynajmowane na cele mieszkaniowe, gdzie Najemcy realizują w nich własne cele mieszkaniowe, to zostały spełnione wymienione wyżej przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Jak wskazano powyżej - świadczenie usług najmu korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w przypadku spełnienia łącznie warunków wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Zatem zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy, nieruchomości - co istotne - o charakterze mieszkalnym, na cele mieszkaniowe.

W kontekście przepisów ustawy o VAT, wynajem lokali mieszkalnych może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, zwolnione z VAT są usługi w zakresie wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe, pod warunkiem, że są one świadczone na rzecz osób fizycznych wyłącznie w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych.

Ważnym elementem, który decyduje o zastosowaniu zwolnienia z VAT, jest cel, w jakim najemca korzysta z wynajmowanego lokalu. Aby można było zastosować to zwolnienie, najemca musi wynajmować lokal wyłącznie w celu zaspokojenia swoich własnych potrzeb mieszkaniowych, co oznacza, że lokal nie może być wykorzystywany na inne cele, takie jak działalność gospodarcza, biuro, sklep czy inne formy zarobkowej działalności.

Wynajem na cele mieszkaniowe różni się od usług krótkoterminowego zakwaterowania, które są klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 55. Usługi zakwaterowania, takie jak najem krótkoterminowy (np. w hotelach, pensjonatach czy poprzez platformy typu Airbnb), podlegają innym regulacjom podatkowym i są generalnie opodatkowane stawką VAT. W takich przypadkach wynajem ma charakter usługowy, a celem najmu jest krótkotrwałe zakwaterowanie, a nie zapewnienie trwałego miejsca zamieszkania.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że najem lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe może korzystać ze zwolnienia z VAT, o ile umowa najmu spełnia określone warunki. Najistotniejszym z tych warunków jest to, że wynajmowany lokal mieszkalny musi być używany przez najemcę wyłącznie na cele mieszkaniowe, czyli do zaspokojenia jego podstawowych potrzeb związanych z zamieszkaniem- warunek ten u Wnioskodawcy jest spełniony. W takim przypadku, umowa najmu nie ma charakteru krótkoterminowego, właściwego dla usług związanych z zakwaterowaniem, które podlegają opodatkowaniu VAT według stawki właściwej dla takich usług (najczęściej 8% lub 23%).

Zatem w przypadku wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe, gdy najemca użytkuje lokal wyłącznie w tym celu, podatnik może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Jest to zwolnienie przewidziane dla długoterminowego wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe i nie dotyczy sytuacji, w których lokal jest wynajmowany na krótkoterminowe zakwaterowanie lub do prowadzenia działalności gospodarczej.

Według jednolitego i utrwalonego orzecznictwa: Zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 u.p.t.u. wymaga, aby jednocześnie spełniły się następujące przesłanki: wynajmujący świadczy usługę najmu na własny rachunek, usługa ta dotyczy nieruchomości o charakterze mieszkalnym, a przy tym cel najmu jest wyłącznie mieszkaniowy. Z treści tego przepisu jednoznacznie wynika, że zwolniona z opodatkowania jest usługa najmu „wyłącznie na cele mieszkaniowe” (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2023 r., sygn. I FSK 524/20 z 26 kwietnia 2023 r.).

Analogiczne stanowisko do powyższego przyjmują aktualnie również organy podatkowe, przykładowo w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2024 r. nr 0111-KDIB3- 1.4012.348.2024.2.IK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazuje, że „Bowiem bez znaczenia dla zwolnienia usług najmu na cele mieszkalne jest kwestia przeznaczenia lokalu w projekcie budowlanym. Jak wyżej wskazano istotnym do zastosowania zwolnienia jest spełnienie wymagań dotyczących samodzielnych lokali mieszkalnych (gdzie spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2 ustawy o własności lokali stwierdza starosta w zaświadczeniu), świadczenie usługi na własny rachunek, mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Podsumowując, w zaistniałej sytuacji wynajem lokali mieszkalnych, w których Najemcy będą realizować własne cele mieszkaniowe korzysta ze zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. ”

Jak również w interpretacji podatkowej z 29 listopada 2023 r., nr 0114-KDIP1- 1.4012.554.2023.2.IZ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „w przypadku przekroczenia obrotów w wysokości 200.000 złotych, będą Państwo mogli zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, dla usług wynajmu lokali mieszkalnych wynajmowanych bezpośrednio najemcom korzystającym z lokali na własne potrzeby mieszkaniowe.”

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2020 r. nr: 0111-KDIB3-1.4012.355.2020.1.ASY stwierdził: „Tak więc w przypadku wynajmu lokali mieszkalnych przez Wynajmującego (Wnioskodawcę) na rzecz Spółek z przeznaczeniem wyłącznie do nieodpłatnego udostępniania tych lokali pracownikom najemcy (Spółek) na cele mieszkaniowe, zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 VAT(...).

Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i podmiotu nabywającego tę usługę. Nie odnosi się również do czasu wynajmowania nieruchomości oraz klasyfikacji statystycznych.”

Dodatkowo organy podatkowe również potwierdzają, że wynajem mieszkania dla pracowników nie ma charakteru biznesowego i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej firma, która wynajęła mieszkania służbowe dla swoich pracowników a następnie nieodpłatnie udostępniła je pracownikom, nie może odliczyć VAT. Prawo do odliczenia nie przysługuje zatem w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą jest zwolniona od podatku, (tak: interpretacja indywidualna z 30 listopada 2018 r., nr: 0112-KDIL2- 1.4012.462.2018.4.MK).

Zatem zwolnienie nie będzie miało zastosowania w sytuacji gdy najemcą jest podmiot gospodarczy, który nie ma celów mieszkaniowych. W przypadku Podatnika podmiot z którym zawarł umowę, został zobowiązany w umowie do użytkowania mieszkania wyłącznie na cele mieszkaniowe dla swojego pracownika. Pracownik będzie korzystać z lokalu wyłącznie w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, bez prawa do podnajmowania osobom trzecim lokalu jak również oddawania w części lub całości w bezpłatne użytkowanie.

Co ważniejsze, najem prywatny, który nie jest związany z działalnością gospodarczą, może mieć charakter regularny, zorganizowany i powtarzalny ale sam fakt, że wynajmujący czerpie zyski z wynajmu (np. w postaci czynszu), nie oznacza automatycznie, że prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą. Zatem jak wskazuje WSA w Bydgoszczy w wyroku z 1 grudnia 2021, sygn. I SA/Bd 642/21: „W świetle powyższego najem „prywatny” (nie będący działalnością gospodarczą) może mieć także charakter zorganizowany, ciągły i powtarzalny, samo zaś uzyskiwanie przez wynajmującego pożytków z majątku (w postaci czynszu) nie oznacza od razu prowadzenia działalności gospodarczej. Podatnik będący osobą fizyczną ma prawo prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem swojego mienia, lecz może także wykorzystywać je do celów „prywatnych”, oddając w najem.

W rezultacie, opierając się na potwierdzonej w powyżej przedstawionym orzecznictwie autonomii prawa podatkowego, należy ostatecznie uznać, że Podatnik ma prawo zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, dla usług wynajmu lokali mieszkalnych wynajmowanych najemcom korzystającym z lokali na własne potrzeby mieszkaniowe.

Ministerstwo Finansów w wydanej ogólnej interpretacji ogólnej nr PTI.8101.1.2021 w sprawie opodatkowania wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe wskazuje, że aby skorzystać ze zwolnienia z VAT przy najmie mieszkań konieczne jest spełnienie warunku dotyczącego realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia.

Z interpretacji wynika, że celem wprowadzenia zwolnienia, w zakresie dotyczącym świadczeń wykonywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, było minimalizowanie kosztów najmu lokali mieszkalnych obciążających najemców, którzy wykorzystują je w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. W konsekwencji zwolnienie prowadzić ma do nieobciążania podatkiem od towarów i usług wyłącznie finalnych konsumentów usług najmu i dzierżawy.

Zatem zdaniem MF zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT nie ma w tym przypadku zastosowania, gdyż nie jest spełniony warunek dotyczący realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia (podmiotu gospodarczego).

Natomiast zgodnie z interpretacją z 30 listopada 2018 r. nr 0112-KDIL2-1.4012.462.2018.4.MK, podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od najmu mieszkań pracowniczych. W omawianej interpretacji sprawa dotyczyła firmy, która wynajęła mieszkania służbowe dla swoich pracowników. Lokale były im udostępniane nieodpłatnie. Organ podatkowy uznał zatem, że wydatki firmy na ten cel nie mają związku z prowadzeniem działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Tym samym odmawiając spółce prawa do odliczenia VAT z faktur za wynajem, wskazując, że nie ma znaczenia pośredni wpływ wydatków na czynności opodatkowane.

Z uwagi na to, że nabywana usługa najmu mieszkań dla pracowników, pomimo związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie daje firmom możliwości odliczenia podatku VAT, powinno to prowadzić do zastosowania zwolnienia z VAT po stronie Wnioskodawcy. Lokal mieszkalny realizuje cel mieszkaniowy nabywcy świadczenia.

W związku z tym, zwolnienie z VAT w przypadku wynajmu mieszkań dla pracowników jest uzasadnione, aby zachować neutralność podatku od towarów i usług w tej sytuacji.

Należy również podkreślić, że pokój znajdował się w domu stanowiącym współwłasność Wnioskodawcy oraz jego rodziców. W związku z faktem, iż w 2023 r. ojciec Wnioskodawcy zmarł, obecnie nieruchomość pozostaje we współwłasności jego matki, siostry oraz jego samego.

W przypadku współwłasności, gdy współwłaścicielami nie są małżonkowie, istota współwłasności polega na tym, że dana nieruchomość przynależy niepodzielnie do wszystkich współwłaścicieli. Dochody uzyskiwane z najmu takiej współwłasności, jak w przypadku wynajmowanego mieszkania, są opodatkowane indywidualnie dla każdego ze współwłaścicieli, zgodnie z ich udziałem we wspólnym majątku. W związku z tym na każdym współwłaścicielu osobno spoczywa obowiązek podatkowy wynikający z tego przychodu, (tak: Interpretacja indywidualna z 28 sierpnia 2006 r., wydana przez: Izba Skarbowa w Katowicach, nr: IPB2/4117-0011/06/3)

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego , współwłasność oznacza, że prawo własności do tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Z kolei art. 196 Kodeksu cywilnego rozróżnia dwa typy współwłasności: współwłasność w częściach ułamkowych oraz współwłasność łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdemu ze współwłaścicieli przysługuje określony ułamkiem udział, który definiuje zakres jego praw względem rzeczy wspólnej, przyznając mu pozycję wyłącznego właściciela w odniesieniu do swojego udziału.

Z uwagi na charakter tego udziału jako prawa wyłącznego, zasadą jest, iż każdy współwłaściciel może samodzielnie rozporządzać swoim udziałem bez konieczności uzyskania zgody pozostałych (art. 198 Kodeksu cywilnego). W ten sposób każdy ze współwłaścicieli zachowuje pozycję odrębnego podmiotu prawa, co wzmacnia ich autonomię w podejmowaniu decyzji dotyczących swojego udziału we współwłasności.

Jednym z kluczowych źródeł przychodów podatkowych jest wynajem nieruchomości. W przypadku, gdy mamy do czynienia z jednym właścicielem, sprawa jest stosunkowo prosta. Natomiast w sytuacji, gdy nieruchomość jest współwłasnością kilku osób, a wynajem prowadzi tylko jeden z współwłaścicieli, mogą pojawić się wątpliwości dotyczące skutków podatkowych takiej sytuacji. W poniższym artykule przyjrzymy się skutkom podatkowym wynajmu nieruchomości wspólnej przez jednego z współwłaścicieli.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom, co definiuje pojęcie współwłasności. Artykuł 196 Kodeksu cywilnego wskazuje, że współwłasność może przybierać formę współwłasności w częściach ułamkowych lub współwłasności łącznej. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli dysponuje określonym ułamkiem udziału w rzeczy, który definiuje zakres jego praw w odniesieniu do nieruchomości wspólnej. Współwłaściciel w odniesieniu do swojego udziału ma pozycję wyłącznego właściciela.

Wobec charakteru udziału jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasada zawarta w art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że każdy współwłaściciel może rozporządzać swoim udziałem niezależnie od zgody pozostałych współwłaścicieli. Tym samym współwłaściciele traktowani są jako odrębne podmioty prawa. W tej kwestii należy odnieść się do odpowiednich przepisów prawa cywilnego, gdyż ustawa o VAT nie definiuje w sposób odrębny od regulacji cywilnoprawnych pojęć charakterystycznych dla współwłasności rzeczy.

Zgodnie z art. 206 Kodeksu cywilnego, każdy współwłaściciel ma prawo do współposiadania rzeczy wspólnej oraz korzystania z niej w sposób, który nie koliduje z korzystaniem przez innych współwłaścicieli. Dodatkowo, art. 207 Kodeksu cywilnego wskazuje, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom proporcjonalnie do wielkości ich udziałów, a także ponoszą oni wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną w tym samym stosunku.

Przepisy Kodeksu cywilnego umożliwiają więc wewnętrzne regulacje dotyczące korzystania z nieruchomości pomiędzy współwłaścicielami. Z tego względu nie ma przeszkód, aby tylko jeden z współwłaścicieli prowadził najem nieruchomości wspólnej i pobierał z tego tytułu pożytki, pod warunkiem, że będzie on zobowiązany do podziału dochodów proporcjonalnie do wielkości udziałów pozostałych współwłaścicieli. W zakresie podatku dochodowego kluczowe znaczenie ma art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o PIT”), który stanowi, że przychody z wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, posiadania lub użytkowania rzeczy lub praw majątkowych są określane dla każdego podatnika proporcjonalnie do jego udziału w zysku. W praktyce oznacza to, że przychód konkretnego współwłaściciela ustala się w wysokości odpowiadającej jego udziałowi w nieruchomości.

Jednakże, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, istnieje możliwość takiego podziału rzeczy wspólnej, który umożliwia przypisanie pożytków z wynajmu do jednego współwłaściciela, prowadzącego działalność najmu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PIT, przychodem podatkowym są wszelkie środki pieniężne oraz wartości pieniężne, które zostały otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w danym roku kalendarzowym, a także wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W efekcie, przychody generowane z części wspólnej nieruchomości przypisanej do konkretnego współwłaściciela są zaliczane do przychodów tego współwłaściciela.

Zgodnie z interpretacją z 1 września 2022 r. nr 0115-KDIT1.4011.376.2022.1.JG, aby przychód z wynajmu części wspólnej nieruchomości był przypisany wyłącznie jednemu współwłaścicielowi, konieczne jest zawarcie umowy quoad usum. Taka umowa reguluje sposób korzystania z rzeczy wspólnej i przyznaje jednemu ze współwłaścicieli prawo do wyłącznego korzystania z określonej części nieruchomości. Spełnienie tego warunku oznacza, że jeden ze współwłaścicieli ma wyłączne prawo do korzystania z konkretnej części nieruchomości - co wynika bezpośrednio z zapisów umowy quoad usum. Ten współwłaściciel jest stroną umowy najmu tej części - w związku z tym przychód z najmu powstaje tylko u niego.

W analizowanym przypadku, Wnioskodawca nie posiada formalnie zawartej umowę quoad usum, która przyznaje mu wyłączne prawo do korzystania z części nieruchomości objętej wynajmem, jest on jedynie stroną umowy najmu, na podstawie której wynajmuje tę część nieruchomości.

Natomiast ustawa o VAT nie zawiera szczególnych regulacji dotyczących przychodów z tytułu wspólnej własności, co prowadzi do wniosku, że każdy ze współwłaścicieli powinien rozliczać podatek VAT proporcjonalnie do swojego udziału w nieruchomości. Dotyczy to także sytuacji, gdy między współwłaścicielami zawarta zostanie wewnętrzna ugoda dotycząca podziału przychodów.

W tej kwestii warto odwołać się do interpretacji wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 15 września 2017 r., nr 0115-KDIT1-1.4012.462.2017.2.MN. DKIS stwierdził, że w przypadku współwłasności nieruchomości każdy ze współwłaścicieli powinien być traktowany jako odrębny podatnik VAT, dysponujący określonym udziałem w danej nieruchomości.

W przypadku, gdy podatnik jest współwłaścicielem nieruchomości w częściach ułamkowych, wszystkie prawa i obowiązki wynikające z ustawy o VAT powinien realizować odrębnie. W deklaracji VAT musi wykazać wartość sprzedaży oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług związanych z daną nieruchomością w proporcji odpowiadającej jego udziałowi.

Warto zauważyć, że niezależnie od tego, czy umowę najmu zawrze tylko jeden ze współwłaścicieli, jeśli wynajmie on całą nieruchomość, to czynności te będą dokonywane w imieniu pozostałych współwłaścicieli w odniesieniu do ich części współwłasności.

W konkluzji, każdy ze współwłaścicieli jest zobowiązany do indywidualnego rozliczania podatku VAT proporcjonalnie do swojego udziału w nieruchomości. Zatem Wnioskodawca powinien opodatkować podatkiem VAT jedynie 1/3 uzyskanego przychodu z tytułu najmu.

Natomiast co do przychodów uzyskiwanych z tytułu lokalu mieszkalnego na rzecz spółki B. Spółka Akcyjna na podstawie „Umowy najmu lokalu mieszkalnego” z 28 czerwca 2023 r., zakończoną 17 lipca 2024 r., który stanowi współwłasność małżeńską należy odnieść się do art. art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z powyższym przepisem, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Warto zwrócić uwagę, że w przedstawionym kontekście nie uwzględniono małżonków, co wynika z faktu, iż małżeństwo nie jest uznawane za podmiot podatkowy w systemie podatku VAT. Podatnikami mogą być jedynie osoby fizyczne, a nie małżeństwo jako instytucja prawa rodzinnego.

W związku z tym, każdy z małżonków, wykonując samodzielnie czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, staje się odrębnym podatnikiem. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 10 stycznia 2019 r. nr 0115-KDIT1-1.4012.833.2018.1.KM zaznaczył, że: „Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ma wpływ na zakres ich praw i obowiązków jako podatników podatku od towarów i usług.”

W praktyce oznacza to, że małżonkowie, mimo wspólności majątkowej, są traktowani jako niezależne podmioty w kontekście podatku VAT. Każdy z nich ma obowiązek samodzielnego rozliczania się z tego podatku, co ma istotne znaczenie w przypadku wynajmu nieruchomości czy innych czynności podlegających opodatkowaniu.

W świetle przepisów prawa, małżonkowie nie są postrzegani jako jeden podmiot podatkowy w zakresie VAT, co podkreśla konieczność indywidualnego rozliczania się z obowiązków podatkowych przez każdego z małżonków, niezależnie od istniejącej wspólności majątkowej.

Ad. 3

Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku, a także czynności wymienionych w art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, tj.:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju,

2) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju, i

3) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c) usług ubezpieczeniowych,

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,

4) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Ustawodawca w powołanym przepisie odwołuje się do pojęcia „transakcji pomocniczych”, tymczasem zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o VAT nie zdefiniował tego pojęcia.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 13 czerwca 2024 r., nr 0114-KDIP1- 3.4012.281.2024.2.JG, wyjaśnił, że transakcje pomocnicze to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

Rozpatrując możliwość korzystania z podmiotowego zwolnienia z VAT, trzeba mieć na uwadze, że z możliwości tej zostali wyłączeni podatnicy wymienieni w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT:

Ze zwolnienia z VAT nie mogą korzystać podatnicy:

1) dokonujący dostaw:

a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT,

b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

• energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
• wyrobów tytoniowych,
• samochodów osobowych, innych niż nowe, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i lit. b),

d) terenów budowlanych,

e) nowych środków transportu,

f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

• preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
• komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
• urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
• maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

• pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
• motocykli (PKWiU ex 45.4),

2) świadczący usługi:

a) prawnicze,

b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c) jubilerskie,

d) ściągania długów, w tym faktoringu,

3) nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce.

W 2021 r., 2022 r. i 2023 r. Wnioskodawca korzystał ze zwolnienia podmiotowego z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Obrót, jaki uzyskał z działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEIDG wyniósł w 2021 r. (…) zł. Poza tym przedsiębiorca uzyskał w 2021 r. obrót z najmu prywatnego (pokój) w kwocie (…) zł natomiast powinien wykazać (…) zł, ze względu wynajmu nieruchomości wspólnej (w przypadku Wnioskodawcy jest to pokój w domu należącym do Wnioskodawcy i jego rodziców).

W 2022 r. obrót, jaki uzyskał z działalności gospodarczej to (...) zł a z najmu błędnie zadeklarował (...) zł natomiast powinien wykazać (...) zł ze względu wynajmu nieruchomości wspólnej (w przypadku Wnioskodawcy jest to pokój w domu należącym do Wnioskodawcy i jego rodziców)

Natomiast w 2023 r. z działalności gospodarczej Wnioskodawca wykazał przychód w wysokości (...) zł, natomiast przychód z najmu wyniósł (...) zł.

Był to obrót z najmu prywatnego pokoju w kwocie błędnie zadeklarowanej ...zł natomiast powinien wykazać ...zł ze względu wynajmu nieruchomości wspólnej (w przypadku Wnioskodawcy jest to pokój w domu należącym do Wnioskodawcy, jego mamy i siostry) oraz obrót z najmu prywatnego nieruchomości mieszkalnych w kwocie (...) zł.

Na obrót składały się transakcje pomocnicze w rozumieniu art. 113 ust. 2 pkt 2a Ustawy o VAT, ponieważ stanowiły za poszczególne lata w przybliżeniu zaledwie 1%, 1% i 4% całego obrotu przedsiębiorcy. Transakcje te były pobocznym obrotem przedsiębiorcy, nie były bezpośrednim i koniecznym uzupełnieniem zasadniczej działalności podatnika, a ich skala nie była większa niż skala działalności podstawowej.

Zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2a transakcje pomocnicze związane z nieruchomościami nie są wliczane do wartości sprzedaży 200 tys. zł w skali roku, która generuje obowiązek rejestracji przedsiębiorcy jako podatnika VAT czynnego poprzez złożenie we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwolnione z podatku VAT są usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Na podstawie art. 288 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347, s. 1 ze zm.),

1. Kwota rocznego obrotu stanowiąca punkt odniesienia dla zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 284, obejmuje następujące kwoty, z wyłączeniem VAT:

a) wartość dostaw towarów i świadczenia usług w zakresie, w jakim byłyby one opodatkowane, gdyby zostały dokonane przez podatnika nieobjętego zwolnieniem;

b) wartość transakcji zwolnionych, z prawem do odliczenia VAT zapłaconego na poprzednim etapie, zgodnie z art. 98 ust. 2 lub art. 105a;

c) wartość transakcji zwolnionych zgodnie z art. 146-149 oraz art. 151, 152 i 153;

d) wartość transakcji zwolnionych zgodnie z art. 138, gdy zastosowanie ma zwolnienie przewidziane w tym artykule;

e) wartość transakcji związanych z nieruchomościami, transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b)-g), oraz usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, chyba że transakcje te mają charakter transakcji pomocniczych.

2. Zbycia materialnych lub niematerialnych dóbr inwestycyjnych podatnika nie uwzględnia się do celów obliczania obrotu, o którym mowa w ust. 1.

Dyrektywa 2006/112/WE w art. 288 pkt 1 lit. e stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Zauważyć należy, że Dyrektywa 2006/112/WE najem i dzierżawę nieruchomości traktuje jako transakcje. Wynika to chociażby z treści art. 135 lit. I Dyrektywy, dotyczącego zwolnienia od podatku określonych transakcji, który jako transakcje zwolnione wymienia dzierżawę i najem nieruchomości.

Natomiast zgodnie z internetowym wielkim słownikiem języka polskiego: transakcja to czynność lub zespół czynności prowadzący lub mający doprowadzić do kupna albo sprzedaży jakichś towarów.

Wskazać także należy, że ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy nie zdefiniował pojęcia charakter „pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z poza językowych dyrektyw interpretacyjnych.

Przepisy unijnej dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne” (odstąpiono od wcześniejszego sformułowania „transakcje sporadyczne”).

Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika.

Także w wersji francuskiej omawianej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.

Transakcje pomocnicze zatem to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

W licznych interpretacjach podatkowych oraz wyrokach sądowych organy podatkowe i sądy jednoznacznie wyjaśniają, że transakcje o charakterze „incydentalnym” nie odnoszą się jedynie do ich rzadkości, lecz przede wszystkim do ich pobocznego charakteru, pojawiających się przy okazji głównej działalności podatnika, nawet jeśli mają one miejsce w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” należy zatem rozumieć nie przez pryzmat częstotliwości, lecz jako działalność uboczną w stosunku do zasadniczej aktywności gospodarczej.

Odniesienie do pojęcia „transakcji pomocniczych” odnajdujemy w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), m.in. w wyroku z 11 lipca 1996 r. (sygn. akt C- 306/94), w którym TSUE jasno wskazał, że transakcje o charakterze pomocniczym to takie, których przychody nie stanowią stałego, bezpośredniego ani koniecznego uzupełnienia zasadniczej działalności przedsiębiorstwa. Oznacza to, że nie mają one istotnego wpływu na główną działalność podatnika.

Podobnie, w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 7 maja 2021 r. (sygn. akt I FSK 943/18) wyraźnie podkreślono, że „transakcje pomocnicze nie mogą stanowić podstawowej, głównej działalności podatnika, lecz muszą mieć charakter poboczny, uzupełniający tę działalność. Nie mogą zatem stanowić bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia lub uzupełnienia zasadniczej działalności podatnika”.

Wnioskodawca w CEIDG nie ma zarejestrowanych kodów działalności gospodarczej, które wskazywałyby na wykonywanie wolnych zawodów, ani kodu dotyczącego najmu nieruchomości jako odrębnej działalności. W związku z tym, wynajem nieruchomości nie stanowi głównego przedmiotu działalności wnioskodawcy, co różni go od sytuacji w sprawie C-716/18 CT. Wynajem nie jest dla wnioskodawcy podstawowym źródłem dochodów ani elementem prowadzonej działalności gospodarczej, lecz stanowi jedynie marginalny aspekt jego działalności.

Wynajem nieruchomości generuje dla Wnioskodawcy w przybliżeniu zaledwie 1%, 1%, a następnie 4% całkowitego obrotu w poszczególnych latach, co wyraźnie wskazuje, że transakcje te nie stanowią istotnej części działalności gospodarczej. Taka skala przychodów może być uznana za marginalną i nie wpływa w znaczący sposób na całość obrotów wnioskodawcy.

Warto podkreślić, że wynajem nieruchomości nie jest bezpośrednim ani koniecznym uzupełnieniem zasadniczej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Transakcje te nie mają charakteru stałego i nie są powiązane z codzienną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, co jest jedną z kluczowych przesłanek do uznania ich za pomocnicze. Wynajem nie jest usługą towarzyszącą działalności podstawowej, lecz stanowi niezależną, okazjonalną formę generowania przychodów.

Zatem należy zauważyć, że wyrok TSUE w sprawie C-716/18 CT dotyczy sytuacji, w której wynajem nieruchomości był związany z działalnością osoby fizycznej obejmującą kilka wolnych zawodów, co nadawało tej czynności inny charakter niż w przypadku Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wykonuje wolnych zawodów, a wynajem nieruchomości nie stanowi w jego przypadku istotnej części działalności gospodarczej. Skala i charakter wynajmu w działalności wnioskodawcy są zdecydowanie poboczne, co powinno skłaniać do uznania tych transakcji za pomocnicze.

W kontekście najmu prywatnego, który u Wnioskodawcy pełni rolę działalności ubocznej względem głównej aktywności podatnika, takie stanowiska jednoznacznie sugerują, że nie powinien on być wliczany do limitu 200 tys. zł zwolnienia z VAT. Najem ten nie jest integralnym, niezbędnym rozszerzeniem działalności gospodarczej, lecz dodatkowym, niezależnym źródłem dochodu, co jasno wpisuje się w definicję transakcji pomocniczych wypracowaną w orzecznictwie TSUE i NSA.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, obrotu z tytułu najmu prywatnego mieszkań na cele mieszkaniowe nie należało wliczać do obrotu 200 tys. zł, który generuje obowiązek rejestracji przedsiębiorcy jako podatnika VAT czynnego poprzez złożenie we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Obrót z najmu Wnioskodawcy wynikał z transakcji pomocniczych w rozumieniu art. 113 ust. 2 pkt 2a ustawy o VAT, gdyż stanowiły jedynie około 1%, 1% i 4% całkowitego obrotu przedsiębiorcy w poszczególnych latach. Transakcje te miały charakter poboczny wobec głównej działalności gospodarczej przedsiębiorcy, świadczy o tym zakończone umowy ze spółką B. Spółka Akcyjna z dniem zakończoną 17 lipca 2024 r. Wskazuje to na charakter incydentalny Nie można ich uznać za bezpośrednie ani konieczne uzupełnienie podstawowej działalności, a ich rozmiar nie przewyższał znacząco obrotu z działalności zasadniczej.

Jak zostało wskazane w treści wniosku, przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu najmu pokoju jak również lokalu mieszkalnego mimo iż występują powtarzalnie, nie stanowią w żaden sposób elementu podstawowej działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Główna działalność Wnioskodawcy dotyczy konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli PKD 45.20.Z. Najem prywatny stanowi zatem zupełnie odrębny zakres działalności, który nie jest związany z głównym profilem Wnioskodawcy. Przychody jakie Wnioskodawca uzyskuje z tytułu najmu są niewielkie w stosunku do obrotów uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, zatem najem jest formą całkowicie uboczną, pozostająca poza zakresem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Z tego względu należy przyjąć, że najem prywatny, jako odrębna i pomocnicza działalność, nie powinien być wliczany do limitu 200 tys. zł zwolnienia z VAT, zgodnie z wyraźnymi przesłankami wskazanymi w przepisach.

Obrót ten pochodził z najmu prywatnego a nie z najmu w ramach działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie miał i nie ma w CEIDG kodu PKD związanego z najmem nieruchomości. Zatem, zdaniem Wnioskodawcy świadczone usługi najmu lokalu mieszkalnego stanowią transakcję pomocnicze. Co za tym idzie, wartość sprzedaży z tego tytułu nie powinna być wliczona do limitu zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca prowadzi działalność warsztatu samochodowego, która obejmuje następujące czynności kompleksowe naprawy opon oraz dętek, naprawy przebić czy pęknięć, montaż nowych opon, ich wymiana sezonowa (zimowa i letnia), wyważanie kół, kontrola stanu bieżnika oraz ciśnienia w oponach, uzupełnianie czynnika chłodniczego oraz odgrzybianie klimatyzacji a także wymiana chłodnic i przewodów.

W żadnym z tych przypadków Wnioskodawca nie wykonuje usług, które z definicji i obligatoryjnie podlegają opodatkowaniu VAT. Zgodnie z przepisami, usługi te, w ramach limitu do 200 000 zł, mogą być objęte zwolnieniem podmiotowym.

Wnioskodawca wskazał w opisie stanu faktycznego, że świadczoną przez Wnioskodawcę usługą jest napełnianie instalacji klimatyzacji w samochodach ale nie prowadzi handlu czynnikiem do instalacji klimatyzacji samochodowej R134A.

Handel czynnikiem chłodniczym R134a do instalacji klimatyzacji samochodowej nie może korzystać ze zwolnienia z VAT, nawet jeśli obrót nie przekracza 200 000 zł, ponieważ jest to towar objęty szczególnymi przepisami.

Zgodnie z art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f ustawy o VAT, zwolnienie z VAT na podstawie obrotu (do 200 000 zł) nie ma zastosowania do dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT, w tym do czynników chłodniczych, takich jak R134a. Substancje te zostały sklasyfikowane jako mające szczególne znaczenie ze względu na ich wpływ na środowisko, co powoduje, że ich sprzedaż podlega obowiązkowemu opodatkowaniu VAT niezależnie od wielkości obrotu.

Załącznik nr 12 do ustawy VAT obejmuje towary, które wykluczają możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego, w tym fluorowane gazy cieplarniane (jak R134a), które są powszechnie stosowane w systemach klimatyzacji samochodowej.

W związku z tym, Wnioskodawca nie prowadząc handlu czynnikiem R134a, nie podlega opodatkowaniu VAT, niezależnie od wielkości obrotu.

Co więcej, zgodnie z interpretacją KIS z 5 marca 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.6.2024.1.MS, usługi serwisowe, takie jak wymiana oleju, mogą być kwalifikowane jako czynności pomocnicze, które nie wykluczają prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Mechanik, który korzysta ze zwolnienia podmiotowego, dopóki jego sprzedaż usług serwisowych wraz z wymianą części (np. oleju silnikowego) nie przekracza limitu 200 000 zł. Dyrektor KIS wyraźnie wskazuje, że zwolnienie z VAT ma zastosowanie również wtedy, gdy czynności pomocnicze (takie jak wymiana oleju) są częścią działalności głównej (serwisu pojazdów) (tak: Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 5 marca 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.6.2024.1.MS)

Jednak w przypadku Wnioskodawcy wymiana oleju również nie jest w zakresie jego usług i nie zobowiązuje go do opodatkowania podatkiem VAT.

W przypadku Wnioskodawcy, który prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEIDG, główną działalnością jest konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych (PKD 45.20.Z). Dodatkowo Wnioskodawca prowadzi wynajem prywatnych nieruchomości mieszkalnych, co stanowi marginalną część jego obrotu (od 1% do 4% rocznego obrotu w latach 2021-2023). Wynajem ten, zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2a ustawy o VAT, traktowany jest jako transakcja pomocnicza, ponieważ nie jest bezpośrednio związany z główną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy i nie stanowi jej stałego, koniecznego uzupełnienia.

Podsumowanie:

1) Opierając się zatem na potwierdzonej w powyżej przedstawionym orzecznictwie autonomii prawa podatkowego, należy ostatecznie uznać, że w przypadku przekroczenia obrotów w wysokości 200.000 złotych, Podatnik ma prawo zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, dla usług wynajmu lokali mieszkalnych wynajmowanych najemcom korzystającym z lokali na własne potrzeby mieszkaniowe za 2021 r., 2022 r. jak również 2023 r. i nie wliczać uzyskanych przychodów do rocznego limitu zwolnienia podmiotowego tj. 200.000 zł.

2) W przypadku wspólności majątkowej małżeńskiej, kluczowym aspektem jest ustalenie, który z małżonków staje się podatnikiem VAT w kontekście wynajmu nieruchomości. Zgodnie z przepisami, podatnikiem VAT jest ten z małżonków, który jest stroną umowy najmu. W przedstawionym stanie faktycznych oboje małżonkowie są stroną umowy najmu, zatem każdy z nich będzie traktowany jako odrębny podatnik VAT w zakresie połowy wynagrodzenia z tytułu najmu.

3) W kontekście wynajmu nieruchomości wspólnej (w przypadku Wnioskodawcy pokój w domu należącym do Wnioskodawcy, jego mamy i siostry) przez jednego współwłaściciela, kluczowe aspekty dotyczą zarówno prawa cywilnego, jak i przepisów podatkowych. Na gruncie Kodeksu cywilnego, współwłasność w częściach ułamkowych pozwala na samodzielne zarządzanie udziałem przez każdego ze współwłaścicieli, co umożliwia jednemu z nich prowadzenie wynajmu i czerpanie zysków z tej działalności. Przychody generowane z najmu mogą być przypisane wyłącznie do tego współwłaściciela jeżeli zawarli umowę quoad usum, to tylko ten współwłaściciel, który na mocy takiej umowy uprawniony jest do wyłącznego korzystania z rzeczy wspólnej, uzyskuje przychód z wynajęcia tej nieruchomości, co zostało potwierdzone w przepisach ustawy o PIT. Wnioskodawca nie zawarł ww. umowy zatem uzyskiwany przychód należy rozpoznać u wszystkich współwłaścicieli tj. Wnioskodawca, jego mama i siostra.

4) Z drugiej strony, w obszarze podatku VAT, ustawa nie przewiduje szczególnych regulacji dotyczących wspólnej własności, co prowadzi do konieczności proporcjonalnego rozliczenia podatku przez wszystkich współwłaścicieli w zależności od ich udziału w nieruchomości. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 2017 r. nr 0115-KDIT1- 1.4012.462.2017.2.MN.DKIS potwierdził, że każdy ze współwłaścicieli powinien być traktowany jako odrębny podatnik VAT, co wiąże się z obowiązkiem realizacji praw i obowiązków wynikających z ustawy o VAT odrębnie. Zatem Wnioskodawca powinien objąć podatkiem VAT tylko 1/3 uzyskanych przychodów z tytułu najmu pokoju w domu należącym do własności Wnioskodawcy, jego mamy i jego siostry.

5) Transakcje pomocnicze, zgodnie z definicjami w orzecznictwie TSUE oraz interpretacjami Dyrektora KIS, to takie, które nie są integralną częścią zasadniczej działalności przedsiębiorcy i ich przychody nie są bezpośrednim, istotnym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. W przypadku Wnioskodawcy, najem prywatnych nieruchomości mieszkalnych nie spełnia tych kryteriów, ponieważ jest to działalność dodatkowa, poboczna i nie ma charakteru kluczowego dla funkcjonowania przedsiębiorstwa.

6) Z tego powodu przychody z wynajmu prywatnego mieszkań na cele mieszkaniowe, zgodnie z przepisami art. 113 ust. 2 pkt 2a ustawy o VAT, nie powinny być wliczane do limitu 200 tys. zł, który powoduje obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT. Skoro najem nieruchomości nie jest główną działalnością Wnioskodawcy i nie stanowi stałego elementu jego działalności gospodarczej, uzasadnione jest traktowanie tego najmu jako transakcji pomocniczych, co wyłącza te przychody z limitu obrotu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie:

• zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z tytułu wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
• braku wliczenia do limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wartości sprzedaży usług wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe (część pytania nr 3) – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361) zwanej dalej ustawą:

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:

Umowa najmu jest umową cywilnoprawną nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług usługa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i jako czynność odpłatna, świadczona za wynagrodzeniem, wypełnia dyspozycję art. 5 ust. 1 ustawy, tj. jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc ta osoba, która dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli zgodnie z PKD 45.20.Z.

Poza uzyskiwaniem przychodów z jednoosobowej działalności gospodarczej uzyskuje Pan również przychody z najmu.

Uzyskuje Pan przychód z najmu:

• pokoju z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej na podstawie „umowy najmu pokoju” z 19 sierpnia 2017 r. zawartej na czas nieokreślony;
• lokalu mieszkalnego na rzecz spółki B. Spółka Akcyjna na podstawie „Umowy najmu lokalu mieszkalnego” z 28 czerwca 2023 r., zakończonej 17 lipca 2024 r.

Pokój mieści się w domu, należącym od 2023 r. - do Pana, Pana mamy i Pana siostry. Natomiast stroną umowy najmu pokoju mieszczącego się w domu jest Pan - Wynajmujący.

Zgodnie z umową najmu pokoju przekazuje Pan najemcy do używania pokój z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki. Z zawartej umowy wynika, że Najemca może użytkować wyłącznie przedmiot najmu na cele mieszkaniowe, nie ma prawa do podnajmowania osobom trzecim. Czynsz za dany miesiąc najemca zobowiązany jest wpłacać na Pana konto prywatne. Najemca, osoba fizyczna, nie wymaga faktur, w związku z czym nie są one wystawiane.

W związku z powyższym zawarcie wyłącznie przez Pana umowy najmu pokoju z aneksem wypełnia definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Wykorzystuje Pan przedmiot najmu w sposób ciągły do celów zarobkowych. Tym samym z tytułu tej czynności wystąpi Pan w charakterze podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy odpłatny wynajem przez Pana pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe będzie korzystał ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

W tym miejscu należy zauważyć, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy (od ogólnej zasady powszechności opodatkowania) i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalne. W efekcie podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

Z powołanego wyżej przepisów wynika, że ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych, dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych, dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy.

Należy ponadto zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy:

W poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy wymieniono PKWiU 55 usługi związane z zakwaterowaniem sklasyfikowane w PKWiU 55.

Zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT stanowi implementację z art. 135 ust. 1 lit. l Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.). Przepis powyższy stanowi, że:

Powyższe wskazuje, że przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

• świadczenie usługi na własny rachunek,
• charakter mieszkalny nieruchomości,
• mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala natomiast na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi.

Z okoliczności sprawy wynika, że przedmiotem wynajmu będzie pokój z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej na czas nieokreślony. Zgodnie z umową najmu pokój udostępniany jest wyłącznie na cele mieszkaniowe. Najemca nie ma prawa podnajmować osobom trzecim. Świadczone przez Pana usługi najmu są klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 68.20.11.0. Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi. Pana zdaniem, najem pokoju wiąże się z przeniesieniem ośrodka życia Najemcy.

Odnosząc się zatem do kwestii budzącej Pana wątpliwość należy stwierdzić, że na gruncie niniejszej sprawy – spełnione są przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonej usługi wynajmu pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 dotyczące zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z tytułu wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe uznaję za prawidłowe.

W dalszej części Pana wątpliwości związane są z wliczaniem do limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy oprócz przychodu z jednoosobowej działalności gospodarczej wartości usług najmu pokoju na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe.

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ustawy.

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 113 ust. 5 ustawy:

W myśl art. 113 ust. 11 ustawy:

Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy:

Z powyższego wynika, że podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych przepisami art. 113 ust. 1-12 ustawy pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w związku z którą korzysta ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy od podatku od towarów i usług z uwagi na to, że wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Oprócz przychodów z ww. działalności uzyskuje Pan przychody z najmu m.in. pokoju z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej, zawartej na czas nieokreślony. Stroną umowy najmu pokoju mieszczącego się w domu, należącym od 2023 r. do Pana, Pana mamy i Pana siostry jest wyłącznie Pan – jako Wynajmujący.

Odnosząc się do Pana wątpliwości należy wskazać, że analiza powołanych wyżej przepisów prawa podatkowego wskazuje, że obliczając limit sprzedaży uprawniający podatnika do zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1, po przekroczeniu którego podatnik traci prawo do zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, nie bierze się pod uwagę odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem m.in. transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Na podstawie art. 288 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1 ze zm.):

Zatem Dyrektywa 2006/112/WE w art. 288 pkt 1 lit. e stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Zauważenia wymaga, że Dyrektywa 2006/112/WE najem i dzierżawę nieruchomości traktuje jako transakcje. Wynika to chociażby z treści art. 135 lit. l Dyrektywy, dotyczącego zwolnienia od podatku określonych transakcji, który jako transakcje zwolnione wymienia dzierżawę i najem nieruchomości.

Ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy nie zdefiniował pojęcia charakter „pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych.

Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa (...)), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający”.

Przepisy unijnej Dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika.

Także w wersji francuskiej omawianej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.

Transakcje pomocnicze zatem to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

Zatem, aby ocenić, czy świadczona usługa ma charakter „pomocniczy”, należy wziąć pod uwagę to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.

Odnosząc się zatem do Pana wątpliwości, wskazać należy, że z cytowanego brzmienia art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 (czyli uprawniającej do zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie m.in. art. 43 ust. 1 ustawy), z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, wyłącznie gdy czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych. Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości. Transakcje pomocnicze natomiast to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności.

Prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w zakresie usługi najmu pokoju z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej nie można uznać za działalność świadczoną pomocniczo. Jest to – jak jednoznacznie wynika z przedstawionego opisu sprawy, obok działalności w zakresie konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, drugi rodzaj wykonywanej przez Pana działalności. Zatem najem pokoju za wynagrodzeniem nie ma charakteru transakcji pomocniczych do świadczonej przez Pana działalności związanej z konserwacją i naprawą pojazdów samochodowych, lecz są to dwie różne działalności - w zakresie odrębnego rodzaju (przedmiotu) wykonywanej przez Pana działalności gospodarczej.

Ponadto zwrócić należy uwagę, że zwolnienie wynikające z art. 113 ustawy jest zwolnieniem podmiotowych, co oznacza, że jest związane bezpośrednio z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, która w standardowych warunkach podlegałaby opodatkowaniu. Zwolnienie to odnosi się do konkretnego limitu wynikającego ze sprzedaży (odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług) danego podatnika. Skoro, jak wyżej wskazano wykonuje Pan oprócz działalności gospodarczej polegającej na konserwacji i naprawie pojazdów samochodowych, również działalność gospodarczą w zakresie wynajmu, to również sprzedaż z tej działalności powinna być wliczana do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Najem, który nie korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, również powinien być wliczany do wartości limitu określonego w ww. przepisie, gdyż wykonywany jest w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W efekcie należy stwierdzić, że wartość świadczonych przez Pana usług najmu pokoju, stanowiących odpłatne świadczenie usług w ramach prowadzonej w tym zakresie przez Pana działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, każdorazowo podlega wliczeniu do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że wynajmowany pokój stanowi współwłasność z mamą i siostrą od 2023 r., wcześniej należał do Pana i Pana rodziców. Wskazał Pan, również iż nie posiada Pan odrębnego tytułu prawnego do samodzielnego rozporządzania pokojem mieszkalnym. Nie ma Pan również zawartej pisemnej umowy najmu, ani użyczenia z pozostałymi współwłaścicielami. Sposób korzystania z nieruchomości wynikał z rodzinnych ustaleń i praktyki, zgodnie z którą to Pan zarządzał wynajmem pokoju oraz rozliczał z tego tytułu należne podatki. Korzystanie z pokoju oraz jego wynajem odbywało się na podstawie ustnych ustaleń pomiędzy współwłaścicielami. Od początku to Pan zawierał umowy najmu. Zatem, z tytułu ww. najmu jest Pan zobowiązany do rozliczenia wynagrodzenia w całości. Tym samym, do ww. limitu zwolnienia podmiotowego powinien Pan wliczać całą osiąganą wartość sprzedaży z tytułu najmu pokoju.

Jeżeli więc prowadząc działalność gospodarczą polegającą na konserwacji i naprawie pojazdów samochodowych, oraz wynajmie pokoju z aneksem wraz z wyposażeniem i dostępem do łazienki na rzecz osoby fizycznej przekroczy Pan wartość sprzedaży określoną w art. 113 ust. 1 ustawy lub gdy zacznie wykonywać czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy utraci Pan Prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT i będzie Pan zobowiązany do zarejestrowania się jako czynny podatnik podatku VAT począwszy od czynności, która spowodowała przekroczenie limitu wskazanego w art. 113 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym Pana stanowisko w części dotyczącej braku wliczenia do limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wartości sprzedaży usług wynajmu pokoju przez Pana na rzecz osoby fizycznej na cele mieszkaniowe uznaję za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, należy zwrócić uwagę na to, że interpretacje indywidualne są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą innych organów wydających interpretacje indywidualne w sprawach innych podatników, co jest tym bardziej zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających interpretacjom. Również interpretacje powołane przez Wnioskodawcę na poparcie własnego stanowiska rozstrzygają w odmiennych stanach faktycznych od sytuacji przedstawionej we wniosku. Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne, potraktowano jako element argumentacji Wnioskodawcy, nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do powołanych przez Pana orzeczeń sądów administracyjnych należy wyjaśnić, że są one rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonymi w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają. Powołane wyroki wiążący charakter mają w konkretnych sprawach i ściśle określonych stanach faktycznych. W konsekwencji odniesienie jakiegokolwiek orzeczenia sądowego – czy też uzasadnienia wyroku do innej sytuacji, nie nadaje powołanej sytuacji mocy wiążącej orzeczenia.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna jest wydana przy założeniu, że poprawnie zakwalifikował Pan świadczone usługi do odpowiedniego klasyfikowania PKWiU. Interpretacja nie rozstrzyga o prawidłowości tej klasyfikacji (zasady formalnego przyporządkowania towaru lub usługi do grupowania statystycznego nie są przepisami prawa podatkowego).

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania nr 1 i części pyt. nr 3, w zakresie pytania nr 2 i części pyt. nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pana do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.