Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący powstania obowiązku podatkowego w VAT w związku z darowizną zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, przez Wnioskodawcę na rzecz dzieci oraz obowiązku dokonania korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego, o których mowa w art. 91 ustawy o VAT. Uzupełnił go Pan pismami z 17 stycznia 2025 r. oraz z 17 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami własnymi. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: “VAT”), a jego dochody są w całości opodatkowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca nie zatrudnia w swojej działalności żadnych pracowników.

Wnioskodawca jest właścicielem wyodrębnionych lokali mieszkalnych i usługowych znajdujących się w dwóch budynkach, w dwóch różnych lokalizacjach. W ramach sukcesywnie przekazywanego dzieciom majątku, obecnie Wnioskodawca planuje darować na rzecz dzieci część swojej działalności obejmującej wszystkie lokale znajdujące się w jednej lokalizacji (dalej: „Nieruchomość”), które służą mu do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie najmu. Obdarowani planują kontynuować w tym samym zakresie prowadzenie działalności gospodarczej polegającej m.in. na wynajmie nieruchomości, najprawdopodobniej w ramach założonej przez nich w przyszłości spółki cywilnej, zarejestrowanej jako czynny podatnik VAT.

Lokale zostały objęte przez Wnioskodawcę jako wynagrodzenie za wystąpienie ze spółki komandytowej. Nabycie lokali podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Nieruchomość wynajmowana jest obecnie innym podmiotom, które prowadzą w niej działalność gospodarczą. Najem stanowi dla Wnioskodawcy działalność opodatkowaną podatkiem VAT. W związku z wykorzystywaniem Nieruchomości dla celów opodatkowanych podatkiem VAT – wynajem Nieruchomości w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej (dalej: “JDG”) – Wnioskodawca odliczył podatek VAT naliczony na ich nabyciu.

Działalność Wnioskodawcy w ramach opisanej wyżej Nieruchomości stanowi wyodrębniony – w stosunku do reszty działalności JDG - zespół składników materialnych i niematerialnych. Druga nieruchomość, którą Wnioskodawca wykorzystuje w swojej działalności JDG i która nie będzie przedmiotem darowizny, położona jest w innej lokalizacji i nie ma żadnego związku z wynajmowaniem Nieruchomości objętej planowaną darowizną.

W skład przedmiotu darowizny wchodzić będzie nie tylko majątek taki jak prawo własności lokali, lecz również zobowiązania niezbędne dla prowadzonej działalności gospodarczej. W szczególności darowizna obejmować będzie m.in.:

1.prawo własności lokali znajdujących się w Nieruchomości

2.prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów najmu lokali

3.inne aktywa w postaci wyposażenia Nieruchomości takiego jak, monitoring, oświetlenie

4.zobowiązania z tytułu umów obejmujących utrzymanie terenów wspólnych związanych z Nieruchomością (np. ochrona, sprzątanie, usługi ogrodnicze, prawa służebności, itp.)

5.zobowiązania z tytułu zawartych umowy o zaopatrzenie w wodę i media

6.cesja umów ubezpieczenia pod warunkiem uzyskania zgody od ubezpieczyciela.

Wnioskodawca w swojej ewidencji wyodrębnia wszelkie przychody i koszty oraz należności, zobowiązania i aktywa związane z Nieruchomością. Innymi słowy, istnieje możliwość przypisania określonych umów, zdarzeń gospodarczych, dokumentów oraz operacji do działalności prowadzonej w ramach tej Nieruchomości.

W ramach darowizny Wnioskodawca przekaże dzieciom również księgi finansowe i wszelkie dokumenty związane z Nieruchomością i prowadzoną na niej działalnością gospodarczą.

Dzieci Wnioskodawcy planują kontynuować działalność opodatkowaną VAT na Nieruchomości, którą otrzymają od Wnioskodawcy bez konieczności angażowania dodatkowych środków. W szczególności zamierzają kontynuować umowę najmu podmiotami, prowadzącymi działalność na terenie Nieruchomości. Obdarowani będą także wykonywać przejęte w ramach darowizny zobowiązania dotyczące Nieruchomości.

Pozostałe nieruchomości Wnioskodawcy wykorzystywane w ramach JDG znajdują się w innej lokalizacji i objęte są odrębnymi umowami najmu z innymi najemcami, a także posiadają odrębne umowy utrzymania i zarządzania. Ponadto, Wnioskodawca wyodrębnia związane z nimi rozliczenia finansowe (przychody, koszty, należności, zobowiązania).

Uzupełnienie wniosku

W uzupełnieniu z 17 stycznia 2025 r. wskazał Pan, że przekazanie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, nastąpi na rzecz osób fizycznych (dzieci Wnioskodawcy), które będą kontynuowały prowadzenie działalności prowadzonej w ramach otrzymanej część przedsiębiorstwa w identycznym zakresie, jak obecnie (wynajem nieruchomości). Niewykluczone, ze względów życiowych, prawnych i zarządczych w przyszłości podpiszą one (dzieci Wnioskodawcy) umowę spółki cywilnej, która będzie wykorzystywała te składniki majątkowe do kontynuowania tej samej działalności (jako wynajmujący). Decyzja w tym zakresie będzie już podjęta przez obdarowanych.

W uzupełnieniu z 17 lutego 2025 r. wskazał Pan:

1. Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie lokali będących przedmiotem darowizny?

Lokale zostały objęte przez Wnioskodawcę w 2019 r., w wyniku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej

pierwsze zasiedlenie miało miejsce w 2019 r.

Wnioskodawca nie ponosił kosztów ulepszenia nieruchomości. Wszelkie nakłady poniesione na lokale związane z dostosowaniem ich do prowadzenia działalności gospodarczej realizowali najemcy na własny koszt.

Dodatkowo Wnioskodawca zwraca uwagę, że lokale zostały wynajęte różnym podmiotom (w ramach działalności opodatkowanej VAT). W zależności od lokalu, inny był rok pierwszego wynajęcia. Pierwszy lokal został wynajęty przez Wnioskodawcę 17 lipca 2019 r., a ostatni 13 marca 2023 r.

2. Czy od momentu pierwszego zasiedlenia lokali będących przedmiotem darowizny do momentu ich darowizny upłyną co najmniej 2 lata?

Tak. Od momentu pierwszego zasiedlenia lokali będących przedmiotem darowizny do momentu ich darowizny upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

3. Czy dokonywał Pan ulepszeń lokali będących przedmiotem darowizny? Jeżeli tak to należy wskazać:

a) Czy nakłady na ulepszenie przekroczyły 30 % wartości początkowej lokali?

b) kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ulepszonych lokali?

c) Czy od momentu pierwszego zasiedlenia ulepszonych lokali do momentu ich darowizny upłyną co najmniej 2 lata?

Nie. Wnioskodawca nie dokonywał ulepszeń lokali będących przedmiotem darowizny. Wszelkie nakłady poniesione na lokale związane z dostosowaniem ich do prowadzenia działalności gospodarczej realizowali najemcy na własny koszt.

4. Czy wyposażenie nieruchomości tj. monitoring i oświetlenie stanowią budowle w rozumieniu ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.)? Jeżeli tak to należy wskazać:

a) Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budowli?

b) Czy od pierwszego zasiedlenia do momentu darowizny upłyną co najmniej 2 lata?

c) Czy dokonywał Pan ulepszeń ww. budowli?

d) Czy nakłady na ulepszenie przekroczyły 30 % wartości początkowej tych budowli e) kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ulepszonych budowli?

f) Czy od momentu pierwszego zasiedlenia ulepszonych budowli do momentu ich darowizny upłyną co najmniej 2 lata?

Nie. Monitoring oraz oświetlenie nie stanowią budowli w rozumieniu Prawa budowlanego.

Pytania

1.Czy przekazanie w darowiźnie opisanego we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, przez Wnioskodawcę na rzecz dzieci skutkować będzie powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w VAT w związku z tą transakcją?

2.Czy w związku z planowaną darowizną po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek dokonania korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego, o których mowa w art. 91 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Stanowisko do pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy, darowizna opisanego we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, na rzecz dzieci nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na to, że przedmiotem transakcji (darowizny) będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa (dalej: “ZCP”).

Stanowisko do pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy, darowizna opisanego we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, nie spowoduje obowiązku dokonania po stronie Wnioskodawcy lub obdarowanych korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Uzasadnienie do pytania nr 1

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zakres przedmiotowy podatku VAT obejmuje, między innymi, odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju. Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, poprzez dostawę rozumieć należy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym wszelkie darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Bez względu na powyższe, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa oraz zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W praktyce zatem o opodatkowaniu podatkiem VAT transakcji decydować będzie jej przedmiot. Jeżeli przedmiotem dostawy było przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część, czynność ta nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o VAT. Z drugiej strony, jeżeli przedmiot transakcji stanowiłyby składniki majątku, których nie można byłoby sklasyfikować jako przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, ich przekazanie stanowiłoby czynność podlegającą opodatkowaniu o VAT.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Stosownie do art. 2 pkt 27e ustawy o VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zgodnie z art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: k.c.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.koncesje, licencje i zezwolenia;

6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.tajemnice przedsiębiorstwa;

9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W odniesieniu do tak sformułowanej definicji, Wnioskodawca zauważa, że przywołana powyżej regulacja wskazuje jedynie przykładowe składniki materialne i niematerialne, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa. W ocenie Wnioskodawcy, nie jest konieczne, aby w skład przedsiębiorstwa wchodziły wszystkie składniki wymienione w art. 55¹ k.c., w szczególności, gdy z samej natury prowadzonej działalności niektóre składniki mogą w ogóle nie mieć zastosowania.

Z powyższej definicji wynika, iż aby zespół składników majątkowych (wraz z zobowiązaniami) mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych;

2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4.zespół tych składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Zatem, w zakresie wydzielenia zespołu składników materialnych i niematerialnych istotne jest to, aby zachodziło ono równolegle na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Powołana definicja zawiera ogólne przesłanki pozwalające na zakwalifikowanie danego zespołu składników do ZCP, nie precyzując jednakże przedmiotowo istotnych elementów, jak chociażby wyodrębnienie poszczególnych działów wspomagających (np. kadry, księgowość, informatyka), niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania, kwestii prawa do władania nieruchomością, gdzie ulokowana jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, czy też ulokowania w strukturze organizacyjnej danego podatnika (możliwość samodzielnej realizacji działań gospodarczych).

W aspekcie istnienia bądź nieistnienia przedsiębiorstwa najistotniejsze jest, aby zespół składników materialnych i niematerialnych tworzył funkcjonalną całość i pozwalał na prowadzenie działalności gospodarczej w sposób samodzielny. Według Wnioskodawcy, zespół składników składających się na przedmiot darowizny przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, należy uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, co wynika z następujących przesłanek.

Wyodrębnienie organizacyjne

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do przekazywanej Nieruchomości zostało w obecnej działalności Wnioskodawcy dokonane wyodrębnienie organizacyjne opisanego zespołu składników w aspekcie realnym, faktycznym. Na dzień darowizny możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tej konkretnej darowanej Nieruchomości. Istnieje również możliwość przypisania określonych umów, zdarzeń gospodarczych, dokumentów oraz operacji do działalności prowadzonej w ramach darowanej Nieruchomości.

Umowa darowizny będzie zawierała szczegółowe zestawienie materialnych i niematerialnych składników (w tym zobowiązań) darowanych w postaci wkładu niepieniężnego jako ZCP. Składniki te będą pogrupowane w sposób pozwalający na wskazanie organizacyjnego powiązania wybranych składników majątkowych i niemajątkowych z Nieruchomością.

Wyodrębnienie finansowe

Ustawy podatkowe nie wskazują, co należy rozumieć przez wyodrębnienie finansowe w rozumieniu definicji ZCP, w szczególności, czy konieczne jest prowadzenie odrębnych ksiąg rachunkowych czy sporządzanie bilansów. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, iż „wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.1 Ponadto, jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2019 r.2 „wydzielenie na płaszczyźnie finansowej oznacza, że możliwe jest, poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych, przyporządkowanie przychodów, kosztów uzyskania przychodów, także należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, tak aby mogło stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, które samodzielnie realizuje zadanie gospodarcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa winna zatem posiadać pewną wewnętrzną niezależność finansową.”

W tym kontekście istotnym jest, aby możliwe było przyporządkowanie konkretnych należności i zobowiązań do odrębnego majątku. Również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 sierpnia 2020 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.282.2020.3.AKA) zgodził się, że „w sytuacji wyodrębnienia finansowego powinno być możliwe oddzielenie finansów zorganizowanej części przedsiębiorstwa od jego pozostałej części. (…). Ważne natomiast jest, aby należności i zobowiązania były wyodrębnione i dały się przyporządkować finansowo do wyodrębnionego majątku (tak, aby można było przejąć funkcje gospodarcze)".

Wnioskodawca dysponuje odpowiednimi narzędziami z zakresu rachunkowości zarządczej (które będzie można przenieść w ramach darowizny), przyporządkowującymi odpowiednie pozycje z zakresu rachunkowości finansowej do każdego ZCP. Posiadana ewidencja księgowa i finansowa prowadzona przez Wnioskodawcę wskazuje wszystkie przychody, koszty, należności i zobowiązania związane z Nieruchomością, a także wykorzystywane w związku z tą częścią działalności aktywa.

W konsekwencji należy uznać, że darowane składniki aktywów są wyodrębnione finansowo.

Wyodrębnienie funkcjonalne

Zgodnie z definicją ZCP zawartą w ustawach podatkowych, wyodrębnienie funkcjonalne zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) oznacza przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych.

ZCP obejmuje składniki powiązane z każdą z nieruchomości, które powstały w związku z nabyciem nieruchomości oraz prowadzonymi działaniami gospodarczymi (wynajmem) odnośnie każdej z nich. Są wiec one funkcjonalnie powiązane z nieruchomościami w takim sensie, że samoistnie (bez związku z daną nieruchomością) nie znalazłyby się w majątku Wnioskodawcy wykorzystywanym do działalności w ramach JDG. Te składniki są przeznaczone do realizacji zadań gospodarczych związanych właśnie z konkretną nieruchomością.

Majątek obejmuje elementy, które z założenia są wykorzystywane do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych w istniejącej strukturze “przedsiębiorstwa” (JDG). W oparciu o posiadane nieruchomości, do których zostały przypisane składniki majątkowe i niemajątkowe, w tym zobowiązania oraz umowy odpowiednie do zakresu prowadzonej działalności gospodarczej, można samodzielnie realizować założone działania gospodarcze (wynajem) przy wykorzystaniu darowanych składników majątkowych (lokali w ramach Nieruchomości).

Zarówno majątek pozostający u Wnioskodawcy, jak i majątek przekazywany w ramach darowizny są wyodrębnione funkcjonalnie, nie tylko dlatego, że składają się z sumy składników, lecz stanowią zorganizowane zespoły tych składników, które mogą samodzielnie funkcjonować.

Potwierdzeniem należytego funkcjonalnego wyodrębnienia odrębnych ZCP może być także to, że kontynuowanie działalności przez odrębne ZCP, tj. w ramach majątku pozostałego u Wnioskodawcy, jak i w ramach majątku darowanego dzieciom, nie będzie wymagało żadnych istotnych nakładów finansowych, czy też przeprowadzenia restrukturyzacji organizacyjnej przyjętych składników.

Mając na uwadze powyższe, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych, będący przedmiotem darowizny, w opinii Wnioskodawcy należy uznać za ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. W konsekwencji, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, darowizna Nieruchomości na rzecz dzieci Wnioskodawcy nie będzie objęta opodatkowaniem podatkiem VAT.

Uzasadnienie do pytania nr 2

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, jeżeli podatnik wykonuje czynności zarówno opodatkowane, jak i zwolnione z VAT, powinien on dokonać korekty odliczonego podatku VAT zgodnie z rzeczywistą strukturą sprzedaży opodatkowanej VAT. W przypadku nieruchomości, korektę taką co do zasady dokonuję się przez 10 lat, uwzględniając co roku odpowiednią część podatku.

Bez względu na powyższe, stosownie do art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa powyższe korekty określone w art. 91 ust. 1-8 są dokonywane przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Innymi słowy, ustawa o VAT przyjmuje, że obowiązki związane z korektą przechodzą na nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Z tego też powodu, w momencie przekazania ZCP w drodze darowizny zbywca nie dokonuje jednorazowej korekty za cały pozostały okres korekty. Korekty "wieloletnie" będą bowiem kontynuowane przez nabywcę. Jeśli więc Wnioskodawca nie miał obowiązków w zakresie korekty wieloletniej podatku, to obowiązek taki nie ciąży również na nabywcy kontynuującym działalność, pod warunkiem wykorzystywania majątku składającego się na ZCP do działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy wskazana regulacja art. 91 ust. 9 ustawy o VAT przesądza, że w niniejszej sprawie, w związku z planowaną darowizną, po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi obowiązek dokonania jakichkolwiek korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego. Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone również w interpretacji indywidualnej z 14 kwietnia 2023 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.63.2023.2.AR), w której organ podatkowy potwierdził, że „skoro przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo, które obejmuje wszystkie niezbędne składniki materialne i niematerialne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w tym flotę samochodów, to w tej sytuacji zastosowanie będzie miał przepis art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, a transakcja ta nie spowoduje obowiązku dokonania przez Pana jakiejkolwiek korekty podatku naliczonego związanego ze składnikami przekazywanego przedsiębiorstwa”.

Jeżeli w przyszłości wystąpią zmiany w zakresie prawa do odliczenia, to ewentualnych korekt dokonają dzieci Wnioskodawcy (w okresie korekty wieloletniej wynikającym z przytoczonych przepisów). Jednak sam fakt przekazania ZCP nie będzie u Wnioskodawcy (jak również i u obdarowanych) powodował wystąpienia jakiegokolwiek obowiązku korekty odliczonego VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

-dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

-przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

-przekazanie lub użycie towaru następuje na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia lub wszelkie inne darowizny,

-przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Natomiast na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego::

Przy czym, zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” – wyrok NSA z dnia 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11).

Zatem, przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 ust. 27e ustawy o VAT. I tak, zgodnie z tym przepisem:

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

·istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

·zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

·składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

·zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku  z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że:

W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest Pan właścicielem wyodrębnionych lokali mieszkalnych i usługowych znajdujących się w dwóch budynkach, w dwóch różnych lokalizacjach. W ramach sukcesywnie przekazywanego dzieciom majątku, obecnie planuje Pan darować na rzecz dzieci część swojej działalności obejmującej wszystkie lokale znajdujące się w jednej lokalizacji. Działalność Wnioskodawcy w ramach opisanej wyżej Nieruchomości stanowi wyodrębniony – w stosunku do reszty działalności JDG - zespół składników materialnych i niematerialnych. Druga nieruchomość, którą Wnioskodawca wykorzystuje w swojej działalności JDG i która nie będzie przedmiotem darowizny, położona jest w innej lokalizacji i nie ma żadnego związku z wynajmowaniem Nieruchomości objętej planowaną darowizną.

W skład przedmiotu darowizny wchodzić będzie nie tylko majątek taki jak prawo własności lokali, lecz również zobowiązania niezbędne dla prowadzonej działalności gospodarczej. W szczególności darowizna obejmować będzie m.in.:

1.prawo własności lokali znajdujących się w Nieruchomości

2.prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów najmu lokali

3.inne aktywa w postaci wyposażenia Nieruchomości takiego jak, monitoring, oświetlenie

4.zobowiązania z tytułu umów obejmujących utrzymanie terenów wspólnych związanych z Nieruchomością (np. ochrona, sprzątanie, usługi ogrodnicze, prawa służebności, itp.)

5.zobowiązania z tytułu zawartych umowy o zaopatrzenie w wodę i media

6.cesja umów ubezpieczenia pod warunkiem uzyskania zgody od ubezpieczyciela.

W swojej ewidencji wyodrębnia Pan wszelkie przychody i koszty oraz należności, zobowiązania i aktywa związane z Nieruchomością. Innymi słowy, istnieje możliwość przypisania określonych umów, zdarzeń gospodarczych, dokumentów oraz operacji do działalności prowadzonej w ramach tej Nieruchomości. W ramach darowizny przekaże Pan dzieciom również księgi finansowe i wszelkie dokumenty związane z Nieruchomością i prowadzoną na niej działalnością gospodarczą. Przekazanie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, nastąpi na rzecz osób fizycznych (Pana dzieci).

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy darowizna opisanego we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, przez Wnioskodawcę na rzecz dzieci skutkować będzie powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w VAT.

Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który w oparciu o otrzymany majątek nadal prowadzi działalność gospodarczą.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Współwłaścicielom przysługują udziały we wspólnym prawie własności. Współwłasność przedstawia się zatem jako prawo własności składające się z zespolonych udziałów (Edward Gniewek, „Kodeks cywilny. Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe”. Komentarz, Zakamycze 2001, komentarz do art. 195). W konsekwencji współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak wynika z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Na podstawie art. 198 Kodeksu cywilnego, ze względu na charakter udziału:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Analiza sprawy oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że nie można zgodzić się z Panem, że darowizna składników materialnych i niematerialnych na rzecz osób fizycznych (Pana dzieci) przez Pana (obecnego właściciela) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższe wynika z faktu, iż Pana dzieci nabywają udziały w prawie własności wszystkich składników materialnych i niematerialnych składających się na zorganizowana część przedsiębiorstwa. Z treści wniosku wynika bowiem, że Przekazanie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym lokali, nastąpi na rzecz osób fizycznych (Pana dzieci).

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy i względem swego udziału  pozycję wyłącznego właściciela, którym może niezależnie rozporządzać. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

W konsekwencji każde z Pana dzieci otrzyma w rzeczywistości tylko część tej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ułamek), a nie jego całość (nie jest to współwłasność łączna).

W związku z powyższym, przedmiotem nieodpłatnego przekazania nie będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, lecz darowizna udziałów w poszczególnych jego składnikach. Wynika to z faktu, że udział nie posiada cechy fizycznej samodzielności, jest to ułamek prawa własności przynależny każdemu składnikowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębniony ułamek (w każdym z tych składników) nie umożliwia samodzielnej realizacji zadań gospodarczych.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie wspomina stricte o przeniesieniu prawa własności. W związku z tym, darowiznę części ułamkowych przedsiębiorstwa należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym w opisanej sytuacji udziały, które Pan przeniesie w drodze darowizny na rzecz dzieci nie powinny być dla celów podatku od towarów i usług traktowane jako zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Opodatkowanie ww. darowizny zależeć będzie od spełnienia przez Pana warunków określonych w art. 7 ust. 2 ustawy (dla towarów) oraz w art. 8 ust. 2 ustawy (w przypadku usług).

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że w sytuacji kiedy przy nabyciu lub wytworzeniu towarów przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, to darowizna udziału w tych składnikach majątku, jako nieodpłatna dostawa, zostanie zrównana – zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy – z odpłatną dostawą towarów, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegała opodatkowaniu (odpowiednią stawką podatku lub z zastosowaniem zwolnienia od podatku. W przypadku, gdyby ww. prawo w odniesieniu do danego składnika majątku (towaru) nie przysługiwało, wówczas darowizna takiego udziału nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W kwestii składników majątkowych zaliczonych do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy należy zauważyć, że ich nieodpłatne przekazanie nastąpi na cele inne niż działalność gospodarcza prowadzona przez Pana, bowiem będą one przekazane na rzecz Pana dzieci. W konsekwencji czynność ta wypełniając przesłanki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z opodatkowania zostanie wyłączona darowizna składników niespełniających definicji towarów i usług w rozumieniu ustawy.

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie w formie darowizny udziałów w składnikach majątkowych stanowiących towary w rozumieniu art. 2 ust. 6 ustawy na rzecz Pana dzieci przez Pana jako czynnego podatnika podatku od towarów i usług, będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia Nieruchomości będących przedmiotem darowizny na rzecz dzieci. Zatem, nieodpłatne przekazanie w formie darowizny udziałów w Nieruchomości wraz z wyposażeniem w postaci monitoringu i oświetlenia na rzecz dzieci, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że niektóre czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, mogą korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa realizowana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli” oraz „urządzenia budowlanego”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Natomiast zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:

Należy wskazać, że urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z tym budynkiem/budowlą, z którym/którą są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne.

Jak wynika z opisu sprawy, przedmiotem darowizny będzie m.in prawo własności lokali znajdujących się w Nieruchomości wraz z wyposażeniem Nieruchomości w postaci monitoringu i oświetlenia. Od momentu pierwszego zasiedlenia lokali będących przedmiotem darowizny do momentu ich darowizny upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Wnioskodawca nie ponosił kosztów ulepszenia Nieruchomości.

Analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że dostawa lokali znajdujących się w Nieruchomości wraz z wyposażeniem Nieruchomości w postaci monitoringu i oświetlenia będzie korzystała ze zwolnienia art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Pana wątpliwości dotyczą również kwestii czy w związku z planowaną darowizną po Pana stronie wystąpi obowiązek dokonania korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego, o których mowa w art. 91 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 4 ustawy:

Natomiast jak stanowi art. 91 ust. 5 ustawy:

Na podstawie art. 91 ust. 6 ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy:

Jak stanowi art. 91 ust. 7a ustawy:

Art. 91 ust. 7b stanowi:

Według art. 91 ust. 7c ustawy:

W myśl art. 91 ust. 8 ustawy:

Przepisy art. 91 wprowadzają konstrukcję korekty podatku naliczonego dokonywaną z uwagi na zmianę struktury sprzedaży albo na zmianę pierwotnego przeznaczenia towaru lub usługi (z którą związany jest podatek naliczony).

Wprowadzenie procedury korekty związane jest z faktem, że we wspólnym systemie VAT obowiązuje zasada odliczenia niezwłocznego, tzn. w momencie nabycia. W tym momencie czasowym związek towaru z danym rodzajem czynności (opodatkowane, zwolnione, mieszane) ma zazwyczaj charakter planowany. Do czasu faktycznego wykorzystania nabytego towaru lub usługi faktyczny związek z danym rodzajem czynności może się zmienić, przekreślając prawo do odliczenia albo uzasadniając dokonanie odliczenia. Jednocześnie przepisy wprowadzają szczególny tryb korekty do wybranych składników majątku. Z uwagi na zazwyczaj wieloletni okres wykorzystania składników majątku zaliczanych do środków trwałych, których wartość początkowa przekracza 15.000 zł ustawa przyjmuje zasadę dokonywania cząstkowej i równomiernej korekty w dłuższym czasie (dla nieruchomości przez 10 lat, a dla pozostałych składników majątku - przez 5 lat). Regulacje te mają na celu urealnienie odliczenia podatku naliczonego. Ustawa zakłada bowiem, że środki trwałe (jako dobra o charakterze trwałym) zużywają się w określonym czasie, a nie jednorazowo. W tym też czasie stopniowo konsumowane jest prawo do odliczenia i należy je oceniać w dłuższej perspektywie czasu, a nie jednorazowo.

Zatem w przypadku, w którym podatnik zmienia przeznaczenie środka trwałego nabytego (wytworzonego) dla celów działalności opodatkowanej VAT (lub mieszanej) i zaczyna go używać wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania, ma on zasadniczo obowiązek skorygować odliczony VAT, jeżeli taki został odliczony. Analogicznie powinien postąpić podatnik w sytuacji sprzedaży takiego środka trwałego, jeżeli przy jego nabyciu (wytworzeniu) odliczył VAT naliczony, a przy zbyciu zastosuje zwolnienie od VAT.

Przy czym, przepis art. 91 ust. 5 ustawy, wprowadza szczególny przypadek dokonywania korekt w sytuacji, gdy podatnik w okresie trwania korekty cząstkowej zbywa dany środek trwały. W takich sytuacjach – zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych – przyjmuje się fikcję prawną, że zbyte składniki majątku służą nadal działalności opodatkowanej lub nadal działalności zwolnionej, aż do końca okresu korekty. Korekty za wszystkie pozostałe okresy dokonuje się w deklaracji za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży.

Analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że w przypadku darowizny lokali znajdujących się w Nieruchomości wraz z wyposażeniem Nieruchomości w postaci monitoringu i oświetlenia dojdzie do zmiany ich przeznaczenia.

Jak wynika z opisu sprawy ww. lokale są przez Pana wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na ich wynajmie. Jak Pan wskazał ww. działalności jest opodatkowana podatkiem VAT. Odliczył Pan podatek VAT naliczony przy ich nabyciu.

Natomiast jak wskazano w niniejszej interpretacji darowizna ww. lokali będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

Wobec powyższego w związku z darowizną lokali znajdujących się w Nieruchomości wraz z wyposażeniem Nieruchomości w postaci monitoringu i oświetlenia wystąpi obowiązek dokonania korekty w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego, o których mowa w art. 91 ustawy o VAT.

Podsumowując, z uwagi – jak stwierdzono wyżej – przedmiotem darowizny nie będzie przedsiębiorstwo ani jego zorganizowana część nie będzie miał zastosowanie art. 91 ust. 9 ustawy, na który m. in. powołuje się Wnioskodawca. Wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 91 ust. 1- 8 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku, gdy w wyniku dokonanej darowizny nastąpi zmiana przeznaczenia wykorzystywanych towarów z czynności, które dawały prawo do odliczenia podatku naliczonego na wykorzystywane do czynności, które takiego prawa nie dają.

Z uwagi na powyższe Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Podkreślam, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.