Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie:

·braku działania przez Gminę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług przy udostępnianiu poprzez Szkołę Podstawową 1, jednego gorącego posiłku dziennie uczniom Szkoły Podstawowej 2;

·braku działania przez Gminę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług przy świadczeniu poprzez Szkołę Podstawową 1 na rzecz Szkoły Podstawowej 2 usługi przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…), dalej: „Gmina”, jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, dalej: „podatek” i dokonuje rozliczenia podatku wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi podlegającymi centralizacji na mocy ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018r., poz. 280). Jedną z takich jednostek jest Szkoła Podstawowa (…) w (…), dalej: „SP 1”.

Gmina realizuje szereg zadań własnych nałożonych na nią przepisami prawa. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024r., poz. 1465 ze zm.) wskazuje, że do zadań własnych gminy należą sprawy edukacji publicznej – art. 7 ust. 1 pkt 8 tejże ustawy. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r., poz. 737 ze zm.) stanowi między innymi, że zadaniem oświatowym gmin jest zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach – art. 11 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy oraz że do zadań własnych gmin należy zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli i szkół podstawowych – art. 8 ust. 15 tejże ustawy.

Na podstawie (…), jedną z publicznych szkół na terenie Gminy – Szkołę Podstawową w (…), dalej: „SP 2” prowadzi Fundacja (…), dalej: „Fundacja”. Fundacja jest odrębnym od Gminy podmiotem, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Na realizację zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki Gmina przekazuje Fundacji dotację zgodnie z ustawą z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2024 r., poz. 754 ze zm.):

-na każdego ucznia w wysokości stanowiącej iloczyn przewidzianej kwoty potrzeb oświatowych na takiego ucznia dla jednostki samorządu terytorialnego oraz wskaźnika zwiększającego, o którym mowa w art. 14 ust. 1. cytowanej powyżej ustawy,

-na każdego ucznia oddziału przedszkolnego w wysokości równej podstawowej kwocie dotacji dla szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż przewidziana kwota potrzeb oświatowych na takiego ucznia niepełnosprawnego oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej dla Gminy.

Art. 106a ustawy Prawo oświatowe nakłada na szkoły podstawowe obowiązek zapewnienia uczniom jednego gorącego posiłku w ciągu dnia i stworzenie im możliwości jego spożycia w czasie pobytu w szkole. Korzystanie z posiłku jest dobrowolne i odpłatne.

Według art. 106 tejże ustawy, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, szkoła może zorganizować stołówkę. Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym. Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki. Niezależnie więc od tego, czy szkoła zorganizuje stołówkę, skorzysta z usług firmy cateringowej czy zawrze porozumienie z inną szkołą posiadającą stołówkę – korzystający z posiłków powinni wnosić jedynie opłatę będącą równowartością surowców wykorzystywanych do przygotowania posiłków – tzw. wsad do kotła – co potwierdza orzecznictwo NSA.

SP 2 nie posiada własnej stołówki. Zawarła w tym zakresie porozumienie oraz umowę z SP 1.

Porozumienie dotyczy udostępnienia jednego gorącego posiłku dziennie przez SP 1 uczniom SP 2 zapisanym na posiłki w cenie (…) zł za posiłek, która to cena jest ustalona jako równowartość surowców wykorzystywanych do przygotowania posiłków i tożsama z ceną posiłku w szkołach tego samego typu i rodzaju, których organem prowadzącym jest Gmina (…). Cena ta nie uwzględnia kosztów przygotowania posiłków, takich jak koszt utrzymania kuchni i stołówki, kosztów wynagrodzeń i składek naliczanych od wynagrodzeń.

Opłata za posiłki wnoszona jest przez rodziców uczniów do SP 2 (jako iloczyn liczby posiłków w danym miesiącu i ceny (…) zł za posiłek), SP 2 natomiast reguluje należność wobec SP 1 na podstawie noty księgowej, której wartość opiewa na kwotę równą iloczynowi wydanych w danym miesiącu posiłków i ceny (…) zł za posiłek. Środki te wpływają na wydzielony rachunek bankowy SP 1, z którego pokrywane są zakupy środków żywnościowych użytych do przygotowywania posiłków.

Umowa natomiast dotyczy wynagrodzenia za świadczenie usługi przygotowania posiłków przez SP 1 na rzecz SP 2. Wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę (…) zł brutto za posiłek i skalkulowane jako koszt usługi – bez marży/dochodu dla przygotowującego posiłek. Rozliczenie następuje na podstawie faktury VAT, na której Gmina widnieje jako sprzedawca, SP 1 jako wystawca, SP 2 jako nabywca. Środki trafiają na rachunek dochodów budżetowych SP 1, skąd są przekazywane na rachunek bankowy Gminy.

Gmina, pobierając poprzez SP 1 opłatę za przygotowanie posiłku, nie jest nastawiona na zysk, nie czyni tego w celu zarobkowym. W kalkulacji ceny z góry założono brak zysku. W ocenie Gminy, brak tej opłaty skutkowałby „podwójnym finansowaniem” SP 2 w kwocie kosztu usługi – raz poprzez dotację przekazywaną Fundacji prowadzącej szkołę, drugi raz poprzez poniesienie kosztu przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły.

Szkoły tego samego typu i rodzaju prowadzone przez Gminę otrzymują od niej środki na realizację zadań własnych, z których to same pokrywają koszty przygotowania posiłków swoim uczniom. Brak opłaty stawiałby SP 2 w pozycji uprzywilejowanej wobec szkół prowadzonych przez Gminę.

Pytania

1.Czy Gmina (…), udostępniając poprzez Szkołę Podstawową 1, jeden gorący posiłek dziennie uczniom Szkoły Podstawowej 2, działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług?

2.Czy Gmina (…), świadcząc poprzez Szkołę Podstawową 1 na rzecz Szkoły Podstawowej 2 usługę przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły, działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Państwa zdaniem, Gmina (…), udostępniając poprzez Szkołę Podstawową 1 jeden gorący posiłek dziennie uczniom Szkoły Podstawowej 2, nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.) – dalej: ustawa o VAT – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Ta definicja działalności gospodarczej jest tożsama z definicją zawartą w art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Przywołując postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – dalej: TSUE, z dnia 20 marca 20214 r. w sprawie C-72/13 Gmina Wrocław v. Minister Finansów, pkt 16, należy wskazać, że aby dana działalność kwalifikowała się jako działalność gospodarcza musi mieć charakter trwały i być wykonywana w zamian za wynagrodzenie. Natomiast w wyroku z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja v. Finlandia, w pkt 44 TSUE wskazał: „(...) zgodnie z orzecznictwem świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (...)”.

Przy udostępnianiu jednego gorącego posiłku dziennie uczniom SP 2 pobierana jest od ich rodziców opłata będąca równowartością surowców wykorzystywanych do przygotowania posiłków – tzw. wsad do kotła, nie uwzględniająca innych kosztów przygotowania posiłków, takich jak między innymi woda, prąd, gaz, wynagrodzenia osób pracujących przy przygotowaniu posiłków.

Odpłatność za posiłek nie jest rzeczywistym ekwiwalentem usługi. Gmina, udostępniając poprzez SP 1 jeden gorący posiłek dziennie uczniom SP 2 nie wykonuje więc działalności gospodarczej, a co za tym idzie – nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Poza tym, według art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wskazuje, że do zadań własnych gminy należą sprawy edukacji publicznej. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe stanowi między innymi, że zadaniem oświatowym gmin jest zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach – art. 11 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy, oraz że do zadań własnych gmin należy zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli i szkół podstawowych – art. 8 ust. 15 tejże ustawy.

Art. 106a ustawy Prawo oświatowe nakłada natomiast na szkoły podstawowe obowiązek zapewnienia uczniom jednego gorącego posiłku w ciągu dnia i stworzenie im możliwości jego spożycia w czasie pobytu w szkole.

W ocenie Gminy, udostępniając poprzez SP 1 jeden gorący posiłek dziennie uczniom SP 2, Gmina realizuje swoje zadania własne nałożone na nią przepisami prawa. Nie ma tutaj, w ocenie Gminy, znaczenia czy organem prowadzącym szkoły jest sama Gmina, czy odrębny podmiot, któremu Gmina zleciła prowadzenie szkoły.

Ad 2.

Państwa zdaniem, Gmina (…), świadcząc poprzez Szkołę Podstawową 1 na rzecz Szkoły Podstawowej 2 usługę przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły, nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Wynagrodzenie za usługę przygotowania posiłku zostało skalkulowane jako koszt usługi – bez marży/dochodu dla przygotowującego posiłek. W celu zbadania, czy Gmina działa w tym przypadku w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, wykonując działalność gospodarczą pomocny, w ocenie Gminy, jest wyrok TSUE z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie C- 520/14 Gemeente Borsele.

W wyroku tym TSUE uznał, że jednostka samorządu terytorialnego nie prowadzi działalności gospodarczej, a więc nie działa w charakterze podatnika świadcząc usługę dowozu uczniów do szkół i zwrócił tu uwagę między innymi na to, że jedną z metod umożliwiających zbadanie, czy dana działalność jest działalnością gospodarczą może być porównanie okoliczności, w jakich zainteresowany świadczy dane usługi i tych okoliczności, w jakich tego rodzaju świadczenie jest zwykle realizowane (pkt 30).

Należy tutaj wskazać, że komercyjna sprzedaż posiłków np. w restauracjach, punktach gastronomicznych, czy w formie cateringu, odbywa się po cenach wyższych, niż ma to miejsce w analizowanym przypadku. Podmioty gospodarcze dokonując sprzedaży usług wkalkulowują zwykle w cenę usługi swój dochód/marżę. Podmioty wykonywujące działalność gospodarczą nie są zainteresowane świadczeniem usług „po kosztach”, osiągnięcie przez nich dochodu jest celem prowadzenia tej działalności.

Państwa zdaniem, Gmina świadcząc poprzez SP 1 na rzecz SP 2 usługę przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły, nie osiąga zysku, co więcej – z góry założono brak zarobkowego celu. Okoliczności, w jakich Gmina świadczy usługę przygotowania posiłków jest więc odmienna od okoliczności, w jakich zwykle tego rodzaju usługa jest realizowana.

Poza tym, według art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wskazuje, że do zadań własnych gminy należą sprawy edukacji publicznej. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe stanowi między innymi, że zadaniem oświatowym gmin jest zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach – art. 11 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy oraz że do zadań własnych gmin należy zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli i szkół podstawowych – art. 8 ust. 15 tejże ustawy.

Art. 106a ustawy Prawo oświatowe nakłada natomiast na szkoły podstawowe obowiązek zapewnienia uczniom jednego gorącego posiłku w ciągu dnia i stworzenie im możliwości jego spożycia w czasie pobytu w szkole.

W ocenie Gminy, świadcząc poprzez SP 1 na rzecz SP 2 usługę przygotowania posiłków dla uczniów tej szkoły, Gmina realizuje swoje zadania własne nałożone na nią przepisami prawa. Nie ma tutaj, w ocenie Gminy znaczenia, czy organem prowadzącym szkoły jest sama Gmina, czy odrębny podmiot, któremu Gmina zleciła prowadzenie szkoły.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 2 ust. 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)    przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie usług za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę, a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Nie każda jednak czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny.

Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne, w rozumieniu tego przepisu, stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy edukacji publicznej.

W myśl 9 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Jak wskazano w 9 ust. 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Jak wynika z 9 ust. 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Z powyższego wynika, że Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Skoro – jak wskazują powołane przepisy – jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że spełniają zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy definicję podatnika podatku od towarów i usług. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one ich zadań własnych, podmioty te powinny być uznawane za podatników tego podatku.

Jak wynika z opisu sprawy, Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, dokonuje rozliczenia podatku wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi. Jedną z takich jednostek jest Szkoła Podstawowa 1. Na podstawie (…), jedną z publicznych szkół na terenie Gminy – Szkołę Podstawową w (…), prowadzi Fundacja (…). Fundacja jest odrębnym od Gminy podmiotem, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Na realizację zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki Gmina przekazuje Fundacji dotację. SP 2 nie posiada własnej stołówki. Zawarła w tym zakresie porozumienie oraz umowę z SP 1.

Porozumienie dotyczy udostępnienia jednego gorącego posiłku dziennie przez SP 1 uczniom SP 2 zapisanym na posiłki w cenie (…) zł za posiłek, która to cena jest ustalona jako równowartość surowców wykorzystywanych do przygotowania posiłków i tożsama z ceną posiłku w szkołach tego samego typu i rodzaju, których organem prowadzącym jest Gmina (…). Cena ta nie uwzględnia kosztów przygotowania posiłków, takich jak koszt utrzymania kuchni i stołówki, kosztów wynagrodzeń i składek naliczanych od wynagrodzeń. Opłata za posiłki wnoszona jest przez rodziców uczniów do SP 2 (jako iloczyn liczby posiłków w danym miesiącu i ceny (…) zł za posiłek), SP 2 natomiast reguluje należność wobec SP 1 na podstawie noty księgowej, której wartość opiewa na kwotę równą iloczynowi wydanych w danym miesiącu posiłków i ceny (…) zł za posiłek. Środki te wpływają na wydzielony rachunek bankowy SP 1, z którego pokrywane są zakupy środków żywnościowych użytych do przygotowywania posiłków.

Umowa natomiast dotyczy wynagrodzenia za świadczenie usługi przygotowania posiłków przez SP 1 na rzecz SP 2. Wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę (…) zł brutto za posiłek i skalkulowane jako koszt usługi – bez marży/dochodu dla przygotowującego posiłek. Rozliczenie następuje na podstawie faktury VAT, na której Gmina widnieje jako sprzedawca, SP 1 jako wystawca, SP 2 jako nabywca. Środki trafiają na rachunek dochodów budżetowych SP 1, skąd są przekazywane na rachunek bankowy Gminy. Gmina pobierając poprzez SP 1 opłatę za przygotowanie posiłku nie jest nastawiona na zysk, nie czyni tego w celu zarobkowym. W kalkulacji ceny z góry założono brak zysku.

Państwa wątpliwości dotyczą braku działania przez Gminę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług przy udostępnianiu oraz przygotowania jednego gorącego posiłku dziennie poprzez Szkołę Podstawową 1 uczniom Szkoły Podstawowej 2 prowadzonej przez Fundację – czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT.

Celem rozstrzygnięcia tych wątpliwości należy przywołać przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 737 ze zm.).

Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe:

System oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Jak stanowi art. 2 pkt 2 przywołanej ustawy Prawo oświatowe:

System oświaty obejmuje szkoły:

a) podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami przedszkolnymi, integracyjnymi, specjalnymi, przysposabiającymi do pracy, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe i mistrzostwa sportowego,

b) ponadpodstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, specjalnymi, dwujęzycznymi, przygotowania wojskowego, o profilu mundurowym, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze, leśne, morskie, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa,

c) artystyczne.

Według art. 8 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe:

Szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe:

Szkoła i placówka, z zastrzeżeniem ust. 4-13, może być zakładana i prowadzona przez:

1) jednostkę samorządu terytorialnego;

2) inną osobę prawną;

3) osobę fizyczną.

W myśl art. 8 ust. 3 cyt. ustawy Prawo oświatowe:

Jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie szkoły i placówki publiczne.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe:

W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę.

Jak stanowi art. 106 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe:

Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne.

Na podstawie art. 106 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe:

Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

W myśl art. 106 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe:

Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.

Zgodnie z art. 106 ust. 5 ustawy Prawo oświatowe:

Organ prowadzący szkołę może zwolnić rodziców albo pełnoletniego ucznia z całości lub części opłat, o których mowa w ust. 3:

1) w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny;

2) w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.

W świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 754 ze zm.):

Przedszkola, szkoły i placówki zakładane i prowadzone przez ministrów i jednostki samorządu terytorialnego są jednostkami budżetowymi.

Na podstawie art. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych:

Przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki prowadzone przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych przez organ prowadzący, z uwzględnieniem odrębnych przepisów.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności zauważyć, że jak wskazano na wstępie, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W konsekwencji należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, co istotne w niniejszej sprawie, że świadczona usługa sprzedaży posiłków do Szkoły prowadzonej przez Fundację – odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – jak wynika z opisu sprawy jest odpłatna. Przy tym, co należy podkreślić, istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywaną płatnością a świadczoną przez Gminę usługą.

Zatem, Gmina wykonuje czynności wskazane w art. 5 ust. 1 ustawy. Gmina zobowiązuje się wykonać określone czynności na rzecz konkretnego podmiotu, za które to czynności dokonuje się opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Państwa za pośrednictwem Szkoły – jednostki samorządu terytorialnego – na rzecz określonego podmiotu (nabywcy) – Szkoły prowadzonej przez Fundację jako odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – to na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług należy uznać je za świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

W przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi dochodami (uiszczanymi opłatami), a zobowiązaniem się Gminy do wykonania określonych czynności. Tym samym, wpłaty Szkoły prowadzonej przez Fundację – odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – za posiłki jej uczniów w wysokości kosztów wsadu do kotła oraz kosztów przygotowania posiłków są niczym innym jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Państwa.

Dokonując rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie należy mieć na uwadze, że żywienie uczniów Szkoły prowadzonej przez Fundację – odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – odbywa się na podstawie zawartego porozumienia i umowy. Czynności te są wykonywane przez Gminę na rzecz innego, odrębnego podmiotu gospodarczego, odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT (Fundacji).

Nie można zatem stwierdzić, żeby czynności wykonywane przez Gminę na podstawie porozumienia i umowy ze Szkołą niebędącą jednostką budżetową Gminy, lecz prowadzoną przez Fundację – odrębnego, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – były podporządkowane ścisłemu reżimowi publicznoprawnemu. Kwestia ustalenia przez Gminę ceny za posiłki jest w tym przypadku autonomiczną decyzją Gminy i nie wynika z żadnych przepisów, ani obowiązków Gminy wobec Fundacji – odrębnego od Gminy, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT.

W świetle powołanych przepisów należy stwierdzić, że usługi żywienia uczniów, za które pobierane są opłaty, wypełniają definicję działalności gospodarczej wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina świadcząc odpłatnie te usługi poprzez Szkołę niebędącą jednostką budżetową Gminy, lecz prowadzoną przez Fundację – odrębnego, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT – działa w reżimie cywilnoprawnym (a nie publicznoprawnym), a zatem wykonuje czynności wskazane w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jako podatnik o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Przy tym – co również należy podkreślić – istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi płatnościami a usługami świadczonymi przez jednostkę budżetową podlegającą Gminie. Beneficjentem świadczonych przez Państwa usług są Uczniowie Szkoły prowadzonej przez Fundację – odrębnego, czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT.

Podsumowując stwierdzam, że Gmina, w związku z udostępnianiem oraz przygotowaniem jednego gorącego posiłku dziennie poprzez Szkołę Podstawową 1 uczniom Szkoły Podstawowej 2 działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług a czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, Państwa stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

Zatem, należy zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W konsekwencji, w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług dla czynności opisanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111).

  Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.