Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP1-1.4012.882.2024.3.MM

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 26 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.882.2024.3.MM

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie uznania, że otrzymanie od Kontrahenta przez Wnioskodawcę kwoty VAT wynikającej z Faktur nie będzie skutkowało powstaniem u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego i obowiązku wystawienia faktury z tego tytułu.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w podatku VAT ponownego otrzymania od Kontrahenta kwoty VAT wynikającej z Faktur (w mechanizmie podzielonej płatności). Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismami, które wpłynęły do Organu 3 lutego 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

a.A. S.A. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest hiszpańską spółką akcyjną, prowadzącą w Polsce działalność za pośrednictwem oddziału. Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług (…). Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT.

b.W latach 2021-2024 Spółka świadczyła na rzecz kontrahenta (dalej „Kontrahent”), podmiotu zarejestrowanego jako czynny podatnik VAT w Polsce, usługi (…) opodatkowane VAT w Polsce oraz wystawiała z tego tytułu faktury VAT dokumentujące świadczenie tych usług (dalej: „Faktury”). Kwota należności z Faktur przekraczała 15 000 zł a Faktury dokumentowały usługi, o których mowa w załączniku 15 do ustawy o VAT. Wszystkie Faktury zostały oznaczone informacją o mechanizmie podzielonej płatności.

c.Pomimo oznaczenia, Kontrahent zapłacił kwotę brutto wynikają z Faktur na rozliczeniowy rachunek bankowy Spółki - nieumyślnie dokonując przelewu z pominięciem mechanizm podzielonej płatności.

d.Kontrahent zwrócił się do Spółki z prośbą o pomoc w naprawieniu swojej pomyłki. Mając na uwadze treść interpretacji indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym interpretacji z 12 maja 2022 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.85.2022.1.MK), Spółka i Kontrahent ustalili następujący schemat postępowania:

1)Kontrahent wystąpił do Spółki o zwrot kwoty VAT wynikającej z Faktur, którego to zwrotu Spółka nie mogła zrealizować,

2)Strony zdecydowały, że Kontrahent przeleje w mechanizmie podzielonej płatności na rachunek VAT Spółki kwotę VAT wynikającą z Faktur,

3)Spółka nie zwróci równowartości kwoty VAT wynikającej z Faktur na rachunek Kontrahenta bezpośrednio po otrzymaniu płatności od Kontrahenta,

4)Spółka wystąpi do naczelnika urzędu skarbowego o zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na rozliczeniowy rachunek bankowy, ponieważ w ubiegłych okresach Spółka wywiązała się już z zobowiązań z tytułu VAT należnego wynikającego z Faktur,

5)po otrzymaniu środków na swój rozliczeniowy rachunek bankowy Spółka przeleje równowartość kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług

1)Czy ponowne otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT wynikającej z Faktur, tym razem w mechanizmie podzielonej płatności, będzie skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury z tego tytułu? (oznaczone we wniosku nr 3)

2)Czy w przypadku uznania, że otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury po stronie Wnioskodawcy, po dokonaniu zwrotu równowartości kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta Wnioskodawca powinien skorygować podstawę opodatkowania oraz wystawić z tego tytułu fakturę korygującą? (oznaczone we wniosku nr 4)

Państwa stanowisko w sprawie do pytań w zakresie podatku VAT

1)W ocenie Wnioskodawcy, otrzymanie od Kontrahenta w mechanizmie podzielonej płatności kwoty VAT wynikającej z Faktur nie będzie skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury z tego tytułu.

2)W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury po stronie Wnioskodawcy, po dokonaniu zwrotu równowartości kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta Wnioskodawca powinien skorygować podstawę opodatkowania oraz wystawić z tego tytułu fakturę korygującą.

Ad 1

a.Zgodnie z art. 2 pkt. 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

b.Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

c.W szczególności należy wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

d.Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

e.W niniejszej sprawie otrzymanie od Kontrahenta w mechanizmie podzielonej płatności kwoty VAT wynikającej z Faktur nie jest związane z obrotem jakimkolwiek towarem. Stąd koniecznym jest jedynie ustalenie, czy doszło do świadczenia usług za wynagrodzeniem ze strony Wnioskodawcy.

f.W orzecznictwie organów podatkowych i sądów administracyjnych podkreśla się, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, uważane mogą być relacje, w których:

i.istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;

ii.wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

iii.istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie usługodawcy;

iv.odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;

v.istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

g.Mając na uwadze powyższe przesłanki, Wnioskodawca wskazuje, że otrzymane od Kontrahenta kwoty VAT przekazywane są celem uniknięcia przez Kontrahenta sankcji podatkowych wynikających z zapłaty za Faktury z pominięciem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Tym samym, obecnie samo przekazanie środków (kwoty VAT w mechanizmie podzielonej płatności) nie kreuje jakiejkolwiek czynności opodatkowanej VAT, w tym w szczególności usługi. Spółka za otrzymaną kwotę nie zobowiązuje się do wykonania jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Kontrahenta, w tym w szczególności nie zobowiąże się do powstrzymania wykonania jakiejkolwiek czynności lub tolerowania jakiejkolwiek czynności.

h.Podkreślenia wymaga, że nie może być mowy o uzyskaniu przez Wnioskodawcę jakiegokolwiek wynagrodzenia za świadczenie, gdyż Wnioskodawca zwróci otrzymane kwoty na rzecz Kontrahenta. Powyższe wynika oczywiście z tego, że otrzymanie i zwrot kwoty ma charakter operacji technicznej, celem której jest uniknięcia przez Kontrahenta sankcji wynikających z zapłaty z pominięciem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności za Faktury.

i.Podkreślenia też wymaga, że Spółka wykonane przez siebie usługi na rzecz Kontrahenta udokumentowała Fakturami oraz odprowadziła od nich należny VAT. Natomiast ponowna zapłata kwoty VAT przez Kontrahenta ukierunkowana jest na skorygowanie uprzednich działań Kontrahenta (brak zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności) i nie wiąże się z żadną nową usługą, która miałaby zostać wykonana lub towarem, który miałby zostać dostarczony.

j.Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy otrzymanie od Kontrahenta w mechanizmie podzielonej płatności kwoty VAT nie będzie skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury z tego tytułu.

Ad 2

a.Jeśli Organ nie zgodziłby się ze stanowiskiem Spółki zaprezentowanym w zakresie pytania nr 1 i uznał, że otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury po stronie Wnioskodawcy, po dokonaniu zwrotu równowartości kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta Wnioskodawca powinien skorygować podstawę opodatkowania oraz wystawić z tego tytułu fakturę korygującą.

b.Jak stanowi art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

c.Natomiast zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony),

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury,

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

d.Mając na uwadze powyższe, jeżeli Organ nie zgodziłby się ze stanowiskiem Spółki zaprezentowanym w zakresie pytania nr 1, dokonanie zwrotu kwot VAT na rachunek Kontrahenta stanowić będzie zwrot nabywcy zapłaty, a tym samym wiązać się będzie z:

(i)obniżeniem podstawy opodatkowania oraz

(ii)obowiązkiem wystawienia przez Wnioskodawcę faktury korygującej do faktury dokumentującej czynność opodatkowaną VAT udokumentowaną fakturą (otrzymanie przez Spółkę kwoty VAT od Kontrahenta).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w zakresie uznania, że otrzymanie od Kontrahenta przez Wnioskodawcę kwoty VAT wynikającej z Faktur nie będzie skutkowało powstaniem u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego i obowiązku wystawienia faktury z tego tytułu.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 2 ust. 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy przy tym podkreślić, że aby dana czynność (dostawa towarów lub świadczenie usług) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi zostać wykonywana przez podatnika tego podatku.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z wyżej wskazanymi regulacjami, przy ocenie charakteru świadczenia, jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku, którego istnieje bezpośredni jego odbiorca odnoszący korzyść związaną z tym świadczeniem.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Należy w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/91 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto, TSUE przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie podkreślono, że dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Zatem, pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub jej ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Podsumowując należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to odpłatne świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Generalna zasada wynikająca z brzmienia powołanego powyżej art. 19a ust. 1 ustawy wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zgodnie z tą regulacją, podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.

Jak stanowi art. 108a ust. 1 ustawy:

Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Na podstawie art. 108a ust. 1a ustawy:

Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Na mocy art. 108a ust. 1b ustawy:

Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1)zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

2)zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Zgodnie z art. 108a ust. 7 ustawy:

W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Stosownie do art. 108a ust. 8 ustawy:

Przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z naruszeniem ust. 1a.

Jak stanowi art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Art. 2 pkt 31 ustawy stanowi, że:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że są Państwo hiszpańską spółką akcyjną, prowadzącą w Polsce działalność za pośrednictwem oddziału. Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług (...). Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT.

W latach 2021-2024 Spółka świadczyła na rzecz Kontrahenta, podmiotu zarejestrowanego jako czynny podatnik VAT w Polsce, usługi (…) opodatkowane VAT w Polsce oraz wystawiała z tego tytułu faktury VAT dokumentujące świadczenie tych usług („Faktury”).

Kwota należności z Faktur przekraczała 15 000 zł a Faktury dokumentowały usługi, o których mowa w załączniku 15 do ustawy o VAT. Wszystkie Faktury zostały oznaczone informacją o mechanizmie podzielonej płatności.

Pomimo oznaczenia, Kontrahent zapłacił kwotę brutto wynikają z Faktur na rozliczeniowy rachunek bankowy Spółki - nieumyślnie dokonując przelewu z pominięciem mechanizm podzielonej płatności.

Kontrahent zwrócił się do Spółki z prośbą o pomoc w naprawieniu swojej pomyłki. Spółka i Kontrahent ustalili następujący schemat postępowania:

1)Kontrahent wystąpił do Spółki o zwrot kwoty VAT wynikającej z Faktur, którego to zwrotu Spółka nie mogła zrealizować,

2)Strony zdecydowały, że Kontrahent przeleje w mechanizmie podzielonej płatności na rachunek VAT Spółki kwotę VAT wynikającą z Faktur,

3)Spółka nie zwróci równowartości kwoty VAT wynikającej z Faktur na rachunek Kontrahenta bezpośrednio po otrzymaniu płatności od Kontrahenta,

4)Spółka wystąpi do naczelnika urzędu skarbowego o zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na rozliczeniowy rachunek bankowy, ponieważ w ubiegłych okresach Spółka wywiązała się już z zobowiązań z tytułu VAT należnego wynikającego z Faktur,

5)po otrzymaniu środków na swój rozliczeniowy rachunek bankowy Spółka przeleje równowartość kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą wskazania, czy ponowne otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT wynikającej z Faktur, tym razem w mechanizmie podzielonej płatności, będzie skutkowało po Państwa stronie powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury z tego tytułu.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że Państwa Spółka za świadczone w latach 2021-2024 usługi (…) wystawiła faktury i w ubiegłych okresach wywiązała się z zobowiązań z tytułu VAT należnego wynikającego z faktur. Natomiast ponowna zapłata kwoty VAT przez Kontrahenta ma na celu skorygowanie uprzednich działań Kontrahenta (brak zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności). Ponowny przelew przez Kontrahenta kwoty VAT z Faktur zostanie zrealizowany. Zapłata równowartości kwoty podatku VAT z Faktur w mechanizmie podzielonej płatności ma na celu wywiązanie się Kontrahenta z obowiązku wynikającego z art. 108a ust. 1 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że w przedmiotowej sytuacji nie doszło do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż w zamian za otrzymaną kwotę VAT nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ponadto, zapłata kwoty VAT przez Kontrahenta w mechanizmie podzielonej płatności nie wiąże się z wykonaniem przez Państwa na rzecz Kontrahenta żadnego świadczenia. Ponowna płatność kwoty VAT (tym razem w mechanizmie podzielonej płatności) nie jest też związana ze zobowiązaniem się Państwa Spółki do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem, Spółka nie będzie realizowała żadnego świadczenie, z tytułu którego wynagrodzeniem byłyby środki pieniężne stanowiące zapłatę kwoty VAT w mechanizmie podzielonej płatności.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy wskazać, że w analizowanej sprawie nie została spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez Kontrahenta określonej kwoty VAT, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Otrzymując od Kontrahenta kwotę VAT wynikającą z Faktur w mechanizmie podzielonej płatności, nie wykonują Państwo żadnego świadczenia na rzecz Kontrahenta, które mogłoby stanowić świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Wpłata przez Kontrahenta kwoty VAT wynikająca z Faktur jest wykonaniem obowiązku jaki spoczywał na Kontrahencie w związku z regulacją art. 108a ust. 1 ustawy.

Tym samym, otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT wynikającej z Faktur w mechanizmie podzielonej płatności, zgodnie z ustalonym przez Strony schematem postępowania - nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, należy zgodzić się z Państwem, że otrzymanie od Kontrahenta w mechanizmie podzielonej płatności kwoty VAT nie będzie skutkowało u Państwa powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury z tego tytułu.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 uznaję za prawidłowe.

Jednocześnie wskazuję, że oczekiwali Państwo odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 4, jedynie w przypadku uznania Państwa stanowiska do pytania nr 3 za nieprawidłowe, tj. uznania, że otrzymanie od Kontrahenta kwoty VAT w mechanizmie podzielonej płatności będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w VAT oraz obowiązkiem wystawienia faktury po Państwa stronie. W związku z uznaniem Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 3 za prawidłowe, odstępuję od odpowiedzi na pytanie nr 4 dotyczącego skorygowania podstawy opodatkowania i wystawienia faktury korygującej z tytułu zwrotu równowartości kwoty VAT na rachunek bankowy Kontrahenta

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

  • stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
  • zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 3-4. W zakresie pytań nr 1-2 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.