Interpretacja indywidualna  – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w części dotyczącej nieuznania czynności wydania towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta za dostawę towarów opodatkowaną podatkiem VAT oraz prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego przy wytworzeniu lub nabyciu towarów wydanych ww. podmiotowi.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania czynności wydania towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta za dostawę towarów opodatkowaną podatkiem VAT oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przy wytworzeniu lub nabyciu towarów wydanych ww. podmiotowi.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

X Spółka komandytowa (dalej jako: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych jako podatnik VAT UE.

Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest produkcja pozostałych mebli. Spółka sprzedaje wyprodukowane meble zarówno w sprzedaży hurtowej jak i detalicznej, nabywcami mebli są m.in. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie Polski oraz na terytorium innych państw Unii Europejskiej i poza Unią Europejską.

W związku ze sprzedażą opodatkowaną realizowaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka ponosi wydatki m.in. na materiały i surowce potrzebne do produkcji mebli oraz na meble (wyprodukowane przez inny podmiot, które podlegają późniejszej odsprzedaży).

W ubiegłych latach pracownicy Spółki uczestniczyli na targach, podczas których poznali przedstawicieli różnych firm, w tym osoby podszywające się pod przedstawicieli francuskiej firmy Y o numerze identyfikacji podatkowej: FR (…) dalej jako: „Kontrahent”).

Osoby podające się za przedstawiciela Kontrahenta widniały w mediach społecznościowych jako pracownicy Kontrahenta, ponadto „przedstawiciele” posługiwali się wizytówkami firmy, pod którą się podszywali (na wizytówkach widniały dane personalne, w tym stanowisko, nr telefonu, adres e-mail).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zainteresowanie współpracą ze Spółką zgłosiła osoba podająca się za przedstawiciela Kontrahenta. Osoba podająca się za przedstawiciela Kontrahenta wskazywała chęć nawiązania współpracy handlowej polegającej na złożeniu zamówienia na towary oferowane przez Spółkę.

Podjęcie współpracy z Kontrahentem zostało poprzedzone jego weryfikacją (według wewnętrznych procedur Spółki) polegającą na weryfikacji jego statusu jako zarejestrowanego podatnika w bazie VIES. Spółka podjęła czynności w zakresie w jakim było to uzasadnione skalą przewidywanej współpracy. Dodatkowo, Spółka na podstawie umowy o świadczenie usług z firmą wyspecjalizowaną w weryfikacji zagranicznych firm skorzystała z usługi weryfikacji Kontrahenta, w rezultacie Spółka uzyskała podgląd do raportu z weryfikacji Kontrahenta, który wskazywał na brak przeciwwskazań do rozpoczęcia współpracy oraz wiarygodność Kontrahenta została sprawdzona na różnych portalach internetowych.

Elementem weryfikacji było osobiste spotkanie pracowników Spółki z osobami podszywającymi się pod pracowników Kontrahenta, kontakt Spółka – Kontrahent nie opierał się wyłącznie na kontakcie na odległość.

Podczas weryfikacji sprawdzane są takie informacje jak:

a)Dane nabywcy,

b)Data rozpoczęcia działalności nabywcy,

c)Status podatkowy nabywcy tj. Kontrahenta, pod którego podszywali się oszuści (rejestracja na potrzeby podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej, posiadanie niezbędnych numerów rejestracyjnych, posiadanie/nieposiadanie przez niego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, ewentualne zaległości i inne) w zakresie podatku VAT,

d)Znaczenie nabywcy tj. Kontrahenta w branży (czy jest to podmiot znany, czy dokonuje transakcji na dużą skalę itp.),

e)Wszelkie inne kwestie, które z uwagi na okoliczności konkretnej transakcji powinny zostać przeanalizowane w ramach procedury weryfikacji.

W związku z pozytywną weryfikacją Kontrahenta podjęto decyzję o rozpoczęciu współpracy – Spółka zawarła umowę współpracy na stacjonarnym spotkaniu, poprzez złożenie odręcznych podpisów przez ww. osobę oraz zostały ostemplowane umowy pieczęcią z nazwą Kontrahenta.

Szczegóły zamówienia, tj. warunki płatności, rodzaj i ilość towaru, warunki transportu oraz termin realizacji zostały potwierdzone ostemplowanym oraz podpisanym potwierdzeniem zamówienia, które zostało przesłane w formie skanu z adresu e-mail osoby podającej się za przedstawiciela Kontrahenta.

W listopadzie 2023 r. na mocy zawartej umowy Spółka wysłała towar do Francji do magazynu wskazanego przez osoby podszywające się pod pracowników Kontrahenta. Pod wskazanym adresem towar został odebrany, jednocześnie odbiór został potwierdzony podpisem na CMR oraz na specyfikacji warunków dostawy tj. na Loading List.

Spółka przesłała fakturę dokumentującą ww. transakcję drogą elektroniczną (na e-mail wskazany w zamówieniu i na wizytówkach). Ponadto dokument CMR oraz Loading List zostały dostarczone wraz z dostawą towaru.

Spółka niezwłocznie po uzyskaniu informacji o możliwości zaistnienia oszustwa złożyła zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez osoby podszywające się pod pracowników Kontrahenta do francuskiej policji. Spółka posiada raport ze zgłoszenia tego przestępstwa. Po przeprowadzeniu dochodzenia przez Spółkę i po zgłoszeniu sprawy na policję, okazało się, że Spółka padła ofiarą oszustwa – wspominane osoby podszywały się pod istniejącą firmę tj. Kontrahenta, a w rzeczywistości dokonały kradzieży towarów.

Wnioskodawca nigdy nie otrzymał zapłaty za wysłany towar, którego nie udało się również odzyskać.

Ponadto, Spółka w celu zachowania ostrożności, mimo otrzymania zamówienia na towary o większej wartości, zdecydowała się na dostawę towarów partiami, dostawa drugiej partii towaru miała zostać przeprowadzona po uregulowaniu płatności za pierwszą dostawę.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 18 lat, Wnioskodawca dokonuje weryfikacji klientów. Opisany powyżej proceder to pierwszy przypadek w historii Spółki, gdzie Spółka padła ofiarą oszustwa i to na tak wysoką wartość. Proceder był starannie zaplanowany i przeprowadzony z pełną pieczołowitością ze strony oszustów. Od momentu pierwszego spotkania do realizacji zamówienia minęło 9 miesięcy, z uwagi na proces weryfikacji drugiej strony umowy przez Spółkę, liczne spotkania z „przedstawicielami” Kontrahenta i negocjacje umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie Spółka dochowała należytej staranności poprzez opisane powyżej działania weryfikacyjne.

Pytania

1)Czy opisane w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym wydanie towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta stanowi dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

2)Czy w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem lub nabyciem towarów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta, Wnioskodawca zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Zdaniem Wnioskodawcy opisane w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym wydanie towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta nie stanowi dostawy towarów opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

2)Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem lub nabyciem towarów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta Wnioskodawca zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Uzasadnienie

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”) opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów,

Natomiast, stosownie do art. 6 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Ponadto, należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei, w myśl art. 13 ust. 1 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Jednocześnie, art. 13 ust. 2 ustawy o VAT wskazuje na szereg warunków, które muszą być spełnione, by można było uznać, że doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, bowiem przytoczona regulacja stanowi, że przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1)podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

2)osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

3)podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

4)podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Z kolei art. 13 ust. 3 ustawy o VAT wskazuje, że za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Podkreślenia wymaga, że ustawa o VAT nie zawiera szczególnych regulacji dotyczących sposobu postępowania sprzedającego, który padł ofiarą oszustwa w celu wyłudzenia od niego towaru lub usług przez podmiot podszywający się pod jego kontrahenta. Tym samym, konieczne jest określenie czy omawiany przypadek powinien zostać zakwalifikowany jako dostawa towarów na gruncie przepisów ustawy o VAT w związku z istnieniem regulacji z art. 6 ustawy o VAT, stanowiącej że przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Na podstawie przeprowadzonej analizy orzecznictwa należy wskazać, że sądy administracyjne wypracowały linię orzeczniczą wobec „dostaw towarów”, które okazały się być oszustwem. Przykładowo w następujących orzeczeniach sądy administracyjne i Europejski Trybunał Sprawiedliwości stoją na stanowisku, zgodnie z którym w przypadku dokonania dostawy na rzecz podmiotu, który podszywał się pod inną firmę lub dokonał zamówienia bez zamiaru zapłaty za nie, ma zastosowanie wyłączenie danej transakcji z opodatkowania VAT (na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy o VAT):

·Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 2005 r. sygn.: C-435/03, w którym wskazano, że kradzież towarów nie wiąże się z charakterystycznym dla odpłatnej dostawy towarów świadczeniem wzajemnym. Kradzież nie mieści się w pojęciu świadczenia wzajemnego, ponieważ z natury świadczenia tego typu wynika, iż dostawca w zamian za przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel oczekuje z drugiej strony wynagrodzenia. Jak wskazano wyżej, w przypadku kradzieży nie dochodzi po pierwsze do przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą. Skoro więc kradzież jest niezależna od woli i działań właściciela rzeczy, tym samym trudno więc mówić o wynagrodzeniu za świadczenie, do którego w istocie nie dochodzi. Po drugie osoba, która dokonuje kradzieży działa w zamiarze uzyskania władztwa nad rzeczą bez konieczności ponoszenia jakichkolwiek obciążeń z tego tytułu, w tym świadczeń wzajemnych.

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 kwietnia 2021 r., sygn. I SA/Łd 171/21, w którym WSA stwierdził, że „Nie można przenieść prawa do rozporządzania towarem na nieustaloną osobę (podmiot), gdyż wykracza to poza sferę woli podmiotu wykonującego dostawę, a ponadto uniemożliwia kontrolę obrotu i rozliczeń podatkowych w systemie VAT.”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 września 2023 r., sygn.: I SA/Łd 553/23, w którym sąd wskazał, iż: „Aby doszło do dostawy towaru, po stronie dostawcy musi istnieć wola przekazania innemu podmiotowi władztwa nad rzeczą. Musi być to zatem transakcja zamierzona przez stronę, którą strona chciała sfinalizować ze znanym stronie kontrahentem, firmą włoską. Tymczasem, strona na skutek wprowadzenia w błąd co do podmiotu będącego kupującym towar, nie przeniosła prawa do rozporządzania towarem na podmiot włoski, znany na rynku i wiarygodny, lecz wydała towar oszustowi, podszywającemu się pod rzeczywiście funkcjonującą na rynku włoskim firmę, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Nie można przy tym pominąć, iż na gruncie ustawy VAT istotne jest, aby adresat dostawy był znany, także w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Nie można przenieść prawa do rozporządzania towarem na nieznany, nieustalony podmiot, gdyż bezsprzecznie wykracza to poza sferę woli podmiotu wykonującego dostawę, a nadto uniemożliwia kontrolę obrotu i rozliczeń podatkowych. Uwzględniając obiektywne standardy obrotu gospodarczego i opisane okoliczności towarzyszące analizowanej czynności, trudno uznać za trafne stanowisko organu, że strona skarżąca przeniosła prawo do rozporządzania towarem. Po wtóre, na tle opisanego stanu faktycznego podzielić należy poglądy judykatury, że nie do pomyślenia jest w demokratycznym państwie prawa przekonanie, że w wyniku przedmiotowej czynności przeniesiono prawo do rozporządzania towarem na rzecz oszusta. Zaakceptowanie tego oczywiście niezasadnego poglądu prowadziłoby wprost do uznania, że uprawnienie to można nabyć za pomocą czynu zabronionego, co jest nie do przyjęcia. (…) W świetle obiektywnych okoliczności stanu faktycznego przedstawionego przez stronę trudno zgodzić się z organem, że strona przeniosła prawo do rozporządzania towarem, a w konsekwencji, że doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru, skoro do przeniesienia posiadania tego towaru doszło na skutek wprowadzenia strony skarżącej w błąd i towarem tym dysponuje nieznany podmiot.”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 19 września 2023 r. sygn.: I SA/Wr 84/23, w którym sąd stwierdził, że: „Skoro do wydania towaru doszło na skutek oszustwa, to nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, a towarem w wyniku tych czynności dysponował niezidentyfikowany podmiot, który wszedł w jego posiadanie w warunkach wskazujących na popełnienie przestępstwa.”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 stycznia 2023 r., sygn.: I SA/Kr 1154/22, stanowiący, że: „W przypadku kradzieży nie następuje konieczny dla uznania danej czynności za dostawę towaru element przejścia prawa do skutecznego rozporządzania rzeczą w ramach uprawnień właścicielskich. Konstruując definicję dostawy towarów ustawodawca posłużył się zwrotem "rozporządzanie towarem jak właściciel", co wskazuje, że definicję tę należy rozumieć szerzej niż "przeniesienie własności" w rozumieniu prawa cywilnego, a więc przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego należy przeanalizować, czy doszło do przekazania szeroko pojętej kontroli ekonomicznej nad towarem w taki sposób, że nabywca może nią rozporządzać jak właściciel. Dlatego np. kradzież towaru nie może być uznana za odpłatną dostawę towarów. (…) Z analogiczną sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Co prawda w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nie doszło do klasycznej kradzieży, jednakże ekonomiczny sens oszustwa jakiemu padła Spółka pozwana zastosowanie w tym przypadku przedstawionych wyżej poglądów. Spółka, na skutek wprowadzenia w błąd co do podmiotu będącego kupującym towar, nie przeniosła prawa do rozporządzania towarem na podmiot francuski, znany na rynku i wiarygodny, lecz wydała towar oszustowi. Trudno w tej sytuacji uznać za trafne stanowisko organu interpretacyjnego, że spółka skarżąca przeniosła prawo do rozporządzania towarem.”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 25 maja 2023 r., sygn.: I SA/Ke 168/23: „Reasumując, trudno w tej sytuacji uznać za trafne stanowisko organu interpretacyjnego, że Spółka przeniosła prawo do rozporządzania towarem w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT, a w konsekwencji, że doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru, skoro do przeniesienia posiadania tego towaru doszło na skutek wprowadzenia skarżącej w błąd i towarem tym dysponuje nieznany podmiot. Poza tym trzeba podzielić poglądy judykatury, że nie do pomyślenia jest w demokratycznym państwie prawa przekonanie, że w wyniku przedmiotowej czynności przeniesiono prawo do rozporządzania towarem na rzecz oszusta. Zaakceptowanie tego oczywiście niezasadnego poglądu prowadziłoby wprost do uznania, że uprawnienie to można nabyć za pomocą czynu zabronionego, co jest nie do przyjęcia. Wykraczałoby to poza granice art. 2 Konstytucji RP i godziło w pewność obrotu gospodarczego.”

Ponadto, podkreślenia wymaga, że w podobnej sprawie (z tą różnicą, że dotyczyła eksportu) rozstrzygał już TSUE w wyroku z dnia 17 października 2019 r., sygn. C-653/18, Unitel, w której Trybunał wskazał, m.in. że w przypadku braku dostawy towarów dokonanej na terytorium kraju i transakcji zwolnionej z podatku na mocy art. 146 ust. 1 lit. a i b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej (dalej jako: „Dyrektywa VAT”), nie istnieje w ogóle transakcja podlegająca opodatkowaniu ani prawo do odliczenia na mocy art. 168 lub art. 169 Dyrektywy VAT (pkt 40).

W przywołanym orzeczeniu TSUE zaznaczył, że transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT jeżeli podatnik dochował należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta, bowiem w przypadku uznania, że należyta staranność nie została dochowana (w szczególności że podatnik wiedział, lub powinien był wiedzieć, że dana transakcja wiąże się z oszustwem) to podatnik utraci prawo do zwolnienia (dla eksportu), przy czym będzie obowiązany do rozliczenia jej na zasadach ogólnych przewidzianych dla transakcji, które nie spełniają warunków do zastosowania stawki 0% tj. opodatkowanie stawką 23%.

Wprawdzie przywołane orzeczenie dotyczy bezpośrednio wykładni przepisów Dyrektywy VAT, regulujących zwolnienie z opodatkowania (w prawie krajowym - zastosowanie stawki podatku 0%) w przypadku eksportu towarów, jednak - jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z 5 marca 2020 r., sygn. akt I FSK 100/20 - wyrażone w nim poglądy są na tyle uniwersalne, że należy odnosić je również do przesłanek stosowania stawki 0% przy transakcjach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W jednym i drugim przypadku przesłanki zastosowania preferencyjnej stawki podatku są bowiem zbliżone.

W ocenie Spółki w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym nie doszło do dostawy towarów podlegającej opodatkowaniu na podstawie Ustawy o VAT jako dostawa towarów na terytorium kraju, jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów czy jako eksport, z uwagi na fakt, że nie zaistniały przesłanki spełniające wyżej powołane definicje. Bowiem zgodnie z przywołanym powyżej przepisem art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, aby można było mówić o dostawie towaru, konieczne jest przeniesienie prawa do rozporządzaniem towarem jak właściciel. Zdaniem Spółki w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym nie doszło do przeniesienia takiego prawa. W efekcie działań osoby, która działała z zamiarem oszukania Spółki i kradzieży towaru, to Spółka została pozbawiona prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, nie doszło jednak do jego przeniesienia na inny podmiot.

Zatem, Spółka stoi na stanowisku, że nie można przyjąć, iż w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na osobę, która skontaktowała się ze Spółką i utrzymywała, że jest przedstawicielem Kontrahenta. Zamiarem Spółki nie było przeniesienie prawa do rozporządzania towarem na tę osobę, a na Kontrahenta i z takim przeznaczeniem towar został wydany z magazynów Spółki.

Podsumowując, Spółka działała w przekonaniu, że zawiera umowę z osobą, która posiada odpowiednie umocowanie do zawierania tego typu umów w imieniu Kontrahenta. W rzeczywistości jednak osoba ta nie miała prawa do zawarcia takiej umowy w imieniu Kontrahenta. Po zgłoszeniu braku płatności przez Spółkę, Kontrahent nie potwierdził transakcji, odmawiając zapłaty oraz wskazując że nigdy nie zawarł ani nie upoważnił nikogo do zawarcia przedmiotowej umowy. Tym samym w ocenie Spółki doszło do kradzieży towarów.

W świetle powyższych ustaleń, Spółka stoi na stanowisku, że nie zawarła z Kontrahentem prawnie skutecznej umowy sprzedaży, w konsekwencji też nie doszło do przeniesienia na Kontrahenta (ani na żaden inny podmiot) prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Za tym, że kradzież towaru nie powoduje przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, przemawiają również następujące wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej:

·w wyroku z dnia 21 listopada 2013 r., sygn. C-494/12 TSUE uznał: „W rzeczywistości bowiem kradzież towarów nie skutkuje upoważnieniem osoby, która jej dokonała, do rozporządzania towarami na tych samych warunkach co ich właściciel. Kradzież nie może w związku z tym zostać uznana za stanowiącą przeniesienie pomiędzy stroną, która jest jej ofiarą, a osobą popełniającą przestępstwo w rozumieniu art. 5 ust. 1 szóstej dyrektywy i art. 14 ust. 1 dyrektywy 2006/112”.

·w wyroku z dnia 14 lipca 2005 r., sygn. C-435/03 TSUE stwierdził: „Kradzież towarów czyni podmiot, który się jej dopuszcza, jedynie ich dzierżycielem. Jej skutkiem nie jest uzyskanie przez sprawcę uprawnienia do rozporządzania towarami jak właściciel. A zatem kradzież nie może być uznana za zdarzenie powodujące przeniesienie praw pomiędzy poszkodowanym a sprawcą w rozumieniu powołanego wyżej przepisu dyrektywy.”

Ponadto w opinii Spółki zaistniałe zdarzenie nie spełnia również warunku odpłatnego charakteru. Bowiem wyłącznie odpłatna dostawa towarów podlega opodatkowaniu na gruncie Ustawy o VAT. Spółka zwraca uwagę, że z orzecznictwa TSUE jednoznacznie wynika, że kradzież towaru nie może być uznana za odpłatną dostawę towaru, gdyż że nie jest możliwe zidentyfikowanie świadczenia wzajemnego. Powyższe znajduje potwierdzenie w poniższych wyrokach TSUE:

·wyrok z dnia 14 lipca 2005 r., sygn. C-435/03, w którym Trybunał stwierdził, że: „Kradzież towarów nie stanowi "dostawy towarów dokonywanej odpłatnie" w rozumieniu art. 2 szóstej dyrektywy 77/388 i w związku z tym nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."; TSUE zwraca również uwagę, że " (...) podstawą opodatkowania jest, w odniesieniu do dostaw towarów, wszystko co stanowi wartość otrzymanego wzajemnego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługi otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego, klienta lub osoby trzeciej.”;

·wyrok z dnia 11 maja 2017 C-36/16, w którym TSUE wyjaśnił: „Należy stwierdzić, że dostawa towarów jest dokonywana "odpłatnie" w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a dyrektywy VAT, tylko jeżeli pomiędzy dostawcą a odbiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż cena otrzymana przez dostawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości dostarczonego towaru.”

Mając na względzie powyższe, Spółka stoi na stanowisku, że w opisanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym nie doszło do dostawy towarów, o której mowa w ustawie o VAT, przede wszystkim z uwagi na fakt, że nie doszło do przeniesienia rozporządzania prawem do towaru jak właściciel, zatem na mocy art. 6 pkt 2 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Ad 2

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego od podstawy opodatkowania przysługuje podatnikowi podatku od towarów i usług od nabyć dokonanych w związku z działalnością opodatkowaną.

Jak opisano w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym, Spółka poniosła wydatki związane z przedmiotowym towarem, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz z przeznaczeniem do sprzedaży opodatkowanej, od których dokonała odliczenia podatku naliczonego. Spółka dokonała więc odliczenia podatku VAT w warunkach i okolicznościach wskazujących na zamiar wykorzystania zakupów na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a przedmiotowe nabycia nie są objęte katalogiem zwolnień przedmiotowych wynikających z art. 43 ustawy o VAT.

Przepis art. 91 ustawy o VAT wskazuje w jakich sytuacjach podatnik jest zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług w przypadku zmiany ich przeznaczenia. Nie przewiduje on jednak obowiązku korekty w sytuacji, w której z przyczyn niezależnych od podatnika doszło do utarty towaru.

Do omawianego problemu odnoszą się przepisy Dyrektywy VAT – zgodnie z art. 185 ust. 1 Dyrektywy VAT korekta VAT naliczonego jest dokonywana w szczególności, w przypadku gdy po złożeniu deklaracji VAT nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia, na przykład w przypadku anulowania zakupów lub uzyskania obniżek ceny. Jednak na podstawie art. 185 ust. 2 Dyrektywy VAT w drodze odstępstwa korekta nie jest dokonywana m.in. „w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności”.

Powyższe wnioski znajdują potwierdzenie w rozstrzygnięciach sądów i organów podatkowych oraz w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przykładowo TSUE w wyroku z 15 stycznia 1998 r., w sprawie C-37/95, stwierdził, że w przypadku gdy nabycie towarów zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów w prowadzeniu tej działalności, prawo podatnika do odliczenia VAT zostaje zachowane.

Organy podatkowe wskazują, że w razie utraty towaru z przyczyn niezależnych od podatnika prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem utraconych towarów zostaje zachowane, a co za tym idzie – nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku VAT.

Tożsame stanowisko zostało wyrażone w m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 grudnia 2022 r. 0111-KDIB3-1.4012.793.2022.1.IK oraz z dnia 31 marca 2023 r. 0112-KDIL1-1.4012.622.2022.4.HW.

Zatem, do zachowania prawa do odliczenia VAT wymagane jest odpowiednie udokumentowanie faktu, że podatnik padł ofiarą oszustwa oraz posiadanie przez niego dokumentacji potwierdzającej dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta.

Podsumowując, przepisy ustawy o VAT uzależniają prawo do odliczenia naliczonego od wykorzystania towarów do celów transakcji opodatkowanych VAT.

Spółka stoi na stanowisku, zgodnie z którym kradzież towaru nie pozbawia jej prawa do odliczenia VAT naliczonego - nie można bowiem stwierdzić, że skradziony towar (materiały i surowce, z których został wytworzony skradziony towar) został nabyty przez poszkodowanego przedsiębiorcę (Spółkę) „dla celu kradzieży”, bądź został przez niego „wykorzystany w formie kradzieży”, celem nabycia towaru było wykorzystanie go do prowadzonej działalności gospodarczej.

W przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym Spółka ponosiła wydatki związane z nabyciem i wytworzeniem towaru z założeniem, iż będą one pozostawały w związku ze sprzedażą opodatkowaną realizowaną w ramach działalności gospodarczej. Jak zostało wskazane opisie w stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, zdarzenie, przez które Spółka utraciła towar, wynikało z popełnienia przez inną osobę czynu zabronionego. Spółka, działając w dobrej wierze, utraciła towar na rzecz oszusta oraz nie otrzymała za ten towar zapłaty.

Dodatkowo Spółka, zastosowała procedury weryfikacyjne, mimo to utraciła towar w wyniku oszustwa, w którym osoby kontaktujące się ze Spółką używały fikcyjnych danych oraz uprawdopodobniły swój związek z Kontrahentem. W związku z tym należy przyjąć, że Spółka utraciła towary w sposób niezawiniony.

Stanowisko Spółki potwierdza zarówno aktualna linia interpretacyjna jak i orzecznicza, w tym:

·interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 13 lipca 2017 r. 0112-KDIL1-3.4012.169.2017.1.JNa – zdaniem organu możliwe jest dokonanie odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy nastąpiła niezawiniona przez podatnika utrata towaru;

·interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 9 listopada 2020 r., 0114-KDIP4-2.4012.479.2020.1.WH, w której organ uznał: „w sytuacji utraty towaru z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem utraconych towarów zostaje zachowane, a co za tym idzie nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku.”;

·NSA w wyroku z dnia 22 stycznia 2021 r., sygn. I FSK 2088/19 stwierdził, że utrata towarów wskutek niezawinionego niedoboru (kradzieży w trakcie transportu), które zostały nabyte w ramach działalności opodatkowanej, nie może prowadzić do odmowy prawa do odliczenia.

Powyższe jest ponadto zgodne z orzecznictwem TSUE (por. wyrok z dnia 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95), który stwierdził, że w sytuacji, gdy towary zostały kupione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale stało się to niemożliwe z powodów, które należy uznać za niezależne od przedsiębiorcy, zachowuje on prawo do odliczenia VAT.

Mając na uwadze powyższe, Spółka stoi na stanowisku, że w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem lub nabyciem towarów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta Wnioskodawca zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe w części dotyczącej nieuznania czynności wydania towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta za dostawę towarów opodatkowaną podatkiem VAT oraz prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego przy wytworzeniu lub nabyciu towarów wydanych ww. podmiotowi.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Według art. 2 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 3 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

Z kolei według art. 13 ust. 1 ustawy:

Natomiast, zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy:

Zatem gdy następuje wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w wyniku dokonania dostawy towarów z ustalonym nabywcą, tj. przeniesienia na konkretny podmiot prawa do dysponowania wywożonym towarem jak właściciel, co do zasady, zachodzi wówczas transakcja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w sprzedaży, której po stronie nabywcy odpowiada wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w zakupie.

W myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Jednocześnie ustawodawca przewidział możliwość wyłączenia stosowania przepisów ustawy.

Z art. 6 pkt 2 ustawy wynika bowiem, że:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych jako podatnik VAT UE. Przedmiotem przeważającej Państwa działalności jest produkcja pozostałych mebli. Pracownicy Państwa Spółki uczestniczyli na targach, podczas których poznali przedstawicieli różnych firm, w tym osoby podszywające się pod przedstawicieli francuskiej firmy Y. Osoba podająca się za przedstawiciela Kontrahenta zgłosiła zainteresowanie współpracą z Państwem. Osoba podająca się za przedstawiciela Kontrahenta wskazywała chęć nawiązania współpracy handlowej polegającej na złożeniu zamówienia na towary oferowane przez Państwa. Podjęcie współpracy z Kontrahentem zostało poprzedzone jego weryfikacją – według wewnętrznych procedur Spółki – polegającą na weryfikacji jego statusu jako zarejestrowanego podatnika w bazie VIES. Podjęliście Państwo czynności w zakresie w jakim było to uzasadnione skalą przewidywanej współpracy. Dodatkowo, na podstawie umowy o świadczenie usług z firmą wyspecjalizowaną w weryfikacji zagranicznych firm skorzystali Państwo z usługi weryfikacji Kontrahenta, w rezultacie czego uzyskali Państwo podgląd do raportu z weryfikacji Kontrahenta, który wskazywał na brak przeciwwskazań do rozpoczęcia współpracy. Ponadto wiarygodność Kontrahenta została sprawdzona na różnych portalach internetowych. Elementem weryfikacji było osobiste spotkanie pracowników Spółki z osobami podszywającymi się pod pracowników Kontrahenta, kontakt Spółka – Kontrahent nie opierał się wyłącznie na kontakcie na odległość. W związku z pozytywną weryfikacją Kontrahenta podjęto decyzję o rozpoczęciu współpracy – zawarli Państwo umowę współpracy na stacjonarnym spotkaniu, poprzez złożenie odręcznych podpisów przez ww. osobę oraz zostały ostemplowane umowy pieczęcią z nazwą Kontrahenta. W listopadzie 2023 r. na mocy zawartej umowy Spółka wysłała towar do Francji do magazynu wskazanego przez osoby podszywające się pod pracowników Kontrahenta. Pod wskazanym adresem towar został odebrany, jednocześnie odbiór został potwierdzony podpisem na CMR oraz na specyfikacji warunków dostawy tj. na Loading List. Przesłali Państwo fakturę dokumentującą ww. transakcję drogą elektroniczną (na e-mail wskazany w zamówieniu i na wizytówkach). Ponadto dokument CMR oraz Loading List zostały dostarczone wraz z dostawą towaru. Niezwłocznie po uzyskaniu informacji o możliwości zaistnienia oszustwa złożyli Państwo zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez osoby podszywające się pod pracowników Kontrahenta do francuskiej policji. Spółka posiada raport ze zgłoszenia tego przestępstwa. Po przeprowadzeniu dochodzenia przez Spółkę i po zgłoszeniu sprawy na policję, okazało się, że Spółka padła ofiarą oszustwa – wspominane osoby podszywały się pod istniejącą firmę tj. Kontrahenta, a w rzeczywistości dokonały kradzieży towarów. Nie otrzymali Państwo zapłaty za wysłany towar, którego nie udało się również odzyskać.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Również w świetle art. 14 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1, z późn. zm.), dalej zwana Dyrektywą 112, dostawa towarów oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

W doktrynie i orzecznictwie utrwalony jest już pogląd, że nie należy utożsamiać prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel z przeniesieniem własności w świetle przepisów prawa cywilnego.

Użyte w art. 7 ust. 1 ustawy i art. 14 ust. 1 Dyrektywy 112 pojęcie przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel nie jest tożsame z przeniesieniem własności w rozumieniu prawa cywilnego, gdyż obejmuje również przypadki, gdy doszło do przekazania szeroko pojętej kontroli ekonomicznej nad rzeczą, skutkiem czego można nią dysponować jak właściciel, mimo że nie miało miejsca prawne przejście własności na  nabywcę.

W orzecznictwie i praktyce Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pojawił się w tym kontekście termin „własność ekonomiczna”. W wyroku z dnia 8 lutego 1990 r., C-320/88 w sprawie Staatssecretaris van Financiën przeciwko Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV, Trybunał stwierdził, że dostawa towarów w rozumieniu podatkowym nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. Wskazał, że „własność ekonomiczna” to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy. Innymi słowy przejście własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Tym samym definicja dostawy towarów obejmuje również sytuacje, gdy bez przeniesienia prawa własności następuje przejęcie władztwa ekonomicznego nad rzeczą. Istotne w tej mierze jest faktyczne dysponowanie towarem, a nie tytuł prawny do niego. A zatem fizycznie przemieszczenie (dostarczenie) towaru co do zasady wyczerpuje pojęcie dostawy w rozumieniu VAT. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy na nabywcę nie zostanie przeniesione prawo do rozporządzania towarem jak właściciel, to znaczy gdy jest on w jakiś sposób ograniczony w swobodzie dysponowania towarem. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”.

Dlatego w orzecznictwie krajowym przyjmuje się, że dla zakwalifikowania transakcji jako dostawy towaru znaczenie ma przede wszystkim ekonomiczna strona transakcji, a więc przeniesienie, lub jego brak, ekonomicznego władztwa nad rzeczą (tak m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 listopada 2015 r., sygn. akt I FSK 883/14 oraz z 15 grudnia 2017 r., sygn. akt I FSK 417/16).

Z ww. art. 6 pkt 2 ustawy wynika, że przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Brzmienie tego przepisu należy odczytywać w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy. Tym samym istotne jest czy czynność doprowadziła do możliwości korzystania z przedmiotu dostawy, który może podlegać legalnemu obrotowi i mieć wpływ na konkurencyjność. Istota przepisu art. 6 pkt 2 ustawy sprowadza się do tego, że wyłącza on z opodatkowania czynności, które są uznawane za nielegalne w obrocie prawnym i to jeszcze tylko wówczas, gdy czynności te nie mają wpływu na konkurencyjność. Jednocześnie TSUE dopuszcza w swoich orzeczeniach, że opodatkowanie powinno obejmować te czynności, które co prawda były niezgodne z prawem, jednakże mogłyby one być dokonane jako legalne (por. wyrok TSUE w sprawie C-455/98 z dnia 29 czerwca 2000 r., Tullihallitus przeciwko Kaupo Salumets i innym, wyrok TSUE w sprawie C-289/86 z dnia 5 lipca 1988 r., Vereniging Happy Family Rustenburgerstat przeciwko Inspecteur der Omzetbelasing).

Jak wynika z uzasadnień przywołanych orzeczeń, TSUE wywiódł zasadę opodatkowania tych czynności z zasady neutralności podatku oraz z zasady unikania jakichkolwiek zakłóceń konkurencji. W ocenie TSUE w przypadku tych czynności nie można wprowadzać zasadniczego rozróżnienia pomiędzy czynnościami zgodnymi i niezgodnymi z prawem. Opodatkowanie powinno zatem obejmować te czynności, które co prawda były niezgodne z prawem, jednakże mogłyby być dokonane jako legalne. W przypadku towarów i usług, które mogą być przedmiotem normalnego obrotu i wykonywanej działalności gospodarczej, nieobjęcie opodatkowaniem czynności zabronionych i sprzecznych z prawem prowadziłoby do znacznego zakłócenia konkurencji. Podmioty, które dokonywały dostaw i odpłatnego świadczenia usług, jako transakcji sprzecznych z prawem, znajdowałyby się w znacznie lepszej sytuacji od podmiotów legalnie wykonujących swoje usługi. Ich towary i usługi – nieobciążone VAT – byłyby pod względem ceny bardziej atrakcyjne dla konsumentów.

Okoliczności sprawy wskazują, że nie otrzymali Państwo zapłaty za wysłany towar, którego nie udało się również odzyskać. Należy jednak zauważyć, że przepisy z zakresu podatku VAT nie uzależniają opodatkowania czynności od dokonania zapłaty. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że założeniem ww. transakcji była jej odpłatność. W analizowanym przypadku sama dostawa towaru, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, faktycznie miała miejsce i została udokumentowana fakturą. Nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel zmaterializowało się w momencie, kiedy towar został przez Państwa dostarczony pod wskazany adres, co zostało potwierdzone podpisem na dokumencie CMR oraz specyfikacji warunków dostawy. Przesłali Państwo fakturę dokumentującą ww. transakcję drogą elektroniczną (na e-mail wskazany w zamówieniu i na wizytówkach). Zatem w okolicznościach sprawy miała miejsce dostawa towaru, o której mówi w art. 5 ust. 1 ustawy, bowiem doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy).

Dopiero po dokonaniu transakcji i wywiezieniu towaru poza terytorium kraju powzięli Państwo podejrzenie, że padli Państwo ofiarą wyłudzenia towaru. Natomiast zdarzenie gospodarcze, jakim jest dostawa towarów, faktycznie zaistniało. Realizując opisaną dostawę nie dokonali Państwo czynności niepożądanej z punktu widzenia obowiązującego porządku prawnego. W sytuacji wyłudzenia towaru dochodzi do wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, której nie można utożsamiać z kradzieżą (wyrok WSA w Warszawie sygn. akt VIII SA/Wa 351/18). Tym samym dokonanej transakcji nie można uznać za czynność niebędącą przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

W konsekwencji, opisana przez Państwa sytuacja będąca przedmiotem wniosku spełnia warunki do uznania jej za czynność opodatkowaną podatkiem VAT, ponieważ w ramach prowadzonej przez Państwa działalności dokonali Państwo dostawy towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie miała miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, bowiem z okoliczności wynika, że została zrealizowana dostawa towarów, w ramach której nastąpił wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, że dostawa nastąpiła na rzecz innego podmiotu niż wskazuje na to zamówienie. W rozpatrywanej sprawie miała miejsce dostawa towarów jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z opisu sprawy wynika, że wysłany towar został dostarczony do wskazanego miejsca, co zostało potwierdzone w dokumencie CMR oraz w specyfikacji warunków dostawy, a Państwo wystawili fakturę dokumentującą sprzedaż.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii objętych zakresem pytania nr 2, wskazuję, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego, zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 – ust. 6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub/i niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jednocześnie, jak rozstrzygnięto w niniejszej interpretacji, w analizowanym przypadku w ramach prowadzonej działalności dokonali Państwo wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie miała miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy na rzecz podmiotu innego niż wskazują na to warunki zamówienia.

Podkreślić w tym miejscu należy, że ani w ustawie, ani w przepisach wykonawczych do ustawy, dostawa towarów w postaci mebli nie została przez ustawodawcę wymieniona wśród czynności zwolnionych od podatku VAT.

Zatem pomimo, że dostawa towarów została zrealizowana na rzecz innego podmiotu niż ten, na który została wystawiona faktura, to wskazać należy, że przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi na wytworzenie lub nabycie towarów będących przedmiotem ww. transakcji.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznaję za prawidłowe, pomimo częściowo odmiennej argumentacji od przedstawionej przez Organ.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

Jednocześnie podkreślam, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnosząc się do powołanych we wniosku orzeczeń tut. Organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element Państwa argumentacji, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady, wiążą one strony postępowania w konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Ponadto wskazane przez Państwa orzeczenie sygn. akt I SA/Łd 171/21 jest nieprawomocne, z kolei np. orzeczenie TSUE w sprawie C-435/03 odnosi się stricte do kradzieży z magazynu, a orzeczenie TSUE w sprawie C-494/12 do nieuprawnionego posłużenia się kartą bankową jako środkiem płatniczym, a nie do wydania przez sprzedawcę towaru podmiotowi podszywającemu się pod inny podmiot. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Natomiast interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.