Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL1-2.4012.599.2024.3.AS

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

4 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek oraz udziału w działkach (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·obowiązku rozliczenia przez Pana podatku VAT od sprzedaży działek, wg udziału 50% od wartości każdej z nich, w ramach swojej działalności gospodarczej, po przekroczeniu limitu 200 000 zł ze sprzedaży działek bez uwzględniania obrotów ze swojej działalności gospodarczej jako zwolnionej od podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3);

·obowiązku rejestracji Pani jako podatnika podatku VAT i rozliczenia sprzedaży działek wg. udziału 50% od wartości każdej z nich po przekroczeniu limitu sprzedaży 200 000 zł ze sprzedaży działek proporcjonalnie w pierwszym roku podatkowym na podstawie art. 113 ust. 9 i 10 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Uzupełnili go Państwo pismem z 29 stycznia 2025 r. (wpływ 31 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowany będący stroną postępowania:

J. N.

(…)

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

M. N.

(…)

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca wraz z małżonką zostali współwłaścicielami na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej następujących działek gruntu:

1)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 22 sierpnia 2013 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,3000 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

2)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 8 września 2014 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,2998 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

3)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 24 kwietnia 2015 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,2999 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

4)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 6 kwietnia 2016 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,7371 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

5)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 28 listopada 2016 r. nabyto udział wynoszący 2/14 (dwie czternaste części) w niezabudowanej działce gruntu nr (...) o powierzchni 0,3063 ha, stanowiącej drogę wewnętrzną. Udział w działce nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

6)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 3 kwietnia 2017 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,2999 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

7)Aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 20 listopada 2019 r. nabyto niezabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,3932 ha. Działkę nabyto od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku VAT. Od nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Decyzją Wójta Gminy (...) z 8 września 2022 r., nr (...), dokonano zatwierdzenia podziału działek o numerach (...) na działki o numerach 1 (pow. 0,1346 ha), 2 (pow. 0,1414 ha), (...) (pow. 0,0239 ha), 6 (pow. 0,1378 ha), 7 (0,1353 ha), 8 (pow. 0,1248 ha), 9 (pow. 0,1244 ha), 10 (pow. 0,154 ha), 11 (pow. 0,1360 ha), 12 (pow. 0,1409 ha), 13 (pow. 0,1459 ha), 14 (pow. 0,1507 ha), 15 (pow. 0,1556 ha), 16 (pow. 0,1606 ha), (…) (pow. 0,0994 ha) i (…) (pow. 0,0050 ha) pod warunkiem, że przy zbywaniu nowo wydzielonych działek zostaną ustanowione odpowiednie służebności zapewniające każdoczesnemu właścicielowi nowopowstałych działek dostęp do drogi publicznej. Za spełnienie warunku uważa się także sprzedaż wydzielonej działki gruntu wraz ze sprzedażą udziału w prawie do działki gruntu stanowiącej drogę wewnętrzną. Celem podziału nieruchomości było wydzielenie działek od nr 1 do nr (...), położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (...), działek od nr 6 do nr 16, położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (...), działki nr (…), położonej na terenie dróg wewnętrznych (...) oraz działki nr (…), położonej na terenie drogi publicznej klasy lokalnej (...), przeznaczonej na poszerzenie istniejącej drogi publicznej.

Decyzją Wójta Gminy (...) z 8 września 2022 r., nr (...), dokonano zatwierdzenia podziału działki nr (...) na działki o numerach 3 (pow. 0,153 ha), 4 (pow. 0,1263 ha), 5 (pow. 0,156 ha) i (…) (pow. 0,0260 ha) pod warunkiem, że przy zbywaniu nowo wydzielonych działek zostaną ustanowione odpowiednie służebności zapewniające każdoczesnemu właścicielowi nowopowstałych działek dostęp do drogi publicznej. Za spełnienie warunku uważa się także sprzedaż wydzielonej działki gruntu wraz ze sprzedażą udziału w prawie do działki gruntu stanowiącej drogę wewnętrzną. Celem podziału nieruchomości było wydzielenie działek od nr 3 do nr 5, położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (...) oraz działki nr (…), położonej na terenie dróg wewnętrznych (...).

Zatwierdzenia projektu podziału dokonano na wniosek Wnioskodawcy i jego małżonki, na podstawie postanowienia Wójta Gminy (...) nr (...) z 19 lipca 2022 r. pozytywnie opiniującego wstępny projekt podziału, uznając go za zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy (...), zatwierdzonego Uchwałą (...) Rady Gminy (...) z dnia 25 lutego 2022 r.

Przedmiotem wniosku są działki o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 – łącznie 16 działek gruntu położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy (...), zatwierdzonego Uchwałą (...) Rady Gminy (...) z dnia 25 lutego 2022 r.

Działki nabyto prywatnie od osoby fizycznej, poza systemem VAT, więc z tytułu nabycia działek nie wystawiono żadnej faktury VAT ani nie odliczono VAT naliczonego. Żadna z przedmiotowych działek nie jest zabudowana, nie prowadzili Państwo żadnej akcji marketingowej celem ich sprzedaży, nie prowadzą Państwo też działalności deweloperskiej polegającej na obrocie nieruchomościami lub budowie domów mieszkalnych. Jedynymi działaniami w zakresie wymienionych nieruchomości było: wydzielenie drogi wraz z innymi właścicielami okolicznych działek, utwardzenie w roku 2023 drogi wewnętrznej (bez nawierzchni, droga szutrowa), a także doprowadzenie w roku bieżącym do działek wody i energii elektrycznej ze środków własnych Wnioskodawcy i jego małżonki. Nie udzielali Państwo żadnych pełnomocnictw do zarządzania przedmiotowymi działkami lub do działania w sprawach dotyczących ich sprzedaży. Na dzień złożenia niniejszego wniosku nie ma zawartej żadnej umowy sprzedaży, nie występowali Państwo również o pozwolenia na budowę na tych działkach. Przedmiotowe działki gruntu od momentu dokonania podziału nie są wykorzystywane ani do celów gospodarczych, ani rolnych. Działki nie są wykorzystywane do żadnej działalności oraz nie były i nie będą udostępniane osobom trzecim. Działki są uzbrojone w sieci, tj. wodociągową, kanalizacyjną i elektryczną.

Do momentu zbycia danej działki nie będą ponoszone na niej jakiekolwiek inwestycje. Nie zawierali Państwo do tej pory żadnych umów przedwstępnych w sprawie tych działek. Działki stanowiące drogę wewnętrzną będą sprzedawane w równych udziałach łącznie ze zbywanymi działkami pod zabudowę.

Nabycie działek objętych zapytaniem nastąpiło dla celów zabezpieczenia finansowego rodziny oraz ewentualną realizację celu mieszkaniowego Wnioskodawcy i jego małżonki oraz ich dzieci.

Dodatkowo należy wskazać, że aktem notarialnym Rep. A nr (...) z 2 listopada 2015 r. Wnioskodawca oraz jego małżonka nabyli w drodze darowizny od rodziców Wnioskodawcy udział w 1/2 części niezabudowanej nieruchomości o łącznej powierzchni 1,7453 ha, położonej w (...) – składającej się z działki nr 17 (oznaczona w ewidencji gruntów jako grunty orne RIVb i RV) i działki nr 18 (oznaczona w ewidencji gruntów jako grunty orne RV). Wnioskodawca wraz z małżonką rozważają sprzedaż także tego udziału w 1/2 części w opisanych wyżej działkach. Na opisanych wyżej działkach nie ponoszono żadnych nakładów finansowych na ich uzbrojenie w media, wydzielenie drogi, utwardzenie drogi, itp. Udziały w działkach nr 17 i 18 nabyto prywatnie w drodze darowizny od osób fizycznych – rodziców Wnioskodawcy, poza systemem VAT, więc z tytułu nabycia udziału w działkach nie wystawiono żadnej faktury VAT ani nie odliczono VAT naliczonego. Żadna z przedmiotowych działek nie jest zabudowana, nie prowadzono żadnej akcji marketingowej celem ich sprzedaży. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, uchwalonym Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w (...) z 11 lipca 2005 r., działki przeznaczone są pod zabudowę przemysłowo-składową.

Wnioskodawca i jego małżonka oświadczają, że elementy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do tej istoty w żadnej decyzji ani postępowaniu podatkowym.

Dodatkowe informacje:

1)Wnioskodawca i jego małżonka posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

2)Przedmiotowe działki gruntu, objęte niniejszym wnioskiem, w tym udział w 1/2 części działek nr 17 i 18, nie były objęte umową najmu, dzierżawy, ani umową o podobnym charakterze.

3)Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę i jego małżonkę wobec przedmiotowych działek gruntu nie były podejmowane w sposób zorganizowany, ciągły i profesjonalny.

4)Do tej pory ani Wnioskodawca, ani jego małżonka nie dokonywali obrotu nieruchomościami poza sprzedażą swego mieszkania w roku 2006 celem pozyskania środków na nabycie domu, w którym obecnie zamieszkują.

5)Wnioskodawca i jego małżonka nie podejmowali i nie zamierzają podejmować żadnych aktywnych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia o sprzedaży działek gruntu.

6)Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zostały opracowane z inicjatywy gminy (...) (dotyczy działek o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16) oraz miasta (...) (dotyczy działek nr 17 i 18).

7)Przedmiotowe działki były przez cały czas ich posiadania odłogowane. Nie była na nich prowadzona produkcja rolna.

8)Przed sprzedażą przedmiotowe działki nie będą udostępniane nabywcom na cele budowlane.

9)Wnioskodawca i jego małżonka nie prowadził, nie prowadzi i nie będzie prowadził działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.

10)Wnioskodawca i jego małżonka nie występowali ani o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego, ani o wyłączenie działek z produkcji rolnej.

11)Wnioskodawca i jego małżonka nie będą reinwestować pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży działek w jakiekolwiek inwestycje związane z nieruchomościami, tylko wykorzystają je wyłącznie na bieżące potrzeby własne i członków rodziny.

12)Najwcześniejszą datą sprzedaży przedmiotowych działek będzie rok 2025, a więc ponad 5 lat od daty nabycia ostatniej z działek gruntu.

Wnioskodawca od roku 2005 prowadzi indywidualną działalność gospodarczą jako lekarz pod firmą (...) i jest podmiotem zwolnionym przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. a) ustawy o VAT.

Doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

1.Przez zabezpieczenie finansowe rozumieją Państwo zabezpieczenie rodzinnego, zgromadzonego majątku przed mogącymi się pojawić w przyszłości zagrożeniami w postaci inflacji, niewypłacalności instytucji finansowych, denominacji pieniądza, rozruchami lub wojnami mogącymi spowodować deprecjację (spadek wartości) majątku rodzinnego. Jest to pojęcie znane powszechnie, więc nie powinno budzić wątpliwości. Szczególną formą zabezpieczenia finansowego jest nabycie nieruchomości, które z reguły nie poddają się w większym stopniu wskazanym wyżej zagrożeniom, utrzymując swoją wartość. Natomiast w przypadku pojawienia się konieczności wydatkowania środków pieniężnych na inne potrzeby rodzinne (leczenie, profilaktyka i ochrona zdrowia, wypoczynek, wspomaganie członków rodziny, zapewnienie godziwego bytu sobie i członkom rodziny, etc.), jak to będzie miało miejsce w Państwa rodzinie, zbycie części majątku w postaci nieruchomości pozwala na odzyskanie funduszy w formie pieniężnej, uprzednio ulokowanych w nieruchomościach.

2.Pytanie „W jaki sposób wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał Pan lub Pana żona udziały w działkach nr 17 i nr 18 od momentu nabycia w drodze darowizny do chwili sprzedaży? W szczególności proszę wskazać:

a)czy korzystał/korzysta/będzie korzystał Pan lub Pana żona z działki nr 17 i nr 18 dla swoich celów osobistych (w jaki sposób?)?

b)czy oddawał/oddaje/zamierza oddawać Pan lub Pana żona działki nr 17 i nr 18 w najem, dzierżawę albo do używania na podstawie innych umów? Jeśli tak, to proszę wskazać:

-w jakim okresie udostępniał/udostępnia/zamierza udostępniać Pan lub Pana żona działki nr 17 i nr 18 osobom trzecim?

-czy udostępniał/udostępnia/zamierza udostępniać Pan lub Pana żona te nieruchomości odpłatnie czy bezpłatnie?

Odpowiedź: Nie wykorzystywali, nie wykorzystują i nie będą Państwo wykorzystywać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) udziałów w działkach nr 17 i 18 do celów osobistych, a więc:

a)odpowiedź, jak wyżej,

b)nie oddawali, nie oddają i nie zamierzają Państwo oddawać udziałów w działkach nr 17 i 18 w najem, dzierżawę albo do używania na podstawie innych umów.

3.Nie zawierali i nie będą Państwo zawierać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) żadnych umów przedwstępnych sprzedaży z przyszłym nabywcą udziałów w działkach nr 17 i 18.

4.Pytanie „Czy udzielił/udzieli Pan lub Pana żona przyszłemu nabywcy udziałów w działkach nr 17 i nr 18 lub jakiejkolwiek innej osobie np. pośrednikowi, pełnomocnictwa bądź innego umocowania prawnego do występowania w imieniu Pana lub Pana żony w sprawach, które dotyczą przedmiotowych działek? Jeśli tak:

a)jakie działania podejmie podmiot działający jako pełnomocnik Pana lub Pana żony w związku ze sprzedażą udziałów w działkach nr 17 i nr 18?

b)kto (Pan lub Pana żona, czy podmiot działający jako pełnomocnik) będzie pokrywał koszty tych działań?

c)jaki jest/będzie zakres pełnomocnictwa, które Pan lub Pana żona udzielił/udzieli”?

Odpowiedź: Nie udzielali i nie zamierzają Państwo udzielać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) ani przyszłemu nabywcy, ani innym osobom np. pośrednikom, pełnomocnictw bądź innych umocowań prawnych do występowania w imieniu kogokolwiek z Państwa w sprawach dotyczących przedmiotowych działek.

5.W stosunku do działek nr 17 i 18 do dnia sprzedaży udziałów w tych działkach nie zamierzają Państwo prowadzić i nie będą Państwo wykonywać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) jakichkolwiek działań, które mogłyby zwiększyć wartość tych działek lub uatrakcyjnić je dla celów sprzedaży.

6.W okresie od złożenia wniosku do momentu sprzedaży nie zawrą Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) żadnej umowy przedwstępnej oraz nie wystąpią Państwo o pozwolenie na budowę.

7.Nie zamierzają Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) nabywać w przyszłości nieruchomości w celu ich sprzedaży. Nadmieniają Państwo ponownie, że działki będące przedmiotem wniosku także nie zostały przez Państwa nabyte w celu ich sprzedaży, lecz wyłącznie w celu zabezpieczenia finansowego rodziny na przyszłość.

8.Pytanie „Czy do dnia sprzedaży zawrze Pan lub Pana żona z przyszłym nabywcą działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 umowę przedwstępną sprzedaży? Jeżeli tak, proszę wskazać:

a)jakie będą warunki umowy przedwstępnej?

b)czy po zawarciu umowy przedwstępnej przyszły nabywca będzie inwestował w infrastrukturę na ww. działkach? Jeśli tak – jakie działania podejmie do momentu zawarcia finalnej umowy sprzedaży?

c)czy w tej umowie zostaną ustalone warunki, które muszą zostać spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej prawo własności udziałów w ww. działkach? Jeśli tak – to jakie”?

Odpowiedź: Do dnia sprzedaży nie zawrą Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) z przyszłym nabywcą wymienionych działek żadnej przedwstępnej umowy sprzedaży.

9.Pytanie „Czy do dnia sprzedaży udzieli Pan lub Pana żona przyszłemu nabywcy działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 lub jakiejkolwiek innej osobie np. pośrednikowi, pełnomocnictwa bądź innego umocowania prawnego do występowania w imieniu Pana lub Pana żony w sprawach, które dotyczą przedmiotowych działek? Jeśli tak:

a)jakie działania podejmie podmiot działający jako pełnomocnik Pana lub Pana żony w związku ze sprzedażą ww. działek?

b)kto (Pan lub Pana żona, czy podmiot działający jako pełnomocnik) będzie pokrywał koszty tych działań?

c)jaki będzie zakres pełnomocnictwa, które Pan lub Pana żona udzieli”?

Odpowiedź: Do dnia sprzedaży nie udzielą Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) w Państwa imieniu pełnomocnictwa lub innego umocowania prawnego ani przyszłemu nabywcy ani żadnej innej osobie, np. pośrednikowi, do występowania w Państwa imieniu w sprawach, które dotyczą wymienionych działek.

10.Pytanie „Czy od dnia nabycia do dnia sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 poczynił/poczyni Pan lub Pana żona jakiekolwiek nakłady na ich ulepszenie, poza nakładami opisanymi we wniosku”?

Odpowiedź: Od dnia nabycia do dnia sprzedaży wymienionych działek nie poczynili i nie poczynią Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) innych nakładów na wymienione działki, poza nakładami opisanymi we wniosku.

11.Nie uatrakcyjniali i nie będą Państwo uatrakcyjniać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) wskazanych we wniosku działek w celu podniesienia ich wartości, poza nakładami opisanymi we wniosku.

12.Nie mieli Państwo (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) żadnego wpływu na przeznaczenie wymienionych działek w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Pytania

1.Czy sprzedaż przedmiotowych działek wszystkich łącznie lub każdej z osobna, a także sprzedaż udziału w 1/2 części działek nr 17 i 18, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

2.Czy w przypadku, gdy odpowiedź na pytanie nr 1 będzie twierdząca, to Wnioskodawca będzie zobligowany do rozliczenia podatku VAT od sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich, w ramach swojej działalności gospodarczej, po przekroczeniu limitu 200 000 zł ze sprzedaży działek bez uwzględniania obrotów ze swojej działalności gospodarczej jako zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT?(pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

3.Czy w przypadku, gdy odpowiedź na pytanie nr 1 będzie twierdząca, to małżonka Wnioskodawcy będzie zobligowana do zarejestrowania się do podatku VAT i rozliczenia sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich po przekroczeniu limitu sprzedaży 200 000 zł ze sprzedaży działek proporcjonalnie w pierwszym roku podatkowym na podstawie art. 113 ust. 9 i 10 ustawy o VAT?(pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

Państwa stanowisko w sprawie

Pytanie nr 1.

Uważa Pan, że nie będzie ani Pana, ani Pana żony dotyczył obowiązek zapłaty podatku VAT przy sprzedaży przedmiotowych działek dokonanej w całości jednorazowo lub w dłuższym okresie pojedynczo każdej z nich z uwagi na zwykłe wykonywanie prawa własności do tych działek gruntu.

Dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika VAT i działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów uznanie, że osoba fizyczna dokonując sprzedaży gruntów działa jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą, wymaga ustalenia, że jej działalność ma charakter zawodowy (profesjonalny), stały (charakteryzujący się powtarzalnością czynności) i zorganizowany.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) po wspomnianym wyżej wyroku TSUE przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym (por. wyroki NSA z: 9 października 2014 r., I FSK 2145/13; 3 marca 2015 r., I FSK 1859/13; 11 czerwca 2015 r., I FSK 716/14 i 29 listopada 2016 r., I FSK 636/15). Istotne znaczenie mają obiektywne, a nie subiektywne przesłanki pozwalające odróżnić działania o cechach zawodowych, od tych, które mieszczą się w granicach dysponowania majątkiem prywatnym (por. wyrok NSA z 12 kwietnia 2018 r., I FSK 45/18 oraz prawomocny wyrok WSA w Gdańsku z 11 października 2022 r., I SA/Gd 816/22).

W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Powyższe poglądy są w pełni podzielane zarówno przez sądy administracyjne (por. wyrok NSA z 22 lutego 2023 r., I FSK 1727/19 i przywołane w nim orzecznictwo), jak i Ministerstwo Finansów – zob. interpretacje indywidualne Dyrektora KIS z 7 sierpnia 2023 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.399.2023.2.MH; z 13 czerwca 2023 r., nr 0112-KDIL3.4012.260.2023.1.EW; z 29 maja 2024 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.260.2024.4.MS2; z 16 maja 2024 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.278.2024.3.MJ oraz z 6 czerwca 2024 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.283.2024.4.LS. W ostatniej z przywołanych interpretacji organ interpretacyjny trafnie powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2019 r., II FSK 1100/17, w którym Sąd stwierdził, że o spełnieniu cechy zorganizowania i ciągłości absolutnie nie świadczy ani podział działki na mniejsze, ani wydzielenie drogi, jak również ewentualne zlecenie czynności związanych ze sprzedażą wyodrębnionych działek pośrednikowi. Nie można przyjąć, aby tego rodzaju działania istotnie odbiegały od normalnego wykonywania prawa własności, a nadto, że dokonując sprzedaży rozczłonkowanych fragmentów jednego zbioru (jednej działki gruntu) osoba zbywająca z operacji tych uczyniła sobie stałe (nie okazjonalne) źródło zarobkowania.

Właściwe jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Zbycie nawet kilkunastu działek budowlanych, powstałych z podziału gruntu rolnego, nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu VAT, gdy brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia przedmiotowych gruntów, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, co wskazuje, że w takim przypadku mamy do czynienia z czynnościami mieszczącymi się w ramach zarządu majątkiem prywatnym – niemającym cech działalności gospodarczej w rozumieniu VAT, jak trafnie podkreślił NSA w wyroku z 4 lipca 2023 r., I FSK 427/23. Każdemu zbywcy składnika majątkowego zależy przy tym, aby doszło do transakcji zbycia oraz aby cena zbycia była jak najwyższa. Jak wskazał NSA w wyroku z 24 czerwca 2021 r., II FSK 462/20, zarząd majątkiem swym zakresem obejmuje także rozporządzanie składnikami majątku polegające na zbywaniu tych składników z zyskiem, które stanowi element wykonywania prawa własności.

W orzecznictwie NSA przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać czynności podejmowane na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym. To, czy dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. nabycie terenu już przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze). Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z tych okoliczności (por. wyroki NSA: z 17 stycznia 2013 r., I FSK 239/12; z 29 kwietnia 2014 r., I FSK 621/13, z 9 maja 2014 r., I FSK 811/13). Akcentuje się, że dotychczasowy sposób użytkowania gruntów, czy motywy ich nabycia mają znaczenie drugorzędne, ponieważ decydujące są przesłanki o charakterze przedmiotowym, obrazujące stopień aktywności sprzedającego w zakresie wyprzedaży swojego majątku (por. np. wyroki NSA: z 3 marca 2015 r., I FSK 1859/13; z 17 czerwca 2015 r., I FSK 193/15). Nie mają więc znaczenia zamiar, czy motywy, jakimi kieruje się dany podmiot ani jakie potrzeby zaspokaja z uzyskanych środków pieniężnych. Istotne znaczenie mają bowiem obiektywne, a nie subiektywne przesłanki pozwalające odróżnić działania noszące cechy zawodowe od tych, które mieszczą się w granicach dysponowania majątkiem prywatnym. Co prawda w wyroku z 31 stycznia 2013 r. w sprawie I FSK 237/12 NSA wyraził pogląd, że przedmiotem profesjonalnego obrotu mogą być również składniki majątku nabyte pierwotnie do celów osobistych i w takich celach wykorzystywane, jednak najważniejsze jest to, by w momencie sprzedaży gruntów podatnik podjął w istocie aktywne i planowe działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców, czego nie można się doszukać w podjętych przez nas czynnościach wobec przedmiotowych działek gruntu.

W rozpatrywanej obecnie sprawie podkreślają Państwo, że nie dokonywali Państwo na przedmiotowych działkach żadnych działań zbliżonych do działalności deweloperskiej, profesjonalnej, ani żadnych dodatkowych czynności mających charakter wykonywania działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, poza dokonaniem podziału, wydzieleniem i utwardzeniem drogi oraz uzbrojeniem działek w kanalizację, prąd i wodę. Tak więc uważają Państwo, że sprzedaż powstałych w wyniku podziału działek nie jest w ogóle objęta podatkiem VAT. W analizowanej sytuacji brak będzie podstaw do uznania Pana i Pana żony za podatników podatku od towarów i usług w zakresie czynności sprzedaży przedmiotowych działek gruntu, gdyż będzie to wyłącznie działanie osób fizycznych polegające na zarządzaniu majątkiem prywatnym, nie związanym z działalnością opodatkowaną prowadzoną przez Pana i Pana żonę. Nie wystąpi bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzałyby, że sprzedaż przedmiotowych działek będzie wypełniała przesłanki działalności gospodarczej. Tym samym, Pana zdaniem, opisana sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pytanie nr 3.

W przypadku, gdy odpowiedź na pytanie nr 1 będzie ze strony organu interpretacyjnego twierdząca, to Wnioskodawca będzie zobligowany do rozliczenia podatku VAT od sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich, w ramach swojej działalności gospodarczej, po jej obowiązkowym rozszerzeniu o działalność polegającą na obrocie nieruchomościami, ale dopiero po przekroczeniu limitu 200 000 zł ze sprzedaży działek. Zgodnie z przepisami art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. b) ustawy o VAT do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, z wyjątkiem usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT. Skoro zatem Wnioskodawca jest zwolniony z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19, to wartość świadczonych przez niego usług, zwolnionych z VAT, nie jest wliczana do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Pytanie nr 4.

W przypadku, gdy odpowiedź na pytanie nr 1 będzie twierdząca, to małżonka Wnioskodawcy będzie zobligowana do zarejestrowania się do podatku VAT i rozliczenia sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich dopiero po przekroczeniu limitu sprzedaży 200 000 zł proporcjonalnie w danym roku podatkowym, zgodnie z przepisami art. 113 ust. 1, 9 i 10 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości;

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. W świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Na podstawie art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Przepis art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy podkreślić, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W tym miejscu należy również wskazać, że na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

„Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

W myśl art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje: odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze; (…).

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W orzeczeniu z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Z okoliczności sprawy wynika, że zostali Państwo współwłaścicielami na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej działek gruntu nr (...) oraz udziału w działce nr (...). Na Państwa wniosek 8 września 2022 r. dokonano zatwierdzenia podziału działek o nr. (...) na działki o nr. 1, 2, (...), 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, (...) i (...) oraz podziału działki nr (...) na działki o nr 3, 4, 5 i (...), pod warunkiem, że przy zbywaniu nowo wydzielonych działek zostaną ustanowione odpowiednie służebności zapewniające każdoczesnemu właścicielowi nowopowstałych działek dostęp do drogi publicznej. Przedmiotem wniosku są działki o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 – łącznie 16 działek gruntu położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Działki nabyli Państwo od osoby fizycznej, z tytułu nabycia działek nie wystawiono żadnej faktury VAT ani nie odliczono VAT naliczonego. Żadna z przedmiotowych działek nie jest zabudowana, nie prowadzili Państwo żadnej akcji marketingowej celem ich sprzedaży, nie prowadzą Państwo też działalności deweloperskiej polegającej na obrocie nieruchomościami lub budowie domów mieszkalnych. Jedynymi działaniami w zakresie wymienionych nieruchomości było: wydzielenie drogi wraz z innymi właścicielami okolicznych działek, utwardzenie w roku 2023 drogi wewnętrznej (bez nawierzchni, droga szutrowa), a także doprowadzenie w roku bieżącym do działek wody i energii elektrycznej z Państwa środków własnych. Nie udzielali Państwo żadnych pełnomocnictw do zarządzania przedmiotowymi działkami lub do działania w sprawach dotyczących ich sprzedaży. Nie ma zawartej żadnej umowy sprzedaży, nie występowali Państwo również o pozwolenia na budowę na tych działkach. Przedmiotowe działki gruntu od momentu dokonania podziału nie są wykorzystywane ani do celów gospodarczych, ani rolnych. Działki nie są wykorzystywane do żadnej działalności oraz nie były i nie będą udostępniane osobom trzecim. Działki są uzbrojone w sieci, tj. wodociągową, kanalizacyjną i elektryczną. Do momentu zbycia danej działki nie będą ponoszone na niej jakiekolwiek inwestycje. Nie zawierali Państwo do tej pory żadnych umów przedwstępnych w sprawie tych działek. Działki stanowiące drogę wewnętrzną będą sprzedawane w równych udziałach łącznie ze zbywanymi działkami pod zabudowę. Nabycie działek objętych zapytaniem nastąpiło dla celów zabezpieczenia finansowego rodziny oraz ewentualną realizację Państwa oraz Państwa dzieci celu mieszkaniowego. Dodatkowo nabyli Państwo w drodze darowizny od Pana rodziców udział w 1/2 części niezabudowanej nieruchomości składającej się z działki nr 17 i nr 18. Rozważają Państwo sprzedaż także tego udziału w 1/2 części w opisanych wyżej działkach. Na opisanych wyżej działkach nie ponoszono żadnych nakładów finansowych na ich uzbrojenie w media, wydzielenie drogi, utwardzenie drogi, itp. Z tytułu nabycia udziału w działkach nr 17 i 18 nie wystawiono żadnej faktury VAT ani nie odliczono VAT naliczonego. Żadna z przedmiotowych działek nie jest zabudowana, nie prowadzono żadnej akcji marketingowej celem ich sprzedaży. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego działki te przeznaczone są pod zabudowę przemysłowo-składową. Przedmiotowe działki gruntu, objęte niniejszym wnioskiem, w tym udział w 1/2 części działek nr 17 i 18, nie były objęte umową najmu, dzierżawy, ani umową o podobnym charakterze. Do tej pory nie dokonywali Państwo obrotu nieruchomościami poza sprzedażą swego mieszkania w roku 2006 celem pozyskania środków na nabycie domu, w którym obecnie Państwo zamieszkują. Nie podejmowali i nie zamierzają Państwo podejmować żadnych aktywnych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia o sprzedaży działek gruntu. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zostały opracowane z inicjatywy gminy (dotyczy działek o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16) oraz miasta (dotyczy działek nr 17 i 18). Przedmiotowe działki były przez cały czas ich posiadania odłogowane. Nie była na nich prowadzona produkcja rolna. Przed sprzedażą przedmiotowe działki nie będą udostępniane nabywcom na cele budowlane. Nie prowadzili, nie prowadzą i nie będą Państwo prowadzili działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Nie występowali Państwo ani o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego, ani o wyłączenie działek z produkcji rolnej. Nie będą Państwo reinwestować pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży działek w jakiekolwiek inwestycje związane z nieruchomościami, tylko wykorzystają je wyłącznie na bieżące potrzeby własne i członków rodziny. Od roku 2005 prowadzi Pan indywidualną działalność gospodarczą jako lekarz i jest Pan podmiotem zwolnionym przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. a) ustawy.

Przez zabezpieczenie finansowe rozumieją Państwo zabezpieczenie rodzinnego, zgromadzonego majątku przed mogącymi się pojawić w przyszłości zagrożeniami w postaci inflacji, niewypłacalności instytucji finansowych, denominacji pieniądza, rozruchami łub wojnami mogącymi spowodować deprecjację (spadek wartości) majątku rodzinnego. Szczególną formą zabezpieczenia finansowego jest nabycie nieruchomości, które z reguły nie poddają się w większym stopniu wskazanym wyżej zagrożeniom, utrzymując swoją wartość. Natomiast w przypadku pojawienia się konieczności wydatkowania środków pieniężnych na inne potrzeby rodzinne (leczenie, profilaktyka i ochrona zdrowia, wypoczynek, wspomaganie członków rodziny, zapewnienie godziwego bytu sobie i członkom rodziny, etc.), jak to będzie miało miejsce w Państwa rodzinie, zbycie części majątku w postaci nieruchomości pozwala na odzyskanie funduszy w formie pieniężnej, uprzednio ulokowanych w nieruchomościach.

Nie wykorzystywali, nie wykorzystują i nie będą Państwo wykorzystywać udziałów w działkach nr 17 i 18 do celów osobistych, jak również nie oddawali, nie oddają i nie zamierzają Państwo oddawać udziałów w działkach nr 17 i 18 w najem, dzierżawę albo do używania na podstawie innych umów.

Nie zawierali i nie będą Państwo zawierać żadnych umów przedwstępnych sprzedaży z przyszłym nabywcą udziałów w działkach nr 17 i 18.

Nie udzielali i nie zamierzają Państwo udzielać (ani Wnioskodawca, ani Zainteresowany) ani przyszłemu nabywcy, ani innym osobom np. pośrednikom, pełnomocnictw bądź innych umocowań prawnych do występowania w imieniu kogokolwiek z Państwa w sprawach dotyczących przedmiotowych działek nr 17 i 18.

W stosunku do działek nr 17 i 18 do dnia sprzedaży udziałów w tych działkach nie zamierzają Państwo prowadzić i nie będą Państwo wykonywać jakichkolwiek działań, które mogłyby zwiększyć wartość tych działek lub uatrakcyjnić je dla celów sprzedaży.

W okresie od złożenia wniosku do momentu sprzedaży nie zawrą Państwo żadnej umowy przedwstępnej oraz nie wystąpią Państwo o pozwolenie na budowę.

Nie zamierzają Państwo nabywać w przyszłości nieruchomości w celu ich sprzedaży.

Do dnia sprzedaży nie zawrą Państwo z przyszłym nabywcą działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 żadnej przedwstępnej umowy sprzedaży.

Do dnia sprzedaży nie udzielą Państwo w Państwa imieniu pełnomocnictwa lub innego umocowania prawnego ani przyszłemu nabywcy ani żadnej innej osobie, np. pośrednikowi, do występowania w Państwa imieniu w sprawach, które dotyczą działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16.

Od dnia nabycia do dnia sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 nie poczynili i nie poczynią Państwo innych nakładów na wymienione działki, poza nakładami opisanymi we wniosku.

Nie uatrakcyjniali i nie będą Państwo uatrakcyjniać wskazanych we wniosku działek w celu podniesienia ich wartości, poza nakładami opisanymi we wniosku.

Nie mieli Państwo żadnego wpływu na przeznaczenie wymienionych działek w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek oraz udziału w działkach (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Należy więc przeanalizować całokształt działań, jakie podjęli Państwo w odniesieniu do posiadanych nieruchomości, które będą przedmiotem sprzedaży i ustalić, czy w odniesieniu do opisanych czynności, będą Państwo spełniali przesłanki do uznania Państwa za podatników podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie wystąpiły okoliczności, które łącznie wskazują, iż sprzedaż działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 należy uznać za działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Istotnym elementem, przesądzającym o uznaniu planowanych przez Państwa transakcji sprzedaży za prowadzenie działalności gospodarczej są czynności przygotowawcze, jakie poczynili Państwo w związku ze sprzedażą ww. działek. Na Państwa wniosek bowiem dokonano podziału posiadanych przez Państwa nieruchomości, aby powstały m.in. działki nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16, mające być przedmiotem sprzedaży, a także drogi do tych działek. Ponadto, utwardzili Państwo drogę do nieruchomości. Na szczególną uwagę zasługuje także ciąg zdarzeń związany z doprowadzeniem przez Państwa do działek wody i energii elektrycznej z Państwa środków własnych.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że – jak Państwo wskazali – nabycie działek objętych zapytaniem nastąpiło dla celów zabezpieczenia finansowego. W kontekście wykonanych czynności lokata kapitału (zabezpieczenie finansowe) traci walor charakterystyczny dla majątku prywatnego, tj. wykazali Państwo aktywność charakterystyczną dla profesjonalnych podmiotów zajmujących się obrotem nieruchomościami. Tym bardziej, że wskazali Państwo na brak wystąpienia celów osobistych w trakcie całego okresu posiadania przedmiotowych działek.

Z powyższego wynika, że działania podjęte przez Państwa wobec ww. działek świadczą o zorganizowanym charakterze sprzedaży. Wystąpił bowiem ciąg czynności podejmowanych przez Państwa, które rozpatrywane łącznie umieściły planowaną transakcję w zakresie stosowania ustawy.

Takie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami świadczą o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W związku z powyższym, działania podejmowane przez Państwa wobec tych działek nie należą do zakresu czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując ww. działań uatrakcyjnili Państwo działki jako towar i przyczynili się Państwo do wzrostu ich wartości.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać, że w analizowanej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Państwa za podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem czynność sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Sytuacja taka nie zajdzie natomiast w odniesieniu do udziałów w działkach nr 17 i 18. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Państwa aktywność wobec ww. działek, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie będą podejmowali Państwo szeregu aktywnych działań względem tych działek, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż udziałów w działkach nr 17 i 18 należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując ww. dostawy będą Państwo korzystali z przysługującego Państwu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie będą wypełniali Państwo przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Tym samym planowana dostawa udziałów w działkach nr 17 i 18 będzie oznaczała działanie w sferze prywatnej, do której nie będą miały zastosowania przepisy ustawy. Skutkiem powyższego, transakcja sprzedaży udziałów w działkach nr 17 i 18 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wracając do kwestii opodatkowania sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16, należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.):

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie gminnych aktów planowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych ustalonych przez organ inny niż minister właściwy do spraw transportu, należy do zadań własnych gminy.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ww. ustawy:

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę. Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

W związku z powyższym, ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) innych niż tereny budowlane.

Wskazali Państwo, że działki nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 położone są na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Tym samym, ww. działki stanowią tereny budowlane zdefiniowane w art. 2 pkt 33 ustawy i w rezultacie ich sprzedaż nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (w tym nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania;

·brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Przy czym, jak wskazał NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12:

Zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy, gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok TSUE z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży, w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z wniosku, działki, z których podzielenia powstały działki, będące przedmiotem sprzedaży, nabyli Państwo od osoby fizycznej, z tytułu nabycia działek nie wystawiono żadnej faktury VAT ani nie odliczono VAT naliczonego.

Zatem w takiej sytuacji nie można mówić, że przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działek, lub że takie prawo Państwu nie przysługiwało, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

Co więcej, z wniosku wynika, że przedmiotowe działki gruntu od momentu dokonania podziału nie są wykorzystywane ani do celów gospodarczych, ani rolnych. Działki nie są wykorzystywane do żadnej działalności oraz nie były i nie będą udostępniane osobom trzecim.

Oznacza to, że przedmiotowe działki nie były/nie są wykorzystywane przez Państwa przez cały okres ich posiadania wyłącznie na cele związane z działalnością zwolnioną od podatku VAT.

Wobec tego, w omawianej sytuacji, zwolnienie od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie będzie miało miejsca, gdyż nie został spełniony warunek zawarty w tym przepisie. Zatem, dostawa niezabudowanych działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 nie będzie mogła korzystać także ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu.

Podsumowując, stwierdzam, że sprzedaż działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 wszystkich łącznie lub każdej z osobna będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Natomiast w stosunku do sprzedaży udziału w 1/2 części działek nr 17 i 18 nie wystąpią Państwo w charakterze podatników podatku VAT, a zatem transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało całościowo uznać za nieprawidłowe.

Na wstępie do dalszych rozważań należy wskazać, że zgodnie z zakresem Państwa wniosku, dalsza część rozstrzygnięcia będzie dotyczyła sprzedaży działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16, gdyż to wobec tej czynności – jak wskazano powyżej – wystąpią Państwo w charakterze podatników podatku VAT i transakcja ta nie będzie korzystała za zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 9 ustawy.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą kwestii obowiązku rozliczenia przez Pana podatku VAT od sprzedaży działek, wg udziału 50% od wartości każdej z nich, w ramach swojej działalności gospodarczej, po przekroczeniu limitu 200 000 zł ze sprzedaży działek bez uwzględniania obrotów ze swojej działalności gospodarczej jako zwolnionej od podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) oraz kwestii obowiązku rejestracji Pani jako podatnika podatku VAT i rozliczenia sprzedaży działek wg. udziału 50% od wartości każdej z nich po przekroczeniu limitu sprzedaży 200 000 zł ze sprzedaży działek proporcjonalnie w pierwszym roku podatkowym na podstawie art. 113 ust. 9 i 10 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Ustawa przewiduje możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ustawy.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1)wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

1a)sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

2)odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a)transakcji związanych z nieruchomościami,

b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c)usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych

-jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3)odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy:

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Natomiast stosownie do art. 113 ust. 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

W myśl art. 113 ust. 10 ustawy:

Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Na mocy art. 113 ust. 13 ustawy:

Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1)dokonujących dostaw:

a)towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b)towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

-energii elektrycznej (CN 2716 00 00),

-wyrobów tytoniowych,

-samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c)budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,

d)terenów budowlanych,

e)nowych środków transportu,

f)następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

-preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

-komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

-urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

-maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g)hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

-pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

-motocykli (PKWiU ex 45.4);

2)świadczących usługi:

a)prawnicze,

b)w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c)jubilerskie,

d)ściągania długów, w tym factoringu;

3)(uchylony)

Podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami, pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, działki nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 położone są na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a zatem – co podkreślono powyżej – ww. działki stanowią tereny budowlane zdefiniowane w art. 2 pkt 33 ustawy.

W tej sytuacji, wobec Państwa nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, bowiem zgodnie z ww. art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ustawy, zwolnienie z art. 113 ust. 1 ustawy nie ma zastosowania do podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych.

Tym samym, kwestia wyliczania limitu zwolnienia od podatku VAT w wysokości 200 000 zł nie dotyczy przedmiotowej sprawy, gdyż z uwagi na wykonywanie czynności wymienionej w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ustawy zwolnienie z art. 113 ust. 1 i 9 ustawy w ogóle nie ma w Państwa sprawie zastosowania.

Odnosząc się z kolei do Państwa wątpliwości dotyczących obowiązku rejestracji Pani jako podatnika podatku VAT czynny należy wskazać, że zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Stosownie do art. 96 ust. 3 ustawy:

Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

W myśl art. 96 ust. 4 ustawy:

Naczelnik urzędu skarbowego, po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym, rejestruje podatnika jako:

1)„podatnika VAT czynnego”,

2)„podatnika VAT zwolnionego” – w przypadku podatnika, o którym mowa w:

a)ust. 3 i 3c,

b)art. 113a ust. 1, jeżeli złożył zawiadomienie w celu rejestracji jako podatnik VAT UE

-i na jego wniosek potwierdza to zarejestrowanie.

Zgodnie z art. 96 ust. 5 ustawy:

Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni – do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

1)przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;

2)przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;

3)przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;

4)przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Jak wyżej wskazano sprzedaż przez Państwa ww. działek będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy oraz art. 113 ust. 1 ustawy.

Zatem, w związku ze sprzedażą przedmiotowych działek będzie Pani miała obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że będzie Pan zobligowany do rozliczenia podatku VAT od sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich, w ramach swojej działalności gospodarczej, bez względu na wysokość obrotów z tytułu sprzedaży działek i wykonywanej przez Pana działalności zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy.

Natomiast Pani będzie zobligowana do zarejestrowania się do podatku VAT i rozliczenia sprzedaży działek wg udziału 50% od wartości każdej z nich, również bez względu na wysokość obrotów z tytułu sprzedaży tych działek.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 3 i 4 należało całościowo uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych podlega odrębnemu rozpatrzeniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan J. N. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.