Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT środków wypłaconych z tytułu nieuprawnionego korzystania z fotografii. Uzupełniła go Pani pismem z 29 stycznia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, rozlicza podatek dochodowy na zasadach ogólnych (KPiR), jednocześnie jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność Wnioskodawczyni polega m.in. na działalności portali internetowych (PKD 63.12.Z).

Wnioskodawczyni prowadzi osobisty blog internetowy pod adresem (…) o tematyce (...), na którym zamieszcza relacje z osobistych wycieczek wraz z fotografiami wykonywanymi przez siebie. Kilka razy w roku Wnioskodawczyni publikuje na blogu artykuły sponsorowane, a sprzedaż tych usług dokumentuje wystawiając faktury VAT. Hosting i domenę internetową wlicza w koszty prowadzania działalności gospodarczej. Natomiast koszty związane z podróżowaniem Wnioskodawczyni uznaje za prywatne koszty i nie są one w jakikolwiek sposób księgowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni nie prowadzi sprzedaży swoich fotografii, są one wykonywane i zamieszczane na blogu jedynie w celu prezentacji miejsc, które odwiedza.

W listopadzie 2024 r. Wnioskodawczyni odkryła, że kilka jej fotografii zostało wykorzystanych bez jej wiedzy i zgody przez jedno z biur podróży. Wnioskodawczyni przez swojego prawnika wystosowała wezwanie do natychmiastowego zaprzestania korzystania z fotografii, w szczególności poprzez usunięcie ich z serwisu, fanpage'a oraz z katalogów ofertowych dostępnych w formie elektronicznej i papierowej i przesłanie potwierdzenia dokonania powyższych czynności, a także do zapłaty odszkodowania za okres wykorzystania fotografii wyliczonego zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b PrAut w łącznej wysokości (…) zł tytułem dotychczasowych naruszeń praw autorskich do fotografii.

Biuro podróży zobowiązało się do zapłaty odszkodowania w wysokości (…) zł i do trwałego usunięcia wykorzystanych fotografii. Zgodnie z zadeklarowanym zobowiązaniem zapłacono odszkodowanie i usunięto wykorzystane fotografie.

Naruszenia praw autorskich dotyczyło kilku fotografii. Zostały one przeze Wnioskodawczynię wycenione na (…) zł, a następnie zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b PrAut została obliczona suma pieniężna do zapłaty w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Suma ta wyniosła (…) zł.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Odszkodowanie, o którym jest mowa we wniosku zostało wypłacone w ramach ugody pozasądowej.

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług (VAT)? Jeśli nie dotyczy jej zwolnienie podmiotowe, to od jakiej kwoty jest zobowiązana do zapłaty odpowiedniego podatku. Czy od pełnej otrzymanej zapłaty, czy od jej połowy?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawczyni uważa, że jest zwolniona z zapłaty podatku VAT za całość otrzymanego odszkodowania, gdyż otrzymane odszkodowanie nie jest związane ze świadczeniem usług lub sprzedażą towarów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i  jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji, może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednio beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą polegającą m.in. na działalności portali internetowych (PKD 63.12.Z), jest Pani płatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi Pani osobisty blog internetowy o tematyce turystycznej, na którym zamieszcza relacje z osobistych wycieczek wraz z fotografiami wykonywanymi przeze siebie. Nie prowadzi Pani sprzedaży swoich fotografii, są one wykonywane i zamieszczane na blogu jedynie w celu prezentacji miejsc, które Pani odwiedza.

W listopadzie 2024 r. odkryła Pani, że kilka Pani fotografii zostało wykorzystanych bez Pani wiedzy i zgody przez jedno z biur podróży. Przez swojego prawnika wystosowała Pani wezwanie do natychmiastowego zaprzestania korzystania z fotografii, w szczególności poprzez usunięcie ich z serwisu, fanpage'a oraz z katalogów ofertowych dostępnych w formie elektronicznej i papierowej i przesłanie potwierdzenia dokonania powyższych czynności, a także do zapłaty odszkodowania za okres wykorzystania fotografii wyliczonego zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych tytułem dotychczasowych naruszeń praw autorskich do fotografii. Biuro podróży zobowiązało się do zapłaty odszkodowania i do trwałego usunięcia wykorzystanych fotografii. Zgodnie z zadeklarowanym zobowiązaniem zapłacono odszkodowanie i usunięto wykorzystane fotografie. Naruszenia praw autorskich dotyczyło kilku fotografii. Zostały one przeze Panią wycenione, a następnie zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych została obliczona suma pieniężna do zapłaty w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Odszkodowanie, o którym jest mowa we wniosku zostało wypłacone w ramach ugody pozasądowej.

Pani wątpliwości dotyczą kwestii, czy jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług, jeśli tak to od jakiej kwoty, czy od pełnej otrzymanej zapłaty, czy od jej połowy.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 24), zwanej dalej ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W świetle art. 2 pkt 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Na podstawie art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W myśl art. 43 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W przypadku naruszenia autorskich praw majątkowych uprawniony, na podstawie art. 79 o prawie autorskim i prawach pokrewnych, może żądać od sprawcy zaniechania dalszego naruszania tych praw, tj. zaprzestania korzystania z dzieła w ogóle lub w określonej, godzącej w te prawa formie, usunięcia skutków naruszenia poprzez, przykładowo, zniszczenie bezprawnie wytworzonych egzemplarzy dzieła, naprawienia wyrządzonej szkody i wydania korzyści uzyskanych przez sprawcę w wyniku dokonanego naruszenia. Naprawienia szkody można żądać np. poprzez zapłatę sumy pieniężnej.

Podkreślenia wymaga również, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania, zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego.

Na gruncie prawa cywilnego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą, musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z treścią art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych, szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W myśl art. 917 Kodeksu cywilnego:

Jak już wyżej wskazano, z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje różnego rodzaju świadczenia nie będące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do powyższego na podstawie analizy powołanych przepisów Kodeksu cywilnego i ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że przy rozstrzyganiu wątpliwości, czy korzystanie z autorskich praw majątkowych bez zgody ich twórcy podlega opodatkowaniu w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydują w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W świetle przedstawionych okoliczności i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że w sytuacji opisanej we wniosku w zakresie należności otrzymanej od biura podróży wynikającej z zawartej ugody z tytułu wykorzystywania Pani fotografii bez Pani zgody nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Jak stwierdzono wyżej, świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

W związku z naruszeniem Pani autorskich praw majątkowych jako wyłączny właściciel i dysponent autorskich praw majątkowych do ww. fotografii podejmowała Pani działania ukierunkowane na odzyskanie używanej przez biuro podróży bez Pani zgody fotografii oraz nie tolerowała Pani istniejącej sytuacji. Z wniosku wynika, że wystosowała Pani wezwanie do natychmiastowego zaprzestania korzystania z fotografii, w szczególności poprzez usunięcie ich z serwisu, fanpage'a oraz z katalogów ofertowych dostępnych w formie elektronicznej i papierowej i przesłanie potwierdzenia dokonania powyższych czynności. Biuro podróży zobowiązało się do zapłaty odszkodowania i do trwałego usunięcia wykorzystanych fotografii. Zgodnie z zadeklarowanym zobowiązaniem zapłacono odszkodowanie i usunięto wykorzystane fotografie. Zatem biuro podróży używało Pani fotografii bez Pani zgody i ten stan rzeczy nie był przez Panią akceptowany. Zatem należy uznać, że Biuro podróży wykorzystywało fotografie wbrew Pani woli.

Tym samym pomiędzy Panią jako właścicielem fotografii a biurem podróży korzystającym bez Pani zgody z autorskich praw majątkowych nie istniał ani jawny, ani dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione zostały świadczenia wzajemne.

W konsekwencji, wykorzystanie Pani zdjęć – bez wyraźnej Pani zgody oraz bez zgody dorozumianej, nie stanowi usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zapłata z tego tytułu stanowi odszkodowanie jako naprawienie wyrządzonej szkody. W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia ze świadczeniem usług, za które ustalona jest odpłatność. Nie istnieje świadczący usługę oraz beneficjent tej usługi, który odnosiłby korzyść o charakterze majątkowym. Zatem w sprawie nie występują elementy, które stanowią o tym, że mamy do czynienia z wykonaniem usługi za wynagrodzeniem.

Zatem w tej sprawie otrzymane odszkodowanie, nie stanowi należności za wykonanie czynności wymienionych w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W konsekwencji nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług od otrzymanego  odszkodowania ani od całej ani od połowy kwoty.

W efekcie Pani stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Informuję, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawiła Pani i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.