Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.709.2024.4.KO

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

-czy Lider Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu, które to czynności Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na zamawiającego,

-czy Partner Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera,

-czy Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Partnera Konsorcjum, które obejmować będą wynagrodzenie Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu,

-czy Lider i Partner Konsorcjum będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu.

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

-Zainteresowany będący stroną postępowania:

A Spółka Akcyjna

-Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Spółki „A” Spółka Akcyjna (dalej: „A” lub „Partner”) oraz B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „B” lub „Lider”) (dalej łącznie: „Spółki”) są spółkami kapitałowymi utworzonymi na podstawie prawa polskiego i podlegają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Spółki są również zarejestrowanymi w Polsce czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, prowadzącymi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT. Spółki należą do jednej grupy kapitałowej w rozumieniu Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) nr (…) (dalej: „Grupa”). Jednostką dominującą w Grupie jest A. Spółki są wobec siebie podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 Ustawy CIT.

Jednym z segmentów działalności Grupy jest działalność związana z infrastrukturą sieci przesyłowych gazu i innych mediów, obejmująca usługi budowlano-montażowe sieci przesyłowych, oferowane głównie przez Oddział A w (…). Oddział w (…) jest jednostką organizacyjną, która nie stanowi odrębnego od A podatnika CIT ani VAT. Do segmentu infrastruktury sieci przesyłowych należy wykonywanie robót inwestycyjnych i remontowych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu, usuwanie awarii sieci gazowych, budowa stacji redukcyjno-pomiarowych gazu, budowa przyłączy dla odbiorców gazu oraz wykonywanie robót budowlano-montażowych w zakresie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

Grupa ubiega się o zamówienia z zakresu prac budowlanych związanych z infrastrukturą sieci przesyłowych na terenie całej Polski, przede wszystkim w ramach postępowań o udzielenie zamówień publicznych lub niepublicznych, prowadzonych w formie przetargów.

W tym celu Grupa zaczęła składać oferty w ramach przetargów działając w ramach konsorcjów. W takim modelu zamówienia realizowane będą przez konsorcja na podstawie kontraktów zawieranych z zamawiającym. Projekty kontraktu stanowią każdorazowo załączniki do dokumentacji przetargowej. Na podstawie kontraktu konsorcjum realizować będzie przede wszystkim roboty budowlane, ale może się zdarzyć, że częścią przedmiotu zamówienia będzie także zobowiązane do dostarczenia określonych towarów.

Niniejszy wniosek dotyczy konsorcjum, w którym Liderem jest B, a Partnerem A (dalej: „Konsorcjum”). Konsorcjum utworzone zostało w oparciu o umowę konsorcjum z dnia 24 kwietnia 2024 r. z aneksem z dnia 8 lipca 2024 r. (dalej: „Umowa Konsorcjum”). Konsorcjum powołane zostało do realizacji zamówienia „(…)”.

Konsorcjum jako wykonawca podpisało ze Spółką C S.A. jako zamawiającym umowę o generalną realizację inwestycji pod nazwą „(…)” (dalej: „Kontrakt”). Kontrakt pozostaje w reżimie ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r.

Z praktyki funkcjonowania konsorcjów oraz wymogów zamawiających wynika, że każdorazowo umowa konsorcjum musi zawierać zapisy wskazujące członków konsorcjum wraz z przypisanymi im funkcjami: lidera bądź partnera. Lider konsorcjum jest pośrednikiem między członkami konsorcjum, a zamawiającym. Lider jest odpowiedzialny za rozliczenia i działalność sprawozdawczą w związku z wykonywaniem kontraktu. Partnerami zaś są określani pozostali uczestnicy konsorcjum, którzy nie pełnią funkcji lidera. Kontrakt w art. 2 ust. 3 wskazuje, że:

„W przypadku, gdy Wykonawca realizuje Umowę w ramach Konsorcjum, wszyscy członkowie Konsorcjum są solidarnie odpowiedzialni za wykonanie Umowy i wniesienie Zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz za zapłatę wynagrodzenia wynikającego z Umów o podwykonawstwo (powyższe dotyczy również sytuacji, w której Umowa o podwykonawstwo zawarta zostanie z Podwykonawcą chociażby przez jednego z członków Konsorcjum). Członkowie Konsorcjum wyznaczają spośród siebie lidera upoważnionego do zaciągania zobowiązań w imieniu wszystkich członków Konsorcjum. Lider upoważniony jest także do wystawiania faktur, przyjmowania poleceń i płatności na rzecz i w imieniu wszystkich członków Konsorcjum. Płatność dokonana na rzecz lidera zwalnia Zamawiającego ze zobowiązania względem Konsorcjum i wszystkich jego członków.”

Projekt Kontraktu przygotowany został przez zamawiającego. Konsorcjum - chcąc zrealizować inwestycję - musiało zawrzeć Kontrakt w takim brzmieniu. Zamawiający narzucił więc zasady rozliczania Kontraktu, w szczególności zdecydował o tym, że otrzymywać będzie faktury tylko od jednego podmiotu (Lidera). Treść Umowy Konsorcjum jest w tym zakresie dostosowana do wymogów zamawiającego.

Zgodnie z Umową Konsorcjum:

-Strony zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, polegającego na uzyskaniu i podpisaniu Kontraktu a następnie realizacji robót zgodnie z warunkami Kontraktu i postanowieniami Umowy Konsorcjum.

-Zawarcie Umowy Konsorcjum nie stanowi zawarcia umowy spółki ani powstania majątku wspólnego Stron Umowy Konsorcjum mającego charakter współwłasności łącznej.

-Strony ustanawiają Lidera Konsorcjum. Na zasadach określonych w Umowie Konsorcjum, Lider występował będzie w imieniu własnym oraz Partnera Konsorcjum. Lider Konsorcjum ma prawo samodzielnego dochodzenia roszczeń wobec zamawiającego.

-Lider złoży w postępowaniu (tj. w procedurze przetargowej) ofertę, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez Partnera Konsorcjum i to Lider Konsorcjum ponosi odpowiedzialność za formalną poprawność oferty, a także za jej kompletność, zaś Partner Konsorcjum deklaruje Liderowi Konsorcjum wsparcie w zakresie przygotowania oferty pod względem formalnym. Jednocześnie strony zgodnie oświadczają, że w okresie od zawarcia Umowy Konsorcjum do daty złożenia oferty oraz na potrzeby złożenia oferty: wzajemnie zweryfikują i zaakceptują wyceny robót oraz dostaw towarów i usług w zakresach przeznaczonych do wykonania w ramach Kontraktu przez drugą stronę oraz uzgodnią i wzajemnie sobie potwierdzą łączną cenę ofertową.

-Strony zobowiązują się do wykonania Kontraktu zgodnie z Specyfikacją Warunków Zamówienia w postępowaniu, projektem, najlepszą wiedzą budowlaną i warunkami Kontraktu.

Zawierając Umowę Konsorcjum, Partner udziela Liderowi pełnomocnictwa, którego projekt stanowi załącznik do Umowy Konsorcjum, m.in. do reprezentowania Konsorcjum w określonym postępowaniu, podpisywania i składnia wszelkiego rodzaju dokumentów niezbędnych do uzyskania zamówienia, w tym w szczególności oferty wraz załącznikami, wniesienia, przedłużenia ważności i uzupełnienia wadium, wyłącznego występowania w czasie realizacji Kontraktu dla i w imieniu każdej ze stron z osobna i wszystkich razem, samodzielnego dochodzenia roszczeń związanych z postępowaniem i Kontraktem.

W Umowie Konsorcjum Strony ustaliły podział zadań w ramach realizacji Kontraktu, tj. rozdzieliły pomiędzy siebie rzeczowy zakres prac:

a.Lider Konsorcjum:

i.będzie odpowiedzialny za administrację Kontraktem,

ii.zrealizuje część usług objętych Kontraktem, ramowo określonych w załączniku do Umowy Konsorcjum.

b.Partner Konsorcjum:

i.ustanowi zabezpieczenie należytego wykonania Kontraktu oraz usunięcia wad w okresie rękojmi i gwarancji jakości a także uzyska polisy ubezpieczeniowe wymagane Kontraktem od wykonawcy - w terminach, wysokości i na zasadach opisanych w kontrakcie,

ii.zrealizuje roboty budowlane, dostawy materiałów oraz część usług objętych Kontraktem ramowo określonych w załączniku do Umowy Konsorcjum.

Lider nie będzie otrzymywał wynagrodzenia za pełnienie funkcji Lidera (tj. administrowanie Kontraktem).

Strony Umowy Konsorcjum dokonały uszczegółowienia zakresów prac w umowie wykonawczej. W szczególności w umowie wykonawczej określone zostało kwotowo wynagrodzenie stron za realizację poszczególnych przypisanych im zadań. W celu ustalenia kwoty wynagrodzenia należnego Liderowi i/lub/bądź Partnerowi z danej faktury wystawionej zamawiającemu, w umowie wykonawczej strony dokonały także przyporządkowania wynagrodzenia za zakresy robót Lidera, a także Partnera, do kamieni milowych rozliczanych przez zamawiającego w ramach Kontraktu.

Umowa Konsorcjum wskazuje, że każdy z partnerów otrzyma wynagrodzenie w określonej wysokości:

a.Lider Konsorcjum - 6% wynagrodzenia należnego Konsorcjum,

b.Partner Konsorcjum - 94% wynagrodzenia należnego Konsorcjum.

Przyporządkowana powyżej w sposób procentowy Liderowi lub Partnerowi część wynagrodzenia Konsorcjum ustalana jest jako sumaryczna wartość zadań realizowanych przez daną stronę w całym wynagrodzeniu Konsorcjum. Zawarte w Umowie Konsorcjum wyliczenie udziału procentowego poszczególnych stron w wynagrodzeniu Konsorcjum nie wskazuje, w jakich proporcjach strony uczestniczą w zysku Konsorcjum. Zyskowność stron zależy bowiem także od ponoszonych przez nie kosztów, a każda ze stron ponosi we własnym zakresie ryzyko i koszty związane z uzyskaniem Kontraktu i realizacją przydzielonej jej części prac.

Celem powyższego wyliczenia jest ustalenie proporcji (określonej jako dany procent), w jakiej strony mają uczestniczyć w pokrywaniu kosztów i wydatków, koniecznych do realizacji zamówienia, a niezwiązanych z realizacją robót przydzielonych danej stronie - jest ono podyktowane względami praktycznymi. Na przykład zgodnie z Umową Konsorcjum wszelkie wspólne koszty i wydatki uznawane przez strony jednomyślnie za niezbędne pokryte zostaną przez strony proporcjonalnie do udziału każdej ze stron w wynagrodzeniu Konsorcjum, chyba że Umowa Konsorcjum stanowi inaczej. Innym przykładem jest postanowienie Umowy Konsorcjum, w świetle którego jeżeli odpowiedzialności za naruszenie Kontraktu nie można przypisać żadnemu z konsorcjantów, wówczas ciężar usunięcia lub naprawienia skutków naruszenia ponoszą obaj konsorcjanci, według procentowego udziału w wynagrodzeniu za realizację Kontraktu. Będą to sytuacje wyjątkowe, bowiem zasadą jest, że koszty i ryzyko realizacji zamówienia mogą być przypisane do robót realizowanych przez daną stronę.

Podsumowując, ustalenie proporcji udziału stron w całkowitym wynagrodzeniu Konsorcjum jest działaniem matematycznym i zostaje dokonane w oparciu o przypisanie określonego zakresu prac do każdej ze stron. Nie stanowi ono o podziale zysku Konsorcjum.

W Umowie Konsorcjum Strony wskazują, że zgodne są, iż zobowiązanym do zapłaty wynagrodzenia należnego za realizację Kontraktu jest zamawiający.

Płatności na rzecz Stron będą dokonywane za pośrednictwem Lidera Konsorcjum, a Partner Konsorcjum będzie uprawniony do otrzymania zapłaty od Lidera Konsorcjum, tylko jeśli i kiedy płatność za uzgodniony w Umowie Konsorcjum zakres Partnera Konsorcjum zostanie dokonana na rachunek Lidera Konsorcjum przez zamawiającego.

Zgodnie z Umową Konsorcjum i Kontraktem, Lider Konsorcjum wystawi zamawiającemu faktury za realizację Kontraktu, w oparciu o wszystkie informacje i materiały, konieczne do wystawienia takowych, dostarczone przez strony i dokumentujące miesięczny postęp w robotach, zgodnie z Kontraktem. Płatności dokonane przez zamawiającego nastąpią na konto bankowe podane przez Lidera Konsorcjum.

Partner Konsorcjum wystawi i przekaże Liderowi Konsorcjum fakturę na należną mu część wynagrodzenia za prace zrealizowane przez Partnera mieszczące się w zakresie podlegającym rozliczeniu z zamawiającym (ustaloną zgodnie z wnioskiem o płatność zatwierdzonym przez zamawiającego). Faktura VAT zostanie wystawiona przez Partnera Konsorcjum po zatwierdzeniu przez zamawiającego wniosku o płatność. Faktura Partnera wystawiona zostanie z uwzględnieniem uzgodnionego Planu Zasad Płatności, który stawni załącznik do umowy wykonawczej.

Po otrzymaniu płatności przez Lidera Konsorcjum, przekaże on należną kwotę Partnerowi Konsorcjum w ciągu 3 (trzech) dni roboczych od daty jej otrzymania od zamawiającego, nie wcześniej jednak niż po otrzymaniu faktury prawidłowo wystawionej Liderowi Konsorcjum przez Partnera Konsorcjum, z załącznikami wymaganymi Kontraktem dla faktur wystawianych zamawiającemu przez Lidera Konsorcjum.

Strony zgodnie postanawiają, że ewentualne roboty dodatkowe będą realizowane przez tą stronę, której zakresu robót one dotyczą. Wynagrodzenie będzie przysługiwało tej stronie, która je zrealizowała.

Umowa Konsorcjum zawiera szczegółowe postanowienia dotyczące reprezentowania Konsorcjum oraz zasady wewnętrznej odpowiedzialności - zgodnie z nimi:

-Strony ustalają, że upoważnionym do reprezentowania Konsorcjum w postępowaniu dotyczącym ubiegania się o zamówienie, w tym złożenia oferty oraz realizacji w imieniu Konsorcjum wszystkich innych czynności, a także do podpisania Kontraktu z zamawiającym i występowania w imieniu Konsorcjum po podpisaniu Kontraktu, do zaciągania zobowiązań i otrzymywania zleceń dla i w imieniu każdej lub wszystkich stron, a także do reprezentowania Konsorcjum wobec zamawiającego i jego przedstawicieli oraz otrzymywania od nich wszelkich instrukcji dla każdej lub wszystkich stron, jak również do składania i przyjmowania oświadczeń woli i wiedzy w ramach postępowania, a także w ramach praw i obowiązków wynikających z Kontraktu oraz Umowy Konsorcjum jest Lider Konsorcjum.

- Instrukcje i polecenia zamawiającego będą przekazywane Partnerowi Konsorcjum przez Lidera Konsorcjum niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 (trzech) dni roboczych od ich otrzymania przez Partnera Konsorcjum.

-Za wykonanie Kontraktu i wniesienie zabezpieczenia, strony odpowiadają wobec zamawiającego solidarnie na zasadzie art. 445 Prawa zamówień publicznych w zw. z art. 366 kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wzajemnych roszczeń regresowych między stronami.

-W relacjach między stronami każda ze stron ponosić będzie odpowiedzialność za zgodne z Kontraktem i obowiązującymi przepisami wykonanie przydzielonego jej zakresu robót.

-W przypadku, gdy dana strona naruszy postanowienia Kontraktu lub przepisów prawa, co rodzić będzie roszczenie ze strony zamawiającego lub osób trzecich lub inne konsekwencje, wówczas strona ta jako odpowiedzialna za powstanie powyższego roszczenia lub innych konsekwencji naruszenia, ponosi odpowiedzialność za wszelkie skutki takiego naruszenia i zobowiązana jest na własny koszt i ryzyko do usunięcia lub naprawienia tych skutków, w szczególności choć nie wyłącznie, zaspokojenia roszczeń, zapłaty kar, naprawienia powstałej szkody.

-W zakresie wzajemnej odpowiedzialności stron za zobowiązania Konsorcjum, strony odpowiadają w odniesieniu do zakresu wykonywanej przez siebie części Kontraktu. Każda ze stron zawiera wyłącznie we własnym imieniu umowy z jej podwykonawcami i ponosi wyłączną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia należnego jej podwykonawcom.

-W stosunkach wewnętrznych żadna ze stron nie ponosi względem drugiej strony odpowiedzialności za opóźnienia lub straty spowodowane działaniem lub zaniechaniem tej drugiej strony, jej personelu lub podwykonawców.

-W ramach odpowiedzialności wewnętrznej, każda ze stron zobowiązana jest do usunięcia na własny koszt i ryzyko wad w robotach przez nią realizowanych.

-Każda ze stron jest odpowiedzialna za prawidłowe i terminowe wykonanie swoich zobowiązań wynikających z Umowy Konsorcjum, zobowiązań swoich dostawców i podwykonawców, w zakresie przydzielonego jej zakresu prac.

-Każda ze stron jest zobowiązana natychmiast informować drugą stronę o wszelkich okolicznościach mających negatywny wpływ na wykonanie przyjętego przez nią do realizacji zakresu robót, w tym na terminowe wykonanie tych robót. Lider Konsorcjum jest uprawniony do kontrolowania postępu oraz jakości robót wykonywanych przez Partnera Konsorcjum.

-Każda ze stron jest odpowiedzialna za zapłatę wynagrodzenia osobom prawnym i fizycznym, którymi będzie się posługiwać przy realizacji Kontraktu.

Konsorcjum przystąpiło już do prac na rzecz zamawiającego. Lider wystawił na zamawiającego fakturę zaliczkową z dnia 28 października 2024 r. oraz fakturę sprzedaży z dnia 30 października 2024 r., przy czym obie należności zostały uregulowane przez zamawiającego. Partner wystawił na Lidera fakturę zaliczkową z dnia 28 października 2024 r. oraz fakturę sprzedaży z dnia 30 października 2024 r., przy czym obie należności zostały uregulowane przez Lidera na rzecz Partnera.

Mając na uwadze, że zostały już rozpoczęte prace i dokonano pierwszych rozliczeń niniejszy wniosek dotyczy zarówno stanu faktycznego jak i zdarzenia przyszłego.

Pismem z 28 stycznia 2025 r. uzupełniono opis sprawy następująco.

1.Czy faktura/faktury wystawiona przez Państwa (Partnera Konsorcjum) na Lider Konsorcjum, dokumentują świadczenia usług lub dostawy towarów, które dokonują/będą dokonywać Państwo na rzecz Lidera Konsorcjum czy też rozliczenia poniesionych przez Państwa kosztów?

Faktury wystawiane przez Partnera Konsorcjum na Lidera Konsorcjum dokumentują świadczenie usług lub dostawę towarów zgodnie z przypisanym Partnerowi Konsorcjum rzeczowym zakresem prac. Faktury te nie dokumentują rozliczenia ponoszonych przez Partnera Konsorcjum kosztów.

2.Czy otrzymana kwota od Lidera Konsorcjum wiąże/będzie się wiązać z wykonaniem przez Państwo (Partnera Konsorcjum) na rzecz Lidera Konsorcjum świadczenia usług lub dostawy towarów czy też stanowi/będzie stanowić rozliczenie poniesionych przez Państwo kosztów w związku z realizacją prac zrealizowanych przez Państwa mieszczących się w zakresie podlegającym rozliczeniu z zamawiającym?

Otrzymywane przez Partnera Konsorcjum od Lidera Konsorcjum kwoty wiążą się/będą się wiązać z wykonaniem przez Partnera Konsorcjum usług lub dokonaniem dostawy towarów zgodnie z przypisanym Partnerowi Konsorcjum rzeczowym zakresem prac (tj. jest to wynagrodzenie za wykonanie prac lub zaliczka na poczet takiego wynagrodzenia). Otrzymywane od Lidera Konsorcjum kwoty nie będą natomiast stanowić rozliczenia poniesionych przez Partnera Konsorcjum kosztów w związku z realizacją prac mieszczących się w zakresie podlegającym rozliczeniu z zamawiającym.

3.Czy otrzymane przez Lidera Konsorcjum faktury od Państwa (Partnera Konsorcjum) dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług?

Otrzymywane przez Lidera Konsorcjum od Partnera Konsorcjum faktury dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

4.Czy otrzymane przez Lidera Konsorcjum i Państwo (Partnera Konsorcjum) faktury od podwykonawców i dostawców (o których mowa we wniosku w pytaniu nr 4) dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum i Państwo (Partnera Konsorcjum) do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług?

Otrzymywane przez Lidera Konsorcjum faktury od podwykonawców i dostawców dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Analogicznie otrzymywane przez Partnera Konsorcjum faktury od podwykonawców i dostawców dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Partnera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

5.Jakie wydatki i koszty wspólne ponoszą (będą ponosić) Strony Umowy Konsorcjum? Prosimy o wskazanie.

Zgodnie z pkt VIII.45 Umowy Konsorcjum „wszelkie wspólne koszty i wydatki uznawane przez Strony jednomyślnie za niezbędne pokryte zostaną przez Strony proporcjonalnie do udziału każdej ze Stron w wynagrodzeniu Konsorcjum (…)”. Przedmiotowy zapis ma na celu wskazanie trybu postępowania przez Strony w sytuacji, kiedy Konsorcjum zostanie obciążone/ zobowiązane do poniesienia kosztu, którego nie będzie można przypisać do zakresu rzeczowego żadnej ze Stron. W takiej Sytuacji strony uzgodniły, że przedmiotowy koszt zostanie pokryty proporcjonalnie.

Od dnia zawarcia Umowy Konsorcjum do chwili obecnej nie zidentyfikowano kosztów wspólnych. Wszystkie koszty dotychczas poniesione i które Strony przewidują ponieść w przyszłości odnoszą się do zakresu rzeczowego Lidera lub Partnera.

Nie można jednak wykluczyć, że w trakcie realizacji zadania pojawią się koszty, które strony uznają za wspólne. Wówczas zostanie zastosowany tryb postepowania opisany w pkt VIII.45.

Pytania

1.Czy Lider Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu, które to czynności Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na zamawiającego?

2.Czy Partner Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera?

3.Czy Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Partnera Konsorcjum, które obejmować będą wynagrodzenie Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu?

4.Czy Lider i Partner Konsorcjum będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Lider Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu, które to czynności Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na zamawiającego.

2.Partner Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera.

3.Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Partnera Konsorcjum, które obejmować będą wynagrodzenie Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu.

4.Lider i Partner Konsorcjum będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu.

Pytanie 1

Lider Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu, które to czynności Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na zamawiającego.

Zgodnie z art. art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 Ustawy VAT przez sprzedaż rozumie się m.in. odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W myśl postanowień art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a Ustawy VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a- 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Zgodnie zaś z art. 29a ust. 6 pkt 1 Ustawy VAT podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Zgodnie zaś z art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż. Faktura musi wskazywać także m.in. datę dokonania sprzedaży, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Przenosząc treść przywołanych przepisów na opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w niniejszej sprawie, należy wskazać, że Lider jako podatnik VAT będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności podlegające opodatkowaniu VAT (tj. głównie usługi, ale także mogą zdarzyć się dostawy towarów). Z tego tytułu Lider otrzyma od zamawiającego wynagrodzenie odpowiadające całej wartości Kontraktu (tj. całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego), które stanowić będzie podstawę opodatkowania VAT. Całą zrealizowaną sprzedaż Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami VAT wystawionymi przez siebie na zamawiającego.

Instytucja konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 353¹ kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Na gruncie prawa zamówień publicznych - a niektóre z Konsorcjów, których dotyczy niniejszy wniosek, będą realizować zamówienia publiczne - Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnej solidarnej odpowiedzialności wykonawców (konsorcjantów) za wykonanie umowy. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Poza obowiązkami nałożonymi przez ustawę z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, np. konieczności ustanowienia pełnomocnika (art. 58 ust. 2), czy solidarnej odpowiedzialności (art. 445), ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353¹kodeksu cywilnego, np. podziału robót pomiędzy strony.

Jak wskazano, celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą umową konsorcjum. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze - umowy konsorcjum - nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego.

Konsorcja w praktyce dzielą się także na tzw. konsorcja rzeczowe i konsorcja finansowe. W konsorcjum rzeczowym uczestnicy konsorcjum dzielą między sobą rzeczowo zakres robót budowlanych. Każdy z uczestników wykonuje wydzielony zakres robót, a podział zysku wynika z podziału rzeczowego prac. Z kolei w przypadku konsorcjum finansowego, każdy z uczestników konsorcjum wykonuje wspólne przedsięwzięcie bez wydzielania zakresu rzeczowego robót. Uczestnicy konsorcjum finansowego wykonują części składające się na całość przedsięwzięcia sukcesywnie, stosownie do potrzeb, angażując własne aktywa, a kolejno dzielą otrzymane przychody i poniesione koszty stosownie do rzeczywistej partycypacji.

Umowa Konsorcjum, będąca przedmiotem niniejszego wniosku, ma charakter konsorcjum rzeczowego. W Umowie Konsorcjum Strony ustalają podział zadań w ramach realizacji Kontraktu, tj. rozdzielają pomiędzy siebie rzeczowy zakres prac. Zgodnie z Umową Konsorcjum, każda ze stron ponosi we własnym zakresie ryzyko i koszty związane z uzyskaniem Kontraktu i realizacją przydzielonej jej części prac. Zastosowanie do Umowy Konsorcjum będą więc mieć jedynie wnioski płynące z praktyki organów podatkowych i orzecznictwa referującego wyłącznie do tego rodzaju konsorcjów, a nie do konsorcjum finansowego.

Odnośnie rozliczenia podatku VAT przez uczestników konsorcjum, stwierdzić należy iż zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest i nie może być natomiast samo konsorcjum. Dlatego też podmioty działające w ramach konsorcjum powinny do wzajemnych rozliczeń oraz do rozliczeń z podmiotem, na rzecz którego konsorcjum świadczy usługę stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji podobnej do relacji między generalnym wykonawcą (Lider), a podwykonawcą (Partner), uczestnicy konsorcjum uprawnieni są do fakturowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który odpowiedzialny jest za rozliczenia ze zamawiającym. W świetle art. 8 ust. 2a Ustawy VAT, w przypadku gdy Lider, działając we własnym imieniu, ale na rzecz zamawiającego, bierze udział w świadczeniu usług, należy uznać, że Lider sam otrzymał (od Partnera) i wyświadczył (na rzecz zamawiającego tej usługi).

Tym samym uwzględniając charakter wzajemnych powiązań kontraktowych wskazać należy, iż Lider konsorcjum, jako podmiot reprezentujący konsorcjum przed zamawiającym we wszystkich sprawach związanych z wykonaniem oraz rozliczeniem Kontraktu świadczy na rzecz zamawiającego usługi i dostarcza mu towaru, a tym samym jest zobowiązany, w świetle przedstawionych powyżej założeń oraz przepisów podatkowych, do wystawiania na rzecz zamawiającego faktur VAT, dokumentujących całość robót wykonanych przez Konsorcjum na rzecz zamawiającego.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, m.in.

- w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 maja 2011 r. o sygn. IPPP3/443-179/11-3/JF organ wskazał: „Przedstawione wyżej zapisy umowy dotyczące wzajemnych rozliczeń członków konsorcjum wskazują, że Lider Konsorcjum nabywa usługi od Uczestników Konsorcjum, którzy fakturują i opodatkowują wykonane przez siebie usługi na rzecz Lidera, a Lider świadczy całościowo wykonaną przez wszystkich członków Konsorcjum usługę na rzecz Zamawiającego. Zamawiający oczekuje realizacji budowy sekcji autostrady i wypłaca wynagrodzenie z tego tytułu. Zatem, zachowanie Lidera stanowi, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i rozliczeniu w składanej deklaracji podatkowej.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż usługa świadczona przez Konsorcjum reprezentowane przez Lidera na rzecz Zamawiającego winna być dokumentowana - zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy - wystawianą przez Lidera fakturą VAT oraz powinna być rozliczona w Jego deklaracji podatkowej.”

- Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2010 r. o sygn. IPPP1/443-1316/09-5/AW uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, że: „Lider Konsorcjum powinien wystawić fakturę VAT na całą kwotę wynagrodzenia otrzymywanego od Klienta, naliczając od niej należny podatek VAT i wykazując ten podatek w swojej deklaracji VAT.”

-Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 marca 2017 r. o sygn. 2461-IBPP2.4512.123.2017.1.MR wskazał (z zastrzeżeniem, że przepisy o odwrotnym obciążeniu VAT świadczenia usług budowlanych już nie obowiązują): „W szczególności, w niniejszej sprawie nie można uznać, że zarówno Lider, jak i Konsorcjanci równocześnie będą głównymi wykonawcami względem zleceniodawcy. Bez względu na to, że każdy z Konsorcjantów ponosi odpowiedzialność przed zleceniodawcą (inwestorem) - jak powyżej wskazano - Konsorcjum nie może być uznane za jednego podatnika VAT, a relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy Konsorcjum - dla potrzeb podatku od towarów i usług - nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń Konsorcjum, bowiem przedsiębiorcy działający w ramach Konsorcjum pozostają odrębnymi podatnikami VAT. Zatem działając w ramach Konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy.

Podsumowując, Wnioskodawca pełniąc funkcję Lidera Konsorcjum, będzie obowiązany do rozliczania podatku VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia, z tytułu wykonanych i zafakturowanych na jego rzecz Prac budowlanych przez Konsorcjantów w ramach Konsorcjum.”

Pytanie 2

Partner Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera.

Czynności wykonywane przez Partnera spełniają definicję świadczenia usług lub dostawy towarów na terytorium kraju i są czynnościami odpłatnymi. Tym samym są to czynności opodatkowane VAT. Jednocześnie konsorcjum nie jest odrębnym podatnikiem VAT, natomiast podatnikami VAT z tytułu czynności wykonywanych w ramach konsorcjum są Lider i Partner.

W stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym opisanym w niniejszym wniosku to Lider będzie fakturował całość usług Konsorcjum na rzecz zmawiającego zgodnie z Kontraktem oraz Umową Konsorcjum. Partner ma więc obowiązek wystawić na Lidera - nie zaś na zamawiającego - faktury VAT dokumentujące przypadającą na Partnera część wynagrodzenia z tytułu wykonanych przez niego prac. W analizowanym modelu Lider pełni funkcję „pośrednika” w świadczeniu usług i dostawach towarów pomiędzy zamawiającym i Partnerem.

W świetle zacytowanych w odpowiedzi na Pytanie 1 przepisów art. 2 pkt 22, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 29a ust. 1, art. 29a ust. 6 pkt 1 i art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT oraz opisanych wyżej zasad funkcjonowania Konsorcjum, należy więc wskazać, że Partner jako podatnik VAT będzie wykonywał na rzecz Lidera - nie zaś zamawiającego - czynności podlegające opodatkowaniu VAT (tj. głównie usługi, ale także mogą zdarzyć się dostawy towarów). Z tego tytułu Partner otrzyma od Lidera wynagrodzenie odpowiadające wartości prac Partnera w ramach Kontraktu, które stanowić będzie podstawę opodatkowania VAT. Całą zrealizowaną sprzedaż Partner będzie zobowiązany udokumentować fakturami VAT wystawionymi przez siebie na rzecz Lidera.

Powyższe stanowisko potwierdzają jednoznacznie organy podatkowe. (Cytowane interpretacje dotyczą stanu prawnego, w którym usługi budowlane rozliczane były na zasadzie odwrotnego obciążenia, a więc stwierdzenia organów w tym przedmiocie należy pominąć):

-Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 sierpnia 2017 r. o sygn. 0114-KDIP2-3.4010.165.2017.1.DP uznał: „Partner konsorcjum będzie występował w charakterze podwykonawcy Lidera konsorcjum działającego w tym przypadku jako wykonawca usług względem zamawiającego.”

-Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2017 r. o sygn. 1462-IPPP3.4512.58.2017.1.JŻ wskazał, że: „skoro na rzecz Lidera konsorcjum będą wystawiane faktury VAT przez Wnioskodawcę jako Partnera konsorcjum za wykonane roboty budowlane (w zakresie wynikającym z kontraktu), natomiast Lider wystawi faktury VAT na rzecz usługobiorcy, tj. Inwestora z tytułu całości wykonanych przez Konsorcjum usług, należy uznać, że Wnioskodawca jako Partner konsorcjum będzie w tym schemacie występował w charakterze podwykonawcy Lidera konsorcjum działającego w tym przypadku jako generalny wykonawca względem usługobiorcy (Inwestora).”

-Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 24 czerwca 2013 r. o sygn. IBPP2/443-272/13/ICz wskazał, że: „Zatem Wnioskodawca w ramach umowy konsorcjum ma obowiązek opodatkowania i udokumentowania każdego odpłatnego świadczenia wykonywanego na rzecz Spółki A/Lidera, za które otrzymuje wynagrodzenie w związku z wykonywanymi usługami.

Wobec powyższego przekazana przesz Spółkę A/Lidera na rzecz Wnioskodawcy kwota stanowiąca różnicę pomiędzy należnością od klienta a poniesionymi kosztami za wykonanie zadania I (marża) oraz otrzymane wynagrodzenie za wykonanie prac IT (zadanie II) stanowić będzie dla Wnioskodawcy wynagrodzenie za świadczenie usług, które w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Pytanie 3

Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Partnera Konsorcjum, które obejmować będą wynagrodzenie Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Lider będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT (zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w odpowiedzi na Pytanie 1). Partner będzie świadczyć na rzecz Lidera usługi lub dostarczać mu towary, także w ramach czynności opodatkowanych VAT (zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w odpowiedzi na Pytanie 2). Towary i/lub usługi dostarczone przez Partnera w ramach Umowy Konsorcjum będą wykorzystywane przez Lidera bezpośrednio do wykonywania przez Lidera czynności opodatkowanych VAT, czyli do wykonania całości zobowiązań kontraktowych wobec zamawiającego.

Jednocześnie nie wystąpią czynniki negatywne wykluczające możliwość odliczenia podatku naliczonego. W szczególności w analizowanym przypadku nie znajdzie zastosowania art. 88 Ustawy VAT, w tym art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy VAT, w myśl którego nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana taką fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Faktury wystawione przez Partnera dokumentować będą wykonane przez Partnera czynności, które podlegać będą opodatkowaniu VAT i nie będą zwolnione z VAT. Podobnie w analizowanym przypadku nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 1a Ustawy VAT, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do wydatków, o których mowa w art. 29a ust. 7 pkt 3 Ustawy VAT. Zgodnie z art. 29a ust. 7 pkt 3 Ustawy VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Faktury wystawione przez Partnera na rzecz Lidera nie będą obejmować takich kwot, bowiem Umowa Konsorcjum nie przewiduje ponoszenia przez strony wydatków w imieniu i na rzecz innej strony Umowy Konsorcjum.

Faktury otrzymywane przez Lidera od Partnera dokumentować będą dokonane przecz Partnera czynności opodatkowane, a tym samym stanowić będą podstawę do odliczenia podatku naliczonego przez Lidera.

Stanowisko powyższe potwierdzają organy podatkowe, m.in.:

-Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2010 r. o sygn. IPPP1/443-1316/09-5/AW uznał za prawidłowe stanowisko: „W opinii Wnioskodawcy Lider Konsorcjum ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z wystawionych na niego przez Uczestników Konsorcjum faktur VAT dokumentujących części wynagrodzenia przypadające na tych Uczestników Konsorcjum w związku z wykonaniem przez nich przydzielonego im w ramach konsorcjum zakresu prac.”

-Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2009 r. o sygn. IPPP2/443-1861/08-4/PW wskazał: „Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w złożonym wniosku faktury VAT wystawione przez konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy - Lidera Konsorcjum dokumentują czynności wykonane przez nich na podstawie zawartej umowy konsorcjum. Na tej podstawie Spółka dokonuje rozliczenia z Zamawiającym, tj. wystawia fakturę za całość zrealizowanego kontraktu. Z powyższego wynika zatem, iż warunki określone w art. 86 ust. 1 cyt. ustawy zostały spełnione - nabyte przez Spółkę usługi, udokumentowane fakturami otrzymanymi od konsorcjantów, służą do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem jeżeli nie zaistniały okoliczności wskazane w przywołanym art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, które stanowiłyby o braku prawa do dokonania obniżenia podatku należnego przez Wnioskodawcę, będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach VAT wystawionych na jego rzecz przez konsorcjantów.”

Pytanie 4

Lider i Partner Konsorcjum będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu.

Zarówno Lider jak i Partner będą ponosić we własnym zakresie koszty związane z realizacją robót przydzielonych każdej ze stron. W tym celu każdy z nich zawrze we własnym imieniu umowy z podwykonawcami i dostawcami i poniesie koszt wynagrodzenia tych podmiotów.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na potrzeby tych czynności zarówno Lider jak i Partner będą nabywać towary i usługi także od innych podatników VAT, które będą im niezbędne do realizacji przypisanych im zakresów prac, tj. Lider będzie nabywał towary i usługi od podwykonawców i dostawców na potrzeby wykonania swojego zakresu prac, jak też Partner będzie samodzielnie nabywał towary i usługi od podwykonawców i dostawców w celu wykonania zadań przypisanych mu w ramach konsorcjum.

Towary i usługi nabyte przez Lidera, które będą wykorzystywane przez Lidera do wykonania zobowiązań kontraktowych w ramach Umowy Konsorcjum, stanowić będą dla Lidera towary i usługi wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, o których mowa w art. 86 ust. 1 Ustawy VAT.

Tak samo towary i usługi nabyte przez Partnera, które będą wykorzystywane przez Partnera do wykonania jego zobowiązań kontraktowych w ramach Umowy Konsorcjum, stanowić będą dla Partnera towary i usługi wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, o których mowa w art. 86 ust. 1 Ustawy VAT.

Tym samym Lider, jak też Partner będą mieli prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawionych na nich przez dostawców tych towarów i usług (Lider z faktur wystawionych na Lidera, a Partner z faktur wystawionych na Partnera), w przypadku gdy nie wystąpią negatywne przesłanki, wykluczające prawo do odliczenia VAT, o których mowa w art. 88 Ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Na gruncie utrwalonej praktyki, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok NSA z dnia 29 lutego 2012, sygn. akt I FSK 562/11, wyroki TSUE w sprawach: Town&Country Factor LTd C-498/99, Tolsma C-16/93, Hoge Raad C-154/80), wykształcono przesłanki warunkujące uznanie danych czynności za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Za takie czynności, zgodnie z ugruntowanymi tezami można uznać sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;

-otrzymane wynagrodzenie stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W konsekwencji, dla uznania danego świadczenia za opodatkowane na gruncie ustawy o VAT, konieczne jest istnienie stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w ramach którego istnieje świadczenie wzajemne. Usługa musi być świadczona za wynagrodzeniem, a odpłatność ta powinna pozostawać w bezpośrednim związku z czynnością opodatkowaną. Ponadto, po stronie usługodawcy, musi istnieć bezpośrednia i skonkretyzowana korzyść z tytułu świadczenia usługi.

Natomiast kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle powyższego, w celu zweryfikowania czy działania realizowane w ramach konsorcjum pomiędzy Stronami stanowią czynności opodatkowane należy przeanalizować, czy w przedmiotowej sprawie spełnione będą wyżej wspomniane przesłanki.

Z opisu sprawy wynika, że utworzone zostało Konsorcjum w oparciu o umowę konsorcjum z dnia 24 kwietnia 2024 r. Konsorcjum powołane zostało do realizacji zamówienia „(…)”. Liderem Konsorcjum jest B, a Partnerem Państwo.

Konsorcjum jako wykonawca podpisało ze Spółką C S.A. jako zamawiającym umowę o generalną realizację inwestycji. W Umowie Konsorcjum Strony ustaliły podział zadań w ramach realizacji Kontraktu, tj. rozdzieliły pomiędzy siebie rzeczowy zakres prac:

-Lider Konsorcjum:

-będzie odpowiedzialny za administrację Kontraktem,

-zrealizuje część usług objętych Kontraktem, ramowo określonych w załączniku do Umowy Konsorcjum.

-Partner Konsorcjum:

-ustanowi zabezpieczenie należytego wykonania Kontraktu oraz usunięcia wad w okresie rękojmi i gwarancji jakości a także uzyska polisy ubezpieczeniowe wymagane Kontraktem od wykonawcy - w terminach, wysokości i na zasadach opisanych w kontrakcie,

-zrealizuje roboty budowlane, dostawy materiałów oraz część usług objętych Kontraktem ramowo określonych w załączniku do Umowy Konsorcjum.

Lider nie będzie otrzymywał wynagrodzenia za pełnienie funkcji Lidera (tj. administrowanie Kontraktem).

Umowa Konsorcjum wskazuje, że każdy z partnerów otrzyma wynagrodzenie w określonej wysokości:

-Lider Konsorcjum - 6% wynagrodzenia należnego Konsorcjum,

-Partner Konsorcjum - 94% wynagrodzenia należnego Konsorcjum.

Ustalenie proporcji udziału stron w całkowitym wynagrodzeniu Konsorcjum jest działaniem matematycznym i zostaje dokonane w oparciu o przypisanie określonego zakresu prac do każdej ze stron. Nie stanowi ono o podziale zysku Konsorcjum.

Faktury wystawiane przez Państwa jako Partnera Konsorcjum na Lidera Konsorcjum dokumentują świadczenie usług lub dostawę towarów zgodnie z przypisanym Państwu rzeczowym zakresem prac. Faktury te nie dokumentują rozliczenia ponoszonych przez Państwa kosztów.

Otrzymywane przez Państwa od Lidera Konsorcjum kwoty wiążą się/będą się wiązać z wykonaniem przez Państwa usług lub dokonaniem dostawy towarów zgodnie z przypisanym Państwu rzeczowym zakresem prac (tj. jest to wynagrodzenie za wykonanie prac lub zaliczka na poczet takiego wynagrodzenia). Otrzymywane od Lidera Konsorcjum kwoty nie będą natomiast stanowić rozliczenia poniesionych przez Państwa kosztów w związku z realizacją prac mieszczących się w zakresie podlegającym rozliczeniu z zamawiającym.

Wątpliwości Wnioskodawców budzą kwestie czy:

-Czy Lider Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz zamawiającego czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całości wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu, które to czynności Lider zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na zamawiającego,

-Czy Partner Konsorcjum w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy wskazać, że co do zasady konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. Zatem samo „rozliczenie przychodów i kosztów” nie może podlegać opodatkowaniu.

Natomiast udział w kosztach i przychodach Konsorcjum, które nie dotyczą dostawy towarów i świadczenia usług, nie powinien być opodatkowany podatkiem od towarów i usług i dokumentowany między stronami przez wystawienie faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Zatem fakturą powinna zostać udokumentowana odsprzedaż towarów i usług dokonywana w ramach konsorcjum, a nie samo „rozliczenie przychodów i kosztów”.

Reasumując przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Lider Konsorcjum wykonywane na rzecz zamawiającego czynności będzie zobowiązany udokumentować fakturami, a podstawą opodatkowania będzie całość wynagrodzenia należnego od zamawiającego za realizację Kontraktu.

Państwo jako Partner Konsorcjum wykonane czynności na rzecz Lidera będą zobowiązani udokumentować fakturami, a podstawą opodatkowania będzie cała wartość wynagrodzenia Państwa za realizację swoich zadań w ramach Kontraktu. Jak Państwo wskazali faktury wystawiane przez Państwa na Lidera Konsorcjum dokumentują świadczenie usług lub dostawę towarów zgodnie z przypisanym Państwu rzeczowym zakresem prac. Faktury te nie dokumentują rozliczenia ponoszonych przez Państwa kosztów. Otrzymywane przez Państwa od Lidera Konsorcjum kwoty wiążą się/będą się wiązać z wykonaniem przez Państwa usług lub dokonaniem dostawy towarów zgodnie z przypisanym Państwu rzeczowym zakresem prac (tj. jest to wynagrodzenie za wykonanie prac lub zaliczka na poczet takiego wynagrodzenia). Otrzymywane od Lidera Konsorcjum kwoty nie będą natomiast stanowić rozliczenia poniesionych przez Państwa kosztów w związku z realizacją prac mieszczących się w zakresie podlegającym rozliczeniu z zamawiającym.

Podsumowując, stwierdzić należy, że:

Partner Konsorcjum czyli Państwo, w związku z realizacją Kontraktu będzie wykonywał na rzecz Lidera czynności opodatkowane VAT, w odniesieniu do których łączna podstawa opodatkowania VAT odpowiadać będzie całej wartości wynagrodzenia Partnera za realizację jego zadań w ramach Kontraktu, które to czynności Partner zobowiązany będzie udokumentować fakturami wystawionymi na Lidera.

Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 1 i 2 jest prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Państwa dotyczą kwestii:

-czy Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Państwa, które obejmować będą wynagrodzenie Państwa za realizację zadań w ramach Kontraktu,

-czy Lider i Państwo będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy. W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że Państwo i Lider Konsorcjum są zarejestrowanymi w Polsce czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, prowadzącymi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT.

Otrzymywane przez Lidera Konsorcjum od Państwa faktury dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Analogicznie otrzymywane przez Państwa faktury od podwykonawców i dostawców dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Państwa do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym Lider Konsorcjum będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Państwa, które obejmować będą wynagrodzenie Państwa za realizację zadań w ramach Kontraktu, gdyż otrzymywane przez Lidera Konsorcjum od Państwa faktury dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Lider i Państwo będą mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które poniosą na rzecz podwykonawców i dostawców na potrzeby realizacji czynności opodatkowanych VAT w ramach Kontraktu, ponieważ otrzymywane przez Lidera Konsorcjum i Państwa faktury od podwykonawców i dostawców dokumentują/będą dokumentować nabycie towarów i usług wykorzystywanych przez Lidera Konsorcjum do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 3 i 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ocena stanowiska Państwa w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

„A” Spółka Akcyjna (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie