Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

  • czy usługa udostępniania mieszkania wspomaganego oraz usługa wytchnieniowa, świadczone przez Państwa, są zwolnione od podatku od towarów i usługi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy;
  • czy świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki, korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Uzupełnili go Państwo pismem z 3 lutego 2025 r. (wpływ 3 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest kołem stowarzyszenia, które to koło jest wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego na podstawie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Wnioskodawca jako koło stowarzyszenia posiada osobowość prawną. Wnioskodawca posiada status organizacji pożytku publicznego, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jak i prowadzi działalność w zakresie pomocy społecznej na zasadzie współpracy z organami administracji samorządowej i rządowej w trybie art. 2 ust. 2 i art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, dalej: UoPS.

Misją stowarzyszenia, zgodnie ze statutem, jest m.in. dbanie o jakość życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, ich równoprawne miejsce w rodzinie i społeczeństwie, jak również wspieranie rodzin z niepełnosprawnością intelektualną.

Celem Stowarzyszenia jest działanie na rzecz wyrównania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenie warunków przestrzegania przez wobec nich praw człowieka, prowadzenie ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym, działanie na rzecz ochrony ich zdrowia oraz wspieranie ich rodzin. Wnioskodawca realizuje cele m.in. poprzez:

1)wykonywanie działań polegających na prowadzeniu placówek i zespołów kompleksowej, wielospecjalistycznej pomocy,

2)prowadzenie dla osób dorosłych form indywidualnego wsparcia w niezależnym, samodzielnym życiu (m.in. w formie asystenta osobistego),

3)różnych form mieszkalnictwa, w tym chronionego i wspomaganego.

W ramach struktury organizacyjnej Wnioskodawcy funkcjonuje ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 51 UoPS. Konkretnie Wnioskodawca prowadzi Środowiskowy Dom Samopomocy, o którym mowa w art. 51a ust. 1 UoPS.

W ramach prowadzonego ośrodka wsparcia, Wnioskodawca prowadzi pomoc społeczną m.in. w formie mieszkań wspomaganych. Mieszkania, które prowadzi Wnioskodawca, są zgłoszone wojewodzie, który jest zobowiązany do prowadzenia listy mieszkań treningowych i wspomaganych, zgodnie z art. 53 ust. 16 UoPS. Usługa mieszkania wspomaganego jest świadczeniem z pomocy społecznej, o którym mowa w art. 36 pkt 2 lit. n oraz art. 53 UoPS.

Zgodnie z art. 53 ust. 1 ww. ustawy, osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie bezdomnej, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym.

Zgodnie z art. 53 ust. 3 pkt 1 UoPS, usługa mieszkania wspomaganego może być prowadzona przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 6 pkt 5 UoPS, jednostką organizacyjną pomocy społecznej jest m.in. ośrodek wsparcia.

Powiat (...) w ramach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w (...) ogłosił dwa zamówienia publiczne na świadczenie usług społecznych na terenie powiatu. Pierwsze zamówienie dotyczy świadczenia usług społecznych dla niesamodzielnych mieszkańców z powiatu (...), polegających na utworzeniu i prowadzeniu mieszkalnictwa wspomaganego dla osób niesamodzielnych.

Zgodnie ze Specyfikacją Warunków Zamówienia (SWZ), wsparciem zostaną objęte (...) osoby niesamodzielne z powiatu (...). Mieszkanie wspomagane ma znajdować się na terenie powiatu (...).

Usługi świadczone w ramach mieszkania wspomaganego powinny spełniać minimalne wymagania określone w § 4 i 5 Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych. Wykonawca zobowiązany jest zaangażować kadrę opiekunów oraz 1 opiekuna mieszkania, w tym 1 opiekun przepracuje średnio (...) h/m-c, 1 opiekun mieszkania − (...) h/m-c. Usługi będą wykonywane przez osoby fizyczne dysponujące odpowiednimi kwalifikacjami określonymi w SWZ. Wykonawca zagwarantuje jedno nowo utworzone mieszkanie ((...)). Pokoje będą 1-osobowe. Wykonawca ma zapewnić uczestnikom (...) posiłki dziennie, w tym 1 ciepły posiłek, dla każdego uczestnika. Wykonawca zobowiązuje się do zapewnienia środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki.

Zapłata wynagrodzenia wykonawcy będzie następowała w oparciu o ilość godzin świadczonej usługi w ramach wykonywania zamówienia.

Wnioskodawcy zostało już udzielone ww. zamówienie i rozpoczął jego realizację. Usługa mieszkania wspomaganego jest wykonywana w ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy. Głównym celem jest zapewnienie wyżywienia oraz zapewnienia środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki. Nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia. Ponadto, te świadczenia są niezbędne do wykonania usługi podstawowej − mieszkania wspomaganego.

Drugie zamówienie dotyczy „(...)”. W ramach opieki wytchnieniowej zamawiający oczekuje wykonywania czynności takich jak: wsparcie w czynnościach samoobsługowych, wsparcie w czynnościach pielęgnacyjnych, wsparcie w wypełnieniu ról społecznych, wsparcie w przemieszczaniu się poza miejsce zamieszkania, wsparcie w podejmowaniu aktywności życiowej i komunikowaniu się z otoczeniem.

Czynności będą wykonywane przez osoby fizyczne dysponujące odpowiednimi kwalifikacjami określonymi w Specyfikacji Warunków Zamówienia (SWZ) zatrudnionymi przez Wykonawcę.

Zakres usług wynikać będzie z potrzeb osób korzystających z pomocy i będzie określany indywidulanie z zastrzeżeniem, że usługi krótkookresowego dziennego pobytu mogą być przyznane w wymiarze nie mniejszym niż (...) godziny dzienne (na 1 uczestnika przypadać będzie do (...)h/miesiąc, (...)h/tydzień). Pobyt na 1 uczestnika do (...) tygodni. Zamawiający szacuje, że objętych usługami opiekuńczymi w formie pobytu dziennego zostanie (...) osób w okresie realizacji projektu od dnia podpisania umowy do 30 kwietnia 2027 r. z możliwością przedłużenia.

Zapłata wynagrodzenia Wykonawcy będzie następowała w oparciu o ilość godzin świadczonej usługi w ramach wykonywania zamówienia na podstawie zweryfikowanych kart wizyty oraz ewidencji czasu pracy.

Opieka wytchnieniowa to działanie, które ma na celu wsparcie członków rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnościami w ich codziennych obowiązkach. Jest to forma wsparcia, która daje możliwość odpoczynku opiekunom stale opiekującymi się osobami z niepełnosprawnościami. Opieka wytchnieniowa stanowi świadczenie z pomocy społecznej, o którym mowa w art. 36 pkt 2 lit. m UoPS. Zgodnie z tym przepisem, świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne, m.in. specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia. Wnioskodawca świadczy takie usługi opieki wytchnieniowej w ramach ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy.

Wnioskodawcy zostało już udzielone ww. zamówienie dotyczące świadczenia usługi opieki wytchnieniowej i rozpoczął jego realizację. Usługa opieki wytchnieniowej jest wykonywana w ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy.

Wnioskodawca nie jest obecnie zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Natomiast wynagrodzenie jakie Wnioskodawca otrzyma od zamawiającego w ramach realizacji ww. zamówień spowoduje przekroczenie progu sprzedaży pozwalającego na korzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług. Dlatego Wnioskodawca, w ramach złożonego wniosku, chce uzyskać potwierdzenie, że usługi będą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego i w konsekwencji Wnioskodawca dalej nie będzie miał obowiązku rejestrować się jako podatnik VAT czynny z powodu nieprzekroczenia progu sprzedaży.

Jako że, Wnioskodawca rozpoczął już świadczenie usług opisanych we wniosku oraz będzie je świadczył w sposób opisany we wniosku także w przyszłości, niniejszy wniosek dotyczy zarówno stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego.

Uzupełnili Państwo opis sprawy odpowiadając na poniższe pytania:

1)Czy udostępniają Państwo mieszkania wspomagane oraz świadczą Państwo usługę wytchnieniową jako podmiot, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawyz 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), tj.:

a)regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, centrum usług społecznych, rodzinny domy pomocy, ośrodek wsparcia lub ośrodek interwencji kryzysowej?

b)wpisany/wpisana do rejestru prowadzonego przez wojewodę:

-dom pomocy społecznej prowadzony przez podmiot posiadający zezwolenie wojewody?

-placówka opiekuńczo-wychowawcza lub ośrodek adopcyjno-opiekuńczy?

c)placówka specjalistycznego poradnictwa?

d)inna niż wymienione w lit. a-c placówka zapewniająca całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisana do rejestru prowadzonego przez wojewodę?

e)specjalistyczny ośrodek wsparcia dla osób doznających przemocy domowej?

Jeżeli tak, proszę wskazać jako który. Proszę wskazać dla każdej świadczonej usługi oddzielnie.

Odp.: Mieszkania wspomagane są udostępniane jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Podobnie usługa wytchnieniowa jest świadczona jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług.

2)Kto jest beneficjentem świadczonej przez Państwa usługi udostępniania mieszkania wspomaganego oraz usługi wytchnieniowej? Proszę szczegółowo opisać dla każdej usługi oddzielnie.

Odp.: Beneficjentami mieszkania wspomaganego są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Osoby te, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia.

Beneficjentami usługi wytchnieniowej są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, w tym osoby leżące, nie wychodzące z domu i ich rodzice/opiekunowie. Osoby te nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają stałej opieki i wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia. Siłą rzeczy jest to także swoista forma pomocy dla rodziny/opiekuna, gdzie rodzic/opiekun samodzielnie zajmuje się głęboko niepełnosprawną osobą.

3)Czy wszystkie świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego (zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) są niezbędne i służą do pełnego wykonania lub wykorzystania usługi podstawowej (głównej) − czyli usługi udostępniania mieszkania wspomaganego i czy bez nich nie można wykonać czynności głównej?

Odp.: Mieszkanie wspomagane polega na zapewnieniu usługi bytowej − mieszkania oraz pomocy w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. Do wykonywania wskazanych wyżej czynności są niezbędne i służą wszystkie świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całość w realizacji pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych.

4)Czy wykonywane świadczenia towarzyszące, związane z realizacją usługi udostępniania mieszkania wspomaganego (zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) są ze sobą tak ściśle powiązane, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą, z ekonomicznego punktu widzenia, jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić?

Odp.: Tak, tworzą nierozerwalną całość. Wszystkie czynności są niezbędne i służą realizacji świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całości do pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych.

5)Jednoznaczne wskazanie, w jaki sposób poszczególne świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego przyczyniają się/służą do efektywniejszego/lepszego wyświadczenia świadczenia głównego?

Odp.: Poszczególne świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego przyczyniają się/służą do efektywniejszego/lepszego wyświadczenia świadczenia głównego w ten sposób, że wspomagają umiejętność samodzielnego funkcjonowania, tj. pomagają nabywać/utrwalać umiejętności wykonywania czynności, które osoba wykonuje w mieszkaniu, np. dbanie o higienę, utrzymanie porządku, spożywanie posiłków, spędzanie wolnego czasu, integracja społeczna, itp.

6)Prosimy krótko opisać, jak przebiega proces kierowania wybranych osób do mieszkań wspomaganych. Czy w procesie tym biorą udział podmioty trzecie? Jeśli tak, to jakie i jaki jest ich udział?

Odp.: Wnioskodawca funkcjonuje na terenie powiatu (...) od 1983 r. i działa na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną, ich rodzin i otoczenia. Przez lata Wnioskodawca stworzył system wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, od urodzenia, przez dzieciństwo, dorosłość i starość, dążąc w swoich działaniach do zapewnienia godnych warunków do życia i samorealizacji. W roku 2024 Wnioskodawca udzielił wsparcia około (...) osobom dorosłym z niepełnosprawnościami i ich rodzinom w placówkach dziennych i innych projektach, w zakresie opieki, terapii i rehabilitacji oraz około (...) dzieciom z orzeczonym stopniem niepełnosprawności i ich rodzinom.

Do mieszkań wspomaganych kierowane są osoby z niepełnosprawnością, którym Wnioskodawca udziela wsparcia i które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują. W procesie rekrutacji nie biorą udziału żadne podmioty trzecie. Wnioskodawca informuje Powiat (...), z którym zawarta jest umowa o świadczenie usług o osobach wybranych korzystania z mieszkań wspomaganych.

7)Prosimy krótko opisać, jak przebiega proces wyboru osób do świadczenia usługi wytchnieniowej na ich rzecz. Czy w procesie tym biorą udział podmioty trzecie? Jeśli tak, to jakie i jaki jest ich udział?

Odp.: Do usługi wytchnieniowej kierowane są rodziny/opiekunowie i osoby z niepełnosprawnością, którym Wnioskodawca udziela wsparcia i które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują. W procesie rekrutacji nie biorą udziału żadne podmioty trzecie. Wnioskodawca informuje Powiat (...), z którym zawarta jest umowa o świadczenie usług opieki wytchnieniowej.

8)Czy osoby kierowane do udostępnianych przez Państwa mieszkań wspomaganych pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Państwa placówek opiekuńczo-wychowawczych? Jeśli nie, to z jakich jeszcze placówek/miejsc są one kierowane?

Odp.: Tak, osoby pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Wnioskodawcę placówek opiekuńczo-wychowawczych i są objęte wsparciem i opieką przez Wnioskodawcę.

9)Czy osoby wytypowane do świadczenia usługi wytchnieniowej przez Państwa pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Państwa placówek opiekuńczo-wychowawczych? Jeśli nie, to z jakich jeszcze placówek/miejsc są one kierowane?

Odp.: Tak, osoby wytypowane do świadczenia usługi wytchnieniowej pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Wnioskodawcę placówek i są objęte wsparciem i opieką przez Wnioskodawcę.

10)Kto i na jakiej podstawie udostępnia mieszkania celem prowadzenia w nich mieszkań wspomaganych? Prosimy wyjaśnić.

Odp.: Mieszkania wspomagane są własnością Wnioskodawcy. Mieszkania wspomagane zostały przygotowane z uwagi na potrzebę realizacji tego rodzaju wsparcia dla podopiecznych stowarzyszenia. Wsparcie udzielane jest całodobowo, mieszkańcy przebywają na pobyt stały.

11)Z kim zawierają Państwo umowy o udostępnienie mieszkania wspomaganego, tj. kim są strony tej umowy? Jakiego rodzaju jest ta umowa?

Odp.: Wnioskodawca realizuje usługę na podstawie umowy z Powiatem (...) reprezentowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...). Odbywa się to w ramach projektu ogłoszonego przez powiat „(...)” − utworzenie i prowadzenie mieszkań wspomaganych.

W odniesieniu do korzystania z mieszkania, umowę − kontrakt trójstronny o korzystanie z mieszkania wspomaganego Beneficjent − osoba z niepełnosprawnością lub jego opiekun prawny podpisuje z Wnioskodawcą oraz opiekunem mieszkania wspomaganego − koordynatorem projektu.

12)Z kim zawierają Państwo umowy o świadczenie usługi wytchnieniowej, tj. kim są strony tej umowy? Jakiego rodzaju jest ta umowa?

Odp.: Wnioskodawca realizuje usługę na podstawie umowy z Powiatem (...) reprezentowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...). Odbywa się to w ramach projektu ogłoszonego przez powiat „(...)” − usługa opieki wytchnieniowej.

Umowę o świadczenie usługi wytchnieniowej Beneficjent podpisuje z Powiatem (...) reprezentowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...). Wnioskodawca ma obowiązek prowadzić kartę realizacji usługi opieki wytchnieniowej, którą podpisuje Beneficjent − rodzic/opiekun.

13)Czy umowa o udostępnianie mieszkania wspomaganego zawiera również postanowienia dotyczące wykonywania przez Państwa pozostałych czynności na rzecz osoby korzystającej z mieszkania wspomaganego?

Odp.: Tak, umowa zawiera postanowienia dotyczące wszystkich czynności na rzecz osoby z niepełnosprawnościami, związanych z codziennym życiem i funkcjonowaniem, zarówno w aspekcie bytowym − mieszkania, jak i codziennego funkcjonowania: treningów umiejętności praktycznych, higieny, zarządzania mieszkaniem, umiejętności spędzania wolnego czasu, integracji społecznej itp.

14)Na czym polegają zależności między udostępnianiem przez Państwa mieszkań wspomaganych a prowadzeniem przez Państwa Środowiskowego Domu Samopomocy? Prosimy precyzyjnie opisać.

Odp.: Środowiskowy Dom Samopomocy (ŚDS) jest placówką dzienną dla (...) osób dorosłych z niepełnosprawnościami, którego celem jest zwiększenie samodzielności i zaradności życiowej osób. Uczestnicy ŚDS są Beneficjentami − mieszkańcami (...) mieszkań wspomaganych.

W tygodniu od poniedziałku do piątku w godz. (...) uczęszczają do placówki dziennej Środowiskowego Domu Samopomocy, a następnie o (...) wracają do domu − mieszkania wspomaganego, gdzie przebywają całodobowo na pobyt stały i korzystają ze wsparcia.

15)Na czym polegają zależności między świadczeniem przez Państwa usługi wytchnieniowej a prowadzeniem przez Państwa Środowiskowego Domu Samopomocy? Prosimy precyzyjnie opisać.

Odp.: Ze świadczeń usługi wytchnieniowej korzystają uczestnicy ŚDS − (...) osób, szczególnie ze znaczną niepełnosprawności intelektualną i sprzężeniami (np. osoby poruszające się na wózkach). Świadczenia te realizowane są w godzinach popołudniowych i wieczornych i w weekendy.

16)Czy głównym celem świadczenia usługi wytchnieniowej jest osiągnięcie przez Państwa dodatkowego dochodu, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia?

Odp.: Nie, głównym celem świadczenia usługi wytchnieniowej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia. Głównym celem świadczenia usługi wytchnieniowej jest realizacja celów Stowarzyszenia, tj. działanie na rzecz wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenia warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenia ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym, działanie na rzecz ochrony ich zdrowia oraz wspieranie ich rodzin (art. 4 Statutu). Wnioskodawca jest organizacją pozarządową, samopomocową i nie działa w celu osiągnięcia zysku.

Pytania

1.Czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę opisane we wniosku są zwolnione od podatku od towarów i usługi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów?

2.Czy świadczenia towarzyszące usłudze mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy domowej, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

a)regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, centra usług społecznych, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,

b)wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę: domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,

c)placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

d)placówki specjalistycznego poradnictwa,

e)inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,

f)specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy o podatku od towarów, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1)nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub

2)ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem.

W odniesieniu do przesłanki podmiotowej Wnioskodawca wykonuje swoją działalność jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 51 w zw. z art. 6 pkt 5 UoPS.

W odniesieniu do przesłanki przedmiotowej, usługa mieszkania wspomaganego jest usługą pomocy społecznej, o której mowa w art. 36 pkt 2 lit. n oraz art. 53 UoPS.

Usługa taka może być wykonywana przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, czyli także przez ośrodek wsparcia. W zakresie usługi opieki wytchnieniowej, taka usługa (jako usługa opiekuńcza) także jest świadczona przez ośrodki wsparcia, zgodnie z art. 51 ust. 1 UoPS.

Usługi mieszkania wspomaganego i opieki wytchnieniowej, których świadczenie Wnioskodawca rozpoczął zgodnie z udzielonymi zamówieniami, są świadczone w ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, usługi świadczone przez Wnioskodawcę opisane we wniosku, są zwolnione od podatku od towarów i usługi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do świadczeń towarzyszących usłudze mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienia wyżywienia oraz zapewnienia środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki, ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia. Ponadto, te świadczenia są niezbędne do wykonania usługi podstawowej mieszkania wspomaganego. Stąd należy uznać, że te świadczenia dodatkowe także będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślić należy, że czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. Podkreślenia wymaga, że osiąganie zysku w związku z wykonywaniem danej czynności nie jest warunkiem niezbędnym dla uznania jej za czynność odpłatną.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zatem definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy tym, z art. 15 ust. 2 ustawy jednoznacznie wynika, iż pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W tym przypadku decydujące znaczenie ma ciągłość wykorzystywania majątku. Wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne, np. w najem, dzierżawę itp. Przy czym przez ciągłość wykorzystywania składników majątku rozumieć należy także wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.

Z opisu sprawy wynika, że nie są Państwo czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. W ramach Państwa struktury organizacyjnej funkcjonuje ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 51 ustawy o pomocy społecznej. Konkretnie prowadzą Państwo Środowiskowy Dom Samopomocy, o którym mowa w art. 51a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

W ramach prowadzonego ośrodka wsparcia prowadzą Państwo pomoc społeczną m.in. w formie mieszkań wspomaganych. Usługa mieszkania wspomaganego jest świadczeniem z pomocy społecznej, o którym mowa w art. 36 pkt 2 lit. n oraz art. 53 ustawy o pomocy społecznej.

Usługa mieszkania wspomaganego jest wykonywana przez Państwa w ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy. Głównym celem jest zapewnienie wyżywienia oraz zapewnienia środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki.

Mieszkania wspomagane są udostępniane jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług.

Beneficjentami mieszkania wspomaganego są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Osoby te, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia. Do mieszkań wspomaganych kierowane są osoby z niepełnosprawnością, którym udzielają Państwo wsparcia i które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują.

Mieszkanie wspomagane polega na zapewnieniu usługi bytowej − mieszkania oraz pomocy w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. Do wykonywania wskazanych wyżej czynności są niezbędne i służą wszystkie świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całość w realizacji pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych. Wszystkie czynności są niezbędne i służą realizacji świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całości do pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych.

Poszczególne świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego przyczyniają się/służą do efektywniejszego/lepszego wyświadczenia świadczenia głównego w ten sposób, że wspomagają umiejętność samodzielnego funkcjonowania, tj. pomagają nabywać/utrwalać umiejętności wykonywania czynności, które osoba wykonuje w mieszkaniu, np. dbanie o higienę, utrzymanie porządku, spożywanie posiłków, spędzanie wolnego czasu, integracja społeczna, itp.

Drugim zadaniem, jakie Państwo wykonują w ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy, jest usługa opieki wytchnieniowej. Opieka wytchnieniowa stanowi świadczenie z pomocy społecznej, o którym mowa w art. 36 pkt 2 lit. m ustawy o pomocy społecznej. Usługa wytchnieniowa jest świadczona jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług.

Beneficjentami usługi wytchnieniowej są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, w tym osoby leżące, nie wychodzące z domu i ich rodzice/opiekunowie. Osoby te nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają stałej opieki i wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia. Siłą rzeczy jest to także swoista forma pomocy dla rodziny/opiekuna, gdzie rodzic/opiekun samodzielnie zajmuje się głęboko niepełnosprawną osobą.

Opieka wytchnieniowa to działanie, które ma na celu wsparcie członków rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnościami w ich codziennych obowiązkach. Jest to forma wsparcia, która daje możliwość odpoczynku opiekunom stale opiekującym się osobami z niepełnosprawnościami.

W ramach opieki wytchnieniowej zamawiający oczekuje wykonywania czynności takich jak: wsparcie w czynnościach samoobsługowych, wsparcie w czynnościach pielęgnacyjnych, wsparcie w wypełnieniu ról społecznych, wsparcie w przemieszczaniu się poza miejsce zamieszkania, wsparcie w podejmowaniu aktywności życiowej i komunikowaniu się z otoczeniem.

W przedmiotowej sprawie, w pierwszej koleności, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy usługi udostępniania mieszkania wspomaganego świadczone przez Państwa, o których mowa w opisie sprawy oraz świadczenia towarzyszące usłudze mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki, są/będą zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy rozpatrywać ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwo od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy domowej, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

a)regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, centra usług społecznych, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,

b)wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:

domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,

placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

c)placówki specjalistycznego poradnictwa,

d)inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,

e)specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.

W myśl art. 43 ust. 17 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1)nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub

2)ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Analizując powołany wyżej przepis art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy zauważyć należy, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. (usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, usług określonych w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, iż zwolnienie nie ma zastosowania.

W oparciu o powołany wyżej art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zauważyć należy, iż warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, ale również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, iż zwolnienie nie ma zastosowania.

Co istotne, zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, objęta jest także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle związanych z usługami pomocy społecznej oraz usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Przy czym również w tym przypadku świadczenia te muszą być realizowane przez wskazany w przepisie podmiot i bezpośrednio na rzecz beneficjentów opieki społecznej. Co więcej, w odniesieniu do tych świadczeń nie mogą zaistnieć przesłanki wyłączające prawo do zwolnienia wskazane w art. 43 ust. 17 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Wskazać należy, że art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, odpowiada rozwiązaniu przewidzianemu w art. 132 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE Rady. Zgodnie z ww. przepisem Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług i dostawę towarów ściśle związanych z opieką i pomocą społeczną, wraz z usługami świadczonymi przez domy spokojnej starości, dokonywane przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie.

Jak wynika z przywołanego przepisu Dyrektywy 2006/112/WE Rady, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od wartości dodanej jest spełnienie zarówno przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (usług pomocy społecznej), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajętym w wyroku C-473/08 z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie Eulitz, pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 VI Dyrektywy (art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Jednakże interpretacja tych pojęć powinna być zgodna z celami, do jakich dążą owe zwolnienia, oraz powinna spełniać wymogi zasady neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system podatku VAT. Zatem, zdaniem Trybunału, powyższa zasada ścisłej interpretacji nie oznacza, że pojęcia użyte w celu opisania zwolnień z art. 13 powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków.

Kwestie dotyczące świadczenia pomocy społecznej regulują przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Na podstawie art. 15 ustawy o pomocy społecznej:

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

1)przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;

2)pracy socjalnej;

3)prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

4)analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

5)realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

6)rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Art. 25 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej stanowi, że:

Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej „organami”, mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej „podmiotami uprawnionymi”.

Zgodnie z art. 36 pkt 2 lit. m ustawy o pomocy społecznej:

Świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne: specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia.

Stosownie do art. 36 pkt 2 lit. m ustawy o pomocy społecznej:

Świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne: mieszkanie treningowe lub wspomagane.

Na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie bezdomnej, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym.

W myśl art. 53 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

Mieszkania, o których mowa w ust. 1, są formą pomocy społecznej przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu.

Jak stanowi art. 53 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej:

Mieszkania, o których mowa w ust. 1, mogą być prowadzone przez:

1)każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej;

2)organizację pozarządową, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzące działalność w zakresie pomocy społecznej, pieczy zastępczej lub integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym − na zasadach określonych w art. 25.

Zgodnie z art. 53 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej:

W mieszkaniu wspomaganym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania niezależności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.

Stosowanie do art. 53 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej:

Mieszkanie wspomagane jest przeznaczone w szczególności dla:

1)osoby niepełnosprawnej, w tym osoby niepełnosprawnej fizycznie lub osoby z zaburzeniami psychicznymi;

2)osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chorej.

Na mocy art. 53 ust. 15 ustawy o pomocy społecznej:

Korzystanie ze wsparcia w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym prowadzonym przez podmioty inne niż gmina, powiat lub na ich zlecenie odbywa się na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą korzystającą z pobytu w takim mieszkaniu lub jej przedstawicielem ustawowym. W tym przypadku nie stosuje się przepisów ust. 8-14.

W celu odpowiedzi na Państwa wątpliwości, czy świadczenie usługi udostępniania mieszkania wspomaganego oraz świadczenia towarzyszące usłudze mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy wykonywane przez Państwa ww. czynności można uznać za świadczenie kompleksowe.

Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem VAT, powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej.

Stanowisko takie przedstawił również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP), w pkt 30, stwierdzając, że:

Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.

Zwrócić należy uwagę na fakt, że użycie słowa „zwłaszcza” oznacza, że z pojedynczym świadczeniem możemy mieć również do czynienia w sytuacji, gdy żadnej z części składowych usługi nie można uznać za usługę główną, np. w sytuacji, gdy wszystkie czynności będące elementami składowymi (lub przynajmniej część z nich) są równie istotne dla wykonania całego świadczenia złożonego (usługi kompleksowej), a jednocześnie brak jest pomiędzy tymi elementami związku, wskazującego na istnienie relacji usługa główna – usługa pomocnicza.

W wyroku z 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP, pkt 15 i 16, TSUE stwierdził:

Jednakże jeżeli transakcja obejmuje wiele elementów powstaje pytanie, czy należy uznać, iż składa się ona z jednego świadczenia czy też kilku odrębnych i niezależnych świadczeń, które należy oceniać oddzielnie z punktu widzenia podatku VAT. Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem, odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, gdy nie są one niezależne (wyrok z 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Service, Zb. Orz. s. I-897, pkt 51).

W tym zakresie Trybunał orzekł, że jedno świadczenie występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (zob. podobnie wyrok z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04, Levob Verzekeringen i OV Bank, Zb.Orz. s. I-9433, pkt 22; ww. wyrok w sprawie Everything Everywhere, pkt 24 i 25).

Aby móc wskazać, że dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składają się więc różne czynności, prowadzące do realizacji określonego celu.

Charakter danego świadczenia należy oceniać biorąc pod uwagę punkt widzenia nabywcy oraz cechy charakterystyczne tego świadczenia (vide: wyrok TSUE z 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Service srl, ECLI:EU:C:2008:108, pkt 51-53; z 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro, ECLI:EU:C:2009:365, pkt 17-19 oraz z 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV, ECLI:EU:C:2009:722, pkt 36-38).

Stanowisko takie przedstawiła również Rzecznik Generalna Juliane Kokott w opinii z 22 października 2020 r. do sprawy C-581/19 Frenetikexito − Unipessoal Lda przeciwko Autoridade Tributária e Aduaneira wskazując, że:

Wskazówką świadczącą o istnieniu jednego świadczenia złożonego jest też jednolity cel gospodarczy transakcji (26). Jeżeli przeciętnemu świadczeniobiorcy zależy właśnie na połączeniu kilku świadczeń, przemawia to za istnieniem jednego świadczenia złożonego. W świetle orzecznictwa Trybunału jedno świadczenie złożone występuje wtedy, kiedy wszystkie elementy świadczenia są niezbędne dla osiągnięcia jego celu (27)”.

Rzecznik Generalna zauważyła także, że:

Jeżeli zespół świadczeń i czynności ustala cenę łączną, w świetle orzecznictwa Trybunału jest to również wskazówka świadcząca o istnieniu jednego świadczenia złożonego (30). Odwrotnie natomiast: uzgodnienie odrębnych cen za poszczególne elementy świadczenia również jest jedynie wskazówką przemawiającą za istnieniem kilku niezależnych świadczeń (31).

Należy zauważyć, że powołaną wyżej opinię podzielił TSUE w wydanym 4 marca 2021 r. wyroku C-581/19.

Podsumowując zatem powyższe, świadczenie kompleksowe ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy, dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze – tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy – wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa (lub więcej), niezależnie opodatkowane świadczenia.

Oceniając zatem usługi świadczone przez Państwa w ramach udostępniania mieszkania wspomaganego należy uznać, że stanowią one jeden przedmiot transakcji – świadczenie złożone.

Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że wszystkie czynności realizowane w ramach udostępniania mieszkań wspomaganych podejmowane są w celu należytego wykonania świadczenia i mają charakter elementów składowych usługi udostępniania mieszkania wspomaganego. W związku z tym, pod pojęciem usługi udostępniania mieszkania wspomaganego mieści się szereg czynności, które nie stanowią usługi zwykłego najmu. Wszystkie wymienione we wniosku czynności składają się na kompleksową usługę udostępniania mieszkania wspomaganego. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, mieszkanie wspomagane polega na zapewnieniu usługi bytowej − mieszkania oraz pomocy w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. Do wykonywania wskazanych wyżej czynności są niezbędne i służą wszystkie świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całość w realizacji pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych. Świadczenia towarzyszące, związane z realizacją usługi udostępniania mieszkania wspomaganego (zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) tworzą nierozerwalną całość. Wszystkie czynności są niezbędne i służą realizacji świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całość do pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych. Poszczególne świadczenia towarzyszące usłudze udostępniania mieszkania wspomaganego przyczyniają się/służą do efektywniejszego/lepszego wyświadczenia świadczenia głównego w ten sposób, że wspomagają umiejętność samodzielnego funkcjonowania, tj. pomagają nabywać/utrwalać umiejętności wykonywania czynności, które osoba wykonuje w mieszkaniu, np. dbanie o higienę, utrzymanie porządku, spożywanie posiłków, spędzanie wolnego czasu, integracja społeczna, itp. Umowa o udostępnianie mieszkania wspomaganego zawiera postanowienia dotyczące wszystkich czynności na rzecz osoby z niepełnosprawnościami, związanych z codziennym życiem i funkcjonowaniem, zarówno w aspekcie bytowym − mieszkania, jak i codziennego funkcjonowania: treningów umiejętności praktycznych, higieny, zarządzania mieszkaniem, umiejętności spędzania wolnego czasu, integracji społecznej itp.

Z opisu sprawy oraz powołanych wyżej przepisów ustawy o pomocy społecznej wynika, że wszystkie realizowane przez Państwa czynności w ramach udostępniania mieszkania wspomaganego są w jednakowym stopniu potrzebne, gdyż odstąpienie od wykonania którejkolwiek z wymienionej czynności spowoduje, że nie zostanie zrealizowany ostateczny cel świadczonej usługi udostępnienia mieszkania wspomaganego w zakresie pomocy społecznej. Z punktu widzenia celu osoby kierowanej do mieszkania wspomaganego, nabywa ona jedno świadczenie wymagające podejmowania przez Państwa ww. czynności.

Na uwagę zasługują również informacje dotyczące osób, korzystających ze świadczonych przez Państwa usług, tj. osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Osoby te, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia. Do mieszkań wspomaganych kierowane są osoby z niepełnosprawnością, którym Państwo udzielają wsparcia i które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują. W procesie rekrutacji nie biorą udziału żadne podmioty trzecie. Informują Państwo Powiat, z którym zawarta jest umowa o świadczenie usług, o osobach wybranych do korzystania z mieszkań wspomaganych. Osobami takimi są osoby, które pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Państwa placówek opiekuńczo -wychowawczych i które są objęte wsparciem i opieką przez Państwa. Usługę udostępniania mieszkania wspomaganego realizują Państwo na podstawie umowy z Powiatem reprezentowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Odbywa się to w ramach projektu ogłoszonego przez powiat pn.: „(...)” − utworzenie i prowadzenie mieszkań wspomaganych.

Podsumowując, w zakresie opisanej we wniosku usługi udostępniania mieszkania wspomaganego należy uznać, że mamy do czynienia z usługą kompleksowego udostępniania mieszkania wspomaganego, a wszystkie wykonywane przez Państwa w ramach tej usługi czynności, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki, są podejmowane w celu należytego wykonania świadczenia i mają charakter elementów składowych tej usługi.

W związku z powyższym, poniższa analiza, czy usługi udostępniania mieszkania wspomaganego świadczone przez Państwa wraz ze świadczeniem towarzyszącym tej usłudze, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów, są zwolnione od podatku od towarów i usługi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów, zostanie przeprowadzona łącznie dla tych dwóch zagadnień.

Przechodząc do analizy przesłanki przedmiotowej, określonej w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy należy mieć na względzie przepisy cytowanej wyżej ustawy o pomocy społecznej odnoszące się do mieszkania wspomaganego. Z przepisów tych wynika, że osobie pełnoletniej, która potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu wspomaganym. Ustawodawca posługuje się pojęciem „wsparcia”, jednocześnie stwierdzając w ust. 2 art. 53 ustawy o pomocy społecznej, że mieszkania wspomagane stanowią formę pomocy społecznej przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu.

Głównym celem mieszkania wspomaganego jest umożliwienie prowadzenia samodzielnego życia. W związku z tym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania niezależności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.

Na taki zakres i charakter usług wskazują Państwo również w opisie sprawy, stwierdzając że beneficjentami mieszkania wspomaganego są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Osoby te, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia. Umowa o udostępnianie mieszkania wspomaganego zawiera postanowienia dotyczące wszystkich czynności na rzecz osoby z niepełnosprawnościami, związanych z codziennym życiem i funkcjonowaniem, zarówno w aspekcie bytowym − mieszkania, jak i codziennego funkcjonowania: treningów umiejętności praktycznych, higieny, zarządzania mieszkaniem, umiejętności spędzania wolnego czasu, integracji społecznej itp., tj. usług, o których mowa w art. 53 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Podają Państwo, że mieszkanie wspomagane polega na zapewnieniu usługi bytowej − mieszkania oraz pomocy w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. Do wykonywania wskazanych wyżej czynności są niezbędne i służą wszystkie świadczenia (zapewnienie mieszkania, wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki) jako całość w realizacji pełnego wsparcia osoby z niepełnosprawnością w mieszkaniach wspomaganych. Głównym celem usługi mieszkania wspomaganego jest zapewnienie wyżywienia oraz zapewnienia środków higienicznych i innych artykułów do zapewnienia opieki.

Z powyższego zatem wynika, że udzielenie pomocy/wsparcia osobom z niepełnosprawnością stanowi istotę udostępnienia mieszkania wspomaganego. Jak wynika z opisu sprawy, poprzez udostępnienie mieszkań wspomaganych udzielają Państwo wsparcia osobom, które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują. Osoby korzystające z tej usługi pochodzą wyłącznie z prowadzonych przez Państwa placówek opiekuńczo-wychowawczych (Środowiskowy Dom Samopomocowy) i są objęte Państwa wsparciem i opieką.

Należy więc stwierdzić, że usługi świadczone przez Państwa, to nie tylko zapewnienie osobom korzystającym z tej formy pomocy miejsca całodobowego pobytu, ale szereg usług świadczonych na rzecz Państwa podopiecznych mających na celu udzielenie wsparcia pozamaterialnego w dążeniu do samodzielności. Wszystkie te usługi składają się na usługę pomocy społecznej świadczoną przez Państwa na rzecz osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym (tj. skierowaną do wąskiego grona odbiorców wyłanianych z udziałem systemu pomocy społecznej, tj. Powiatu reprezentowanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

Odnosząc się zatem do kwestii zwolnienia od podatku VAT, świadczonych przez Państwa kompleksowych usług – biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy i przedstawione we wniosku okoliczności – należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa kompleksowe usługi udostępniania mieszkań wspomaganych, mieszczą się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej – ustawa ta wprost bowiem wskazuje, że mieszkania wspomagane są formą pomocy społecznej. Zatem, spełniona jest przesłanka przedmiotowa do zastosowania zwolnienia, o którym mowa art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Przechodząc do kryterium podmiotowego należy mieć na względzie, że w odpowiedzi na pytanie, czy udostępniają Państwo mieszkania wspomagane jako podmiot, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, wskazali Państwo, że udostępniają Państwo mieszkania jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Dlatego też, opierając się na tym Państwa stwierdzeniu, należy uznać, że została również w sprawie spełniona przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Kolejną kwestią istotną w sprawie, uprawniającą do zastosowania zwolnienia, jest wykonywanie usług pomocy społecznej na rzecz beneficjenta tej pomocy. Jak wskazano we wniosku, beneficjentami mieszkania wspomaganego są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Osoby te, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia. Uczestnicy w tygodniu, od poniedziałku do piątku, w godz. (...), uczęszczają do placówki dziennej Środowiskowego Domu Samopomocy, a następnie o (...) wracają do domu − mieszkania wspomaganego, gdzie przebywają całodobowo na pobyt stały i korzystają ze wsparcia. Tym samym, również ten warunek został spełniony.

W konsekwencji w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki uprawniające do zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że usługi udostępniania mieszkań wspomaganych świadczone przez Państwa, wraz ze świadczeniami towarzyszącymi usłudze mieszkania wspomaganego, stanowią usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów, o których mowa w art. 53 ustawy o pomocy społecznej, świadczone na rzecz osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym, będących pod Państwa opieką i są świadczone przez podmiot wymieniony w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Podsumowując stwierdzam, że usługi udostępniania mieszkań wspomaganych świadczone przez Państwa, wraz ze świadczeniami towarzyszącymi usłudze mieszkania wspomaganego, tj. zapewnienie wyżywienia, środków higienicznych i innych artykułów korzystają/będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w tym zakresie uznałem za prawidłowe.

Kolejną Państwa wątpliwością jest ustalenie, czy usługa wytchnieniowa, świadczona przez Państwa, jest/będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

W ramach prowadzonego ośrodka wsparcia − Środowiskowego Domu Samopomocy, wykonują Państwo usługę opieki wytchnieniowej. Opieka wytchnieniowa stanowi świadczenie z pomocy społecznej, o którym mowa w art. 36 pkt 2 lit. m ustawy o pomocy społecznej. Usługa wytchnieniowa jest świadczona jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług.

Głównym celem świadczenia usługi wytchnieniowej jest realizacja Państwa celów, tj. działanie na rzecz wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenia warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenia ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym, działanie na rzecz ochrony ich zdrowia oraz wspieranie ich rodzin.

Wskazali Państwo również, że opieka wytchnieniowa to działanie, które ma na celu wsparcie członków rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnościami w ich codziennych obowiązkach. Jest to forma wsparcia, która daje możliwość odpoczynku opiekunom stale opiekującym się osobami z niepełnosprawnościami.

Realizują Państwo usługę na podstawie umowy z Powiatem, reprezentowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

W ramach opieki wytchnieniowej zamawiający oczekuje wykonywania czynności takich jak: wsparcie w czynnościach samoobsługowych, wsparcie w czynnościach pielęgnacyjnych, wsparcie w wypełnieniu ról społecznych, wsparcie w przemieszczaniu się poza miejsce zamieszkania, wsparcie w podejmowaniu aktywności życiowej i komunikowaniu się z otoczeniem.

Z powyższego zatem wynika, że udzielenie pomocy/wsparcia osobom z niepełnosprawnością oraz ich rodzinom/opiekunom stanowi istotę opieki wytchnieniowej. Jak wynika z opisu sprawy, poprzez świadczenie usługi wytchnieniowej udzielają Państwo wsparcia osobom, które kwalifikują się do tego rodzaju pomocy i jej potrzebują. Ze świadczeń usługi wytchnieniowej korzystają uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy, szczególnie ze znaczną niepełnosprawnością intelektualną i sprzężeniami (np. osoby poruszające się na wózkach).

Należy wskazać, że ustawa o VAT nie zawiera własnej definicji pojęcia „opieka”, co powoduje, że dokonując jej wykładni należy w pierwszej kolejności odwołać się do wykładni językowej.

Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r. tom II str. 1119), „opieka” oznacza „troskliwe zajmowanie się kimś, dbanie o kogoś, zaspokajanie czyichś potrzeb, strzeżenie, pilnowanie kogoś lub czegoś, dozór, piecza, kuratela (...)”.

Natomiast zgodnie ze słownikiem języka polskiego redagowanym przez Polskie Wydawnictwo Naukowe pod pojęciem „opieka” należy rozumieć „dbanie o kogoś, o coś” (por.: https://sjp.pwn.pl/ szukaj/opieka.html).

W literaturze fachowej wyjaśnia się natomiast, że pod pojęciem „opieki” należy rozumieć „dawanie oparcia, wsparcia, zaspokajanie potrzeb (właściwości ludzkich, będących potrzebą), których jednostka nie umie, nie może lub nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić, żeby zachować równowagę biologiczną i psychiczną, przeżyć, zachować zdrowie, jakość życia, zapewnić prawidłowy rozwój (doprowadzić jednostkę do dojrzałości) i ciągłość gatunku” (tak Dorota Talarska, Katarzyna Wieczorowska-Tobis, Elżbieta Szwałkiewicz (red.), Opieka nad osobami przewlekle chorymi, w wieku podeszłym i niesamodzielnymi. Podręcznik dla opiekunów medycznych, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014, s. 15, ISBN 978-83-200-3816-3., por. https://pl.wikipedia.org/ wiki/Opieka).

Jak wynika z przywołanych powyżej definicji, mają one podmiotowy wymiar, gdyż wyjaśniają pojęcie opieki poprzez odwołanie się do konieczności zaspokojenia potrzeb odbiorcy usług opiekuńczych, których ten nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić. Zatem, przez zakres czynności podmiotowych wchodzących w skład definicji opieki przyjąć można, iż opieką są wykonywane czynności wskazane w definicjach.

Pojęcie opieki jest definiowane także przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), czy też Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że „opieka (długoterminowa) obejmuje szeroki zakres usług wsparcia osobistego, społecznego i medycznego, które zapewniają osobom zagrożonym utratą samodzielności (z powodu choroby psychicznej, fizycznej lub niepełnosprawności) utrzymanie właściwego poziomu funkcjonowania, zgodnego z przysługującymi im prawami i godnością osobistą” (zob. https: www.who.int/europe/ news-room/questions-andanswers/item/long-term-care) (tłum, własne).

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wyjaśnia natomiast, że „opieka (długoterminowa) (...) składa się z szeregu usług medycznych, osobistych i wspomagających, których nadrzędnym celem jest łagodzenie bólu i przeciwdziałanie pogorszenia się stanu zdrowia osób o określonym stopniu niesamodzielności, wspomaganie ich w czynnościach osobistych (takich jak jedzenie, mycie się i ubieranie się) oraz wspieranie ich w życiu codziennym (poprzez pomoc w czynnościach takich jak gotowanie, zakupy, zarządzanie finansami)” (zob. https://stats.oecd.org/ (...) (tłum, własne).

Zatem, powyżej wskazane definicje używane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), czy też Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), są pojęciami jeszcze szerszymi niż wynikające z powszechnego rozumienia pojęcia „opieka”.

Analiza definicji opieki przywołanych powyżej wskazuje tym samym, że pojęcie usług opieki może być definiowane zarówno przedmiotowo, tj. poprzez odwołanie się do zakresu czynności wchodzących w ich skład, jak i podmiotowo to jest jako podmiot sprawujący opiekę.

W kontekście powyższego przypomnieć należy, że orzecznictwo wskazuje, iż potrzeby życia codziennego, czyli takie które zabezpieczają samodzielną egzystencję człowieka mają charakter niejednorodny. Tytułem przykładu Sąd Apelacyjny w Katowicach zauważył, że „do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję człowieka nie należą wyłącznie tzw. czynności samoobsługi, jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie posiłków, ale również nabywanie żywności, przyniesienie jej do domu, ogrzewanie mieszkania, przynoszenie w tym celu wiader z węglem, podstawowe prace porządkowe niewymagające wysiłku fizycznego i prac na wysokości” (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 27 kwietnia 2000 r., sygn. akt III AUa 190/00, Legalis).

Należy więc stwierdzić, że usługa wytchnieniowa wchodzi w skład usług pomocy społecznej świadczonych przez Państwa na rzecz osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym (tj. jest usługą skierowaną do wąskiego grona odbiorców wyłanianych z udziałem systemu pomocy społecznej, tj. Powiatu (...) reprezentowanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

Odnosząc się zatem do kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonej przez Państwa usługi wytchnieniowej – biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy i przedstawione we wniosku okoliczności – należy stwierdzić, że świadczona przez Państwa usługa wytchnieniowa, mieści się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej – ustawa ta wprost bowiem wskazuje, że zgodnie z art. art. 36 pkt 2 lit. m, świadczeniami z pomocy społecznej są specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia. Zatem, spełniona jest przesłanka przedmiotowa do zastosowania zwolnienia, o którym mowa art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Przechodząc do kryterium podmiotowego należy mieć na względzie, że w odpowiedzi na pytanie, czy świadczą Państwo usługę wytchnieniową jako podmiot, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, wskazali Państwo, że świadczą Państwo usługę wytchnieniową jako ośrodek wsparcia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Dlatego też, opierając się na tym Państwa stwierdzeniu, należy uznać, że została również w sprawie spełniona przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Kolejną kwestią istotną w sprawie, uprawniającą do zastosowania zwolnienia, jest wykonywanie usług pomocy społecznej na rzecz beneficjenta tej pomocy. Jak wskazano we wniosku, beneficjentami usługi wytchnieniowej są osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, w tym osoby leżące, nie wychodzące z domu i ich rodzice/opiekunowie. Osoby te nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają stałej opieki i wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia. Siłą rzeczy jest to także swoista forma pomocy dla rodziny/opiekuna, gdzie rodzic/opiekun samodzielnie zajmuje się głęboko niepełnosprawną osobą. Ze świadczeń usługi wytchnieniowej korzystają uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy, szczególnie ze znaczną niepełnosprawności intelektualną i sprzężeniami (np. osoby poruszające się na wózkach). Świadczenia te realizowane są w godzinach popołudniowych i wieczornych i w weekendy. Tym samym, również warunek wykonywania usług pomocy społecznej na rzecz beneficjenta tej pomocy został spełniony.

W konsekwencji w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki uprawniające do zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy dla usługi wytchnieniowej. Z okoliczności bowiem wynika, że usługa wytchnieniowa, świadczona przez Państwa, stanowi usługę pomocy społecznej w rozumieniu przepisów, o których mowa w art. 36 pkt 2 lit. m ustawy o pomocy społecznej − jest specjalistyczną usługą opiekuńczą świadczoną w miejscu zamieszkania, jest świadczona na rzecz osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami sprzężonymi, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym, będących pod Państwa opieką i jest świadczona przez podmiot wymieniony w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy.

Podsumowując stwierdzam, że usługa wytchnieniowa, świadczona przez Państwa, korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w tym zakresie uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

  • stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;
  • zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym ich przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.