Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku odprowadzenia podatku z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia w przedmiocie realizacji świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 15 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

–obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia w przedmiocie realizacji świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,

–możliwości wystawiania faktury brutto, ale bez pomniejszenia o VAT, skoro Stowarzyszenie nie jest również w płatnikiem podatku VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 grudnia 2024 r. (wpływ 2 stycznia 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą o nazwie … o numerze NIP … z siedzibą w ... Działalność gospodarcza jest prowadzona od … września 2021 roku. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest:

68.31.Z: Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami (jako rzeczoznawca majątkowy, wnioskodawca nie jest pośrednikiem w obrocie nieruchomościami);

69.10.Z: Działalność prawnicza (jako mediator);

70.22.Z: Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania;

82.11.Z: Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura;

85.59.B: Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane;

88.99.Z: Pozostała pomoc społeczna bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowana

Zakres wniosku o wydanie interpretacji dotyczy jedynie faktur wystawianych za realizację usług nieodpłatnego poradnictwa prawnego, poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, natomiast na Białej Liście podatników VAT a zatem w Wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT lub Wykaz podatników VAT, prowadzony przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (dalej „szef KAS”) Wnioskodawca posiada status podatnika na dzień 15 września 2024 r. - czynny.

W zakresie edukacji Wnioskodawcy oraz uzyskanych dyplomów ścieżka naukowa/wykształcenie przedstawia się następująco:

15 czerwca 2024 r. - Ukończenie kursu doszkalającego z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego z dnia … zorganizowane ...

30 lipca 2023 r.: Ukończenie kursu doszkalającego z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego z dnia … zorganizowane przez …

12 czerwca 2022 r.: Ukończenie kursu doszkalającego z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego z dnia … zorganizowane przez …

25 kwietnia 2021: Ukończenie szkolenia z zakresu Doradztwa Obywatelskiego zorganizowanego przez … zakończonego pozytywnym egzaminem i uzyskanym zaświadczeniem.

8 marca 2021 r. - Ukończenie szkolenia z zakresu „…” zorganizowane przez … zakończonego pozytywnym egzaminem i otrzymaniem Certyfikatu.

2017: Ukończenie Studiów Wyższych .., Wydział Prawa, jednolite studia magisterskie, uzyskanie tytułu zawodowego magistra prawa; Jak zostało wskazane powyżej w roku 2021 Wnioskodawca uzyskał zaświadczenie potwierdzające posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego wydane przez …

Instytucja doradcy została opisana w art. 11 ust. 3 a ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. W tym momencie wnioskodawca wskazuje, że poradnictwo obywatelskie nie jest przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, albowiem nie mieści się w zakresie działalności prawniczej, jest kwalifikowane wg kodu PKD jako 88.99.Z. Ponadto Wnioskodawca uzyskał również certyfikat z zakresu mediacji, która również jest realizowana na w ramach ww. ustawy.

Wnioskodawca zawarł umowę zlecenia ze Stowarzyszeniem … z siedzibą w … w dniu 1 września 2021, a od stycznia 2022 roku ze … których przedmiotem jest realizacja świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonych w odrębnym harmonogramie. Na mocy art. 11 ust. 1 i 2 ustawy Stowarzyszeniu… i Stowarzyszeniu … powierzono prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Obecnie wnioskodawca współpracuje aktywnie ze stowarzyszeniem …, ostatni dyżur w ramach zastępstwa dla Stowarzyszenia … odbył się w grudniu 2023 roku, zaś ostatni dyżur własny w ramach Stowarzyszenia … odbył się w grudniu 2021 roku.

W ramach umowy ze Stowarzyszeniem … Wnioskodawca udziela nieodpłatnej pomocy prawnej oraz świadczy nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w …, … i …, wyjątkowo w ramach zastępstw w innych punktach. Miejsce i godziny dyżurów zostały wyznaczone przez powiaty, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 10 ww. ustawy.

Harmonogram stałych dyżurów wygląda następująco:

… punkt porad obywatelskich 12.30 -16.30 Wtorek;

… punkt porad obywatelskich 15-19 Środa;

… punkt porad obywatelskich 14-18 Piątek.

Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego odbywa się według kolejności zgłoszeń na nieodpłatną poradę prawną bądź obywatelską. Zazwyczaj porada ustawiana jest według potrzeb, ale co godzinę może być zapisywana jedna osoba. Klienci mogą się zapisać zarówno na poradę w sposób stacjonarny, jak również zdalnie za pomocą porozumiewania się przez telefon (w przypadku zadeklarowania niepełnosprawności narządu ruchu). Klienci dokonują zgłoszeń telefonicznie pod numerem telefonu wskazanym przez Starostę.

Nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie udzielane są przez Stowarzyszenie …, realizujące zadanie zlecone przez odpowiednie Starostwa Powiatowe na podstawie zawartych z nimi umów, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Są to zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, realizowanymi przez powiat w porozumieniu z gminami lub samodzielnie.

Wnioskodawca celem uściślenia informacji w zakresie specyfiki udzielania nieodpłatnych porad prawnych pozwala sobie przytoczyć poszczególne artykuły z ustawy, które w pełni obrazują specyfikę pracy:

Zgodnie z art. 3 ww. ustawy nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:

1)poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”, o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowo-administracyjnym lub

2)wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego lub

3)sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub

3a) nieodpłatną mediację lub

4)sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienia pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.

W związku z art. 3a nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzanie wspólnie z osobą uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji.

Zgodnie zatem z ww. ustawą porada dotyczy poinformowania o obowiązującym stanie prawnym, przysługujących uprawnieniach lub spoczywających obowiązkach, bez podejmowania decyzji za osobę uprawnioną w zakresie podejmowanych przez nią czynności. Podczas udzielania nieodpłatnych porad prawnych, obywatelskich bądź mediacji przedkłada się Klientowi dwa oświadczenia do podpisu w zakresie tego, że nie jest on w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, wskazując imię i nazwisko Klienta, adres oraz nr PESEL tj. oświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz oświadczenie, w związku z którym Klient przyjmuje do wiadomości, że porada jest udzielana przez prawnika, mającego przynajmniej trzyletnie doświadczenie, tj. oświadczenie osoby uprawnionej, o którym mowa w art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

Wnioskodawca wyjaśnia też, że Stowarzyszenie … za każdym razem przelewa środki osobie przypisanej do danego punktu, niezależnie od tego, czy osoba ta świadczyła usługi na tym konkretnym dyżurze. W przypadku niemożliwości świadczenia usług w tym konkretnym dniu przez wykonawcę Stowarzyszenie wskazuje zastępcę, a osoba przypisana do punktu przelewa kwotę za dyżur zastępcy na podstawie faktury opisanej tytułem Świadczenie zastępstw w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji. Cały czas jest to zadanie zlecone przez odpowiednie Starostwa Powiatowe na podstawie zawartych z nimi umów, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, tj. zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, realizowanymi przez powiat w porozumieniu z gminami lub samodzielnie. Ponadto opis każdej sprawy jest dokumentowany w elektronicznym systemie prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach punktów nieodpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego, gdzie po dokonaniu opisu stanu faktycznego, opisu pomocy nadaje się każdej „karcie pomocy” numer. W „karcie pomocy” wskazana jest również dziedzina prawa, z której udzielana jest porada, kategoria sprawy, forma udzielonej pomocy, poświęcony czas na poradę, liczba wizyt tej samej osoby oraz inne informacje osobowe dotyczące Klienta, a zatem wiek, płeć, wykształcenie, dochód gospodarstwa domowego, miejsce zamieszkania. Ponadto dane dotyczące punktu, dane osoby udzielającej porad, data jej udzielenia, forma (stacjonarna lub zdalna). Opis dotyczy karty A. Karta B jest kartą anonimową, wypełnić ją może Klient po udzieleniu mu pomocy i ta karta jest w zasadzie oceną pracy osoby udzielającej porady. Klient może wskazać swój numer telefonu. Nie są w niej wskazane żadne dane osobowe, które mogłyby zidentyfikować osobę, która kartę wypełnia. Po jej wypełnieniu karta trafia do urny, wyznaczonej do jej wrzucenia, w taki sposób aby zachować pełną anonimowość.

W konsekwencji opisanego stanu faktycznego Wnioskodawca jako zleceniobiorca korzysta ze wskazanego przez Starostwo pomieszczenia wyposażonego w komputer stacjonarny, drukarkę, sprzęty biurowe (stół, fotel, krzesła, szafa) artykuły biurowe (papier do drukarki, długopisy), media, Internet. Punkty te mieszczą się w Urzędzie Gminy w … (sala ślubów), Gminnej Bibliotece Publicznej w … i Gminnej Bibliotece Publicznej w ...

Po przyjściu do punktu porad obywatelskich Wnioskodawca jako zleceniobiorca rozpoczyna swój dyżur poprzez zalogowanie się do udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości programu do ewidencjonowania świadczeń. Po zakończonym dyżurze Wnioskodawca kończy dyżur, a następnie dokonuje wylogowania z systemu. Dyżur nieodpłatnych porad prawnych/obywatelskich trwa cztery godziny.

Na podstawie umowy zleceniobiorca ma obowiązek przestrzegania ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktów wykonawczych, stosowanie procedur dotyczących wykonywania świadczeń.

Wnioskodawca zobowiązany jest do realizacji ustalonego harmonogramu dyżurów w wyznaczonym czasie oraz miejscu. Wnioskodawca z najlepszą wiedzą, rzetelnością, sumiennością udziela nieodpłatnych porad prawnych, obywatelskich, ewidencjonuje karty porad, w miejscu oraz czasie swoich dyżurów. Wnioskodawca osobiście wykonuje świadczenie, przyjeżdża do wyznaczonego miejsca odbywania dyżurów w ustalonym czasie, oraz loguje się i dokonuje wylogowania w systemie ministerialnym. Wnioskodawca po przepracowanym miesiącu ewidencjonuje karty porad, każdą jedną poradę wpisuje w system udostępniony przez Ministerstwo Sprawiedliwości, który generuje kartę jako kartę A i nadaje jej odpowiedni numer. Wpisane karty porad do systemu informatycznego są po każdym miesiącu wysyłane do Starostwa Powiatowego w … w wersji papierowej, z zasłoniętą datą udzielenia porady prawnej bądź obywatelskiej, celem animizacji. Dokumenty są dostarczane osobiście, bądź za pośrednictwem operatora pocztowego, z zachowaniem tajemnicy, w związku ze świadczoną nieodpłatną pomocą prawną i nieodpłatnym poradnictwem obywatelskim. Wnioskodawca nie jest profesjonalnym pełnomocnikiem, jako podstawową działalność wykonuje zawód rzeczoznawcy majątkowego. Wnioskodawca nigdy nie przystępował do aplikacji prawniczej, nie jest i nigdy nie był adwokatem, czy radcą prawnym.

Z tytułu pełnienia dyżurów Wnioskodawca otrzymuje zryczałtowane wynagrodzenie, w zależności od ilości zrealizowanych dyżurów (w 2024 roku jest to … zł za każdy pełny miesiąc w ramach jednego, cotygodniowego punktu, gdzie realizowany jest czterogodzinny dyżur w ramach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego). Wynagrodzenie nie jest zależne od ilości udzielonych porad, ani ilości dyżurów (… zł niezależnie, czy w danym miesiącu wypadają 3, 4 czy 5 dyżurów). Kwota … zł stanowi kwotę brutto.

Wynagrodzenie jest przekazywane przelewem po każdym przepracowanym miesiącu na rachunek bankowy Wnioskodawcy na podstawie wystawionych faktur z 30 dniowym terminem płatności, wysyłanym na adres mailowy Stowarzyszenia. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia jest każdy zrealizowany dyżur, zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z ewidencją czasu pracy, przesyłaną co miesiąc z kartami porad do Stowarzyszenia. Wnioskodawca nie ma wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia, wynikającego z umowy. Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych porad prawnych, obywatelskich, mediacji. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest każdy wykonany dyżur, przepracowany według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z podpisaną ewidencją czasu pracy. Wynagrodzenie w związku z realizacją umowy ze Stowarzyszeniem … w ramach udzielania nieodpłatnych porad prawnych, obywatelskich, mediacji nie jest jedynym świadczeniem Wnioskodawcy, który jak zostało wskazane powyżej wykonuje zawód rzeczoznawcy majątkowego.

W związku z realizacją umowy Wnioskodawca ponosi wydatki w postaci kosztów dojazdu do miejsca dyżuru oraz koszty doręczenia dokumentacji sprawozdawczej. W związku z realizacją umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem … Wnioskodawca nie ponosi innych wydatków. W mniemaniu Wnioskodawcy nie ponosi on ryzyka gospodarczego rozumianego jako możliwość wystąpienia takich zdarzeń, które mają w konsekwencji negatywny wpływ na wynik prowadzonej gospodarczej lub niosą ze sobą niebezpieczeństwo poniesienia straty, ponieważ do wykonywania czynności wynikających z umowy zlecenia Wnioskodawca wykorzystuje lokal, materiały, sprzęt biurowy, drukarkę, komputer stacjonarny, Internet, telefon stacjonarny, które to wyposażenie zapewniają powiaty i organizacja wewnętrzna Stowarzyszenia. Tym samym wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej Stowarzyszenia powoduje zdaniem Wnioskodawcy, że nie ponosi on i w tym zakresie ryzyka gospodarczego. W związku z realizacją umowy, Wnioskodawca ponosi jedynie wydatki związane z dojazdem i przesyłaniem dokumentacji. Za dotychczasowe świadczenie usług w ramach umowy ze Stowarzyszeniem Wnioskodawca wystawił faktury VAT. W umowie ze Stowarzyszeniem nie wskazano, jakiego rodzaju przychód stanowi wynagrodzenie z tytułu realizacji tej umowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie Wnioskodawcy przychody otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonych w harmonogramie mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. będą to przychody wymienione w pkt 8 - przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwanych wyłącznie od osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej, które zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT nie są uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Tak jak zostało to już wcześniej opisane, Wnioskodawca nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia, ani wysokość stawki za dyżur, która zostaje wskazywana przez Stowarzyszenie w formie ryczałtu corocznie. Umowa zlecenie w tym zakresie wskazuje tym samym stałe miesięczne wynagrodzenie, przez co w opinii Wnioskodawcy nie można mówić o ponoszeniu ryzyka gospodarczego. Wnioskodawca wskazuje, że do sporządzenia interpretacji indywidualnej we własnej sprawie posłużyła mu wydana w podobnej sprawie Interpretacja indywidualna z dnia 12 kwietnia 2022 r. wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0112-KDIL1-2.4012.57.2022.1.DS.

W uzupełnieniu wskazał Pan, że:

Przychody otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r., oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonych w harmonogramie mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. będą to przychody wymienione w pkt 8 - przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwanych wyłącznie od osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej. W załączniku przesyła Pan umowę ze Stowarzyszeniem … na 2025 rok.

Oświadcza Pan, że zgodnie z umową nie ma Pan kompetencji do działania w imieniu Stowarzyszenia ...

Nie ponosi Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat podejmowanych przez Pana czynności wykonywanych w ramach umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem ... Osoba zadowolona, bądź niezadowolona z usług może ocenić usługę w ramach anonimowej ankiety dostarczanej do Starostwa Powiatowego, co nie przekłada się na odpowiedzialność konkretnego doradcy, bądź Stowarzyszenia.

Nie dysponuje Pan niezależnością i samodzielnością w ramach wskazanej umowy zlecenia pozwalającą na uznanie Pana za profesjonalny podmiot świadczący usługi doradztwa prawnego. Informuje Pan też, że nie ma Pan wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia, wynikającego z umowy (jest ono niezależne od ilości udzielonych porad). Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych porad prawnych, obywatelskich, mediacji. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest każdy wykonany dyżur, przepracowany według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z podpisaną ewidencją czasu pracy.

Stowarzyszenie … za każdym razem przelewa środki osobie przypisanej do danego punktu, niezależnie od tego, czy osoba ta świadczyła usługi na tym konkretnym dyżurze. W przypadku niemożliwości świadczenia usług w tym konkretnym dniu przez wykonawcę to Stowarzyszenie wskazuje zastępcę. Cały czas jest to zadanie zlecone przez odpowiednie Starostwa Powiatowe na podstawie zawartych z nimi umów.

Wynagrodzenie otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie mieszczą się w definicji z art. 12 ust. 1 - 6 ustawy o podatku PIT, w szczególności nie stanowią wynagrodzenia za pracę, ze stosunku służbowego, pracę nakładczą, czy dochodu uzyskiwanego z tytułu członkostwa w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej.

Wynagrodzenie otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 ust. 8 lit. a ustawy o podatku PIT - przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwanych wyłącznie od osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej.

Pytanie

Czy wobec przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca jest zobowiązany odprowadzić podatek od towarów i usług z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej ze Stowarzyszeniem w przedmiocie realizacji świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz czy tym samym, może wystawiać faktury brutto, ale bez pomniejszenia o VAT, skoro Stowarzyszenie nie jest również płatnikiem podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 23 grudnia 2024 r.)

W ocenie Wnioskodawcy przychody otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r, oraz aktach wykonawczych do ustawy, jako że mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych powinny być zwolnione z podatku od towarów i usług (VAT).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia w przedmiocie realizacji świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Należy przy tym podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika. Warunkiem bowiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 3 ustawy:

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

1)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;

2)(uchylony);

3)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W myśl art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się:

1)(uchylony)

2)przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, przychody z tytułu udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych;

3)przychody z działalności duchownych, osiągane z innego tytułu niż umowa o pracę;

4)przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;

5)przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7;

6)przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9;

7)przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;

7a) przychody otrzymywane przez członków Rady Mediów Narodowych;

8) przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a)osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b)właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c)przedsiębiorstwa w spadku

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9;

9) przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, ze zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

W akapicie pierwszym, artykuł 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

W myśl art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniach sprecyzował, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością (orzeczenia w sprawie C-202/90, C-235/85).

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy jest Pan zobowiązany odprowadzić podatek od towarów i usług z tytułu wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej ze Stowarzyszeniem … w związku z realizacją świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym, wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

-wykonywania tych czynności,

-wynagrodzenia oraz

-odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko powinny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające, m.in. czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze fakt, że w zasadzie każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, określa wynagrodzenie oraz przynajmniej podstawowe warunki wykonywania czynności, należy uznać, że „odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich” jest kryterium kluczowym dla oceny charakteru prawno-podatkowego danego podmiotu. Jest to czynnik odróżniający na gruncie ustawy VAT prowadzenie działalności gospodarczej (przesłanki warunkującej status podatnika podatku VAT) od innego rodzaju aktywności zawodowej nie powodującej powstania podmiotowości prawno-podatkowej na gruncie ustawy.

W opisie sprawy wskazał Pan, że przychody otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r., oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonych w harmonogramie mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. będą to przychody wymienione w pkt 8 - przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia uzyskiwanych wyłącznie od osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej.

Zatem należy przeanalizować, czy w tej sprawie zostały spełnione pozostałe warunki, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy.

Zauważyć należy, że sformułowanie w powołanym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnoszące się do odpowiedzialności, należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy, w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy. Tak bowiem rozumiana odpowiedzialność za wykonanie czynności wskazuje, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można zatem mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę będą łączyć ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie będzie on ponosił ryzyka ekonomicznego, w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich będzie bezwzględnie ponosił zlecający. Oznacza to, że z treści zawartych umów wynikać winno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę, podobnie jak ma to miejsce w przypadku stosunku pracy.

Powyższe oznacza, że jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) pomiędzy zleceniobiorcą – Panem a zleceniodawcą – Stowarzyszeniem wykaże, że spełnione są wszystkie trzy warunki, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, to nie można uznać Pana za podatnika podatku od towarów i usług. Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że występuje Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Warunek pierwszy – warunki wykonywania czynności. Należy uznać, że co do zasady w istotę typowej umowy zlecenia, wpisane jest wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego.

W tym kontekście należy zauważyć, że wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego powoduje, że zleceniobiorca nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego (co ma ścisły związek z tym jak kształtuje się wynagrodzenie – warunek drugi).

Warunek drugi – wynagrodzenie. Zakładając, że umowa przewiduje, że zleceniobiorca korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego (spełniony warunek pierwszy), ustalenie, że warunek drugi jest spełniony, w praktyce sprowadza się do weryfikacji czy umowa przewiduje stałe wynagrodzenie. Jeżeli umowa przewiduje stałe wynagrodzenie nie można mówić o ponoszeniu ryzyka ekonomicznego przez zleceniobiorcę.

Warunek trzeci – odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich. Warunek będzie spełniony, jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie zlecającego, a nie po stronie faktycznego wykonawcy – zleceniobiorcy, co wyklucza samodzielny charakter jego działalności. Warunek będzie także spełniony gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Zatem, mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku, świadczenie przez Pana usług nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym nie jest Pan z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku.

Z opisu sprawy wynika, że zawarł Pan umowę zlecenia od stycznia 2022 roku ze Stowarzyszeniem, której przedmiotem jest realizacja świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonych w odrębnym harmonogramie. W ramach umowy ze Stowarzyszeniem udziela Pan nieodpłatnej pomocy prawnej oraz świadczy nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w …, … i …, wyjątkowo w ramach zastępstw w innych punktach. Miejsce i godziny dyżurów zostały wyznaczone przez powiaty, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 10 ww. ustawy.

Nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie udzielane są przez Stowarzyszenie, realizujące zadanie zlecone przez odpowiednie Starostwa Powiatowe na podstawie zawartych z nimi umów, zgodnie z art. 8 ust 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Są to zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, realizowane przez powiat w porozumieniu z gminami lub samodzielnie.

Pan jako zleceniobiorca korzysta ze wskazanego przez Starostwo pomieszczenia wyposażonego w komputer stacjonarny, drukarkę, sprzęty biurowe (stół, fotel, krzesła, szafa), artykuły biurowe (papier do drukarki, długopisy), media, Internet.

Po przyjściu do punktu porad obywatelskich Pan jako zleceniobiorca rozpoczyna swój dyżur poprzez zalogowanie się do udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości programu do ewidencjonowania świadczeń. Po zakończonym dyżurze kończy Pan dyżur, a następnie dokonuje wylogowania z systemu. Dyżur nieodpłatnych porad prawnych/obywatelskich trwa cztery godziny.

Na podstawie umowy zleceniobiorca ma obowiązek przestrzegania ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r., o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktów wykonawczych, stosowanie procedur dotyczących wykonywania świadczeń.

Zobowiązany Pan jest do realizacji ustalonego harmonogramu dyżurów w wyznaczonym czasie oraz miejscu. Osobiście wykonuje Pan świadczenie, przyjeżdża do wyznaczonego miejsca odbywania dyżurów w ustalonym czasie, oraz loguje się i dokonuje wylogowania w systemie ministerialnym. Po przepracowanym miesiącu ewidencjonuje Pan karty porad, każdą jedną poradę wpisuje w system udostępniony przez Ministerstwo Sprawiedliwości, który generuje kartę jako kartę A i nadaje jej odpowiedni numer. Wpisane karty porad do systemu informatycznego są po każdym miesiącu wysyłane do Starostwa Powiatowego.

Z tytułu pełnienia dyżurów otrzymuje Pan zryczałtowane wynagrodzenie, w zależności od ilości zrealizowanych dyżurów (w 2024 roku jest to … zł za każdy pełny miesiąc w ramach jednego, cotygodniowego punktu, gdzie realizowany jest czterogodzinny dyżur w ramach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego). Wynagrodzenie nie jest zależne od ilości udzielonych porad, ani ilości dyżurów (… zł niezależnie, czy w danym miesiącu wypadają 3, 4 czy 5 dyżurów).

Wynagrodzenie jest przekazywane przelewem po każdym przepracowanym miesiącu na Pana rachunek bankowy na podstawie wystawionych faktur z 30 dniowym terminem płatności, wysyłanym na adres mailowy Stowarzyszenia. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia jest każdy zrealizowany dyżur, zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem punktu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z ewidencją czasu pracy, przesyłaną co miesiąc z kartami porad do Stowarzyszenia. Nie ma Pan wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia, wynikającego z umowy. Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych porad prawnych, obywatelskich, mediacji. W związku z realizacją umowy ponosi Pan wydatki w postaci kosztów dojazdu do miejsca dyżuru oraz koszty doręczenia dokumentacji sprawozdawczej. W związku z realizacją umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem nie ponosi Pan innych wydatków. W związku z realizacją umowy, ponosi Pan jedynie wydatki związane z dojazdem i przesyłaniem dokumentacji. Nie ponosi Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat podejmowanych przez Pana czynności wykonywanych w ramach umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem. Osoba zadowolona, bądź niezadowolona z usług może ocenić usługę w ramach anonimowej ankiety dostarczanej do Starostwa Powiatowego, co nie przekłada się na odpowiedzialność konkretnego doradcy, bądź Stowarzyszenia. Nie dysponuje Pan niezależnością i samodzielnością w ramach wskazanej umowy zlecenia pozwalającą na uznanie Pana za profesjonalny podmiot świadczący usługi doradztwa prawnego. Informuje Pan też, że nie ma Pan wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia, wynikającego z umowy. Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych porad prawnych, obywatelskich, mediacji.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że zawarcie opisanej we wniosku umowy ze Stowarzyszeniem powoduje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy zbliżone do stosunku pracy, w ramach którego jest Pan związany ze zleceniodawcą – Stowarzyszeniem – więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności zleceniodawcy wobec osób trzecich.

Wobec powyższego, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wykonywane przez Pana czynności na rzecz Stowarzyszenia tj. usługa nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, w analizowanej sprawie nie powstaje obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług od świadczonych na podstawie umowy zlecenia usług wykonania nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. W konsekwencji, nie jest Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu wynagrodzenia za wykonanie nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

W związku z powyższym Pana stanowisko, zgodnie z którym przychody otrzymywane od Stowarzyszenia z tytułu ww. umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r, oraz aktach wykonawczych do ustawy, jako że mieszczą się w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych powinny być zwolnione z podatku od towarów i usług (VAT), należy uznać za nieprawidłowe. Wskazać bowiem należy, że wyłącznie dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może – po spełnieniu warunków – korzystać ze zwolnienia od tego podatku. Natomiast – jak wyżej rozstrzygnięto – wykonywane przez Pana czynności na rzecz Stowarzyszenia tj. usługa nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja rozstrzyga kwestię dotyczącą obowiązku odprowadzenia podatku z tytułu uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia w przedmiocie realizacji świadczeń z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Natomiast w kwestii dotyczącej możliwości wystawiania faktury brutto, ale bez pomniejszenia o VAT, skoro Stowarzyszenie nie jest również w płatnikiem podatku VAT, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto informuję, że wszystkie informacje niezbędne z punktu widzenia przepisów, których interpretacji Pan oczekuje powinny wynikać z opisu stanu faktycznego, a nie z załączonych dokumentów. W ramach wydawania interpretacji indywidualnych prawa podatkowego Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie prowadzi postępowania dowodowego i nie analizuje załączników.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.