Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący braku opodatkowania i dokumentowania fakturą rozliczeń wynikających z realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Operator”) jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, posiadającym siedzibę w Polsce. Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. We wrześniu 2024 r. Wnioskodawca zawarł umowę o wspólne przedsięwzięcie z niepowiązaną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny (dalej: „Lider”). Umowa o wspólne przedsięwzięcie dotyczy procesu zakupu od osoby trzeciej i późniejszej, możliwie szybkiej, odsprzedaży z zyskiem nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego (dalej: „Przedsięwzięcie”). Nawiązanie współpracy w ramach Przedsięwzięcia wynika z faktu, że obie strony są w stanie zrealizować Przedsięwzięcie wyłącznie wspólnie, jako że Operator posiada doświadczenie w czynnościach, które obejmuje Przedsięwzięcie, zaś Kontrahent posiada stosowny kapitał. Obie strony dzielą wiedzę i wykorzystują swoje umiejętności i kontakty, mając na celu realizację wspólnego przedsięwzięcia.

W ramach umowy wspólnego przedsięwzięcia strony podzieliły ciążące na każdej z nich obowiązki oraz ustaliły podział zysków z Przedsięwzięcia i zasady ponoszenia wydatków związanych z Przedsięwzięciem. Lider w szczególności zobowiązał się, ze względu na posiadane wolne środki obrotowe, do samodzielnego zakupu nieruchomości do majątku własnego.

Z kolei Operator zobowiązany jest do:

• wsparcia Kontrahenta w czynnościach związanych z negocjacjami zakupowymi oraz zakupem - w tym w koniecznych czynnościach cywilnoprawnych;
• realizacji czynności związanych z remontem nieruchomości po jej zakupie, w tym także zakupem mebli, urządzeń i elementów wystroju;
• realizacji czynności związanych z przygotowaniem do sprzedaży, w tym przygotowania odpowiedniej dokumentacji i wsparcia w koniecznych czynnościach cywilnoprawnych;
• realizacji czynności związanych z negocjacjami sprzedaży - tzn. do poszukiwania potencjalnego nabywcy nieruchomości, przygotowania materiałów ofertowych, fotografii nieruchomości i ich obróbki, prezentowania nieruchomości potencjalnym nabywcom, utrzymywania i prowadzenia kontaktu z potencjalnymi nabywcami, negocjacją warunków sprzedaży;
• realizacji czynności związanych ze sprzedażą, w tym przygotowania dokumentacji i dokonania czynności cywilnoprawnych.

Lider zobowiązał się w umowie do przekazania pracownikowi Operatora notarialnego pełnomocnictwa uprawniającego do podejmowania wymienionych wyżej czynności, w tym do dokonania zakupu nieruchomości oraz do dokonania sprzedaży nieruchomości. Przy tym Operator pozostaje samodzielny w realizacji wszystkich tych czynności, tzn. nie musi uzyskiwać uprzednich zgód czy zatwierdzeń swoich działań od Lidera. W gestii Operatora pozostaje wynegocjowanie możliwie najwyższej ceny za sprzedaż nieruchomości po jej wyremontowaniu - z tym tylko zastrzeżeniem, że nie może on sprzedać tej nieruchomości poniżej ceny minimalnej, której kwota zapisana jest wprost w umowie wspólnego przedsięwzięcia. Ponadto Lider jest uprawniony do wyboru notariusza, u którego zostanie zawarta umowa sprzedaży (a także ustalenia jej czasu).

Podział wydatków ustalony w umowie wspólnego przedsięwzięcia jest następujący. Lider zobowiązał się ponieść wydatki związane z zakupem, sprzedażą, remontem i przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży. Natomiast Operator zobowiązał się do ponoszenia wydatków związanych z negocjacjami sprzedażowymi i negocjacjami zakupowymi. Strony zastrzegły przy tym, że mogą zmienić podział wydatków. Po sprzedaży nieruchomości środki z tej sprzedaży trafią w pierwszej kolejności na rachunek bankowy Lidera.

Podział zysku z Przedsięwzięcia, zgodnie z umową, zostanie przeprowadzony w sposób następujący. W pierwszej kolejności, strony odliczą od ceny sprzedaży nieruchomości netto cenę zakupu tej nieruchomości oraz wydatki poniesione przez Lidera, na podstawie zestawienia tych wydatków. Liderowi przypadnie, tytułem zwrotu poniesionych wydatków, część ceny sprzedaży odpowiadająca poniesionym przez Lidera wydatkom, w tym cenie zakupu. Następnie strony odliczą od pozostałej części ceny sprzedaży kwotę wydatków poniesionych przez Operatora, na podstawie zestawienia tych wydatków. Kwota ta zostanie, tytułem zwrotu wydatków, przekazana przez Lidera Operatorowi na jego rachunek bankowy w ciągu 3 dni od dnia sprzedaży nieruchomości. Do kwoty wydatków podlegającej rozliczeniu nie będzie doliczone żadne wynagrodzenie ani żadna marża. Rozliczenie wydatków ma za zadanie wyłącznie sprawiedliwe ustalenie kwoty zysku podlegającego podziałowi - o czy mowa poniżej. Kwota pozostała po odliczeniach wydatków będzie stanowić kwotę zysku całkowitego. Zysk całkowity zostanie podzielony między strony w sposób następujący: zysk należny Liderowi zostanie obliczony jako 50% kwoty zysku całkowitego. Zysk należny Operatorowi stanowić będzie różnicę między zyskiem całkowitym a zyskiem należnym Liderowi.

Ponieważ środki finansowe ze sprzedaży nieruchomości trafią na rachunek bankowy Lidera, wobec tego Lider zachowa połowę zysku całkowitego przypadającego na niego, zaś kwotę zysku Operatora Lider przekaże Operatowi na jego rachunek bankowy w terminie 3 dni od dnia sprzedaży i uzyskania należności za nieruchomość.

W ramach Przedsięwzięcia Operator nie dokonuje dostaw towarów ani nie świadczy usług Liderowi. Podobnie, Lider nie dokonuje dostaw towarów ani nie świadczy usług Partnerowi. Strony nie przewidziały żadnego wynagrodzenia wobec siebie. Lider i Operator partycypują w równych częściach w zyskach ze wspólnego przedsięwzięcia. I ponoszą w równym stopniu ryzyko tego, że zysk ten będzie mniejszy od założonego w biznesplanie, a nawet że nie wystąpi w ogóle.

Jeśli transakcja sprzedaży nieruchomości będzie musiała być udokumentowana fakturą (np. na żądanie nabywcy), wówczas wystawi ją Lider. Umowa wspólnego przedsięwzięcia zastrzega, że w razie zaniechania Przedsięwzięcia przez którąkolwiek ze stron, drugiej stronie należy się zapłata połowy potencjalnego zysku skalkulowanego w załączonych do umowy założeniach (biznesplanie). Przy czym przez zaniechanie rozumie się w szczególności odstąpienie od podpisania umowy zakupu, nieprzystąpienie do remontu lub porzucenie remontu, nieprzekazanie środków finansowych na ponoszone wydatki, a także odmowę sprzedaży nieruchomości mimo uzyskania ofert powyżej ceny minimalnej lub realnie możliwej do uzyskania na rynku w przypadku spadku cen rynkowych.

Należy podkreślić, że zastrzeżenie płatności w razie zaniechania Przedsięwzięcia ma charakter zabezpieczenia (kary umownej) - tj. zabezpiecza każdą ze stron przed wycofaniem się z Przedsięwzięcia przez drugą stronę. Sytuacja taka ma charakter wyjątkowy i nie jest przedmiotem niniejszego wniosku (Wnioskodawca zakłada, że sytuacja taka w praktyce nie wystąpi). Jest to sytuacja inna niż nienależyte wykonywanie umowy wspólnego przedsięwzięcia przez jedną lub obie strony, którego konsekwencje ponoszą obie strony i żadna nie może żądać od drugiej odszkodowania czy wynagrodzenia z tego tytułu.

Pytania

1)Czy środki pieniężne przekazywane w ramach wzajemnych rozliczeń pomiędzy Operatorem a Liderem wynikających z realizowania wspólnego przedsięwzięcia, w tym wynikające z podziału zysku z Przedsięwzięcia nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

2)Czy wzajemne rozliczenia pomiędzy Operatorem a Liderem wynikające z realizowania wspólnego przedsięwzięcia nie będą dokumentowane fakturą?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy środki pieniężne przekazywane w ramach wzajemnych rozliczeń pomiędzy Operatorem a Liderem wynikających z realizowania wspólnego przedsięwzięcia, w tym wynikające z podziału zysku z Przedsięwzięcia nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wzajemne rozliczenia pomiędzy Operatorem a Liderem wynikające z realizowania wspólnego przedsięwzięcia nie będą dokumentowane fakturą.

UZASADNIENIE

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Tym samym, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. Zatem rozliczenia ponoszonych kosztów i rozliczenia zysków ze wspólnego przedsięwzięcia nie może podlegać opodatkowaniu.

W wyroku C-102/86 w sprawie Apple and Pear Development Council Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Natomiast w wyroku C-16/93 Tolsma, Trybunał wskazał, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach, którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem za czynności podlegające opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

1)istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

2)wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

3)istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

4)odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

5)istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Natomiast w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy: Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zatem dokumentowaniu fakturą podlegają wyłącznie zdarzenia gospodarcze, które są związane z powstaniem obowiązku podatkowego. Nie ma więc obowiązku udokumentowania fakturą czynności, która nie wypełnia definicji odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług (albo innej czynności opodatkowanej), nawet jeśli wiąże się ona z dokonaniem płatności.

Zdaniem Wnioskodawcy nie może być wątpliwości, że rozliczenia pomiędzy nim a Liderem nie podlegają opodatkowaniu VAT. Lider i Operator nie świadczą sobie wzajemnie żadnych usług ani nie dokonują dostaw towarów. Jedyna czynność opodatkowana - tj. dostawa nieruchomości następuje na rzecz ostatecznego nabywcy nieruchomości, a fakturę z tego tytułu - o ile będzie obowiązek jej wystawienia - wystawi Lider.

Łącząca Lidera i Operatora umowa wspólnego przedsięwzięcia jest umową nienazwaną. Możliwość jej zawarcia wynika z art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny w ramach tzw. swobody umów. Pojęcie wspólnego przedsięwzięcia określa szeroki katalog różnych form współpracy osób lub podmiotów, ukierunkowanej na realizację określonych celów, stanowiących najczęściej cele zarobkowe lub cele organizacyjne. W perspektywie analizy wspólnego przedsięwzięcia na gruncie podatku VAT istotny w odniesieniu do wspólnych przedsięwzięć jest ich cel, a nie pojedyncze działania składające się na daną umowę wspólnego przedsięwzięcia.

Zgodnie z wyrokiem NSA z 12 sierpnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1373/14, przy ocenie skutków w zakresie VAT „istnieje ugruntowane już orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, uznające, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jako przedmiotu opodatkowania - świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne lub konsorcjalne), należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania na potrzeby podatkowe w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu”.

Celem biznesowym Lidera i Operatora, realizowanym w ramach wspólnego przedsięwzięcia, jest podjęcie wspólnych działań (opisanych w niniejszym wniosku) w celu uzyskania zysku ze sprzedaży nieruchomości. Przy czym obie strony Przedsięwzięcia podejmują - w zakresie własnej działalności - niezależne, uzupełniające się czynności. Strony współpracują w różnych obszarach, m.in. dzielą wiedzę, wykorzystują umiejętności i kontakty, mając na celu realizację wspólnego przedsięwzięcia. Lider i Operator, w ramach wspólnego przedsięwzięcia nie dokonują wymiany rzeczy lub świadczeń. Każda ze stron niezależnie wykorzystuje dostępne zasoby w celu realizacji celu wspólnego przedsięwzięcia. Kluczową kwestią umowy wspólnego przedsięwzięcia pozostaje fakt, że strony nie wykonują czynności na swoją rzecz. Pomiędzy stronami nie występuje ekwiwalentność świadczeń tylko realizacja wspólnego celu biznesowego. Istotą działania Wnioskodawcy w ramach umowy nie jest świadczenie jakiejkolwiek usługi na rzecz Lidera. Wnioskodawcy nie przysługuje jakiekolwiek wynagrodzenie od Lidera za podejmowane działania. Wnioskodawca podejmuje owe działania wyłącznie w nadziei na udział w zysku z Przedsięwzięcia, którego wysokość jest jednak niepewna. Jednocześnie, Lider nie świadczy żadnej odpłatnej usługi na rzecz Wnioskodawcy. Liderowi nie przysługuje jakiekolwiek wynagrodzenie od Wnioskodawcy za podejmowane przez niego działania. Żadna ze stron nie odpowiada także wobec drugiej za nienależyte wykonanie swoich obowiązków w ramach wspólnego przedsięwzięcia. Konsekwencje nienależytego wykonywania obowiązków przez jedną lub obie strony umowy ponoszą w równym stopniu obie strony - w postaci obniżonego zysku do podziału.

Rozliczenia poniesionych w ramach Przedsięwzięcia wydatków, mają charakter wyłącznie techniczny - dokonywany w celu odzwierciedlenia prawidłowej kwoty zysku. Istotą umowy jest bowiem równy podział tego zysku między strony, a zatem musi on uwzględniać poniesione przez każdą ze stron wydatki. Zarówno Lider, jak i Operator partycypują w równych częściach w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia oraz ponoszą ryzyko związane z tym, że zysk ten może nie wystąpić w ogóle. Wzajemne rozliczenia wydatków i pomniejszenie o ich wysokość zysków do podziału nie jest zdarzeniem podatkowym w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawa ta nie zna pojęcia „rozliczenia wydatków” czy „rozliczenia kosztów”. Tego typu rozliczenia nie podlegają opodatkowaniu VAT ani dokumentowaniu fakturami. Mogą natomiast być udokumentowane w inny sposób - np. dowodem wewnętrznym czy notą księgową. Podkreślić należy również, że w przypadku wszelkich działań podejmowanych w ramach Przedsięwzięcia przez każdą ze stron zysk z tego tytułu czerpać będą obie strony - i to w równym stopniu. Każde działanie przyczyniające się do zwiększenia zysku z Przedsięwzięcia służy w równym stopniu Liderowi i Operatorowi, którzy w równym stopniu partycypują w tym zysku.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 16 listopada 2023 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.355.2023.2.MKA czy interpretacji indywidualnej z dnia 7 lutego 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.621.2019.3.AM, a także w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiedni w art. 7 oraz w art. 8 ustawy.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Na gruncie utrwalonej praktyki, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok NSA z dnia 29 lutego 2012, sygn. akt I FSK 562/11, wyroki TSUE w sprawach: Town&Country Factor LTd C-498/99, Tolsma C-16/93, Hoge Raad C-154/80), wykształcono przesłanki warunkujące uznanie danych czynności za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Za takie czynności, zgodnie z ugruntowanymi tezami można uznać sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
• otrzymane wynagrodzenie stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W konsekwencji, dla uznania danego świadczenia za opodatkowane na gruncie ustawy o VAT, konieczne jest istnienie stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w ramach którego istnieje świadczenie wzajemne. Usługa musi być świadczona za wynagrodzeniem, a odpłatność ta powinna pozostawać w bezpośrednim związku z czynnością opodatkowaną. Ponadto, po stronie usługodawcy, musi istnieć bezpośrednia i skonkretyzowana korzyść z tytułu świadczenia usługi.

Natomiast kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Z opisu sprawy wynika, że zawarli Państwo umowę o wspólne przedsięwzięcie z niepowiązaną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (Liderem). Umowa o wspólne przedsięwzięcie dotyczy procesu zakupu od osoby trzeciej i późniejszej możliwie szybkiej odsprzedaży z zyskiem nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego. Nawiązanie współpracy w ramach Przedsięwzięcia wynika z faktu, że obie Strony są w stanie zrealizować Przedsięwzięcie wyłącznie wspólnie, jako że Państwo posiadają doświadczenie w czynnościach, które obejmuje Przedsięwzięcie, zaś kontrahent posiada kapitał. W ramach umowy wspólnego przedsięwzięcia Strony podzieliły ciążące na każdej z nich obowiązki oraz ustaliły podział zysków i zasady ponoszonych wydatków.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku opodatkowania podatkiem VAT i dokumentowania fakturą środków pieniężnych przekazywanych w ramach wzajemnych rozliczeń pomiędzy Państwem a Liderem wynikających z realizowania wspólnego przedsięwzięcia.

Zauważyć należy, że zawieranie porozumień w postaci umowy o współpracę jest dopuszczalne, w ramach swobody umów.

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.):

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Wspólne przedsięwzięcie charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Umowa o wspólne przedsięwzięcie z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, dla którego została zawarta. Podmioty podejmujące współpracę w ramach wspólnego przedsięwzięcia realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem, a podjęte przez takie podmioty działania nie tworzą podmiotu gospodarczego, który byłby odrębnym podmiotem gospodarczym podlegającym rejestracji. Zatem przedsiębiorcy działający w ramach wspólnego przedsięwzięcia są odrębnymi podatnikami VAT.

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność. Zatem należy ustalić, czy przekazywane w ramach przedsięwzięcia środki pieniężne stanowią wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług realizowane pomiędzy Stronami w ramach wspólnego przedsięwzięcia.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że w ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie Lider zobowiązał się ponieść wydatki związane z zakupem, sprzedażą, remontem i przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży. Natomiast Państwo zobowiązali się do ponoszenia wydatków związanych z negocjacjami sprzedażowymi i negocjacjami zakupowymi. Jak Państwo wskazali, w ramach wspólnego przedsięwzięcia nie będą Państwo dokonywali dostaw towarów, ani świadczyli usług na rzecz Lidera. Podobnie Lider nie będzie dokonywał dostaw towarów, ani świadczył usług na Państwa rzecz. Strony nie przewidziały żadnego wynagrodzenia wobec siebie. Jeżeli transakcja sprzedaży nieruchomości będzie musiała być opodatkowana fakturą (np. na żądanie nabywcy), wówczas wystawi ją Lider.

Podział zysków zostanie przeprowadzony w ten sposób, że w pierwszej kolejności Strony odliczą od ceny sprzedaży nieruchomości netto cenę zakupu tej nieruchomości oraz wydatki poniesione przez Lidera, na podstawie zestawienia wydatków. Następnie Strony odliczą kwotę wydatków poniesionych przez Państwa na podstawie zestawienia wydatków. Kwota ta zostanie przekazana Państwu przez Lidera tytułem zwrotu wydatków na rachunek bankowy w ciągu 3 dni od dnia sprzedaży nieruchomości. Do kwoty wydatków podlegającej rozliczeniu nie będzie doliczone żadne wynagrodzenie, ani żadna marża. Rozliczenie wydatków ma za zadanie wyłącznie ustalenie kwoty zysku podlegającemu podziałowi. Zysk należny Liderowi zostanie obliczony jako 50% kwoty zysku całkowitego. Zysk należy Państwu będzie stanowić różnicę między zyskiem całkowitym a zyskiem należnym Liderowi.

Zatem, relacji występujących pomiędzy Państwem a Liderem, w ramach umowy wspólnego przedsięwzięcia nie można traktować jako odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. W ramach umowy Strony nie wykonują czynności na swoją rzecz. Celem podejmowanych działań jest wyłącznie uzyskanie zysku ze sprzedaży nieruchomości, w którym Strony partycypują w równych częściach, a także ponoszą w równym stopniu ryzyko, że zysk będzie niższy od założonego lub nie wystąpi w ogóle.

W analizowanej sprawie nie dochodzi do dostawy towarów, ani też do wzajemnego świadczenia usług pomiędzy Państwem a Liderem. Przekazane Państwu środki finansowe przez Lidera tytułem zwrotu wydatków i podziału zysku nie stanowią wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenia na jego rzecz. Przekazanie tych środków ma charakter techniczny i jest dokonywane w celu odzwierciedlenia partycypacji poszczególnych uczestników przedsięwzięcia w zysku i kosztach generowanych przez wspólne przedsięwzięcie. Sama czynność podziału wydatków i podziału zysku nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu.

W konsekwencji, należy uznać, że środki pieniężne przekazywane w ramach wspólnego przedsięwzięcia nie pozostają w bezpośrednim związku z czynnością podlegającą opodatkowaniu i nie stanowią wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczeniem usług pomiędzy Państwem a Liderem.

Zatem rozliczenie wydatków i zysku pomiędzy Państwem a Liderem w ramach umowy o wspólne przedsięwzięcie pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług

Tym samym, skoro rozliczenia pomiędzy Państwem a Liderem w ramach przedsięwzięcia, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu, nie będą Państwo zobowiązani, na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, do wystawienia faktury z tego tytułu.

Czynności będące przedmiotem wniosku mogą być dokumentowane na podstawie innych dokumentów, w tym dowodów wewnętrznych i not księgowych. Należy jednak zaznaczyć, że nie są to dokumenty objęte regulacją przepisów w zakresie podatku towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy wyłącznie Państwa sytuacji prawnopodatkowej oraz sprawy będącej przedmiotem zadanych pytań i została wydana w oparciu o przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego.

Stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem interpretacja ta nie wywiera skutków prawnych dla Kontrahenta, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej Liderem wspólnego przedsięwzięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego, z którego wynika, że przedmiotem wzajemnych rozliczeń co do opodatkowania których mają Państwo wątpliwości jest wyłącznie rozliczenie wydatków oraz podziału zysku ze wspólnego przedsięwzięcia. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.