Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie uznania Dłużnika za podatnika podatku VAT a dostawę prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr 1 za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. 

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania Dłużnika za podatnika podatku VAT a dostawę prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr 1 za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 stycznia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla (…) w (…) – A.A. (dalej jako Wnioskodawca) na wniosek wierzyciela prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi B.B., PESEL: (…) (dalej jako Dłużnik). Sprawa prowadzona jest przez Wnioskodawcę pod sygnaturą akt komorniczych (…).

W ramach prowadzonego postępowania Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż praw przysługujących Dłużnikowi do nieruchomości.

Przedmiotem egzekucji ma być prawo wieczystego użytkowania nieruchomości, którą stanowi działka gruntu nr 1 o powierzchni łącznej wynoszącej (…) ha położonej we (…), obręb (…), powiat (…), województwo (…). Dla nieruchomości została urządzona księga wieczysta nr (…) prowadzona przez IV Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego dla (…) w (…). Nieruchomość jest zabudowana.

Zgodnie z operatem szacunkowym wykonanym przez biegłego sądowego, działka nr 1, (…), obręb (…), o powierzchni 0,3035 ha posiada kształt wieloboku foremnego, w części zabudowana jest budynkiem dawnego dworca kolejowego – (…). Pozostałą niezabudowaną część działki stanowi teren utwardzony z kostki granitowej i płyt betonowych. Na terenie tym znajduje się zagospodarowana zieleń. Na terenie nieruchomości znajduje się zadrzewienie z gatunków: klon, lipa drobnolistna, olcha czerwona, topola, buk, akacja, tuja. Teren działki od strony południowej, od ulicy (…) ogrodzony jest ogrodzeniem z elementów kutych osadzonych w cokole betonowym. Budynek (…), ogrodzenie jak i zadrzewienie znajdują się na działce wpisane zostały do rejestru zabytków (…) decyzją nr (…) z 31 maja 1989 r.

Do nieruchomości doprowadzono przyłącza: energii elektrycznej, wody miejskiej, kanalizacji ogólnospławnej, sieci gazowej. Nieruchomość jest położona w strefie centralnej (…), w obrębie (…), przy ul. (…). Sąsiedztwo nieruchomości stanowią tereny kolejowe, dworzec główny (…), (…). W dalszym sąsiedztwie nieruchomości znajdują się placówki usługowe. Przedmiotowa nieruchomość posiada dogodny dostęp do komunikacji publicznej: autobusowej i tramwajowej.

Teren, na którym położona jest przedmiotowa nieruchomość objęty jest opracowaniem Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego przyjętym Uchwałą Nr (…) Rady Miejskiej (…) z 20 stycznia 2000 r. W sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Przedmieście (…). Obszar, na którym położona jest nieruchomość położony jest na terenie oznaczonym symbolami: C2.3KK - komunikacja publiczna, 9KZ2/2 - komunikacja publiczna.

W toku postępowania egzekucyjnego, Wnioskodawca, zwrócił się do Dłużnika z wnioskiem o udzielenie informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Wnioskodawca oczekiwał odpowiedzi na następujące kwestie:

1.Czy Dłużnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym?

2.Jeżeli Dłużnik nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, to czy wartość sprzedaży zrealizowanej przez Dłużnika przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwotę 200.000,00 zł (do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku)?

3.Czy Dłużnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizuje/realizował wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku VAT?

4.Kiedy Dłużnik nabył nieruchomość? Proszę o wskazanie daty

5.Z jakim zamiarem i w jakim celu nieruchomość została nabyta przez Dłużnika?

6.Czy nieruchomość była wykorzystywana do celów prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej (w tym również była wynajmowana bądź wydzierżawiana podmiotom trzecim)?

7.Proszę opisać, do jakich celów była wykorzystywana nieruchomość przez Dłużnika?

8.Czy nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

9.Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu nieruchomości?

10.Czy Dłużnik dokonał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu nieruchomości?

11.Czy nieruchomość została uwzględniona przez Dłużnika w ewidencji środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej?

12.Czy nieruchomość jest zabudowana?

13.Jeżeli nieruchomość nie jest zabudowana (nie znajdują się na niej budynki, budowle lub ich części - tj. stanowi grunt niezabudowany):

a)czy dla nieruchomości został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: MPZP)?

b)jeżeli dla nieruchomości został uchwalony MPZP, to czy zgodnie z zapisami MPZP nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę?

c)jeżeli dla nieruchomości nie został uchwalony MPZP, to czy dla nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu?

d)jeżeli dla nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to czy zgodnie z decyzją nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę?

14.Jeżeli nieruchomość stanowi grunt zabudowany:

a)jaka zabudowa znajduje się na nieruchomości - budynki, budowle? Proszę wymienić wszystkie zabudowania znajdujące się na nieruchomości.

b)w odniesieniu do poszczególnych budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie

• czy doszło do ich pierwszego zasiedlenia, tj. oddania do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcia użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
• wybudowaniu lub
• ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (tj. przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja), stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej?

c)jeżeli doszło do pierwszego zasiedlenia budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie, proszę o wskazanie daty pierwszego zasiedlenia (miesiąc i rok) dla każdego z budynków, budowli lub ich części.

d)czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zabudowania znajdujące się na gruncie?

e)jeżeli Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zabudowania znajdujące się na gruncie?

f)czy Dłużnik dokonywał obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego o których mowa we wcześniejszym pytaniu?

g)czy na budynki, budowle lub ich części znajdujące się na gruncie, Dłużnik ponosił wydatki na ich ulepszenie (chodzi o przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację, modernizację)?

h)jeżeli Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie, to czy od tych wydatków Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego?

i)Czy Dłużnik dokonał odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na ulepszenie budynków, budowli lub ich części o których mowa w poprzednim pytaniu?

j)czy wartość poniesionych przez Dłużnika wydatków na ulepszenie budynków, budowli lub ich części znajdujących się na gruncie przekroczyła 30% wartości początkowej tych obiektów?

27 lutego 2024 r. dłużnik stawił się w Kancelarii Wnioskodawcy i oświadczył co następuje: w chwili nabycia nieruchomości przy ul. (…) (…) prowadził działalność gospodarczą oraz był podatnikiem podatku VAT. Dłużnik nie odliczył podatku naliczonego w związku z zakupem przedmiotowej nieruchomości. Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków oraz budowli - nie odliczono podatku z tego tytułu. Według oświadczenia dłużnika nie doszło do odliczenia podatku w związku z zakupem przedmiotowej nieruchomości na podstawie aktu notarialnego. Nieruchomości znajduje się w posiadaniu dłużnika, wszelkie pożytki i przynależności należą do dłużnika. Dłużnik oświadczył, że nieruchomość jest pustostanem, nikt nie zgłasza praw do nieruchomości.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W nadesłanym uzupełnieniu do wniosku w odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan:

a)Kiedy Dłużnik nabył nieruchomość (grunt oraz budynki/budowle)? Proszę o wskazanie daty

Odpowiedź: Zgodnie z treścią Księgi Wieczystej urządzonej dla przedmiotowej nieruchomości, podstawą nabycia nieruchomości przez Dłużnika była „Umowa przeniesienia prawa użytkowania wieczystego i prawa własności” z 7 grudnia 2021 r. sporządzona przed notariuszem C.C.

b)W jakim celu dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada informacji od Dłużnika w zakresie celu nabycia przedmiotowej nieruchomości.

c)Czy ww. nieruchomość była środkiem trwałym w działalności prowadzonej przez Dłużnika?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada informacji od Dłużnika.

d)Czy dłużnik nieruchomość (grunt oraz budynki/budowle) wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej? Jeśli nie, to prosimy o wskazanie jak działka i budynki/budowle były wykorzystywane przez Dłużnika od chwili ich nabycia?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada informacji, czy nieruchomość przedmiotowa byłą wykorzystywana przez Dłużnika w prowadzonej działalności. Z odpowiedzi udzielonej na pytania uprzednio zadane Dłużnikowi wynika, iż „ Dłużnik oświadczył, ze nieruchomość jest pustostanem”

e)Czy ww. nieruchomość była wykorzystywana przez dłużnika do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej z opodatkowania tym podatkiem, niepodlegającej opodatkowaniu VAT?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie posiada informacji od dłużnika.

f)Czy budynki/budowle znajdujące się na działce nr 1 były kiedykolwiek przedmiotem zawartych przez Dłużnika z podmiotami trzecimi umów najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze? Informacje prosimy podać oddzielnie dla każdego budynku.

Odpowiedź: Dłużnik nie informował Wnioskodawcy o jakichkolwiek umowach z podmiotami trzecimi, których przedmiotem byłaby rzeczona nieruchomość.

Braki w wiedzy co do stanu prawnego i faktycznego nieruchomości po stronie Wnioskodawcy wynikają z faktu, iż Dłużnik, udzieliwszy zdawkowej odpowiedzi na poprzednio zadane pytania, nie reaguje na próby kontaktu. Co za tym idzie, pozyskanie żądanych informacji celem odpowiedzi na wezwanie jest niemożliwe i nie jest to winą Wnioskodawcy.

Wnioskodawca przekazał Organowi wszelkie posiadane przez niego informacje.

Pytanie oznaczone we wniosku nr 1

Czy planowana sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego i dostawa prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącą działkę nr 1 kwalifikuje się w zakresie przedmiotowymi i podmiotowym opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361, dalej jaki u.p.t.u.):

Organy egzekucyjne określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm., dalej jako O.p.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 u.p.t.u. wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Płatnikami podatku od towarów i usług mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika.

Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik.

Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 6 u.p.t.u.:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z dyspozycją art. 7 ust. 1 u.p.t.u.:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2.wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3.wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4.wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5.ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6.oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7.zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki, budowle oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 u.p.t.u., a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 u.p.t.u.:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z dyspozycja art. 15 ust. 2 u.p.t.u.:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W związku z powyższym, zaznaczyć należy, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2, powinien być uznany za podatnika VAT. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości, jest ustalenie, m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347 str. 1 z późn. zm., dalej jako Dyrektywa 2006/112/WE), podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji: dostawa terenu budowlanego.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Do celów ust. 1 lit. b "teren budowlany" oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE

Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje: odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z powyższych norm wynika, iż przez podatnika podatku od wartości dodanej może zostać uznana każda osoba, która to okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych. Czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W przedmiotowym stanie faktycznym, Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności poprzez sprzedaż w drodze licytacji prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących działki nr 1.

Zważywszy na fakt, iż Dłużnik nabył ww. prawo w ramach swojej działalności gospodarczej, dostawa przez Dłużnika prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiąca działkę nr 1 będzie miała miejsce z majątku należącego do przedsiębiorstwa Dłużnika. Co za tym, dostawa ta będzie mieściła się w zakresie przedmiotowym opodatkowania VAT i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składników majątku przedsiębiorstwa Dłużnika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej uznania Dłużnika za podatnika a dostawę prawa użytkowania wieczystego za opodatkowaną podatkiem od towarów i usług ( pytanie nr 1).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 wyżej powołanej ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Działalność gospodarcza – zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan przeciwko Dłużnikowi – B.B. – postępowanie egzekucyjne z nieruchomości (…). Przedmiotem egzekucji ma być prawo wieczystego użytkowania nieruchomości, na którą składa się działka gruntu nr (…) w części zabudowana budynkiem dworca kolejowego. Pozostała niezabudowana część działki stanowi teren utwardzony z kostki granitowej i płyt betonowych. Do nieruchomości doprowadzono przyłącza: energii elektrycznej, wody miejskiej, kanalizacji ogólnospławnej i sieci gazowej. Budynek dawnego dworca, ogrodzenie jak i zadrzewienie znajdujące się na działce wpisane zostały do rejestru zabytków (…) decyzją nr (…) z 31 maja 1989 r. W chwili nabycia nieruchomości dłużnik prowadził działalność gospodarczą oraz był podatnikiem podatku VAT. Dłużnik nie odliczył podatku naliczonego w związku z zakupem przedmiotowej nieruchomości. Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków oraz budowli – nie odliczono podatku z tego tytułu. Nie doszło do odliczenia podatku w związku z zakupem przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość znajduje się w posiadaniu dłużnika, wszelkie pożytki i przynależności należą do dłużnika. Nieruchomość jest pustostanem.

Przedstawione przez Pana okoliczności sprawy wskazują, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży zabudowanej działki gruntu nr 1 dłużnik będzie podatnikiem podatku od towarów i usług zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem mamy tu do czynienia ze zbywaniem majątku, który z uwagi na charakter zabudowy nie mógł stanowić „ majątku prywatnego” w rozumieniu orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92. O tym, że opisana nieruchomość nie mogła być wykorzystywana przez dłużnika jako majątek prywatny co celów osobistych świadczy niewątpliwie charakter zabudowy działki, o którym mowa we wniosku, bowiem przedmiotowa nieruchomość stanowi grunt w części zabudowany budynkiem dawnego dworca kolejowego, pozostałą niezabudowaną część działki stanowi teren utwardzony z kostki granitowej i płyt betonowych. Należy wskazać, że budynek dworca kolejowego należy użytkować zgodnie z przeznaczeniem, zatem dworzec kolejowy służy do prowadzenia w nim dostosowanej do warunków technicznych działalności gospodarczej, nie jest on natomiast przeznaczony, jak sama nazwa wskazuje, do stałego lub czasowego zamieszkiwania bądź innego wykorzystywania do celów osobistych. Tym samym okoliczności te nie wskazują, aby mógł to być majątek prywatny dłużnika.

W konsekwencji, dostawa ww. nieruchomości (działki gruntu nr 1 zabudowanej w części budynkiem dawnego dworca kolejowego a w pozostałej części utwardzony kostką granitową i płytami betonowymi) w drodze licytacji komorniczej, będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż w związku z jej dostawą Płatnik będzie występował jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, zaś Pan jako komornik będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w związku z tą sprzedażą.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pyt nr 1 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie uznania Dłużnika za podatnika podatku VAT a dostawę prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (…) za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego nad należnym przez potencjalnego Nabywcę działki (pytanie oznaczone nr 2 we wniosku)zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.