
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe w części prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w zakresie uznania najmu nieruchomości za prowadzenie działalności gospodarczej oraz wliczania kwoty sprzedaży z tytułu tych usług do wartości sprzedaży o którym mowa w art. 113 ust. 1 oraz prawidłowe w zakresie sposobu obliczania kwoty limitu oraz możliwości ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 6 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej który dotyczy skutków podatkowych dotyczących zastosowania art. 113 ustawy.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni od 1 października 2011 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.) na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Przedmiotem tejże działalności gospodarczej w latach 2020-2024 jest:
- 47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet (przeważający przedmiot działalności gospodarczej);
- 47.99.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową, straganami i targowiskami;
- 47.89.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach;
- 47.82.Z Sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia prowadzona na straganach i targowiskach;
- 47.75.Z Sprzedaż detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
Wnioskodawczyni prowadzi sprzedaż detaliczną wyłącznie na terenie kraju. Sprzedaż na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT jest rejestrowana na kasie fiskalnej. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności w zakresie opisanym w art. 113 ust. 13, ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm., zwanej dalej „ustawą VAT”).
Wnioskodawczyni dokonuje dostaw towarów podatnikom VAT jedynie sporadycznie.
Wnioskodawczyni od dnia 1 stycznia 2019 r. korzysta ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. Na paragonach fiskalnych wydawanych konsumentom znajdowała się adnotacja „Sprzedaż zwoln. PTU E”.
Z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEiDG w latach 2020-2023 Wnioskodawczyni osiągnęła następujące przychody, wykazane z zeznaniach PIT-28:
- 2020: (…) zł;
- 2021: (…) zł;
- 2022: (…) zł;
- 2023: (…) zł.
W zakresie powyższej sprzedaży cena ustalona przez Wnioskodawczynię była ostateczną ceną jaką klienci zgadzali się zapłacić za towar. Wnioskodawczyni nie stosowała w umowach sprzedaży, zawieranych z klientami jakichkolwiek postanowień umownych stanowiących, że w sytuacji, gdy sprzedaż Wnioskodawczyni powinna być opodatkowana VAT, to cena po dokonaniu transakcji ulegnie zwiększeniu i klient powinien dopłacić Wnioskodawczyni równowartość podatku VAT. To samo dotyczy dokonanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży w roku 2024.
Wnioskodawczyni jest także właścicielką trzech lokali mieszkalnych w majątku prywatnym, które w latach 2020-2023, w różnych okresach, wynajmowała osobom fizycznym wyłącznie na ich własne cele mieszkaniowe (tzw. najem prywatny). Pierwszy z lokali mieszkalnych, przy (…), Wnioskodawczyni nabyła od swojej siostry na własne cele mieszkaniowe w roku 2013 ze środków własnych oraz środków otrzymanych z darowizny od matki. Wnioskodawczyni mieszkała w tym lokalu podczas nauki w technikum (…) w (…). Zakup lokalu był wówczas dla Wnioskodawczyni niezbędny ze względu na długi czas dojazdu z rodzinnej miejscowości do szkoły w (…).
Po zakończeniu technikum i dodatkowych kursów, Wnioskodawczyni wyprowadziła się do (…) pod (…), gdyż w latach 2016-2017 odbywała naukę w szkole fryzjerskiej w (…).
Lokal mieszkalny przy (…) Wnioskodawczyni zaczęła wynajmować od 2018 r. Miesięczna stawka czynszu w latach 2021-2023 wynosiła od 1500 zł do 1650 zł. W roku 2017 Wnioskodawczyni podjęła decyzję o zakupie mieszkania w (…), do którego zamierzała przeprowadzić się wraz ze swoim ówczesnym partnerem. Mieszkanie zostało oddane do użytkowania przez dewelopera i wydane Wnioskodawczyni w 2018 r. W międzyczasie Wnioskodawczyni rozstała się ze swoim partnerem i powróciła w rodzinne strony, gdzie po pewnym czasie urodziła córkę. Postanowiła nie sprzedawać lokalu w (…), ze względu na jego bliskość do (…), z którego w przyszłości mogłaby korzystać córka Wnioskodawczyni w razie, gdyby chciała się uczyć w (…).
Wynajmowanie lokalu rozpoczęła w 2019 r. Miesięczna stawka czynszu w latach 2021-2023 wynosiła od 1700 zł do 2000 zł. W roku 2021 Wnioskodawczyni kupiła kolejne mieszkanie w (…) przy (…), które było wynajmowane osobom trzecim na cele mieszkalne jedynie od 9 grudnia 2021 r. do 31 maja 2022 r. za miesięczny czynsz w wysokości 1800 zł. Od 1 czerwca 2022 r. do dzisiaj w lokalu tym mieszka Wnioskodawczyni wraz z rodziną.
We wszystkich zawieranych umowach najmu zawarte są postanowienia, że najem lokalu następuje wyłącznie na cele mieszkalne, a najemcy nie mogą w nich prowadzić działalności gospodarczej. W okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2023 r.
Wnioskodawczyni osiągnęła następujące łączne roczne przychody z tytułu tzw. najmu prywatnego lokali mieszkalnych: przy (…), przy ul. (…) oraz w (…), wykazane w zeznaniach PIT-28:
- 2020: (…) zł
- 2021: (…) zł;
- 2022: (…) zł;
- 2023: (…) zł.
Pytania
1)Czy wykonywana przez Wnioskodawczynię działalność w zakresie tzw. najmu prywatnego stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT?
2)W razie twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy wartość sprzedaży osiągniętej przez Wnioskodawczynię z tytułu świadczenia usług tzw. najmu prywatnego należy wliczać do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT?
3)W razie twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 2, czy po przekroczeniu przez Wnioskodawczynię limitu wartości sprzedaży o którym mowa w art. 113. ust. 5 ustawy o VAT, wartości dokonanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży niezwolnionej przedmiotowo z VAT powinny być traktowane jako kwoty już zawierające podatek VAT (tj. jako kwoty brutto; podatek powinien zostać obliczony metodą "w stu")?
4)W razie twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 3, czy na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy o VAT Wnioskodawczyni ma prawo ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT od dnia 1 stycznia 2023 r., mimo niezłożenia w terminie, o którym mowa w art. 96 ust. 12 ustawy VAT aktualizacji, zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R w zakresie danych objętych zawiadomieniem o ponownym zwolnieniu?”
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawczyni wykonywana przez nią działalność w zakresie tzw. najmu prywatnego nie podlega pod ustawę VAT, gdyż nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy VAT.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT oraz art. 8 ust. 1 ustawy VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Z treści art. 15 ust. 1 ustawy VAT wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Wnioskodawczyni w zakresie swoich prywatnych nieruchomości nie działa jak typowy usługodawca, tj. w sposób zorganizowany i w celach zarobkowych. Wnioskodawczyni nie nabyła lokali mieszkalnych w celu ich wynajmowania, ponieważ zakup każdej z nieruchomości w pierwszej kolejności miał służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni.
Wnioskodawczyni wynajmuje nieruchomości na okresy długoterminowe i nie podejmuje działań mających na celu zwiększenie zysków z posiadanego majątku, tj. nie ponosi nakładów na zwiększenie wartości wynajmowanych mieszkań, nie szuka aktywnie nowych najemców w celu uzyskiwania wyższych kwot z tytułu najmu.
Wnioskodawczyni nie działa zatem jak typowy usługodawca, szukający maksymalizacji zarobku, ale jak osoba zarządzająca swoim prywatnym majątkiem. Stopień zaangażowania Wnioskodawczyni ogranicza się do podpisywania umów najmu, pobierania czynszu najmu i ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem nieruchomości. Należy zatem uznać, że Wnioskodawczyni zarządza jedynie prywatnym majątkiem, a uzyskiwane przychody służą przede wszystkim pokryciu kosztów posiadania majątku prywatnego, a nie uzyskaniu zarobku.
Art. 15 ust. 2 ustawy VAT należy odczytywać w ten sposób, że zdanie pierwsze stanowi definicję działalności gospodarczej, podczas gdy zdanie drugie tego artykułu jest przykładem wykonywania działalności gospodarczej.
Działalność Wnioskodawczyni należy zatem w pierwszej kolejności ocenić z punktu widzenia zdania pierwszego przytoczonego przepisu i porównać do „działalności usługodawców”. Nie ulega wątpliwości, że celem typowego usługodawcy jest uzyskanie zarobku ze świadczonych usług.
Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że Wnioskodawczyni nie zachowuje się jak typowy usługodawca, gdyż celem jest przede wszystkim pokrycie kosztów generowanych przez posiadane lokale mieszkalne a nie generowanie zysku.
Ad 2
W przypadku uznania, że wykonywana przez Wnioskodawczynię działalność w zakresie tzw. najmu prywatnego stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że wartości sprzedaży osiągane z tytułu tej działalności nie wliczają się do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT, gdyż jest to sprzedaż z tytułu odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT w związku z art. 43 ust. 20 ustawy VAT.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy VAT do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 790, 1114, 1463 i 1693).
I dalej zgodnie z art. 43 ust. 20 ustawy VAT zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy.
W świetle powyższych przepisów przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku usług najmu są następujące:
- świadczenie usługi na własny rachunek,
- charakter mieszkalny wynajmowanej lub wydzierżawianej nieruchomości,
- mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy,
- niewykonywanie usług sklasyfikowanych w PKWiU 55 tj. usług związanych z zakwaterowaniem.
Wszystkie powyższe przesłanki są spełnione w przypadku Wnioskodawczyni, bowiem wynajmuje ona we własnym imieniu lokale mieszkalne znajdujące się w jej majątku prywatnym, z przeznaczeniem wyłącznie na cele mieszkaniowe najemców na podstawie umów najmu zawartych z osobami fizycznymi.
Zgodnie z zawartymi umowami najemcy nie mogą w wynajmowanych lokalach prowadzić działalności gospodarczej.
Wnioskodawczyni nie świadczy także usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy VAT tj. usług związanych z zakwaterowaniem sklasyfikowanych w PKWiU 55.
Zgodnie zatem z art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT sprzedaży ze świadczenia przez Wnioskodawczynię usług tzw. najmu prywatnego nie należy uwzględniać w wartości sprzedaży (limicie obrotu) uprawniającej Wnioskodawczynię do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT.
Stanowisko Wnioskodawczyni potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. 0114- KDIP4-2.4012.233.2024.2.MŻA, w której organ stwierdził, że „skoro lokal mieszkalny wynajmowany jest (...) najemcom wyłącznie w celu zaspokojenia ich własnych potrzeb mieszkaniowych, bez możliwości np. prowadzenia w nim działalności gospodarczej, a zawarte umowy nie będą miały charakteru krótkoterminowego to w analizowanym przypadku zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku na podstawie ar. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.
W konsekwencji (...) „usługi najmu osobom prywatnym lokalu na cele mieszkaniowe, korzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy nie należy uwzględniać do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy jako wartości sprzedaży zwolnionej.”
Ad 3
W przypadku uznania, że wartość sprzedaży z tytułu wykonywanej przez Wnioskodawczynię działalności w zakresie tzw. najmu prywatnego należy wliczyć do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT.
Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że po przekroczeniu limitu tej wartości (200.000 zł), wartości dokonanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży niezwolnionej przedmiotowo z VAT powinny być traktowane jako kwoty już zawierające podatek VAT (powinny być traktowane jako sprzedaż brutto - podatek powinien być liczony metodą „w stu”).
Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy VAT, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy VAT podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.
Przepisy te stanowią implementację następujących przepisów Dyrektywy Rady nr 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej: Artykułu 73, zgodnie z którym, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Artykułu 78 lit. a, zgodnie z którym do podstawy opodatkowania wlicza się (...) podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT (...).
Na gruncie przywołanych przepisów dyrektywy Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej mając na względzie zasadę neutralności opodatkowania podatkiem od towarów i usług kilkukrotnie orzekł, że jeżeli na dokumentach sprzedażowych wykazano niewłaściwą stawkę podatku VAT lub nie wykazano żadnej stawki podatku VAT, cenę lub kwotę wskazaną na tych dokumentach należy jednak uznać za zawierającą już VAT, chyba że w świetle przepisów krajowych, sprzedawca posiada narzędzia umożliwiające mu przeniesienie podatku VAT na odbiorców końcowych i odzyskanie należności.
Tak wynika między innymi z:
- postanowienia Trybunału (siódma izba) z dnia 5 lutego 2024 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Supremo Tribunal Administrativo - Portugalia) - DC/ Autoridade TributarLB Aduaneira w sprawi C-377/23 (Dz.U.UE.C.2024.2131), zgodnie z którym art. 73 dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w związku z art. 78 lit. a i art. 2 ust. 2 lit. b tej dyrektywy, należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy podatnik podatku od wartości dodanej (VAT) błędnie wykazał na fakturach wystawionych konsumentom końcowym zerową stawkę VAT, podczas gdy miała zastosowanie wyższa stawka, cenę lub kwotę wskazaną na tych fakturach należy jednak uznać za cenę zawierającą już VAT, chyba że zgodnie z prawem krajowym podatnik ma możliwość przeniesienia na konsumentów końcowych i odzyskania od nich VAT odpowiadającego zastosowaniu skorygowanej stawki.
- wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 lipca 2021 r. w sprawie C-521/19 (Dz.U.UE.C 2021.527), z zgodnie z którym Dyrektywę 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, a w szczególności jej art. 73 i 78, w świetle zasady neutralności podatku od wartości dodanej (VAT), należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy podatnicy VAT w wyniku oszustwa nie zgłosili administracji podatkowej zaistnienia transakcji, nie wystawili faktur ani nie wskazali dochodów osiągniętych przy tej transakcji w deklaracji dotyczącej podatków bezpośrednich, odtworzenie przez dane organy podatkowe w ramach kontroli takiej deklaracji kwot zapłaconych i otrzymanych przy rozpatrywanej transakcji należy uznać za cenę, która zawiera już podatek VAT, chyba że zgodnie z prawem krajowym podatnicy mają możliwość późniejszego przeniesienia i odliczenia VAT, o którym mowa, niezależnie od oszustwa.
- wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie C-249/12 i C-250/12 (Dz.U.UE.C.2014.9), zgodnie z którym Dyrektywę 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, a w szczególności jej art. 73 i 78 należy interpretować w ten sposób, że jeżeli cena towaru została ustalona przez strony bez żadnej wzmianki dotyczącej podatku od wartości dodanej, a dostawca tego towaru jest osobą zobowiązaną z tytułu podatku od wartości dodanej należnego w związku z czynnością podlegającą opodatkowaniu, ustalona cena, w przypadku gdy dostawca nie może odzyskać od nabywcy podatku od wartości dodanej, którego żąda organ podatkowy, powinna być uznana za cenę obejmującą już podatek od wartości dodanej. Wnioskodawczyni, będąc w przekonaniu, że wartości sprzedaży z tytułu świadczenia usług tzw. najmu prywatnego nie uwzględnia się w limicie wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 i ust. 5 ustawy VAT, uprawniających do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT, przez cały rok 2021, 2022, 2023, a także w roku 2024 do dnia złożenia wniosku o interpretację dokonywała sprzedaży towarów w ramach wykonywanej jednoosobowej działalności gospodarczej nie wykazując podatku VAT należnego na paragonach fiskalnych lub fakturach.
Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że sprzedaż towarów przez Wnioskodawczynię już się dokonała, a cena ustalona przez Wnioskodawczynię była ostateczną ceną jaką klienci zgadzali się zapłacić za towar.
Brak jest również jakichkolwiek postanowień umownych z klientami stanowiących, że w sytuacji, gdy sprzedaż Wnioskodawczyni powinna być opodatkowana podatkiem VAT, to cena po dokonaniu transakcji ulegnie zwiększeniu i klient powinien dopłacić Wnioskodawczyni równowartość podatku.
Nie ma zatem prawnej i „fizycznej” możliwości „odzyskania” podatku VAT od klientów (poprzez zwiększenie ceny już po dokonanej transakcji).
Mając na względzie powyższe, wartość sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawczynię w zakresie dostaw towarów lub usług niezwolnionych przedmiotowo z podatku VAT, po przekroczeniu limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i art. 113 ust. 5 ustawy VAT, należy traktować jako kwoty brutto, zawierające w sobie już podatek VAT.
Przekroczenie limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i ust. 5 ustawy VAT nie ma wpływu na sprzedaż zwolnioną przedmiotowo z VAT (z tytułu świadczenia usług tzw. najmu prywatnego).
Ad 4
W przypadku uznania, że po przekroczeniu przez Wnioskodawczynię limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT (200.000 zł) wartości dokonanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży niezwolnionej z VAT powinny być traktowane jako kwoty już zawierające podatek VAT (powinny być traktowane jako sprzedaż brutto - podatek powinien być liczony metodą „w stu”), Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że ma ona prawo skorzystać ponownie ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT począwszy od dnia 1 stycznia 2023 r., mimo niezłożenia w terminie, o którym mowa w art. 96 ust. 5 ustawy VAT, aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R w zakresie danych objętych zawiadomieniem o ponownym zwolnieniu.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy VAT, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy VAT podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Wnioskodawczyni posiadała prawo do korzystania w 2021 r. ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT, gdyż w 2020 r. osiągnięta przez nią wartość sprzedaży nie przekroczyła 200.000 zł.
Zdaniem organu wyrażonym w toku czynności sprawdzających, Wnioskodawczyni utraciła jednak prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT w trakcie roku 2021, bowiem w tym roku doszło do przekroczenia limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy VAT.
Począwszy od czynności, którą Wnioskodawczyni przekroczyła w 2021 roku limit wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 5 ustawy VAT, Wnioskodawczyni powinna była zarejestrować się jako podatnik VAT czynny. Wartość sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawczynię w roku 2022 wyniosła (...) zł brutto (tj. z uwzględnieniem 23% podatku VAT) z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz (...) zł brutto (sprzedaż zwolniona) z tytułu tzw. najmu prywatnego.
Wartość sprzedaży netto, bez uwzględnienia podatku VAT, wyniosła zatem w 2022 r. łącznie (...) zł ((...) zł netto z tytułu prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej oraz (...) zł z tytułu tzw. najmu prywatnego).
Oznacza to, że spełnione zostały przesłanki do ponownego skorzystania przez Wnioskodawczynię z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT, począwszy od 01 stycznia 2023 r., gdyż:
i. upłynął rok, licząc od końca roku (2021), w którym Wnioskodawczyni utraciła prawo do zwolnienia, a także
ii. w roku 2022 wartość sprzedaży dokonana przez Wnioskodawczynię nie przekroczyła 200.000 zł netto (bez podatku VAT) - wartość sprzedaży netto wyniosła 184.131 zł.
Zgodnie z art. 96 ust. 5 ustawy VAT, jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3 (m.in. wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9), rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1)przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2)przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3)przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4)przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Zgodnie z art. 96 ust. 12 ustawy VAT, jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.
Obowiązek ten nie dotyczy przypadków, gdy następuje wyłącznie zmiana danych objętych obowiązkiem aktualizacji na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zdanie drugie nie ma zastosowania w przypadku, gdy zgłaszana zmiana powoduje zmianę właściwości organu podatkowego. Jednocześnie art. 96 ust. 5 i 12 ustawy VAT nie wprowadzają jakichkolwiek sankcji związanych z przekroczeniem terminów, o których mowa w tych przepisach.
Z kolei art. 113 ust. 11 ustawy VAT nie uzależnia prawa do wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w organie podatkowym. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia.
Tym samym Wnioskodawczyni nadal posiada prawo do skorzystania z ponownego zwolnienia podmiotowego z podatku VAT, nawet w przypadku złożenia deklaracji aktualizującej VAT-R po upływie 7 dniowego terminu.
Stanowisko Wnioskodawczyni potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane w podobnych sprawach, w tym m.in.:
i) interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z 26 stycznia 2024 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.560.2023.2.DS , w której stwierdzono: „Należy nadmienić, że przepis art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia prawa do wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia. (...) fakt złożenia zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia Panią prawa do wyboru przysługującego jej zwolnienia, pomimo niedopełnienia obowiązku rejestracyjnego w wymaganym przepisami terminie. Zatem, może Pani korzystać ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług począwszy od 1 stycznia 2023 r., w sytuacji złożenia zawiadomienia aktualizacyjnego VAT-R o zmianie w listopadzie 2023 r.”
ii) interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 listopada 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.402.2022.2.BG, w której stwierdzono: „Należy nadmienić, że przepis art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia prawa do wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia. (.) może Pani korzystać ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług począwszy od 1 stycznia 2021 r., w sytuacji złożenia zawiadomienia aktualizacyjnego VAT-R o zmianie po 7 stycznia 2022 r.”;
iii)interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 grudnia 2018 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.756.2018.2.MSU, w której stwierdzono: „Wymieniony art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia prawa wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia”;
iv)interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 grudnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.482.2017.1.JK, w której stwierdzono: „Odnośnie momentu złożenia deklaracji VAT-R należy wskazać, że w związku ze zmianą danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym Wnioskodawca powinien w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana, zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego poprzez złożenie aktualizującego zgłoszenia VAT-R, zaznaczając, że będzie korzystał (korzysta) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy oraz podając datę, od której będzie korzystał lub już korzysta ze zwolnienia. Należy nadmienić, że wymieniony art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia prawa do wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe w zakresie uznania najmu nieruchomości za prowadzenie działalności gospodarczej oraz wliczania kwoty sprzedaży z tytułu tych usług do wartości sprzedaży o którym mowa w art. 113 ust. 1 oraz prawidłowe w zakresie prawidłowego obliczania kwoty limitu oraz możliwości ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi) jak również podmiotu świadczącego usługę.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.
Na podstawie art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Umowa najmu jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Wobec tego, umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i pobierania pożytków, w związku z czym stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu najmu przez najemcę.
Oznacza to, że czynność polegająca na najmie nieruchomości (w tym lokalu mieszkalnego) w zamian za uzyskane wynagrodzenie spełnia warunki do uznania tej czynności za świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni od 1 października 2011 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem tejże działalności gospodarczej w latach 2020-2024 jest w głównej mierze sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet.
Wnioskodawczyni jest także właścicielką trzech lokali mieszkalnych w majątku prywatnym, które w latach 2020-2023, w różnych okresach, wynajmowała osobom fizycznym wyłącznie na ich własne cele mieszkaniowe (tzw. najem prywatny). Z tytułu najmu lokali Wnioskodawczyni otrzymywała określony w umowie czynsz.
Wątpliwości Wnioskodawczyni w pierwszej kolejności odnoszą się do kwestii tego czy wykonywana działalność w zakresie tzw. najmu prywatnego stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT?
Na potrzeby ustawy o VAT wprowadzono definicje podatnika.
Art. 15 ust. 1 ustawy wskazuje bowiem, że:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że świadczenie usług najmu wypełnia, określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli jest wykonywane w sposób ciągły do celów zarobkowych, bez względu na to, czy najem jest prowadzony w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Bez znaczenia w tej sytuacji jest również rodzaj zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Zatem opisany we wniosku „najem prywatny” wpisuje się w działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Pani z tytułu tej czynności występuje w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Mieszkania bowiem wykorzystywane są przez Panią w celu zarobkowym. Ponosi Pani bowiem korzyści materialne z tytułu ich wynajmowania chociażby w postaci braku płatności kosztów związanych z ich utrzymaniem. Tym samym, wykonywane przez Panią czynności najmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.
W związku z powyższym Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonych we wniosku nr 1 uznałem za nieprawidłowe.
Pani wątpliwości dotyczą również ustalenia kwestii czy wartość sprzedaży z tytułu usług najmu nieruchomości należy wliczać do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ustawy.
Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2)odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a)transakcji związanych z nieruchomościami,
b)usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c)usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3)odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy:
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Na podstawie art. 113 ust. 13 ustawy:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami, pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Obliczając limit sprzedaży uprawniający podatnika do zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, po przekroczeniu którego podatnik traci prawo do zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, nie bierze się pod uwagę m.in. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości. Transakcje pomocnicze natomiast to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności.
Opisany we wniosku wynajem lokalu mieszkalnego pomimo, że korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy nie mieści się w dyspozycji przepisów art. 113 ust. 2 ustawy, wskazującego czynności, których nie wlicza się do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Podkreślenia wymaga, że prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej w zakresie usługi najmu przedmiotowego lokalu nie można uznać za działalność świadczoną pomocniczo. Jest to - jak jednoznacznie wynika z przedstawionego opisu sprawy, obok działalności w zakresie sprzedaży detalicznej towarów, drugi rodzaj wykonywanej przez Panią działalności. Zatem najem lokalu mieszkalnego za wynagrodzeniem nie ma charakteru transakcji pomocniczych do świadczonej przez Panią działalności związanej ze świadczeniem usług m.in. usług badania rynku i opinii publicznej, lecz są to dwie różne transakcje podstawowe - w zakresie odrębnego rodzaju (przedmiotu) wykonywanej przez Panią działalności gospodarczej. Tym samym bez znaczenia jest w opisanej sytuacji fakt, że nie zajmuje się Pani najmem jako profesjonalny przedsiębiorca.
Ponadto zwrócić należy uwagę, że zwolnienie wynikające z art. 113 ustawy jest zwolnieniem podmiotowym, co oznacza, że jest związane bezpośrednio z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, która w standardowych warunkach podlegałaby opodatkowaniu. Zwolnienie to odnosi się do konkretnego limitu wynikającego ze sprzedaży (odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług) danego podatnika. Skoro, jak wyżej wskazano wykonuje Pani oprócz działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy wysyłkowe lub Internet również działalność gospodarczą w zakresie wynajmu, to bez względu na to, że nie zajmuje się Pani wynajmem jako profesjonalny przedsiębiorca sprzedaż z tej działalności również powinna być wliczana do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
W konsekwencji, odpłatne świadczenie przez Panią usług najmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe, jako transakcji związanych z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, każdorazowo podlega wliczeniu do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Zatem odpowiadając na Pani pytanie wskazać należy, że osiągane przez Panią przychody z wynajmu prywatnej nieruchomości należało wliczyć do limitu zwolnienia podmiotowego, określonego w art. 113 ust. 1 ustawy zarówno w latach 2020-2024 jak i należy je wliczyć do ww. limitu w kolejnych latach, w których będą świadczone te usługi.
W związku z powyższym Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 uznałem za nieprawidłowe.
Pani wątpliwości dotyczą również kwestii czy po przekroczeniu przez Wnioskodawczynię limitu wartości sprzedaży o którym mowa w art. 113. ust. 5 ustawy o VAT, wartości dokonanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży niezwolnionej przedmiotowo z VAT powinny być traktowane jako kwoty już zawierające podatek VAT (tj. jako kwoty brutto; podatek powinien zostać obliczony metodą "w stu").
Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
W myśl z art. 96 ust. 3 ustawy:
Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy:
Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
Według art. 96 ust. 5 ustawy:
Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni – do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1)przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2)przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3)przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4)przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Na mocy art. 96 ust. 10 ustawy:
Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.
Na podstawie art. 96 ust. 12 ustawy:
Jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Obowiązek ten nie dotyczy przypadków, gdy następuje wyłącznie zmiana danych objętych obowiązkiem aktualizacji na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zdanie drugie nie ma zastosowania w przypadku, gdy zgłaszana zmiana powoduje zmianę właściwości organu podatkowego.
Z ww. przepisu wynika, że w przypadku utraty prawa do zwolnienia podmiotowego podatnik jest zobowiązany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do podatku VAT przed dniem, w którym traci prawo do tego zwolnienia.
Z opisu sprawy wynika, że w latach 2020-2023 korzystała Pani ze zwolnienia podmiotowego. Wynagrodzenie jakie otrzymywała Pani w związku ze sprzedażą towarów, było wynagrodzeniem ostatecznym na które zgodzili się nabywcy. Nie stosowała Pani w umowach sprzedaży, zawieranych z klientami jakichkolwiek postanowień umownych stanowiących, że w sytuacji, gdy sprzedaż powinna być opodatkowana VAT, to cena po dokonaniu transakcji ulegnie zwiększeniu i klient powinien dopłacić równowartość podatku VAT.
Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Z powyższych przepisów wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.
Jak już wyżej wskazano przychody z prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet oraz z najmu nieruchomości powinny być sumowane. Jak wynika z opisu sprawy w roku 2021 r. przekroczyła Pani limit 200 000 zł i w związku z tym powinna Pani dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R i zarejestrować się jako podatnik VAT czynny. Jednakże, jak z wniosku wynika, tej czynności Pani nie dokonała w odpowiednim czasie i traktowała Pani siebie w dalszym ciągu jako podatnika zwolnionego podmiotowego od podatku VAT. W rezultacie od momentu przekroczenia w 2021 r. limitu 200 000 zł tj. począwszy od czynności, którą przekroczyła Pani tę kwotę powinna Pani dokonać opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez Panią w ramach sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet, najem bowiem korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.
W tej sprawie, ponieważ Pani nie była świadoma momentu przekroczenia limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, w związku z art. 113 ust. 5 ustawy, za sprzedawane towary otrzymywała Pani wynagrodzenie bez podatku VAT i jednocześnie ta kwota była kwotą należną z tytułu Pani sprzedaży. Tym samym, ponieważ była to kwota ostateczna, wynikająca z umowy z nabywcą towaru, dla wyliczenia wartości sprzedaży uprawniającej Panią do ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT, na podstawie art. 113 ust. 11 może Pani dokonać wyliczenia wartości sprzedaży według metody „w stu”.
W związku z powyższym Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonych we wniosku nr 3 uznałem za prawidłowe.
Pani wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy ma Pani prawo do ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy, począwszy od 1 stycznia 2023 r.
W niniejszej sprawie w roku 2021 przekroczyła Pani limit sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży w 2022 r. nie przekroczyła kwoty 200 000 zł to może Pani korzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług na podstawie cytowanego wyżej art. 113 ust. 1 ustawy od roku 2023.
Tym samym, jeżeli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonywała Pani czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy oraz faktyczna łączna wartość sprzedaży w prowadzonej działalności gospodarczej w roku 2022 (wraz z najmem) nie przekroczyła 200 000 zł, to od 1 stycznia 2023 r. przysługiwało Pani prawo do ponownego skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy.
Przepis art. 113 ust. 11 ustawy, umożliwia podatnikowi, który stracił prawo do zwolnienia od podatku VAT lub zrezygnował z tego zwolnienia – ponowny jego wybór, po spełnieniu określonych warunków. Przepis ten, nie określa w jakim terminie podatnik jest zobowiązany o zamiarze wyboru zwolnienia poinformować urząd. W związku z tym, należy przyjąć ogólnie stosowaną zasadę aktualizacji danych wynikająca z art. 96 ust. 12 ustawy, według której podatnik o wszelkich zmianach objętych zgłoszeniem rejestracyjnym jest zobowiązany poinformować urząd w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana, czyli od momentu wyboru przez podatnika zwolnienia podmiotowego na formularzu VAT-R.
Wymieniony art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia jednak prawa wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie. Zatem fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia.
Zatem, jeżeli w 2022 r. nie osiągnięła Pani kwoty sprzedaży 200 000 zł, to miała Pani prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy od 1 stycznia 2023 r.
Tym samym Pani stanowisko w zakresie pytania nr 4 wniosku uznaję za prawidłowe.
Jednocześnie należy zauważyć, że to organ podatkowy właściwy dla podatnika decyduje ostatecznie o sposobie rejestracji podatnika jako podatnik VAT zwolniony.
Dodatkowe informacje
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny i rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku.
W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Trzeba przy tym zauważyć, że nie jestem uprawniony, do dokonania wyliczeń należności (ceny) jak i kwot podatku oraz wartości sprzedaży którą należy wliczać do limitu.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej