
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 10 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który w zakresie podatku od towarów i usług dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia darowizny w postaci Działalności związanej z najmem do Fundacji Rodzinnej. Uzupełnił go Pan pismem z 27 grudnia 2024 r. - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą: (...) (dalej: „Przedsiębiorstwo”).
Przedmiotem działalności Przedsiębiorstwa jest m.in.:
- 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.
Działalność wskazana w PKD 68.20.Z nie stanowi jedynej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, ponieważ przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest:
- 47.52.Z - Sprzedaż detaliczna drobnych wyrobów metalowych, farb i szkła prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
Wnioskodawca jest właścicielem sklepu (...), który oferuje klientom indywidualnym szeroko pojęte towary budowalno-remontowe, a także usługi w zakresie obróbek blacharskich, cięcia stali, transportu zakupionych materiałów budowlanych itp. Jest to przedmiot głównej działalności gospodarczej Wnioskodawcy (dalej jako: „Działalność Główna”).
Poza prowadzeniem Działalności Głównej, Wnioskodawca w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej wynajmuje także długoterminowo na rzecz podmiotów trzecich, niepowiązanych z Wnioskodawcą:
1.lokal o powierzchni ok. 1984,45, m2 znajdujący się w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności stanowiący wspólność ustawową małżeńską Wnioskodawcy i jego żony wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczną i drogową oraz (...) miejsca parkingowe znajdujące się na nieruchomości położonej w (...), stanowiącą działkę nr 1, dla której prowadzona jest księga wieczysta numer (...) stanowiąca wspólność ustawową małżeńską Wnioskodawcy i jego żony oraz działkach numer 2 i 3 oraz 4, której użytkownikami wieczystymi są Wnioskodawca i jego żona, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...),
2.lokal użytkowy o łącznej powierzchni 151,1 m2 składający się z pomieszczeń na parterze o powierzchni 105,6 m2 oraz pomieszczenia w piwnicy o powierzchni 45,5 m2 wyposażony w instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną i centralnego ogrzewania położony na nieruchomości znajdującej się w (...), stanowiącą działkę oznaczoną numerem 5, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...),
(dalej jako: „Nieruchomości”).
Wnioskodawca posiada zawarte umowy najmu z najemcami, których przedmiotem są Nieruchomości i uzyskuje z tego tytułu comiesięczny przychód (dalej jako: „Działalność związana z najmem”).
Działalność związana z najmem została przez Wnioskodawcę wyodrębniona od Działalności Głównej. Mianowicie Wnioskodawca oddzielnie przypisuje do Działalności związanej z najmem przychody i koszty, a prowadzona przez niego ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie do Działalności związanej z najmem także należności i zobowiązań.
Ponadto, Wnioskodawca dokonał wyodrębnienia Działalności związanej z najmem oraz jest w stanie alokować do tej działalności składniki materialne i niematerialne. Chociaż Działalność związana z najmem nie jest wyodrębniona w strukturze organizacyjnej prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności w sposób formalny, to jej wyodrębnienie ma charakter faktyczny. W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę relatywnie niewielką skalę prowadzonej przez niego działalności, nie ma potrzeby, aby Działalność związana z najmem została wyodrębniona w strukturze jako oddział lub dział. Brak jest też konieczności, aby do Działalności związanej z najmem zostali przypisani określeni pracownicy, ponieważ działalność w postaci najmu tego nie wymaga. Nie zmienia jednak to faktu, że faktycznie wyodrębnienie to ma miejsce.
W ocenie Wnioskodawcy, faktyczne wyodrębnienie Działalności związanej z najmem pozwala także prowadzić działalność w przedmiocie najmu Nieruchomości samodzielnie, w oderwaniu od Działalności Głównej. Prowadzenie Działalności związanej z najmem jest bowiem możliwe z wykorzystaniem składników majątkowych przynależących do tej działalności, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi czy w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy.
Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca wraz ze swoją małżonką B.B., są fundatorami Fundacji Rodzinnej Rodziny (...), która została utworzona na mocy aktu założycielskiego sporządzonego w dniu (...) lutego 2024 r. w formie aktu notarialnego przez notariuszem (...) (dalej jako: „Fundacja Rodzinna”). Fundacja Rodzinna została wpisana do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w dniu 13 sierpnia 2024 r. pod numerem (...).
Głównymi celami Fundacji Rodzinnej, które wynikają z treści statutu jest gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie Beneficjentów Fundacji Rodzinnej oraz spełnianie świadczeń na rzecz Beneficjentów.
Cele szczegółowe Fundacji Rodzinnej są następujące:
1)zapewnienie sukcesji działalności gospodarczej i mienia prywatnego Fundatorów,
2)utrzymanie w przyszłości Fundatorów ze środków F.R., w tym poprzez zapewnienie dożywotnio dotychczasowego poziomu życia,
3)wsparcie Beneficjentów F.R. w edukacji,
4)udzielanie pomocy Beneficjentom w razie zaistnienia szczególnej potrzeby,
5)wsparcie w dofinansowaniu leczenia Beneficjentów,
6)dokonywanie inwestycji,
7)aktywne zarządzanie aktywami F.R. celem pomnażania majątku rodzinnego,
8)finansowanie funkcjonowania F.R. oraz spółek, w których F.R. posiada bezpośrednio lub pośrednio udział kapitałowy,
9)dążenie do zapewnienia rozwoju potencjału finansowego spółek, w których F.R. posiada bezpośrednio lub pośrednio udział kapitałowy,
10)utrzymywanie więzi rodzinnych.
Fundacja Rodzinna została zawiązana przez Wnioskodawcę i jego żonę z myślą o zabezpieczeniu i usprawnieniu procesu sukcesyjnego i tym samym wydzielenie do odrębnego podmiotu części majątku przynoszącego pasywny dochód w celu jego reinwestycji.
Wnioskodawca zamierza w przyszłości wnieść, jako darowiznę do Fundacji Rodzinnej, Działalność związaną z najmem. Oznacza to, że przedmiotem rozważanej darowizny będą wskazane składniki materialne i niematerialne oraz wszystkie przypisane do tej części działalności aktywa oraz pasywa, w tym umowy najmu. Fundacja Rodzinna po nabyciu Działalności związanej z najmem zamierza kontynuować najem Nieruchomości na podobnych warunkach jak Wnioskodawca. W szczególności, planowane jest zawarcie umów cesji z aktualnymi najemcami Nieruchomości.
Działalność Główna prowadzona przez Wnioskodawcę nie będzie przedmiotem darowizny do Fundacji Rodzinnej.
Przekazanie majątku Wnioskodawcy, w tym Nieruchomości na rzecz Fundacji Rodzinnej ma chronić go przed podziałem, umożliwić jego pomnażanie, a więc także czerpanie z niego korzyści, które będzie można przeznaczyć na pokrycie kosztów utrzymania osób wskazanych przez Wnioskodawcę - synów Wnioskodawcy oraz ich zstępnych.
Niewykluczone jest także, że część zysków osiągniętych przez Fundację Rodzinną z tytułu najmu Nieruchomości oraz pozostałej działalności gospodarczej prowadzonej przez Fundację Rodzinną zostanie przeznaczona na wypłatę świadczeń na rzecz beneficjentów Fundacji Rodzinnej, którymi zgodnie ze statutem są m.in. oboje Fundatorzy, tj. Wnioskodawca i jego małżonka B.B.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Działalność związana z najmem jest wykonywana osobiście przez Wnioskodawcę. Ze względu na charakter tej działalności, nie jest konieczne przypisanie do niej odrębnych pracowników.
Lokal o powierzchni ok. 1984,45 m² wraz z miejscami parkingowymi jest objęty wspólnością majątkową małżeńską. Wynajem jest realizowany w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy.
Lokal o powierzchni 151,1 m² jest również objęty wspólnością majątkową małżeńską. Wynajem tego lokalu jest realizowany w ramach wspólnego majątku małżeńskiego.
Składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem planowanej darowizny na rzecz fundacji rodzinnej:
- prawa i obowiązki wynikające z umów najmu,
- prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych w celu właściwej realizacji umów najmu, np. umów na dostawy mediów do nieruchomości, usługi odbioru odpadów, usługi dozoru nieruchomości i inne,
- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Działalności związanej z najmem, w tym dokumenty związane z umowami najmu, dokumentację podatkowo-księgową itp.
- narzędzia i sprzęt funkcjonalnie związany z Działalnością związaną z najmem.
Działalność związana z najmem jest wyodrębniona finansowo poprzez prowadzenie wyodrębnionych strumieni przychodów i kosztów. Ponadto działalność ta jest również wyodrębniona organizacyjnie.
Na moment planowanej transakcji w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy będą istnieć zobowiązania związane ze składnikami majątkowymi przypisanymi działalności związanej z najmem. Zobowiązania te będą również przedmiotem darowizny na rzecz fundacji rodzinnej.
Pytanie
Czy wniesienie w przyszłości przez Wnioskodawcę darowizny w postaci Działalności związanej z najmem do Fundacji Rodzinnej będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy wniesienie w przyszłości przez Wnioskodawcę darowizny w postaci Działalności związanej z najmem do Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zdaniem Wnioskodawcy użyte w tym przepisie pojęcie „zbycie” jest pojęciem szerszym niż sprzedaż i obejmuje każde rozporządzenie przedmiotem skutkujące przeniesieniem własności, tj. prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W szczególności, pod pojęciem „zbycie” rozumie się każdą zamianę, darowiznę czy każdą inną czynność skutkującą przeniesieniem własności części przedsiębiorstwa. Zbycie w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT obejmuje więc także darowiznę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do fundacji rodzinnej. Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa uważa się: organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Na gruncie powyższych przepisów oraz w oparciu o doktrynę prawa podatkowego i dotychczasową praktykę organów podatkowych, przesłankami uznania danego zespołu składników za ZCP jest, aby:
a)istniał zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) powiązanych funkcjonalnie oraz aby zespół tych składników przeznaczony był do realizacji określonych zadań gospodarczych (tj. zespół składników był wyodrębniony funkcjonalnie);
b)zespół tych składników był wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie;
c)zespół tych składników był wyodrębniony finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie;
d)zespół tych składników mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.
Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca oddzielnie przypisuje do Działalności związanej z najmem przychody i koszty, a prowadzona przez niego ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie do Działalności związanej z najmem także należności i zobowiązań, w ocenie Wnioskodawcy Działalność związana z najmem stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Ponadto, Wnioskodawca dokonał wyodrębnienia Działalności związanej z najmem oraz jest w stanie alokować do tej działalności składniki materialne i niematerialne. Chociaż Działalność związana z najmem nie jest wyodrębniona w strukturze organizacyjnej prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności w sposób formalny, to jej wyodrębnienie ma charakter faktyczny. W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę relatywnie niewielką skalę prowadzonej przez niego działalności, nie ma potrzeby, aby Działalność związana z najmem została wyodrębniona w strukturze jako oddział lub dział. Brak jest też konieczności, aby do Działalności związanej z najmem zostali przypisani określeni pracownicy, ponieważ działalność w postaci najmu tego nie wymaga. Nie zmienia jednak to faktu, że faktycznie wyodrębnienie to ma miejsce.
W ocenie Wnioskodawcy, faktyczne wyodrębnienie Działalności związanej z najmem pozwala także prowadzić działalność w przedmiocie najmu Nieruchomości samodzielnie, w oderwaniu od Działalności Głównej. Prowadzenie Działalności związanej z najmem jest bowiem możliwe z wykorzystaniem składników majątkowych przynależących do tej działalności, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi czy w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy.
W ocenie Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, Działalność związana z najmem spełnia wskazane powyżej przesłanki i w związku z tym stanowi ZCP w rozumieniu ustawy o VAT. Wynika to z faktu, że Działalność związana z najmem stanowi zespół wyodrębnionych funkcjonalnie, organizacyjnie i finansowo składników w ramach prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa, który ma zdolność do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo zdolne do samodzielnej realizacji zadań gospodarczych.
W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, wniesienie w przyszłości przez Wnioskodawcę darowizny w postaci Działalności związanej z najmem do Fundacji Rodzinnej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług definiuje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwana dalej „ustawą”.
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Aby czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.
Art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Dostawa towarów bądź świadczenie usługi będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wtedy, gdy dokonywana będzie przez podmiot, który ma status podatnika oraz działa w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca konkretnej dostawy/usługi jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wyłączają określone czynności spod zakresu ustawy o podatku od towarów i usług.
Art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Ze względu na szczególny charakter art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle. Oznacza to, że ww. przepis ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych Dyrektywą Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), zwaną dalej Dyrektywą 2006/112/WE.
Regulacja zawarta w art. 6 pkt 1 ustawy stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE.
Art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE:
W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.
W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Powyższy przepis wprowadza możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa - tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług.
Działalność fundacji rodzinnej reguluje ustawa z dnia 21 lutego 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.), zwanej dalej ustawą o fundacji rodzinnej.
Art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
1.Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
2.Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
Art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5)udzielania pożyczek:
1)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
2)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
3)beneficjentom;
6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8)gospodarki leśnej.
Fundacja rodzinna tworzona jest w celu gromadzenia majątku rodzinnego przedsiębiorstwa, zarządzania nim oraz zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów tej fundacji. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji, dodatkowo przepisy ustawy o fundacji rodzinnej określają również zakres w jakim fundacja może prowadzić działalność gospodarczą.
Gdy fundacja rodzinna będzie wykonywać czynności wpisujące się w definicje dostawy towarów czy świadczenia usług - w rozumieniu art. 5 ustawy o VAT - może być uznana za podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą, tak jak każda inna osoba prawna i na takich samych zasadach. Z uwagi na specyfikę podatku VAT sama definicja działalności gospodarczej funkcjonuje w pewien sposób autonomicznie i nie jest rozpatrywana z perspektywy innych przepisów krajowych.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności Pana Przedsiębiorstwa jest m.in.:
- 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,
- 47.52.Z - Sprzedaż detaliczna drobnych wyrobów metalowych, farb i szkła prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
Jest Pan właścicielem sklepu, który oferuje klientom indywidualnym towary budowalno-remontowe, a także usługi w zakresie obróbek blacharskich, cięcia stali, transportu zakupionych materiałów budowlanych itp. Jest to przedmiot Pana głównej działalności gospodarczej.
Ponadto w ramach swojej działalności gospodarczej wynajmuje Pan nieruchomości (Działalność związana z najmem). Najem jest długoterminowy i prowadzony na rzecz podmiotów trzecich, niepowiązanych z Panem. Przedmiotem najmu są:
1)lokal o powierzchni ok. 1984,45 m2 znajdujący się w budynku stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczną i drogową oraz (...) miejsca parkingowe,
2)lokal użytkowy o łącznej powierzchni 151,1 m2 składający się z pomieszczeń na parterze o powierzchni 105,6 m2 oraz pomieszczenia w piwnicy o powierzchni 45,5 m2 wyposażony w instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną i centralnego ogrzewania.
Oba lokale są objęte wspólnością ustawową małżeńską Pana i Pana żony. Wynajem lokalu o powierzchni ok. 1984,45 m² jest realizowany w ramach Pana działalności gospodarczej, natomiast lokalu o powierzchni 151,1 m² jest lokalu jest realizowany w ramach wspólnego majątku małżeńskiego.
Wraz z małżonką jest Pan Fundatorem Fundacji Rodzinnej, która została zawiązana z myślą o zabezpieczeniu i usprawnieniu procesu sukcesyjnego i tym samym wydzielenie do odrębnego podmiotu części majątku przynoszącego pasywny dochód w celu jego reinwestycji.
Zamierza Pan w przyszłości wnieść, jako darowiznę do Fundacji Rodzinnej, Działalność związaną z najmem. Przedmiotem rozważanej darowizny będą wskazane składniki materialne i niematerialne oraz wszystkie przypisane do tej części działalności aktywa oraz pasywa, w tym umowy najmu. Fundacja Rodzinna po nabyciu Działalności związanej z najmem zamierza kontynuować najem Nieruchomości na podobnych warunkach jak Pan. W szczególności, planowane jest zawarcie umów cesji z aktualnymi najemcami Nieruchomości.
Pana wątpliwości dotyczą opodatkowania czynności darowizny Działalności związanej z najmem do Fundacji Rodzinnej.
W analizowanej sprawie należy na wstępie wziąć pod uwagę, że nieruchomości objęte wnioskiem - lokale o powierzchni ok. 1984,45 m2 i 151,1 m2 - są wspólnością ustawową małżeńską Pana i Pana żony.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809).
Art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
Z uwagi na regulacje Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w akcie notarialnym dokumentującym nabycie, zbycie czy obciążenie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą tworzy to szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.
W rozpatrywanej sprawie, pomimo że lokale o powierzchni ok. 1984,45 m2 i 151,1 m2 wraz z powiązanymi z nimi składnikami majątku, stanowią majątek wspólny małżonków, to jednak są wykorzystywane wyłącznie przez Pana do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Oznacza to, że prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego, ma Pan nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną.
Jak wskazano powyżej, małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy. W świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji zbycia nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
W analizowanej sprawie wyłącznie Pan będzie występował w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z tytułu wniesienia darowizny do Fundacji Rodzinnej. Skoro bowiem majątek ten wraz z powiązanymi z nim składnikami - będące przedmiotem planowanej darowizny - wykorzystuje Pan do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to jest Pan w sensie ekonomicznym właścicielem ww. majątku i to Pan dokona w efekcie jego dostawy - przeniesienia prawa do rozporządzania lokalami o powierzchni ok. 1984,45 m2 i 151,1 m2 wraz z powiązanymi z nimi składnikami majątku, jak właściciel.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji przedsiębiorstwa. Dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., dalej: Kodeks cywilny):
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Najistotniejsze jest, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze.
Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem. To oznacza, że składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 stycznia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1969/16):
„Czynnikiem "konstytuującym" przedsiębiorstwo lub jego część w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa, jako pewną całość (zespół)”.
Zatem przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.
Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem również stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla tego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
- istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
- zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
- składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
- zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Gdy którakolwiek z przesłanek nie zaistnieje, wówczas nie można uznać zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:
- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że:
„jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów”.
TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji.
W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Kwestia zbycia przedsiębiorstwa była również przedmiotem wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever.
TSUE wywiódł w nim, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów.
Jak wskazał Trybunał:
„stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej”.
W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Z wyłączenia stosowania przepisów ustawy korzysta więc przekazanie przedsiębiorstwa (lub jego niezależnej części), w tym dóbr materialnych oraz ewentualnie elementów niematerialnych, które razem tworzą przedsiębiorstwo (lub jego część) zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Nabywca musi mieć jednak na celu prowadzenie przekazanego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jedynie natychmiastową likwidację danej działalności lub sprzedanie zapasów, zasobów, jeśli istnieją.
Sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób funkcjonalny. Należy więc przeanalizować, czy zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa (sprzedaż, darowizna itp.) lub jego zorganizowanej części decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Aby uznać, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa trzeba ocenić, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.
Wskazał Pan, że wyodrębnił Pan Działalność związaną z najmem od Działalności Głównej.
Przypisuje Pan oddzielnie do Działalności związanej z najmem przychody i koszty, a prowadzona przez Pana ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie do Działalności związanej z najmem także należności i zobowiązań. Jest Pan w stanie alokować do tej działalności składniki materialne i niematerialne
Podkreślił Pan, że chociaż Działalność związana z najmem nie jest formalnie wyodrębniona w strukturze organizacyjnej prowadzonej przez Pana działalności, to jej wyodrębnienie ma charakter faktyczny.
W Pana ocenie, skala prowadzonej przez Pana działalności jest relatywnie niewielka, zatem nie ma potrzeby, aby Działalność związana z najmem została wyodrębniona w strukturze jako oddział lub dział.
Działalność związaną z najmem wykonuje Pan osobiście. Ze względu na charakter tej działalności, nie jest konieczne przypisanie do niej odrębnych pracowników. Podkreślił Pan, że działalność ta jest również wyodrębniona organizacyjnie.
Warto też zaznaczyć, że w związku z najmem przedmiotowych lokali o powierzchni ok. 1984,45 m2 i 151,1 m2 zawarte zostały umowy w celu właściwej realizacji umów najmu, np. umowy na dostawy mediów do nieruchomości, usługi odbioru odpadów, usługi dozoru nieruchomości i inne.
Przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej będą - oprócz lokali o powierzchni ok. 1984,45 m2 i 151,1 m2 - także składniki materialne i niematerialne alokowane przez Pana do Działalności związanej z najmem.
Fundacja Rodzinna po nabyciu Działalności związanej z najmem zamierza kontynuować najem Nieruchomości na podobnych warunkach jak Pan.
Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług okolicznością determinującą możliwość wyłączenia, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, stosowania przepisów ustawy do czynności zbycia określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy nie miały zastosowania do zbywanego mienia, musi ono mieć potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Ocena tej możliwości musi być obiektywna.
W rozpatrywanej sprawie - jak Pan wskazał - przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej będą składniki materialne i niematerialne związane z prowadzoną przez Pana Działalnością związaną z najmem. Przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej będą również:
- prawa i obowiązki wynikające z umów najmu,
- prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych w celu właściwej realizacji umów najmu, np. umów na dostawy mediów do nieruchomości, usługi odbioru odpadów, usługi dozoru nieruchomości i inne,
- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Działalności związanej z najmem, w tym dokumenty związane z umowami najmu, dokumentację podatkowo-księgową itp.,
- narzędzia i sprzęt funkcjonalnie związany z Działalnością związaną z najmem,
- zobowiązania związane ze składnikami majątkowymi przypisanymi do Działalności związanej z najmem.
Podkreślił Pan wyodrębnienie finansowe Działalności związanej z najmem, wskazując, że przypisuje Pan oddzielnie do Działalności związanej z najmem przychody i koszty, a prowadzona przez Pana ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie do Działalności związanej z najmem także należności i zobowiązań.
W Pana przedsiębiorstwie istnieje też wyodrębnienie organizacyjne. Zaznaczył Pan, że wykonuje Pan Działalność związaną z najmem osobiście i że nie ma konieczności przypisywania do niej odrębnych pracowników.
Należy też zauważyć wyodrębnienie funkcjonalne, które polega na tym, że w celu właściwej realizacji umów najmu, zawarte zostały odrębne umowy z dostawcami odpowiednich usług. Ponadto Działalność związana z najmem wyposażona jest w narzędzia i sprzęt, który także będzie przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji.
Fundacja Rodzinna po nabyciu Działalności związanej z najmem zamierza kontynuować najem Nieruchomości na podobnych warunkach jak Pan. W szczególności, planowane jest zawarcie umów cesji z aktualnymi najemcami Nieruchomości.
Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności planowanego zdarzenia przyszłego w kontekście przywołanych wyżej regulacji prawnych oraz wyroków TSUE prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione przesłanki do uznania Działalności związanej z najmem za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Zespół składników materialnych i niematerialnych, alokowany przez Pana do Działalności związanej z najmem, jest wyodrębniony i zorganizowany w Pana przedsiębiorstwie w stopniu dostatecznym, aby na dzień transakcji mieć pełną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane zadania gospodarcze.
Zatem zespół ten będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczał się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Jak wskazano powyżej, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
A zatem, ponieważ Działalność związana z najmem stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to wniesienie jej do Fundacji Rodzinnej drogą darowizny w celu prowadzenia (kontynuacji) działalności gospodarczej w tym samym zakresie co obecnie, będzie stanowić czynność wyłączoną z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Pana stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.