
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Pana wniosek z 13 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT darowizny przedsiębiorstwa na rzecz syna oraz braku obowiązku dokonania korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego, wpłynął 15 stycznia 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A., prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ujawnioną w CEiDG pod firmą „(...)” (dalej: „Wnioskodawca”), jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).
Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest naprawa i konserwacja (…), w szczególności (…).
W toku prowadzonej działalności Wnioskodawca ponosi określone związane z nią wydatki, z tytułu których odlicza VAT naliczony. W związku z faktem, że Wnioskodawca wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane VAT (niepodlegające zwolnieniu), co do zasady VAT naliczony odliczany jest w pełnej wysokości.
Wnioskodawca prowadzi swoją działalność od (…) r. i obecnie w ramach planów sukcesji pokoleniowej rozważa przekazanie swojego przedsiębiorstwa synowi. Syn aktualnie również prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, ujawnioną w CEiDG, a także jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Przedmiot działalności gospodarczej syna jest analogiczny do Wnioskodawcy, tzn. jej przeważającym przedmiotem również jest naprawa i konserwacja (…).
Przekazanie to nastąpi w drodze umowy darowizny. Stronami umowy darowizny będą Wnioskodawca oraz jego małżonka jako darczyńcy (ze względu na fakt, że Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i składniki przedsiębiorstwa objęte są wspólnością majątkową małżonków) oraz ich syn jako obdarowany. Planowane jest, że w rozumieniu prawa cywilnego zbycie przedsiębiorstwa nastąpi uno actu w trybie art. 552 Kodeksu cywilnego.
W ramach darowizny przekazane zostanie przedsiębiorstwo Wnioskodawcy w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, tzn. zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Poniżej Wnioskodawca przedstawia szczegółowe informacje w zakresie poszczególnych składników majątkowych objętych darowizną:
-Oznaczenie przedsiębiorstwa - ze względu na zbycie między osobami fizycznymi nie może zostać przeniesiona firma (gdyż musi być zawarte w niej imię i nazwisko osoby prowadzącej działalność). Niemniej, należy zwrócić uwagę, że firma przedsiębiorstwa nabywcy już teraz jest zbieżna z firmą przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w zakresie fragmentu „(…)”.
-Przeniesione zostanie prawo własności wszelkich ruchomości wchodzących w skład majątku firmowego, w tym w szczególności środki trwałe w postaci tzw. (…) (nabyte przez Wnioskodawcę ponad 20 lat temu), ciągnika rolniczego z przyczepą ciężarową, a także samochodu osobowo-dostawczego mającego jeden rząd siedzeń i oddzieloną trwałą przegrodą część przeznaczoną do przewozu ładunków (oba pojazdy oraz przyczepa zostały nabyte ponad 10 lat temu oraz nie ma do nich zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia VAT do 50% przewidziane w art. 86a Ustawy o VAT).
-W skład przekazywanego przedsiębiorstwa nie wejdzie prawo własności nieruchomości. Związane jest to ze specyfiką działalności Wnioskodawcy, która polega w znacznej mierze na prowadzeniu prac naprawczych w siedzibach klientów. W związku z tym, aktualnie Wnioskodawca prowadzi działalności na tej samej nieruchomości, na której zamieszkuje. W ramach planowanej sukcesji syn Wnioskodawcy będzie jednak kontynuować działalność pod tym samym adresem. Wnioskodawca udzielił na to nabywcy pisemnej zgody.
-Przeniesione zostaną wszelkie prawa wynikające z umów, w tym wierzytelności pieniężne, o ile tylko są przenoszalne (w razie konieczności uzyskania zgody na przeniesienie zostaną podjęte odpowiednie rozmowy z kontrahentami; w razie braku konieczności uzyskania takiej zgody zostaną przeniesione wraz z umową darowizny przedsiębiorstwa). Wnioskodawcę wiążą m.in. ww. umowa o stałą obsługę kluczowego kontrahenta, umowy ubezpieczenia, umowy rachunków bankowych, licencja na program komputerowy.
-W ramach darowizny przeniesione zostaną także: środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym przedsiębiorstwa, tajemnice przedsiębiorstwa (np. warunki współpracy z kontrahentem), księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
-Ze względu na charakter opisanej działalności w skład przedsiębiorstwa nie wchodzą majątkowe prawa autorskie (brak jest np. określonego logo, strony internetowej itp.), patenty i inne prawa własności przemysłowej, a także jakiekolwiek koncesje, licencje i zezwolenia (które nie są wymagane przy tego rodzaju działalności). W ramach zbycia nie nastąpi również przejście jakichkolwiek umów o pracę, gdyż Wnioskodawca aktualnie nie zatrudnia pracowników.
Syn Wnioskodawcy po dokonaniu darowizny będzie kontynuować jego dotychczasową działalność gospodarczą, tj. będzie wykonywać tożsame usługi (w szczególności konserwacja i naprawa (…)) z wykorzystaniem tego samego majątku (w szczególności ww. wzorców masy, ciągnika rolniczego z przyczepą ciężarową oraz samochodu osobowo-dostawczego).
Należy zaznaczyć, że istnieje faktyczna możliwość samodzielnego kontynuowania działalności przez obdarowanego, w takim samym zakresie w jakim działalność jest prowadzona przez Wnioskodawcę, wyłącznie w oparciu o przedmiot planowanej darowizny. Nie będzie konieczne w tym celu angażowanie przez syna innych składników majątku (w szczególności, jak już wskazano, prawo własności nieruchomości nie jest w tym celu niezbędne ze względu na charakter działalności). Nie będzie również konieczne podejmowanie dodatkowych działań faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki (syn posiada już zarejestrowaną jednoosobową działalność gospodarczą, ze względu na przedmiot tej działalności nie jest konieczne uzyskanie jakichkolwiek zezwoleń itp., nie jest również konieczne odrębne nabycie innych składników majątku od innych podmiotów).
Aktualnie nie jest możliwe określenie precyzyjnej daty dokonania planowanej darowizny. Według obecnych zamierzeń powinno to nastąpić w (…) r. Uzależnione będzie to m.in. od dopełnienia szeregu formalności, w tym od zakończenia postępowania w przedmiocie interpretacji indywidualnej.
Po przekazaniu przedsiębiorstwa umową darowizny planowane jest dokonanie formalnej likwidacji przedsiębiorstwa Wnioskodawcy (zamknięcie i wykreślenie z CEiDG, wyrejestrowanie jako podatnika VAT).
Pytania
1) Czy opisana darowizna będzie podlegała opodatkowaniu VAT? (zdarzenie przyszłe)
2) Czy w związku z planowaną darowizną po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek dokonania jakichkolwiek korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego? (zdarzenie przyszłe)
Pana stanowisko w sprawie
1) Zdaniem Wnioskodawcy opisana darowizna nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
2) Zdaniem Wnioskodawcy w związku z planowaną darowizną po jego stronie nie wystąpi obowiązek dokonania jakichkolwiek korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego.
Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy
1) Brak opodatkowania VAT darowizny przedsiębiorstwa
Regulacje dot. zbycia przedsiębiorstwa na gruncie podatku VAT
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W przeciwieństwie do „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”, w ustawie o VAT brak jest definicji samego „przedsiębiorstwa”. Powszechnie przyjmuje się jednak, że w tym zakresie odwołać należy się do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym. Jest to definicja ujmująca przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym.
W myśl art. 551 tego aktu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie ma charakter przykładowy i oddaje jedynie intencję ustawodawcy uznania za przedsiębiorstwo składników funkcjonalnie i organizacyjnie powiązanych tak, aby przy ich wykorzystaniu można było prowadzić określoną działalność. Jest więc możliwe, że w skład danego przedsiębiorstwa nie będą wchodzić np. żadne patenty - w takich okolicznościach przyjęcie, iż nie mamy do czynienia z przedsiębiorstwem tylko dlatego, iż nie ma ono żadnych patentów, byłoby oczywiście bezzasadne.
Ponadto, kwalifikacji przedmiotu transakcji jako przedsiębiorstwa dla celów omawianego przepisu nie wyklucza wyłączenie przez strony z zakresu transakcji pewnych elementów objętych wprawdzie definicją przedsiębiorstwa wynikającą z Kodeksu cywilnego, lecz nieistotnych z punktu widzenia zdolności tego przedsiębiorstwa do dalszego funkcjonowania jako zorganizowanego zespołu składników.
Wskazana wyżej regulacja ustawy o VAT wprowadzona została przez polskiego ustawodawcę w oparciu o art. 19 Dyrektywy VAT (dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 2006 nr 347), zgodnie z którym w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. Wiele państw członkowskich skorzystało z możliwości, jaką dają w tym zakresie przepisy Dyrektywy VAT, w związku z praktycznymi trudnościami występującymi z opodatkowaniem VAT takich transakcji (np. ustalenie podstawy opodatkowania i stawek, jakie powinny być zastosowane do poszczególnych składników, czy możliwość wystąpienia jednorazowych znaczących zobowiązań z tytułu VAT należnego u podatnika potencjalnie kończącego działalność, które to kwoty niedługo później podlegałyby zwrotowi przez organy podatkowe jego następcy prawnemu).
Wskazana regulacja art. 6 pkt 1 ustawy o VAT powinna być także analizowana w kontekście odpowiedniego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”, „Trybunał”), ze szczególnym uwzględnieniem wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 Zita Modes Sari v. Administration de 1'enregistrement et des domaines (formalnie dotyczył on co prawda przepisów obowiązujących na gruncie poprzedniej dyrektywy, jednak uwagi tam poczynione zachowują w całości aktualność). Trybunał podkreślił w nim, że państwa członkowskie nie mają całkowitej dowolności w określeniu ram i warunków stosowania opisanego wyłączenia z opodatkowania - jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się wprowadzić wskazaną regulację, to ma ona zastosowanie do każdego zbycia przedsiębiorstwa lub części przedsiębiorstwa, obejmującego elementy majątku trwałego oraz ewentualnie wartości niematerialne, które razem tworzą przedsiębiorstwo bądź część przedsiębiorstwa, zdolne do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał zaznaczył przy tym, że nabywca musi jednak mieć zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. Sprzeczne z tym przepisem jest jednak uwarunkowanie przez państwo członkowskie stosowania wyłączenia od posiadania przez nabywcę zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej przy użyciu nabytego majątku (warunek taki wynikał z prawa krajowego Luksemburga). TSUE istotnie doprecyzował więc w tym wyroku treść dyrektywy.
Zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT do umowy darowizny
W obecnym brzmieniu ww. art. 6 pkt 1 ustawy o VAT ustawodawca odniósł się do szerokiego pojęcia „zbycia” przedsiębiorstwa. Warto podkreślić, iż ustawodawca nie użył w tym zakresie żadnego pojęcia definiowanego bądź dookreślonego w ustawie (jak np. „sprzedaż” czy „dostawa”). Oznacza to, że nie jest istotna forma, czy też odpłatność czynności, lecz samo zadysponowanie przedsiębiorstwem (lub jego zorganizowaną częścią) w taki sposób, że dochodzi do jego przeniesienia na rzecz innej osoby. W związku z tym z opodatkowania wyłączona jest zarówno sprzedaż, jak i darowizna przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa), a także wszelkie inne zdarzenia prowadzące do jego zbycia. Potwierdza to również ww. art. 19 Dyrektywy VAT mówiący o „przekazaniu, odpłatnie lub nieodpłatnie”.
Opisany we wniosku majątek jako przedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy o VAT
Przenosząc dotychczasowe uwagi na grunt opisanej w niniejszym wniosku sprawy, zdaniem Wnioskodawcy:
-Opisany zespół składników stanowić będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu Ustawy o VAT. W jego skład wchodzą bowiem wszystkie istotne w działalności Wnioskodawcy składniki materialne i niematerialne (prawo własności ruchomości, prawa wynikające z umów, środki pieniężne itd.), które są funkcjonalnie i organizacyjnie powiązane tak, aby umożliwić nabywcy kontynuowanie przy ich wykorzystaniu działalności gospodarczej w takim samym zakresie.
-Nabywca przedsiębiorstwa planuje dalej prowadzić tożsamą do zbywcy działalność, a zatem spełniona jest również przesłanka zamiaru kontynuacji wyrażona w orzeczeniu C-497/01 Zita Modes Sari. Istnieje przy tym faktyczna możliwość samodzielnego kontynuowania działalności przez nabywcę wyłącznie w oparciu o przedmiot planowanej darowizny, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.
-Przeniesienie przedsiębiorstwa nastąpi w drodze darowizny, co należy uznać za objęte zakresem wyłączenia art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT podobnie jak każda inna forma zbycia.
Dodatkowo raz jeszcze podkreślić należy, że wyliczenie składników zawarte w definicji przedsiębiorstwa z Kodeksu cywilnego ma charakter przykładowy. W opisanej sprawie przeniesione zostaną wszystkie elementy niezbędne do kontynuowania tej konkretnej działalności Wnioskodawcy, a wszelkie elementy, które nie zostaną objęte darowizną Wnioskodawcy, pozostaną bez wpływu na wniosek, że przekazywane składniki stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu opisanych regulacji:
-Firma (oznaczenie) przedsiębiorcy nie może podlegać przeniesieniu ze względu na fakt, że zbycie następuje między osobami fizycznymi, a w tym wypadku firma obejmuje każdorazowo przynajmniej imię i nazwisko przedsiębiorcy (art. 434 Kodeksu cywilnego). Niemniej, należy zwrócić uwagę, że firma przedsiębiorstwa nabywcy już teraz jest analogiczna z firmą przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w zakresie fragmentu „Warsztat Naprawy Wag”.
-Jak również wskazano, w skład przekazywanego przedsiębiorstwa nie wejdzie prawo własności nieruchomości. Związane jest to ze specyfiką działalności Wnioskodawcy, która polega w znacznej mierze na prowadzeniu prac naprawczych w siedzibach klientów. W związku z tym, aktualnie Wnioskodawca prowadzi działalności na tej samej nieruchomości, na której zamieszkuje. W ramach planowanej sukcesji syn Wnioskodawcy będzie jednak kontynuować działalność pod tym samym adresem. Wnioskodawca udzielił na to nabywcy pisemnej zgody.
Zdaniem Wnioskodawcy nawet gdyby nabywca miał zamiar prowadzić przedsiębiorstwo pod innym adresem, nie powinno to niweczyć skutku uznania zespołu składników za przedsiębiorstwo. W przeciwieństwie bowiem do np. usług restauracyjnych świadczonych w konkretnym lokalu, w wypadku działalności polegającej na świadczeniu usług naprawy i konserwacji (…) w siedzibach klientów nieruchomość nie stanowi zasadniczego elementu niezbędnego do prowadzenia tożsamej działalności (są nimi raczej np. wzorce masy, pojazdy służące do ich transportu, umowy związane z działalnością itd.). Nabywca potencjalnie mógłby kontynuować tożsamą działalność również korzystając z innych nieruchomości, na podstawie dowolnego tytułu.
Warto przywołać tu pogląd wielokrotnie wyrażany przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”), zgodnie z którym dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej (np. wyrok z dnia 26 czerwca 2008 r. sygn. I FSK 688/07, czy wyrok z dnia 25 kwietnia 2018 r. sygn. I FSK 1204/16).
Wnioskodawca pragnie odwołać się również do wyroku TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid v. Christel Schriever. Trybunał uznał w nim, że przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony może zostać uznane za wystarczające dla potrzeb dyskutowanego wyłączenia z opodatkowania VAT. Istotnym jest przede wszystkim, aby całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie działalności gospodarczej, a zagadnienie czy całość majątku musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru danej działalności gospodarczej.
-Ze względu na charakter opisanej działalności w skład przedsiębiorstwa nie wejdą także majątkowe prawa autorskie (brak jest np. określonego logo, strony internetowej itp.), patenty i inne prawa własności przemysłowej, a także jakiekolwiek koncesje, licencje i zezwolenia (które nie są wymagane przy tego rodzaju działalności). W ramach zbycia nie nastąpi również przejście jakichkolwiek umów o pracę, gdyż Wnioskodawca aktualnie nie zatrudnia pracowników.
W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy opisana darowizna nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, ze względu na objęcie jej zakresem wyłączenia wskazanego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
2)Brak obowiązku korekty odliczonego VAT naliczonego
Dyrektywa VAT przewiduje zasady korekt dokonanych odliczeń podatku naliczonego, jeśli nastąpi zmiana okoliczności mających wpływ na dokonane odliczenie (art. 184 i n. Dyrektywy VAT).
Korekty tego rodzaju związane są przede wszystkim ze zmianą tzw. struktury sprzedaży (proporcji, współczynnika), albo też ze zmianą pierwotnego przeznaczenia towaru lub usługi (z których wynika odliczony/nieodliczony VAT naliczony).
W wypadku wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych oraz zwolnionych z VAT kwestie te uregulowane zostały szczegółowo w art. 91 ustawy o VAT:
-Zasada dokonania korekty odliczonego VAT po zakończeniu roku z uwzględnieniem ostatecznej wysokości tzw. współczynnika VAT (art. 91 ust. 1).
-Szczególne zasady korekty dotyczą środków trwałych, a w szczególności nieruchomości; w przypadku środków trwałych korekta powinna zostać dokonana, co do zasady, w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości 10 lat, uwzględniając co roku odpowiednią część podatku; zasady te nie dotyczą środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł (art. 91 ust. 2).
-Korekta musi zostać dokonana w deklaracji składanej za pierwszy okres rozliczeniowy nowego roku podatkowego, a w razie zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy (art. 91 ust. 3).
-W razie gdy w okresie korekty środek trwały zostanie sprzedany, ustawodawca określa zasady postępowania różne w przypadku, gdy sprzedaż będzie opodatkowana i zwolniona od podatku. Zasadniczo korekta jest dokonywana wówczas jednorazowo za cały pozostały okres korekty (art. 91 ust. 4-6).
-Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w sytuacji, gdy podatnik miał pełne prawo do odliczenia VAT (lub nie miał go w ogóle), a następnie prawo to się zmieniło. Ustawodawca reguluje wówczas szczegółowo różne zasady postępowania (art. 91 ust. 7-8).
-W przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa (art. 91 ust. 9).
Analogiczne reguły znajdują zastosowanie również w wypadku nabyć towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (tj. w wypadku tzw. pre-współczynnika). Zgodnie z art. 90c ust. 1, przepisy art. 91 ust. 2-9 stosuje się tu odpowiednio.
Wskazana w art. 91 ust. 9 ustawy o VAT regulacja stanowi częściową implementację ww. art. 19 Dyrektywy VAT, zgodnie z którym w wypadku przyjęcia, że dostawa w rozumieniu VAT nie miała miejsca, osoba, której przekazano składniki majątkowe stanowiące przedsiębiorstwo (zorganizowaną część), jest traktowana jako następca prawny przekazującego.
Ustawa o VAT przyjmuje zatem wówczas, że obowiązki związane z korektą przechodzą na nabywcę przedsiębiorstwa czy też zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Z tego też powodu zbywca nie dokonuje w tym przypadku jednorazowej korekty za cały pozostały okres korekty. Korekty „wieloletnie” będą bowiem kontynuowane przez nabywcę (stan w zakresie korekt wieloletnich jest w pewnym sensie w całości przejmowany przez nabywcę). Jeśli więc zbywca nie miał obowiązków w zakresie korekty wieloletniej podatku, to obowiązek taki nie ciąży również na nabywcy kontynuującym działalność.
Zdaniem Wnioskodawcy wskazana regulacja art. 91 ust. 9 ustawy o VAT przesądza, że w niniejszej sprawie, w związku z planowaną darowizną, po stronie darczyńcy nie wystąpi obowiązek dokonania jakichkolwiek korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego. Jak wskazano, co do zasady w działalności Wnioskodawcy VAT naliczony odliczany jest w pełnej wysokości. W związku z przekazaniem przedsiębiorstwa synowi wykorzystanie to (a zatem i wysokość przysługującego odliczenia) w opisanej działalności nie ulegnie zasadniczo zmianie, gdyż nabywca ma zamiar kontynuować działalność w analogicznym kształcie.
Jeżeli w przyszłości wystąpią zmiany w zakresie prawa do odliczenia, to ewentualnych korekt dokona nabywca (w okresie ewentualnej korekty wieloletniej wynikającym z przytoczonych przepisów). Jednak sam fakt zbycia przedsiębiorstwa nie będzie u Wnioskodawcy (jak również i u nabywcy) powodował wystąpienia jakiegokolwiek obowiązku korekty odliczonego VAT naliczonego.
3)Interpretacje indywidualne wydane w podobnych stanach faktycznych
Na poparcie prawidłowości swojego stanowiska Wnioskodawca pragnie przytoczyć następujące interpretacje indywidualne organów podatkowych wydane w podobnych sprawach:
-Interpretacja indywidualna z dnia 30 października 2024 r. 0112-KDIL1-2.4012.492.2024.3.PM
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa na rzecz córki w drodze umowy darowizny będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
-Interpretacja indywidualna z dnia 15 lutego 2024 r. 0112-KDIL1-2.4012.578.2023.2.ID
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa na rzecz siostry w drodze umowy darowizny będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
-Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2023 r. 0111-KDIB3-2.4012.63.2023.2.AR
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa na rzecz córki w drodze umowy darowizny będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nawet mimo wyłączenia ze zbywanych składników niektórych praw i obowiązków.
Potwierdzono w niej również, że w związku z darowizną przedsiębiorstwa darczyńca nie będzie miał obowiązku dokonania korekt odliczonego podatku.
-Interpretacja indywidualna z dnia 23 grudnia 2022 r. 0111-KDIB3-3.4012.549.2022.1.MPU
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa przez osobę fizyczną (w drodze aportu do spółki) może zostać uznane za wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, mimo wyłączenia ze zbywanych składników zezwoleń, decyzji, licencji oraz znaków towarowych, zobowiązań, należności, nieruchomości.
-Interpretacja indywidualna z dnia 22 grudnia 2022 r. 0112-KDIL3.4012.401.2022.2.MBN
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa przez spółkę cywilną prowadzoną przez małżonków w drodze umowy darowizny na rzecz syna będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
-Interpretacja indywidualna z dnia 17 listopada 2022 r. 0113-KDIPT1-3.4012.516.2022.2.MJ
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa przez matkę na rzecz córki w drodze umowy darowizny będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nawet mimo wyłączenia ze zbywanych składników niektórych praw i obowiązków.
Potwierdzono w niej również, że w związku z darowizną przedsiębiorstwa darczyńca nie będzie miał obowiązku dokonania korekt odliczonego podatku.
-Interpretacja indywidualna z dnia 15 listopada 2022 r. 0113-KDIPT1-3.4012.515.2022.3.MJ
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa na rzecz dziecka w drodze umowy darowizny będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nawet mimo wyłączenia ze zbywanych składników niektórych praw i obowiązków.
Potwierdzono w niej również, że w związku z darowizną przedsiębiorstwa obdarowany nie będzie miał obowiązku dokonania korekt podatku odliczonego przez darczyńcę.
-Interpretacja indywidualna z dnia 26 października 2022 r. 0114-KDIP4-1.4012.512.2022.1.RMA
Organ potwierdził w niej, że zbycie składników majątkowych przez osobę fizyczną (w drodze aportu do spółki) może zostać uznane za wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT jako stanowiące zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nawet mimo wyłączenia ze zbywanych składników m.in. nieruchomości (która zostanie wydzierżawiona spółce), czy niektórych umów.
-Interpretacja indywidualna z dnia 16 września 2022 r. 0111-KDIB3-3.4012.72.2022.4.MW
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa przez matkę w drodze umowy darowizny na rzecz dwóch synów, którzy założą spółkę cywilną, będzie wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. W skład prowadzonej działalności nie wchodziły żadne nieruchomości.
Potwierdzono w niej również, że w związku z darowizną przedsiębiorstwa darczyńca nie będzie miał obowiązku dokonania korekt odliczonego podatku. Do dokonania korekt nie będzie również zobowiązana założona spółka cywilna, z uwagi na kontynuowanie prowadzonej działalności gospodarczej.
-Interpretacja indywidualna z dnia 19 sierpnia 2022 r. 0113-KDIPT1-1.4012.414.2022.2.MG
Organ potwierdził w niej, że zbycie przedsiębiorstwa przez osobę fizyczną (w drodze aportu do spółki) może zostać uznane za wyłączone z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Przedmiotem prowadzonej działalności był transport drogowy towarów, a na przekazywane przedsiębiorstwo złożyły się m.in. własność kilkudziesięciu samochodów ciężarowych i innych ruchomości. Wyłączone zostały z niego natomiast nieruchomości, które zostaną wydzierżawione spółce.
Potwierdzono w niej również, że w związku aportem na zbywcy nie będzie ciążył obowiązek dokonania korekt odliczonego podatku. Zobowiązanym do dokonania ewentualnej korekty będzie nabywca przedsiębiorstwa - spółka.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2.eksport towarów;
3.import towarów na terytorium kraju;
4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5.wewnątrzwspólnotową dostawa towarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do postanowień zawartych w art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa” z tego też względu należy odwołać się do definicji sformułowanej w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, ze. zm.) zgodnie z którą:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
5.koncesje, licencje i zezwolenia,
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej,
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
8.tajemnice przedsiębiorstwa,
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W myśl art. 552 ww. ustawy:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Jak wynika z powyższych przepisów, przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, aby można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa majątkowa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.
Zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa.
W tym miejscu wskazać należy, iż zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
W myśl art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1, z późn. zm.):
W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
W wyroku NSA z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2529/11 stwierdzono: „Żaden z przepisów prawa powoływanych przez Sąd pierwszej instancji oraz wnoszącego skargę kasacyjną nie zawiera wprost, dosłownie i jednoznacznie wymogu, zgodnie z którym dla bytu prawnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części niezbędne jest prawo własności nieruchomości. Organy podatkowe nie ustaliły też w sprawie, że składniki wnoszonego aportem przedsiębiorstwa (...) nie mogły funkcjonować jako zorganizowana część przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości albo też z wykorzystaniem innych nieruchomości niż te, których podatnik nie wniósł do spółki. Istotne znaczenie ma również podnoszona przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, że w dniu wniesienia - otrzymania aportu spółka kapitałowa otrzymała także, tytułem dzierżawy, prawo do przywoływanych powyżej nieruchomości”.
Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy. W tym zakresie Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał rozpatrujący sprawę uznał, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.
Pana wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii podlegania opodatkowaniu darowizny przedsiębiorstwa na rzecz syna.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem działalności jest naprawa i konserwacja (…), w szczególności (…).
Rozważa Pan przekazanie swojego przedsiębiorstwa - w drodze umowy darowizny - synowi, który również prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, analogiczną do Pana działalności.
W ramach darowizny przekazane zostanie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, tzn. zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak wskazano w opisie sprawy w ramach darowizny przekazane zostaną następujące składniki materialne i niematerialne:
• Oznaczenie przedsiębiorstwa - ze względu na zbycie między osobami fizycznymi nie może zostać przeniesiona firma (gdyż musi być zawarte w niej imię i nazwisko osoby prowadzącej działalność). Niemniej, firma przedsiębiorstwa nabywcy (syna) już teraz jest zbieżna z firmą przedsiębiorstwa Darczyńcy w zakresie fragmentu „(…)”.
• prawo własności wszelkich ruchomości wchodzących w skład majątku firmowego, w tym w szczególności środki trwałe w postaci tzw. (…) (nabyte przez Pana ponad 20 lat temu), ciągnika rolniczego z przyczepą ciężarową, a także samochodu osobowo-dostawczego mającego jeden rząd siedzeń i oddzieloną trwałą przegrodą część przeznaczoną do przewozu ładunków (oba pojazdy oraz przyczepa zostały nabyte ponad 10 lat temu oraz nie ma do nich zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia VAT do 50% przewidziane w art. 86a ustawy o VAT).
• wszelkie prawa wynikające z umów, w tym wierzytelności pieniężne, o ile tylko są przenoszalne (w razie konieczności uzyskania zgody na przeniesienie zostaną podjęte odpowiednie rozmowy z kontrahentami; w razie braku konieczności uzyskania takiej zgody zostaną przeniesione wraz z umową darowizny przedsiębiorstwa). Wiążą Pana m.in. ww. umowa o stałą obsługę kluczowego kontrahenta, umowy ubezpieczenia, umowy rachunków bankowych, licencja na program komputerowy.
• środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym przedsiębiorstwa, tajemnice przedsiębiorstwa (np. warunki współpracy z kontrahentem), księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wskazał Pan, że w skład przekazywanego przedsiębiorstwa nie wejdą:
-prawo własności nieruchomości, co związane jest ze specyfiką Pańskiej działalności, która polega w znacznej mierze na prowadzeniu prac naprawczych w siedzibach klientów. W związku z tym, aktualnie prowadzi Pan działalności na tej samej nieruchomości, na której zamieszkuje. W ramach planowanej sukcesji Pana syn będzie jednak kontynuować działalność pod tym samym adresem. Udzielił Pan na to nabywcy pisemnej zgody.
-majątkowe prawa autorskie (brak jest np. określonego logo, strony internetowej itp.), patenty i inne prawa własności przemysłowej, a także jakiekolwiek koncesje, licencje i zezwolenia (które nie są wymagane przy tego rodzaju działalności).
Ponadto, w ramach zbycia przedsiębiorstwa nie nastąpi również przejście jakichkolwiek umów o pracę, gdyż aktualnie nie zatrudnia Pan pracowników.
Wskazał Pan, że syn po dokonaniu darowizny będzie kontynuować Pańską dotychczasową działalność gospodarczą, tj. będzie wykonywać tożsame usługi (w szczególności konserwacja i naprawa (…)) z wykorzystaniem tego samego majątku (w szczególności ww. wzorców masy, ciągnika rolniczego z przyczepą ciężarową oraz samochodu osobowo-dostawczego).
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika również, że istnieje faktyczna możliwość samodzielnego kontynuowania działalności przez obdarowanego, w takim samym zakresie w jakim działalność jest prowadzona przez Pana, wyłącznie w oparciu o przedmiot planowanej darowizny. Nie będzie konieczne w tym celu angażowanie przez syna innych składników majątku (w szczególności, jak już wskazano, prawo własności nieruchomości nie jest w tym celu niezbędne ze względu na charakter działalności). Nie będzie również konieczne podejmowanie dodatkowych działań faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki (syn posiada już zarejestrowaną jednoosobową działalność gospodarczą, ze względu na przedmiot tej działalności nie jest konieczne uzyskanie jakichkolwiek zezwoleń itp., nie jest również konieczne odrębne nabycie innych składników majątku od innych podmiotów).
Tym samym uznać należy, że przedmiotem darowizny na rzecz syna – będzie zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, bowiem – jak wynika z okoliczności sprawy – stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, o którym mowa w ww. przepisie art. 551 Kodeksu cywilnego, przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. A zatem skoro przedmiotem darowizny będzie zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych stanowiący przedsiębiorstwo oraz syn będzie kontynuować działalność w dotychczasowym zakresie w jakim działalność była prowadzona przez Pana, to czynność przekazania ww. przedsiębiorstwa w drodze darowizny na rzecz syna, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Ponadto w związku z planowaną darowizną przedsiębiorstwa ma Pan wątpliwości dotyczące obowiązku dokonania jakichkolwiek korekt w zakresie odliczonych kwot podatku VAT naliczonego.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Wyjaśnić w tym miejscu trzeba, że w systemie podatku od towarów i usług obowiązuje zasada odliczenia niezwłocznego co oznacza, że podatnik w momencie nabycia towarów lub usług winien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży.
Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy już po złożeniu rozliczenia zmieniły się okoliczności mające wpływ na odliczenie całości lub części podatku naliczonego, powstaje konieczność dokonania jego korekty.
Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy:
Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
Na podstawie ust. 2 powołanego wyżej artykułu:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
W świetle art. 91 ust. 2a ustawy:
Obowiązek dokonywania korekt w ciągu 10 lat, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy opłat rocznych pobieranych z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste; w przypadku tych opłat przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy:
Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
W świetle art. 91 ust. 4 ustawy:
W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.
Stosownie do treści art. 91 ust. 5 ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.
Jak stanowi art. 91 ust. 6 ustawy:
W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1.opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2.zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
Ponadto, zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy:
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.
W świetle art. 91 ust. 8 ustawy:
Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.
W myśl art. 91 ust. 9 ustawy:
W przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Z powyższych przepisów wynika, że korekta podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ust. 1-8 ustawy, dotyczy podatku naliczonego od zakupów związanych jednocześnie z czynnościami, w związku z którymi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego oraz z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługiwało, jeżeli podatnik nie jest w stanie wyodrębnić całości lub części kwot podatku, które posłużyłyby tylko czynnościom opodatkowanym oraz gdy zmianie uległo przeznaczenie towaru, od którego podatek został odliczony lub nieodliczony w całości.
Jednocześnie należy wskazać, że w sytuacji gdy przedmiotem dostawy jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa, to obowiązek korekty podatku naliczonego spoczywa na nabywcy, będącym następcą prawnym (beneficjentem praw i obowiązków zbywcy), który w tym zakresie przejmuje, wynikając z art. 91 ust. 1-8 ustawy o VAT, obowiązki swojego poprzednika.
Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do konkluzji, że skoro przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo, które obejmuje wszystkie niezbędne składniki materialne i niematerialne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w tym ciągnik rolniczy z przyczepą ciężarową, a także samochód osobowo-dostawczy, to w tej sytuacji zastosowanie będzie miał przepis art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, a transakcja ta nie spowoduje obowiązku dokonania przez Pana jakiejkolwiek korekty podatku naliczonego związanego ze składnikami przekazywanego przedsiębiorstwa.
W konsekwencji Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pana do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.