Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 2 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, w zakresie uznania, że przychody z tytułu usług najmu wspólnych nieruchomości, świadczonych przez jednego z małżonków nie wliczają się do limitu działalności gospodarczej drugiego małżonka na podst. zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy działalności gospodarczej drugiego małżonka.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wraz z małżonkiem pozostajemy we wspólnocie majątkowej małżeńskiej i posiadamy kilka nieruchomości, które stanowią nasz prywatny wspólny majątek.

Trzy lokale mieszkaniowe od kilku lat wynajmujemy osobom fizycznym na cele mieszkaniowe.

Do 2019 r. na postawie oświadczenie złożonego w US podatek dochodowy rozliczał wyłącznie mąż, a od 2020 r. podatek dochodowy z tytułu najmu prywatnego płacimy po połowie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Każdy z nas prowadzi swoją jednoosobową działalność gospodarczą, przy czym mój mąż jest czynnym podatnikiem VAT, a ja z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej korzystam ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 oraz 9 ustawy o VAT.

Stroną każdej z umów najmu ww. nieruchomości jest wyłącznie mój mąż.

Pytanie

Czy w związku z zaistniałą sytuacją, pomimo rozliczania podatku dochodowego po połowie przez obojga małżonków, przychody z najmu prywatnego naszych wspólnych nieruchomości nie wliczają się do limitu 200.000 (art. 113 ust. 1 oraz 9 ustawy o VAT) mojej działalności gospodarczej z uwagi na fakt, że każda z umów najmu jest zawarta wyłącznie przez mojego męża, to wyłącznie on jest stroną tych umów i to on jest podatnikiem VAT?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, z uwagi na to, że jest to najem majątku prywatnego poza działalnością gospodarczą, należy rozgraniczyć przepisy o podatku dochodowym, który płaci Pani z mężem po połowie od przepisów ustawy o VAT, według których podatnikiem jest ten z małżonków, który jest stroną w umowach najmu. W związku z tym przychody z najmu prywatnego wspólnego majątku małżonków na cele mieszkaniowe na gruncie ustawy o VAT wliczają się wyłącznie do przychodów małżonka, który jest stroną umów najmu.

Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każde z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego na zasadach współwłasności łącznej (bez udziałowej), a więc żaden z nich nie posiada w niej określonych udziałów. Chociaż nieruchomości objęte są wspólnością małżeńską, czyli współwłasnością łączną, to możliwa jest sytuacja, w której tylko jedno z małżonków dokonuje czynności prawnej w stosunku do takich nieruchomości i żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. Status podatnika VAT mają oboje małżonkowie jak i każdy z osobna i nie istnieją podstawy do potraktowania małżonków jako jeden zbiorowy podmiot podlegający obowiązkowi podatkowemu.

Małżonkowie nie są odrębną kategorią podatników podatku VAT. Zobligowanym do rozliczenia podatku będzie konkretny małżonek. W konsekwencji podatnikiem podatku od towarów i usług jest to z małżonków, które dokonało czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem przedmiotem świadczenia usług jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów będzie ten małżonek, który dokonuje tego świadczenia we własnym imieniu, czyli ten, który jest stroną czynności prawnej (Interpretacja indywidualna z 2 grudnia 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.463.2019.1.RMA, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej; pismo z 26 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie lPPP2/4512- 971/15-2/IŻ; pismo z 19 stycznia 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL1-1.4012.605.2022.1.WK).

Istnieją różnice między definicją działalności gospodarczej dla celów VAT i dla celów podatku dochodowego.

Osoba wynajmująca prywatną nieruchomość nie jest uznawana za przedsiębiorcę według przepisów ustawy o PIT i może rozliczać tzw. najem prywatny, a małżonkowie mogą płacić po połowie podatek dochodowy od tego najmu lub na podstawie oświadczenia złożonego we właściwym urzędzie skarbowym scedować ten podatek na jednego z małżonków.

Jedynie na gruncie ustawy o VAT, najem nieruchomości to świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej, nawet gdy chodzi o prywatny majątek. W przypadku podatku VAT obowiązują odmienne przepisy i podatnikiem jest jedynie małżonek będący stroną umowy najmu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy:

Zatem definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy tym, z art. 15 ust. 2 ustawy jednoznacznie wynika, że pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W tym przypadku decydujące znaczenie ma ciągłość wykorzystywania majątku. Wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne, np. w najem, dzierżawę itp. Przy czym przez ciągłość wykorzystywania składników majątku rozumieć należy także wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.

Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Zatem, najem jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

W konsekwencji, najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i świadczony jest w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy również zauważyć, że ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku od towarów i usług dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Z przepisu art. 113 ust. 5 ustawy wynika, że:

W myśl art. 113 ust. 13 ustawy:

W świetle powołanych wyżej przepisów podatnik, aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 113 ustawy nie może wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

Kwestie dotyczące stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bez udziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jak stanowi art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w ww. art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem, przedmiotem odpłatnego świadczenia usług jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczenia usług we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT. Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tego tytułu.

Z opisu sprawy wynika, że posiada Pani wraz z mężem kilka nieruchomości, które stanowią Państwa majątek prywatny. Nieruchomości są wynajmowane, stroną każdej z umów najmu jest wyłącznie Pani mąż. Pani mąż prowadzi działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. Pani także prowadzi swoją, odrębną od męża, działalność gospodarczą i korzysta Pani ze zwolnienia z podatku od towaru i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy.

Skoro nieruchomość jest własnością obojga małżonków, to podatnikiem jest ten z małżonków, który faktycznie dokonuje czynności związanych z najmem, np. zawarł umowę, otrzymuje czynsz. Zatem ponieważ w opisie sprawy wskazano, że stroną wynajmującą nieruchomość, będącą składnikiem majątku wspólnego małżonków, jest tylko Pani mąż to tylko Pani mąż będzie osobą dokonującą najmu nieruchomości i z tego tytułu tylko Pani mąż jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy.

Tym samym, do limitu zwolnienia podmiotowego o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy zwolnienia podmiotowego nie powinna Pani wliczać wartości sprzedaży osiąganej przez Pani małżonka z tytułu najmu ww. nieruchomości.

Zatem Pani stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.