Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 29 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie braku obowiązku wliczania przychodu z najmu prywatnego do limitu wartości sprzedaży.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Prosi Pani o wydanie interpretacji w sprawie limitu do VAT 200 000 zł w ciągu roku podatkowego. Dotyczy limitu do podatku VAT za 2022 r.
Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych osiągnęła Pani przychód w kwocie 189 982,50 zł, oprócz tego osiągnęła Pani przychód z najmu prywatnego w kwocie 14 400 zł.
Najem prywatny był prowadzony w sposób ciągły wyłącznie na cele mieszkaniowe osobom prywatnym. Czy najem prywatny powinna Pani wliczyć do limitu 200 000 zł, mimo tego, że był to wyłącznie najem na cele mieszkaniowe, który wg art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT jest zwolniony z podatku VAT.
Nadmienia Pani, iż najem prywatny prowadzony jest na podstawie umowy najmu na Pani nazwisko, ale mieszkanie, które jest podnajmowane jest własnością Pani niepełnoletnich dzieci, które nie mogą się rozliczać. Pani jako opiekun prawny dokonuje takiego rozliczenia.
Pytanie
Czy najem prywatny powinna Pani wliczyć do limitu 200 000 zł, mimo tego, że był to wyłącznie najem na cele mieszkaniowe?
Pani stanowisko w sprawie
Najem prywatny był prowadzony w sposób ciągły wyłącznie na cele mieszkaniowe osobom prywatnym. Najem prywatny nie powinnam wliczyć do limitu 200 tys., był to wyłącznie najem na cele mieszkaniowe, który wg art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT jest zwolniony z podatku VAT. Najem prywatny prowadzony jest na podstawie umowy najmu na Pani nazwisko, ale mieszkanie, które jest podnajmowane jest własnością Pani niepełnoletnich dzieci, które nie mogą się rozliczać. Pani jako opiekun prawny dokonuje takiego rozliczenia i również dlatego nie powinien ten przychód liczyć się do limitu VAT, gdyż to jest przychód Pani dzieci.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Zauważenia jednak wymaga, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z opisu sprawy wynika, że z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w roku 2022 osiągnęła Pani przychód w kwocie 189 982,50 zł. Oprócz prowadzenia działalności gospodarczej, jako opiekun prawny wynajmuje Pani mieszkanie, które jest własnością Pani nieletnich dzieci. Najem prywatny był prowadzony w sposób ciągły wyłącznie na cele mieszkaniowe osobom prywatnym. Nadmienia Pani, iż najem prywatny prowadzony jest na podstawie umowy najmu na Pani nazwisko, ale mieszkanie, które jest podnajmowane jest własnością Pani niepełnoletnich dzieci, które nie mogą się rozliczać. Pani jako opiekun prawny dokonuje takiego rozliczenia. Kwota przychodu z tego najmu wyniosła 14 400 zł.
Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
W myśl art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego:
Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, a umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.
Na gruncie przepisów ustawy najem stanowi świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Zatem, usługa najmu wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywana jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że dla uzyskania statusu podatnika podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Podatnikiem będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy przynosi ona zyski.
W omawianej sytuacji występuje zatem, zamiar wykonywania usług (wynajmowania przedmiotowej nieruchomości) w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W związku z powyższym, dokonywaną usługę wynajmu nieruchomości należy uznać – zgodnie z przywołanym wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług – za działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu.
Pani wątpliwości dotyczą kwestii, czy przychód z najmu prywatnego powinna Pani wliczyć do limitu 200 000 zł, w przypadku kiedy właścicielem mieszkania są Pani nieletnie dzieci, a Pani jest ich opiekunem prawnym.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Przepis art. 113 ust. 2 ustawy stanowi, że
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Stosownie do art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Tym samym podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy. W myśl tego przepisu:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Analiza powołanych wyżej przepisów prawa podatkowego wskazuje, że obliczając limit sprzedaży uprawniający podatnika do zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, po przekroczeniu którego podatnik traci prawo do zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, nie bierze się pod uwagę odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem m.in. transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
Należy wskazać, że co do zasady przychody z najmu powinny być wliczane do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, nawet w przypadku kiedy najem ten korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, gdyż jest wykonywany w ramach głównej działaności gospodarczej. Nie ma charakteru transakcji pomocniczych.
Jednakże w tym konkretnym przypadku, wynajmuje Pani mieszkanie, które nie jest Pani własnością, a Pani nieletnich dzieci. Istotne w tej sprawie jest zatem określenie podatnika podatku od towarów i usług z tytułu najmu, w sytuacji, gdy jest on osobą małoletnią.
Zgodnie z art. 135 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:
Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.
Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i obowiązków poprzez własne działania lub zaniechania (w drodze czynności prawnych).
W myśl art. 8 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny:
Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
Stosownie do brzmienia art. 11 Kodeksu cywilnego:
Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.
Stosownie do brzmienia art. 10 § 1 Kodeksu cywilnego:
Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
Zgodnie z art. 12 Kodeksu cywilnego:
Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Z dyspozycji art. 14 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.
W myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809):
Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojgarodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
Interesy majątkowe małoletnich dzieci wymagają ochrony, do której powołane są osoby sprawujące władzę rodzicielską. Podstawową formą ochrony tych interesów jest zarząd majątkiem dziecka.
Na podstawie art. 101 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):
Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
W myśl art. 101 § 2 ww. ustawy:
Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Stosownie do art. 101 § 3 ustawy:
Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, 1429, 1606, 1615, 1667 i 1860), sądu spadku dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zarząd majątkiem małoletniego dziecka może polegać m.in. na:
- czynnościach faktycznych (np. remont majątku dziecka),
- czynnościach prawnych (np. wynajem składników stanowiących majątek dziecka),
- reprezentowaniu małoletniego w postępowaniu administracyjnym, sądowym.
Analiza przywołanych powyżej norm prawnych – w tym dotyczących podatnika podatku od towarów i usług – prowadzi do wniosku, że Pani dzieci spełniają przesłanki do uznania ich za podatników podatku od towarów i usług w związku z najmem nieruchomości na cele mieszkaniowe.
Jednocześnie z uwagi na fakt, iż Pani małoletnie dzieci nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych i z tytułu najmu prywatnego zaistniałby obowiązek opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług, to w ich imieniu i na ich rachunek rejestracji jako podatników podatku od towarów i usług i wystawienia faktur VAT powinna dokonać Pani jako ich przedstawiciel ustawowy.
Odnosząc się zatem do Pani wątpliwości należy wskazać, że z tytułu najmu mieszkania nie jest Pani podatnikiem podatku VAT. Do momentu pełnoletności Pani dzieci jest Pani ich przedstawicielem ustawowym, zobowiązanym wprawdzie do ich reprezentowania i rozliczania, jednakże z tytułu usługi najmu podatnikem w podatku VAT są niepełnoletnie dzieci. Z uwagi na powyższe, przychodów z najmu prywatnego nieruchomości należącej do Pani niepełnoletnich dzieci, nie należy wliczać do limitu sprzedaży w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.
Tym samym do limitu sprzedaży w roku 2022 powinna Pani wliczyć jedynie kwotę 189 982,50 zł z działalności gospodarczej, którą Pani prowadzi, pomniejszoną o podatek VAT.
Pani stanowisko uznaję za nieprawidłowe z powodu wskazania w nim, że najem prywatny nie będzie wliczany do limitu 200 000 zł, z uwagi na to, że najem ten jest zwolniony z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej