Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 11 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 lipca 2024 r. sygn. akt I FSK 1802/20 (data zwrotu akt - 28 października 2024 r.); i

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 grudnia 2019 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwestii potwierdzenia możliwości uzyskiwania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w trybie art. 108b ust. 1 w związku z art. 87 ust. 2 u.p.t.u. środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku VAT w (…) Bank (…) N.V. S.A. na rachunek bieżący prowadzony w tym Banku.

Uzupełnili go Państwo pismami z 21 grudnia 2019 r. oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 lutego 2020 r. (wpływ 14 lutego 2020 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca A. GmbH jest spółką prawa niemieckiego (dalej: A). Na terytorium Polski ma zarejestrowany oddział – A. GmbH (Sp. z o.o.) Oddział w Polsce (dalej: Oddział PL).

A. dostarcza m.in. polskim odbiorcom (dystrybutorom) swoje produkty wytwarzane w innych państwach w UE i poza UE. Czynnościami sprzedaży zajmuje się centrala w Niemczech, produkty są dostarczane klientom krajowym i zagranicznym z magazynu w Polsce. Dostawy są dokumentowane fakturami VAT wystawionymi zgodnie z u.p.t.u. Faktury są wystawiane w EURO, z przeliczoną kwotą VAT wg kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego przed wystawieniem faktury.

Wnioskodawca posiada rachunek bankowy PLN w Banku (…) N.V. S.A. Oddział w Polsce (Bank (…)). Bank ten nie posiada obecnie siedziby na terytorium kraju - Rzeczpospolitej Polskiej - i działa w formie oddziału. Wynika to z faktu, iż znaczna część kadry zarządzającej A. to obywatele Japonii. Natomiast (…) Bank (Bank (…)) to instytucja kredytowa z siedzibą w Holandii, ale o długim bo (...) japońskim rodowodzie.

Działa w ponad 50 krajach. W Polsce (…) Bank koncentruje się głównie na obsłudze podmiotów gospodarczych zainteresowanych kontaktami biznesowymi z japońskimi przedsiębiorstwami i spółkami akcyjnymi z udziałem kapitału japońskiego. W tym względzie Bank posiada unikatową pozycję w ramach polskiego sektora bankowego.

A. od lat stosuje system podzielonej płatności polegający na pobieraniu płatności netto w euro (na niemiecki rachunek euro) i kwot VAT (na polski rachunek PLN). Polski rachunek PLN jest zgłoszony w wykazie podatników VAT i służy do regulowania zobowiązań wynikających ze składanych deklaracji VAT lub dokonywanych odpraw importowych.

Do końca 2019 r. Wnioskodawca zamierza wprowadzić korektę swojego systemu rozliczeń z odbiorcami wskazując na fakturach nr polskiego rachunku EUR prowadzonego przez polski oddział banku obsługującego A.

W związku z wprowadzeniem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności Wnioskodawca zwraca się o wyjaśnienie wątpliwości w rozliczaniu w płatności.

Pytanie

Czy Wnioskodawca będzie uprawniony do uzyskiwania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w trybie art. 108b ust. 1 w związku z art. 87 ust. 2 u.p.t.u. środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku VAT w (...) Bank (...) N.V. S.A. na rachunek bieżący prowadzony w tym Banku?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, możliwy jest zwrot nadwyżki podatku VAT zgromadzonej na wyodrębnionym rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy prowadzony w Banku (…) N.V. S.A. Oddział w Polsce w trybie art. 108b u.p.t.u. w związku z art. 87 ust. 2.

Stosownie do art. 108b ust. 1 u.p.t.u., na wniosek podatnika naczelnik urzędu skarbowego wydaje, w drodze postanowienia, zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT.

Przepis ten nie zawiera zastrzeżenia, że przekazanie środków nastąpić może tylko na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju.

Natomiast wskazać należy, iż art. 87 ust. 2 u.p.t.u. wskazuje, że zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju. Choć termin ten rozumiany literalnie wskazywałby tylko na banki z siedzibą rejestrową w Polsce, to zdaniem Wnioskodawcy dokonując wykładni tego przepisu należy wziąć pod uwagę unijny kontekst wykładni wskazanego przepisu, oraz funkcję tego przepisu, którą jest zapewnienie łatwości oraz przejrzystych zasad zwrotów, a także uniknięcia nadmiernych kosztów zwrotu po stronie organu.

W ocenie Wnioskodawcy, nie sposób w tej sprawie ograniczać się do wykładni językowej analizowanego przepisu, gdyż rezultaty tej wykładni dają wyniki, których nie da się pogodzić z zasadami funkcjonującymi na gruncie unijnego systemu prawnego, w szczególności zasad ujętych w TFUE.

Interpretacja ujętego w krajowych przepisach pojęcia „rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju” musi uwzględniać uregulowania i cele przepisów unijnych, jak również zasady ogólne prawa unijnego. W tym względzie podstawowe znacznie mają przy tym nie tylko przepisy z zakresu VAT, zasady ujęte w TFUE, ale także unijne przepisy dotyczące wykonywania czynności bankowych. Nie można bowiem w kontekście tej sprawy tracić z oczu faktu, że z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. również polski sektor bankowy zaczął podlegać regulacjom unijnym. Polskie Prawo bankowe musi być więc zgodne z prawem unijnym z tego zakresu (por. K. Werner, R. Zdzieborski, Działanie instytucji kredytowej w Polsce poprzez oddział. Zagadnienia podstawowe; Monitor Prawniczy 21/2006).

Oddziały zagranicznych banków w Polsce działają na podstawie przepisów art. 40 i 40a ustawy Prawo bankowe. Do oddziałów banków zagranicznych, działających na terenie Rzeczypospolitej, stosuje się przepisy prawa polskiego (art. 41 tej ustawy). W taki też sposób działa Oddział Banku w Polsce, który prowadzi rachunki bankowe Wnioskodawcy.

Wypada zwrócić w tym miejscu uwagę na sekwencję uchwalania istotnych z punktu widzenia niniejszej sprawy przepisów. Sformułowanie „na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju” pojawiło się już w pierwszej wersji u.p.t.u. z dnia 11 marca 2004 r., gdy możliwość tworzenia oddziałów banków zagranicznych wprowadzono w 2002 r., a kluczowe wymogi i przesłanki wydania zezwolenia w 2004 r. (wymóg uchwalenia regulaminu oddziału, jego weryfikacji przez Komisję Nadzoru Finansowego przy zmianie, wymóg wystąpienia z wnioskiem o utworzenie oddziału przez bank zagraniczny itp.).

W ocenie Wnioskodawcy można na tej podstawie wysnuć wniosek, że projektodawca u.p.t.u. wprowadzając pojęcie „rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju”, mógł nie być świadomy, że rachunki bankowe będą mogły być również prowadzone dla podatników VAT na równych zasadach przez polskie oddziały zagranicznych banków, a czynności bankowe w tym zakresie podlegać będą odpowiedniemu nadzorowi bankowemu.

Trudno w tym kontekście uznać, że intencją ustawodawcy wprowadzającego w 2004 r. sformułowanie „rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju” w ramach przepisu art. 87 ust. 2 u.p.t.u., było ograniczanie prawa do zwrotu nadwyżki podatku na rachunek bankowy podatnika, obsługiwany przez zagraniczny bank, prowadzący działalność na terenie RP poprzez oddział. Bank ten (oddział) może bowiem prowadzić rachunki bankowe dla podatników VAT w Polsce, w zgodzie z obecnie obowiązującymi przepisami Prawa bankowego. Ze względu na zasady prawa unijnego oraz wymogowi traktatowe, zróżnicowanie sytuacji prawnej banków działających w Polsce w formie spółki akcyjnej i w formie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego nie ma podstaw. W prawodawstwie unijnym jest sformułowany generalny zakaz dyskryminowania przedsiębiorców z innych państw członkowskich prowadzących działalność w formie oddziału. Treść art. 291 ust. 1 TFUE stanowi, że Państwa Członkowskie przyjmują wszelkie środki prawa krajowego niezbędne do wprowadzenia w życie prawnie wiążących aktów Unii. Stosownie natomiast do treści art. 49 TFUE, ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zasadniczo zakazane. Niedopuszczalne są również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

Swoboda przedsiębiorczości jest przy tym rozumiana szeroko i obejmuje podejmowanie oraz wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, na warunkach określonych przez ustawodawstwo państwa przyjmującego dla własnych obywateli. Sama swoboda przedsiębiorczości została zdefiniowana w bogatym dorobku orzeczniczym TSUE.

Zauważyć należy, iż odmienna interpretacja prowadzi do wniosku, że podmioty wykonujące działalność w Polsce chcąc uzyskać zwrot VAT są albo zmuszone do rezygnacji z usług banku zagranicznego prowadzącego w działalność w Polsce w formie oddziału, albo do otworzenia dodatkowego rachunku w banku krajowym, co będzie wiązać się kosztami oraz formalnościami związanymi z jego utworzeniem oraz prowadzeniem. Dla wielu oddziałów zagranicznych banków czy instytucji kredytowych może to oznaczać odpływ klientów, spowodowany uprzywilejowaną względem nich pozycją podmiotów krajowych. Natomiast dla Wnioskodawcy posiadającego rachunki bankowe w oddziale banku zagranicznego, konieczność ponoszenie dodatkowych kosztów finansowych i administracyjnych związanych z utrzymywaniem niezależnego rachunku w banku prowadzącym w działalność w Polsce w formie spółki akcyjnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, bariery tego rodzaju należy więc poczytywać za niedozwolone z perspektywy fundamentów leżących u podstaw funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, a jak stwierdził TSUE w wyroku z 13 grudnia 2007 r. w sprawie C-465/05 Komisja v. Republika Włoska: „W tej kwestii, zgodnie z orzecznictwem Trybunału art. 43 WE i 49 WE nakładają obowiązek zniesienia ograniczeń w zakresie swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego świadczenia usług. Za takie ograniczenia muszą być uznane wszelkie środki, które zakazują, ograniczają lub zmniejszają atrakcyjność korzystania z tych swobód.” Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem (wyrok TSUE z 30 listopada 1995 r. w sprawie C-55/94 Reinhard Gebhard) przepisy krajowe mogą ograniczać lub czynić mniej atrakcyjnym korzystanie z traktatowych swobód. Niemniej jednak, regulacje takie muszą spełniać 4 warunki: muszą być stosowane w sposób niedyskryminujący, muszą być usprawiedliwione wymogami imperatywnymi dotyczącymi interesu publicznego, powinny być zdolne do zapewnienia realizacji zamierzonego celu, nie mogą wykraczać poza to co konieczne do realizacji tego celu.

Zdaniem Wnioskodawcy w niniejszym przypadku, nie ma takiego interesu publicznego za którym przemawiałaby wyżej opisana dyskryminacja zagranicznych banków działających na terenie RP w formie oddziału względem podmiotów krajowych, stąd kontynuowanie testu zgodności z wyżej wyartykułowanymi kryteriami jest bezprzedmiotowe.

Podnieść należy, iż przepis art. 87 ust. 2 u.p.t.u. interpretowany w odmienny sposób narusza unijne zasady swobody świadczenia usług, swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego przepływ kapitału, do których przestrzegania obowiązane są Państwa Członkowskie, a w konsekwencji także ich organy administracji i sądy stosujące przepisy krajowe z uwzględnieniem systemu prawa UE. W orzecznictwie TSUE, polskich sądów administracyjnych i w piśmiennictwie nie budzi przy tym wątpliwości, że zadaniem sądu krajowego jest zapewnienie rozstrzygnięcia zgodnego z prawem unijnym. Instrumentem, który winien być w pierwszej kolejności wykorzystany do tego celu, jest wykładnia prounijna (tak też: M. Militz, D. Dominik-Ogińska, M. Bącal. T. Siennicki: Zasady prawa unijnego w VAT, Warszawa 2013, s. 274).

W ocenie Wnioskodawcy aby więc dokonać właściwej prounijnej wykładni art. 87 ust. 2 u.p.t.u., należy stwierdzić, że zwrot różnicy podatku VAT dokonywany w trybie art. 87 ust. 2 u.p.t.u. będzie mógł być przekazywany również na rachunki VAT prowadzone przez banki mające siedzibę poza RP, które prowadzą działalność na terytorium RP poprzez swoje oddziały. Tylko taka wykładnia art. 87 ust. 2 u.p.t.u. prowadzi do niedyskryminacji banków zagranicznych prowadzących działalność w Polsce w formie oddziału oraz w sposób prawidłowy realizuje cele i zasady Dyrektywy VAT.

Zwrócić też można uwagę na fakt, że rachunki bankowe, takie jak będące przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie, są objęte STIR. Jak podaje Ministerstwo Finansów STIR (system teleinformatyczny izby rozliczeniowej) umożliwia wymianę informacji między systemem bankowym a Krajową Administracją Skarbową (KAS) i zapobiega wyłudzeniom skarbowym.

W przypadku wystąpienia takiego zagrożenia Szef KAS ma prawo zablokować rachunek podmiotu kwalifikowanego.

Mimo, iż Dyrektywa VAT przyznaje Państwom Członkowskim szeroki zakres swobody w ustalaniu warunków jakim będą podlegać zwroty nadwyżki kwoty odliczeń przekraczających kwotę VAT należnego, nie oznacza to całkowitej dowolności.

Kluczowy z perspektyw analizowane art. 87 ust. 2 u.p.t.u. cel Dyrektywy VAT odnajdujemy w pkt 4 jej preambuły: „(4) Realizacja celu zakładającego ustanowienie rynku wewnętrznego zakłada zastosowanie w państwach członkowskich ustawodawstw dotyczących podatków obrotowych, które nie zakłócają warunków konkurencji ani nie utrudniają swobodnego przepływu towarów i usług. Niezbędna jest zatem taka harmonizacja ustawodawstw dotyczących podatków obrotowych poprzez system podatku od wartości dodanej (VAT), która wyeliminuje, w miarę możliwości, czynniki, które mogą zakłócać warunki konkurencji zarówno na poziomie krajowym, jak i wspólnotowym.”

Co istotne, TSUE orzekając na podstawie art. 183 Dyrektywy VAT i w odniesieniu do jego odpowiednika z VI Dyrektywy w postaci art. 18(4) niejednokrotnie stwierdzał, że Państwa Członkowskie (w tym Polska) poprzez swoje regulacje naruszały unijne ramy dotyczące zwrotu nadwyżki VAT.

Odwołać się tu można do wyroku TSUE z 18 grudnia 1997 r. w sprawach połączonych C-286/94 Garage Moleheide i in., z 10 lipca 2008 r. w sprawie C-25/07 Sosnowska, oraz z 28 lutego 2018 r. w sprawie C-387/16 Nidera BV.

Zdaniem Wnioskodawcy powyższe orzecznictwo TSUE potwierdza poglądy prezentowane w piśmiennictwie, zgodnie z którymi wszelkie ograniczenia w prawie do otrzymania zwrotu muszą być tak skonstruowane, aby możliwe precyzyjnie zapobiegać nadużyciom, jednocześnie w minimalny sposób wypaczają działanie systemu VAT. W szczególności niedopuszczalne są takie regulacje, które uniemożliwiają lub utrudniają zwrot nawet w przypadku, gdy podatnik jest w stanie udowodnić, że działania jego nie mają charakteru nadużyć podatkowych. Jeśli środki skierowane na zwalczanie nadużyć podatkowych skierowane będą również przeciwko uczciwym podatnikom w ten sposób, że możliwość skorzystania z otrzymania zwrotu będzie nadmiernie utrudniona, praktycznie niemożliwa, to naruszają one zasadę proporcjonalności, co musi skutkować ich uznaniem za niezgodne z prawem unijnym (tak: J. Martini,[w:] Dyrektywa VAT 2006/112/WE Komentarz 2010, Wrocław 2010, s. 820-821).

Mając na uwadze interpretacja polskich przepisów dokonana w ten sposób, że uniemożliwia zwrot VAT na rachunek prowadzony w oddziale zagranicznego banku (nieposiadającego w Polsce siedziby) byłaby sprzeczna z regulacjami unijnymi.

Prawo do zwrotu VAT na rachunek polskiego oddziału banku znajduje swe odzwierciedlenie bezpośrednio w przepisach Dyrektywy VAT i w tych okolicznościach nie może być ograniczane przez przepisy krajowe.

Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 28 lutego 2020 r. wydałem postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania znak 0114-KDIP1-1.4012.697.2019.2.IZ.

Postanowienie doręczono Państwu 2 marca 2020 r.

2 marca 2020 r. złożyli Państwo zażalenie na to postanowienie (wpływ 2 marca 2020 r.).

Rozpatrzyłem Państwa zażalenie – 28 kwietnia 2020 r. wydałem postanowienie utrzymujące w mocy zaskarżone postanowienie znak 0114-KDIP1-1.4012.697.2019.3.IZ/JŻ.

Postanowienie doręczono Państwu 29 kwietnia 2020 r.

Skarga na postanowienie

14 maja 2020 r. wnieśli Państwo skargę na to postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Skarga wpłynęła do mnie 14 maja 2020 r.

Wnieśli Państwo o:

1)uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia z dnia 28 lutego 2020 r. i uznania, iż w sprawie doszło do wydania tzw. „milczącej interpretacji”;

alternatywnie o:

2)uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia z dnia 28 lutego 2020 r. i zobowiązanie organu do merytorycznego rozpoznania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej;

3)zasądzenie kosztów postępowania wedle norm przepisanych.

Postępowanie przed sądem administracyjnym/sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę na postanowienie z 28 kwietnia 2020 r. – wyrokiem z 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gl 695/20.

Wnieśli Państwo skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie – wyrokiem z 24 lipca 2024 r. sygn. akt I FSK 1802/20 uchylił zaskarżony wyrok w całości i uchylił zaskarżone postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2020 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.697.2019.3.IZ/JŻ oraz poprzedzające je postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 lutego 2020 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.697.2019.2.IZ.

NSA stwierdził w tym wyroku, że:

Zwrot akt do Organu nastąpił 28 października 2024 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

• uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyroku;
• ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, „ustawą o VAT”:

W myśl art. 87 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 108a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy:

Stosownie zaś do art. 108a ust. 1b ustawy:

Zgodnie z art. 108a ust. 2 ustawy o VAT:

W myśl art. 108b ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 108b ust. 2 i ust. 3 ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (A.) jest spółką prawa niemieckiego, która jest również zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT w Polsce działającą poprzez swój polski oddział. A. dostarcza m.in. polskim odbiorcom (dystrybutorom) swoje produkty wytwarzane w innych państwach w UE i poza UE. Czynnościami sprzedaży zajmuje się centrala w Niemczech, produkty są dostarczane klientom krajowym i zagranicznym z magazynu w Polsce. Dostawy są dokumentowane fakturami wystawianymi w EURO, z przeliczoną kwotą VAT wg kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego przed wystawieniem faktury. A. posiada rachunek bankowy PLN w Banku (…) Bank (…) N.V. S.A. Oddział w Polsce (Bank (…) z siedzibą w Holandii), który nie posiada obecnie siedziby na terytorium kraju - Rzeczpospolitej Polskiej - i działa w formie oddziału. A. od lat stosuje system podzielonej płatności polegający na pobieraniu płatności netto w euro (na niemiecki rachunek euro) i kwot VAT (na polski rachunek PLN). Polski rachunek PLN jest zgłoszony w wykazie podatników VAT i służy do regulowania zobowiązań wynikających ze składanych deklaracji VAT lub dokonywanych odpraw importowych. Do końca 2019 r. A. zamierza wprowadzić korektę swojego systemu rozliczeń z odbiorcami wskazując na fakturach nr polskiego rachunku euro prowadzonego przez polski oddział Banku obsługującego A.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości uzyskiwania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w trybie art. 108b ust. 1 ustawy środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku VAT w (...) Bank (...) N.V. S.A. na rachunek bieżący prowadzony w tym Banku, tj. Banku mającym siedzibę na terytorium Holandii i działającym w Polsce poprzez swój Oddział.

W Państwa ocenie, możliwy jest zwrot nadwyżki podatku VAT zgromadzonej na wyodrębnionym rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy prowadzony w Banku (…) Bank (…) N.V. S.A. Oddział w Polsce w trybie art. 108b ustawy o VAT w związku z art. 87 ust. 2 ustawy.

Dokonując analizy Państwa problemu należy na wstępie wskazać, że art. 87 ust. 2 ustawy odnosi się do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikającej z rozliczenia podatku VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, która znajduje odzwierciedlenie w składanych deklaracjach podatkowych. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym kwota podatku naliczonego jest wyższa niż kwota podatku należnego podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Przy czym, rachunek bankowy podatnika musi być założony do tego celu wyłącznie w banku mającym siedzibę na terytorium kraju.

Nie można zgodzić się z szeroko przedstawioną argumentacją Wnioskodawcy sprowadzającą się do stwierdzenia, że przepis art. 87 ust. 2 ustawy narusza unijny system prawny poprzez przyznanie podatnikowi zwrotu podatku VAT wyłącznie na rachunek bankowy banku z siedzibą w Polsce.

Kluczowy dla oceny rozwiązań prawnych przyjętych w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT jest art. 183 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Z powyższego przepisu dyrektywy 2006/112/WE wynika jednoznacznie, że dane państwo członkowskie może ustalić warunki, na jakich dokonuje ono zwrotu nadwyżki kwoty odliczeń przekraczającej kwotę VAT należnego, nie ograniczając jednocześnie co do rodzaju warunków, jakie to państwo może wprowadzić.

W tym miejscu należy wskazać na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie C-387/16 Valstybinė mokesčių inspekcija prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos, w której Trybunał wskazał, że:

W kontekście powołanego orzeczenia należy wskazać, że brak możliwość dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek bankowy w banku mającym siedzibę poza terytorium kraju, wynikający z art. 87 ust. 2 ustawy, w żaden sposób nie narusza zasady neutralności podatkowej dla podatnika, u którego wystąpi taka nadwyżka, jak również nie pociąga za sobą żadnego ryzyka finansowego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 lutego 2023 r. sygn. akt I FSK 1491/19 wskazał:

Nie można zatem uznać argumentów Wnioskodawcy w tym zakresie za trafne.

Jednakże wątpliwości Wnioskodawcy sformułowane w pytaniu dotyczą innej kwestii, a mianowicie możliwości przekazania środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku VAT w polskim Oddziale zagranicznego banku na rachunek bieżący prowadzony w tym Banku.

Ta kwestia uregulowana jest w art. 108b ust. 1 ustawy. Z przepisu tego wynika, że podatnik może wystąpić z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o wyrażenie zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek bankowy, dla którego rachunek VAT jest prowadzony.

Co istotne w przepisie tym nie ma zastrzeżenia, że rachunek bankowy musi być założony w banku mającym siedzibę w Polsce. Ustawodawca wprowadza jedynie ograniczenie, że wnioskowana kwota może zostać przekazana wyłącznie na wskazany we wniosku rachunek, dla którego prowadzony jest rachunek VAT, z którego środki zostałyby przekazane. Nie ma zatem możliwości przekazania środków z rachunku VAT na inny rachunek niż ten, dla którego prowadzony jest rachunek VAT, z którego środki są przekazywane.

Należy wskazać, że z dniem 1 września 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1018, ze zm.), która wprowadziła zmiany w art. 96b ustawy o VAT.

W myśl art. 96b ust. 1 ustawy [Wykazy podmiotów]:

Zgodnie z art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy o VAT:

W myśl art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2357):

Zgodnie natomiast z art. 62a ust. 1, ust. 2 i ust. 5 ustawy Prawo bankowe:

Rachunki rozliczeniowe w rozumieniu ww. art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe są to rachunki rozliczeniowe, które prowadzą instytucje finansowe działające w Polsce na podstawie tej ustawy. Zamieszczone i publikowane w Wykazie są również rachunki rozliczeniowe prowadzone przez te instytucje w innych walutach.

Zagraniczny przedsiębiorca, który jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny i wykonuje transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce - jest traktowany jak polski podatnik VAT, którego rachunek rozliczeniowy powinien być zamieszczony w Wykazie podatników VAT.

Rachunki prowadzone przez banki zagraniczne, które nie prowadzą w Polsce działalności poprzez oddział, nie będą zamieszczane w Wykazie podatników VAT. Informacja o rachunkach w bankach zagranicznych jest podawana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych/aktualizacyjnych.

Banki zagraniczne mogą działać w Polsce poprzez swoje oddziały, które podlegają przepisom ustawy Prawo bankowe, a to oznacza, że rachunki rozliczeniowe prowadzone przez te oddziały mogą być zamieszczane w Wykazie podatników VAT.

Skoro Wnioskodawca będzie posiadał rachunek bankowy w polskim oddziale zagranicznego banku nie będzie to stało na przeszkodzie, aby zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o przekazanie zgromadzonych na rachunku VAT środków na rachunek bankowy, dla którego jest prowadzony ten rachunek VAT, w tym oddziale banku. Jak wyżej wskazałem, przepisy art. 108b ustawy o VAT nie przewidują możliwości przekazania środków z rachunku VAT na inny rachunek rozliczeniowy niż ten, dla którego prowadzony jest rachunek VAT, z którego środki są przekazywane.

Ponieważ w swoim stanowisku wskazali Państwo, że możliwy jest zwrot nadwyżki podatku VAT zgromadzonej na wyodrębnionym rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy prowadzony w Banku (…) Bank (…) N.V. S.A. Oddział w Polsce w trybie art. 108b ustawy, stanowisko to uznaję za prawidłowe.

Przy czym należy wskazać, że rachunki rozliczeniowe prowadzone w Banku zagranicznym działającym w Polsce poprzez swój oddział (jak to ma miejsce w niniejszej sprawie) muszą być zamieszczone w Wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wniesienia pierwotnego wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.