Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 12 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania wydzielonej części przedsiębiorstwa obejmującej składniki majątkowe związane z prowadzeniem sklepu za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji wyłączenia darowizny ww. składników majątkowych na rzecz Pana matki z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Uzupełnił go Pan pismem z 4 stycznia 2025 r. (wpływ 8 stycznia 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca planuje zbyć na rzecz osoby bliskiej (matki) zorganizowaną część przedsiębiorstwa w formie darowizny, w celu zapewnienia jej środków do utrzymania.

W celu dokonania zbycia Wnioskodawca wydzieli z własnego przedsiębiorstwa prowadzonego dotąd w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, zorganizowaną część określaną dalej jako „sklep”, pozostawiając sobie drugą część określaną dalej jako „usługi transportowe”.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Zatrudnia pracowników, m.in. kierowców samochodów dostawczych.

Wnioskodawca prowadzi aktualnie jednoosobową działalność gospodarczą, na którą funkcjonalnie składają się dwie ww. części. Każda z nich miała i w dalszym ciągu ma uzasadnienie gospodarcze, tj. przynosi dochód.

Obie części przedsiębiorstwa prowadzone są przez Wnioskodawcę jako niezależne od siebie, co ułatwia wydzielenie ich pod względem majątkowym i prawno-podatkowym.

Usługi transportowe i kurierskie (działalność główna):

• firma mieści się pod adresem (…),
• działalność w zakresie usług transportowych i kurierskich,
• długoterminowa współpraca z (…) jako przewoźnik regionalny,
• oparta o samochody dostawcze,
• dysponuje całkiem odrębną bazą kontrahentów.

Sklep (działalność poboczna):

• mieści się pod adresem (…), w lokalu wynajętym od właścicieli prywatnych,
• prowadzi działalność w zakresie handlu artykułami elektrycznymi, elektronicznymi i RTV,
• posiada wyposażenie, zapas towarów handlowych,
• dysponuje bazą kontrahentów (zarówno dostawców, jak i stałych klientów), do których należą m.in. gmina miasta (…), kilka wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.

W związku z koniecznością zapewnienia środków utrzymania osobie bliskiej, Wnioskodawca planuje przekazać matce wydzieloną część przedsiębiorstwa. Obdarowana będzie prowadzić ją jako osobne przedsiębiorstwo w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako jego wyłączna właścicielka.

Wnioskodawca planuje przekazać wydzieloną część przedsiębiorstwa w drodze darowizny, na rzecz osoby zaliczonej do tzw. zerowej grupy podatkowej. Podstawą prawną do takiego zaliczenia są przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, zwłaszcza art. 4a.1.1 ww. ustawy. Na podstawie tego zaliczenia Wnioskodawca i obdarowana zwolnieni są z podatku od spadków i darowizn.

W zakresie podatku VAT, Wnioskodawca kieruje się przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ww. ustawy za zorganizowaną część przedsiębiorstwa uważa się część firmy, która może funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwo. Wg ustawy, gdy mowa o:

„zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania”.

Zdarzenie przyszłe obejmuje wydzielenie z działalności jednoosobowej sklepu, który stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Część ta posiada odrębne:

• składniki materialne: towar, wyposażenie;
• składniki niematerialne: marka, nazwa własna sklepu;
• siedzibę: w (…), podczas gdy główna siedziba firmy mieści w (…);
• zobowiązania i kontrakty: głównie ze stałymi odbiorcami materiałów elektrycznych;
• przychody: potwierdzone wyciągiem z kasy fiskalnej zarejestrowanej w sklepie.

Sklep będzie prowadzony bez angażowania innych składników majątku Wnioskodawcy/darczyńcy, które nie są przedmiotem zbycia. Obdarowana z chwilą otrzymania darowizny zgłosi się do urzędu jako czynny podatnik VAT.

W zakresie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca kieruje się przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Art. 6 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepis zwalnia Wnioskodawcę z konieczności zgłoszenia transakcji zbycia sklepu do rejestru VAT oraz zapłaty podatku od wartości zbywanego przedsiębiorstwa.

Podsumowanie

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. Prowadzi dochodową działalność, na którą składają się usługi transportowe i sklep elektryczny.

Wnioskodawca planuje przekazać osobie bliskiej w formie darowizny wydzieloną część firmy, tj. sklep.

Nie stosuje przepisów ustawy o VAT do planowanej transakcji, zgodnie z zapisem art. 6 pkt 1 tejże ustawy.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca oświadcza, że zamierza przenieść funkcjonalną część przedsiębiorstwa, gotową do działania jako samodzielna firma od dnia dokonania darowizny.

W nadesłanym uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania:

1)Jakie konkretnie składniki majątkowe będą przedmiotem darowizny na rzecz obdarowanej matki (należy je wymienić)? - wskazał Pan:

Głównymi składnikami majątku przekazywanej części przedsiębiorstwa są aktualnie:

• towary handlowe;

Towary handlowe o wartości ok. (…) zł na dzień złożenia wniosku. Ze względu na charakter działalności handlowej, sklep cały czas pracuje, w momencie przekazania sklepu kwota ta może różnić się o +/- (…) zł od wyżej podanej.

-wyposażenie sklepu;

Stałym składnikiem majątkowym przekazywanej części przedsiębiorstwa jest wyposażenie sklepu niezbędne do prowadzenia działalności handlowej. Składają się na nie:

• klimatyzacja - (…) zł,
• regały na towar, 6 szt. - (…) zł,
• stojaki na rolety, 6 szt. - (…) zł,
• stelaż sufitowy do prezentacji żyrandoli - (…) zł,
• stojaki na karnisze, 3 szt. - (…) zł,
• laptop - (…) zł,
• siatki z hakami do zawieszania towaru, 4 szt. - (…) zł,
• gablota szklana - (…) zł.

Pozostałe wyposażenie (drukarka, biurko, fotel obrotowy, kuchenka mikrofalowa, odkurzacz przemysłowy, czajnik elektryczny) - (…) zł.

Łącznie wyposażenie sklepu ma wartość rynkową ok. (…) zł.

-składniki niematerialne;

Sklep prowadzony był przez Wnioskodawcę od lat. Posiada dobrą renomę i stałą bazę klientów instytucjonalnych (urzędy, spółdzielnie itp.), a także nazwę odrębną od nazwy całej firmy.

2)Czy w ramach darowizny Pana majątku zostaną przeniesione na obdarowaną zobowiązania? -wskazał Pan:

Tak, zostaną przeniesione. Wraz ze sklepem zostaną przeniesione zobowiązania bieżące powiązane z jego prowadzeniem.

Będą to przede wszystkim zobowiązania do:

• zapłaty za towar zamówiony przed przekazaniem darowizny,
• wywiązania się z umów wobec odbiorców, właścicieli wynajmowanego lokalu, dostawców usług.

Czyli będą one związane z bieżącym funkcjonowaniem sklepu.

Aktualne zobowiązania sklepu wynoszą (…) zł i dotyczą zapłaty za bieżące faktury za zakup towarów.

Wraz z częścią przedsiębiorstwa nie zostaną przeniesione przeterminowane zobowiązania na osobę obdarowaną. Wnioskodawca nie próbuje przenieść długu na osobę obdarowaną ani uniknąć zapłacenia własnych zobowiązań.

3)Czy przeniesienie składników majątkowych związanych z prowadzeniem sklepu będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 23¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)? jeśli nie, kto będzie realizował zadania związane z prowadzeniem ww. działalności? - wskazał Pan:

Nie, nie wystąpi przejście zakładu pracy do innego pracodawcy. Pracownicy zatrudnieni aktualnie przez Wnioskodawcę pozostaną na swoich stanowiskach w prowadzonym przez niego przedsiębiorstwie. Obdarowana nie wejdzie w obowiązki pracodawcy w momencie objęcia sklepu. Zadania związane z prowadzeniem sklepu będzie realizowała sama obdarowana.

4)Czy w dniu transakcji obdarowana będzie miała faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Pana wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny?, wskazał Pan:

Tak, będzie miała taką możliwość. Przekazywany sklep będzie wyposażony, zaopatrzony w towar, gotowy do pracy. Obdarowana będzie prowadzić działalność od momentu obdarowania. Będzie też w posiadaniu wszelkiej wiedzy, dokumentacji i kontaktów handlowych potrzebnych by ją prowadzić. Strony nie przewidują żadnej przerwy w prowadzeniu sklepu, który ma zadanie przynosić dochód obdarowanej.

5)Czy obdarowana będzie musiała podjąć/wykonać jakieś działania faktyczne lub prawne (np. zawarcie umów, zapewnienie innych składników majątku poza nabytymi, zapewnienie pozwoleń itp.) w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej związanej z prowadzeniem sklepu w oparciu o darowane przez Pana składniki majątkowe? jeśli obdarowana będzie musiała takie działania podjąć, to należy je wskazać i opisać - wskazał Pan:

Tak, będzie musiała podjąć działania prawne. W związku z wydzieleniem części przedsiębiorstwa z jednoosobowej działalności gospodarczej, konieczne będzie przepisanie umów z dostawcami i odbiorcami stałymi na obdarowaną. Strony planują przygotować się do tej czynności poprzez wcześniejsze poinformowanie stałych kontrahentów o zmianie właściciela sklepu i wysłanie aneksów do umów długoterminowych. Nie będzie to uciążliwe ze względu na charakter działalności - dostawy i płatności odbywają się cyklicznie. Strony są gotowe przeprowadzić całość działań prawnych w ciągu jednego dnia roboczego, co pozwoli na nieprzerwane działanie sklepu.

Prowadzenie przekazywanego sklepu nie wiąże się z koniecznością uzyskania koncesji, osobistych uprawnień, ani specjalnego pozwolenia.

6)W jaki sposób będzie przejawiało się wyodrębnienie składników majątkowych przypisanych do działalności związanej z prowadzeniem sklepu na płaszczyźnie:

a)organizacyjnej - w szczególności czy składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny będą miały swoje miejsce w strukturze organizacyjnej Pana przedsiębiorstwa, czy będą wyodrębnione w Pana działalności na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu (proszę wskazać w jaki sposób odrębność organizacyjna tych składników majątku jest udokumentowana)? - wskazał Pan:

Aktualnie składniki majątku składające się na przekazywany sklep są faktycznie wyodrębnione organizacyjnie. Część działalności składająca się na sklep prowadzona jest pod oddzielnym adresem niż pozostała działalność. W wynajętym lokalu w (…).

Całość towaru i wyposażenia przekazywanej części przedsiębiorstwa znajduje się pod adresem prowadzenia sklepu. Nie ma tam materiałów, ani wyposażenia potrzebnych w pozostałej części przedsiębiorstwa.

b)finansowej - czy będą posiadały samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe jest/będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności? - wskazał Pan:

Sklep dysponuje osobną kasą fiskalną. Wnioskodawca prowadzi osobne rozliczenia obu form prowadzonej działalności w celu oceny ich działania i planowania budżetu, natomiast uwzględnia je łącznie w zeznaniu podatkowym. Pozwala to na dokładne przyporządkowanie przychodów, kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z przedmiotem darowizny. Wyodrębniony sklep nie wymaga angażowania żadnych środków finansowych ze strony obdarowanej. Może ona rozpocząć działalność natychmiast po otrzymaniu darowizny.

c)funkcjonalnej - czy będą stanowiły odrębną całość - obejmowały elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służyły w strukturze Pana przedsiębiorstwa i posiadają/będą posiadały potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie umożliwiają/będą umożliwiały obdarowanej podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa? - wskazał Pan:

Wyodrębnienie funkcjonalne i formalne w momencie przekazania darowizny będzie się przejawiać w postaci:

• wykonania remanentu towarów handlowych na dzień przekazania darowizny,
• wykonania spisu wyposażenia sklepu,
• upewnienia się, że w kasie sklepu znajdują się środki na bieżące wydatki,
• wykonania wykazu zobowiązań powiązanych z darowizną,
• przekazania pełnej dokumentacji, z którą obdarowana zapozna się wcześniej,
• sporządzenia protokołu przekazania przedsiębiorstwa i jego elementów wraz z ich wartością rynkową,
• podpisania aktu darowizny wraz z ww. załącznikami u notariusza.

Od momentu podpisania darowizny u notariusza, obdarowana będzie mogła prowadzić działalność jako samodzielny podmiot gospodarczy angażując tylko własną pracę.

Pytanie

Czy zbycie w formie darowizny wydzielonej części przedsiębiorstwa obejmującej sklep, posiadający odrębność materialną, niematerialną, finansową i lokalizacyjną, spełnia warunki wyłączenia przedmiotowego określone w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535) i może być dokonane bez zapłaty podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że zbycie w formie darowizny na rzecz matki wydzielonej części przedsiębiorstwa, spełnia przesłanki art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535) i jest wyłączone przedmiotowo z ww. ustawy. W związku z tym nie wymaga zapłaty podatku VAT.

Wnioskodawca uważa, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ponieważ:

• posiada odrębną wartość materialną w postaci towaru i wyposażenia sklepu;
• mieści się pod osobnym adresem;
• posiada odrębną wartość niematerialną w postaci marki i nazwy własnej sklepu;
• przynosi dochody z innego źródła/innej branży niż działalność główna, co potwierdzone jest za pomocą kasy fiskalnej;
• może być prowadzona jako całkiem osobne przedsiębiorstwo bez angażowania pozostałych składników majątku Wnioskodawcy, w tym drugiej części jego firmy;
• nadaje się do samodzielnego przekształcenia w spółkę z o.o. lub odsprzedaży jako funkcjonalne przedsiębiorstwo osobie trzeciej.

Wnioskodawcę w jego stanowisku utwierdzają interpretacje indywidualne, wydane w podobnych sprawach. Przede wszystkim:

• Pismo z 3 listopada 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygnatura: 0114-KDIP1-1.4012.524.2023.3.ESZ - Wyłączenie z VAT zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
• Pismo z 31 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygnatura: 0112-KDIL3.4012.298.2023.6.EW - Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
• Pismo z 7 lutego 2024 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygnatura: 0112-KDIL2-2.4011.866.2023.2.AA - Uznanie opisanych składników majątku za zorganizowaną część i opodatkowanie przychodu ze sprzedaży tej zorganizowanej części.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

W wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 79/17, który choć dotyczył ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, NSA przedstawił wskazówki, co należy rozumieć jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że definicja tego pojęcia jest identyczna w dwóch podatkach (podatku VAT i podatku dochodowym od osób prawnych). I tak:

1)w przypadku wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć m.in. na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, w który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze;

2)wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań. Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki majątkowe materialne i niematerialne, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa. Przy ocenie wyodrębnienia określonych składników majątkowych pod uwagę należy brać sytuację istniejącą w podmiocie wnoszącym wkład, w którym winny one stanowić pewną całość.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:

„(…) celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.”

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że:

• Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT;
• Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, na którą składają się usługi transportowe i sklep elektryczny;
• Wnioskodawca planuje zbyć na rzecz osoby bliskiej (matki) zorganizowaną część przedsiębiorstwa w formie darowizny, w celu zapewnienia jej środków utrzymania;
• w celu dokonania zbycia Wnioskodawca wydzieli z własnego przedsiębiorstwa prowadzonego dotąd w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, zorganizowaną część określaną jako „sklep”, pozostawiając sobie drugą część określaną jako „usługi transportowe”;
• obie części przedsiębiorstwa prowadzone są przez Wnioskodawcę jako niezależne od siebie, co ułatwia wydzielenie ich pod względem majątkowym i prawno-podatkowym;
• głównymi składnikami majątku przekazywanej części przedsiębiorstwa (sklepu) są aktualnie:
• towary handlowe;
• wyposażenie sklepu: klimatyzacja, regały na towar, stojaki na rolety, stelaż sufitowy do prezentacji żyrandoli, stojaki na karnisze, laptop, siatki z hakami do zawieszania towaru, gablota szklana i pozostałe wyposażenie (drukarka, biurko, fotel obrotowy, kuchenka mikrofalowa, odkurzacz przemysłowy, czajnik elektryczny);
• składniki niematerialne (renoma, stała baza klientów, nazwa własna sklepu).

Pana wątpliwości w sprawie dotyczą tego, czy ww. składniki majątkowe związane z prowadzeniem sklepu będące przedmiotem darowizny, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji, czy darowizna będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.

Analiza przedstawionego opisu sprawy prowadzi do wniosku, że wydzielona część Pana przedsiębiorstwa obejmująca składniki majątkowe przypisane do działalności związanej z prowadzeniem sklepu stanowić będzie na dzień darowizny zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ odznaczać się będzie odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym oraz będzie obejmowała zobowiązania.

Jak wynika bowiem z wniosku, do działalności związanej z prowadzeniem sklepu elektrycznego przypisane są składniki majątkowe pozwalające na realizację określonych celów gospodarczych - odrębnie od działalności głównej, tj. usług transportowych i kurierskich. Obie części prowadzone przez Pana są niezależne od siebie. Wyodrębnienie składników majątkowych nie zostało wprawdzie dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu w strukturze organizacyjnej Pana działalności gospodarczej, jednak zgodnie z Pana wskazaniem składniki majątkowe składające się na przekazywany sklep są faktycznie wyodrębnione organizacyjnie. Sklep posiada nazwę odrębną od nazwy całej firmy oraz dysponuje odrębną bazą kontrahentów. Część działalności składająca się na sklep prowadzona jest pod oddzielnym adresem niż pozostała działalność. Tym samym warunek wyodrębnienia organizacyjnego przenoszonych składników majątkowych przypisanych do działalności związanej z prowadzeniem sklepu należy uznać za spełniony.

O wyodrębnieniu finansowym świadczyć będzie natomiast fakt, że sklep dysponuje osobną kasą fiskalną. Prowadzi Pan osobne rozliczenia obu form prowadzonej działalności w celu oceny ich działania i planowania budżetu. Pozwala to na dokładne przyporządkowanie przychodów, kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z przedmiotem darowizny.

Składniki materialne i niematerialne, mające być przedmiotem darowizny, będą również wyodrębnione funkcjonalnie w Pana przedsiębiorstwie - bowiem zamierza Pan przenieść funkcjonalną część przedsiębiorstwa, gotową do działania jako samodzielna firma od dnia dokonania darowizny. Wyodrębniony sklep nie wymaga angażowania żadnych środków finansowych ze strony obdarowanej i może ona rozpocząć działalność natychmiast po otrzymaniu darowizny. Od dnia darowizny obdarowana będzie mogła prowadzić działalność jako samodzielny podmiot gospodarczy, angażując tylko własna pracę.

Przeniesienie składników majątkowych związanych z prowadzeniem sklepu nie będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 23¹ ust. 1 ustawy Kodeks Pracy, gdyż zadania związane z prowadzeniem sklepu będzie realizowała sama obdarowana.

Ponadto zgodnie z Pana wskazaniem, w ramach darowizny Pana majątku przeniesione zostaną na obdarowaną zobowiązania. Będą to zobowiązania związane z bieżącym funkcjonowaniem sklepu: zapłaty za towar zamówiony przed przekazaniem darowizny, wywiązania się z umów wobec odbiorców, właścicieli wynajmowanego lokalu, dostawców usług.

Co istotne w sprawie, po dokonaniu darowizny, Pana matka (obdarowana) będzie miała faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Pana wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny. Przekazywany sklep będzie wyposażony, zaopatrzony w towar, gotowy do pracy. Będzie też w posiadaniu wszelkiej wiedzy, dokumentacji i kontaktów handlowych potrzebnych by ją prowadzić. Obdarowana będzie prowadzić działalność od momentu obdarowania. Sklep będzie prowadzony bez angażowania innych składników Pana majątku, które nie są przedmiotem zbycia.

W związku z wydzieleniem części przedsiębiorstwa z jednoosobowej działalności gospodarczej, konieczne będzie przepisanie umów z dostawcami i odbiorcami stałymi na obdarowaną. Zgodnie z Pana wskazaniem, strony są gotowe przeprowadzić całość działań prawnych w ciągu jednego dnia roboczego, co pozwoli na nieprzerwane działanie sklepu i tym samym nie wpłynie na możliwość kontynuacji działalności. Strony nie przewidują żadnej przerwy w prowadzeniu sklepu, który ma zadanie przynosić dochód obdarowanej.

Tym samym należy zgodzić się z Panem, że wydzielona część Pana majątku związana z prowadzeniem sklepu spełniać będzie przesłanki do uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Mając na uwadze powyższe, darowizna ww. składników majątkowych, na rzecz Pana matki, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pana stanowisko w sprawie uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).