Interpretacja indywidualna - Interpretacja

Interpretacja indywidualna - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna

- stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług:

w zakresie uznania, że w przypadku rozpatrzenia reklamacji na zasadach opisanych w pkt 5 ppkt 1 brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę - jest nieprawidłowe,
w zakresie uznania, że w przypadku rozpatrzenia reklamacji na zasadach opisanych w pkt 5 ppkt 2 wniosku brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę - jest nieprawidłowe,
w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez klienta - jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wystawiania faktur korygujących oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

1)(…) S.A. z siedzibą w (…) („Wnioskodawca”/„Spółka”): (i) jest spółką prawa handlowego, (ii) posiada siedzibę i miejsce zarządu na terytorium Polski oraz (iii) posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy w podatku CIT. Wnioskodawca jest również czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca jest największym w Polsce producentem (…).

2)Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest: (…).

3)W zakresie produkcji wyrobów (...),wszystkie towary podlegające sprzedaży przez Spółkę objęte są tożsamą polityką zarządzania jakością. Spółka dokłada należytej staranności, aby oferowane towary były jak najlepszej jakości. W przedmiotowym zakresie Wnioskodawca uzyskuje liczne certyfikaty jakości oraz prowadzi odpowiednią wewnętrzną politykę zarządzania jakością, w związku z którą towary podlegają stosownym testom jakościowym. Spółka posiada odpowiednie wewnętrzne procedury produkcyjne, technologiczne i jakościowe, a ww. testy jakościowe służą bieżącej weryfikacji.

4)Pomimo wyżej opisywanych działań z zakresu kontroli jakości, całkowite wyeliminowanie potencjalnego wystąpienia wad jakościowych produktów nie jest możliwe. Jednocześnie, dla utrzymania wysokich standardów jakościowych Spółka udziela swoim klientom rękojmi na dostarczone towary oraz - zgodnie z obowiązującą procedurą reklamacyjną - dopuszcza możliwość złożenia reklamacji jakościowej.

W ramach prowadzonej działalności produkcji i sprzedaży (…) złożona przez klienta reklamacja może dotyczyć wadliwości towarów, która obejmuje sytuacje związane z obowiązkiem wycofania z obrotu partii towaru zakwestionowanego przez Inspekcję Weterynaryjną w następstwie stwierdzenia obecności Salmonella Enteritidis dalej: „S”.

Obecność Salmonelli dotyczyć może (…) wyprodukowanego i dostarczonego bezpośrednio do odbiorcy finalnego (podmiotu krajowego lub zagranicznego) przez Spółkę, jak również (...) dostarczonego przez Spółkę i dalej przetworzonego przez podmiot trzeci np. (…), który po przetworzeniu (...) prowadzi sprzedaż produktów przetworzonych.

Wycofanie produktu na okoliczność obecności Salmonelli w (...) wiąże się z kosztami m.in. transportu, odbioru towaru, kosztów usługi utylizacji prowadzonej przez Spółkę w (...) lub przez podmiot trzeci w obcym zakładzie utylizacji, kosztów przerobu w podmiocie trzecim (...) z partii z „S”.

Decyzje w kwestii zagospodarowania towaru skażonego wydaje miejscowy Lekarz Weterynarii i jest to skierowanie na kat. II (utylizacja) lub przekazanie do obróbki termicznej. W takich sytuacjach, handlowcy prowadzą zazwyczaj negocjacje z odbiorcami wadliwego produktu celem ograniczenia kosztów i wówczas podejmują decyzję o sposobie rekompensaty związanej z reklamowanym produktem.

5)Uznanie przez Spółkę reklamacji towarów wadliwych może zostać/zostało rozpatrzone:

1)poprzez zwrot ceny, za którą został sprzedany towar klientowi oraz zwrot kosztów utylizacji poniesionych przez klienta w związku z przekazaniem towarów do utylizacji do podmiotu trzeciego oraz innymi kosztami powstałymi w związku z wadliwością towaru (koszty przetworzenia, pracownicze, transportu itp.) na podstawie wystawionej przez klienta noty. Przyjęty model rozpatrzenia reklamacji ma na celu optymalizację kosztów utylizacji towarów, który jest niszczony przez klienta.

Rozwiązanie to pozwala na uniknięcie konieczności transportu towarów do Spółki oraz zaangażowania zasobów Spółki w procesie utylizacji, a w konsekwencji jest bardziej efektywne i prowadzi do obniżenia kosztów związanych z procesem utylizacji. Spółka porozumiewa się z klientem w kwestii utylizacji towarów, intencją Spółki jest aby w przypadku zwrotu ceny zakupu towarów do klienta przez Spółkę, towar był niszczony przez klienta.

2)poprzez zwrot ceny, za którą został sprzedany towar klientowi na podstawie wystawionej przez klienta faktury, tj. odkupienie przez Spółkę od klienta towarów wadliwych, a w przypadku gdy klient dokonał obróbki towaru i na bazie towarów powstał całkowicie nowy produkt cena powiększona jest m.in. o koszty przetworzenia, pracownicze itp.

Przyjęty model rozpatrzenia reklamacji wynika ze specyfiki prowadzonej przez Spółkę działalności. Gdyby Spółka nie zgodziła się na odkupienie wadliwych towarów od klientów towarów, klienci nie składaliby zamówień lub mogliby je znacznie ograniczyć. Odkupowane przez Spółkę od klientów towary są co do zasady towarami pełnowartościowymi jednak ze względu na wykrytą bakterię salmonelli, towar w celu dalszego użycia (przeznaczenie do spożycia) wymaga poddania go dozwolonej obróbce termicznej przez podmiot posiadający odpowiednią technologię, warunki magazynowe oraz sprzęt do obróbki takiego (...).

Ponadto wskazać należy, że jest to towar trudno zbywalny i nie jest praktycznie możliwe znalezienie na niego zapotrzebowania. W związku z powyższym, po sprzedaży powrotnej towary wadliwe:

a.podlegają utylizacji przez podmiot zewnętrzny albo w zakładzie Spółki jeżeli nie jest możliwe dalsze ich wykorzystanie np. ze względu na krótki termin przydatności bądź dokonanie obróbki przez klienta uniemożliwiającej dalsze wykorzystanie towarów albo;

b.są odsprzedawane innym podmiotom, tj. (…), który posiada odpowiednią technologię, warunki magazynowe oraz sprzęt do obróbki takiego (...) w celu poddania go dozwolonej obróbce technicznej.

W przypadku zakupu wadliwych towarów opisanych:

w pkt 2 lit. a) podlegających utylizacji przez podmiot zewnętrzny albo w zakładzie Spółki jeżeli nie jest możliwe dalsze ich wykorzystanie np. ze względu na krótki termin przydatności bądź dokonanie obróbki przez klienta uniemożliwiającej dalsze wykorzystanie towarów - wartość towaru protokołem likwidacji odpisywana jest w pozostałe koszty operacyjne Spółki oraz na podstawie decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii pomniejsza wartość majątku obrotowego Spółki;
w pkt 2 lit. b) odsprzedawane innym podmiotom tj. (…), który posiada odpowiednią technologię, warunki magazynowe oraz sprzęt do obróbki takiego (...) w celu poddania go dozwolonej obróbce technicznej - towar uznawany i zaewidencjonowany jest jako towar z zakupu. Nie jest to produkt gotowy z własnej produkcji. Sprzedaż towaru związana jest z działalnością opodatkowaną. Wartość towaru jest księgowana jako koszt sprzedanych wyrobów, towarów i materiałów w pozycji „Wartość sprzedanych towarów i materiałów” w momencie osiągnięcia przychodów z którymi wydatki są bezpośrednio związane. Przychód zaewidencjonowany jako „Przychód netto z tytułu sprzedaży towarów i materiałów”.

3)poprzez partycypację Spółki w kosztach utylizacji wadliwego towaru, która miała miejsce w sytuacji, w której kontrahent otrzymał wadliwe produkty z „S” np. na skutek pomyłki przy załadunku, gdzie w porcie na statek została załadowana partia niewłaściwego towaru (zamiast towaru, który miał być sprzedany, został załadowany odstawiony towar ze stwierdzoną Salmonellą). W rezultacie, ostateczny odbiorca musiał zutylizować otrzymany towar, jednak ze względu na ryzyko nagłośnienia sprawy, utylizacji podlegała cała dostawa, a nie jedynie partia wadliwego towaru. Podmiot, który pośredniczył w sprzedaży na rzecz ostatecznego odbiorcy zwrócił klientowi wartość zutylizowanego towaru, jednocześnie wnosząc do Spółki o partycypowanie w kosztach, które Spółka zgodziła się pokryć w 25% (obejmujących wartość towaru i koszty związane z utylizacją) w związku z dotychczasową i przyszłą współpracą z kontrahentem.

Opisane wydatki nie mają charakteru odszkodowawczego oraz nie stanowią jakiejkolwiek formy kary umownej, lecz stanowią element obowiązków Wnioskodawcy wynikający ze sprzedaży produktów, w zakresie odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady. Oznacza to, że stanowią one wyłącznie efekt realizacji procesu reklamacyjnego i są ściśle związane z usunięciem wad lub wymianą produktów na wolne od wad, a jednocześnie ich celem nie jest naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jak również ww. proces reklamacyjny nie służy identyfikacji jakiejkolwiek szkody i jej wysokości, lecz ogranicza się do weryfikacji rzeczywistego wystąpienia określonej wady produktu.

Towar opisany w pkt 3 został sprzedany firmie będącej pośrednikiem, tj. B. SL z siedzibą w Hiszpani. Ostatecznym klientem był podmiot z siedzibą w Demokratycznej Republice Konga. Fakturę dokumentującą utylizację Wnioskodawca otrzymuje od firmy będącej pośrednikiem, tj. B. SL z siedzibą w Hiszpani, któremu Spółka sprzedaje towary.

Opisane w pkt 3, 25% kosztów obejmuje wartość towaru i koszty związane z utylizacją. Faktura została wystawiona tytułem „problem z jakością + zniszczenie towaru pakowanie”. Na fakturze dokumentującej 25% kosztów nie wyszczególniono kwot przypadających na towar oraz usługę utylizacji, podana jest jedna cena - wartość przedmiotu zakupu.

Koszty utylizacji opisane w pkt 3, w których Spółka partycypuje są zaliczane do kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodów i księgowane w pozostałe koszty operacyjne „Koszty odszkodowań kar grzywien NKUP (niebędące kosztami uzyskania przychodów)”.

6)Spółka w przyjętym modelu rozpatrywania reklamacji opisanym:

1)w pkt 5 ppkt 1) i ppkt 3) poniesione wydatki udokumentowaną notą/fakturą zalicza do kosztów uzyskania przychodów w podatku CIT w momencie ich poniesienia jako koszty pośrednie jeżeli przekazane przez klienta dokumenty potwierdzają wysokość kosztów poniesionych na utylizacje produktów;

2)w pkt 5 ppkt 2) lit. a) poniesione wydatki udokumentowane fakturą jako zwrot ceny towarów przeznaczonych do utylizacji zalicza do kosztów uzyskania przychodów w podatku CIT w momencie ich poniesienia jako koszty pośrednie,

3)w pkt 5 ppkt 2) lit. b) poniesione wydatki udokumentowane fakturą jako zwrot ceny towarów, które następnie są odsprzedawane w celu poddania dozwolonej obróbce termicznej zalicza do kosztów uzyskania przychodów w podatku CIT w momencie osiągnięcia przychodów z odsprzedaży towarów, tj. w momencie osiągnięcia przychodów z którymi wydatki te są bezpośrednio związane.

Wymienione we wniosku wydatki ponoszone są w związku z rękojmią udzielaną przez Spółkę na dostarczone towary.

Pytania (numeracja zgodna z wnioskiem)

3)Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 1) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a rozliczenie po stronie Spółki powinno nastąpić na podstawie noty wystawionej przez klienta obejmującej wartość zwracanego towaru oraz koszt utylizacji towarów?

4)Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 2) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru?

5)Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym przez Spółkę sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 5 ppkt 2) i pkt 5 ppkt 3) Wniosku na podstawie otrzymanych od klienta faktur Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 1) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a rozliczenie po stronie Spółki powinno nastąpić na podstawie noty wystawionej przez klienta obejmującej wartość zwracanego towaru oraz koszt utylizacji towarów. Przyjęty przez Spółkę sposób rozpatrzenia reklamacji towaru opisany w pkt 1) nie powoduje u Spółki obowiązku w podatku od towarów i usług, tj. Spółka nie jest zobowiązana do wystawienia faktury korygującej, a jedynym dokumentem jest nota wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru oraz kosztu usługi utylizacji towarów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zatem, co do zasady, dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdy jest wykonywana odpłatnie. Odstępstwem od tej zasady jest obowiązek opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów w przypadkach określonych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega więc generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej. W świetle powołanych przepisów przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie, które nie jest dostawą towarów, świadczone na rzecz innego podmiotu. Jednocześnie jak wynika z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Według art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Oznacza to, że w przypadku, gdy po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą.

Jednocześnie, zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm), („Kodeks Cywilny”) dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu Cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu Cywilnego, wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na podstawie art. 363 § 1 i 2 Kodeksu Cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłaconego odszkodowania, jako podlegającego bądź niepodlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Jeżeli więc płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kontrahenta, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie stanowi wynagrodzenia za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem.

Z powyższego wynika, że istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony kontrahenta. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Natomiast w myśl art. 535 Kodeksu Cywilnego, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W myśl art. 556 Kodeksu Cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Ponadto, zgodnie z art. 577 § 1-3 Kodeksu Cywilnego:

§ 1. Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.

§ 2. Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.

§ 3. Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad. o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

Obowiązek wymiany rzeczy z tytułu gwarancji wynika wprost z przepisów Kodeksu Cywilnego. Źródłem powstania tego obowiązku jest umowa sprzedaży łącząca sprzedającego i kupującego oraz skutki przewidziane w tym zakresie w przepisach tego Kodeksu.

Czynności naprawcze realizowane w ramach gwarancji mają niewątpliwie charakter usługowy. Jeżeli są one realizowane przez gwaranta na rzecz kupującego są usługami realizowanymi bez wynagrodzenia i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powyższego wynika, że przysługujące nabywcy uprawnienia z tytułu gwarancji są nierozerwalnie związane z transakcją sprzedaży i jako forma zabezpieczenia interesów nabywcy stanowią element stosunku prawnego jaki łączy sprzedawcę i kupującego. Oznacza to, że ewentualne świadczenia sprzedawcy względem gwaranta wykonywane w razie ujawnienia się wad fizycznych rzeczy w okresie gwarancji stanowią jedynie realizację jego zobowiązań z tytułu udzielonej gwarancji mających na celu zapewnienie nabywcy rzeczy niezakłóconego korzystania z rzeczy sprzedanej w przypadku, gdy rzecz ta okaże się wadliwa. Świadczenia te nie mogą być więc traktowane jako dodatkowe świadczenia dokonywane na rzecz nabywcy rzeczy w oderwaniu od transakcji sprzedaży rzeczy.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że zarówno zwrot ceny towaru objętego reklamacją poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Skoro więc Spółka udziela de facto gwarancji na sprzedane towary, to tym samym - jako gwarant odpowiada za wszelkie wady jakościowe towarów, które w momencie nabycia przez klienta zostały objęte gwarancją. W związku z powyższym, po wykryciu wady jakościowej sprzedanego towaru przez użytkownika i pozytywnym przeprowadzeniu procesu reklamacji towarów Spółka zobowiązana jest do podjęcia działań mających na celu usunięcie wad jakościowych. Zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu Cywilnego, obowiązkiem gwaranta jest m.in. zwrot zapłaconej ceny.

Oznacza to, że dokonując zwrotu ceny zapłaconej za wadliwy towar objęty reklamacją Spółka nie dokonuje nowej/dodatkowej sprzedaży towaru ani nie świadczy żadnej dodatkowej odpłatnej usługi na rzecz klienta. Zwrot ceny zapłaconej za wadliwy towar objęty reklamacją wynika wyłącznie z uprzednio zawartej transakcji pomiędzy stronami i są realizowane w ramach procedury reklamacyjnej towaru. Wykonanie ww. czynności stanowi kontynuację wykonanego pierwotnego świadczenia, tj. sprzedaży towaru klientowi.

Tym samym, zwrot ceny zapłaconej za wadliwy towar dokonywane na zasadach przedstawionych we Wniosku nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji, czynność ta nie wymaga od Spółki wystawienia faktury korygującej do faktury dokumentującej pierwotną sprzedaż wadliwego towaru.

Tym samym, prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 1) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a jedynym dokumentem jest nota wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru oraz koszt usługi utylizacji towarów.

Ad 4

W ocenie Spółki, prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 2) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru, przyjęty przez Spółkę sposób rozpatrzenia reklamacji towaru opisany w pkt 2) nie powoduje u Spółki obowiązku w podatku od towarów i usług, tj. Spółka nie jest zobowiązana do wystawienia faktury korygującej, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

2)wszelkie inne darowizny

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej. W świetle powołanych przepisów, przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie, które nie jest dostawą towarów, świadczone na rzecz innego podmiotu. Jednocześnie jak wynika z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Według art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Oznacza to, że w przypadku, gdy po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się. że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą.

Jednocześnie, zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.), („Kodeks Cywilny”) dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu Cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W myśl art. 556 Kodeksu Cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Ponadto, zgodnie z art. 577 § 1-3 Kodeksu Cywilnego:

§ 2. Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.

§ 3. Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

Obowiązek wymiany rzeczy z tytułu gwarancji wynika wprost z przepisów Kodeksu Cywilnego, źródłem powstania tego obowiązku jest umowa sprzedaży łącząca sprzedającego i kupującego oraz skutki przewidziane w tym zakresie w przepisach tego Kodeksu.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że zarówno zwrot ceny towaru objętego reklamacją poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Skoro więc Spółka udziela de facto gwarancji na sprzedane towary, to tym samym - jako gwarant odpowiadają Państwo za wszelkie wady jakościowe towarów, które w momencie nabycia przez klienta zostały objęte gwarancją. W związku z powyższym, po wykryciu wady jakościowej sprzedanego towaru przez użytkownika i pozytywnym przeprowadzeniu procesu reklamacji towarów Spółka zobowiązana jest do podjęcia działań mających na celu usunięcie wad jakościowych. Zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu Cywilnego, obowiązkiem gwaranta jest m.in. zwrot zapłaconej ceny.

W związku jednak, z tym, że jak wskazano we Wniosku Spółka odkupuje od klienta wadliwy towar, to obowiązek wystawienia faktury powstaje po stronie klienta.

Tym samym, zwrot ceny zapłaconej za wadliwy towar dokonywane na zasadach przedstawionych we Wniosku, po stronie Spółki nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji, czynność ta nie wymaga od Spółki wystawienia faktury korygującej do faktury dokumentującej pierwotną sprzedaż wadliwego towaru.

Tym samym, prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym Wniosku w pkt 5 ppkt 2), brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru.

Ad 5

W ocenie Spółki, prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym przez Spółkę sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 5 ppkt 2) i pkt 5 ppkt 3) Wniosku na podstawie otrzymanych od klienta faktur Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. W związku z przyjętym przez Spółkę sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 2 i 3 na podstawie otrzymanych od klienta faktur Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku VAT naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1)nabycia towarów i usług,

2)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z art. 87 ustawy o VAT wynika mechanizm zwrotu różnicy podatku lub zwrotu kwoty podatku VAT. Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek VAT został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego jest więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Ustawodawca uprawnia podatnika do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez podatnika zarówno (i) tzw. przesłanek pozytywnych, m. in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz (ii) niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, która pozbawia podatnika podatku VAT prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego (nie dotyczą opisywanego zdarzenia przyszłego).

W ocenie Spółki, Spółka będzie uprawniona do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od klientów w związku z przyjętym przez Spółkę sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 5 ppkt 2 i pkt 5 ppkt 3 Wniosku. Spełniony zostanie bowiem podstawowy warunek określony w art. 86 ust. 1 albo art. 87 ustawy o VAT, tj. istnienie związku pomiędzy nabytymi składnikami majątkowymi a wykonywanymi przez Nabywcę czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, pod warunkiem niezaistnienia innych przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym, prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w stanie faktycznym i w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, w związku z przyjętym przez Spółkę sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 5 ppkt 2 i pkt 5 ppkt 3 Wniosku na podstawie otrzymanych od klienta faktur Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

Przy czym, według art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem, co do zasady, dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT, gdy jest wykonywana odpłatnie. Odstępstwem od tej zasady jest obowiązek opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów w przypadkach określonych w art. 7 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

2)wszelkie inne darowizny

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej. W świetle powołanych przepisów przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie, które nie jest dostawą towarów, świadczone na rzecz innego podmiotu. Jednocześnie jak wynika z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przy czym w myśl art. 2 pkt 31 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Według art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Zatem, jeżeli po wystawieniu faktury pierwotnej wystąpią zdarzenia, które mają wpływ na zmianę treści wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, wówczas należy wystawić fakturę korygującą. Przy czym, należy zauważyć, że ustawodawca nie pozostawił podatnikowi swobody w powyższym zakresie lecz uzależnił konieczność skorygowania pierwotnie wystawionych faktur od wystąpienia określonych zdarzeń. Wśród okoliczności, które determinują konieczność wystawienia faktury korygującej ustawodawca wskazał m.in. zwrot towarów podatnikowi. Zatem w sytuacji gdy po wystawieniu faktury pierwotnej podatnikowi zwrócono towar, wówczas podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jednocześnie, zgodnie z art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Z art. 361 Kodeksu cywilnego wynika, że:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na podstawie art. 363 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Ustalanie statusu wypłaconego odszkodowania, jako podlegającego bądź niepodlegającego opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Jeżeli więc płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kontrahenta, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie stanowi wynagrodzenia za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem.

Natomiast w myśl art. 535 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Według art. 556 Kodeksu cywilnego:

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia).

Zgodnie z art. 561 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.

§ 2. Sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.

§ 3. Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej.

Stosownie do art. 566 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy sprzedanej kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny, może on żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów. Nie uchybia to przepisom o obowiązku naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie dostarczenia rzeczy wolnej od wad zamiast rzeczy wadliwej albo usunięcia wady przez sprzedawcę.

Na podstawie art. 568 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości - przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

§ 2. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminów określonych w § 1 zdanie pierwsze.

§ 3. W terminach określonych w § 2 kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej. Jeżeli kupujący żądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady.

§ 4. W razie dochodzenia przed sądem albo sądem polubownym jednego z uprawnień z tytułu rękojmi termin do wykonania innych uprawnień, przysługujących kupującemu z tego tytułu, ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

§ 5. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio do postępowania mediacyjnego, przy czym termin do wykonania innych uprawnień z tytułu rękojmi, przysługujących kupującemu, zaczyna biec od dnia odmowy przez sąd zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem lub bezskutecznego zakończenia mediacji.

§ 6. Upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.

W myśl art. 568¹ Kodeksu cywilnego:

Jeżeli określony przez sprzedawcę lub producenta termin przydatności rzeczy do użycia kończy się po upływie dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu, sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady fizyczne tej rzeczy stwierdzone przed upływem tego terminu. Przepis art. 568 § 6 stosuje się.

Zatem, obowiązek wymiany rzeczy z tytułu rękojmi wynika wprost z przepisów Kodeksu cywilnego. Źródłem powstania tego obowiązku jest umowa sprzedaży łącząca sprzedającego i kupującego oraz skutki przewidziane w tym zakresie w przepisach tego Kodeksu.

Czynności naprawcze realizowane w ramach rękojmi mają niewątpliwie charakter usługowy. Jeżeli są one realizowane przez podmiot udzielający rękojmi na rzecz kupującego są usługami realizowanymi bez wynagrodzenia i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powyższego wynika, że przysługujące nabywcy uprawnienia z tytułu rękojmi są nierozerwalnie związane z transakcją sprzedaży i jako forma zabezpieczenia interesów nabywcy stanowią element stosunku prawnego jaki łączy sprzedawcę i kupującego. Oznacza to, że ewentualne świadczenia sprzedawcy względem nabywcy wykonywane w razie ujawnienia się wad fizycznych rzeczy w okresie rękojmi stanowią jedynie realizację jego zobowiązań z tytułu udzielonej rękojmi mających na celu zapewnienie nabywcy rzeczy niezakłóconego korzystania z rzeczy sprzedanej w przypadku, gdy rzecz ta okaże się wadliwa. Świadczenia te nie mogą być więc traktowane jako dodatkowe świadczenia dokonywane na rzecz nabywcy rzeczy w oderwaniu od transakcji sprzedaży rzeczy.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka zajmuje się m.in. produkcją (...). Pomimo stosowanej przez Spółkę polityki zarządzania jakością oraz wdrożenia wewnętrznych procedur, zdarzają się wady jakościowe sprzedawanych produktów.

Spółka udziela klientom rękojmi na dostarczone towary. Ponadto, zgodnie z obowiązującą procedurą reklamacyjną, Spółka dopuszcza możliwość złożenia reklamacji jakościowej.

Reklamacja może dotyczyć wady towarów, tj. stwierdzenia obecności Salmonelli („S”) przez Inspekcję Weterynaryjną, co wiąże się z obowiązkiem wycofania z obrotu partii zakwestionowanego towaru. Obecność Salmonli może dotyczyć (...) wyprodukowanego i dostarczonego przez Spółkę do odbiorcy finalnego (podmiotu krajowego lub zagranicznego), jak również (...) dostarczonego przez Spółkę do podmiotu trzeciego np. (…), który po przetworzeniu (...) sprzedaje produkty przetworzone. Wycofanie produktu z obrotu wiąże się z kosztami m.in. transportu, odbioru towaru, kosztów usługi utylizacji prowadzonej przez Spółkę w (...) lub przez podmiot trzeci w obcym zakładzie utylizacji, kosztów przerobu w podmiocie trzecim (...) z partii z „S”. Zgodnie z decyzją Lekarza Weterynarii, skażony towar może być skierowany do utylizacji (kat. II) lub przekazany do obróbki termicznej.

Uznanie przez Wnioskodawcę reklamacji towarów wadliwych może zostać/zostało rozpatrzone na następujące sposoby:

1)przez zwrot ceny, za którą został sprzedany towar klientowi oraz zwrot kosztów utylizacji poniesionych przez klienta w związku z przekazaniem towarów do utylizacji do podmiotu trzeciego oraz innymi kosztami powstałymi w związku z wadliwością towaru (koszty przetworzenia, pracownicze, transportu itp.) na podstawie wystawionej przez klienta noty (Sytuacja 5.1);

2)przez zwrot ceny, za którą został sprzedany towar klientowi na podstawie wystawionej przez klienta faktury, tj. odkupienie przez Spółkę od klienta towarów wadliwych, a w przypadku gdy klient dokonał obróbki towaru i na bazie towarów powstał całkowicie nowy produkt cena powiększona jest m.in. o koszty przetworzenia, pracownicze itp. (Sytuacja 5.2); w ramach tego sposobu reklamacji, wadliwe towary:

podlegają utylizacji przez podmiot zewnętrzny albo w zakładzie Spółki, jeżeli nie jest możliwe dalsze ich wykorzystanie np. ze względu na krótki termin przydatności bądź dokonanie przez klienta obróbki uniemożliwiającej dalsze wykorzystanie towarów (Sytuacja 5.2.a); w przypadku tych towarów ich wartość odpisywana jest protokołem likwidacji w pozostałe koszty operacyjne Spółki; dodatkowo pomniejsza się wartość majątku obrotowego Spółki - na podstawie decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii; albo
są odsprzedawane innym podmiotom, tj. (…), który posiada odpowiednią technologię, warunki magazynowe oraz sprzęt do obróbki takiego (...) w celu poddania go dozwolonej obróbce technicznej (Sytuacja 5.2.b); w przypadku tych towarów uznawane są za towary z zakupów i tak też ewidencjonowane - nie jest to produkt gotowy z własnej produkcji, a sprzedaż towaru związana jest z działalnością opodatkowaną; wartość towaru jest księgowana jako koszt sprzedanych wyrobów, towarów i materiałów w pozycji „Wartość sprzedanych towarów i materiałów” w momencie osiągnięcia przychodów z którymi wydatki są bezpośrednio związane; przychód ewidencjonowany jest jako „Przychód netto z tytułu sprzedaży towarów i materiałów”.

3)przez partycypację Spółki w kosztach utylizacji wadliwego towaru - sposób ten znalazł zastosowanie w sytuacji, w której kontrahent otrzymał wadliwe produkty z Salmonellą np. na skutek pomyłki przy załadunku, gdzie w porcie na statek została załadowana partia niewłaściwego towaru (zamiast towaru, który miał być sprzedany, został załadowany odstawiony towar ze stwierdzoną Salmonellą); w rezultacie, ostateczny odbiorca musiał zutylizować otrzymany towar, jednak ze względu na ryzyko nagłośnienia sprawy, utylizacji podlegała cała dostawa, a nie jedynie partia wadliwego towaru (Sytuacja 5.3). Podmiot, który pośredniczył w sprzedaży na rzecz ostatecznego odbiorcy zwrócił klientowi wartość zutylizowanego towaru, jednocześnie wnosząc do Spółki o partycypowanie w kosztach, które Spółka zgodziła się pokryć w 25% (obejmujących wartość towaru i koszty związane z utylizacją) w związku dotychczasową i przyszłą współpracą z kontrahentem. Pośrednik wystawił w związku z tym fakturę tytułem: „problem z jakością + zniszczenie towaru pakowanie”. Na fakturze dokumentującej 25% kosztów nie wyszczególniono kwot przypadających na towar oraz usługę utylizacji, podana jest jedna cena - wartość przedmiotu zakupu.

Ad 4

Spółka powzięła wątpliwości dotyczące ustalenia, czy w przypadku rozpatrywania reklamacji w sposób opisany w pkt 5 ppkt 2), nie ma podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a rozliczenie po stronie Spółki powinno nastąpić na podstawie noty wystawionej przez klienta obejmującej wartość zwracanego towaru oraz koszt utylizacji towarów.

Spółka wskazała, że może uznać reklamację odkupując od klienta wadliwe towary. Taki model rozpatrzenia reklamacji wynika ze specyfiki działalności prowadzonej przez Spółkę. Brak zgody na odkupienie wadliwych towarów miałoby wpływ na poziom sprzedaży (zmniejszenie lub brak zamówień). Towary odkupowane od klientów, co do zasady, są towarami pełnowartościowymi. Jednak ze względu na wykrytą bakterię, aby można było przeznaczyć towar do spożycia - wymagane jest poddanie towaru odpowiedniej obróbce termicznej przez podmiot posiadający odpowiednią technologię, warunki magazynowe oraz sprzęt. Spółka wskazała, że jest to towar trudno zbywalny i praktycznie nie jest możliwe znalezienie nabywcy. Przy czym, z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że w analizowanym przypadku (pkt 5 ppkt 2) mogą wystąpić dwa scenariusze.

Należy zwrócić uwagę, że w analizowanych sytuacjach Spółka, odkupując wadliwy towar, na powrót staje się jego właścicielem, w związku z czym spełniona jest przesłanka „przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”, w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca powołuje się na swoje obowiązki gwaranta, o których mowa w art. 577 Kodeksu cywilnego.

Charakter prawny gwarancji osadza się w jej podstawowej funkcji, jaką jest przywrócenie określonej jakości świadczeniu rzeczowemu, w sposób umożliwiający zaspokojenie realnych interesów kupującego. Gwarancja jest źródłem odpowiedzialności obiektywnej, niezależnej od winy, niewymagającej istnienia związku między powstaniem wady a wiedzą lub zachowaniem gwaranta. Ustawodawca nie wprowadza przy tym obowiązku udzielenia gwarancji przy zawieraniu umowy sprzedaży - jej udzielenie pozostaje całkowicie zależne od woli gwaranta. Zakres swobody kontraktowej w ramach gwarancji jest również szczególnie szeroki, gdyż prawa i obowiązki stron umowy gwarancji, jak i czas trwania gwarancji, mogą być zasadniczo dowolnie określone przez gwaranta.

Niemniej jednak, z punktu widzenia prawa podatkowego, czynności i zdarzenia występujące na gruncie różnych reżimów prawa winny być kwalifikowane w świetle skutków przewidzianych przez ustawy podatkowe. Tym samym, badając elementy gwarancyjnego działania naprawczego jakim jest ponowne nabycie wadliwego towaru i jego utylizacja (Sytuacja 5.2.a)/dalsza odsprzedaż (Sytuacja 5.2.b), nie można pominąć okoliczności, że w sprawie dochodzi do zmiany struktury właścicielskiej wadliwych towarów, tj. własność towaru przechodzi z klienta z powrotem na Spółkę i to w sposób odpłatny, gdyż - jak wynika z opisu stanu faktycznego - działaniu temu towarzyszy zwrot ceny, za którą towar został sprzedany klientowi.

Tym samym, jak wskazano powyżej, analizowany przypadek mieści się w reżimie VAT, przy czym należy odróżnić sytuację, w której Wnioskodawca nabywa z powrotem towar przetworzony od sytuacji, w której nabywa towar nieprzetworzony. Z opisu stanu faktycznego wynika bowiem, że Spółka odkupuje również towary, które klient poddał obróbce, co skutkuje powstaniem nowego towaru na bazie towaru wadliwego.

Ustawa o VAT nie posługuje się pojęciem „towaru przetworzonego”, przy czym NSA w wyroku z 23 stycznia 2013 r. sygn. II FSK 1104/11 zdefiniował ww. termin:

Nieprzetworzony to taki towar, który nie został poddany przetworzeniu. W myśl słownika języka polskiego ,,przetwarzać" znaczy tyle, co ,,przekształcić coś twórczo" albo ,,zmienić coś, nadając inny kształt, wygląd" (http://sjp.pwn.pl). W związku z tym przez towar nieprzetworzony należy rozumieć taki, którego cech nie zmieniono. Jeśli towar został poddany jakimś pracom (czynnościom), w następstwie których cechy towaru (kształt, wygląd, kolor, funkcja) zostały zmienione, to wówczas towar ten nie jest towarem w stanie nieprzetworzonym. Jego sprzedaż nie będzie już działalnością handlową. Takie czynności zwykle trzeba będzie zakwalifikować do działalności wytwórczej.

W świetle powyższego należy uznać, że Spółka, dokonując nabycia od klienta towaru, który przeszedł obróbkę, nie odkupuje towaru o tych samych właściwościach (cechach), które towarzyszyły towarowi przy jego pierwotnej sprzedaży. W przypadku obróbki termicznej, żywność poddawana jest wpływowi wysokiej temperatury, co zmienia nie tylko wygląd towaru, ale również jego wewnętrzną strukturę. Co ważne, Wnioskodawca sam podkreślił, że w zw. z obróbką Spółka odkupuje od klienta „całkowicie nowy produkt”. W sprawie mamy zatem do czynienia z przetworzeniem, co skutkuje zidentyfikowaniem dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Skoro zatem występuje transakcja, której przedmiotem jest sprzedaż nowego towaru, innego w porównaniu do tego, który był przedmiotem pierwotnego zbycia, transakcję taką należy odróżnić od pierwotnej transakcji sprzedaży wadliwego towaru na rzecz klienta. Spółka nie będzie wobec tego zobowiązania do korekty faktury dokumentującej ww. sprzedaż pierwotną, natomiast po stronie klienta powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż towaru przetworzonego na rzecz Wnioskodawcy.

Tym samym, w przypadku, gdy Wnioskodawca nabywa z powrotem towar przetworzony brak jest podstaw do wystawienia przez Spółkę faktury korygującej, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru.

Druga sytuacja dotyczy przypadku, gdy Spółka nabywa (odkupuje) od klienta towar nieprzetworzony, tj. wadliwy towar, który zachował cechy towarzyszące mu w chwili pierwotnej sprzedaży. W tej sytuacji nie mamy do czynienia z transakcją, której przedmiotem jest nabycie przez Spółkę nowego towaru. Taka sytuacja wpisuje się w zakres zwrotu towaru, który jest pochodną pierwotnej transakcji (sprzedaży wadliwego towaru), a który ma na celu podjęcie określonego działania naprawczego po stronie Spółki. Wobec tego, powyższe należy rozpatrywać przez pryzmat art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, w myśl którego:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Faktury są dokumentami sformalizowanymi, potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt sprzedaży określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury. Jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić zatem - co do zasady - przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. W konsekwencji, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak, aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.

Podkreślić przy tym należy, że art. 106j ustawy ust. 1 ustawy o VAT posługuje się sformułowaniem „podatnik wystawia fakturę korygującą”, co wskazuje na obowiązek dokonania korekty po stronie podatnika, a nie jedynie na możliwość jej dokonania.

Biorąc pod uwagę powyższe, a także fakt, że w omawianym przypadku nie dochodzi do wystąpienia w obrocie nowej transakcji, nabycie od klienta towarów nieprzetworzonych (pierwotnie wadliwych), które polega na zwrocie wadliwych towarów przez klienta z jednoczesnym zwrotem ceny na jego rzecz, należy potraktować jako zdarzenie mające wpływ na treść pierwotnie wystawionej faktury dokumentującej sprzedaż wadliwego towaru na rzecz klienta.

Mając zatem na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że w przypadku, gdy Spółka odkupuje od klienta towar nieprzetworzony (pierwotnie wadliwy), zobowiązana jest do wystawienia faktury korygującej. Zgodnie bowiem z powołanym art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu podatnikowi towarów - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Tym samym, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 4, z którego wynika, że w związku z rozpatrywaniem reklamacji w sposób opisany w pkt 5 ppkt 2) nie ma podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a jedynym dokumentem jest faktura wystawiona przez klienta obejmująca wartość zwracanego towaru jest nieprawidłowe.

Ad 3

Przedstawione wątpliwości dotyczą również ustalenia czy w przypadku rozpatrywania reklamacji w sposób opisany w pkt 5 ppkt 1) nie ma podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a rozliczenie po stronie Spółki powinno nastąpić na podstawie noty wystawionej przez klienta obejmującej wartość zwracanego towaru oraz koszt utylizacji towarów.

Z wniosku wynika, że jednym ze sposobów uznania reklamacji jest zwrot klientowi ceny jaką zapłacił za towar oraz zwrot kosztów utylizacji jakie poniósł przekazując towar do utylizacji podmiotowi trzeciemu wraz z innymi kosztami powstałymi w związku z wadliwością towaru (koszty przetworzenia, pracownicze, transportu itp.).

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Klient otrzymuje zwrot zapłaty za tę część dostawy, która jest wadliwa ((…) skażony bakterią Salmonelli). Przy tym, Spółka podkreśla, że takie rozwiązanie pozwala na uniknięcie konieczności transportu towarów z powrotem do Spółki oraz że jej intencją jest to, żeby towar był niszczony przez klienta.

Stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku zwrotowi ceny towarzyszy zwrotne przeniesienie własności towaru - mimo braku jego fizycznego przemieszczenia z powrotem do siedziby Spółki. Świadczy o tym wskazana przez Wnioskodawcę okoliczność, że istotą tego rozwiązania jest działanie klienta polegające na niszczeniu wadliwego towaru. Klient nie ma zatem możliwości swobodnego dysponowania wadliwym towarem po dokonanym zwrocie ceny (tzn. dysponowania jak jego właściciel), lecz jest on zobligowany do jego utylizacji, za co dostaje stosowne wynagrodzenie. W konsekwencji, klient nie pozostaje właścicielem wadliwego towaru, natomiast w ramach porozumienia z dostawcą (Spółką) - utylizuje ten towar. Jak wynika z opisu sprawy „Spółka porozumiewa się z klientem w kwestii utylizacji towarów, intencją Spółki jest aby w przypadku zwrotu ceny zakupu towarów do klienta przez Spółkę, towar był niszczony przez klienta”. Zatem Spółka uzgadnia z klientem kwestię niszczenia wadliwych towarów. W tak ukształtowanej relacji pomiędzy Spółką a klientem należy dopatrywać się zwrotnego przeniesienia własności wadliwego towaru na rzecz Spółki, przy czym towar ten nie jest fizycznie przemieszczany do Spółki, lecz w ramach porozumienia - utylizowany przez klienta, co jest zasadniczym celem omawianego działania reklamacyjnego, uwzględniającym optymalizację kosztów po stronie Spółki.

Biorąc zatem pod uwagę, że w analizowanej Sytuacji 5 ppkt 1 dochodzi do ponownego przeniesienia własności wadliwych towarów na rzecz Spółki, należy rozważyć sytuację, gdy Spółka ponownie nabywa towar przetworzony oraz nieprzetworzony. Z opisu stanu sprawy wynika bowiem, że w Sytuacji 5.1 Spółka dokonuje także zwrotu kosztów związanych z utylizacją oraz m.in. kosztów przetworzenia. Oznacza to, że Sytuacja 5.1. zakłada również utylizację przez klienta na zlecenie Spółki towaru przetworzonego.

Uwzględniając więc argumentację przedstawioną w odpowiedzi na pytanie 4, należy uznać że w przypadku zwrotnego przeniesienia na rzecz Spółki własności wadliwego towaru:

nieprzetworzonego przez klienta - mimo tego, że nie wystąpi fizyczny transport do Spółki wadliwego towaru (nieprzetworzonego przez Klienta), to nastąpi zwrotne przeniesienie własności wadliwego towaru na Spółkę. W takiej sytuacji zachodzi konieczność wystawienia przez Spółkę faktury korygującej w myśl art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy;
przetworzonego przez klienta - gdy na bazie wadliwego towaru powstał nowy produkt i Spółka nie „odkupuje” od Klienta „pierwotnego” wadliwego towaru, lecz nabywa od Klienta przetworzony towar, transakcję należy opodatkować wg zasad właściwych dla dostawy towarów i wystawić fakturę dokumentującą dostawę towarów na rzecz Spółki. W takim przypadku Spółka nie będzie zobowiązana do korekty faktury dokumentującej pierwotną sprzedaż wadliwego towaru, natomiast po stronie klienta powstanie obowiązek wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż towaru przetworzonego na rzecz Spółki.

Ponadto, wskazać należy, że w analizowanej Sytuacji 5.1., na mocy porozumienia zawartego między Spółką a klientem, dochodzi również do odpłatnego świadczenia usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, tj. utylizacji towaru Spółki przez klienta. Czynność ta również powinna być udokumentowana przez klienta fakturą wystawioną na rzecz Spółki.

Zatem, oceniając całościowo stanowisko w zakresie pytania 3, z którego wynika, że w związku z przyjętym sposobem rozpatrywania reklamacji opisanym w pkt 5 ppkt 1) brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej przez Spółkę, a podstawą rozliczeń powinna być nota wystawiona przez klienta należy uznać je za nieprawidłowe.

Ad 5

Wątpliwości Spółki dotyczą również ustalenia, czy w przypadku rozpatrzenia reklamacji towaru na zasadach opisanych w pkt 5 ppkt 2) i pkt 5 ppkt 3), Spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur otrzymanych od klienta.

Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Według art. 86 ust. 2 pkt 1-4 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi:

1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;

2) w przypadku importu towarów - kwota podatku:

a) wynikająca z otrzymanego dokumentu celnego,

b) należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a,

c) wynikająca z deklaracji importowej, w przypadku, o którym mowa w art. 33b,

d) wynikająca z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2-3 i art. 34;

3) zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6;

4) kwota podatku należnego z tytułu:

a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,

b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,

c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9,

d) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11.

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jeden z nich wskazany został w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, i stanowi, że:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Odnosząc się do wątpliwości związanych z prawem do odliczenia podatku naliczonego w przypadku rozpatrzenia reklamacji towaru na zasadach opisanych w pkt 5 ppkt 3) należy ustalić, czy w tym przypadku pomiędzy Spółką i pośrednikiem występuje czynność opodatkowana podatkiem VAT.

Spółka wskazała, że może rozpatrzyć reklamację poprzez partycypację w kosztach utylizacji wadliwego towaru (pkt 5 ppkt 3). Dotyczy to przypadku, gdy kontrahent otrzymał wadliwe produkty z salmonellą np. na skutek pomyłki przy załadunku (na statek załadowano odstawiony towar z salmonellą), w konsekwencji ostateczny odbiorca musiał zutylizować otrzymany towar. Spółka sprzedała towar pośrednikowi - firmie z siedzibą w Hiszpanii (B. SL), natomiast ostatecznym klientem był podmiot z siedzibą w Demokratycznej Republice Konga. Ze względu na ryzyko nagłośnienia sprawy, utylizacji nie podlegała jedynie partia wadliwego towaru lecz cała dostawa. Podmiot, który pośredniczył w sprzedaży na rzecz ostatecznego odbiorcy zwrócił klientowi wartość zutylizowanego towaru, jednocześnie wnosząc do Spółki o partycypowanie w kosztach. Mając na uwadze dotychczasową i przyszłą współpracę z kontrahentem, Spółka zgodziła się pokryć 25% kosztów, które obejmują wartość towaru oraz koszty związane z utylizacją. Spółka otrzymała fakturę dokumentującą utylizację towarów od hiszpańskiego pośrednika. Faktura została wystawiona tytułem „problem z jakością + zniszczenie towaru pakowanie”. Na fakturze dokumentującej 25% kosztów nie wyszczególniono kwot przypadających na towar oraz usługę utylizacji, podana jest jedna cena - wartość przedmiotu zakupu.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca partycypuje w kosztach związanych z utylizacją wadliwego towaru poniesionych przez hiszpańskiego pośrednika w związku z rękojmią udzieloną na sprzedany towar. Rękojmia jest ustawową odpowiedzialnością sprzedawcy za wady fizyczne i prawne sprzedanego towaru. Odpowiedzialność sprzedawcy powstaje z mocy prawa, gdy już po zakupie (ale przed upływem terminu wskazanego w Kodeksie cywilnym) pojawi się wada towaru. Należy więc uznać, że zwrot części kosztów pośrednikowi związany jest z pierwotnie dokonaną sprzedażą towaru i realizacją procedury reklamacyjnej towaru, na który Wnioskodawca udzielił rękojmi. Spółka, dokonując analizowanego działania naprawczego, nie uzyskuje żadnego ekwiwalentu w zamian, który można byłoby potraktować jako zapłatę za to działanie. Źródłem tego działania jest pierwotna sprzedaż wadliwego towaru, w stosunku do której ekwiwalent ten już zaistniał. Reklamację towaru zgłosił podmiot trzeci, który nabył towar od kontrahenta (pośrednik). W tym przypadku trudno więc zidentyfikować powrotne przeniesienie własności towaru na Spółkę. Nie można również stwierdzić, że kontrahent odsprzedał na rzecz Spółki część zakupionej przez siebie usługi utylizacji, gdyż uiszczona przez Spółkę kwota obejmowała również procent od wartości towaru. Zatem, kwoty pieniężnej przekazanej przez Spółkę nie można przypisać do żadnego świadczenia wzajemnego kontrahenta.

Tym samym, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że sposób uznawania reklamacji opisany w pkt 5 ppkt 3) pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W analizowanym przypadku nie dochodzi do świadczenia wzajemnego ze strony pośrednika na rzecz Spółki, a kwota stanowiąca zwrot części kosztów poniesionych przez pośrednika nie stanowi wynagrodzenia za wykonanie usługi. Tym samym, obciążenie Spółki częścią kosztów związanych z utylizacją wadliwych towarów poniesionych przez pośrednika (25%) nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy i nie powinno być przez pośrednika dokumentowane fakturą. Przy tym, Spółka nie ma podstaw do wystawienia faktury korygującej do faktury dokumentującej pierwotną sprzedaż wadliwego towaru pośrednikowi.

W konsekwencji, w przypadku reklamacji rozpatrywanych na zasadach opisanych w pkt 5 ppkt 3 (partycypacja w kosztach) Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku z faktury wystawionej przez klienta, dokumentującej 25% partycypację Spółki w kosztach utylizacji wadliwego towaru.

Natomiast analizując prawo Spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez kontrahenta w Sytuacji 5.2., należy ponownie dokonać rozróżnienia przypadku nabycia towaru przetworzonego i nieprzetworzonego.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie 4, nabycie towaru przetworzonego skutkuje zaistnieniem w obrocie nowej transakcji pomiędzy klientem (dostawcą nowego produktu) i Spółką (odbiorcą nowego produktu).

Wnioskodawca wskazał, że „pomimo wyżej opisywanych działań z zakresu kontroli jakości, całkowite wyeliminowanie potencjalnego wystąpienia wad jakościowych produktów nie jest możliwe. Jednocześnie, dla utrzymania wysokich standardów jakościowych Spółka udziela swoim klientom rękojmi na dostarczone towary oraz - zgodnie z obowiązującą procedurą reklamacyjną - dopuszcza możliwość złożenia reklamacji jakościowej. W ramach prowadzonej działalności produkcji i sprzedaży (...) złożona przez klienta reklamacja może dotyczyć wadliwości towarów, która obejmuje sytuacje związane z obowiązkiem wycofania z obrotu partii towaru zakwestionowanego przez Inspekcję Weterynaryjną w następstwie stwierdzenia obecności Salmonella Enteritidis (…)”.

Zatem, w sytuacji zgłoszenia przez klienta problemu z towarem w zw. z wykryciem bakterii Salmonelli, handlowcy prowadzą negocjacje z odbiorcami wadliwego produktu i podejmują decyzję o sposobie rekompensaty związanej z reklamowanym produktem. Jednym z działań naprawczych prowadzonych przez Spółkę jest ponowne nabycie wadliwego towaru i w przypadku jego przetworzenia przez klienta - jego utylizacja, która może być realizowana albo samodzielnie przez Spółkę, albo zlecona podmiotowi zewnętrznemu (Sytuacja 5.2.a).

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa i przedstawione okoliczności sprawy należy uznać, że w przypadku ponownego nabycia towaru wadliwego w formie przetworzonej w celu jego utylizacji, Spółce przysługuje prawo do odliczenia, gdyż przedmiotowe nabycie w celu utylizacji wpisuje się w zakres prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Omawiane działanie naprawcze ma na względzie zapewnienie odpowiedniego poziomu świadczonych dostaw oraz utrzymanie relacji handlowych z odbiorcami towarów. Wnioskodawca wskazał bowiem, że przyjęty model rozpatrzenia reklamacji wynika ze specyfiki prowadzonej przez Spółkę działalności. Gdyby Spółka nie zgodziła się na odkupienie wadliwych towarów od klientów, klienci nie składaliby zamówień lub mogliby je znacznie ograniczyć. Zatem, podejmowanie przez Spółkę opisywanego działania zdeterminowane jest koniecznością utrzymania jak największej liczby klientów, co należy wiązać z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży (...).

Tym samym, Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących sprzedaż przetworzonego towaru w celu jego utylizacji, który uprzednio sprzedała klientowi o ile nie zaistnieją negatywne przesłanki z art. 88 ustawy o VAT. Również w przypadku, gdy towary poddane obróbce przez klienta będą przedmiotem odsprzedaży, Spółka ma/będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Z kolei w przypadku nabycia wadliwych towarów nieprzetworzonych w zw. z realizowaną procedurą reklamacyjną, nie mamy do czynienia z odrębną transakcją sprzedaży (dostawą realizowaną przez klienta), wobec czego klient nie wystawia w ogóle faktury dokumentującej ww. transakcję. Z kolei Spółka zobowiązana jest wystawić fakturę korygującą na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Brak wystawienia faktury przez klienta powoduje, że nie wystąpi podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT. W związku z tym, z uwagi na brak faktury dokumentującej nabycie przez Spółkę wadliwego towaru nieprzetworzonego, Spółka nie ma prawa do odliczenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z przyjętym sposobem rozpatrzenia reklamacji towaru opisanym w pkt 5 ppkt 2 i pkt 5 ppkt 3 - Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie faktur otrzymanych od klienta. Z przyjętego rozstrzygnięcia wynika natomiast, że:

Spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z wystawionych przez klienta faktur dokumentujących nabycie przetworzonego towaru wadliwego (w celach utylizacji lub dalszej odsprzedaży),
Spółka nie ma prawa do odliczenia w sytuacji nabycia towaru nieprzetworzonego,
Spółka nie ma prawa do odliczenia w sytuacji wystawienia przez klienta na rzecz Spółki faktury dokumentującej koszt jej partycypacji w utylizacji wadliwego towaru na poziomie 25%.

Zatem oceniając całościowo stanowisko w zakresie pytania 5, należy uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie