Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 17 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług organizowania opieki nad dziećmi i młodzieżą w formie kolonii na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 grudnia 2024 r. (wpływ 24 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca … prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą … , posiadający numer NIP: … oraz numer REGON: … (dalej „Wnioskodawca”) jest w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 9 lutego 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „PIT”) podatnikiem podatku od osób fizycznych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT.
W ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą z domów dziecka, rodzinnych domów dziecka, rodzin zastępczych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, w formie kolonii i półkolonii, które to będą:
a)organizowane na zasadach ustawy o systemie oświaty,
b)zgłaszane kuratorowi oświaty oraz
c)będą podlegały nadzorowi i kontroli przez kuratorium.
W czasie opieki dzieci będą pod nadzorem kadry opiekuńczej i wychowawczej. Będą realizowane zajęcia sportowe, zajęcia profilaktyczne, psychoedukacyjne związane z zaburzeniami lękowymi wśród dzieci i młodzieży, uzależnieniami behawioralnymi, cyberprzemocą, uzależnieniem alkoholowym i narkotycznym, radzenia sobie ze stresem, autodestrukcją lub kształtowaniem umiejętności dzieci i młodzieży oraz inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem. Organizowane kolonie i półkolonie będą stanowiły usługę w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą wykonywane w formie i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty zgodnie z art. 92a ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży. Usługi opieki świadczone będą w wynajętych ośrodkach. Organizacja usług świadczonych przez Wnioskodawcę koordynowana jest zazwyczaj z urlopami pracowników domów dziecka lub pracami modernizacyjnymi placówek opiekuńczo-wychowawczych, co w swojej istocie stanowi kontynuację obowiązku opieki nad dziećmi i młodzieżą w okresie, w którym opieki tej nie świadczą jednostki do tego ustawowo zobowiązane. Wnioskodawca zapewnia we własnym zakresie zajęcia edukacyjne, dydaktyczne oraz opiekę nad dziećmi. Natomiast nabywa od innych podmiotów transport, nocleg, wyżywienie, bilety wstępu do organizowanych dla uczestników atrakcji. Opieka świadczona przez Wnioskodawcę jest opieką 24-godzinną.
Wnioskodawca nie jest niepubliczną placówką oświatowo-wychowawczą w systemie oświaty wpisanym do prowadzonego przez Ministra Edukacji i Nauki rejestru szkół i placówek oświatowych. Wnioskodawca nie będzie świadczył usług opieki jako podmiot sprawujący opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3. Wnioskodawca nie jest jednostką objętą systemem oświaty. Wnioskodawca zamierza dokonywać zgłoszenia wypoczynku do bazy wypoczynku prowadzonej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Zgłoszenie wypoczynku do ww. bazy dokonywane będzie najpóźniej na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku. Wnioskodawca będzie wpisany do rejestru organizatorów wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej prowadzonego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Celem organizowanych przez Wnioskodawcę półkolonii i kolonii będzie wypoczynek dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracyjnych sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwającej nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich, zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano:
1)w zakresie realizacji zajęć sportowych:
1a) Na pytanie o treści: „Czy Pana firma, o której mowa we wniosku, tj. … - jest klubem sportowym, związkiem sportowym lub związkiem stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu?”, Wnioskodawca podał, że nie.
1b) Na pytanie: „Czy zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii i półkolonii są świadczone przez Pana na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym?”, Wnioskodawca podał, że nie.
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty organizator wypoczynku zapewnia w zależności od programu wypoczynku i realizowanych zajęć - trenerów i instruktorów sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorów języka i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku. Gry/zabawy organizowane podczas wypoczynku mają na celu aktywację fizyczną dzieci, nie są to zorganizowane zajęcia sportowe ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym.
1c) Na pytanie: „Czy zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii i półkolonii świadczone przez Pana są usługami ściśle związanymi ze sportem lub wychowaniem fizycznym?”, Wnioskodawca podał, że nie.
1d) Na pytanie: „Czy zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii i półkolonii świadczone przez Pana są konieczne do organizowania i uprawiania sportu lub organizowania wychowania fizycznego i uczestniczenia w nim?”, Wnioskodawca podał, że nie.
1e) Na pytanie: „Czy zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii i półkolonii świadczone przez Pana nie mają charakteru czystego wypoczynku i rozrywki, tj. nie służą rekreacji?”, Wnioskodawca podał, że mają one charakter czystego wypoczynku. Wnioskodawca nie organizuje kolonii/półkolonii sportowych. Zajęcia sportowe polegają na spacerach, grach i zabawach, tj. zapewnieniu dzieciom i młodzieży aktywnego wypoczynku w ramach opieki nad nimi.
1f) Na pytanie: „Czy ww. zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii i półkolonii wyświadczy Pan we własnym zakresie/przez osoby zatrudnione przez Pana, czy nabędzie od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii?Proszę wyjaśnić, czy ww. świadczenia będą usługami własnymi, czy będą nabywane od innych podmiotów?”, Wnioskodawca podał, że wszelka aktywność fizyczna, jak również całodobowa opieka nad dziećmi sprawowana jest przez zakontraktowaną przez Wnioskodawcę i działającą w jego imieniu, kadrę wypoczynku, tj. kierownika i wychowawców wypoczynku.
2)w zakresie zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych:
2a) Na pytanie: „Czy będzie Pan podmiotem leczniczym, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 799) i będzie Pan wpisany do rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą, o którym mowa w art. 100 ust. 1 ww. ustawy o działalności leczniczej?”, Wnioskodawca podał, że nie jest i nie będzie podmiotem leczniczym. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę polegają na opiece nad młodzieżą i dziećmi.
2b) Na pytanie: „Czy i które zajęcia będą świadczone w ramach wykonywania zawodów:
·lekarza,
·medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,
·psychologa?”,
Wnioskodawca podał, że nie.
2c) Na pytanie: „Na czym konkretnie będą polegały ww. zajęcia?”, Wnioskodawca podał, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą polegały na opiece nad młodzieżą i dziećmi, z uwagi na doświadczenie oraz profil działalności Wnioskodawcy, usługi świadczone są dla dzieci i młodzieży z domów dziecka, rodzinnych domów dziecka, rodzin zastępczych oraz placówek opiekuńczo wychowawczych, które często borykają się z problemami związanymi z zaburzeniami lękowymi, uzależnieniami behawioralnymi, cyberprzemocą, uzależnieniem alkoholowym i narkotycznym. W ramach organizowanego wypoczynku dodatkowo, uwagi na profil uczestników, prowadzone są zajęcia polegające na aktywności wspierających zdrowie psychiczne i emocjonalne a także pogadanek umożliwiających prawidłową identyfikację różnych zaburzeń emocjonalnych i uzależnień.
2d) Na pytanie: „Czy bezpośrednim celem zajęć będzie zapobieganie chorobom lub ich diagnozowanie i leczenie lub przywracanie zdrowia, czy będą mieć cel terapeutyczny?”, Wnioskodawca podał, że nie. Bezpośrednim celem zajęć jest zapewnienie wypoczynku dzieci i młodzieży.
2e) Na pytanie: „Czy zajęcia będą przeprowadzane na rzecz dzieci i młodzieży posiadających wskazania lekarskie?”, Wnioskodawca podał, że nie.
2f) Na pytanie: „Czy zajęcia będą służyły profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu, poprawie zdrowia? Prosimy opisać w jaki konkretnie sposób i w czym będzie przejawić się profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie lub poprawa zdrowia osób na rzecz których te usługi będą świadczone?”, Wnioskodawca podał, że nie.
2g)Na pytanie: „Czy w ramach wykonywania danej usługi będzie weryfikowany stanu zdrowia konkretnego uczestnika (np. przeprowadzenie wywiadu medycznego, przedstawienie aktualnych wyników badań) w celu postawienia prawidłowej diagnozy oraz zaproponowania odpowiedniego dostosowanego do wymogów konkretnej osoby postępowania terapeutycznego?”, Wnioskodawca podał, że nie.
2h) Na pytanie: „Czy ww. usługi w postaci profilaktycznych i psychoedukacyjnych wyświadczy Pan we własnym zakresie/przez osoby zatrudnione przez Pana, czy nabędzie od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii? Proszę wyjaśnić, czy ww. świadczenia będą usługami własnymi, czy będą nabywane od innych podmiotów?”, Wnioskodawca podał, że wszelka aktywność fizyczna, jak również całodobowa opieka nad dziećmi sprawowana jest przez zakontraktowaną przez Wnioskodawcę i działającą w Jego imieniu, kadrę wypoczynku, tj. kierownika i wychowawców wypoczynku.
3)Na pytanie: „W związku z informacją wynikającą z opisu sprawy „Będą realizowane zajęcia sportowe, zajęcia profilaktyczne, psychoedukacyjne (…) oraz inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem.” należy jednoznacznie wskazać:
a)Jakie konkretnie inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem, o których mowa we wniosku, będzie Pan organizował dla uczestników kolonii? Proszę je wymienić i szczegółowo opisać.
b)Czy ww. inne zajęcia dydaktyczne, o którym mowa we wniosku, wyświadczy Pan we własnym zakresie/przez osoby zatrudnione przez Pana, czy nabędzie od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii? Proszę wyjaśnić, czy ww. świadczenia będą usługami własnymi, czy będą nabywane od innych podmiotów?”,
Wnioskodawca podał, że wszelkie zajęcia organizowane dla dzieci i młodzieży służą i są związane z wypoczynkiem. W ramach, którego odbywają się spacery, wyjścia nad wodę lub w góry (w zależności od pory roku), spacery z nauką (pogadanki). Wszelkie aktywności organizowane są przez kierownika lub wychowawców wypoczynku zgodnie z ustawą o systemie oświaty.
4)Na pytanie: „Czy ww. świadczenia będą niezbędne i ściśle związane z usługą organizacji kolonii? Czy między świadczeniami istnieją zależności powodujące, że nie mogą być świadczone odrębnie? Prosimy uzasadnić odpowiedź.”, Wnioskodawca podał, że tak. Wszelkie aktywności związane są z wypoczynkiem dzieci oraz sprawowaniem opieki nad nimi. Opieka nad dziećmi jest opieką całodobową. Przyjmuje ona oczywiście różne formy, od opieki w postaci pilnowania dzieci i młodzieży po organizację dla nich aktywności fizycznych wskazanych wyżej. Czynności te są poniekąd formą opieki, która nie polega tylko na biernym pilnowaniu dzieci, ale również na organizowaniu ich czasu. Dodatkowo niezbędność ta, zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty, wymaga od organizatora wypoczynku m.in. programu wypoczynku i zajęć dostosowanych do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników; żywienia zgodnie z zasadami higieny żywienia; bezpieczeństwa i higienicznych warunków wypoczynku.
5)Na pytanie: „Czy celem świadczenia poszczególnych usług w ramach organizacji kolonii jest osiągnięcie przez Pana dodatkowego dochodu poprzez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających ze zwolnienia od podatku?”, Wnioskodawca podał, że nie. Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą zgodnie z przepisami o systemie oświaty. Wszystkie usługi, które zamierza wykonywać albo wynikają wprost z ww. ustawy (jako obowiązki organizatora wypoczynku) lub są niezbędne dla wyświadczenia ww. usługi.
Pytanie
Czy Wnioskodawca organizując usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą organizowane w formie kolonii może skorzystać ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt. 24 lit. a ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) o podatku od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy: Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.
Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego. W treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku. Zwolnienie od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy: Zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane:
a)w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, w przepisach o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672, 1718 i 2005),
b)przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.
Jak stanowi art. 43 ust. 17 ustawy: Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
1) nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2) ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
W świetle przepisu art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, jeżeli świadczone usługi będą stanowiły usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą i opieka ta sprawowana będzie w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy Prawo oświatowe, to usługi opieki będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy. Dla zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisów istotne jest spełnienie zawartych w tych przepisach warunków. Zwrócić należy uwagę, że powyższe uregulowania odsyłają bezpośrednio do przepisów o systemie oświaty.
Zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 750 ze zm.): Ilekroć w art. 92b-92t i art. 96a jest mowa o wypoczynku, należy przez to rozumieć wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
Stosownie do art. 92c ust. 1 ustawy o systemie oświaty: Organizatorami wypoczynku mogą być:
1)szkoły i placówki;
2)przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2211);
3)osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, organizujące wypoczynek w celu:
a)niezarobkowym albo
b)zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
Zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty: Organizator wypoczynku zapewnia:
1)bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, w szczególności organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie dostosowanym do potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności uczestników wypoczynku;
2)kadrę wypoczynku, którą stanowią:
a)kierownik wypoczynku i wychowawcy wypoczynku spełniający warunki, o których mowa w art. 92p ust. 1-6; liczba wychowawców wypoczynku jest odpowiednia do liczby uczestników wypoczynku,
b)w zależności od programu wypoczynku i realizowanych zajęć - trenerzy i instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku, które spełniają następujące warunki: - mają ukończone 18 lat, - posiadają co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe, - posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć;
3)dostęp do opieki medycznej:
a)w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146) lub
b)na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym;
4)program wypoczynku i zajęcia dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności;
5)żywienie zgodne z zasadami higieny żywienia określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2023 r. poz. 1448);
6)bezpieczne korzystanie z wyznaczonego obszaru wodnego zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 714);
7)bezpieczne przebywanie w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1154).
W tym miejscu należy zauważyć, że ww. ustawa nie określa żadnych szczególnych wymagań co do formy prawnej, ani też warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełnić organizator. Ustala się jedynie wymagania dotyczące samych form wypoczynku: obowiązkiem organizatorów jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej, a także zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej. Nabywane towary i usługi od innych podmiotów będą stanowić element składowy usługi podstawowej - opieki nad dziećmi i młodzieżą w ramach organizowanego wypoczynku.
Niezbędność ta, zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty, wymaga od organizatora wypoczynku m.in. programu wypoczynku i zajęć dostosowanych do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników; żywienia zgodnie z zasadami higieny żywienia; bezpieczeństwa i higienicznych warunków wypoczynku. Towary i usługi, takie jak transport, noclegi, wyżywienie oraz bilety wstępu bezpośrednio korespondują z wymogami z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty i są niezbędne w celu realizacji założeń programowych kolonii i półkolonii. Bez zapewnienia ww. towarów i usług nie jest możliwe wykonanie usługi organizacji kolonii i półkolonii, zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Kupowane towary i usługi związane z organizacją kolonii i półkolonii nie będą miały na celu osiągnięcie dodatkowego dochodu przez organizatora. Jedynym elementem objętym marżą będzie sama usługa organizacji wypoczynku (bez dodatkowych elementów). Wszystkie ww. usługi będą niezbędne do wykonania usługi podstawowej.
Powyższe potwierdza teza orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 10 lipca 2014 r. o sygnaturze (I SA/Wr 1219/14) zgodnie z którym: „Zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710) dotyczy zasadniczo usług opieki nad dziećmi i młodzieżą (jako usługi podstawowej) i dostawy towarów ściśle z tymi usługami związanych, przy czym od dnia 1 lipca 2011 r. zwolnieniem objęto również świadczenie usług ściśle związanych z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Z wykonaniem usługi podstawowej, jaką jest opieka nad dziećmi i młodzieżą na koloniach i obozach, ściśle wiąże się konieczność zapewnienia uczestnikom również usług dodatkowych, związanych z usługą podstawową. Ponieważ dzieci przebywają poza miejscem stałego zamieszkania, w ramach obozów i kolonii świadczone będą też inne niezbędne usługi w szczególności zakwaterowanie i wyżywienie w wynajętych obiektach.” Nie budzi wątpliwości, że takie usługi jak zapewnienie wyżywienia, zakwaterowania czy przewóz dzieci i młodzieży na kolonię i zapewnienie ich powrotu - mają charakter pomocniczy i są nie tylko ściśle związane z usługą podstawową ale też są one niezbędne do prawidłowego wykonania tej usługi podstawowej zwolnionej z podatku VAT. Istotne znaczenie ma ich ścisły związek z prawidłową realizacją usługi podstawowej. Ważna jest zatem zarówno niezbędność tych usług dodatkowych dla wykonania usługi podstawowej jak i ich charakter. Podkreślić zatem należy, że bez usług dodatkowych nie tylko niemożliwe byłoby prawidłowe wykonanie usługi podstawowej ale usługa ta w ogóle nie mogłaby być wykonana. Organizowane półkolonie i kolonie nie będą usługą turystyczną. Usługi turystyki nie są identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych. Ustawa nie wprowadza własnej definicji takich usług. Procedura marży w turystyce dotyczy usług złożonych, w skład których wchodzi kilka czynności (usług nabytych od innych podatników lub usług własnych i nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty). Co prawda zgodnie z art. 3 ustawy z 29.8.1997 r. o usługach turystycznych (t. j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1553 ze zm.) przez użyte w tej ustawie określenia należy rozumieć, w przypadku usług turystycznych - usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym, lecz w rozumieniu tej ustawy „impreza turystyczna” to czynność łącząca co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu.
Dodatkowo należy wspomnieć, że opieka nad dziećmi i młodzieżą z domów dziecka, rodzinnych domów dziecka, rodzin zastępczych oraz placówek opiekuńczo wychowawczych ma inny cel niż turystyka komercyjna. Jest to działalność o charakterze socjalnym, opiekuńczym i edukacyjnym, często finansowana przez instytucje państwowe lub samorządowe. Nie jest ona związana z organizowaniem komercyjnych wycieczek oraz hotelowego zakwaterowania. W przeciwieństwie do usług turystycznych opieka nad dziećmi i młodzieżą trwa całą dobę przez cały pobyt dzieci na wypoczynku. Organizacja tych usług przez Wnioskodawcę zazwyczaj jest dostosowywana do urlopów pracowników domów dziecka lub prac modernizacyjnych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, co w praktyce stanowi kontynuację obowiązku sprawowania opieki nad dziećmi i młodzieżą w okresach, gdy jednostki ustawowo odpowiedzialne za tę opiekę jej nie świadczą. W związku z tym, nawet jeśli usługi te są realizowane w obiektach przystosowanych do wypoczynku, ich głównym celem nie jest turystyka, lecz opieka i wsparcie społeczne, co wyklucza je z definicji usług turystycznych. Nawet jeżeli przyjąć by odmiennie nie ma to znaczenia dla zastosowania zwolnienia podatkowego z art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy. O zwolnieniu tych usług przesądza bowiem spełnienie wszystkich kryteriów określonych w tym przepisie, dla których kluczowa jest przesłanka wykonywania tych usług w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty (I SA/Wr 1219/14).
Stanowisko Wnioskodawcy zostało również potwierdzone w niemalże identycznym stanie faktycznym w wydanej Interpretacji indywidualnej z dnia 22 maja 2024 r. o sygnaturze: 0112-KDIL1-1.4012.205.2024.2.AR. – „Zatem, skoro:
· świadczone przez Panią usługi organizacji półkolonii i kolonii będą obejmować usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz wykonywane będą w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty;
· w czasie trwania półkolonii oraz kolonii będzie Pani zapewniała opiekę nad uczestnikami;
· usługa półkolonii oraz kolonii będzie wykonywana w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży;
· organizowane przez Panią półkolonie i kolonie będą zgłaszane kuratorowi oświaty i ich realizacja będzie podlegała nadzorowi i kontroli przez kuratorium - to organizowane przez Panią półkolonie oraz kolonie będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy.”
Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że świadczone usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą wykonywane zgodnie z ustawą o systemie oświaty korzystają ze zwolnienia VAT określonego art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
W treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.
Zwolnienie od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane:
a)w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, w przepisach o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900),
b)przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.
Według art. 43 ust. 17 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
1)nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2)ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
W świetle ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy należy stwierdzić, że jeżeli świadczone usługi będą stanowiły usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą i opieka ta sprawowana będzie w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy Prawo oświatowe, to usługi opieki będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT.
Dla zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisów istotne jest spełnienie zawartych w tych przepisach warunków. Zwrócić należy uwagę, że powyższe uregulowania odsyłają bezpośrednio do przepisów o systemie oświaty.
Zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 750 ze zm.):
Ilekroć w art. 92b-92t i art. 96a jest mowa o wypoczynku, należy przez to rozumieć wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
Stosownie do art. 92c ust. 1 ustawy o systemie oświaty:
Organizatorami wypoczynku mogą być:
1) szkoły i placówki;
2) przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2211);
3) osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, organizujące wypoczynek w celu:
a) niezarobkowym albo
b) zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
Zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty:
Organizator wypoczynku zapewnia:
1) bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, w szczególności organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie dostosowanym do potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności uczestników wypoczynku;
2) kadrę wypoczynku, którą stanowią:
a) kierownik wypoczynku i wychowawcy wypoczynku spełniający warunki, o których mowa w art. 92p ust. 1-6; liczba wychowawców wypoczynku jest odpowiednia do liczby uczestników wypoczynku,
b) w zależności od programu wypoczynku i realizowanych zajęć - trenerzy i instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku, które spełniają następujące warunki:
- mają ukończone 18 lat,
- posiadają co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
- posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć;
3) dostęp do opieki medycznej:
a) w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146) lub
b) na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym;
4) program wypoczynku i zajęcia dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności;
5) żywienie zgodne z zasadami higieny żywienia określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2023 r. poz. 1448);
6) bezpieczne korzystanie z wyznaczonego obszaru wodnego zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 714);
7) bezpieczne przebywanie w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1154).
Należy w tym miejscu zauważyć, że ww. ustawa nie określa żadnych szczególnych wymagań co do formy prawnej, ani też warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełnić organizator. Ustala się jedynie wymagania dotyczące samych form wypoczynku: obowiązkiem organizatorów jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej, a także zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej.
W myśl art. 92d ust. 1 ustawy o systemie oświaty:
Organizator wypoczynku jest obowiązany zgłosić kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku zamiar zorganizowania wypoczynku, z zastrzeżeniem art. 92e ust. 1.
W świetle art. 92t pkt 1 ustawy o systemie oświaty:
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia termin złożenia zgłoszenia wypoczynku, o którym mowa w art. 92d ust. 1, jego formę, dokumenty dołączane do zgłoszenia oraz wzór tego zgłoszenia, mając na uwadze potrzebę prawidłowego realizowania przez kuratora oświaty obowiązków związanych z umieszczeniem zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku.
Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 452 ze zm.):
Organizator wypoczynku zgłasza kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku:
1) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii letnich oraz wiosennej przerwy świątecznej - od dnia 1 marca w roku szkolnym, w którym organizowany jest wypoczynek, jednak nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, a w przypadku organizowania półkolonii lub wypoczynku za granicą - nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku;
2) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii zimowych oraz zimowej przerwy świątecznej - od dnia 1 października w roku szkolnym, w którym organizowany jest wypoczynek, jednak nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, a w przypadku organizowania półkolonii lub wypoczynku za granicą - nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku.
Natomiast w myśl § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży:
W przypadkach uzasadnionych względami społecznymi organizator wypoczynku może zgłosić kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, nie później jednak niż na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza Pan świadczyć usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą z domów dziecka, rodzinnych domów dziecka, rodzin zastępczych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, w formie kolonii, które to będą:
a)organizowane na zasadach ustawy o systemie oświaty,
b)zgłaszane kuratorowi oświaty oraz
c)będą podlegały nadzorowi i kontroli przez kuratorium.
W czasie opieki dzieci będą pod nadzorem kadry opiekuńczej i wychowawczej. Będą realizowane zajęcia sportowe, zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne związane z zaburzeniami lękowymi wśród dzieci i młodzieży, uzależnieniami behawioralnymi, cyberprzemocą, uzależnieniem alkoholowym i narkotycznym, radzenia sobie ze stresem, autodestrukcją lub kształtowaniem umiejętności dzieci i młodzieży oraz inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem. Organizowane kolonie będą stanowiły usługę w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą wykonywane w formie i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty zgodnie z art. 92a ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz rozporządzenia ministra edukacji narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.
Celem organizowanych przez Pana kolonii będzie wypoczynek dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracyjnych sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży.
Wskazać należy, że w art. 119 ustawy zostały przewidziane szczególne zasady opodatkowania dla usług turystyki.
Zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.
W świetle art. 119 ust. 2 ustawy:
Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.
Powyższe regulacje odnoszą się do usług, które w całości składają się na usługę turystyczną. Użyte w tym przepisie słowa „w szczególności” oznaczają, że jest to katalog otwarty. Konsekwentnie, inne usługi stanowiące składnik usługi turystycznej również powinny być uwzględnione. Czynnikiem wyróżniającym konkretną czynność jako usługę jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.
Ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nie określa jednoznacznie jakiego rodzaju usługi są usługami nabywanymi dla bezpośredniej korzyści, to na podstawie przepisu art. 119 ust. 2 ustawy przyjąć należy, iż nabycie tych usług i towarów, które zaspokajają potrzeby i oczekiwania turysty w trakcie korzystania z usługi turystycznej, będzie w przypadku wykonywania usług turystyki stanowić element kalkulacyjny do określenia marży.
W myśl art. 119 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy:
Przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek (pkt 2), przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (pkt 3).
Łączne spełnienie powyższych przesłanek przesądza o obligatoryjności zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą usług turystyki.
Według art. 119 ust. 3a ustawy:
Podatnicy, o których mowa w ust. 3, są obowiązani prowadzić ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.
Przedmiotowa regulacja w sposób kategoryczny zobowiązuje podatników świadczących usługi turystyki do prowadzenia specyficznej dla tego rodzaju działalności ewidencji.
Podstawowym obowiązkiem podatnika podatku od towarów i usług jest prawidłowe opodatkowanie wykonywanych czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc dla prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania usług turystycznych, opodatkowanych według szczególnej procedury, określonej przepisem art. 119 ust. 1, konieczne jest prowadzenie ewidencji, o której mowa w art. 119 ust. 3a ustawy.
Art. 119 ust. 5 ustawy stanowi, że:
W przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, podatnik wykonuje we własnym zakresie część świadczeń w ramach tej usługi, zwanych dalej „usługami własnymi”, odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. W celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29a.
Na podstawie art. 119 ust. 6 ustawy:
W przypadkach, o których mowa w ust. 5, podatnik obowiązany jest do wykazania w prowadzonej ewidencji, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.
Wskazać należy, że ustawa nie zawiera definicji „usług turystyki”. Nie zawiera także odesłań do definicji zawartych w innych aktach normatywnych. Definicji legalnej usług turystyki nie odnajdujemy również w innych ustawach podatkowych. Odnajdujemy ją natomiast w treści art. 307 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (t. j. Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.) – poprzednio art. 26 ust. 2 zdanie pierwsze Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania (77/388/EEC ze zm.). Stosownie do powołanego przepisu, transakcje dokonywane przez biura podróży w zakresie realizacji podróży uznawane są za pojedynczą usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz turysty. Odnosząc się do treści tekstu Dyrektywy w języku francuskim – „Les opérations effectuées par lagence de voyages pour la réalisation du voyage sont considérées comme une prestation de service unique de lagence de voyages au voyageur”, jak też w języku angielskim – „All transactions performed by the travel agent in respect of a journey shall be treated as a single service supplied by the travel agent to the traveller”, należy stwierdzić, że zdanie to powinno być przetłumaczone jako „Wszystkie transakcje dokonywane przez biura podróży w związku z realizacją podróży (imprezy turystycznej) uznawane są za jedną usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz podróżnego”. Należy zaznaczyć, że wprowadzenie Dyrektywy 2006/112/WE miało na celu m.in. jasne przedstawienie przepisów dyrektyw dotyczących podatku od wartości dodanej.
Zgodnie z definicją Słownika języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 1052 „turystyka” to zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania na dłuższy lub krótszy pobyt, wędrówki po obcym terenie w celach krajoznawczych lub zdrowotnych.
Definicję usług turystycznych odnajdujemy także w szeregu publikacji dotyczących turystyki. I tak, usługi turystyczne są to, podobnie jak inne usługi, wszelkie wymienne, zbywalne czynności, będące wynikiem pracy, związane bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem potrzeb przed i w czasie podróży oraz pobytu turystycznego, ale niesłużące bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów (por. A. S. Kornak „Ekonomika turystyki” PWN, Warszawa 1979, s. 159).
Inną definicję proponuje S. Wodejko, według którego do usług turystycznych należy zaliczyć wszelkiego rodzaju usługi, których świadczenie jest niezbędne dla turysty w celu umożliwienia dojazdu do miejsca występowania podstawowego dobra (lub dóbr) turystycznego, pobytu w tym miejscu oraz powrotu do stałego miejsca zamieszkania (S. Wodejko „Czynniki wpływające na rozwój turystyki międzynarodowej”, Ruch turystyczny – Monografie, Warszawa 1975, z. 15, s. 83).
Pakietem usług nazywa się w turystyce zestaw usług turystycznych służących zaspokojeniu kompleksowych potrzeb. Pakiet usług bywa kombinacją dwóch (np. hotel i wyżywienie, przejazd i nocleg) lub więcej elementów oferowanych przez sprzedawcę jako jeden produkt po określonej cenie (por. J. Altkorn „Marketing w turystyce”, Warszawa 2002 r., s. 99).
Zatem usługa turystyki to kompleksowa usługa świadczona na rzecz turysty, która obejmuje swym zakresem cząstkowe usługi, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć. Za usługi turystyki należy więc uznać zorganizowane lub indywidualne wyjazdy wypoczynkowe połączone z rekreacją i rozrywką (tzn. kompleksowym programem imprez).
Z powyższego wynika, że usługi nabyte stanowią elementy składowe określonej usługi turystycznej.
Biorąc pod uwagę przedstawione rozważania, stwierdzić należy, że procedura opodatkowania określona w art. 119 ustawy jest procedurą szczególną, przewidującą uregulowania specyficzne dla działalności turystycznej i stanowiąca odstępstwo od ogólnych zasad opodatkowania podatkiem VAT.
Podkreślenia wymaga fakt, iż cytowane przepisy art. 119 ustawy są zbieżne z przepisami Dyrektywy. I tak, zgodnie z art. 306 Dyrektywy:
Państwa członkowskie stosują procedurę szczególną VAT, do transakcji dokonywanych przez biura podróży, o ile biura te występują we własnym imieniu wobec nabywców oraz gdy wykorzystują one do realizacji podróży towary dostarczane i usługi świadczone przez innych podatników.
Z brzmienia powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że dotyczy on świadczeń nabywanych od innych podatników.
Zgodnie z art. 307 Dyrektywy:
Transakcje dokonywane na warunkach przewidzianych w art. 306 Dyrektywy przez biura podróży w zakresie realizacji podróży uznawane są za pojedynczą usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz turysty (…).
Z kolei, na mocy art. 308 Dyrektywy:
W odniesieniu do pojedynczej usługi świadczonej przez biuro podróży, za podstawę opodatkowania i cenę z wyłączeniem VAT w rozumieniu art. 226 pkt 8 uznaje się marżę biura podróży, czyli różnicę między całkowitą kwotą, z wyłączeniem VAT, do zapłaty przez turystę a faktycznymi kosztami poniesionymi przez biuro podróży z tytułu dostaw towarów i usług świadczonych przez innych podatników, w przypadku gdy transakcje te służą bezpośredniej korzyści turysty.
W tym miejscu warto przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 25 października 2012 r. w sprawie C-557/11 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska). W pkt 19 tego wyroku Trybunał wskazał, że:
Głównym celem wprowadzenia uregulowań składających się na szczególną procedurę opodatkowania podatkiem VAT biur podróży było uniknięcie trudności, jakie wynikałyby dla podmiotów gospodarczych ze stosowania ogólnych zasad dyrektywy o podatku VAT do transakcji obejmujących świadczenia nabywane od podmiotów trzecich (zob. podobnie wyrok z dnia 22 października 1998 r. w sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Madgett i Baldwin, Rec. s. I 6229, pkt 33). Zastosowanie zasad ogólnych w odniesieniu do miejsca i podstawy opodatkowania oraz odliczenia podatku naliczonego powodowałoby bowiem praktyczne trudności dla przedsiębiorstw z powodu wielości i lokalizacji świadczonych usług, co mogłoby stanowić dla nich przeszkodę w prowadzeniu działalności (zob. wyrok z dnia 12 listopada 1992 r. w sprawie C-163/91 Van Ginkel, Rec. s. I 5723, pkt 14).
W cytowanym wyroku TSUE podkreślił, iż Trybunał już w przeszłości orzekł, że szczególna procedura opodatkowania biur podróży znajduje zastosowanie wyłącznie do świadczeń nabywanych od podmiotów trzecich. Ta sama linia rozumowania doprowadziła Trybunał do orzeczenia, że procedura ta nie dotyczy usług przewozu świadczonych bez pośredników, które podlegają przepisom ogólnym mającym zastosowanie do przedsiębiorstw transportowych (wyrok z dnia 27 października 1992 r. w sprawie C-74/91 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. s. I 5437, pkt 26). Trybunał wywiódł stąd, że w sytuacji gdy podmiot gospodarczy podlegający przepisom o szczególnej procedurze opodatkowania biur podróży świadczy za cenę ryczałtową usługi złożone w części z jego własnych usług, a w części ze świadczeń innych podatników, procedura szczególna znajduje zastosowanie tylko do świadczeń podmiotów trzecich (zob. podobnie ww. wyrok w sprawach połączonych Madgett i Baldwin, pkt 47).
W tym też kontekście należy rozpatrywać pojęcie „pojedynczej usługi” zawarte w art. 307 i 308 Dyrektywy. Pojęcie to obejmuje tylko świadczenia nabywane od innych podatników. Natomiast zasada dotycząca pojedynczej usługi znajduje zastosowanie w ramach ogólnych zasad opodatkowania podatkiem VAT i nie wpływa na interpretację tego pojęcia w ramach szczególnej procedury opodatkowania biur podróży.
Należy również wskazać, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 13 października 2005 r. (C-200/04, Finanzamt Heidelberg v. iSt internationale Sprach – und Studienreisen GmbH), badając zakres świadczenia usług turystycznych zwrócił uwagę, że definicji podróży nie można ograniczyć ze względu na jej cel. Usługa turystyczna może bowiem obejmować także wyjazd edukacyjny. W wyroku tym Trybunał stwierdził, że:
Artykuł 26 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. L. 77/388/WE, obecnie art. 306 Dyrektywy Rady 2006/112/WE) należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do podmiotu gospodarczego, który oferuje usługi takie jak programy „High School” i „College” polegające na organizacji wyjazdów językowych i studiów zagranicznych oraz który za zapłatą ceny ryczałtowej we własnym imieniu zapewnia swoim klientom pobyt za granicą przez okres od trzech do dziesięciu miesięcy i w tym celu powierza świadczenie usług innym podatnikom.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Trybunał zwrócił uwagę, że nawet jeżeli usługa ma charakter edukacyjny, podróż może stanowić jej istotny i znaczący element. Tym bardziej, że pojęcia opisujące zwolnienia podatkowe należy interpretować ściśle.
Jak wskazał również NSA w wyroku z 4 lutego 2016 r. sygn. akt I FSK 1768/14:
Spółdzielnia w ramach świadczonej przez nią usługi zapewnia nie tylko dojazd, nocleg, wyżywienie, opiekę sprawowaną przez osoby spełniające wymagania określone przez Ministra Edukacji Narodowej, ale również usługi o charakterze rekreacyjnym i sportowym, między innymi naukę gry w tenisa, jeździectwa, żeglarstwa, tańca, windsurfingu, narciarstwa. Tego typu wyjazdy wykraczają poza zakres pojęcia sprawowania opieki i nabierają cech charakterystycznych dla usług turystycznych, o których jest mowa w art. 119 ust. 1 u.p.t.u.
A zatem, usługa turystyki, o której mowa w art. 119 ustawy, to świadczenie złożone, na które składa się szereg usług takich jak np. hotel, wyżywienie, transport, mających na celu zorganizowanie pobytu klientowi poza miejscem jego zamieszkania. Usługi te są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość (jedną usługę, jeden produkt). Wobec tego, aby daną usługę uznać za usługę turystyki, powinna ona być usługą składającą się z więcej niż jednego świadczenia, świadczący usługę musi działać na rzecz nabywcy we własnym imieniu i na własny rachunek, oraz przy świadczeniu usługi musi nabywać towary i usługi od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści turysty.
W tym miejscu należy również wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług, jak również Dyrektywa 112 nie zawierają definicji pojęć „biuro podróży” oraz „organizator wycieczek turystycznych”. W sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Commissioners of Customs and Excise v T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Howden Court Hotel Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, że specjalne zasady opodatkowania agentów turystycznych i biur podróży, określone w artykule 26 VI Dyrektywy 77/388, mają zastosowanie do podmiotów gospodarczych, nawet jeśli nie są one formalnie agentami turystycznymi ani biurami podróży, o ile organizują one wycieczki lub wyjazdy zorganizowane we własnym imieniu i powierzają innym podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością. To stanowisko podtrzymano następnie w wyroku w sprawie C-200/04 ISt internationale Sprach und Studienreisen GmbH (pkt 22). Szeroka wykładnia art. 306 i n. dyrektywy 112 popierana jest także w orzecznictwie krajowym (wyrok NSA z 4 lutego 2016 r., I FSK 1768/14, a także wyrok WSA w Gliwicach z 28 marca 2011 r., III SA/Gl 2746/10, CBOSA).
Z powyższego orzecznictwa wynika, że procedura szczególna wynikająca z art. 119 ustawy ma zastosowanie nie tylko w stosunku do typowych biur podróży, ale także w stosunku do innych podmiotów, które dokonują podobnych czynności w ramach swojej działalności gospodarczej.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w odniesieniu do organizowanego przez Pana wypoczynku w formie kolonii dla dzieci i młodzieży, mamy do czynienia z czynnością złożoną, zawierającą elementy charakterystyczne dla usług turystycznych.
Jak wskazano w powołanym art. 119 ust. 2 ustawy, przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składniki świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie.
Zatem, procedura szczególna wynikająca z art. 119 ustawy ma zastosowanie nie tylko w stosunku do typowych biur podróży, ale także w stosunku do innych podmiotów, które dokonują podobnych czynności w ramach swojej działalności gospodarczej.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że we własnym zakresie/przy wykorzystaniu kierownika i wychowawców wypoczynku, tj. zakontraktowanej przez Pana i działającej w Pana imieniu kadry wypoczynku, będą prowadzone zajęcia sportowe, zajęcia profilaktyczne, psychoedukacyjne oraz opieka nad dziećmi i młodzieżą. Dodatkowe czynności transportu, noclegu, wyżywienia, nabycie biletów wstępu do organizowanych dla uczestników atrakcji, nabywane będą od innych podatników jako związane z usługą opieki nad dziećmi i młodzieżą organizowaną w formie wypoczynku, której zakres i forma odpowiadać będzie wymogom wynikającym z ustawy o systemie oświaty.
W odniesieniu do powyższego zauważyć należy, że w zakresie organizacji kolonii będzie działał Pan na rzecz uczestników wypoczynku we własnym imieniu i na własny rachunek oraz nabywał świadczenia od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników. Nabędzie Pan w szczególności usługi transportu, noclegu, wyżywienia, bilety wstępu do organizowanych dla uczestników atrakcji oraz we własnym zakresie zapewni Pan zajęcia sportowe, profilaktyczne i psychoedukacyjne oraz opiekę nad dziećmi i młodzieżą.
Wymienione wyżej usługi nabywane od innych podatników będą ściśle związane z usługą organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Usługi te będą niezbędne do wykonania usługi podstawowej jaką jest organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Czynności wymienione w opisie sprawy stanowią usługę kompleksową w zakresie organizowania kolonii, w ramach których zapewniane będą usługi transportu, noclegu, wyżywienia, bilety wstępu do organizowanych dla uczestników atrakcji oraz zajęcia sportowe, profilaktyczne i psychoedukacyjne związane z zaburzeniami lękowymi wśród dzieci i młodzieży, uzależnieniami behawioralnymi, cyberprzemocą, uzależnieniem alkoholowym i narkotycznym, radzenia sobie ze stresem, autodestrukcją lub kształtowaniem umiejętności dzieci i młodzieży oraz inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, w odniesieniu do organizowanych przez Pana usług wypoczynku w formie kolonii dla dzieci i młodzieży należy zauważyć, że będą zawierać one wszelkie cechy charakterystyczne dla usług turystycznych, dla których ustawa o podatku od towarów i usług określa szczególny sposób opodatkowania przewidziany w art. 119 ustawy.
W związku z tym, że w okolicznościach niniejszej sprawy świadczone przez Pana usługi organizowania wypoczynku w zakresie kolonii dla dzieci i młodzieży będą składać się również z usług nabywanych od innych podatników, dla bezpośredniej korzyści uczestników wypoczynku, zastosowanie znajdzie art. 119 ustawy. Zatem organizacja opisanych kolonii, w ramach których uczestnikom zostaną zapewnione usługi transportu, noclegu, wyżywienia, bilety wstępu do organizowanych dla uczestników atrakcji oraz zajęcia sportowe, profilaktyczne i psychoedukacyjne związane z zaburzeniami lękowymi wśród dzieci i młodzieży, uzależnieniami behawioralnymi, cyberprzemocą, uzależnieniem alkoholowym i narkotycznym, radzenia sobie ze stresem, autodestrukcją lub kształtowaniem umiejętności dzieci i młodzieży oraz inne zajęcia dydaktyczne połączone z wypoczynkiem – będzie świadczeniem złożonym, składającym się w części z towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści uczestników, co w konsekwencji stanowi usługi turystyki opodatkowane według szczególnej procedury określonej w art. 119 ustawy na zasadzie marży przy zastosowaniu właściwej stawki podatku VAT.
Jak wyżej wskazano, w przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku, podatnik wykonuje we własnym zakresie część świadczeń w ramach tej usługi, zwanych dalej „usługami własnymi”, odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku. W celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29a ustawy.
Należy podkreślić, że do towarów/usług nabytych dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku można zaliczyć jedynie takie towary/usługi, które będzie nabywał Pan od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku i nie będą stanowić one jednocześnie „środków” do wyświadczenia usługi własnej, która następnie staje się elementem kompleksowej usługi turystycznej.
Natomiast wszelkie towary/usługi jakie będzie Pan nabywał dla wyświadczenia usługi własnej, stanowiącej następnie element usługi turystyki, należy uznać za wydatki dotyczące usług własnych.
W tym miejscu wskazać należy, że ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy korzystają świadczone usługi opieki, jeżeli stanowią usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą i opieka ta sprawowana jest w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty.
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy będzie mogła korzystać jedynie świadczona przez Pana w ramach ww. usługi organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży usługa w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, wykonywana w formach i na zasadach określonych w przepisach ustawy o systemie oświaty oraz Prawo oświatowe. W rozpatrywanym przypadku będzie to opieka kadry wychowawców sprawowana nad dziećmi i młodzieżą tj. uczestnikami wypoczynku.
Natomiast pozostałe usługi realizowane w ramach organizacji kolonii, których - jak wskazano powyżej - zasadniczym celem jest wypoczynek, nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy.
Rozpatrując możliwość zwolnienia od podatku VAT usług własnych realizowanych w ramach organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży, należy odnieść się również do świadczonych przez Pana usług w zakresie organizacji zajęć sportowych, zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych połączonych z wypoczynkiem, o których mowa we wniosku.
W odniesieniu do usług w zakresie organizacji zajęć sportowych należy zauważyć, że w art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy przewidziano możliwość zwolnienia od podatku VAT usług związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym świadczone przez kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu, pod warunkiem że:
a) są one konieczne do organizowania i uprawiania sportu lub organizowania wychowania fizycznego i uczestniczenia w nim,
b) świadczący te usługi nie są nastawieni na osiąganie zysków,
c) są one świadczone na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym
- z wyłączeniem usług związanych z działalnością marketingową oraz reklamowopromocyjną, wstępu na imprezy sportowe, usług odpłatnego prowadzenia statków przeznaczonych do uprawiania sportu i rekreacji, usług odpłatnego zakwaterowania związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym oraz usług wynajmu sprzętu sportowego i obiektów sportowych za odpłatnością.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy stwierdzić należy, że ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy wymienionych przepisów mogą korzystać usługi ściśle związane ze sportem świadczone przez kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu, jeżeli są one konieczne do organizowania i uprawiania sportu, świadczący te usługi nie jest nastawiony na osiąganie zysków oraz usługi świadczone są na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym. Przy czym, z niniejszego zwolnienia wyłączone są usługi związane z działalnością marketingową oraz reklamowo-promocyjną, wstępu na imprezy sportowe, usługi odpłatnego prowadzenia statków przeznaczonych do uprawiania sportu i rekreacji, usługi odpłatnego zakwaterowania związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym oraz usługi wynajmu sprzętu sportowego i obiektów sportowych za odpłatnością. Ponadto, powyższe zwolnienie ma zastosowanie w sytuacji, gdy podmiot wykonujący ww. czynności nie osiąga w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a jeśli je osiąga - są one w całości przeznaczane na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.
Jak wynika z opisu sprawy, Pana firma nie jest klubem sportowym, związkiem sportowym, związkiem stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu. Zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii nie są świadczone przez Pana na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym. Gry/zabawy organizowane podczas wypoczynku mają na celu aktywację fizyczną dzieci, nie są to zorganizowane zajęcia sportowe ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym. Zajęcia sportowe realizowane przez Pana w ramach organizacji kolonii świadczone przez Pana nie są konieczne do organizowania i uprawiania sportu lub organizowania wychowania fizycznego i uczestniczenia w nim. Zajęcia sportowe realizowane w ramach organizacji kolonii świadczone przez Pana mają charakter czystego wypoczynku. Nie organizuje Pan kolonii sportowych. Zajęcia sportowe polegają na spacerach, grach i zabawach, tj. zapewnieniu dzieciom i młodzieży aktywnego wypoczynku w ramach opieki nad nimi. Wszelka aktywność fizyczna, jak również całodobowa opieka nad dziećmi sprawowana jest przez zakontraktowaną przez Pana i działającą w Pana imieniu, kadrę wypoczynku, tj. kierownika i wychowawców wypoczynku.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku nie zostaną spełnione przesłanki o charakterze podmiotowym, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy, gdyż Pana firma nie jest klubem sportowym, związkiem sportowym, związkiem stowarzyszeń i innych osób prawnych, którego celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu.
Z kolei odnosząc się do zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych, o których mowa we wniosku, zauważyć należy, że w art. 43 ust. 1 pkt 18 i pkt 19 ustawy, przewidziano możliwość zwolnienia od podatku VAT usług opieki medycznej.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.
Podał Pan, że nie jest i nie będzie podmiotem leczniczym. Usługi świadczone przez Pana polegają na opiece nad młodzieżą i dziećmi. Zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne nie będą świadczone w ramach wykonywania zawodów lekarza, medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej i psychologa. Bezpośrednim celem ww. zajęć nie będzie zapobieganie chorobom lub ich diagnozowanie, leczenie i przywracanie zdrowia, nie będą mieć celu terapeutycznego. Bezpośrednim celem zajęć jest zapewnienie wypoczynku dzieci i młodzieży.
Analiza powołanych wyżej przepisów pozwala stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku nie zostaną spełnione przesłanki o charakterze podmiotowym, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, gdyż nie posiada Pan statusu podmiotu leczniczego.
W konsekwencji, świadczone usługi w zakresie zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy:
Zwalnia się usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
a)lekarza i lekarza dentysty,
b)pielęgniarki i położnej,
c)medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 991),
d)psychologa.
Przytoczone powyżej przepisy krajowe w zakresie opieki medycznej stanowią implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 132 ust. 1 lit. b) oraz lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:
Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:
a)opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze;
b)świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.
Z powyższych regulacji wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:
- przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a także
- przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem leczniczym bądź osobą wykonującą zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa lub inny zawód medyczny w rozumieniu ww. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej.
Zatem, powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie od podatku nie znajduje zastosowania.
Należy zauważyć, że definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych, ani we wspólnotowych przepisach podatkowych. W tym zakresie należy szukać wyjaśnienia tych pojęć w bogatym dorobku orzecznictwa wspólnotowego.
W odniesieniu do powołanych wyżej przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady ukształtowała się wspólnotowa linia orzecznicza. I tak, w wyroku w sprawie C-106/05 L.u.P. GmbH (pkt 27) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że:
„Pojęcia „opieki medycznej” oraz „świadczeń opieki medycznej” (…) odnoszą się do świadczeń, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia”.
Pojęcie to zdefiniowano również w wyroku w sprawie C-307/01 Peter d´Ambrumenil (pkt 57), gdzie podkreślono, że pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.
Analizując przedstawione powyżej regulacje należy zauważyć, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy pojęcie „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia” odpowiada określeniom używanym przez TSUE „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”. W pojęciu tym zawierają się również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok w sprawie C-212/01 Margarete Unterpertinger, pkt 40).
Należy podkreślić, że ani przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady, ani orzecznictwo TSUE nie dają podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia. Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Stanowisko takie wynika z wyroku w sprawie C-212/01.
Ponadto, w przedmiotowym wyroku Trybunał stwierdził, że:
„(…) To cel usługi medycznej decyduje o tym, czy powinna ona być zwolniona z podatku VAT. Dlatego też, jeśli kontekst, w jakim taka usługa jest wykonywana, pozwala ustalić, że jej głównym celem nie jest ochrona zdrowia, włączając w to utrzymanie lub przywrócenie zdrowia, lecz udzielanie porad wymaganych przed podjęciem decyzji wywołujących skutki prawne, zwolnienie nie ma zastosowania do takiej usługi”.
Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia. Jeżeli z kontekstu wynika, że jej podstawowym celem nie jest ochrona zdrowia, w tym jego utrzymanie lub przywrócenie, lecz raczej udzielenie porady wymaganej przed podjęciem decyzji wiążącej się z konsekwencjami prawnymi, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Wyrażenie „opieka medyczna” dotyczy działalności mającej na celu ochronę zdrowia ludzkiego i obejmuje opiekę nad pacjentem. Celem zwolnienia jest ułatwienie ochrony zdrowia ludzkiego, która obejmuje diagnozę i badania w celu sprawdzenia czy osoba cierpi na jakąś chorobę i jeżeli to możliwe zapewnia jej leczenie. Nie obejmuje diagnozy i badania w innym celu. Aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny, tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel. Jeżeli podstawowym celem danego świadczenia nie są diagnoza, opieka, bądź leczenie chorób lub zaburzeń zdrowia, świadczenie takie nie podlega zwolnieniu od VAT.
Ponadto jak zauważył Rzecznik Generalny w sprawie C-262/08 CopyGene A/S:
„Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia; jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania”.
Zatem zwolnieniem od podatku, o którym mowa w ww. art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy, objęte są wyłącznie te usługi w zakresie opieki medycznej, które realizują cel związany z profilaktyką, zachowaniem, ratowaniem, przywracaniem i poprawą zdrowia. Usługi, które tych celów nie realizują nie mogą korzystać z ww. zwolnienia. W związku z tym każdorazowo należy poddawać analizie, jaki cel przyświecał danej usłudze świadczonej na rzecz pacjenta. Nie w każdym przypadku działania podejmowane na rzecz pacjenta mają na celu zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawę jego zdrowia. W przypadku, gdy świadczone usługi nie będą związane z ochroną zdrowia i takiego celu nie będą realizować, nie mogą korzystać z omawianego zwolnienia.
Dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT usług ważnym jest wykazanie, że celem świadczonych usług jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywrócenie i poprawa zdrowia.
Profilaktyka zdrowotna obejmuje działania mające na celu zapobieganie chorobom bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. Ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby, czy też zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.
Z kolei zachowywać, oznacza pozostać w posiadaniu, dochować w niezmienionym stanie, a także ochraniać.
Natomiast ratowanie to udzielanie komuś pomocy w niebezpieczeństwie lub w trudnej sytuacji.
Interpretując termin poprawa zdrowia, którym posługuje się ustawodawca określając zakres zwolnień, należy zastosować wykładnię literalną, zgodnie z którą wyrażenie to oznacza zmianę stanu zdrowia na lepsze, poprawienie zdrowia, jego polepszanie.
Podobnie należy postąpić dokonując wykładni pojęcia przywracanie zdrowia, które oznacza doprowadzenie zdrowia do poprzedniego stanu, sprawienie, że znajdzie się ono w takim stanie, w jakim było poprzednio.
Należy zauważyć, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT jest objęta każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.
Jak wskazano powyżej, prawo do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług nakłada na podatników obowiązek spełnienia zarówno przedmiotowej, jak i podmiotowej przesłanki, należy więc zbadać, czy w przypadku opisanym w złożonym wniosku wypełniono ww. warunki. Zwolnieniu od podatku podlegają więc usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, wykonywane przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, biorący pod uwagę formę organizacyjną podmiotu (art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy) lub wykształcenie zawodowe osób je wykonujących, tj. świadczeń wykonywanych przez lekarza, lekarza dentystę, pielęgniarkę, położną, psychologa lub osobę wykonującą zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej (art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy).
Rozpatrując kwestię zwolnienia od podatku dla zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych świadczonych przez Pana we własnym zakresie/przy wykorzystaniu osób zatrudnionych, należy dokonać oceny, czy usługi te ze względu na swój cel będą mogą zostać uznane za usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia i czy będą wykonywane przez osoby wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy.
W świetle przedstawionych okoliczności sprawy w zakresie zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych należy uznać, że - jak Pan podał - ww. usługi nie będą miały na celu zachowanie, ratowanie i poprawę zdrowia osób w nich uczestniczących. Tym samym nie zostanie spełniona przesłanka przedmiotowa do zastosowania zwolnienia ww. usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy.
W niniejszej sprawie nie zostanie również spełniona przesłanka o charakterze podmiotowym. Jak Pan podał zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne nie będą świadczone w ramach wykonywania zawodów lekarza, medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej i psychologa.
Biorąc pod uwagę powyższe, w kontekście cytowanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy, należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku nie zostanie spełniona również przesłanka podmiotowa warunkująca zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu w odniesieniu do zajęć profilaktycznych i psychoedukacyjnych, o których mowa we wniosku.
W konsekwencji zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy.
Podsumowując, dla usług polegających na organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży w formie kolonii, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy nie będzie miało zastosowania w odniesieniu do całej usługi, a jedynie do – świadczonej w jej ramach – usługi własnej w zakresie opieki nad dziećmi wykonywanej w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty.
Natomiast pozostałe usługi realizowane w ramach organizacji kolonii, których - jak wskazano powyżej - zasadniczym celem jest wypoczynek, nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku przewidzianego w powołanych wyżej przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.
W świetle powyższego oceniając całościowo Pana stanowisko należało uznać je za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Odnosząc się do powoływanej przez Pana interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 maja 2024 r. znak 0112-KDIL1-1.4012.205.2024.2.AR należy wskazać, że interpretacje indywidualne są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu. Jednocześnie wskazać należy, że w identycznym stanie prawnym i identycznym stanie faktycznym rozstrzygnięcia powinny być identyczne. Cel ten osiągany jest poprzez zastosowanie odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej. Zauważyć w tym miejscu należy, iż interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu:
1)zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
2)uchylić wydaną interpretację indywidualną i umorzyć postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli w dniu jej wydania istniały przesłanki odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej;
3)uchylić wydaną interpretację indywidualną z uwagi na wystąpienie przesłanki wymienionej w art. 14b § 5b i odmówić, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, wydania interpretacji indywidualnej.
Oznacza to, że interpretacje indywidualne każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.