Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych sprzedaży przez Pana posiadanych udziałów w działkach nr 1, 2 i 3.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 19 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy sprzedaż przez Pana, Pana żonę i Pana córkę działek nr 1 i 2 oraz części udziałów w działce nr 3 jest czynnością zwolnioną od podatku VAT. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 grudnia 2024 r. (wpływ 19 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca, wraz z żoną i córką (zwani dalej łącznie jako „Sprzedający”), byli współwłaścicielami działek ewidencyjnych nr 1 i 2 z obrębu (…), dla których Sąd Rejonowy A. prowadził księgę wieczystą nr (…). Grunty te znajdują się w B., przy ul. A., na terenie dzielnicy C., w województwie A. Ponadto, Sprzedający są współwłaścicielami działki o powierzchni 1680 m², również położonej przy ul. A., stanowiącej działkę nr 3 z obrębu (…), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (…).

Do 4 lipca 2024 r. powyższe działki były niezabudowane i stanowiły prywatny majątek Sprzedających. Działka nr 1, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, przeznaczona jest pod zabudowę jednorodzinną, natomiast działki nr 2 i 3 zostały przeznaczone pod drogi. Działka nr 1 ma zapewniony dostęp do drogi publicznej (ulicy A.) poprzez działki nr 2 i 3.

4 lipca 2024 r. Sprzedający dokonali sprzedaży działek ewidencyjnych nr 1 i 2 oraz części udziałów w działce nr 3 na rzecz spółki pod firmą: A. Sp. z o.o. (NIP: (…)). Transakcja ta była poprzedzona zawarciem przedwstępnej umowy sprzedaży z 1 lutego 2024 r., podpisanej ze spółką pod firmą: B. Sp. z o.o. (NIP: (…)), obejmującej te same działki i część udziałów w działce nr 3.

4 lipca 2024 r. spółka pod firmą: B. Sp. z o.o. dokonała cesji swoich praw wynikających z tej umowy na rzecz spółki pod firmą: A. Sp. z o.o., co ostatecznie doprowadziło do sprzedaży nieruchomości spółce pod firmą: A. Sp. z o.o.

Na dzień zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży (1 lutego 2024 r.) działki nr 1, 2 oraz 3 nie miały wydanego pozwolenia na budowę. Zarówno przed dniem 1 lutego 2024 r., jak i po tej dacie, Sprzedający nie podejmowali żadnych działań wskazujących na profesjonalny obrót nieruchomościami. Nie występowali osobiście o pozwolenie na budowę, przyłączenie do mediów, ani o inne decyzje mogące zwiększyć wartość działek. Własność tych nieruchomości była w ich posiadaniu od wielu lat i w tym czasie nie podejmowali kroków mających na celu ich komercjalizację czy zwiększenie wartości. W związku z tym, w momencie zawarcia aktu notarialnego przenoszącego własność, Sprzedający sprzedawali prywatny majątek, który nie był nabyty w celu dalszej odsprzedaży.

Z treści przedwstępnej umowy sprzedaży wynika, że spółka pod firmą: B. Sp. z o.o. zamierzała zrealizować na tych działkach inwestycję mieszkaniową, polegającą na budowie trzech budynków jednorodzinnych. Spółka miała obowiązek podjęcia wszelkich działań mających na celu uzyskanie pozwolenia na budowę, a umowa sprzedaży była warunkowa, uzależniona od uzyskania tego pozwolenia. W przypadku braku uzyskania pozwolenia, umowa przedwstępna wygasała. Spółka pod firmą: B. Sp. z o.o. dokonała również wpłaty zadatku na nieruchomość oraz zawarła ze Sprzedającymi umowę dzierżawy gruntów, co umożliwiło jej korzystanie z działek oraz prowadzenie działań związanych z uzyskaniem pozwoleń budowlanych.

Z umowy dzierżawy wynikało, że dzierżawca miał prawo do użytkowania gruntów w sposób umożliwiający uzyskanie pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych z towarzyszącą infrastrukturą. Sprzedający udzielili spółce pod firmą: B. Sp. z o.o. pełnomocnictwa do prowadzenia wszelkich czynności formalnych związanych z uzyskaniem pozwoleń na budowę, w tym m.in. występowania przed organami administracji, gestorami sieci, oraz innych działań prawnych i faktycznych związanych z inwestycją.

W wyniku działań spółki pod firmą: B. Sp. z o.o., 17 czerwca 2024 r. uzyskano pozwolenie na budowę trzech budynków jednorodzinnych na działce nr 1. Decyzja ta została wydana na rzecz spółki pod firmą: B. Sp. z o.o. Następnie spółka ta scedowała swoje prawa wynikające z przedwstępnej umowy sprzedaży na rzecz spółki pod firmą: A. Sp. z o.o., a Sprzedający, zgodnie z ustaleniami z przedwstępnej umowy, sprzedali działki nr 1 i 2 oraz część udziałów w działce nr 3 spółce pod firmą: A. Sp. z o.o.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

W odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan:

1.Kiedy i na podstawie jakiej umowy/jakich umów nabył Pan swoje udziały w działkach nr 1, 2 i 3 – czy były to transakcje opodatkowane podatkiem VAT, udokumentowane fakturą/fakturami z wykazaną kwotą podatku VAT (należy odnieść się do każdej działki odrębnie)?

Odp.: Udziały w działkach 1 i 2 zostały nabyte w sposób następujący:

Wnioskodawca wraz z żoną na podstawie umowy zniesienia współwłasności objętej aktem notarialnym nr rep. A (…) sporządzonym 29 października 2003 r. przez A.A. – notariusza w D. nabyli na zasadach małżeńskiej wspólności ustawowej udział 2/3 części, po czym w związku z zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej w ich małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej objętej aktem notarialnym nr rep. A (…) sporządzonym 9 marca 2006 r. przez B.B. – notariusza w B. stali się współwłaścicielami opisanej wyżej nieruchomości w udziałach po 1/3 części; córka Wnioskodawcy, swój udział 1/3 części nabyła na podstawie umowy zniesienia współwłasności objętej aktem notarialnym nr rep. A (…) sporządzonym 29 października 2003 r. przez A.A. – notariusza w D.

Udziały w działce 3 zostały nabyte przez Wnioskodawcę, jego żonę i córkę na podstawie umowy zamiany objętej aktem notarialnym nr rep. A (…) sporządzonym 29 października 2003 r. przez A.A. – notariusza w D.

Wszystkie powyższe transakcje dla wszystkich ww. działek nie były opodatkowane podatkiem VAT.

2.W jakim celu nabył Pan swoje udziały w działkach?

Odp.: Celem nabycia udziałów było uregulowanie kwestii podziału majątku otrzymanego po rodzicach pomiędzy rodzeństwem.

3.Czy z tytułu nabycia udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (należy odnieść się do każdej działki odrębnie)?

Odp.: Z tytułu nabycia udziałów w działkach w każdym przypadku tj. zarówno dla działki 1, 2, jak i 3 wnioskodawcy ani jego żonie, ani jego córce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

4.Do jakich czynności wykorzystywał Pan swoje udziały w działkach nr 1, 2 i 3 – niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowanych podatkiem VAT czy wyłącznie do czynności zwolnionych od tego podatku (należy odnieść się do każdej działki odrębnie)?

Odp.: Udziały we wszystkich ww. działkach tj. działce 1, 2 oraz działce 3 były przedmiotem dzierżawy przez okres 5 miesięcy i 3 dni poprzedzający sprzedaż udziałów we wszystkich ww. działkach. Dzierżawa nie była opodatkowana podatkiem VAT. Do czasu zawarcia umowy dzierżawy tj. do 1 lutego 2024 r. począwszy od momentu nabycia udziałów we wszystkich wymienionych działkach tj. od 29 października 2003 r. udziały we wszystkich ww. działkach były wykorzystywane jedynie w celach prywatnych Wnioskodawcy, jego żony i jego córki; w tym m.in. uprawnianie płodów rolnych dla potrzeb własnych. Wobec powyższego opodatkowanie podatkiem VAT nie miało zastosowania.

Pytanie

Czy sprzedaż przez Wnioskodawcę, jego żonę i córkę spółce pod firmą: A. Sp. z o.o. działek niezabudowanych, będących ich majątkiem prywatnym, dla których spółka pod firmą: B. Sp. z o.o. uzyskała w trakcie trwania umowy dzierżawy decyzję o pozwoleniu na budowę, jest czynnością zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361, z późn. zm.) - dalej jako „ustawa VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Oznacza to, że grunty, jako rzeczy, spełniają definicję towaru, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów w rozumieniu przepisów ustawy VAT.

Jednakże, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podmiot będący podatnikiem tego podatku, co wynika z art. 15 ust. 1 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które samodzielnie wykonują działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców, usługodawców, jak również podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Działalność ta obejmuje także wszelkie czynności polegające na wykorzystywaniu towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Kluczowe jest zatem ustalenie, czy w odniesieniu do danej transakcji osoba fizyczna działa jako podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą.

W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalone jest stanowisko, iż sprzedaż majątku prywatnego osoby fizycznej nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT, co wyklucza opodatkowanie takiej transakcji podatkiem VAT. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 kwietnia 2007 r. (sygn. I FSK 603/06) stwierdzono, że aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT, nie wystarczy, że znajduje się w katalogu czynności opodatkowanych, lecz konieczne jest ustalenie, że została dokonana przez podmiot działający jako podatnik VAT. Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 21 lutego 2007 r. (sygn. III SA/Wa 4176/06) oraz w wyroku z 2 kwietnia 2008 r. (sygn. III SA/Wa 45/08).

Kwestię tę ostatecznie przesądził wyrok NSA w składzie siedmiu sędziów z 29 października 2007 r. (sygn. I FPS 3/07), w którym sąd jednoznacznie stwierdził, że osoba fizyczna, sprzedając działki stanowiące jej majątek prywatny, nie działa w charakterze podatnika VAT NSA wskazał, iż kluczowe jest przeznaczenie nabywanej nieruchomości - czy dana osoba nabywała ją z zamiarem dalszej odsprzedaży (czyli jako handlowiec), czy też z zamiarem wykorzystania na własne cele prywatne. Sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu dalszej odsprzedaży, nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT. Z orzecznictwa wynika również, że istotnym czynnikiem jest brak zorganizowanej działalności handlowej przez osobę fizyczną sprzedającą swoje działki. Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i profesjonalizmem, podczas gdy sprzedaż majątku prywatnego, który nie był nabyty w celu odsprzedaży, nie spełnia tych kryteriów. Przykłady działań, które mogą sugerować, że osoba działa jako handlowiec, to: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, prowadzenie działań marketingowych oraz uzyskanie pozwoleń na budowę czy planu zagospodarowania przestrzennego. Jednakże, jak wskazał NSA w wyroku z 29 października 2007 r. (sygn. I FSP 3/07), wystąpienie pojedynczych z tych elementów nie przesądza o kwalifikacji danej transakcji jako działalności gospodarczej - musi istnieć ciąg aktywności handlowej.

W przypadku analizowanej transakcji, Wnioskodawca, jego żona oraz córka nie podjęli żadnych działań sugerujących prowadzenie działalności handlowej. Nie angażowali środków ani nie podejmowali kroków typowych dla podmiotów zajmujących się profesjonalnym obrotem nieruchomościami, takich jak uzbrojenie działek, uzyskanie pozwoleń na budowę czy intensywna promocja sprzedaży. Wręcz przeciwnie, to spółka pod firmą: B. Sp. z o.o., jako dzierżawca, podjęła te działania w swoim własnym imieniu, a uzyskanie przez nią decyzji o pozwoleniu na budowę nie wpływa na kwalifikację transakcji sprzedaży jako opodatkowanej VAT. Sprzedaż działek nie była prowadzona w sposób profesjonalny ani zorganizowany, a nieruchomości te zostały nabyte do celów prywatnych, co wyklucza uznanie ich sprzedaży za działalność gospodarczą.

Ponadto, w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 marca 2015 r. (sygn. I FSK 262/14), sąd podkreślił, że o zakwalifikowaniu sprzedaży nieruchomości jako działalności gospodarczej decydują działania podjęte przez sprzedawcę w celu zwiększenia wartości lub zmiany przeznaczenia nieruchomości, co wskazywałoby na zamiar profesjonalnego obrotu nieruchomościami. W niniejszym przypadku Wnioskodawca oraz jego rodzina nie podjęli takich działań, a sama transakcja sprzedaży wynikała z zarządu majątkiem osobistym, a nie z prowadzenia działalności handlowej.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że Wnioskodawca, jego żona oraz córka nie spełniają warunków do uznania ich za podatników VAT w związku ze sprzedażą działek, a tym samym transakcja ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Sprzedaż ta jest zwolniona z opodatkowania na gruncie przepisów ustawy VAT, ponieważ dotyczy zarządu majątkiem prywatnym, a nie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT.

W przedmiotowej sprawie kluczowym czynnikiem, który determinuje, czy sprzedaż działek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jest ustalenie, czy dokonana transakcja może być zakwalifikowana jako prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT tj. w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Aby sprzedaż mogła być uznana za działalność gospodarczą, musi spełniać dwie podstawowe przesłanki: cel zarobkowy oraz stałość i regularność działań.

W niniejszej sprawie nie ma podstaw do uznania, że działania Wnioskodawcy, jego żony oraz córki miały charakter zorganizowany, stały ani ciągły. Po pierwsze, nie zostały podjęte żadne działania typowe dla działalności gospodarczej, takie jak uzbrojenie działek, uzyskanie pozwoleń na budowę, podejmowanie intensywnych działań marketingowych ani jakakolwiek forma profesjonalnej promocji sprzedaży. Wskazuje to jednoznacznie na brak prowadzenia działalności gospodarczej o charakterze handlowym. Aktywności te podjęła spółka pod firmą: B. Sp. z o.o., co wyklucza uznanie Wnioskodawcy oraz jego rodziny za podmioty prowadzące obrót nieruchomościami.

Po drugie, przesłanka celów zarobkowych również nie została spełniona. Działki nie zostały nabyte z zamiarem ich odsprzedaży ani w celu generowania zysku. Celem zakupu tych działek nie było prowadzenie działalności handlowej ani czerpanie zysków ze sprzedaży nieruchomości a zaspokojenie potrzeb prywatnych tudzież mieszkaniowych. Wnioskodawca oraz jego rodzina nie działali jako handlowcy, lecz jako osoby zarządzające majątkiem osobistym. Sprzedaż majątku prywatnego, który nie był nabyty w celu dalszej odsprzedaży, nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT.

Dodatkowo, nie została spełniona przesłanka ciągłości działań, która jest kluczowa dla zakwalifikowania danej czynności jako działalności gospodarczej. Sprzedaż działek miała charakter jednorazowy i okazjonalny, a nie stały ani powtarzalny. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, działalność gospodarcza musi cechować się powtarzalnością i ciągłością, a w przypadku Wnioskodawcy oraz jego rodziny mamy do czynienia z pojedynczą transakcją, która nie ma charakteru zawodowego ani profesjonalnego.

Podsumowując, zarówno brak celu zarobkowego, jak i okazjonalny charakter sprzedaży wykluczają uznanie, że Wnioskodawca, jego żona oraz córka działali jako podatnicy VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych sprzedaży przez Pana posiadanych przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do powołanych powyżej przepisów grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (t. j. Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Na mocy art. 195 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

W świetle art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W konsekwencji, należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „gospodarczą” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii podlegania opodatkowaniu sprzedaży udziałów w działkach istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy, w celu dokonania sprzedaży swoich udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 podjął Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, czy też prowadzenia działalności, ani też w trakcie posiadania nie został wykorzystany do działalności gospodarczej.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo. Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar, z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w niniejszej sprawie należy przeanalizować całokształt działań, jakie Pan podjął w odniesieniu do gruntu będącego przedmiotem sprzedaży.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje Kodeks cywilny.

Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi sprzedaży – art. 535 Kodeksu cywilnego:

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 Kodeksu cywilnego.

Według art. 389 § 1 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 389 § 2 Kodeksu cywilnego:

Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.

Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.

Ponadto należy zwrócić uwagę na kwestię udzielania pełnomocnictw, która to została uregulowana w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo, Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego:

W świetle art. 95 § 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 96 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 98 Kodeksu cywilnego:

Według art. 99 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Na mocy art. 108 Kodeksu cywilnego:

Z regulacji art. 109 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan wraz z żoną i córką (łącznie jako: Sprzedający) współwłaścicielem działek nr 1, 2 i 3.

4 lipca 2024 r. Sprzedający dokonali sprzedaży działek nr 1, 2 oraz części udziałów w działce nr 3 na rzecz A. Sp. z o.o. Transakcja była poprzedzona zawarciem przedwstępnej umowy sprzedaży z 1 lutego 2024 r. podpisanej z B. Sp. z o.o., obejmującej te same działki i część udziałów w działce nr 3. 4 lipca 2024 r. B. Sp. z o.o. dokonała cesji swoich praw wynikających z tej umowy na rzecz A. Sp. z o.o.

Z treści przedwstępnej umowy sprzedaży wynika, że B. Sp. z o.o. miała obowiązek podjęcia wszelkich działań mających na celu uzyskanie pozwolenia na budowę, a umowa sprzedaży była warunkowa, uzależniona od uzyskania tego pozwolenia. Sprzedający udzielili B. Sp. z o.o. pełnomocnictwa do prowadzenia wszelkich czynności formalnych związanych z uzyskaniem pozwoleń na budowę. Ponadto, B. Sp. z o.o. zawarła ze Sprzedającymi umowę dzierżawy gruntów.

W wyniku działań B. Sp. z o.o. 17 czerwca 2024 r. uzyskała pozwolenie na budowę trzech budynków jednorodzinnych na działce nr 1. Następnie Spółka ta scedowała swoje prawa wynikające z przedwstępnej umowy sprzedaży na rzecz A. Sp. z o.o.

Pana wątpliwości w sprawie dotyczą m.in. tego, czy sprzedaż Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 jest czynnością zwolnioną od opodatkowania podatkiem VAT.

Jak wskazał Pan w opisie sprawy, w odniesieniu do sprzedawanych działek udzielił Pan B. Sp. z o.o. pełnomocnictwa do prowadzenia wszelkich czynności formalnych związanych z uzyskaniem pozwoleń na budowę , w tym m.in. występowania przed organami administracji, gestorami sieci oraz innych działań prawnych i faktycznych związanych z inwestycją.

W analizowanej sprawie nie można również pominąć okoliczności, że łącząca strony umowa przedwstępna wyraźnie uzależniała sfinalizowanie transakcji sprzedaży działek od spełnienia konkretnego warunku umożliwiającego nabywcy realizację określonego celu inwestycyjnego na zakupionych działkach, tj. od uzyskania pozwolenia na budowę.

Należy zauważyć, że do czasu zawarcia umowy sprzedaży 4 lipca 2024 r., działki, których był Pan współwłaścicielem, podlegały wielu czynnościom. Działania te, dokonywane za Pana zgodą, wpłynęły generalnie na podniesienie atrakcyjności działek jako towaru i wzrost ich wartości oraz przyspieszenie planowanej przez nabywcę inwestycji. Ponadto były realizacją warunku, od którego uzależnione było zawarcie umowy sprzedaży.

Wyrażając zgodę do podjęcia przed sprzedażą opisanych wyżej czynności, wyszedł Pan naprzeciw oczekiwaniom nabywcy przyspieszając proces realizacji inwestycji. Zatem wszystkie podjęte przed zawarciem umowy sprzedaży czynności zmierzały do uatrakcyjnienia działek i doprowadzenia ich do stanu zgodnego z wymaganiami i planami inwestycyjnymi nabywcy. W efekcie wykonywanych czynności dostawie podlegały działki o innym charakterze, niż w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.

Pomimo, że ww. czynności dokonywane były przez B. Sp. z o.o., to Pan – jako faktyczny współwłaściciel działek – musiał udzielić stosownych pełnomocnictw potencjalnemu przyszłemu właścicielowi, tak aby mógł on działać w Pana imieniu.

Fakt, że ww. działania nie były podejmowane bezpośrednio przez Pana, ale przez osoby trzecie (B. Sp. z o.o.) nie oznacza, że pozostały bez wpływu na Pana sytuację prawną. Po udzieleniu pełnomocnictwa czynności wykonane przez B. Sp. z o.o. wywołały skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy (Pana). B. Sp. z o.o., dokonując ww. działań, uatrakcyjniła sprzedawane działki będące nadal w Pana współwłasności. Działania te, dokonywane za Pana pełną zgodą wpłynęły generalnie na podniesienie atrakcyjności ww. działek jako towaru i wzrost ich wartości. Do czasu zawarcia umowy sprzedaży, ww. działki stanowiły Pana współwłasność i podlegały ww. czynnościom. Wszystkie te czynności z punktu widzenia podatku VAT zostały „wykonane” w Pana sferze podatkowo-prawnej. W tym kontekście bez znaczenia pozostaje okoliczność wykonywania ww. czynności przez potencjalnego nabywcę.

Ponadto, z opisu sprawy wynika, że Sprzedający zawarli z B. Sp. z o.o. umowę dzierżawy gruntów.

Na mocy art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego:

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

W kontekście niniejszej sprawy, należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Zatem dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Wobec powyższego, wskazać należy, iż z tytułu dzierżawy przedmiotowych działek, straciły one charakter majątku prywatnego. Wykorzystywanie w sposób ciągły dla celów zarobkowych Pana udziałów w przedmiotowych działkach spowodowało, że ww. udziały w działkach były wykorzystywane w działalności gospodarczej, a nie wyłącznie w ramach majątku osobistego. Innymi słowy, Pana udziały w działkach sprzedane zostały jako majątek wykorzystywany w działalności gospodarczej, polegającej na świadczeniu przez Pana usług odpłatnej dzierżawy.

Zatem uznać należy, że podejmowane przez Pana działania oraz dokonane czynności wykluczają sprzedaż posiadanych przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 w ramach zarządu Pana majątkiem prywatnym.

Tym samym należy stwierdzić, że ww. sprzedaż była dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan działał jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, skoro w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność dostawy Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym itp.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.

Według art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.):

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego, co wynika bezpośrednio z art. 2 pkt 33 ustawy.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy o podatku od towarów i usług art. 2 pkt 33, odpowiada więc także treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

W związku z powyższym, ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) innych niż tereny budowlane.

Wskazał Pan, że do dnia sprzedaży działki nr 1, 2 i 3 były niezabudowane. Działka nr 1 zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest pod zabudowę jednorodzinną, natomiast działki nr 2 i 3 zostały przeznaczone pod drogi.

W konsekwencji, dostawa przez Pana swoich udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 nie była objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, ponieważ działki te na moment sprzedaży stanowiły teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpiły przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak Pan wskazał, 29 października 2003 r. nabył Pan wraz z żoną na podstawie umowy zniesienia współwłasności udział 2/3 części w działkach nr 1 i 2, po czym 9 marca 2006 r. w związku z zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej w Pana małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej, Pan i Pana żona stali się współwłaścicielami ww. działek w udziałach po 1/3 części.

Udziały w działce 3 zostały natomiast nabyte przez Pana, Pana żonę i Pana córkę na podstawie umowy zamiany z 29 października 2003 r.

Wszystkie powyższe transakcje dla wszystkich ww. działek nie były opodatkowane podatkiem VAT.

Zatem opis sprawy wskazuje, że nabycie przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. W takiej sytuacji nie można mówić, że przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu udziałów w działkach lub że takie prawo Panu nie przysługiwało, bowiem nie było podatku, który mógłby Pan odliczyć.

Tym samym, sprzedaż przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3 nie była objęta również zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż nie został spełniony jeden z warunków określonych w tym przepisie niezbędny do zastosowania tego zwolnienia.

W konsekwencji należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i części udziałów w działce nr 3 stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy, a zatem była opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki podatku od towarów i usług.

Tym samym, Pana stanowisko, zgodnie z którym przy sprzedaży udziałów w działkach nr 1, 2 i części udziałów w działce nr 3 nie działał Pan jako podatnik podatku VAT, uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazać należy, że wyroki, które powołał Pan we wniosku nie mogą wpłynąć na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, ponieważ zapadły one w odniesieniu do indywidualnej i właściwej tylko temu orzecznictwu opisie sprawy. W związku z powyższym należy zauważyć, że moc obowiązująca zaprezentowanych przez Pana wyroków zamyka się w obrębie spraw, dla których zostały wydane. Stąd wskazane wyroki potraktowane zostały jako element argumentacji, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy.

Ponadto, stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla współwłaścicieli sprzedanych działek.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez Pana posiadanych przez Pana udziałów w działkach nr 1, 2 i 3. W zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez Pana żonę i Pana córkę posiadanych przez nie udziałów w ww. działkach zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.