Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB3-3.4012.443.2024.2.JSU

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 9 stycznia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.443.2024.2.JSU

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, w zakresie uznania, że:

-udzielone przez Spółkę odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe;

-udzielone odbiorcom uprawnionym kwoty upustów powinny zostać potraktowane jako kwoty brutto – jest nieprawidłowe;

-upust może być udokumentowany wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 16 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT udzielonych przez Spółkę odbiorcom uprawnionym upustów za obniżenie zużycia energii elektrycznej, rozliczenia oraz sposobu udokumentowania zastosowanego upustu, wpłynął 23 września 2024 r. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 6 grudnia 2024 r. (wpływ 6 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (sformułowany ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Firma A. Sp. z o.o., KRS (...), symbol działalności 3513Z (dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej).

A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w ramach wykonywanej działalności świadczy usługi związane z dystrybucją i obrotem energii elektrycznej wyłącznie na terenie kraju. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

W dniu 17.10.2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 7.10.2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. 2022.2127 z późn. zm.), a w dniu 4.11.2022 r. ustawa z dnia 27.10.2022 r. ośrodkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz.U. 2022. 2243 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dn. 7.10.2022 r. oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dn. 27.10.2022 r. spółka posiada status Podmiotu uprawnionego.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 7.10.2022 r. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną (lub wytwarzania energii elektrycznej), zwane dalej podmiotem uprawnionym, stosuje cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, przyłączonymi do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej.

Art. 3 ustawy z dn. 27.10.2022 r. stanowi również, że przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną (lub wytwarzania energii elektrycznej), zwane dalej podmiotem uprawnionym, stosuje cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, przyłączonymi do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej.

Natomiast według art. 15 ustawy z dnia 7.10.2022 r. oraz art. 20 ustawy z dnia 27.10.2022 r., podmiotowi uprawnionemu przysługuje upust z tytułu zmniejszenia poboru energii elektrycznej, zwany dalej upustem.

Aktualnie na mocy art. 20 Ustawy z dnia 27.10.2022 r. oraz art. 15 Ustawy z dnia 7.10.2022 r., na Spółce ciąży kolejny obowiązek w postaci zobowiązania do udzielenia upustu odbiorcy uprawnionemu za obniżenie przez tego odbiorcę zużycia energii elektrycznej. Oznacza to zdarzenie przyszłe, kiedy Spółka będzie zobligowana do faktycznego naliczenia, udzielenia, rozliczenia oraz udokumentowania zastosowanego upustu wynikającego z przepisów prawa.

Pytania (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Czy udzielone przez spółkę A. Sp. z o.o. odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Czy udzielone odbiorcom uprawnionym kwoty upustów powinny zostać potraktowane jako kwoty brutto czy netto?

Czy upust może być udokumentowany wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących?

Państwa stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Ad.1

Spółka stoi na stanowisku, iż udzielone przez spółkę A. Sp. z o.o. odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co do zasady sprzedaż energii elektrycznej jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Podstawowa stawka podatku dla tych towarów w rok 2023 wynosiła 23%. Całość sprzedaży energii elektrycznej przez Spółkę do odbiorców uprawnionych, którzy spełnią warunki redukcji zużycia energii elektrycznej w 2023 określone przez Ustawodawcę i nabędą tym samym prawo do skorzystania z upustu podlegała opodatkowaniu stawką VAT 23%. Nadmienić należy, że prawo do skorzystania z upustu przysługuje również odbiorcom uprawnionym, dla których Spółka nie była sprzedawcą energii w roku 2023, ale jest zobligowana do jego udzielenia zgodnie z przepisami prawa. Korzystali oni zatem z dostaw świadczonych przez innych niż Spółka sprzedawców.

Ustawodawca w przepisach ustaw o środkach nadzwyczajnych w bezpośredni sposób odniósł się do kwoty sprzedaży poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w roku 2023 jako podstawy naliczenia upustu („Kwotę upustu stanowi równowartość 10% łącznej kwoty rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.”).

Spółka opierając się na innych przepisach Ustawy o środkach nadzwyczajnych mających tu zastosowanie uznaje, że wartość sprzedaży oznacza tu kwotę sprzedaży netto, czyli bez podatku od towarów i usług (art. 10 ust. 3). Oznacza to, że upust, który zostanie zastosowany w rozliczeniach przez Spółkę stanowi rabat udzielany odbiorcy uprawnionemu bez względu na charakter podmiotu, który go udzieli. Upust należy się bowiem odbiorcy uprawnionemu, a aktualny sprzedawca jest jedynie wykonawcą tego uprawnienia.

Mamy tu zatem do czynienia z pojęciem o charakterze premii pieniężnej określonej w interpretacji ogólnej nr PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618 Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie kwalifikowania premii pieniężnych (bonusów pieniężnych) w świetle przepisów o podatku od towarów i usług. „Zauważyć należy, że efekt ekonomiczny przyznania premii pieniężnej wyrażonej procentowo w stosunku do obrotów w danym okresie oraz udzielenia rabatu w stosunku do wszystkich transakcji z określonym kontrahentem w tymże okresie, z uwzględnieniem tego samego procentu, będzie zbliżony w tym sensie, że wiązać się będzie z przekazaniem nabywcy przez sprzedawcę określonej kwoty premii obliczonej procentowo w stosunku do obrotów lub odpowiadającej jej kwoty rabatu ustalonego w stosunku do poszczególnych transakcji, z uwzględnieniem tego samego procentu. Podobnie będzie w przypadku premii pieniężnej określonej kwotowo. Niewątpliwie zatem premia pieniężna za dany okres, w ujęciu ekonomicznym, sprowadza się w istocie do dokonania przez sprzedawcę na rzecz nabywcy zwrotu części uiszczonego wynagrodzenia z tytułu uprzednio dokonanych w danym okresie z nabywcą transakcji - w następstwie czego zmniejszeniu ulega wcześniej określona jego łączna wartość, a tym samym proporcjonalnemu pomniejszeniu ulega wartość wynagrodzenia z tytułu pojedynczych transakcji, zawartych w danym okresie.

Zatem w przedstawionych wyżej sytuacjach podatnik - sprzedawca dysponuje wynagrodzeniem (z tytułu wszystkich zrealizowanych dostaw), które jest następnie pomniejszone o udzieloną premię pieniężną, wywołującą efekt ekonomiczny analogiczny jak w sytuacji udzielenia rabatu, co winno zostać uwzględnione poprzez obniżenie podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, w przeciwnym bowiem razie dojdzie do naruszenia zasady neutralności podatku VAT”.

Ad.2

Spółka stoi na stanowisku, iż udzielone odbiorcom uprawnionym kwoty upustów powinny zostać potraktowane jako kwoty brutto.

Ustawodawca w przepisach ustaw o środkach nadzwyczajnych w bezpośredni sposób odniósł się do kwoty sprzedaży poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w roku 2023 jako podstawy naliczenia upustu („Kwotę upustu stanowi równowartość 10% łącznej kwoty rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.”).

Spółka stoi zatem na stanowisku, że w przypadku zaistnienia okoliczności zastosowania upustu będzie on podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Za podstawę udzielenia rabatu zostanie przyjęta wartość netto sprzedaży, czyli bez podatku od towarów i usług, a następnie ten podatek zostanie doliczony do kwoty upustu stanowiąc w konsekwencji kwotę brutto (netto + właściwa stawka VAT = brutto).

Ad.3

Zdaniem Spółki upust może być udokumentowany wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących.

Według Spółki udzielenie upustu, o którym mowa w art. 20 ustawy, będzie w konsekwencji uprawniać Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania, oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.

Udokumentowanie upustu powinno zostać dokonane przy użyciu faktury korekty VAT ze stawką podatku właściwą dla sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom uprawnionym, dla których była ona sprzedawcą energii w roku 2023 i kontynuuje tę sprzedaż w roku 2024. Podstawą „rozliczeń” przywołaną przez Ustawodawcę w Ustawie o środkach nadzwyczajnych z odbiorcami są niewątpliwie dokumenty sprzedaży, w tym przypadku faktury VAT. Obowiązek ich wystawiania wynika z art. 106b Ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosując się do tego obowiązku Spółka każdorazowo dokonuje rozliczeń z odbiorcami za okresy miesięczne, wystawiając fakturę VAT. Rozpoznanie upustów wynikających z ustawy o środkach nadzwyczajnych nastąpi poprzez wystawienie faktury korekty w ujemnej wartości netto, właściwej stawki VAT oraz kwoty brutto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, w zakresie uznania, że:

-udzielone przez Spółkę odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe;

-udzielone odbiorcom uprawnionym kwoty upustów powinny zostać potraktowane jako kwoty brutto – jest nieprawidłowe;

-upust może być udokumentowany wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określa ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwana dalej „ustawą”.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Na podstawie art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Stosownie do art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

W myśl art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Stosownie do art. 29a ust. 15 pkt 3 ustawy:

Warunku posiadania dokumentacji, o którym mowa w ust. 13, nie stosuje się w przypadku sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy. 

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika przede wszystkim, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Uregulowania krajowej ustawy o podatku od towarów i usług mają swoje odzwierciedlenie w przepisach wspólnotowych. Art. 29a ustawy stanowi odniesienie do przepisu art. 79 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.) – zwanej dalej: „Dyrektywą 2006/112/WE Rady” – zgodnie z którym:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje następujących elementów:

a)obniżek cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

b)opustów i obniżek cen udzielonych nabywcy lub usługobiorcy i uwzględnionych w momencie transakcji;

c)kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym.

Podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c), i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Dyrektywa 2006/112/WE Rady w art. 73 oraz art. 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Zgodnie z Dyrektywą 2006/112/WE Rady, przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Przepisy wskazują, że kwoty rabatów mają być udokumentowane, prawnie dopuszczone i obowiązkowe.

Wobec zatem braku definicji pojęć „opust” i „obniżka” w przepisach podatkowych, dokonując ich interpretacji należy posiłkować się przede wszystkim wykładnią językową. Zgodnie z definicjami pojęć „opust” i „obniżka” zamieszczonymi w Słowniku języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/), opust to „zniżka ceny kupna, przyznawana przy zakupach hurtowych”, a „obniżka” to po prostu „zmniejszenie się cen kosztów (...)”.

W wyroku z 30 lipca 2013 r. (III SA/Wa 377/13, LEX nr 1383416) WSA w Warszawie słusznie wskazał, że o charakterze obniżki nie decyduje jej nazwa.

Rabaty (opusty, obniżki ceny) udzielane przez podatnika mogą przybierać różną formę i de facto generalnie mogą być kształtowane przez strony transakcji, tj. w jakiej sytuacji, przy spełnieniu jakich warunków obniżenie ceny może zostać udzielone.

Konstrukcja podstawy opodatkowania oparta jest bowiem na założeniu proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. W efekcie, każda transakcja podlega podatkowi VAT obliczonemu od rzeczywistej ceny towarów lub usług według stawki, jaka ma zastosowanie do takich towarów i usług.

Przepisy Dyrektywy wskazują, że zasada proporcjonalności obowiązuje również w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku rabatów, opustów lub obniżek cen. Ponadto, powyższe dotyczy anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy. Oznacza to, że podatek VAT należny powinien być, co do zasady, proporcjonalny do ceny faktycznej pobranej przez dany podmiot.

Ponadto, należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania jest wyrazem zasady neutralności podatku VAT. Oznacza ona, że ekonomicznego ciężaru podatku VAT nie powinny ponosić podmioty niebędące ostatecznymi odbiorcami towarów lub usług. W konsekwencji, po obniżeniu ceny transakcyjnej powinno następować proporcjonalne obniżenie podstawy opodatkowania. W innym przypadku, tj. gdyby podstawa opodatkowania przewyższała kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, podatnik ponosiłby ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby wskazaną wyżej zasadę neutralności.

Z opisu sprawy wynika, że w związku z wejściem w życie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku, Państwa Spółka zobowiązana jest do udzielenia upustu odbiorcy uprawnionemu za obniżenie przez tego odbiorcę zużycia energii elektrycznej. Oznacza to że Spółka będzie zobligowana do faktycznego naliczenia, udzielenia, rozliczenia oraz udokumentowania zastosowanego upustu wynikającego z przepisów prawa.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii ustalenia czy udzielone przez Spółkę odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1622, ze zm.):

Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną lub wytwarzania energii elektrycznej, zwane dalej "podmiotem uprawnionym", stosuje cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, przyłączonymi do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej, (…).

W myśl art. 8 ust. 1, ust. 2, ust. 9 i ust. 13 ustawy o środkach nadzwyczajnych:

1.Podmiotowi uprawnionemu przysługuje rekompensata z tytułu stosowania ceny maksymalnej, zwana dalej "rekompensatą".

2.Podmiotom uprawnionym stosującym cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1, rekompensata przysługuje w kwocie stanowiącej iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy między ceną odniesienia, o której mowa w ust. 3, a ceną maksymalną, dla każdego punktu poboru energii.

9.Podmiotowi uprawnionemu stosującemu cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, o których mowa w art. 3 ust. 2, w odniesieniu do rozliczeń prowadzonych na podstawie umów zawartych, zmienionych lub których cena została określona zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3, w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 14 października 2022 r., w zakresie dostaw energii elektrycznej zrealizowanych od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2024, przysługuje rekompensata w kwocie stanowiącej iloczyn ilości energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy między ceną energii elektrycznej wynikającą z umowy z odbiorcą uprawnionym, zwaną dalej "ceną umowną", w zakresie ograniczonym do sumy składowych ceny umownej, o których mowa w ust. 10, zwanym dalej "zakresem referencyjnym ceny umownej", a ceną maksymalną.

13.Rekompensata, o której mowa w ust. 9, przysługuje podmiotowi uprawnionemu w okresie stosowania przez ten podmiot w rozliczeniach z odbiorcą uprawnionym ceny maksymalnej, o której mowa w art. 3 ust. 1, przy czym nie dłużej niż do dnia obowiązywania umowy, o której mowa w ust. 9.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o środkach nadzwyczajnych:

W przypadku gdy poziom zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę uprawnionego, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. b oraz c, w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. w punkcie poboru energii wynosił nie więcej niż 90 % średniego rocznego zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy z okresu od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., podmiot uprawniony, będący sprzedawcą energii elektrycznej na rzecz odbiorcy uprawnionego w dniu 31 grudnia 2023 r., niezależnie od tego czy nadal posiada zawartą z tym odbiorcą umowę sprzedaży energii elektrycznej lub umowę kompleksową, w 2024 r. stosuje wobec tego odbiorcy uprawnionego upust.

Jak stanowi art. 20 ust. 1a ustawy:

W przypadku gdy podmiot uprawniony ma zawartą umowę, o której mowa w ust. 1, z odbiorcą uprawnionym zastosowanie upustu następuje przez obniżenie należności z pierwszej faktury za energię elektryczną za 2024 r. lub kolejnych faktur. W przypadku rozwiązania umowy z dniem 31 grudnia 2023 r. lub później, upust jest przekazywany jednorazowo na rachunek wskazany przez odbiorcę uprawnionego w terminie 14 dni od dnia otrzymania przez podmiot uprawniony informacji o rachunku płatniczym odbiorcy. Podmiot uprawniony wzywa odbiorcę uprawnionego do udostępnienia numeru rachunku w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego lub nie później niż na 30 dni przed dniem rozwiązania umowy.

Na podstawie art. 20 ust. 2 ww. ustawy:

Kwotę upustu stanowi równowartość 10% łącznej kwoty rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.

Stosownie do art. 20 ust. 3 cyt. ustawy:

Rekompensatę dla podmiotu uprawnionego stanowi kwota upustu.

Z treści art. 20 ust. 4 tej ustawy wynika, że:

W przypadku gdy odbiorca uprawniony nie nabywał energii elektrycznej w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., jako dane stanowiące podstawę wyliczenia równowartości poboru energii elektrycznej w tym okresie przyjmuje się:

1)ilość pobraną w okresie od dnia rozpoczęcia nabywania energii elektrycznej do dnia 31 grudnia 2022 r., przeliczone proporcjonalnie dla całego tego okresu - jeżeli odbiorca uprawniony nie nabywał energii elektrycznej w całym wskazanym okresie;

2)ilość deklarowaną przez odbiorcę uprawnionego w umowie, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne - jeżeli odbiorca uprawniony rozpoczął nabywanie energii elektrycznej po dniu 31 grudnia 2022 r.

W myśl cytowanego artykułu 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, podstawę opodatkowania, obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

W zakresie obrotu energią elektryczną, przedsiębiorstwo energetyczne w rozliczeniach za rok 2023 i 2024 z odbiorcą energii elektrycznej, obniża wyliczoną kwotę należności o kwotę wskazaną w art. 20 ust. 2 cyt. ustawy o środkach nadzwyczajnych po spełnieniu warunku, o którym mowa w ust. 1 cyt. przepisu.

Zatem wskazany w art. 20 ust. 2 ww. ustawy o środkach nadzwyczajnych upust może być przyznany przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną na rzecz konkretnego klienta, po spełnieniu przez niego warunku, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Aby rozstrzygnąć wskazany problem, kluczowa jest ocena charakteru udzielanego na podstawie ustawy o środkach nadzwyczajnych „upustu” przez podmioty uprawnione.

Należy dokonać rozróżnienia konsekwencji, jakie na gruncie ustawy wywołuje udzielony przez sprzedawcę upust, a sytuacją, gdy dochodzi jedynie do obniżenia należnej kwoty od nabywcy, gdzie pozostała część wynagrodzenia należnego sprzedawcy jest rekompensowana.

Na gruncie ustawy oraz Dyrektywy 2006/112/WE można wymienić rabaty i obniżki, które powodują wyłączenie ich z podstawy opodatkowania tj. udzielone nabywcy lub usługobiorcy i uwzględnione w momencie transakcji czyli te, które zostały albo uwzględnione w cenie w momencie dokonywania sprzedaży (art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy), albo które były znane w chwili dokonywania transakcji i polegały na określeniu rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy). Jeżeli bowiem podatnik obniża cenę w momencie dokonania transakcji lub przed jej dokonaniem, to jest to jednoznaczne z tym, że „całość zapłaty” otrzymywana przez podatnika w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, jest odpowiednio mniejsza o wartość rabatu czy opustu.

Natomiast do drugiej kategoria obniżek cen (opustów) należą te, udzielone po dokonaniu sprzedaży, tj. które zostały dokonane już po wykonaniu czynności opodatkowanej (art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy).

Zarówno w jednym jak i drugim przypadku upusty/rabaty mają wpływ na podstawę opodatkowania, a sprzedawca nie otrzymuje z tego tytułu kwoty rekompensującej - równoważnej - do udzielonej kwoty obniżki. Kwestia ta zasadniczo odróżnia upust od rekompensat (subwencji, dotacji, refundacji), które w sytuacji ich bezpośredniego związku z ceną uwzględniane są w podstawie opodatkowania dostawy towaru lub świadczenia usługi. W sytuacji zatem, gdy podatnik, w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie wpływające bezpośrednio na cenę towaru lub usługi, dofinansowanie to stanowi składnik tej ceny. Innymi słowy dotacja „uzupełniając” podstawę opodatkowania z tytułu dostawy towaru lub usługi jest opodatkowana w ten sam sposób jak czynność, której dotyczy.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że Państwo jako podmiot uprawniony na mocy art. 20 ustawy o środkach nadzwyczajnych zobowiązani są do udzielenia tzw. upustu odbiorcy uprawnionemu za obniżenie przez tego odbiorcę zużycia energii elektrycznej. Kwotę upustu stanowi równowartość 10% łącznej kwoty rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej poniesionej przez odbiorcę uprawnionego w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. (art. 20 ust. 2 ustawy o środkach nadzwyczajnych). W ślad za udzielonym obligatoryjnie upustem, na mocy art. 20 ust. 3 ustawy o środkach nadzwyczajnych przysługiwać będzie Państwu rekompensata, która jest równa kwocie upustu.

Należy zatem zauważyć, że ze sposobu wyliczenia rekompensaty przewidzianej w ustawie o środkach nadzwyczajnych dla podmiotów uprawnionych (do których należą Państwo) wynika, że są one związane z konkretnym świadczeniem (dostawą energii dla określonych odbiorców uprawnionych) i mają bezpośredni wpływ na cenę realizowanych dostaw (mają na celu zniwelowanie skutków wzrastającej ceny energii elektrycznej i dostarczania energii elektrycznej poniżej stawek wolnorynkowych).

Z przepisu art. 8 ust. 2 ustawy o środkach nadzwyczajnych wynika bowiem, że rekompensata przysługuje w kwocie stanowiącej iloczyn energii elektrycznej zużytej w danym miesiącu i różnicy między ceną odniesienia, o której mowa w ust. 3, a ceną maksymalną, dla każdego punktu poboru energii. Należy zatem uznać, że rekompensata stanowi element ceny, który niewątpliwie determinuje cenę energii elektrycznej dla odbiorców uprawnionych. Gdyby nie wystąpiło dofinansowanie do ceny energii elektrycznej w postaci rekompensaty, podmioty nabywające energię byłyby zmuszone zapłacić za nią wyższą cenę. Zatem otrzymana przez Państwa rekompensata będzie stanowić dopłatę do ceny dostarczanej energii elektrycznej. Stanowi ona dla Państwa element podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dla realizowanych dostaw energii elektrycznej dla określonych odbiorców. Oznacza to, że nie dojdzie w przedmiotowej sytuacji do pomniejszenia podstawy opodatkowania, jaka miałaby miejsce w wyniku tzw. „upustu”, udzielanego zarówno w momencie sprzedaży, jak i po transakcji.

Zatem opodatkowaniu podlega dostawa energii elektrycznej, gdzie podstawą opodatkowania będzie należność, którą Państwo otrzymacie zarówno od odbiorcy jak i rekompensata.

Wobec powyższego, odpowiadając ściśle na Państwa pytanie, stwierdzić należy, że Państwa stanowisko w zakresie uznania, że udzielone przez Spółkę odbiorcom uprawnionym upusty będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości czy udzielone odbiorcom uprawnionym kwoty upustów powinny zostać potraktowane jako kwoty brutto czy netto.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że podstawa opodatkowania musi być kwotą niezawierającą podatku. Skoro bowiem podstawa opodatkowania jest kwotą, od jakiej oblicza się podatek, to sama nie może zawierać podatku.

Zatem odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy wskazać, że kwoty upustów, które udzielają Państwo odbiorcom, nie powinny obniżać kwoty należnej od danego odbiorcy.

Tym samym przewidziana w cyt. ustawie o środkach nadzwyczajnych kwota upustu nie powinna znajdować odzwierciedlenie ani w podstawie opodatkowania ani w kwocie podatku należnego. W konsekwencji kwota upustów nie będzie stanowiła ani kwoty brutto ani netto.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w części dotyczącej uznania Upustu za kwotę brutto jest nieprawidłowe. 

Państwa wątpliwości dotyczą także sposobu udokumentowania upustu poprzez wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących.

W myśl art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jak stanowi art. 106j ust. 3 ustawy:

W przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny, może wystawić fakturę korygującą dotyczącą dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, która:

1)zawiera dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnoszą się udzielany opust lub udzielana obniżka;

2)może nie zawierać nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą - w przypadku gdy korekta dotyczy wszystkich dostaw towarów i świadczonych usług.

W analizowanej sytuacji nie mamy do czynienia z pomniejszeniem wynagrodzenia za dostawę na skutek udzielonego upustu, a jedynie z pomniejszeniem należnej zapłaty od odbiorcy uprawnionego za energię nabytą w roku 2024. Jak zostało wskazane, sprzedawca otrzyma rekompensatę, która będzie związana z konkretną dostawą i będzie pokrywać cenę konkretnego świadczenia, zatem płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Wyraźnie wynika to z dodanego i obowiązującego od 13 czerwca 2024 r. art. 20 ust. 1a ustawy o środkach nadzwyczajnych, w którym wskazano, że „W przypadku gdy podmiot uprawniony ma zawartą umowę, o której mowa w ust. 1, z odbiorcą uprawnionym zastosowanie upustu następuje przez obniżenie należności z pierwszej faktury za energię elektryczną za 2024 r. lub kolejnych faktur (...)”. Tym samym zastosowanie upustu w opisanej sytuacji nie uprawnia Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.

Tym samym stanowisko, Państwa stanowisko, w myśl którego upust może być udokumentowany wystawieniem faktury korygującej/faktur korygujących, do bieżących faktur sprzedaży, ujętych w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w dacie wystawienia faktury korygującej/faktur korygujących – jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we  wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym w złożonym wniosku. W  związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.