Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy:
•Dokumenty szacunkowe wystawiane przez Państwa nie będą stanowiły faktur i nie będą generowały obowiązków w VAT po Państwa stronie,
•faktury rozliczeniowe wystawiane przez Państwa będą stanowiły faktury i w momencie ich wystawienia powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu sprzedaży energii elektrycznej.
Uzupełnili go Państwo pismem z 16 grudnia 2024 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
(...) Sp. z o.o. (dalej: Spółka) posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Spółka prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie dostawy energii elektrycznej. Spółka jest zarejestrowana na potrzeby VAT w Polsce jako podatnik VAT czynny. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka dokonuje m.in. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz klientów w Polsce (dalej: Klienci). Większość Klientów Spółki jest podatnikami VAT czynnymi.
Spółka planuje wprowadzić model, w ramach którego będzie pobierała od Klientów odpłatność za energię elektryczną na podstawie zużycia szacunkowego, a następnie - po dokonaniu odczytu - będzie dokonywała rozliczenia rzeczywistego.
W powyższym modelu Spółka będzie wystawiała dokument szacunkowy („Dokument szacunkowy”) dotyczący prognozowanego zużycia (sprzedaży) energii elektrycznej z góry, tj. przed upływem okresu, którego będzie dotyczyło prognozowane zużycie.
Przy czym o na Dokumencie szacunkowym Spółka będzie wskazywała m.in.:
•określenie „Dokument szacunkowy - prognoza zużycia”,
•prognozowane zużycie za określony okres dla danego Klienta,
•kwotę netto, VAT i kwotę brutto za prognozowane zużycie za określony okres dla danego Klienta,
•dane identyfikujące Klienta (w tym: nazwa, adres, NIP).
Dokument szacunkowy może odnosić się do okresów miesięcznych lub innej długości okresów, np. okresów dwumiesięcznych, kwartalnych. Na podstawie Dokumentów szacunkowych Spółka będzie otrzymywała płatności od Klientów.
Po dokonaniu odczytu przez operatora sieci dystrybucyjnej (OSD) i przekazaniu informacji o odczycie Spółce, Spółka wystawi fakturę rozliczeniową na rzecz Klienta za sprzedaż energii elektrycznej (dalej: „Faktura rozliczeniowa”).
Na Fakturze rozliczeniowej Spółka wskaże m.in. wszystkie dane wymagane ustawą o VAT, w tym:
•dane Klienta,
•kwotę netto, VAT i kwotę brutto odnoszące się do faktycznego zużycia energii elektrycznej w określonym okresie,
•rzeczywiste zużycie energii elektrycznej w danym okresie rozliczeniowym (zgodnie z odczytem), przy czym okresy rozliczeniowe na Dokumencie szacunkowym i Fakturze rozliczeniowej nie muszą być jednakowe, tj. faktura rozliczeniowa może odnosić się do kilku Dokumentów szacunkowych,
•prognozowane zużycie udokumentowane uprzednio Dokumentem szacunkowym/Dokumentami szacunkowymi odnoszącymi się do tego okresu,
•różnicę między zużyciem rzeczywistym a prognozowanym (kwotę do zapłaty/nadpłaty):
‒w przypadku, gdy prognoza będzie niższa niż zużycie powstanie niedopłata do zapłaty przez Klienta,
‒natomiast w przypadku gdy prognoza będzie wyższa niż zużycie powstanie nadpłata.
Faktury rozliczeniowe będą wystawione przed upływem terminu płatności za rzeczywiste zużycie energii elektrycznej przez Klienta. Termin płatności Faktury rozliczeniowej będzie, co do zasady, wskazany na Fakturze rozliczeniowej i każdorazowo będzie upływał po jej wystawieniu.
Opisany powyżej, planowany przez Spółkę model rozliczeń wynika z przyczyn biznesowych. Spółka dostarcza energię w sposób ciągły, przy czym możliwość ustalenia faktycznej ilości dostarczanej energii wymaga wielu czynności o charakterze administracyjnym, m.in.:
•odczytu faktycznego zużycia energii przez operatora sieci dystrybucyjnej (OSD),
•otrzymania przez Spółkę poprawnych danych pomiarowych od tego operatora,
•porównania bieżącego odczytu z danym z ostatniego odczytu,
•przygotowania rozliczenia zużytej energii.
Cały proces jest czasochłonny i powoduje, że mimo iż Spółka dokonała dostawy energii, płatność za nią otrzymuje w terminie późniejszym. Ponadto nabywcy energii nie mają możliwości ustalenia wstępnych kosztów jej nabycia (nie mają wiedzy o kosztach zużywanej energii na bieżąco).
W związku z powyższym, w oparciu o rynkowe standardy w zakresie rozliczania dostawy energii elektrycznej, w nowym modelu Spółka będzie wystawiała Dokument szacunkowy, mający na celu:
•poinformowanie nabywcy o szacowanym koszcie/ilości zużytej energii w danym okresie oraz
•otrzymania szacowanej (przybliżonej) należności za energię elektryczną na podstawie zużycia szacunkowego.
Jakkolwiek zużycie szacunkowe może istotnie różnić się od zużycia faktycznego, otrzymanie przez nabywcę Dokumentu szacunkowego pozwoli mu na zapoznanie się z szacowanymi należnościami z tytułu zużywanej przez niego energii elektrycznej w danym okresie.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo:
1.Czy Dokument szacunkowy będzie zawierał wszystkie elementy faktury zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy? Prosimy wskazać, które elementy Dokument szacunkowy będzie zawierał zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy, a których nie będzie zawierał.
Dokument szacunkowy nie będzie zawierał wszystkich elementów faktury, zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT. Dokument szacunkowy nie będzie zawierał w szczególności:
•miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług (art. 106e ust. 1 pkt 8) - będzie natomiast zawierał prognozowane ilości dostarczonej energii elektrycznej,
•daty zakończenia sprzedaży, może natomiast zawierać okres za jaki jest prognoza (art. 106e ust. 1 pkt 6),
•ceny jednostkowej energii elektrycznej - chyba, że klient o to poprosi, wówczas może zdarzyć się, że Dokument szacunkowy będzie zawierał tę informację (art. 106e ust. 1 pkt 9),
•wartości dostarczonych towarów (energii elektrycznej) (art. 106e ust. 1 pkt 11) - będzie natomiast zawierał prognozę wartości dostarczanej energii elektrycznej,
•kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto (art. 106e ust. 1 pkt 14) - będzie natomiast zawierał kwotę podatku od prognozy wartości sprzedaży netto,
•kwoty należności ogółem (art. 106e ust. 1 pkt 15) - będzie natomiast zawierał prognozę kwoty należności ogółem.
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Dokument szacunkowy będzie dotyczył prognozowanego zużycia (sprzedaży) energii elektrycznej, na moment jego wystawienia dokładna ilość dostarczonej energii elektrycznej nie będzie znana (będzie to jedynie prognoza), a zatem nie będzie też znana dokładna wartość dostarczonej energii elektrycznej ani jej ilość.
Dokument szacunkowy będzie zawierał pozostałe elementy, w tym::
•datę wystawienia,
•numer,
•imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
•nazwę towaru (energia elektryczna),
•numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,
•numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,
•prognozowaną ilość dostarczonej energii elektrycznej,
•stawkę podatku,
•kwotę prognozowanej sprzedaży energii elektrycznej,
•kwotę podatku od prognozowanej sprzedaży energii elektrycznej,
•kwotę należności ogółem (kwota prognozowanego zużycia ogółem).
2.Czy Dokument szacunkowy będzie zawierał terminy płatności za energię elektryczną? Jeśli nie, jakie terminy i gdzie określone będą obligowały Państwa klientów do zapłaty za energię elektryczną?
Co do zasady Dokument szacunkowy będzie zawierał terminy płatności za energię elektryczną - zgodne z zapisami umowy z danym Klientem. Może jednak się zdarzyć, że termin płatności nie zostanie wskazany na Dokumencie szacunkowym. Wówczas ma zastosowanie Regulamin Płatności, który klient otrzymuje przy podpisaniu umowy. Zgodnie z nim, w przypadku braku ustalenia innego terminu płatności klient zobowiązany będzie uiścić należność wynikającą z Dokumentu szacunkowego w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.
3.W jaki sposób zapisy w umowie regulują rozliczania płatności za energie elektryczną?
Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umów termin płatności oraz rachunek bankowy, na który należy uiścić kwotę z tytułu prognozowanej sprzedaży energii elektrycznej będzie każdorazowo wskazany na Dokumencie szacunkowym (w określonych przypadkach termin płatności będzie wynikał z Regulaminu Płatności). Po otrzymaniu rzeczywistego odczytu Spółka będzie wystawiała fakturę rozliczeniową dokumentującą sprzedaż energii elektrycznej w oparciu o rzeczywiste zużycie.
4.Jakie informacje o Dokumencie szacunkowym będzie zawierała umowa z klientami?
Klientów będą obowiązywały Ogólne Warunki Umów, zgodnie z którymi:
•W przypadku gdy okresy rozliczeniowe są dłuższe niż miesiąc kalendarzowy Spółka może dokonać rozliczeń w oparciu o model, w ramach którego będzie pobierała od klientów odpłatność za energię elektryczną na podstawie zużycia szacunkowego (prognozowanego), a następnie - po dokonaniu odczytu będzie dokonywała rozliczenia rzeczywistego.
•Rozliczenie szacunkowe będzie dokonywane na podstawie dokumentu szacunkowego niebędącego fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
•W dokumencie szacunkowym będą wskazane m.in.:
‒prognozowane zużycie za określony okres dla danego Klienta,
‒kwota netto, VAT i kwota brutto za prognozowane zużycie za określony okres dla danego Klienta.
5.W opisie sprawy wskazali Państwo, że „(...) na Fakturze rozliczeniowej Spółka wskaże m.in. wszystkie dane wymagane ustawą o VAT (...). Prosimy wskazać, czy faktura rozliczeniowa będzie spełniała wymogi określone w art. 106e ustawy?
Tak, faktura rozliczeniowa będzie spełniała wszystkie wymogi z art. 106e ustawy o VAT.
Pytania postawione w uzupełnieniu wniosku
1.Czy opisane zdarzeniu przyszłym Dokumenty szacunkowe wystawiane przez Spółkę nie będą stanowiły faktur w rozumieniu art. 106e ustawy o VAT? Czy wystawianie dokumentów szacunkowych nie będzie generować dla Spółki obowiązki w VAT po stronie Spółki?
2.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym Faktury rozliczeniowe wystawiane przez Spółkę będą stanowiły faktury w rozumieniu art. 106e ustawy o VAT? Czy w momencie wystawienia Faktur rozliczeniowych powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu sprzedaży przez Spółkę energii elektrycznej Klientom?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1 (przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
W opisanym zdarzeniu przyszłym Dokumenty szacunkowe wystawiane przez Spółkę nie będą stanowiły faktur w rozumieniu art. 106e ustawy o VAT. W konsekwencji, ich wystawianie nie będzie generować dla Spółki obowiązki w VAT po stronie Spółki.
Ad. 2 (przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
W opisanym zdarzeniu przyszłym Faktury rozliczeniowe wystawiane przez Spółkę będą stanowiły faktury w rozumieniu art. 106e ustawy o VAT. Obowiązek podatkowy dla Spółki powstanie w momencie wystawienia Faktur rozliczeniowych.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad 1.
Dokument szacunkowy jako dokument niebędący fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Zasady wystawiania faktur zostały precyzyjnie określone przez ustawodawcę w przepisach ustawy o VAT. W konsekwencji aby dokument mógł zostać uznany za fakturę musi on spełniać określone wymogi wynikające z przepisów ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Z kolei zgodnie z art. 106b ustawy o VAT:
„1. Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.”
Faktura jako dokument sformalizowany musi zawierać określone w przepisach ustawy o VAT elementy. Zgodnie z art. 106e ustawy o VAT:
„ 1. Faktura powinna zawierać:
1)datę wystawienia;
2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15)kwotę należności ogółem;
16)w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których:
a)obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1, lub
b)w przepisach wydanych na podstawie art. 19a ust. 12 określono termin powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty
- wyrazy "metoda kasowa";
17)w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 - wyraz "samofakturowanie";
18)w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy "odwrotne obciążenie";
18a) w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - wyrazy "mechanizm podzielonej płatności", przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania;
19)w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 - wskazanie:
a)przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
b)przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
c)innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia;
20)w przypadku, o którym mowa w art. 106c - nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika - imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres;
21)w przypadku faktur wystawianych w imieniu i na rzecz podatnika przez jego przedstawiciela podatkowego - nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku;
22)w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu - datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz:
a)przebieg pojazdu - w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a,
b)liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu - w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c;
23)w przypadku faktur wystawianych przez drugiego w kolejności podatnika, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedurze uproszczonej) - dane określone w art. 136;
24)w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3:
a)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
b)b)numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego. ”
Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że podstawową funkcją faktury jest udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Na taki właśnie cel faktury wskazuje również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach podatkowych, np. interpretacja indywidualna z dnia 19 czerwca 2024 r. nr 0113-KDIPT1- 1.4012.257.2024.3.RG, cyt.:
„Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jaki i podmiotów biorących w niej udział. Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawionych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe między określonymi podmiotami. Faktury VAT są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze.”
Dla klasyfikacji danego dokumentu jako faktury istotna jest wola stron danej transakcji oraz cel jakiemu ma służyć dokument.
W przypadku gdy celem wystawienia dokumentu nie jest udokumentowanie (udowodnienie) określonej transakcji, a np. cel informacyjny i wystawca faktury - poprzez nadanie dokumentowi określonej nazwy - wyraźnie wskazuje, iż nie traktuje dokumentu jako faktury w rozumieniu ustawy o VAT, dokumentu takiego nie można uznać za fakturę, o której mowa w art. 106b ustawy o VAT, nawet jeżeli zawiera wszystkie elementy wskazane w art. 106e tej ustawy.
Powyższe potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 21 lipca 2021 r. nr 0113-KDIPT1-3.4012.280.2021.2.MWJ, w której za prawidłowe uznał stanowisko wnioskodawcy że, cyt.:
„Podkreślić jednak należy, że sama treść dokumentu nie może stanowić jedynego kryterium oceny, determinującego jego charakter. O tym z jakiego rodzaju dokumentem mamy in casu do czynienia decyduje przede wszystkim zgodna wola stron danej transakcji oraz cel jakiemu dany dokument ma służyć. W sytuacji zatem gdy strony w sposób kategoryczny wyrażają swoją wolę by dokument wystawiony w związku z planowaną przez nich transakcją, nie stanowił faktury VAT, pomimo że jego treść zawiera wszystkie lub prawie wszystkie elementy faktury wymienione w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, to takiego dokumentu nie można uznawać za fakturę.”
Potwierdzeniem powyższego jest również wieloletnia praktyka traktowania dokumentów pro forma (tzw. faktur pro-forma) jako dokumentów, które nie stanowią faktur w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Mimo że dokumenty te często zawierają wszystkie elementy wskazane w art. 106e ustawy o VAT, to z uwagi na jednoznaczne określenie ich wyrazem proforma w ocenie organów podatkowych nie stanowią one faktur w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Jak wskazano w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów dotyczących dokumentów określanych mianem faktur pro-forma, cyt.:
„Dokument nazywany fakturą pro-forma nie jest dowodem księgowym. Jest to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji. Wyraźne oznaczenie tego dokumentu wyrazami pro-forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to faktura. Wystawienie tego dokumentu nie powoduje zatem skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku, oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. ”
Mając na uwadze, powyższe w ocenie Spółki Dokument szacunkowy nie stanowi faktury w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, ponieważ:
•dokument szacunkowy będzie wystawiany przed upływem okresu, w którym będzie dostarczana energia elektryczna;
•celem wystawienia Dokumentu szacunkowego będzie poinformowanie Klienta o prognozie zużycia energii elektrycznej, a nie udokumentowanie konkretnej transakcji (sprzedaży energii), gdyż na moment wystawienia Dokumentu szacunkowego Spółka nie będzie miała wiedzy odnośnie do tego jaka ilość energii elektrycznej zostanie finalnie sprzedana na rzecz Klienta,
•Spółka oznaczy dokument jako „Dokument szacunkowy - prognoza zużycia”, co będzie potwierdzało cel wystawienia dokumentu (poinformowanie Klienta o prognozie zużycia za energię elektryczną),
•po otrzymaniu danych o faktycznym zużyciu energii elektrycznej, Spółka wystawi Fakturę rozliczeniową na rzecz Klienta, która to faktura będzie wskazywała faktyczne informacje w odniesieniu do dokonanej przez Spółkę dostawy energii elektrycznej.
Wniosek: Dokumenty szacunkowe wystawiane przez Spółkę nie będą stanowiły faktur w rozumieniu art. 106b ustawy o VAT i jako takie nie będą generowały obowiązków w VAT po stronie Spółki.
Powyższe zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 lipca 2019 r. nr 0114-KDIP4.4012.252.2019.4.AKO, która została wydana dla podmiotu dokonującego - podobnie jak Spółka - dostawy energii elektrycznej. W wydanej interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednoznacznie potwierdził, że dokumenty szacunkowe, wystawiane przed dostawą energii (tj. przed zakończeniem okresu, w którym energia jest dostarczana, albowiem dostawa energii stanowi dostawę o charakterze tzw. ciągłym) nie stanowią faktur w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, cyt.:
„Należy w tym miejscu podkreślić, że faktury szacunkowe nie stanowią faktur w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Wystawienie faktury szacunkowej nie powoduje dla wystawcy skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. Zauważyć należy, że wymieniony dokument nie jest wystawiany jako dowód wykonania transakcji handlowej, gdyż nie dokumentuje dokonanej dostawy towaru - energii. Jest on wystawiany z góry i przesyłany przez dostawcę przed wykonaniem transakcji, w celach powiadomienia nabywców o planowanych należnościach za przyszłe okresy rozliczeniowe (...) Jak wskazano wyżej faktury szacunkowe stanowią jedynie informację o planowanym zużyciu energii, nie dokumentują dokonanej dostawy energii, nie stanowią one faktury, w rozumieniu cyt. przepisów ustawy o VAT. ”
Ad 2.
Faktury rozliczeniowe jako faktury w rozumieniu art. 106b ustawy o VAT
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego po dokonaniu odczytu przez operatora sieci dystrybucyjnej (OSD) i przekazaniu informacji o odczycie Spółce, Spółka wystawi Fakturę rozliczeniową. Faktury rozliczeniowe będą dokumentowały faktyczne zużycie energii w okresie rozliczeniowym i jako takie w ocenie Spółki będą stanowiły faktury w rozumieniu art. 106b ustawy o VAT.
Powyższe zostało potwierdzone w powołanej wcześniej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 lipca 2019 r. nr 0114-KDIP4.4012.252.2019.4.AKO. Jak wskazuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej:
•dokumenty szacunkowe, które nie odnoszą się do faktycznych dostaw nie mogą zastępować faktur za dostawę i jako takie kreować obowiązku podatkowego w VAT,
•wyłącznie faktury rozliczeniowe, które odnoszą się do dokonanych rzeczywistych dostaw energii elektrycznej w danym okresie rozliczeniowym stanowią faktury w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, cyt. :
„Co istotne, niezależnie od wystawienia faktur szacunkowych, po przeprowadzeniu odczytów układu pomiarowego przez operatora sieci dystrybucyjnej i otrzymaniu przez Spółkę poprawnych danych pomiarowych od tego operatora - wystawiane będą faktury rozliczeniowe na udokumentowanie dokonanych rzeczywistych dostaw energii elektrycznej w danym okresie rozliczeniowym z uwzględnieniem wcześniejszych prognoz dotyczących tego zużycia, a także różnicy wynikającej z porównania tych wartości. Oznacza to, że faktury szacunkowe nie zastępują faktur dokumentujących dostawy. Dopiero faktura rozliczeniowa dokumentować będzie rzeczywiście zrealizowaną dostawę, przez co wywoła ona skutki w zakresie podatku VAT - tj. obowiązek zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku, a także stanowić będzie dla kontrahenta podstawę do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. Faktura rozliczeniowa jest zatem fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, o której mowa w art. 106b ust. 1 tej ustawy i winna dokumentować rzeczywistą ilość dostarczonej energii w danym okresie rozliczeniowym.”
Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:
„(…)
4) wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
(…)”
Zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, cyt.:
„W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności. ”
Jak wynika z art. 106i ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT, cyt.:
„3. Fakturę wystawia się nie później niż:
(...) 4) z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4. ”
Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, cyt.:
„8. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:
1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;
2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.”
Mając na uwadze powyższe przepisy, w przypadku dostawy energii elektrycznej obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności. Zgodnie z treścią powołanych przepisów w przypadku dostaw energii elektrycznej otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy nie generuje obowiązku podatkowego w VAT po stronie podatnika (art. 19a ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT).
W konsekwencji, dla momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży energii elektrycznej bez znaczenia pozostaje fakt, że Spółka będzie otrzymywała płatności na podstawie Dokumentów szacunkowych, albowiem do momentu wystawienia Faktury rozliczeniowej:
•ani nie zostanie wystawiony żaden dokument stanowiący fakturę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, w szczególności za taką fakturę nie można uznać Dokumentu szacunkowego,
•ani nie będzie upływał termin płatności Faktury rozliczeniowej (termin ten będzie wskazany co do zasady na Fakturze rozliczeniowej i każdorazowo będzie upływał po jej wystawieniu).
Wniosek: W opisanym zdarzeniu przyszłym Faktury rozliczeniowe wystawiane przez Spółkę będą stanowiły faktury w rozumieniu art. 106b ustawy o VAT i w konsekwencji w momencie ich wystawienia powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu sprzedaży przez Spółkę energii elektrycznej Klientom.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 6, 22 i 31 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;
22) sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów;
31) fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.
Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.
Generalna zasada wynikająca z brzmienia powołanego powyżej art. 19a ust. 1 ustawy wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zgodnie z tą regulacją, podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.
Według art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:
a. dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b. świadczenia usług:
‒ telekomunikacyjnych,
‒ wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,
‒ najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
‒ ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
‒ stałej obsługi prawnej i biurowej,
‒ dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
‒z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy:
W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
W myśl art. 19a ust. 8 ustawy:
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:
1) dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;
2) dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.
Jak wynika z powołanych wyżej przepisów dla dostaw towarów i usług wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury z tytułu tych świadczeń. Natomiast, stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Analiza przywołanych powyżej przepisów prawnych prowadzi do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu dostawy energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności. Innymi słowy, o tym, kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu dostawy energii elektrycznej decyduje moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.
Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Podstawowym dokumentem wystawianym, zgodnie z art. 106b ustawy, przez podatników podatku od towarów i usług jest faktura.
Faktury są dokumentami, którymi czynni podatnicy tego podatku dokumentują swoją sprzedaż, przez którą stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.
Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki). Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury. Zasady dotyczące wystawiania faktur zostały określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Elementy, jakie powinna zawierać faktura, zostały wymienione w art. 106e ustawy.
Zgodnie z brzmieniem art. 106e ust. 1 ustawy:
Faktura powinna zawierać:
1) datę wystawienia;
2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12) stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15) kwotę należności ogółem;
(…).
Z kolei art. 106g ust. 1 ustawy stanowi, że:
Faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.
Jednocześnie trzeba mieć na względzie, że obowiązujące przepisy prawa nie dopuszczają możliwości zastąpienia faktury innym dokumentem. Krajowe przepisy ustawy o VAT nie wskazują bowiem na inny dokument, który mógłby pełnić rolę faktury.
Faktura jest dokumentem, którego wystawienie wywołuje określone skutki w sferze materialnoprawnych uprawnień i obowiązków podatnika podatku VAT. Dlatego też podatnicy podatku VAT są obowiązani dokumentować sprzedaż towarów lub usług na rzecz innych podatników poprzez wystawienie faktury. Podatnik nie może wybrać sposobu, w jaki na potrzeby podatku VAT, będzie dokumentował sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Wystawienie faktury dokumentującej czynność opodatkowaną VAT jest jednym z podstawowych obowiązków podatnika VAT. Natomiast poprzez wystawienie faktury należy rozumieć sporządzenie odpowiedniego, zgodnego z ww. przepisami, dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
Trzeba również mieć na uwadze, że faktura dokumentująca dokonanie dostawy towarów/świadczenia usług pełni funkcję kontrolną (umożliwia bowiem administracji podatkowej realizację czynności kontrolnych i weryfikację poprawności zadeklarowanej przez podatnika sprzedaży), ale z perspektywy podatnika najistotniejszą funkcją faktury jest zapewnienie neutralności opodatkowania poprzez umożliwienie odliczenia podatku naliczonego na poprzednim etapie obrotu od podatku należnego. Faktura jest niejako „nośnikiem” podatku naliczonego, w związku z czym zasadniczo realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego nie może obyć się bez faktury. Wynika to wprost z treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy.
Na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy:
Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.
Z art. 106i ust. 2 ustawy wynika, że:
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.
W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:
Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
Z kolei jak stanowi art. 106i ust. 7 ustawy:
Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed:
1) dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
2) otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
W myśl art. 106i ust. 8 ustawy:
Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonują Państwo m.in. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz klientów w Polsce. Planują Państwo wprowadzić model, w ramach którego będą Państwo pobierali od Klientów odpłatność za energię elektryczną na podstawie zużycia szacunkowego, a następnie - po dokonaniu odczytu – będą Państwo dokonywali rozliczenia rzeczywistego.
Dokument szacunkowy nie będzie zawierał wszystkich elementów faktury, zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy. Dokument szacunkowy może odnosić się do okresów miesięcznych lub innej długości okresów, np. okresów dwumiesięcznych, kwartalnych. Na podstawie Dokumentów szacunkowych będą Państwo otrzymywać płatności od Klientów. Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umów termin płatności oraz rachunek bankowy, na który należy uiścić kwotę z tytułu prognozowanej sprzedaży energii elektrycznej będzie każdorazowo wskazany na Dokumencie szacunkowym (w określonych przypadkach termin płatności będzie wynikał z Regulaminu Płatności). Wskazali Państwo, że nabywcy nie mają wiedzy o kosztach zużywanej energii na bieżąco. Otrzymanie przez nabywcę Dokumentu szacunkowego pozwoli mu na zapoznanie się z szacowanymi należnościami z tytułu zużywanej przez niego energii elektrycznej w danym okresie.
Po otrzymaniu rzeczywistego odczytu będą Państwo wystawiali fakturę rozliczeniową dokumentującą sprzedaż energii elektrycznej w oparciu o rzeczywiste zużycie, która będzie spełniała wszystkie wymogi z art. 106e ustawy. Faktury rozliczeniowe będą wystawione przed upływem terminu płatności za rzeczywiste zużycie energii elektrycznej przez Klienta. Termin płatności Faktury rozliczeniowej będzie, co do zasady, wskazany na Fakturze rozliczeniowej i każdorazowo będzie upływał po jej wystawieniu. Na Fakturze rozliczeniowej w przypadku, gdy prognoza będzie niższa niż zużycie powstanie niedopłata do zapłaty przez Klienta, natomiast w przypadku gdy prognoza będzie wyższa niż zużycie powstanie nadpłata.
Wskazali Państwo, że Dokument szacunkowy nie będzie zawierał wszystkich elementów, które są wymagane dla faktur (art. 106e ust. 1 ustawy). Zatem skoro dokumenty szacunkowe wystawiane przez Państwa, które nie będą dokumentowały rzeczywistej ilości dostarczonej energii w danym okresie rozliczeniowym zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy i nie będą zawierały wszystkich elementów wskazanych w art. 106e ustawy, to nie będą stanowiły faktur.
Natomiast faktury rozliczeniowe wystawiane przez Państwa będą stanowiły faktury, ponieważ będą dokumentowały rzeczywistą ilość dostarczonej energii w danym okresie rozliczeniowym zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy i będą zawierały wszystkie elementy wskazane w art. 106e ustawy.
Zatem odnosząc się do obowiązku podatkowego, jak też dokumentowania sprzedaży – należy stwierdzić, że samo wystawienie Dokumentu szacunkowego wartości prognozowanego zużycia energii elektrycznej nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w VAT. Jednakże w modelu, który Państwo przedstawili klienci będą rozliczali się na podstawie Dokumentów szacunkowych. Państwa model rozliczenia przewiduje wystawienie dokumentu stanowiącego prognozę zawierającego termin płatności. W takim przypadku więc – dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego - kluczowe znaczenie będzie miał art. 19a ust. 7 ustawy.
Art. 19a ust. 7 ustawy dotyczy sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury, określonych w art. 106i ust. 3 i 4 ustawy. Z kolei w przypadku, gdy nie określono terminu wystawienia faktury, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności. Powyższe oznacza, że w przypadku wystawianych przez Państwa Dokumentów szacunkowych - niespełniających definicji faktury w myśl art. 106e ust. 1 ustawy - na których wskazane zostaną terminy płatności za energię elektryczną, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności.
Analiza przywołanych powyżej przepisów prawnych prowadzi do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu dostawy energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.
Innymi słowy, o tym, kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu dostawy energii elektrycznej decyduje moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.
Wskazali Państwo, że Dokument szacunkowy będzie zawierał terminy płatności za energię elektryczną - zgodnie z zapisami umowy z danym Klientem. Może jednak się zdarzyć, że termin płatności nie zostanie wskazany na Dokumencie szacunkowym. Wówczas ma zastosowanie Regulamin Płatności, który klient otrzymuje przy podpisaniu umowy. Zgodnie z nim, w przypadku braku ustalenia innego terminu płatności klient zobowiązany będzie uiścić należność wynikającą z Dokumentu szacunkowego w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.
Zatem w przypadku rozliczenia w przedstawionym przez Państwa modelu, w zakresie wystawianych prognoz, tj. Dokumentów szacunkowych, obowiązek podatkowy będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy. Oznacza to, że obowiązek podatkowy będzie u Państwa powstawał z chwilą upływu terminu płatności danej kwoty wykazanej na Dokumencie szacunkowym lub w przypadku braku ustalenia terminu płatności na Dokumencie Szacunkowym w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia, co wynika z Regulaminu Płatności.
Faktura rozliczeniowa może wykazywać nadwyżkę wpłat dokonanych w oparciu o Dokument szacunkowy w sytuacji, gdy rzeczywista wartość zużytej energii elektrycznej będzie niższa od wartości prognozowanej ujętej w Dokumencie szacunkowym. Obowiązek podatkowy w tym wypadku – w związku z dokonywanymi wpłatami na podstawie Dokumentów szacunkowych - będzie powstawał z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych wartości prognozowanych na Dokumencie szacunkowym, czyli zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy. Zatem w sytuacji, gdy faktura rozliczeniowa będzie dokumentowała nadwyżkę (nadpłatę), w chwili wystawienia tej faktury rozliczeniowej nie powstanie u Państwa obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej.
Wystawiana faktura rozliczeniowa może również wykazywać niedopłatę, gdy wpłaty dokonane w oparciu o Dokument szacunkowy będą niższe od rzeczywistej wartości zużytej energii elektrycznej. W takim przypadku ta niedopłata będzie stanowić dodatkową należność z tytułu sprzedaży energii elektrycznej. Zatem, w związku z dokonywanymi wpłatami na podstawie Dokumentów szacunkowych, obowiązek podatkowy w odniesieniu do tych wpłat będzie powstawał z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych wartości prognozowanych na Dokumencie szacunkowym, czyli zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy. Natomiast od dodatkowej wartości sprzedanej energii elektrycznej (ponad przyjętą na wystawionych wcześniej Dokumentach szacunkowych) na rzecz nabywcy, stanowiącej niedopłatę, obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy, tj. z chwilą wystawienia przez Państwa faktury rozliczeniowej z tytułu tej dostawy. Podstawą opodatkowania będzie wówczas różnica między należnością za rzeczywistą ilość energii elektrycznej (wynikającą z rozliczenia za dany okres) a kwotami wykazanymi na Dokumentach szacunkowych, dotyczących tego wystawionych do okresu rozliczeniowego, którego dotyczy faktura rozliczeniowa. W związku z powyższym, wynikająca z faktury rozliczeniowej niedopłata zwiększy u Państwa podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży i powinna zostać rozliczona w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży.
Zatem:
1)Dokumenty szacunkowe wystawiane przez Państwa, które nie będą dokumentowały rzeczywistej ilości dostarczonej energii w danym okresie rozliczeniowym zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy i nie będą zawierały wszystkich elementów wskazanych w art. 106e ustawy, nie będą stanowiły faktur. Natomiast obowiązek podatkowy powstanie u Państwa z chwilą upływu terminu płatności, który zostanie wskazany na Dokumencie szacunkowym lub zgodnie z Regulaminem Płatności, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego dokumentu - czyli zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy.
2)Faktury rozliczeniowe wystawiane przez Państwa, które będą dokumentowały rzeczywistą ilość dostarczonej energii w danym okresie rozliczeniowym i będą zawierały wszystkie elementy wskazane w art. 106e ustawy będą fakturami, o których mowa w przepisach ustawy.
W sytuacji, gdy faktura rozliczeniowa będzie dokumentowała nadwyżkę (nadpłatę), w momencie wystawienia tej faktury rozliczeniowej nie powstanie u Państwa obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej. Natomiast w sytuacji, gdy faktura rozliczeniowa będzie dokumentowała niedopłatę, to wynikająca z faktury rozliczeniowej niedopłata (różnica) zwiększy u Państwa podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży w okresie, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży, tj. z chwilą wystawienia faktury, stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko uznaję za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które przedstawili Państwo i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.