Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania, czy Zespół Składników wnoszony darowizną do Fundacji rodzinnej będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa i czy transakcja ta będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 oraz czy Zbywca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty, o której mowa w art. 91 ustawy.
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 27 grudnia 2024 r. (wpływ 27 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A.A. będący stroną postępowania (dalej „Fundator” lub „Wnioskodawca”) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości (przeważająca działalność gospodarcza kod PKD 68.20.Z, tj. wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi).
Fundator założył Fundację Rodzinną (dalej jako: Fundacja), aktualnie Fundacja Rodzinna w organizacji.
Składniki służące Fundatorowi do prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej obejmują w szczególności:
- kilkanaście lokali użytkowych wynajmowanych przez Fundatora na podstawie umów najmu komercyjnego,
- lokale użytkowe zakupione z zamiarem wynajmu komercyjnego, do których Fundator poszukuje najemców,
- samochód osobowy,
- samochód dostawczy,
- sprzęt komputerowy oraz pozostałe wyposażenie służące do prowadzenia działalności gospodarczej,
- środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,
- prawa i obowiązki oraz wierzytelności i zobowiązania wynikające z umów najmu komercyjnego nieruchomości oraz umów zlecenia;
- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu komercyjnego nieruchomości, dokumentacja podatkowo-księgowa itp.;
- aktywa w postaci wkładów na lokale użytkowe w trakcie budowy, które to lokale Fundator po oddaniu ich do użytkowania i przeniesieniu na niego własności zamierza wynająć,
dalej jako „Zespół Składników”.
Oprócz Zespołu Składników Fundator posiada nabyte w ramach działalności gospodarczej nieruchomości gruntowe, które zostały nabyte przez niego w celach inwestycyjnych. Część nieruchomości gruntowych wynajmowana jest podmiotom trzecim świadczącym usługi parkingowe. Wynajem ten jest rozwiązaniem czasowym, ponieważ docelowo rozważana jest sprzedaż gruntów (po uregulowaniu ich stanu prawnego) bądź wybudowanie na nich budynków.
Fundator zamierza wnieść do Fundacji w drodze darowizny Zespół Składników. W takim przypadku z mocy prawa na podstawie art. 678 § 1 Kodeksu cywilnego Fundacja wstąpi w stosunek najmu na miejsce Wnioskodawcy, tj. wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, w tym będzie zobowiązana do zwrotu kaucji wpłaconych przez najemców po zakończeniu poszczególnych umów najmu.
Fundator zatrudnia dwie osoby na umowę zlecenie: osobę wykonującą prace administracyjno - organizacyjne związane z zarządzaniem lokalami użytkowymi oraz osobę będącą tzw. złotą rączką, która pozostaje do dyspozycji Wnioskodawcy na wypadek potrzeby wykonania prac porządkowych, naprawczych lub drobnych prac remontowych w posiadanych przez niego lokalach użytkowych. Umowy zlecenia zostaną wniesione do Fundacji i będą kontynuowane.
Z uwagi na specyfikę nieruchomości gruntowych Wnioskodawca podpisał odrębną umowę o świadczenie usług doradczych i wsparcia z osobą posiadającą doświadczenie w zakresie inwestycji deweloperskich, której przedmiotem jest zwiększenia potencjału inwestycyjnego tych nieruchomości. Osoba ta zajmuje się wyłącznie wskazanymi wyżej nieruchomościami gruntowymi, w tym umowami najmu części gruntów zawartymi z podmiotami trzecimi świadczącymi usługi parkingowe.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania wskazał Pan:
1. Czy opisane we wniosku nieruchomości gruntowe nabyte przez Pana w celach inwestycyjnych również będą przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji w ramach przekazywanego jej „Zespołu Składników”, czy też są wyłączone z przedmiotu darowizny?
Odpowiedź: Nieruchomości gruntowe nabyte w celach inwestycyjnych będą wyłączone z przedmiotu darowizny.
2. Czy przekazywany przez Pana „Zespół Składników” stanowi cały majątek Pana jednoosobowej działalności gospodarczej i w związku z tym jego wniesienie do Fundacji będzie się wiązało z zakończeniem prowadzenia przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej?
Odpowiedź: Przekazywany przez Pana „Zespół Składników” nie stanowi całego majątku Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, w związku z wyłączeniem z niego nieruchomości gruntowych nabytych w celach inwestycyjnych. Zatem wniesienie „Zespołu Składników” do Fundacji nie będzie się wiązało z zakończeniem prowadzenia przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej.
3. Czy też po dokonaniu przeniesienia „Zespołu Składników” do Fundacji pozostaną u Pana inne składniki (jakie?), za pomocą których będzie Pan prowadził nadal działalność, jeśli tak, to w jakim zakresie?
Odpowiedź: Z uwagi na wyłączenie z przedmiotu darowizny nieruchomości gruntowych nabytych w celach inwestycyjnych i pozostawienie ich w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, działalność ta będzie kontynuowana w odniesieniu do tych nieruchomości gruntowych. Po dokonaniu przeniesienia „Zespołu Składników” do Fundacji majątek jednoosobowej działalności gospodarczej będą stanowiły grunty nabyte w celach inwestycyjnych.
4. Czy przenoszony do Fundacji „Zespół Składników” będzie na dzień darowizny wyodrębniony w Pana istniejącym przedsiębiorstwie na płaszczyźnie:
a) organizacyjnej, tj. czy będzie wyodrębniony na podstawie regulaminu, statutu, innego aktu (w czym to wyodrębnienie będzie się przejawiało, proszę opisać)?
b) finansowej, tj. czy będzie posiadał samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej przez Pana ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego? (w czym to wyodrębnienie będzie się przejawiało, proszę opisać)?
c) funkcjonalnej, tj. czy będzie stanowił na dzień przeniesienia potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze (w czym to wyodrębnienie będzie się przejawiało, proszę opisać)?
Odpowiedź: Umowa darowizny będzie przewidywała wniesienie do Fundacji całego Zespołu Składników za wyjątkiem nieruchomości gruntowych przeznaczonych na cele inwestycyjne. Wyodrębnienie nastąpi wprost w umowie darowizny, poprzez wyłączenie z jej przedmiotu nieruchomości gruntowych wraz z umową o świadczenie usług doradczych i wsparcia zawartą z osobą, posiadającą doświadczenie w zakresie inwestycji deweloperskich, której przedmiotem jest zwiększenia potencjału inwestycyjnego tych nieruchomości. Zatem to nieruchomości gruntowe zakupione w celach inwestycyjnych będą podlegały wyodrębnieniu od Zespołu Składników, za pomocą których prowadzona jest działalność w zakresie wynajmu nieruchomości, a nie odwrotnie.
Z uwagi na prowadzenie księgi przychodów i rozchodów określenie wyniku finansowego będzie wymagało wprowadzenia dodatkowej ewidencji.
Zespół Składników na dzień przeniesienia będzie stanowił niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze z uwagi na fakt, iż w porównaniu z dotychczasową działalnością wyodrębnione z niego zostaną wyłącznie nieruchomości gruntowe wraz z umową o świadczenie usług doradczych i wsparcia (zawartą z osobą, posiadającą doświadczenie w zakresie inwestycji deweloperskich, której przedmiotem jest zwiększenia potencjału inwestycyjnego tych nieruchomości) co nie wpływa negatywnie na możliwość kontynuacji działalności w zakresie wynajmu nieruchomości prowadzonej przez Pana.
5. Czy na moment przeniesienia do Fundacji „Zespół Składników” związany z wydzieloną częścią Pana przedsiębiorstwa będzie posiadał potencjalną zdolność do samodzielnego funkcjonowania w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (tj. wynajem nieruchomości)?
Odpowiedź: Zespół Składników związany z wydzieloną częścią przedsiębiorstwa będzie posiadał zdolność do samodzielnego funkcjonowania w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (tj. wynajem nieruchomości).
6. Czy na dzień planowanej darowizny Fundacja ma zamiar kontynuowania działalności gospodarczej w takim zakresie, jak prowadzi ją Pan (wynajem nieruchomości) przy pomocy Zespołu Składników będących przedmiotem darowizny?
Odpowiedź: Na dzień planowanej darowizny Fundacja ma zamiar kontynuowania działalności gospodarczej w takim zakresie, przy pomocy Zespołu Składników będących przedmiotem darowizny.
7. Czy na dzień planowanej darowizny Fundacja będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności gospodarczej wyłącznie w oparciu o nabyty od Pana Zespół Składników będący przedmiotem transakcji bez konieczności angażowania innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia nowych umów)?, jeśli Fundacja będzie musiała takie działania podjąć, to należy je wskazać i opisać.
Odpowiedź: Fundacja będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o nabyty Zespół Składników, przy czym konieczne będzie podjęcie dodatkowych działań prawnych takich jak np. cesja praw i obowiązków z polis ubezpieczeniowych na Fundację, zawiadomienie najemców o zmianie wynajmującego, aneksowanie dotychczasowych umów zawartych z dostawcami usług na rzecz Wnioskodawcy. Nie da się również wykluczyć sytuacji, w której konieczne będzie zawarcie nowej umowy z tym samym dostawcą usług, np. dostawcą mediów.
Pytania
1)Czy opisany we wniosku Zespół Składników będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu Ustawy o VAT i czy w związku z tym darowizna Zespołu Składników przez Wnioskodawcę do Fundacji będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT jako transakcja zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa?
2)Czy w sytuacji darowizny przez Wnioskodawcę Zespołu Składników do Fundacji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty, o której mowa w art. 91 ust. 1-8 Ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, przepisów Ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej jako „ZCP”). Jak wskazuje się w doktrynie prawa podatkowego oraz w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej. Ze względu na szczególny charakter art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle. Oznacza to, że ww. przepis ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Z kolei działalność fundacji rodzinnej reguluje ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.), zwanej dalej ustawą o fundacji rodzinnej.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów, a Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej stanowi, iż Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia,
2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie,
3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach,
4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze,
5)udzielania pożyczek:
a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c)beneficjentom;
6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej
7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8)gospodarki leśnej.
Fundacja rodzinna tworzona jest w celu gromadzenia majątku rodzinnego przedsiębiorstwa, zarządzania nim oraz zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów tej fundacji. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji, dodatkowo przepisy ustawy o fundacji rodzinnej określają również zakres w jakim fundacja może prowadzić działalność gospodarczą. Gdy fundacja rodzinna będzie wykonywać czynności wpisujące się w definicję dostawy towarów czy świadczenia usług - w rozumieniu art. 5 ustawy o VAT - może być uznana za podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą, tak jak każda inna osoba prawna i na takich samych zasadach.
W objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów z 18 grudnia 2018 r. wskazano, iż przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za (i) przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT czy też (ii) zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT uwzględnić należy następujące okoliczności:
1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Zgodnie z objaśnieniami dla prawidłowej kwalifikacji transakcji w tym zakresie należy ocenić czy zespół składników majątkowych stanowiący przedsiębiorstwo lub ZCP zawiera składniki pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej realizowanej uprzednio przez zbywcę bez konieczności angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.
Zgodnie z doktryną podatkową okoliczność, że ZCP tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze. Innymi słowy, realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy. Owa „niezależność prowadzenia działalności gospodarczej” powinna być więc rozumiana w ten sposób, że „zespół składników majątkowych” posiada zdolność do prowadzenia takiej działalności w sytuacji, gdy stanowi konglomerat, który sam w sobie, bez uzupełniania go o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa nabywcy) zdolny jest do prowadzenia działalności. W takiej sytuacji można go uznać za ZCP.
Nie chodzi tu o zespół składników majątkowych, które po włączeniu do majątku nabywcy i podjęciu określonych działań (np. zawarciu umów najmu, zatrudnieniu lub wydzieleniu grupy pracowników do obsługi tej działalności) będą mogły funkcjonować jako niezależny zakład (dział, wydział itp.), a o przekazanie takiego zespołu składników majątkowych, który już jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w takim charakterze.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 zdanie drugie Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe wskazuje się, że: „najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, gdyż wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to, czy przedmiot najmu stanowi składnik majątkowy w prowadzonej działalności gospodarczej przez podatnika czy też stanowi jego majątek osobisty” (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 2 lutego 2023 r. 0114-KDIP1-1.4012.656.2022.2.MM).
Mając na względzie powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, Zespół Składników wniesiony do Fundacji umożliwi kontynuowanie jego dotychczasowej działalności.
Zespół Składników składa się z kompleksu materialnych i niematerialnych składników, które są zdolne do realizacji zadań profesjonalnej działalności w zakresie wynajmu nieruchomości komercyjnych i zarządzania nimi. Podkreślenia wymaga fakt, iż prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów najmu lokali komercyjnych (w tym m.in. zobowiązania Wnioskodawcy do zwrotu kaucji wpłaconych przez najemców po zakończeniu umowy) przejdą z mocy prawa na Fundację. Fundacja nie będzie musiała angażować żadnych dodatkowych składników majątku w celu kontynuacji działalności w dotychczasowym zakresie. Z uwagi na wniesienie do Fundacji obu umów zlecenia dotyczących obsługi nieruchomości, Fundacja będzie miała możliwość kontynuacji dotychczasowej działalności Wnioskodawcy bez konieczności zatrudniania nowych osób.
W opinii Wnioskodawcy, na zdolność kontynuacji działalności gospodarczej w zakresie wynajmu nieruchomości komercyjnych i zarządzania nimi nie wypłynie wyłączenie z darowizny składników w postaci nieruchomości gruntowych, ponieważ nieruchomości te zostały zakupione nie w celu wynajmu, ale w celu ich sprzedaży bądź wybudowania na nich budynków. Nieruchomości te stanowią zatem odrębną kategorię składników, a wynajem ich części podmiotom świadczącym usługi parkingowe jest rozwiązaniem czasowym przed podjęciem decyzji co do dalszych losów inwestycji. O odrębności tych składników świadczy fakt, zawarcia przez Wnioskodawcę odrębnej umowy o świadczenie usług (innych niż zarządzanie lokalami użytkowymi i ich komercjalizacja) polegających na zwiększeniu potencjału inwestycyjnego nieruchomości gruntowych, z osobą posiadającą odpowiednie doświadczenie.
Zatem wyłączenie z wniesienia do Fundacji nieruchomości gruntowych pozostaje bez wpływu na możliwości prowadzenia przez Fundację działalności w zakresie najmu nieruchomości komercyjnych i zarządzania nimi i w żaden sposób jej nie ogranicza.
W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, Zespół składników jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w profesjonalnym obrocie gospodarczym bez konieczności uzupełniania go o jakiekolwiek dodatkowe elementy.
W odniesieniu natomiast do przesłanki zamiaru kontynuowania dotychczasowej działalności gospodarczej należy podkreślić, iż zamiarem Fundatora jest by Fundacja nieprzerwanie kontynuowała działalność prowadzoną dotychczas przez niego przy pomocy Zespołu Składników, tj. działalność gospodarczą polegającą na wynajmie nieruchomości komercyjnych. Działalność w zakresie wynajmu nieruchomości została wskazana w statucie Fundacji jako jeden z przedmiotów jej działalności. Co również istotne, działalność gospodarcza w zakresie wynajmu nieruchomości zaliczana jest zgodnie z art. 5 Ustawy o Fundacji rodzinnej do tzw. dozwolonej działalności gospodarczej, którą mogą prowadzić fundacje rodzinne.
Wobec powyższego, w opinii Wnioskodawcy, przesłanka dotycząca zamiaru i faktycznej możliwości kontynuowania dotychczasowej działalności zostanie spełniona, a co za tym idzie Zespół Składników opisany w niniejszym wniosku stanowi ZCP w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT. Zatem darowizna Zespołu Składników do Fundacji będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT.
W art. 91 Ustawy o VAT opisane zostały zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku VAT naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do jej dokonania. Obowiązek korekty podatku VAT naliczonego występuje w przypadku zmiany struktury sprzedaży albo ze względu na zmianę pierwotnego przeznaczenia towaru lub usługi.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 Ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 Ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.
W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Szczegółowy sposób dokonywania korekty został natomiast określony w art. 91 ust. 3-9 Ustawy o VAT.
Jak wynika z art. 91 ust. 9 Ustawy o VAT, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że: „W sposób szczególny - w zakresie obowiązków związanych z korektami podatku odliczonego - potraktowany został przypadek, gdy następuje zbycie przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części (do 30 listopada 2008 r. - wyodrębnionego oddziału tego przedsiębiorstwa). Ustawa przyjmuje wówczas, że obowiązki związane z korektą przechodzą na nabywcę przedsiębiorstwa czy też zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVII, Warszawa 2023, art. 91). J. Matarewicz podkreśla również, że: „Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinno być neutralne na gruncie VAT.
Przeniesienie całości lub części majątku przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu VAT, na zbywcę i nabywcę zaś należy patrzeć pod kątem VAT transparentnie, tzn. zbywca ma prawo odliczyć VAT naliczony przy zakupie towarów i usług związanych z przenoszoną całością, o ile nabywca wykorzysta je do wykonywania czynności opodatkowanych.
Tym samym w przypadku zmiany przeznaczenia środka trwałego ewentualnej korekty VAT naliczonego w pierwotnej fakturze dokumentującej dostawę towarów (w tym także wydanie przedmiotu leasingu finansowego) dokonuje nabywca przedsiębiorstwa (art. 91 ust. 9 ustawy o VAT) [...] W konsekwencji aport przedsiębiorstwa obejmującego np. przede wszystkim maszyny, dokonany w 5-letnim okresie korekty (zgodnie z art. 9l ust. 2 ustawy o VAT okres korekty VAT naliczonego dla środków trwałych innych niż nieruchomości wynosi 5 lat), jest neutralny na gruncie VAT. W takim przypadku nowy nabywca wstępuje w prawa zbywcy przedsiębiorstwa i z punktu widzenia przepisów o VAT nie istnieje potrzeba korekty podstawy opodatkowania faktur pierwotnych wystawionych na pierwszego właściciela/leasingobiorcę” (J. Matarewicz [w:] Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 91).
Mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego oraz argumentację opisaną we własnym stanowisku Wnioskodawcy do pytania pierwszego, w ocenie Wnioskodawcy Zespół Składników, który będzie przedmiotem darowizny do Fundacji stanowi ZCP w rozumieniu Ustawy o VAT.
Skoro przedmiotem zbycia będzie ZCP, to Wnioskodawca jako zbywca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty wcześniej odliczonego VAT, ponieważ zgodnie z art. 91 ust. 9 Ustawy o VAT, obowiązek ewentualnego dokonania korekty będzie ciążyć na nabywcy przedsiębiorstwa, tj. Fundacji. Obowiązek korekty po stronie Fundacji może powstać wówczas, gdyby Fundacja przeznaczyła otrzymane aktywa do działalności zwolnionej lub niepodlegającej podatkowi od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).
Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
W wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 79/17, który choć dotyczył ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, NSA przedstawił wskazówki, co należy rozumieć jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że definicja tego pojęcia jest identyczna w dwóch podatkach (podatku VAT i podatku dochodowym od osób prawnych). I tak:
1)w przypadku wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć m.in. na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze;
2)wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań. Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki majątkowe materialne i niematerialne, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa. Przy ocenie wyodrębnienia określonych składników majątkowych pod uwagę należy brać sytuację istniejącą w podmiocie wnoszącym wkład, w którym winny one stanowić pewną całość.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:
1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:
„(…) celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.”
W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
W tym miejscu należy ponadto zwrócić uwagę na przepisy dotyczące działalności fundacji rodzinnej, która uregulowana została w ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.), zwanej dalej ustawą o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5)udzielania pożyczek:
a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c)beneficjentom;
6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8)gospodarki leśnej.
Stosownie do art. 17 ww. ustawy:
Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
W złożonym wniosku wskazał Pan, że:
- prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości,
- powołał Pan Fundację rodzinną, która aktualnie jest w organizacji, do której zamierza Pan nieodpłatnie w drodze darowizny wnieść Zespół Składników służących do prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wynajmem nieruchomości, tj.:
- kilkanaście lokali użytkowych wynajmowanych przez Fundatora na podstawie umów najmu komercyjnego;
- lokale użytkowe zakupione z zamiarem wynajmu komercyjnego, do których Fundator poszukuje najemców;
- samochód osobowy i samochód dostawczy;
- sprzęt komputerowy oraz pozostałe wyposażenie służące do prowadzenia działalności gospodarczej;
- środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych;
- prawa i obowiązki oraz wierzytelności i zobowiązania wynikające z umów najmu komercyjnego nieruchomości oraz umów zlecenia;
- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu komercyjnego nieruchomości, dokumentacja podatkowo-księgowa itp.;
- aktywa w postaci wkładów na lokale użytkowe w trakcie budowy, które to lokale Fundator po oddaniu ich do użytkowania i przeniesieniu na niego własności zamierza wynająć;
- Fundacja wstąpi w stosunek najmu w Pana miejsce, tj. wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, w tym będzie zobowiązana do zwrotu kaucji wpłaconych przez najemców po zakończeniu poszczególnych umów najmu;
- zatrudnia Pan dwie osoby na umowę zlecenie, które to umowy zostaną wniesione do Fundacji i będą kontynuowane.
Przekazanie składników majątkowych na rzecz Fundacji rodzinnej nie będzie wiązało się z zakończeniem prowadzenia przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, bowiem posiada Pan jeszcze nieruchomości gruntowe, które zostały nabyte przez Pana w celach inwestycyjnych i które nie będą przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji. Przekazywany przez Pana „Zespół Składników” nie stanowi całego majątku Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Z uwagi na wyłączenie z przedmiotu darowizny nieruchomości gruntowych nabytych w celach inwestycyjnych i pozostawienie ich w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, działalność ta będzie kontynuowana w odniesieniu do tych nieruchomości gruntowych. Po dokonaniu przeniesienia „Zespołu Składników” do Fundacji majątek jednoosobowej działalności gospodarczej będą stanowiły więc grunty nabyte w celach inwestycyjnych.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności tego, czy przekazywany nieodpłatnie w drodze darowizny Zespół Składników związanych z prowadzoną przez Pana działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości (oprócz nabytych nieruchomości gruntowych w celach inwestycyjnych) będzie stanowił zorganizowaną części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i w związku z tym, czy darowizna ta będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że opisany Zespół Składników będący przedmiotem darowizny do Fundacji rodzinnej będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ na dzień tej transakcji odznaczał się będzie odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Jak bowiem wskazał Pan we wniosku przedmiot darowizny będzie obejmował cały Zespół składników przypisanych w Pana przedsiębiorstwie do działalności związanej z najmem nieruchomości. Zespół Składników w momencie darowizny będzie formalnie wyodrębniony w umowie darowizny i będzie stanowił niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze. W swojej działalności prowadzi Pan księgi przychodów i rozchodów, na podstawie których i w oparciu o dodatkową ewidencję będzie możliwe przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, czego efektem jest przekazanie jako elementu Zespołu Składników wymienionych w Umowie darowizny praw i obowiązków oraz wierzytelności i zobowiązań wynikających z umów najmu komercyjnego nieruchomości oraz umów zlecenia. W związku z darowizną do Fundacji przejdą pracownicy zatrudnieni u Pana na umowy zlecenia. Zespół Składników związany z wydzieloną częścią przedsiębiorstwa będzie posiadał zdolność do samodzielnego funkcjonowania w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (wynajem nieruchomości). W skład zespołu składników będących przedmiotem darowizny na rzecz Fundacji rodzinnej wchodzić będą również zobowiązania.
Ponadto, na dzień planowanej darowizny Fundacja ma zamiar kontynuowania działalności gospodarczej, przy pomocy Zespołu Składników będących przedmiotem darowizny i będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o nabyty Zespół Składników, przy czym może być konieczne podjęcie przez Fundację dodatkowych działań takich jak np. cesja praw i obowiązków z polis ubezpieczeniowych na Fundację, zawiadomienie najemców o zmianie wynajmującego, aneksowanie dotychczasowych umów zawartych przez Fundatora z dostawcami usług (w tym mediów). Powyższe nie powinno jednak wpływać na kwalifikację darowizny Zespołu Składników do Fundacji jako zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, bowiem ważne jest by nabywca mógł kontynuować działalność gospodarczą w oparciu o składniki materialne będące przedmiotem danej transakcji – co ma miejsce w opisanym przypadku.
Tym samym uznać należy, że przedmiot darowizny, tj. opisany Zespół Składników przyporządkowany do działalności w zakresie najmu nieruchomości będzie stanowił w chwili wniesienia do Fundacji rodzinnej zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w związku z tym czynność wniesienia tego majątku w drodze darowizny, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji Pana stanowisko, zgodnie z którym przedmiot planowanego przeniesienia do Fundacji rodzinnej będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a tym samym jego nieodpłatne przekazanie Fundacji rodzinnej będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, uznaję za prawidłowe.
Pana wątpliwości w sprawie dotyczą również kwestii obowiązku dokonania przez Pana korekty podatku VAT, o której mowa w art. 91 ust. 1-8 ustawy.
Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do jej dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy:
Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
Na podstawie art. 91 ust. 2 ustawy:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym, że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Szczegółowy sposób dokonywania korekty określa art. 91 ust. 3-9 ustawy.
Stosownie do art. 91 ust. 9 ustawy:
W przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Analiza przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro – jak rozstrzygnięto w niniejszej interpretacji – przedmiotem zbycia będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, to w związku z tą czynnością Pan jako zbywca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty wcześniej odliczonego podatku, ponieważ zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy obowiązek ewentualnego dokonania korekty będzie ciążyć na nabywcy przedsiębiorstwa (na Fundacji rodzinnej).
Podsumowując, darowizna zespołu składników, stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa do fundacji rodzinnej nie spowoduje po Pana stronie konieczności dokonywania korekty podatku, o której mowa w art. 91 ustawy.
Tym samym, Pana stanowisko, zgodnie z którym Pan jako zbywca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty wcześniej odliczonego VAT, ponieważ zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy, obowiązek ewentualnego dokonania korekty będzie ciążyć na nabywcy przedsiębiorstwa, tj. Fundacji, uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.