Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe w części prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania że:
-przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu - pytanie nr 1 - jest nieprawidłowe.
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT oraz dla ważności tego oświadczenia, oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca - pytanie nr 3 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT - pytanie nr 4 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, to zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT - pytanie nr 5 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT) - pytanie nr 6 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej) - pytanie nr 7 - jest prawidłowe
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek wspólny z 27 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie uznania, że:
-przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu - pytanie nr 1;
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za prawidłowe, Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych - pytanie nr 2;
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT oraz dla ważności tego oświadczenia, oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca - pytanie nr 3;
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT - pytanie nr 4;
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, to zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT - pytanie nr 5;
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT) – pytanie nr 6
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej) – pytanie nr 7
wpłynął 29 września 2024 r. Uzupełnili go Państwo pismami z 10 października 2024 r. (wpływ 15 października 2024 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
Zainteresowany będący stroną postępowania: X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Zainteresowany niebędący stroną postępowania: Y Spółka akcyjna
Opis zdarzenia przyszłego ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku
Przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego jest potwierdzenie konsekwencji podatkowych na gruncie podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych planowanej sprzedaży zorganizowanego zespołu aktywów (które zostały objęte wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży złożonym do Sądu Upadłościowego - Sądu Rejonowego (…), dalej: „Sąd Upadłościowy”, w postępowaniu o ogłoszenie upadłości dłużnika, Y S.A., sygn. akt (…), jako „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, dalej: „Kodeks cywilny”), składających się na zakład produkcyjny zlokalizowany w (…) (dalej: „Transakcja”).
Sprzedaż ma zostać dokonana pomiędzy przyszłym Syndykiem masy upadłości Y S.A. w upadłości jako sprzedawcą (dalej: „Sprzedawca”) oraz X spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) jako nabywcą (dalej: „Nabywca”).
Przedmiotowa Transakcja ma zostać przeprowadzona w trybie przygotowanej likwidacji (tzw. pre-pack) w ramach przyszłego postępowania upadłościowego prowadzonego dla Y S.A. (dalej: „Dłużnik” oraz łącznie z Nabywcą: „Wnioskodawcy”) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2022, poz. 1520, z późn. zm., dalej: „Prawo upadłościowe”). Zgodnie z artykułem 56e ust. 1 i art. 160 ust. 1 Prawa upadłościowego, Nabywca planuje zawrzeć umowę sprzedaży ze Sprzedawcą na warunkach określonych we Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa Dłużnika, które - jak się planuje - mają zostać zatwierdzone przez Sąd Upadłościowy w ramach toczącego się obecnie postępowania o ogłoszenie upadłości Dłużnika, sygn. akt (…).
W tym zakresie Dłużnik złożył 12 lipca 2024 roku do Sądu Upadłościowego wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa Dłużnika w postępowaniu o ogłoszenie upadłości Dłużnika, sygn. akt (…) („Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży”). Zgodnie z Wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży, przedmiotem sprzedaży ma być zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego tj. przedsiębiorstwo Dłużnika. We Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży określono także na podstawie art. 552 in fine Kodeksu cywilnego aktywa wyłączone ze sprzedaży w ramach Transakcji (zostaną one opisane poniżej) oraz m.in. wskazano cenę sprzedaży netto i osobę Nabywcy.
Tryb przygotowanej likwidacji regulowany jest w art. 56a i nast. Prawa upadłościowego oraz polega na sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego (lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa) na warunkach określonych we wniosku złożonym do sądu upadłościowego w postępowaniu o ogłoszenie upadłości i zatwierdzonych przez sąd upadłościowy wraz z ogłoszeniem upadłości. Celem przygotowanej likwidacji jest szybsza likwidacja majątku upadłego i zaspokojenie jego wierzycieli oraz znaczne skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego i zmniejszenie kosztów tego postępowania aniżeli w postepowaniu upadłościowym toczącym się na zasadach ogólnych.
Należy podkreślić, że ilekroć w ramach niniejszego wniosku Wnioskodawcy wskazują, że zgodnie z Wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedmiotem sprzedaży będzie „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 551 w zw. z art. 552 Kodeksu cywilnego, nie oznacza to złożenia oświadczenia (zadeklarowania) przez Wnioskodawców w ramach opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego niniejszego wniosku o wydanie interpretacji, że przedmiotem transakcji będzie „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowana część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o podatku od towarów i usług. Pojęcia te użyte w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego odnoszą się wyłącznie do sposobu określenia przedmiotu transakcji na potrzeby postępowania o ogłoszenie upadłości i postępowania upadłościowego, prowadzonych na podstawie innych niż podatkowe przepisów prawa. Nie można bowiem w tym miejscu pominąć faktu, że prawo podatkowe charakteryzuje pewna autonomia względem innych gałęzi prawa. Jest to w szczególności istotne w przypadku Ustawy o podatku od towarów i usług, której przepisy są zharmonizowane na poziomie Unii Europejskiej i znajdują podstawę w odpowiednich źródłach prawa unijnego. W kontekście prawa podatkowego kwestia uznania aktywów przenoszonych w ramach Transakcji za „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” jest, w istocie, przedmiotem pytania zadanego w ramach niniejszego wniosku i jest zagadnieniem z zakresu interpretacji przepisów prawa podatkowego, która wymaga rozstrzygnięcia w drodze wydania indywidualnej interpretacji. Wnioskodawcy nie przesądzają w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego czy przenoszony zespół aktywów stanowi „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” dla celów prawa podatkowego.
W celu wykonania postanowienia Sądu Upadłościowego zatwierdzającego - jak się planuje - warunki sprzedaży przedsiębiorstwa Dłużnika, określone we Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży, niezbędne będzie zawarcie umowy sprzedaży pomiędzy Sprzedawcą a Nabywcą.
W dalszej części opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) zostaną szczegółowo opisane informacje dotyczące Dłużnika oraz Nabywcy, zakresu składników majątkowych objętych planowaną, przedmiotową Transakcją, jak również statusu nieruchomości, których własność lub prawo użytkowania wieczystego wchodzą w skład przedmiotu Transakcji. Na obecnym etapie nie znane są jeszcze informacje na temat Sprzedawcy, gdyż - jak się planuje - do wyznaczenia przez Sąd Upadłościowy osoby syndyka masy upadłości Dłużnika dojdzie dopiero z chwilą ogłoszenia upadłości Dłużnika i zatwierdzenia warunków sprzedaży przedsiębiorstwa Dłużnika, określonych we Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży (kwestia ta powinna pozostawać jednak bez znaczenia dla możliwości wydania interpretacji).
2. Dłużnik
Dłużnik jest spółką akcyjną z siedzibą w (…), pod adresem (…), oraz został wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 2 października 2001 r. pod numerem KRS (…). Wcześniej Dłużnik podlegał rejestracji w Rejestrze Handlowym, (…) prowadzonym przez Sąd Rejonowy (…).
Na datę złożenia niniejszego wniosku Dłużnik jest zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce pod numerem NIP: (…). Należy przyjąć, że Dłużnik będzie zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce również na dzień planowanej Transakcji.
Dłużnik jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowych oraz właścicielem posadowionych na nich budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z gruntem, objętych księgami wieczystymi KW (…), stanowiących działki gruntu nr: (...)o łącznej powierzchni 3,2298 ha, położonych (…). Teren nieruchomości jest ogrodzony siatką ogrodzeniową. W skład ogrodzenia wchodzą dwie bramy wjazdowe.
Działki gruntu nr (…) przylegają do siebie i są wspólnie zagospodarowane. Na działkach tych znajduje się duży zakład produkcyjny w branży (…) o zabudowie przemysłowej: zespół budynków produkcyjno-magazynowych z zapleczem socjalno-biurowym, napowietrzne instalacje technologiczne ze zbiornikami stalowymi z wannami wychwytowymi do magazynowania płynów, estakady z rurociągami technologicznymi oraz zadaszone miejsce do rozładunku cystern. Na zapleczu zabudowy posadowiona jest wolnostojąca wiata magazynowa i wolnostojąca wiata magazynowa namiotowa oraz urządzony jest plac składowania materiałów i parking dla samochodów ciężarowych. Na terenie zakładu znajduje się także bardzo obszerny majątek ruchomy przeznaczony do działalności w zakresie produkcji, konfekcjonowania i magazynowania oraz składający się na laboratorium i część socjalno-biurową.
Na działce gruntu nr (…) znajduje się również murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem o konstrukcji drewnianej, który w przeszłości miał funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany.
Teren nieruchomości jest też w części utwardzony kostką brukową oraz płytami betonowymi drogi. Żadna z działek gruntu nie pozostaje niezabudowana (w takim znaczeniu, że nie znajduje się na niej żaden budynek ani żadna budowla).
Działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w ww. zakładzie produkcyjnym została zaprzestana. Przedmiotem działalności Dłużnika była działalność gospodarcza w przedmiocie produkcji wyrobów (…), w tym produkcji (…). Dłużnik nadal zatrudnia pracowników (zarówno produkcyjnych, jak również nieprodukcyjnych). Na dzień Transakcji Dłużnik będzie zatrudniał najprawdopodobniej około 31 pracowników, z którymi umowy zostaną przeniesione na Nabywcę.
Dnia 30 czerwca 2023 r. Dłużnik złożył do Sądu Upadłościowego wniosek o ogłoszenie upadłości. Następnie Dłużnik złożył dodatkowo 12 lipca 2024 roku do Sądu Upadłościowego wspomniany już wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa Dłużnika. Na datę złożenia niniejszego wniosku oba ww. wnioski nie zostały jeszcze rozpatrzone przez Sąd Upadłościowy.
Zgodnie z artykułem 56e ust. 1 i art. 160 ust. 1 Prawa upadłościowego, syndyk zawiera umowę sprzedaży na warunkach określonych w postanowieniu sądu upadłościowego o zatwierdzeniu warunków sprzedaży w imieniu własnym na rachunek upadłego. Stąd to syndyk masy upadłości : Y S.A. w upadłości jako Sprzedawca ma zawierać umowę sprzedaży na rachunek Dłużnika.
3. Nabywca
Nabywca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), oraz został wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 29 czerwca 2001 r. pod numerem (…). Wcześniej Nabywca podlegał rejestracji w Rejestrze Handlowym (…), prowadzonym przez Sąd Rejonowy (…).
Na datę złożenia niniejszego wniosku Nabywca jest zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce pod numerem NIP: (…) i będzie zarejestrowany dla celów VAT w dacie Transakcji.
4. Przedmiot (zakres) Transakcji
Jak wskazano powyżej, zgodnie z Wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży, przedmiotem Transakcji ma być przedsiębiorstwo, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego.
Przedmiot Transakcji został określony jako przedsiębiorstwo także w jego opisie i oszacowaniu z dnia 1 lipca 2024 r., sporządzonym na potrzeby Transakcji przez eksperta wpisanego na listy biegłych sądowych w zakresie wyceny, analizy, finansów, zarządzania, organizacji przedsiębiorstw w tym wyceny przedsiębiorstw i ich poszczególnych składników, ruchomości, należności oraz praw niematerialnych, analizy zdolności upadłościowej przy Sądzie Okręgowym w (…), w zakresie wyceny, analizy, finansów, zarządzania oraz organizacji przedsiębiorstw przy Sądzie Okręgowym w Płocku oraz w zakresie wyceny, analizy finansów, zarządzania oraz organizacji przedsiębiorstw w specjalności: wycena przedsiębiorstw oraz ich poszczególnych składników w szczególności ruchomości, należności oraz praw niematerialnych, analizy zdolności upadłościowej przy Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim (dalej: „Ekspert” oraz „Opis i Oszacowanie”).
Transakcja będzie obejmować w szczególności:
1. Prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących (…) („Grunty”).
2. Prawa własności posadowionych na Gruntach budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z Gruntem (opisanych szczegółowo poniżej), wraz z prawami z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z Gruntem.
W zakresie działek: (…) w skład zabudowy wchodzi 18 budynków dobudowanych do siebie (tworzących jedną bryłę architektoniczną) oraz 2 budynki wolnostojące (wiata magazynowa i budek stróżówki), które stanowią budynki w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. 2024 r. poz. 725 ze zm.; „Prawo budowlane”).
Należy wskazać, że budynki te są rozlokowane na poszczególnych ww. czerech działkach w taki sposób, że żadna z działek nie jest działką niezabudowaną budynkiem. Informacje dotyczące tych budynków istotne z punktu widzenia oceny zastosowania ew. zwolnień na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT (tj. kwestia niewykorzystywania tych budynków wyłącznie na potrzeby działalności zwolnionej z opodatkowania, kwestia oddania tych budynków do użytkowania oraz kwestia ponoszenia na nie nakładów w okresie 2 lat poprzedzających planowaną Transakcję) są analogiczne dla każdego z tych budynków i zostały opisane w dalszej części niniejszego wniosku.
Lista budynków została przedstawiona poniżej.
Lp. Nazwa Oznaczenie Rok bud. Położenie (nr działki):
1 |
Budynek magazynowy |
|||
2 |
Budynek produkcyjny |
|||
3 |
Budynek magazynowy |
|||
4 |
Budynek biurowo- socjalny |
|||
5 |
Budynek produkcyjny |
|||
6 |
Budynek magazynowy |
|||
7 |
Budynek produkcyjny |
|||
8 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
9 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
10 |
Budynek produkcyjny |
|||
11 |
Wiata magazynowa |
|||
12 |
Budynek prostownikowni |
|||
13 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
14 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
15 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
16 |
Budynek produkcyjny- część parterowa |
|||
Budynek produkcyjny - część piętrowa |
||||
17 |
Budynek produkcyjny opakowań |
|||
18 |
Budynek techniczny (pomieszczenia techniczne) |
|||
19 |
Budynek magazynowy |
|||
20 |
Stróżówka |
Ponadto, na działkach nr (…) zlokalizowane są obiekty, stanowiące budowle w rozumieniu Prawa budowlanego, takie jak w szczególności: zbiorniki nadziemne i podziemne, rurociągi techniczne i przemysłowe, instalacje przemysłowe, linie kablowe, wanny pod zbiorniki i rozładunek, tunele grzewcze, pompy, stacja transformatorowa, wagi samochodowe, a także utwardzona kostką brukową nawierzchnia oraz droga utwardzona płytami betonowymi.
Co więcej, na działce nr (…) znajduje się murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem o konstrukcji drewnianej, który w przeszłości pełnił funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany,
3. Prawa własności ruchomości znajdujących się na terenie zakładu Dłużnika (…) („Ruchomości”), wraz z prawami z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości Ruchomości oraz prawami z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…)zapisanych na nośnikach pamięci Ruchomości.
Na Ruchomości będą składały się w szczególności:
a. linie technologiczne do przetwórstwa (…) wraz z urządzeniami wspomagającymi i wyposażeniem,
b. linie technologiczne oraz urządzenia do rozlewania produktów płynnych (…),
c. linie do produkcji opakowań i konfekcjonowania,
d. tunele grzewcze, pompy,
e. maszyny, urządzenia i meble ogólnego zastosowania (np. wózki widłowe, wózki paletowe, drabiny, regały paletowe, regały niskiego i wysokiego składowania, klimatyzatory, wentylatory),
f. wyposażenie laboratorium,
g. umeblowanie i wyposażenie biura, pomieszczeń socjalnych, szatni i sali rehabilitacyjnej,
h. sprzęt elektroniczny i AGD (np. serwer, drukarki i urządzenia wielofunkcyjne, monitory, komputery stacjonarne, laptopy, telefony komórkowe, rzutnik, niszczarki, lodówki, zmywarka, ekspres do kawowy.
4. Prawa wynikające z następujących umów dotyczących zakładu Dłużnika (…)
(„Umowy wchodzące w skład Przedmiotu Sprzedaży”).
5. Umowy o pracę z pracownikami
(łącznie „Przedmiot Transakcji”).
Zgodnie z Wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży, w skład Przedmiotu Transakcji nie wejdą (gdyż zostaną one wyłączone na podstawie art. 552 Kodeksu cywilnego) następujące składniki przedsiębiorstwa Dłużnika:
1. Oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa przedsiębiorstwa) – (…) oraz Y wraz ze znakami słownymi i graficznymi,
2. Własność zapasów, w tym surowców, materiałów (między innymi materiałów reklamowych, technicznych i laboratoryjnych), opakowań, półproduktów i produkcji w toku, gotowych produktów, towarów i wyrobów,
3. Prawa wynikające z wszelkich innych umów niż Umowy wchodzące w skład Przedmiotu Sprzedaży,
4. Wierzytelności,
5. Wszelkie wartości niematerialne i prawne inne niż majątkowe prawa autorskie, prawa z licencji i prawa do wykonywania praw zależnych do projektów budynków, budowli i innych urządzeń trwale z nimi związanymi oraz prawa z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…) zapisanych na nośnikach pamięci Ruchomości, w tym:
- patenty i inne prawa własności przemysłowej,
- majątkowe prawa autorskie,
- znaki towarowe,
- certyfikaty ISO i raporty z audytów ISO,
- atesty i certyfikaty dla produktów, towarów i wyrobów,
- zaświadczenia składu produktów, towarów i wyrobów,
- sprawozdania i raporty z badania produktów, towarów i wyrobów,
- opinie i rekomendacje techniczne o produktach, towarach i wyrobach,
- domeny internetowe i strony internetowe,
- prawa z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań IMPULS i Remonty.
6. Tajemnice przedsiębiorstwa, w tym bazy odbiorców i możliwości realizowania kontraktów i zamówień z odbiorcami, wyniki prac badawczo-wdrożeniowych, oraz know-how (w szczególności o charakterze technicznym dotyczącym produkcji półproduktów, produktów, towarów i wyrobów),
7. Prawo własności lokalu mieszkalnego, objętego księgą wieczystą KW nr (…), położonego przy ul. (…), wraz z pełnym wyposażeniem i umeblowaniem tego lokalu, oraz udział w nieruchomości wspólnej oraz udział (…) w prawie własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działki o numerach: (…) i (…), objętej księgą wieczystą (…), położonej w (…) i udział 2/1290240 w prawie własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę o numerze (…), objętej księgą wieczystą (…), położonej w (…),
8. Środki pieniężne,
9. Księgi i dokumenty związane z wyłączonymi z przedmiotu sprzedaży składnikami przedsiębiorstwa Dłużnika,
10.instalacja fotowoltaiczna (…), która jest przedmiotem umowy leasingu (w ramach której Dłużnik jest leasingobiorcą) i której właścicielem nie jest Dłużnik (jest nim leasingodawca).
Dodatkowo, należy zaznaczyć że zgodnie z Prawem upadłościowym przedsiębiorstwo upadłego sprzedawane/nabywane jest w stanie wolnym od obciążeń, zaś jego nabywca nie odpowiada za zobowiązania upadłego; stąd też w ramach planowanej Transakcji nie dojdzie do przeniesienia na Nabywcę zobowiązań Dłużnika (za wyjątkiem ewentualnie obowiązków z umów za okres po dacie Transakcji, jeśli umowa sprzedaży będzie tak stanowiła; dotyczyć to może umów, z których prawa nabędzie Nabywca).
Wyodrębnienie Przedmiotu Transakcji
Zbywany zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika, który będzie przedmiotem planowanej Transakcji, nie będzie na dzień Transakcji wyodrębniony w przedsiębiorstwie Dłużnika na płaszczyźnie organizacyjnej jako dział, oddział, wydział na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu wewnętrznego. Zbywany zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika składa się jednak na wyodrębniony lokalizacyjnie zakład Dłużnika w (…).
W kontekście wyodrębnienia finansowego, jak wskazano powyżej działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w zakładzie produkcyjnym składającym się na Przedmiot Transakcji została zaprzestana, zatem nie będzie na dzień Transakcji generowała przepływów finansowych, które mogłyby zostać wyodrębnione w ewidencji księgowej/księgach rachunkowych. Przy czym, gdyby - teoretycznie - omawiany zespół składników majątkowych był wykorzystywany w prowadzonej przez Dłużnika (lub Sprzedawcę) działalności na dzień Transakcji, to od strony finansowej możliwe byłoby takie prowadzenie ewidencji księgowej / ksiąg rachunkowych, aby przypisywać przychody, koszty, zobowiązania i należności do składników majątku będących Przedmiotem Transakcji.
Zbywany zespół składników majątkowych przedsiębiorstwa Dłużnika, który będzie Przedmiotem Transakcji, na płaszczyźnie funkcjonalnej, stanowi określoną całość, bowiem służył do prowadzenia działalności gospodarczej w przedmiocie produkcji wyrobów (…). Działalność była prowadzona w wyodrębnionym lokalizacyjnie zakładzie w (…). Przedmiot Transakcji potencjalnie nadal może służyć do prowadzenia tej działalności (choć do jej wznowienia będzie wymagane podjęcie dodatkowych działań, opisanych poniżej), stąd chęć Nabywcy do jego kupna, o czym mowa w punkcie „Cel Transakcji” poniżej.
5. Cel Transakcji
Na dzień Transakcji Nabywca nie będzie miał faktycznej możliwości nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej przez Dłużnika, gdyż Dłużnik wstrzymał tą działalność przed ogłoszeniem upadłości.
Przedmiot sprzedaży będzie posiadał jednak potencjalną (możliwą) zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo/samodzielny podmiot gospodarczy realizujący określone zadania gospodarcze. Nabywca oświadcza, że nabywane od Sprzedawcy składniki mają służyć do kontunuowania (tj. wznowienia / podjęcia) działalności produkcyjnej i handlowej. Działalność ta zostanie kontynuowana (tj. wznowiona/podjęta) bezpośrednio przez Nabywcę.
Nabywca oświadcza, że działalność produkcyjna i handlowa w zakresie produkcji wyrobów (…) w oparciu o przedmiot Transakcji będzie możliwa dopiero po podjęciu określonych czynności o charakterze zarówno faktycznym (w szczególności w zakresie niezbędnym do ponownego uruchomienia maszyn i urządzeń) jak i prawnym (w szczególności zawarcie umów z dostawcami materiałów i odbiorcami produktów).
Według Nabywcy po podjęciu tych czynności działalność zakładów produkcyjnych w zakresie produkcji wyrobów (…) będzie możliwa do kontynuowania (tj. wznowienia/podjęcia) w miejscu ich dotychczasowego położenia i zasadniczo w oparciu o te same, nabywane składniki majątkowe.
6. Status działek gruntu oraz budynków i budowli składających się na przedmiot Transakcji (na potrzeby ewentualnej odpowiedzi na pytanie o zastosowanie zwolnienia z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 i pkt 10 Ustawy o VAT oraz prawa do rezygnacji z tego zwolnienia przez Wnioskodawców
Jak wskazano powyżej, na Przedmiot Transakcji będą składały się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawa własności posadowionych na nich budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z gruntem, objętych księgami wieczystymi KW nr (…), stanowiących działki gruntu nr (…). W skład Przedmiotu Transakcji nie wchodzą prawa własności żadnych nieruchomości gruntowych.
Nieruchomości są zabudowane przez duży zakład produkcyjny w branży (…) o zabudowie przemysłowej: zespół budynków produkcyjno-magazynowych z zapleczem socjalno-biurowym, napowietrzne instalacje technologiczne ze zbiornikami stalowymi z wannami wychwytowymi do magazynowania płynów, estakady z rurociągami technologicznymi oraz zadaszone miejsce do rozładunku cystern. Na zapleczu zabudowy posadowiony jest wolnostojąca wiata magazynowa i wolnostojąca wiata magazynowa namiotowa oraz urządzony jest plac składowania materiałów i parking dla samochodów ciężarowych. Na nieruchomości (…) znajduje się także murowany, dwukondygnacyjny budynek, który w przeszłości miał funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany.
Jak wskazano powyżej, działki są zabudowane wskazanymi powyżej obiektami w ten sposób, że żadna działka nie jest działką niezabudowaną jakimkolwiek budynkiem czy budowlą.
Znajdujące się na nieruchomościach budynki, budowle i urządzenia były wykorzystywane przez Dłużnika do wykonywania czynności opodatkowanych (na potrzeby oceny zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, Wnioskodawcy wskazują, że nie były one wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z podatku VAT).
Rozpoczęcie wykorzystywania tych obiektów do wykonywania czynności opodatkowanych, nastąpiło co najmniej 2 lata przed planowaną Transakcją. Jednocześnie, przyjmuje się, że przez ostatnie 2 lata przed planowaną Transakcją Dłużnik i Sprzedawca nie ponosili na budynki, budowle i urządzenia nakładów, które stanowiłyby ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych i które byłyby równe lub wyższe niż 30% ich wartości początkowej (na potrzeby oceny zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT).
Z tytułu nabycia/wybudowana budynków, budowli oraz urządzeń Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.
7. Pozostałe informacje
Transakcja sprzedaży zostanie przeprowadzona po cenie netto zatwierdzonej przez Sąd Upadłościowy.
W przypadku uznania w ramach niniejszej interpretacji, że przedmiotowa Transakcja nie podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie, że dostawa budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych stanowi dostawę zwolnioną z podatku VAT, z prawem stron transakcji do rezygnacji ze zwolnienia, strony rozważą złożenie oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia. W takim przypadku na dzień złożenia takiego oświadczenia zarówno Dłużnik, jak również Nabywca będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług i podatku od czynności cywilnoprawnych
1. Czy przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu?
2. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za prawidłowe, czy Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych?
3. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, czy sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT oraz czy Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT i czy dla ważności tego oświadczenia, oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca?
4. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, czy dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT?
5. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, czy zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT?
6. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, czy Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT)?
7. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, czy podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej)?
Stanowisko Wnioskodawców
1. Przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu.
2. Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych.
3. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT oraz Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT, przy czym dla ważności tego oświadczenia oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca.
4. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT.
5. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT.
6. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT).
7. Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej).
UZASADNIENIE
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1
Stanowisko Wnioskodawców: Przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu.
Przepisy mające zastosowanie w sprawie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jednocześnie przepisy art. 6 Ustawy o VAT wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów Ustawy o VAT. Na mocy art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Powyższy przepis stanowi implementację do polskiego porządku prawnego artykułu 19 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”). Zgodnie z tym przepisem, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu, do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego (akapit 1). W przypadkach, gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu (akapit 2).
Ani przepisy Dyrektywy VAT, ani Ustawy o VAT nie zawierają regulacji definiujących pojęcia: „przekazania całości lub części aktywów” (używanego w Dyrektywie VAT) czy też „przedsiębiorstwa” (używanego w Ustawie o VAT). Przepisy Ustawy o VAT definiują jedynie pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (definicja ta jest przedstawiona w dalszej części uzasadnienia).
Pojęcie „przekazania całości lub części aktywów” w rozumieniu Dyrektywy VAT
Na gruncie Dyrektywy VAT pojęcie „całości lub części aktywów” zostało poddane interpretacji m.in. w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever. W wyroku tym TSUE wskazał:
• Po pierwsze, że „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, iż obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą.
• Po drugie, że dla uznania określonej grupy składników będących przedmiotem transakcji za „przedsiębiorstwo” nie jest niezbędnym, aby przekazanie dotyczyło wszystkich aktywów sprzedawcy (w stanie faktycznym sprawy będącym przedmiotem wyroku TSUE z przedmiotu transakcji został wyłączony lokal, w którym zbywca prowadził działalność gospodarczą), pod warunkiem, iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.
Dokonując interpretacji omawianego pojęcia TSUE położył więc nacisk na aspekt funkcjonalny i wskazał, że warunkiem wyłączenia transakcji zbycia danego kompleksu składników z opodatkowania podatkiem VAT jest możliwość prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej przy wykorzystaniu tego kompleksu składników.
W początkowym okresie, wskazany powyżej wyrok był w praktyce interpretowany w ten sposób, że warunkiem uznania określonej grupy składników za przedsiębiorstwo jest także kontynuacja działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przez nabywcę składników. W najnowszym postanowieniu z dnia 23 stycznia 2023 r. o sygn. C-729/21 TSUE zaprzeczył jednak takiemu rozumieniu artykułu 19 Dyrektywy VAT. W postanowieniu tym TSUE (ustosunkowując się do następującej części uzasadnienia pytania prejudycjalnego: „Taka wykładnia prawa polskiego odpowiada wykładni art. 19 dyrektywy 2006/112 przyjętej przez Trybunał w wyrokach z dnia 27 listopada 2003 r, Zita Modes (C-497/01, EU:C:2003:644) i z dnia 10 listopada 2011 r., Schriever (C-444/10, EU:C:2011:724). Z wyroków tych wynika, że należy położyć nacisk na zdolność zbywanych składników materialnych i niematerialnych do umożliwienia samodzielnego kontynuowania działalności gospodarczej”.) wskazał że: „Artykuł 19 akapit pierwszy dyrektywy 2006/112 przewiduje ponadto, że należy uznać, iż „osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego”. Z jasnego brzmienia tego przepisu wynika, że wbrew temu, co sugeruje sąd odsyłający w treści pytania pierwszego, kontynuacja, o której mowa w pytaniu pierwszym, jest nie warunkiem jego stosowania, lecz konsekwencją okoliczności, że nie uważa się, iż dostawa miała miejsce (zob. Podobnie wyroki: z dnia 27 listopada 2003 r., Zita Modes, C-497/01, EU:C:2003:644, pkt 43; z dnia 19 grudnia 2018r., Mailat, C-17/18, EU:C:2018:1038, pkt 29)”.
TSUE wskazał więc w tym postanowieniu, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest jedynie konsekwencją nabycia przedsiębiorstwa, a nie bezwzględnym warunkiem uznania transakcji za przedsiębiorstwo. W niniejszej sprawie okoliczność ta jest istotna z tego względu, że - jak opisano w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wniosku - działalność Dłużnika w zakresie produkcji wyrobów (…) jest obecnie zaprzestana (natomiast zamiarem Nabywcy jest doprowadzenie do jej podjęcia/wznowienia na zasadach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego).
Pojęcie „przedsiębiorstwa” oraz „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” na gruncie Ustawy o VAT
Jak wskazano powyżej, przepisy Ustawy o VAT nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Przepisy definiują jedynie pojęcie „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. W tym zakresie, zgodnie z art. 2 pkt 27e Ustawy VAT, zorganizowana część przedsiębiorstwa oznacza organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Oznacza to, że na gruncie Ustawy VAT ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa mamy do czynienia, jeśli spełnione są łącznie następujące przesłanki: (1) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, (2) zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, (3) składniki są przeznaczone do realizacji konkretnych zadań gospodarczych, (4) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.
W opinii Wnioskodawców, interpretując pojęcie „przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT należy uwzględnić dwie kwestie. Po pierwsze można posiłkowo stosować definicję zawartą w art. 551 Kodeksu cywilnego oraz - dodatkowo - w okolicznościach takich, jak będąca przedmiotem niniejszego wniosku zasadne jest odwołanie się do przepisów Prawa upadłościowego. Po drugie, interpretując pojęcie „przedsiębiorstwa” należy uwzględniać aspekty funkcjonalne i za przedsiębiorstwo traktować takie składniki majątku, które są ze sobą ekonomicznie i funkcjonalnie powiązane w takim stopniu, że umożliwiają one samodzielne wykonywanie określonej działalności gospodarczej.
Przedmiot Transakcji w świetle art. 551 Kodeksu cywilnego oraz Prawa Upadłościowego.
Jeżeli chodzi o pierwszą kwestię, to zgodnie art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W kontekście powyższego należy wskazać, że we wskazanym w opisie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży, jako przedmiot sprzedaży, którego własność ma zostać przeniesiona na Nabywcę, określono „przedsiębiorstwo dłużnika, Y spółka akcyjna (...), będące zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny”, tj. obejmujące zarówno składniki materialne jak i niematerialne, które na moment sprzedaży do Nabywcy będą stanowiły zespół składników przeznaczonych do realizacji określonego celu gospodarczego. We Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży określono także na podstawie art. 552 in fine Kodeksu cywilnego aktywa wyłączone ze sprzedaży w ramach Transakcji oraz m.in. wskazano cenę sprzedaży netto i osobę Nabywcy.
Przedmiot Transakcji został określony jako przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego także w Opisie i Oszacowaniu, sporządzonym przez Eksperta na potrzeby przygotowanej likwidacji przedsiębiorstwa Dłużnika w postępowaniu upadłościowym.
Jednocześnie, ponieważ w przedstawionych okolicznościach sprawy mamy mieć do czynienia z przedsiębiorstwem będącym w upadłości i mającym podlegać sprzedaży w ramach przygotowanej likwidacji w postępowaniu upadłościowym, zasadnym jest odwołanie się także do przepisów Prawa upadłościowego. Zgodnie z art. 316 ust. 1 Prawa upadłościowego zasadą jest sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego jako całości, chyba że nie jest to możliwe. Przepis art. 318 ust. 1 Prawa upadłościowego określa z kolei, że jeżeli sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego jako całości nie jest możliwa ze względów ekonomicznych lub innych przyczyn, można sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Zgodnie zaś z art. 56a ww. ustawy, w postępowaniu o ogłoszenie upadłości uczestnik postępowania może złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa na rzecz nabywcy.
Przedmiot Transakcji w świetle „funkcjonalnej” definicji przedsiębiorstwa
Jednocześnie, jak wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie NSA, pojęcie przedsiębiorstwa zawarte w art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT należy interpretować nie tylko posiłkowo przez pryzmat art. 551 Kodeksu cywilnego, ale także należy je rozumieć w sposób funkcjonalny, tzn. analizując czy dany zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, obiektywnie pozwala na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, której służy (por. wyrok NSA z dnia 30 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 670/17, czy też wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1113/16).
W wyroku z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 955/12, NSA podniósł, iż tylko wówczas, gdy przekazywany zespół aktywów przedsiębiorstwa jest niewystarczający do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej (w oparciu o przekazane składniki majątkowe), czynność taka jest objęta podatkiem od towarów i usług.
Ponadto w wyroku z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11, NSA przyjął, że „przedsiębiorstwo” obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, bez względu na to, czy obejmuje on całość, czy jedynie część majątku określonego podmiotu. W podobnym duchu wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07, stwierdzając, że dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej.
Na podstawie uzasadnień zawartych w powyżej cytowanym orzecznictwie NSA można wskazać na następujące przesłanki, które są istotne dla oceny transakcji jako przedsiębiorstwa:
• Po pierwsze, muszą istnieć funkcjonalnie powiązane ze sobą składniki materialne i niematerialne, przeznaczone do realizacji określonych zadań/celów gospodarczych.
• Po drugie, przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że istotne jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw oraz rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
• Po trzecie, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład transakcji muszą umożliwić nabywcy prowadzenie działalności gospodarczej w ramach przedsiębiorstwa. Dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest więc przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na wykonywanie działalności gospodarczej;
• Po czwarte, określona transakcja stanowi zbycie przedsiębiorstwa, jeżeli istnieje zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.
W odniesieniu jednak do punktu czwartego, należy zastrzec, że traci on na aktualności, gdyż - jak wskazano powyżej - z najnowszego postanowienia TSUE wynika, że kontynuacja działalności nie jest bezwzględnym warunkiem uznania transakcji za zbycie przedsiębiorstwa, a jedynie konsekwencją zbycia przedsiębiorstwa.
W ocenie Wnioskodawców, w analizowanym przypadku dojdzie do sprzedaży przedsiębiorstwa w znaczeniu określonym powyżej.
Zdaniem Wnioskodawców składniki wchodzące w skład Przedmiotu Transakcji z uwagi na jego strukturę organizacyjną i przeznaczenie, stanowią samodzielną, funkcjonującą całość, zdolną do prowadzenia działalności gospodarczej, a tym samym wykazującą wszystkie cechy przedsiębiorstwa. Zbywany zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika wyodrębniony jest lokalizacyjnie, gdyż są to składniki obejmujące zasięgiem i zlokalizowane na terenie zakładu Dłużnika w (…).
Przede wszystkim, na przedmiot Transakcji będzie składał się obszerny zespół składników majątku nieruchomego i ruchomego Dłużnika oraz powiązane z tym majątkiem nieruchomym prawa z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości posadowionych na nich budynków, budowli i innych urządzeń oraz powiązanych z tymi ruchomościami prawami z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…) zapisanych na nośnikach pamięci ruchomości, a także prawa wynikające z określonych we Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży umów dotyczących zakładu Dłużnika, który to zespół majątku funkcjonował jako zakład produkcyjny służący do produkcji wyrobów (…). Nie są to „oderwane” od siebie składniki majątku, ale funkcjonalnie powiązana całość, dzięki której można zapewnić kompleksowy i prawidłowy przebieg całego procesu produkcyjnego wyrobów (…) oraz ich konfekcjonowania, wytwarzania opakowań i magazynowania. Całość nabywanych składników majątkowych jest więc ze sobą powiązana organizacyjnie i funkcjonalnie i po jej nabyciu umożliwia uruchomienie działalności polegającej na produkcji wyrobów (…). Dłużnik zatrudnia też pracowników, dla których zakład stanowi miejsce pracy. Transakcja będzie więc niewątpliwie obejmowała przeniesienie „minimum środków pozwalających na wykonywanie działalności gospodarczej”. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, zamiarem Nabywcy jest, aby działalność ta była podjęta (na zasadach opisanych w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego).
Zbywany zespół składników majątkowych przedsiębiorstwa Dłużnika, który będzie przedmiotem planowanej Transakcji, na płaszczyźnie funkcjonalnej będzie miał potencjalną (możliwą) zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze.
Co prawda, w specyficznych okolicznościach niniejszej sprawy (tj., jak wskazano, nabycie składników majątku ma dokonać się w ramach postępowania upadłościowego Dłużnika, a przed złożeniem Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży doszło do wstrzymania działalności przedsiębiorstwa Dłużnika) kontynuacja (w znaczeniu: podjęcie/wznowienie) prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej będzie wymagała dokonania określonych dodatkowych czynności prawnych (np. zawarcie umów z dostawcami materiałów i odbiorcami produktów) oraz faktycznych (np. uruchomienie maszyn oraz urządzeń składających się na zakłady produkcyjne). Należy jednak pamiętać, że sprawa dotyczy sprzedaży przedsiębiorstwa w upadłości. W sytuacji, gdy przedmiotem sprzedaży jest zespół składników majątkowych podmiotu będącego w upadłości, nie jest sytuacją wyjątkową czy też nadzwyczajną (a wręcz przeciwnie - często spotykaną) konieczność podejmowania dodatkowych działań w celu kontynuacji (tj. podjęcia/wznowienia) działalności. Oczywistym jest bowiem, że przedsiębiorstwa w upadłości wymagają - dla kontynuowania ich działalności - podejmowania prawnych lub faktycznych działań naprawczych.
Na dzień Transakcji wyraźnie wyodrębnione zostaną te składniki przedsiębiorstwa Dłużnika, które nie zostaną zbyte, zaś wszystkie pozostałe składniki przedsiębiorstwa Dłużnika będą przedmiotem Transakcji. Podstawę dla tego wyodrębnienia będzie stanowiło postanowienie Sądu Upadłościowego o zatwierdzeniu warunków sprzedaży. Należy wskazać, że pomimo wyłączenia zgodnie z Wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży niektórych aktywów z przedmiotu Transakcji (wymienionych we Wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży oraz w opisie zdarzenia przyszłego), zachowane zostaną w opinii Wnioskodawców związki funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi składnikami przedsiębiorstwa Dłużnika, umożliwiające Nabywcy kontynuację (tj. podjęcie/wznowienie) działalności gospodarczej prowadzonej (przed jej wstrzymaniem) przez Dłużnika. W opinii Eksperta wyrażonej w Opisie i Oszacowaniu ww. składniki przedsiębiorstwa Dłużnika wyłączone z Przedmiotu Transakcji nie są niezbędne do dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa oraz nieobjęcie ich Przedmiotem Transakcji nie będzie miało wpływu na dalsze funkcjonowanie Przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa.
Od strony formalnej, Przedmiot Transakcji nie będzie na dzień Transakcji wyodrębniony w przedsiębiorstwie Dłużnika na płaszczyźnie organizacyjnej jako dział, oddział, wydział na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu wewnętrznego. Wynika to jednak z tego, że jak ocenia Ekspert w Opisie i Oszacowaniu, nie jest funkcjonalnie możliwe wydzielenie żadnej „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” Dłużnika, w ramach przedsiębiorstwa Dłużnika, które stanowiłoby jego wewnętrzna część, stanowiłoby organizacyjnie wyodrębniony kompleks składników o materialnym i niematerialnym charakterze, a składniki te powiązane byłyby w funkcjonalny sposób, pozwalający na prowadzenie działalności gospodarczej.
Kryterium oceny wyodrębnienia na płaszczyźnie finansowej Przedmiotu Transakcji jest, zdaniem Wnioskodawców, także niemożliwe do zastosowania do tego zespołu składników. Jak przedstawiono w opisie zdarzenia przyszłego we wniosku, ma dojść do ogłoszenia upadłości Dłużnika oraz na dzień Transakcji zespół ten nie będzie wykorzystywany przez Dłużnika lub Sprzedawcę do wykonywania działalności gospodarczej (gdyż działalność ta została już zaprzestana przez Dłużnika oraz nie będzie kontynuowana po ogłoszeniu upadłości). Zatem Przedmiot Transakcji nie będzie na dzień Transakcji służył do prowadzenia działalności gospodarczej ani generował przychodów, kosztów, należności i zobowiązań z działalności gospodarczej, które mogłyby zostać wyodrębnione w ewidencji księgowej/księgach rachunkowych. Przy czym, gdyby - teoretycznie - omawiany zespół składników majątkowych był wykorzystywany w prowadzonej działalności przez Dłużnika lub Sprzedawcę na dzień Transakcji, to od strony finansowej możliwe byłoby takie prowadzenie ewidencji księgowej/ksiąg rachunkowych, aby przypisywać przychody, koszty, zobowiązania i należności do składników majątku będących przedmiotem Transakcji.
Konkluzji tej, zdaniem Wnioskodawców, nie zmienia wyłączenie części aktywów z zakresu Transakcji i nawet bez tych aktywów Przedmiot Transakcji stanowi samodzielną, funkcjonującą całość zdolną do prowadzenia działalności gospodarczej wykazując cechy przedsiębiorstwa. Potwierdza to opinia Eksperta wyrażona w Opisie i Oszacowaniu, w której uznano, że składniki przedsiębiorstwa Dłużnika wyłączone z Przedmiotu Transakcji nie są niezbędne do dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa oraz nieobjęcie ich Przedmiotem Transakcji nie będzie miało wpływu na dalsze funkcjonowanie Przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa.
Podsumowując, w sytuacji przedstawionej w złożonym wniosku, majątek Dłużnika, który zostanie nabyty przez Nabywcę od Sprzedawcy, niewątpliwie należy zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” i w konsekwencji transakcja sprzedaży przedsiębiorstwa będzie korzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 2
Stanowisko Wnioskodawców: Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy o PCC: „podatkowi podlegają: następujące czynności cywilnoprawne: a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych”.
Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 4 lit a. Ustawy o PCC: „Nie podlegają podatkowi: czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany: a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a; b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem: - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych”.
Na podstawie powyższych przepisów, co do zasady sprzedaż rzeczy i praw majątkowych podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wyjątek od tej zasady dotyczy, w uproszczeniu (tj. nie uwzględniając dalszych wyjątków wynikających z przepisów, jednak niemających zastosowania w niniejszej sprawie) czynności cywilnoprawnych, w zakresie, w jakim albo są one opodatkowane podatkiem od towarów i usług albo jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z wyjątkiem: - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część).
Uwzględniając stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1, zgodnie z którym sprzedaż składników majątku w ramach opisanej we wniosku Transakcji będzie wyłączona z zastosowania ustawy o podatku od towarów i usług (a więc nie będzie ani opodatkowana podatkiem od towarów i usług, ani także zwolniona z tego podatku) - należy przyjąć, że Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Innymi słowy, nie będzie miało do niej zastosowania wyłączenie specyficzne dla transakcji, które podlegają opodatkowaniu VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 3
Stanowisko Wnioskodawców: Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT oraz Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT, przy czym przy czym dla ważności tego oświadczenia oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca.
Tytułem wstępu należy wskazać, że Wnioskodawcy przedstawiają to dodatkowe stanowisko jedynie z daleko posuniętej ostrożności proceduralnej. Zarówno wskazane powyżej stanowisko Wnioskodawców, jak również poniższe uzasadnienie będą miały zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. w przypadku, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna z jakiś względów, że planowana Transakcja nie będzie stanowiła dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
Zgodnie z Ustawą o VAT, dostawy budynków oraz budowli co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT. Do transakcji takich mogą mieć jednak potencjalnie zastosowanie zwolnienia przewidziane w Ustawie o VAT, określone w art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 43 ust. 1 pkt 10 (w zw. z art. 2 pkt 14) oraz 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT. W przypadku drugiego z ww. zwolnień, tj. zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, strony transakcji mogą zrezygnować ze zwolnienia i wybrać opodatkowanie danej transakcji.
Zgodnie z tymi przepisami:
• art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT: „Zwalnia się od podatku: dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”;
• art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT: "Zwalnia się od podatku: dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata”.
W tym zakresie, zgodnie z art. 2 pkt 14 Ustawy o VAT: "Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej:
• art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT: „Zwalnia się od podatku: dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów”.
Odnosząc się do powyższych przepisów, w opinii Wnioskodawców, dostawa budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych nie będzie zwolniona z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, gdyż - jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego - budynki i budowle składające się na Transakcję nie były wykorzystywane przez Sprzedawcę do wykonywania wyłącznie czynności zwolnionych z opodatkowania.
Natomiast dostawa budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie, w opinii Wnioskodawców, korzystała ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, przy czym strony Transakcji będą uprawnione do rezygnacji z tego zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT.
W tym zakresie wskazać należy, co następuje:
• Każda działka składająca się na nieruchomości gruntowe, co do których prawa użytkowania wieczystego są objęte Przedmiotem Transakcji, jest zabudowana. Są to obiekty stanowiące budowle, budynki lub ich części w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane;
• Omawiane kategorie obiektów zostały wybudowane oraz rozpoczęło się ich użytkowanie na potrzeby własne co najmniej dwa lata przed planowaną Transakcją. Okres co najmniej dwóch lat został spełniony dla każdego z obiektów (budynków i budowli);
• Jednocześnie, przez ostatnie 2 lata przed planowaną Transakcją Dłużnik (ani Sprzedawca) nie ponosili na jakikolwiek z budynków lub budowli nakładów, które stanowiłyby ich ulepszenie w rozumieniu przepisów Ustawy CIT i które byłyby równe lub wyższe niż 30% ich wartości początkowej;
• W odniesieniu do tych wszystkich obiektów (budynków i budowli) nastąpiło więc już ich "pierwsze zasiedlenie", które miało miejsce dawniej niż dwa lata przed planowaną Transakcję. Nie wystąpiły okoliczności, które doprowadziłyby do „wyzerowania” (w rozumieniu: konieczności zbadania, czy dochodzi do kolejnego „pierwszego zasiedlenia”) pierwszego zasiedlenia w odniesieniu do omawianej kategorii obiektów;
• W konsekwencji, planowana Transakcja będzie stanowiła dostawę budynków oraz budowli dokonywaną po upływie 2 lat od ich pierwszego zasiedlenia, a więc - co do zasady - będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT;
• Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT, stronom Transakcji będzie przysługiwało prawo do rezygnacji ze zwolnienia i wyboru opodatkowania podatkiem VAT omawianej kategorii budynków oraz budowli.
Przy czym uwzględniając: po pierwsze, przepisy Prawa Upadłościowego, zgodnie z którymi (art. 160 ust. 1 i art. 56e ust. 1 Prawa upadłościowego) w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego, zaś umowa sprzedaży przedsiębiorstwa na warunkach określonych w postanowieniu sądu upadłościowego o zatwierdzeniu warunków sprzedaży jest zawierana przez syndyka, zatem formalną stroną umowy sprzedaży omawianych budynków i budowli będzie z punktu widzenia Prawa upadłościowego Sprzedawca-syndyk (nie zaś Dłużnik-właściciel), oraz po drugie, przepisy Ustawy o VAT (art. 43 ust. 10 pkt 2 Ustawy o VAT), które dopuszczają możliwość złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT bezpośrednio w akcie notarialnym zawierającym umowę sprzedaży, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów, należy przyjąć w opinii Wnioskodawców, że ww. oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT będzie skuteczne, jeżeli zostanie one złożone w akcie notarialnym zawierającym umowę sprzedaży przez Sprzedawcę (tj. Syndyka działającego w imieniu własnym a na rachunek Dłużnika) oraz przez Nabywcę.
Jednocześnie, w opinii Wnioskodawców, dostawa omawianej kategorii budynków oraz budowli nie będzie podlegała pod zwolnienie z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT. Wynika to z okoliczności, że zwolnienie to stosuje się wyłącznie w odniesieniu do budynków oraz budowli, które nie mogą być objęte zwolnieniem wynikającym z art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT (a więc takich budynków i budowli, których dostawa następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed upływem 2 lat od pierwszego zasiedlenia). Ponieważ w ramach omawianej Transakcji dostawa budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie dokonywana po upływie dwóch lat od ich pierwszego zasiedlenia, będą one objęte zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT i w konsekwencji w ogóle nie będzie miało do nich zastosowanie zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 4
Stanowisko Wnioskodawców: Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT.
Analogicznie do uwagi wstępnej zamieszczonej w odniesieniu do pytania nr 3 należy wskazać, że Wnioskodawcy przedstawiają to dodatkowe stanowisko jedynie z daleko posuniętej ostrożności proceduralnej. Zarówno wskazane powyżej stanowisko Wnioskodawców, jak również poniższe uzasadnienie będą miały zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. w przypadku, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna z jakiś względów, że planowana Transakcja nie będzie stanowiła dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
W opinii Wnioskodawców dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych (w tym urządzeń niestanowiących budowli zlokalizowanych na działkach) będzie obowiązkowo podlegała podatkowi VAT.
Zgodnie z przepisami Ustawy o VAT, dostawa ruchomości co do zasady podlega opodatkowaniu VAT.
Wyjątek od tej zasady wprowadza przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, „zwalnia się od podatku: dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”.
Uwzględniając zacytowaną powyżej regulację należy wskazać, że rzeczy ruchome (w tym urządzenia niestanowiące budowli) składające się na przedmiot Transakcji nie były wykorzystywane przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Zatem, nie będzie miało do nich zastosowania zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT.
Mając powyższe na uwadze, w opinii Wnioskodawców, omawiane składniki przedmiotu Transakcji będą obowiązkowo podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 5
Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT.
Analogicznie do uwagi wstępnej zamieszczonej w odniesieniu do pytań nr 3 i 4 należy wskazać, że Wnioskodawcy przedstawiają to kolejne, dodatkowe stanowisko jedynie z daleko posuniętej ostrożności proceduralnej. Zarówno wskazane powyżej stanowisko Wnioskodawców, jak również poniższe uzasadnienie będą miały zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. w przypadku, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna z jakiś względów, że planowana Transakcja nie będzie stanowiła dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, „W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu”.
Zgodnie z powyższym przepisem, w przypadku gdy przedmiotem Transakcji jest grunt zabudowany budynkiem lub budowlą z podstawy opodatkowania (dostawy tych budynków lub budowli) nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Oznacza to, że zasady opodatkowania (w znaczeniu: podleganie pod podatek VAT lub stosowanie zwolnienia z podatku VAT) gruntu zabudowanego jest zawsze zdeterminowane zasadami opodatkowania budynków i budowli zlokalizowanych na tym gruncie. Jeżeli dostawa budynków i budowli zlokalizowanych na gruncie jest zwolniona z podatku VAT, wówczas zwolnienie ma zastosowanie także do dostawy gruntu (gdyż wartości gruntu nie wyodrębnia się, zgodnie z zacytowanym powyżej przepisem, z podstawy opodatkowania). Jeżeli natomiast dostawa budynków i budowli zlokalizowanych na gruncie jest opodatkowana VAT (z tego względu, że nie korzysta ona ze zwolnienia albo strony transakcji skutecznie zrezygnowały ze zwolnienia mającego zastosowania do dostawy budynków oraz budowli), wówczas podstawa opodatkowania ma zastosowanie również do dostawy gruntu.
Kwestia ta potwierdzana jest w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Dla przykładu, w interpretacji z dnia z dnia 10 stycznia 2024 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.518.2023.2.MR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał:
„W tym miejscu należy wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Wobec tego, przy dostawie budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Co do zasady zatem grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione”.
W skład Przedmiotu Transakcji nie wchodzą prawa własności żadnych nieruchomości gruntowych. W przypadku zbycia wieczystego użytkowania gruntu wraz z budynkami i budowlami zastosowanie ma także art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, zatem zbycie użytkowania wieczystego gruntu traktuje się jak zbycie samego gruntu (tj. dostawę towaru).
Każda działka składająca się na nieruchomości gruntowe, co do których prawa użytkowania wieczystego są objęte Przedmiotem Transakcji, jest zabudowana. Są to obiekty stanowiące budowle, budynki lub ich części w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane.
W konsekwencji, zasady opodatkowania podatkiem VAT praw użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z podatku VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynku i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z podatku VAT. Natomiast w przypadku złożenia rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT tych budowli i budynków, rezygnacja ta będzie miała zastosowanie również do praw użytkowania wieczystego działek gruntu.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 6
Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT).
Analogicznie do uwagi wstępnej zamieszczonej w odniesieniu do pytań nr 3, 4 i 5 należy wskazać, że Wnioskodawcy przedstawiają to kolejne, dodatkowe stanowisko jedynie z daleko posuniętej ostrożności proceduralnej. Zarówno wskazane powyżej stanowisko Wnioskodawców, jak również poniższe uzasadnienie będą miałby zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. w przypadku, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna z jakiś względów, że planowana Transakcja nie będzie stanowiła dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
W opinii Nabywcy, w przypadku, w którym w ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przedmiot Transakcji nie stanowi „przedsiębiorstwa” lub „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (a w konsekwencji, że Transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie korzysta z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT), wówczas Nabywca będzie miał prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z faktury wystawionej na jego rzecz. Prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT, w opinii Nabywcy, będzie dotyczyło także podatku VAT naliczonego od sprzedaży budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także praw użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, przy założeniu, że zostanie skutecznie złożone oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
W tym zakresie, zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.
Z kolei zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku VAT należnego oraz zwrotu różnicy podatku VAT lub zwrotu podatku VAT naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W niniejszej sprawie, w ocenie Nabywcy:
• Zostanie spełniony ogólny warunek wynikający z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, tj. związek podatku naliczonego z planowanymi czynnościami opodatkowanymi. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Nabywca oświadcza, że nabywane od Sprzedawcy składniki mają służyć do kontunuowania (w znaczeniu: wznowienia / podjęcia) działalności produkcyjnej i handlowej wykonywanej wcześniej przez Dłużnika, tj. produkcja wyrobów (…). Działalność ta zostanie kontynuowana (tj. wznowiona / podjęta) bezpośrednio przez Nabywcę.
W konsekwencji, nabyte składniki majątkowe będą nabyte w celu wykonywania czynności opodatkowanych VAT (działalność produkcyjna i handlowa, stanowiąca kontynuację, tj. podjęcie/wznowienie, przez Nabywcę dotychczasowej działalności wykonywanej przez Dłużnika, przy czym w takim przypadku będą to czynności opodatkowane podatkiem VAT - nie korzystające ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT).
• Z uwagi na kwalifikację przedmiotu Transakcji jako niestanowiącego „przedsiębiorstwa” lub „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”, do wystawionej na rzecz Nabywcy faktury nie będzie miał zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy o VAT w zakresie, w jakim wyłącza on prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu transakcji niepodlegającej opodatkowaniu.
• Do wystawionej na rzecz Nabywcy faktury nie będzie miał zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy o VAT w zakresie, w jakim wyłącza on prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu transakcji zwolnionej z opodatkowania z uwagi na okoliczność, że: (a) w odniesieniu do rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budynków lub budowli, będzie miało zastosowanie obowiązkowe opodatkowanie Transakcji podatkiem VAT, natomiast (b) w odniesieniu do budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także praw użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów będzie miało zastosowanie opodatkowanie Transakcji podatkiem VAT przy założeniu, że Strony Transakcji złożą oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 7
Jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej).
Analogicznie do uwagi wstępnej zamieszczonej w odniesieniu do pytań nr 3, 4, 5 i 6 należy wskazać, że Wnioskodawcy przedstawiają to kolejne, dodatkowe stanowisko jedynie z daleko posuniętej ostrożności proceduralnej. Zarówno wskazane powyżej stanowisko Wnioskodawców, jak również poniższe uzasadnienie będą miałby zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, tj. w przypadku, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna z jakiś względów, że planowana Transakcja nie będzie stanowiła dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 160 ust. 1 i art. 56e ust. 1 Prawa upadłościowego, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego, zaś umowa sprzedaży przedsiębiorstwa na warunkach określonych w postanowieniu sądu upadłościowego o zatwierdzeniu warunków sprzedaży jest zawierana przez syndyka; zatem formalną stroną umowy sprzedaży przedmiotu Transakcji będzie z punktu widzenia Prawa upadłościowego Sprzedawca-syndyk (nie zaś Dłużnik-użytkownik wieczysty/właściciel).
W tym zakresie, w praktyce organów podatkowych oraz piśmiennictwie przyjmuje się stanowisko zgodnie z którym dla celów podatku VAT, podatnikiem dokonującym dostawy pozostaje upadły (nie zaś syndyk działający w imieniu własnym a na rachunek upadłego). W konsekwencji, faktura VAT powinna być wystawiona na rzecz Nabywcy przez Dłużnika oraz z wykazaniem jego Numeru Identyfikacji Podatkowej. Jak się wskazuje, okoliczność że podmiot, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, zostaje postawiony w stan upadłości, nie powoduje, że traci on automatycznie status czynnego podatnika podatku VAT, o ile wykonywane są przez ten podmiot lub w jego imieniu (np. przez syndyka) czynności podlegające zakresowi podatku od towarów i usług. Zatem obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami Ustawy o VAT nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika.
Stanowisko to uzasadniane jest w następujący sposób (tak: interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 grudnia 2022 r., 0112-KDIL1-3.4012.398.2022.3.EC):
„Jak stanowi art. 160 ust. 1 ww. ustawy - Prawo upadłościowe: W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego. W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.
Jak wynika z powyższego, okoliczność, że podmiot, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, zostaje postawiony w stan upadłości, nie powoduje, że traci on automatycznie status czynnego podatnika podatku VAT, o ile wykonywane są przez ten podmiot lub w jego imieniu np. przez syndyka, czynności podlegające zakresowi podatku od towarów i usług. Zatem obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika (...). Zatem syndyk działając w zastępstwie zobowiązany jest do wykonywania obowiązków podatkowych, ciążących na podmiocie będącym w upadłości likwidacyjnej. Tym samym sprzedaż jakiegokolwiek towaru jako składnika majątkowego masy upadłości, dokonywana przez syndyka masy upadłości w ramach procesu upadłościowego, bądź wykonanie jakiejkolwiek usługi przez syndyka w ramach tego procesu, stanowi odpowiednio dostawę towaru albo świadczenie usług.
Przy czym wskazać należy, że upadły traci jedynie prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości, nie przestaje jednak być podmiotem praw i obowiązków składających się na ten majątek”.
Analogiczne stanowisko (tj. wskazujące, że w przypadku, gdy w ramach postępowania upadłościowego dochodzi do sprzedaży składników majątku upadłego, to podatnikiem VAT z tytułu danej dostawy jest upadły, nie zaś syndyk działający na jego rachunek) zostało także przedstawione, dla przykładu, w następujących interpretacjach przepisów prawa podatkowego:
·Interpretacji indywidualnej z dnia 9 maja 2016 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, IPPP2/4512-180/16-3/MAO (w której wskazano: „w świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych”);
·Interpretacji indywidualnej z dnia 14 lutego 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, IPPP1 /443-1209/13-2/JL;
·Interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2016 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, IBPP3/4512-977/15/SR;
·Interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2020 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP4-2.4012.105.2020.3.WH;
·Interpretacji z dnia 13 lutego 2018 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0112- KDIL1-2.4012.25.2018.1.AW;
·Interpretacji z dnia 16 stycznia 2020 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0111- KDIB3-1.4012.732.2019.2.KO.
Podobne stanowisko przedstawiane jest także w literaturze przedmiotu. W publikacji „Leksykon VAT”. Tom I, J. Zubrzycki, Oficyna Wydawnicza UNIMEX, Wrocław 2016 s. 1109 wskazano, że wszelkie czynności realizowane przez syndyka w stosunku do majątku upadłego mające charakter odpłatnej dostawy lub świadczenia usług są realizowane na rachunek upadłego, lecz w imieniu syndyka. W takim przypadku należy uznać, że w dalszym ciągu czynności te są realizowane w ramach działalności gospodarczej upadłego i na jego rachunek, lecz w wyniku decyzji zarządczych i rozporządzających podejmowanych przez syndyka, który firmuje je własnym imieniem. Odnośnie, zatem, wszelkich odpłatnych czynności dostaw towarów lub świadczenia usług wykonywanych na rachunek upadłego w następstwie decyzji zarządczych (rozporządzających) syndyka, podatnikiem VAT – w świetle art. 15 ust. 1 ustawy - pozostaje upadły, którego działalność gospodarcza jest, w takim szczególnym zakresie i formie, w dalszym ciągu prowadzona, pod zarządem syndyka, a nie upadłego, który utracił prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. W następstwie tego to syndyk, jako zarządzający majątkiem upadłego, winien dokonywać również rozliczenia upadłego z tytułu podatku od towarów i usług (w okresie sprawowania swojej funkcji).
W konsekwencji, należy uznać, że podstawą do odliczenia podatku powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wystawiona ze wskazaniem Dłużnika (oraz Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika) jako dostawcy.
Ocena stanowiska w zakresie podatku od towarów i usług
Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że:
-przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT na podstawie powyższego przepisu - pytanie nr 1 - jest nieprawidłowe.
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, sprzedaż budynków oraz budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych będzie stanowiła dostawę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, Wnioskodawcy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT oraz dla ważności tego oświadczenia, oświadczenie to będzie mógł skutecznie złożyć Sprzedawca (działający w imieniu własnym i na rachunek Dłużnika) oraz Nabywca - pytanie nr 3 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, dostawa składających się na przedmiot Transakcji rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT - pytanie nr 4 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, to zasady opodatkowania podatkiem VAT prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu składających się na zakład Dłużnika będą analogiczne do zasad opodatkowania zlokalizowanych na nich budowli oraz budynków, w takim znaczeniu, że jeżeli budynki te i budowle będą zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT; natomiast jeżeli budynki te i budowle będą opodatkowane podatkiem VAT, to również prawa użytkowania wieczystego działek gruntu, na których te budynki i budowle się znajdują, również będą opodatkowane podatkiem VAT - pytanie nr 5 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT) – pytanie nr 6 - jest prawidłowe
-jeżeli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe, podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej) – pytanie nr 7 - jest prawidłowe
W zakresie pytania nr 2 (dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych) odstąpiono od jego analizy i tym samym oceny stanowiska.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
(…)
6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 zakres przedmiotowy ustawy ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 pojęcie dostawy towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. prawa.
W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:
Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W świetle powołanych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Jednocześnie art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przy czym użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061). Zgodnie z tym przepisem:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”) w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316). Zgodnie natomiast z orzecznictwem TSUE (wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever, pkt 26) ocena, jakie dobra – ruchome lub nieruchome – są niezbędne do utworzenia przedsiębiorstwa lub ZCP, musi być dokonywana „(…) z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że planują Państwo sprzedaż zorganizowanego zespołu aktywów - które zostały objęte wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży złożonym do Sądu Upadłościowego - składających się na zakład produkcyjny zlokalizowany w (…). Sprzedaż ma zostać dokonana pomiędzy przyszłym Syndykiem masy upadłości Y S.A. w upadłości jako sprzedawcą oraz X spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jako nabywcą. Przedmiotowa Transakcja ma zostać przeprowadzona w trybie przygotowanej likwidacji (tzw. pre-pack) w ramach przyszłego postępowania upadłościowego prowadzonego dla Y S.A.
Dłużnik jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowych oraz właścicielem posadowionych na nich budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z gruntem, objętych księgami wieczystymi KW (…), stanowiących działki gruntu nr (…). Teren nieruchomości jest ogrodzony siatką ogrodzeniową. W skład ogrodzenia wchodzą dwie bramy wjazdowe.
Działki gruntu nr (…) przylegają do siebie i są wspólnie zagospodarowane. Na działkach tych znajduje się duży zakład produkcyjny w branży (…) o zabudowie przemysłowej: zespół budynków produkcyjno-magazynowych z zapleczem socjalno-biurowym, napowietrzne instalacje technologiczne ze zbiornikami stalowymi z wannami wychwytowymi do magazynowania płynów, estakady z rurociągami technologicznymi oraz zadaszone miejsce do rozładunku cystern. Na zapleczu zabudowy posadowiona jest wolnostojąca wiata magazynowa i wolnostojąca wiata magazynowa namiotowa oraz urządzony jest plac składowania materiałów i parking dla samochodów ciężarowych. Na terenie zakładu znajduje się także bardzo obszerny majątek ruchomy przeznaczony do działalności w zakresie produkcji, konfekcjonowania i magazynowania oraz składający się na laboratorium i część socjalno-biurową. Na działce gruntu nr (…) znajduje się również murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem o konstrukcji drewnianej, który w przeszłości miał funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany.
Działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w ww. zakładzie produkcyjnym została zaprzestana. Przedmiotem działalności Dłużnika była działalność gospodarcza w przedmiocie produkcji (…). Dłużnik nadal zatrudnia pracowników (zarówno produkcyjnych, jak również nieprodukcyjnych). Na dzień Transakcji Dłużnik będzie zatrudniał najprawdopodobniej około 31 pracowników, z którymi umowy zostaną przeniesione na Nabywcę.
W zakresie działek: (…) w skład zabudowy wchodzi 18 budynków dobudowanych do siebie (tworzących jedną bryłę architektoniczną) oraz 2 budynki wolnostojące (wiata magazynowa i budek stróżówki), które stanowią budynki w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.
Ponadto, na działkach nr (…) zlokalizowane są obiekty, stanowiące budowle w rozumieniu Prawa budowlanego, takie jak w szczególności: zbiorniki nadziemne i podziemne, rurociągi techniczne i przemysłowe, instalacje przemysłowe, linie kablowe, wanny pod zbiorniki i rozładunek, tunele grzewcze, pompy, stacja transformatorowa, wagi samochodowe, a także utwardzona kostką brukową nawierzchnia oraz droga utwardzona płytami betonowymi.
Na działce nr (…) znajduje się murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem o konstrukcji drewnianej, który w przeszłości pełnił funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany.
Przedmiotem Transakcji będą również:
-Prawa własności posadowionych na Gruntach budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z Gruntem, wraz z prawami z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z Gruntem. Prawa własności ruchomości znajdujących się na terenie zakładu Dłużnika przy ul. (…), wraz z prawami z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości Ruchomości oraz prawami z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…)zapisanych na nośnikach pamięci Ruchomości.
Na Ruchomości będą składały się w szczególności:
a. linie technologiczne do przetwórstwa (…) wraz z urządzeniami wspomagającymi i wyposażeniem,
b. linie technologiczne oraz urządzenia do rozlewania produktów płynnych oraz (…),
c. linie do produkcji opakowań i konfekcjonowania,
d. tunele grzewcze, pompy,
e. maszyny, urządzenia i meble ogólnego zastosowania (np. wózki widłowe, wózki paletowe, drabiny, regały paletowe, regały niskiego i wysokiego składowania, klimatyzatory, wentylatory),
f. wyposażenie laboratorium,
g. umeblowanie i wyposażenie biura, pomieszczeń socjalnych, szatni i sali rehabilitacyjnej,
h. sprzęt elektroniczny i AGD (np. serwer, drukarki i urządzenia wielofunkcyjne, monitory, komputery stacjonarne, laptopy, telefony komórkowe, rzutnik, niszczarki, lodówki, zmywarka, ekspres do kawowy.
-Prawa wynikające z następujących umów dotyczących zakładu Dłużnika (…)
-Umowy o pracę z pracownikami
W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przedsiębiorstwem będącym w upadłości, zatem zasadnym jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 794 ze zm.).
W myśl art. 306 ustawy Prawo upadłościowe:
Po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Syndyk składa sędziemu-komisarzowi spis inwentarza wraz z planem likwidacyjnym w terminie trzydziestu dni od dnia ogłoszenia upadłości. Plan likwidacyjny określa proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, w szczególności sprzedaży przedsiębiorstwa, termin sprzedaży, preliminarz wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 307 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Na podstawie spisu inwentarza i innych dokumentów upadłego oraz oszacowania syndyk sporządza sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości i niezwłocznie przedkłada je sędziemu-komisarzowi.
Stosownie do art. 308 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Po sporządzeniu spisu inwentarza i sprawozdania finansowego albo po złożeniu pisemnego sprawozdania ogólnego syndyk przeprowadza likwidację masy upadłości.
Na podstawie art. 311 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Likwidacji masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż z wolnej ręki lub w drodze przetargu lub aukcji przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, nieruchomości i ruchomości, wierzytelności oraz innych praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych.
Stosownie do brzmienia art. 313 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej. Nabywca składników masy upadłości nie odpowiada za zobowiązania podatkowe upadłego, także powstałe po ogłoszeniu upadłości.
Jak stanowi art. 316 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Przedsiębiorstwo upadłego powinno być sprzedane jako całość, chyba że nie jest to możliwe.
W myśl art. 316 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe:
Sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego może być, po wyrażeniu zgody przez sędziego-komisarza, poprzedzona umową dzierżawy na czas określony z prawem pierwokupu, jeżeli przemawiają za tym względy ekonomiczne.
Zgodnie z art. 317 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Na nabywcę przedsiębiorstwa upadłego przechodzą wszelkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.
Według regulacji art. 318 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Jeżeli sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego jako całości nie jest możliwa ze względów ekonomicznych lub innych przyczyn, można sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 319 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Jeżeli planowana jest sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości, przy sporządzaniu spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości, albo odrębnie, jeżeli możliwość takiej sprzedaży ujawniła się na późniejszym etapie, biegły wybrany przez syndyka sporządza opis i oszacowanie przedsiębiorstwa upadłego.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że przedmiot planowanej Transakcji sprzedaży nie będzie stanowił przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego art. 551 Kodeksu cywilnego, ponieważ zbyciu nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Dłużnika.
Jak wynika z wniosku przedmiotem Transakcji nie będzie całe przedsiębiorstwo, lecz jedynie opisane wyżej jego poszczególne składniki. Wskazali Państwo, że przedmiotem transakcji nie będą:
1. Oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa przedsiębiorstwa) – (…) oraz Y wraz ze znakami słownymi i graficznymi,
2. Własność zapasów, w tym surowców, materiałów (między innymi materiałów reklamowych, technicznych i laboratoryjnych), opakowań, półproduktów i produkcji w toku, gotowych produktów, towarów i wyrobów,
3. Prawa wynikające z wszelkich innych umów niż Umowy wchodzące w skład Przedmiotu Sprzedaży,
4. Wierzytelności,
5. Wszelkie wartości niematerialne i prawne inne niż majątkowe prawa autorskie, prawa z licencji i prawa do wykonywania praw zależnych do projektów budynków, budowli i innych urządzeń trwale z nimi związanymi oraz prawa z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…) zapisanych na nośnikach pamięci Ruchomości, w tym:
- patenty i inne prawa własności przemysłowej,
- majątkowe prawa autorskie,
- znaki towarowe,
- certyfikaty ISO i raporty z audytów ISO,
- atesty i certyfikaty dla produktów, towarów i wyrobów,
- zaświadczenia składu produktów, towarów i wyrobów,
- sprawozdania i raporty z badania produktów, towarów i wyrobów,
- opinie i rekomendacje techniczne o produktach, towarach i wyrobach,
- domeny internetowe i strony internetowe,
- prawa z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań IMPULS i Remonty.
6. Tajemnice przedsiębiorstwa, w tym bazy odbiorców i możliwości realizowania kontraktów i zamówień z odbiorcami, wyniki prac badawczo-wdrożeniowych, oraz know-how (w szczególności o charakterze technicznym dotyczącym produkcji półproduktów, produktów, towarów i wyrobów),
7. Prawo własności lokalu mieszkalnego, objętego księgą wieczystą KW nr (…), położonego przy ul (…) wraz z pełnym wyposażeniem i umeblowaniem tego lokalu, oraz udział w nieruchomości wspólnej oraz udział 2/58 w prawie własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działki o numerach: (…).
8. Środki pieniężne,
9. Księgi i dokumenty związane z wyłączonymi z przedmiotu sprzedaży składnikami przedsiębiorstwa Dłużnika,
11.Instalacja fotowoltaiczna (…), która jest przedmiotem umowy leasingu (w ramach której Dłużnik jest leasingobiorcą) i której właścicielem nie jest Dłużnik (jest nim leasingodawca).
Zatem na przedmiot transakcji nie składają się istotne elementy, o których mowa w przywołanym wyżej w art. 551 ustawy Kodeks cywilny, takie jak: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa), wierzytelności, środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Ponadto wskazali Państwo, że działalność produkcyjna i handlowa w zakresie produkcji wyrobów (…) w oparciu o przedmiot Transakcji będzie możliwa dopiero po podjęciu określonych czynności o charakterze zarówno faktycznym (w szczególności w zakresie niezbędnym do ponownego uruchomienia maszyn i urządzeń) jak i prawnym (w szczególności zawarcie umów z dostawcami materiałów i odbiorcami produktów).
Według Nabywcy po podjęciu tych czynności działalność zakładów produkcyjnych w zakresie produkcji wyrobów (…) będzie możliwa do kontynuowania (tj. wznowienia/podjęcia) w miejscu ich dotychczasowego położenia i zasadniczo w oparciu o te same, nabywane składniki majątkowe.
Kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy rozumieć, jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi działalność, która była prowadzona w nabywanym przedsiębiorstwie/ZCP. Przy czym nie chodzi tu o prowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, a o prowadzenie nabytego przedsiębiorstwa.
Powyższe oznacza, że w kwestii zastosowania regulacji zawartej w art. 6 pkt 1 ustawy trzeba mieć na uwadze, że sformułowanie zawarte w przepisie, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób funkcjonalny, a nie tylko werbalny, tzn. analizując, czy dany zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy.
W analizowanym przypadku Nabywca nie ma możliwości kontynuacji działalności prowadzonej dotychczas przez Dłużnika, gdyż jak wynika z okoliczności sprawy, Przedmiot Transakcji nie może być wyodrębniony na płaszczyźnie funkcjonalnej, ponieważ działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w ww. zakładzie produkcyjnym została zaprzestana. Zatem skoro działalność gospodarcza została zaprzestana, czyli nie jest zrealizowana, to niemożliwe jest także jej kontynuowanie przez Nabywcę (nie da się kontynuować nieprowadzonej działalności).
Zatem również fakt, że wznowienie działalności w oparciu o przedmiot Transakcji będzie możliwe dopiero po podjęciu określonych czynności - jak Państwo wskazali - o charakterze zarówno faktycznym (w szczególności w zakresie niezbędnym do ponownego uruchomienia maszyn i urządzeń) jak i prawnym (w szczególności zawarcie umów z dostawcami materiałów i odbiorcami produktów) sprawia, że przedmiot transakcji nie spełnia warunków do uznania go za przedsiębiorstwo.
Planowana transakcja sprzedaży nie będzie również stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego, ze względu na niespełnienie łącznie wszystkich przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy.
Wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, że zbywany zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika, który będzie przedmiotem planowanej Transakcji, nie będzie na dzień Transakcji wyodrębniony w przedsiębiorstwie Dłużnika na płaszczyźnie organizacyjnej jako dział, oddział, wydział na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu wewnętrznego. Zbywany zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika składa się jednak na wyodrębniony lokalizacyjnie zakład Dłużnika w (…).
Ponadto - w kontekście wyodrębnienia finansowego - działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w zakładzie produkcyjnym składającym się na Przedmiot Transakcji została zaprzestana, zatem nie będzie na dzień Transakcji generowała przepływów finansowych, które mogłyby zostać wyodrębnione w ewidencji księgowej/księgach rachunkowych. Tym samym zespół składników przedsiębiorstwa Dłużnika nie będzie na dzień transakcji wyodrębniony finansowo.
Jak wskazano wyżej, Przedmiot Transakcji nie może być również wyodrębniony na płaszczyźnie funkcjonalnej, ponieważ działalność wytwórcza przedsiębiorstwa Dłużnika prowadzona w ww. zakładzie produkcyjnym została zaprzestana. Zatem skoro działalność gospodarcza została zaprzestana, czyli nie jest zrealizowana, to niemożliwe jest także jej kontynuowanie przez Nabywcę (nie da się kontynuować nieprowadzonej działalności).
W związku z powyższym mając na względzie, że nie zostaną spełnione łącznie wszystkie kryteria, to planowana sprzedaż nie będzie stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy.
Podsumowując, w rozpatrywanej sprawie transakcja obejmująca sprzedaż aktywów przedsiębiorstwa Dłużnika nie będzie stanowiła zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której definicję zawiera art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym do sprzedaży tej przepis art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie miał zastosowania.
Zatem, skoro przedmiot sprzedaży nie będzie stanowił przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to sprzedaż nieruchomości oraz ruchomości składających się na aktywa przedsiębiorstwa Dłużnika będzie podlegała opodatkowaniu jako dostawa towarów zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest nieprawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z opcją wyboru opodatkowania sprzedaży zabudowanych działek nr (…)
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Dla dostawy budynków, budowli lub ich części ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a lub art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Stosownie do art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1.są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2.złożą:
a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
– zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1)imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2)planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części – w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3)adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc, ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Należy zaznaczyć, że jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Natomiast kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków oraz budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Z opis sprawy wynika, że przedmiotem planowanej sprzedaży będzie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych oraz prawo własności posadowionych na nich budynków, budowli i innych urządzeń trwale związanych z gruntem stanowiących działki gruntu nr (…).
Wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, że działki gruntu nr (…) przylegają do siebie i są wspólnie zagospodarowane. Na działkach tych znajduje się duży zakład produkcyjny w branży (…) o zabudowie przemysłowej: zespół budynków produkcyjno-magazynowych z zapleczem socjalno-biurowym, napowietrzne instalacje technologiczne ze zbiornikami stalowymi z wannami wychwytowymi do magazynowania płynów, estakady z rurociągami technologicznymi oraz zadaszone miejsce do rozładunku cystern. Na zapleczu zabudowy posadowiona jest wolnostojąca wiata magazynowa i wolnostojąca wiata magazynowa namiotowa oraz urządzony jest plac składowania materiałów i parking dla samochodów ciężarowych. Na działce gruntu nr (…) znajduje się również murowany, dwukondygnacyjny budynek z dachem o konstrukcji drewnianej, który w przeszłości miał funkcję mieszkalną i od wielu lat nie jest użytkowany.
Wykaz budynków znajdujących się na nieruchomości zawiera poniższa tabela:
1 |
Budynek magazynowy |
|||
2 |
Budynek produkcyjny |
|||
3 |
Budynek magazynowy |
|||
4 |
Budynek biurowo- socjalny |
|||
5 |
Budynek produkcyjny |
|||
6 |
Budynek magazynowy |
|||
7 |
Budynek produkcyjny |
|||
8 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
9 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
10 |
Budynek produkcyjny |
|||
11 |
Wiata magazynowa |
|||
12 |
Budynek prostownikowni |
|||
13 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
14 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
15 |
Budynek magazynowy wysokiego składowania |
|||
16 |
Budynek produkcyjny- część parterowa |
|||
Budynek produkcyjny - część piętrowa |
||||
17 |
Budynek produkcyjny opakowań |
|||
18 |
Budynek techniczny (pomieszczenia techniczne) |
|||
19 |
Budynek magazynowy |
|||
20 |
Stróżówka |
Ponadto, na działkach nr (…) zlokalizowane są obiekty, stanowiące budowle w rozumieniu Prawa budowlanego, takie jak w szczególności: zbiorniki nadziemne i podziemne, rurociągi techniczne i przemysłowe, instalacje przemysłowe, linie kablowe, wanny pod zbiorniki i rozładunek, tunele grzewcze, pompy, stacja transformatorowa, wagi samochodowe, a także utwardzona kostką brukową nawierzchnia oraz droga utwardzona płytami betonowymi.
W celu ustalenia czy w odniesieniu do sprzedaży budynków i budowli znajdujących się na przedmiotowych działkach zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy względem tych budynków i budowli doszło do pierwszego zasiedlenia.
Jak wskazano w opisie sprawy działki są zabudowane wskazanymi powyżej obiektami w ten sposób, że żadna działka nie jest działką niezabudowaną jakimkolwiek budynkiem, czy budowlą. Rozpoczęcie wykorzystywania tych obiektów do wykonywania czynności opodatkowanych, nastąpiło co najmniej 2 lata przed planowaną Transakcją. Jednocześnie, wskazali Państwo, że przez ostatnie 2 lata przed planowaną Transakcją Dłużnik i Sprzedawca nie ponosili na budynki, budowle i urządzenia nakładów, które stanowiłyby ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych i które byłyby równe lub wyższe niż 30% ich wartości początkowej.
Analizując informacje zawarte w opisie sprawy w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia należy stwierdzić, że planowana dostawa budynków i budowli znajdujących się na działkach nr (…) do których od pierwszego zasiedlenia do momentu planowanej transakcji upłynie okres co najmniej 2 lat, nie będzie następowała w ramach pierwszego zasiedlenia ani przed nim. Ponadto w ciągu 2 lat przed dokonaniem dostawy, żaden z ww. budynków i budowli nie został ani nie zostanie ulepszony w taki sposób, że wydatki poniesione na jego ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% jego wartości początkowej.
Zatem w odniesieniu do ww. budynków i budowli będą spełnione warunki niezbędne do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Wobec zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości, bezzasadne jest badanie możliwości korzystania ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a i pkt 2 ustawy, gdyż zwolnienia te mają zastosowanie do dostawy budynków, budowli lub ich części nieobjętej zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W tym miejscu należy zauważyć, że – jak wynika z treści wniosku – w przypadku uznania w ramach niniejszej interpretacji, że przedmiotowa Transakcja nie podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie, że dostawa budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych stanowi dostawę zwolnioną z podatku VAT, z prawem stron transakcji do rezygnacji ze zwolnienia, strony rozważą złożenie oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia. W takim przypadku na dzień złożenia takiego oświadczenia zarówno Dłużnik, jak również Nabywca będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.
Stosownie do przepisu art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo upadłościowe:
Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa, czy funkcję sędziego-komisarza oraz zastępcy sędziego-komisarza będzie pełnił sędzia czy referendarz sądowy, oraz wyznacza syndyka.
Zgodnie z art. 157 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Funkcję syndyka może pełnić osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego oraz ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
Jak stanowi art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.
W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sprzedawcy (syndykowi) będzie przysługiwało prawo do skutecznej rezygnacji ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy.
Zatem w sytuacji, gdy Strony skutecznie zrezygnują ze zwolnienia od podatku, spełniając warunki z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, planowana dostawa ww. budynków i budowli będzie podlegać opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.
W konsekwencji dostawa prawa użytkowania wieczystego działek gruntu nr (…) z którym ww. budynki i budowle są związane – przy uwzględnieniu treści art. 29a ust. 8 ustawy – również będzie podlegać opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 i 5 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia czy dostawa rzeczy ruchomych, w tym urządzeń zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych niestanowiących budowli, będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. nie będzie korzystała ze zwolnień przewidzianych w Ustawie o VAT.
Wskazali Państwo, że na ruchomości będące przedmiotem transakcji składają się prawa własności ruchomości znajdujących się na terenie zakładu Dłużnika (…), wraz z prawami z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości Ruchomości oraz prawami z licencji dla użytkowników końcowych oprogramowań (…) zapisanych na nośnikach pamięci Ruchomości.
Na Ruchomości będą składały się w szczególności:
a. linie technologiczne do przetwórstwa (…) wraz z urządzeniami wspomagającymi i wyposażeniem,
b. linie technologiczne oraz urządzenia do rozlewania produktów płynnych oraz (…),
c. linie do produkcji opakowań i konfekcjonowania,
d. tunele grzewcze, pompy,
e. maszyny, urządzenia i meble ogólnego zastosowania (np. wózki widłowe, wózki paletowe, drabiny, regały paletowe, regały niskiego i wysokiego składowania, klimatyzatory, wentylatory),
f. wyposażenie laboratorium,
g. umeblowanie i wyposażenie biura, pomieszczeń socjalnych, szatni i sali rehabilitacyjnej,
h. sprzęt elektroniczny i AGD (np. serwer, drukarki i urządzenia wielofunkcyjne, monitory, komputery stacjonarne, laptopy, telefony komórkowe, rzutnik, niszczarki, lodówki, zmywarka, ekspres do kawowy).
Przedmiotem działalności Dłużnika była działalność gospodarcza w przedmiocie produkcji wyrobów (…), w tym produkcji (…), z czego wynika, że działalność Dłużnika służyła do wykonywania czynności opodatkowanych.
Jak również wynika z opisu sprawy, ww. ruchomości znajdujące się na terenie zakładu Dłużnika nie były wykorzystywane przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT, były one wykorzystywane na cele działalności opodatkowanej.
Tym samym do sprzedaży ww. ruchomości również nie znajdzie zastosowania zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Dostawa tych ruchomości będzie podlegała zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek właściwych dla danego towaru, gdyż żadne inne przepisy ustawy oraz rozporządzeń wydanych na jej podstawie nie przewidują zwolnień od podatku dla opisanych wyżej składników.
W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (przy czym, w odniesieniu do budynków i budowli zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych, a także prawa użytkowania wieczystego zabudowanych nimi gruntów, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem skutecznego złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT).
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Zauważyć należy, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Zatem, aby przysługiwało kupującemu prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu otrzymanej faktury, faktura taka musiałaby dokumentować czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak wyżej wskazano, w sytuacji gdy Strony skutecznie zrezygnują ze zwolnienia od podatku, spełniając warunki z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, dostawa zabudowanych działek nr (…) będzie podlegać opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.
Również dostawa ruchomości znajdujących się na terenie zakładu Dłużnika w (…) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek właściwych dla danego towaru.
Ponadto, jak wynika z opisu sprawy zarówno Dłużnik jak i Nabywca będą na datę transakcji zarejestrowany jako podatnicy podatku VAT.
Mając na uwadze powyższe przepisy w analizowanym przypadku wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia składników majątkowych w ramach Transakcji będą spełnione. Jak wynika bowiem z opisu sprawy, Nabywca będzie czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, a nabyte przez Niego składniki majątkowe będą wykorzystywane do kontunuowania (tj. wznowienia/podjęcia) działalności produkcyjnej i handlowej, która będzie możliwa dopiero po podjęciu określonych czynności o charakterze zarówno faktycznym (w szczególności w zakresie niezbędnym do ponownego uruchomienia maszyn i urządzeń) jak i prawnym (w szczególności zawarcie umów z dostawcami materiałów i odbiorcami produktów). Jak wskazano wyżej przedmiotem działalności Dłużnika była działalność gospodarcza w przedmiocie produkcji wyrobów (…), w tym produkcji (…), z czego wynika, że działalność Dłużnika służyła do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem zasadnym jest uznanie, ze Nabywca również będzie wykorzystywał przedmiot Transakcji do czynności opodatkowanych.
Biorąc pod uwagę treść przywołanych przepisów, w kontekście przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem składników majątkowych w ramach Transakcji (z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z art. 86a ust. 1 ustawy) przy założeniu, że nie wystąpią żadne wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą także uznania, czy podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej).
Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
Należy zauważyć, że na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
W myśl art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.
Jak już wskazano uprzednio, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. Fakt, że podmiot, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, zostaje postawiony w stan upadłości, nie powoduje, że traci on automatycznie status czynnego podatnika podatku VAT, o ile wykonywane są przez ten podmiot lub w jego imieniu np. przez syndyka, czynności podlegające zakresowi podatku od towarów i usług. Zatem obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika.
We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.
W świetle powyższego, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.
Wszelkie zatem czynności realizowane przez syndyka w stosunku do majątku Upadłego mające charakter odpłatnej dostawy lub świadczenia usług są realizowane na rachunek Upadłego, lecz w imieniu syndyka. W takim przypadku uznać należy, że w dalszym ciągu czynności te są realizowane w ramach działalności gospodarczej Upadłego i na jego rachunek.
Zatem z powyższego wynika, że podatnikiem podatku VAT będzie Upadły – Dłużnik, a nie syndyk.
Zatem należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem, iż podstawą do odliczenia podatku VAT powinna być faktura dokumentująca dostawę składników majątku składających się na Transakcję wskazująca Dłużnika jako dostawcę składników majątku (oraz wskazującą Numer Identyfikacji Podatkowej Dłużnika), a nie Sprzedawcę (i jego Numer Identyfikacji Podatkowej).
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 7 jest prawidłowe.
Końcowo Organ podkreśla, że w zakresie pytania dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych, oznaczonego we wniosku nr 2, odstąpiono od jego analizy i tym samym oceny stanowiska, ponieważ pytanie zostało zadane pod warunkiem uznania, że na pierwsze z postawionych we wniosku pytań zostanie udzielona odpowiedź twierdząca, tj. że przedmiot Transakcji należy - w okolicznościach opisanych w niniejszym wniosku - zakwalifikować jako „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o VAT - w związku z uznaniem, że przedmiot Transakcji nie stanowi przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa w myśl ustawy o VAT – analiza zagadnienia poruszonego w pytaniu nr 2 stała się bezzasadna.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie sformułowanych pytań, stąd wszelkie inne kwestie poruszone w stanowisku a nieobjęte pytaniem nie były przedmiotem rozstrzygnięcia.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie (por. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
(…) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.); dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.