Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 14 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży sześciu działek. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 grudnia 2024 r. (wpływ 11 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Przedmiotem wniosku jest interpretacja podatkowa dotyczącą podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z planowaną sprzedażą działek rolnych nr 1, 2, 4, 3 będących własnością Wnioskodawcy i działek 5 i 6, których Wnioskodawca jest współwłaścicielem.
Pan A.A. nabył nw. nieruchomości rolne:
- w dniu (…) 2007 r. aktem notarialnym (…) działkę nr 5 o pow. 2,46 ha - współwłasność w udziale 1/2,
- w dniu (…) 2008 r. aktem notarialnym (…) działki o nr 4, 1, 3, 2 o pow. 95,3839 ha – własność,
- w dniu (…) 2008 r. aktem notarialnym (…) działkę nr 6 o pow. 1,01 ha - współwłasność w udziale 1/2.
W datach zakupu podatnik był w związku małżeńskim, a w małżeństwie Pana A.A. w momencie zakupu działek będących przedmiotem wniosku obowiązywał ustrój rozdzielności majątkowej. Działki zostały nabyte do majątku odrębnego Wnioskodawcy.
Pan A.A. był również w latach 1986 – 2009 r. właścicielem lokalu użytkowego o powierzchni ok. 600 m², który następnie został podzielony na 5 lokali (4 użytkowe i 1 lokal mieszkalny). W lokalu mieszkalnym Pan A.A. mieszkał do czasu jego sprzedaży, a lokale użytkowe zostały podzielone pomiędzy ówczesnymi małżonkami w ramach umowy majątkowej małżeńskiej. Do 2009 r. ww. lokale użytkowe zostały sprzedane.
W 2021 r. Wnioskodawca nabył lokal mieszkalny o powierzchni 32 m², który do dzisiaj jest wynajmowany.
Pan A.A. posiada obecnie również inny od ww. lokal mieszkalny, w którym mieszka wraz z żoną i prowadzi w nim gospodarstwo domowe. Lokal, w którym obecnie mieszka, podatnik został zakupiony w 2019 r. ze środków po sprzedaży poprzedniego mieszkania przy wsparciu kredytu bankowego.
Wracając do działek rolnych - z chwilą zakupu działek o numerach 1 i 2 o łącznej powierzchni 41,54 ha zostały one przez Wnioskodawcę wydzierżawione innemu podmiotowi na cele rolnicze. Na pozostałej zakupionej ziemi rolnej Wnioskodawca prowadził działalność rolniczą w ramach swojego gospodarstwa rolnego. Z tego tytułu Pan A.A. otrzymywał dopłaty unijne: płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne. Z uwagi na zatrudnienie w ramach umowy o pracę – Wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu w KRUS.
W latach 1984 -1996 podatnik prowadził działalność gospodarczą w zakresie montażu lamp i wytwarzania abażurów z materiałów powierzonych w zakupionym ww. lokalu użytkowym, który to lokal po zakończeniu działalności gospodarczej był wynajmowany.
W latach 2013 - 2016 Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu i sprzedaży galanterii skórzanej.
Obecnie od 2018 r. Wnioskodawca jest na emeryturze i prowadzi tylko działalność rolniczą.
Zarówno w trakcie dzierżawy, najmu nieruchomości oraz w czasie prowadzenia ww. działalności gospodarczych Pan A.A. nie był czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT. Nieruchomości rolne będące przedmiotem planowanej sprzedaży nie były wykorzystywane w prowadzonej wtedy działalności gospodarczej.
Po przejściu na emeryturę Pan A.A. postanowił sprzedać posiadane nieruchomości i udziały w nieruchomościach rolnych z uwagi na planowane zakończenie działalności rolniczej.
W dniu (…) 2019 r. Wnioskodawca zawarł w formie aktu notarialnego (…) warunkową umowę sprzedaży wszystkich działek. Ostatecznie transakcja nie doszła do skutku, gdyż kupujący wycofał się z umowy.
Po dość długich poszukiwaniach potencjalnego nabywcy w 2021 r. pojawiła się firma (zwana dalej również „Nabywcą”) chcąca ponownie zakupić wszystkie działki z przeznaczeniem pod instalację paneli fotowoltaicznych. Nabywca uzależniał nabycie działek i dalsze rozmowy od potwierdzenia możliwości zbudowania na tych działkach rolnych farmy fotowoltaicznej. W związku z tym Wnioskodawca w dniu (…) 2021 r. wystąpił do właściwej gminy z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni słonecznej na działkach nr 4, 1, 2 i 3, których Pan A.A. jest jedynym właścicielem.
W związku z wnioskiem Pana A.A. właściwy Urząd Gminy wystąpił o opinię do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, X oraz do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
W dniu (…) 2023 r. z Nabywcą podpisano w formie aktu notarialnego (…) przedwstępną umowę sprzedaży pod warunkiem wszystkich działek rolnych będących w posiadaniu Wnioskodawcy. Umowa nie doszła do skutku z uwagi na przekroczenie terminu do jej zawarcia – nie ziścił się warunek umowy.
W tym samym dniu z innym podmiotem powiązanym z Nabywcą podpisano umowę dzierżawy ww. działek na 29 lat, w której to umowie określono, że czynsz dzierżawny będzie pobierany od dnia rozpoczęcia budowy farmy fotowoltaicznej, co też do dnia złożenia wniosku nie nastąpiło.
Dalej, w dniu (…) 2023 r. Burmistrz właściwej Gminy wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia elektrowni słonecznej, która to decyzja została przeniesiona na Nabywcę w dniu (…) 2023 r.
W dniu (…) 2024 r. decyzją nr (…) właściwego burmistrza Gminy ustalono na wniosek Nabywcy warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie farmy fotowoltaicznej zlokalizowanej na działkach o numerach 4, 1, 2, 3.
W dniu (…) 2024 r. aktem notarialnym (…) zmieniono przedwstępną umowę sprzedaży z aktu notarialnego (…) i ustalono nowy termin nabycia ww. działek do dnia (…) 2025 r.
Wnioskodawca zamierza dokonać sprzedaży wszystkich swoich działek rolnych, tj. nr 1, 2, 4, 3 będących własnością Wnioskodawcy i działek 5 i 6, których Wnioskodawca jest współwłaścicielem w ramach zarządu prywatnym majątkiem i z tytułu tej czynności Wnioskodawca nie będzie działał jako podatnik podatku VAT.
Środki uzyskane ze sprzedaży Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na prywatne cele własne oraz swojej rodziny.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Nabycie działek objętych wnioskiem nastąpiło w ramach czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT.
W 2008 r. działki rolne nr 4, 1, 3 i 2 (wcześniej działki te Wnioskodawca dzierżawił od Agencji Nieruchomości Rolnej) oraz udziały w działkach nr 5 i 6 Wnioskodawca nabył w celu kontynuacji działalności rolniczej.
Działki 1 i 2 były zakupione wraz z działkami nr 4 i 3. Nie było zamiarem Wnioskodawcy zakup ich w celach zarobkowych. Zakup był podyktowany prowadzeniem działalności rolniczej - prowadzenie gospodarstwa rolnego. Później Wnioskodawca zaczął je dzierżawić.
Z tytułu dzierżawy tych działek Wnioskodawca nie otrzymywał zapłaty.
Udział w działkach 5 i 6 Wnioskodawca zakupił w celu powiększenia gospodarstwa rolnego (przylegają one do działki 3).
Działki 5 i 6 były wykorzystywane przez Wnioskodawcę rolniczo. Ich współwłaściciel oddał je Wnioskodawcy w użytkowanie w zamian za wydzierżawienie jemu działek 1 i 2. Było to podyktowane układem poszczególnych sąsiednich działek i łatwiejszym zarządzaniem areału.
Działki 4, 1, 3 i 2 oraz 5 i 6 Wnioskodawca wykorzystywał wyłącznie do działalności zwolnionej z podatku VAT.
Gospodarstwo rolne Wnioskodawca prowadził na działkach nr 4, 3, 5. Działka nr 6 była ugorowana z powodu samosiejek sosny i brzozy.
Z uwagi na V i VI klasę gruntu sporadycznie udało się zebrać w latach 2009 - 2010 grykę i żyto, które Wnioskodawca sprzedał. Wnioskodawca włączył więc cały areał w program rolno-środowiskowy przekształcając go w łąki trwałe.
Tu Wnioskodawca prostuje opis zdarzenia przyszłego. W 1988 r. Wnioskodawca nabył ten lokal pod działalność gospodarczą, a nie jak wskazano wcześniej w 1986 r. Wnioskodawca prowadził tam montaż lamp elektrycznych i produkcję abażurów. Początkowo lokal miał powierzchnię 140 m kw. Później Wnioskodawca go rozbudował do 600 m kw. Na przestrzeni prawie 30 lat Wnioskodawca prowadził tam różne działalności: od fitnessu poprzez prowadzenie przedszkola, oprawy obrazów czy wytwarzanie galanterii skórzanej. Niekiedy też wynajmował wolne pomieszczenia różnym firmom. W celu podziału majątku w czasie rozwodu Wnioskodawca wydzielił w nim pięć odrębnych lokali, z których dwa przypadły Wnioskodawcy po podziale. Trzy pozostałe lokale przypadły po podziale byłej żonie. W jednym z tych przypadających mi lokali mieszkał Wnioskodawca, a drugi – wynajmował. Ostatecznie Wnioskodawca sprzedał te oba lokale w 2018 r.
Lokal ten znajduje się w odległości 300 m od mieszkania Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie zakupił Lokalu w celach zarobkowych. Kupił go po to, aby zamieszkała w nim jego teściowa. Niestety ciężko zachorowała i musiała wracać na (…) (żona stamtąd pochodzi). Lokal więc Wnioskodawca wynajął.
Zarówno w stosunku do działek nr 4,1,3,2 jak i udziału w działkach nr 5 i 6 Wnioskodawca nie podejmował i nie będzie podejmował czynności wymagających zaangażowania własnych środków finansowych, zmierzających do podniesienia wartości działek, typu: doprowadzenie mediów, uzbrojenie, ogrodzenie terenu, wytyczenie dróg dojazdowych, itp.
Wnioskodawca nie podejmował żadnych aktywnych działań marketingowych, a kupca pozyskał z ogłoszenia zamieszczonego w Internecie.
Dla sprzedawanych działek wskazanych we wniosku nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy (…) działki te posiadają zapis: „Tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej”.
Warunkiem zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży jest uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej. Umowa została zawarta w celu sprzedaży działek rolnych. Nabywca ma prawo (po uzyskaniu pozwolenia na budowę) do zainstalowania na tych gruntach farmy fotowoltaicznej. Wnioskodawca natomiast zobowiązał się do powstrzymania od szukania innego nabywcy.
Umowa przedwstępna obejmuje wszystkie działki: nr 4, 1, 3, 2, 5 i 6.
Umowa dzierżawy obejmuje wszystkie działki, tj. 4, 1, 3, 2, 5 i 6.
Dzierżawca ma zgodę na wykorzystanie nieruchomości na cele budowlane związane z budową i obsługą elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz zgodę na wystąpienie do wszelkich instytucji niezbędnych do uzyskania warunków zabudowy, przyłącza i odrolnienia działek.
W akcie notarialnym nabywca ma prawo do:
- uzyskania decyzji o warunkach zabudowy dla farmy fotowoltaicznej,
- uzyskania warunków technicznych od gestorów sieci umożliwiających podłączenie do gazu, wodociągów, en. elektr., kanalizacji,
- wystąpienie do właściwych jednostek w kwestii wjazdu na teren nieruchomości,
- uzyskania od właściwych jednostek administracji wszelkich zaświadczeń, wpisów, wyrysów dot. nieruchomości.
Nabywca obecnie uzyskał warunki zabudowy. Wystąpił o warunki przyłącza i oczekuje na decyzję o wyłączeniu działek z produkcji rolnej.
Działki 5 i 6 zostaną zakupione przez tego samego nabywcę.
Dla działek nr 5 i 6 Wnioskodawca nie występował o uzyskanie decyzji, zgód, pozwoleń itp. ani nie występował o uzyskanie takich dokumentów administracyjnych żaden inny podmiot działający w imieniu Wnioskodawcy.
Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży.
Pytanie, oznaczone we wniosku nr 1
Czy planowana sprzedaż ww. 6 działek podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że planowana sprzedaż działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Transakcja przeprowadzona zostanie w ramach zarządu prywatnym majątkiem i nie można przypisać działaniom Wnioskodawcy cech charakteryzujących sprzedaż nieruchomości w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Nabycie działki miało charakter prywatny, cel nabycia także miał charakter prywatny, a Wnioskodawca wykorzystywał nieruchomość wyłącznie w ramach działalności rolniczej. Dzierżawa niektórych działek dla innej osoby na jej cele rolnicze należy potraktować jako zwykły zarząd własnym majątkiem i czerpaniem dochodu pasywnego z majątku nieruchomego. Po upływie 17 lat od zakupu zmieniła się sytuacja życiowa i rodzinna Wnioskodawcy – po nabyciu praw emerytalnych i osiągnięciu 70‑go roku życia Wnioskodawca nie ma już sił na prowadzenie gospodarstwa, a i nie ma następcy, który chciałby przejąć działalność rolniczą.
Działania podjęte w celu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przyszłej inwestycji Nabywcy były przez Pana A.A. podjęte niejako na żądanie Nabywcy – aby ten miał pewność, że po zakupie zrealizuje na nieruchomościach swój cel biznesowy.
Powyższe wyraźnie wskazuje na podejmowanie działań wyłącznie w zakresie zwykłego zarządu własnym majątkiem prywatnym, a nie działań mających cechy charakteryzujące profesjonalistę działającego na rynku obrotu nieruchomościami.
Wnioskodawca nie prowadzi i nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, czy też działalności deweloperskiej. Nieruchomości poza wykorzystywaniem dotychczas na cele gospodarstwa rolnego oraz jako przedmiot dzierżawy rolnej nie były wykorzystywane w celu prowadzenia na nich działalności gospodarczej. Poza uzyskaniem decyzji środowiskowej i wystąpieniem przez Nabywcę o warunki zabudowy nie były i nie będą podejmowane inne czynności charakteryzujące profesjonalistę, to jest nie będzie przeprowadzone utwardzenie dróg, nie będzie inwestycji infrastrukturalnych przeprowadzanych przez Wnioskodawcę w tą nieruchomość, nie wykonane zostaną na działkach przyłączenia mediów. Wnioskodawca nie będzie angażował nadmiernych środków finansowych w celu zbycia nieruchomości, jak również nie będzie prowadził działań marketingowych – ma podpisaną umowę przedwstępną z jednym nabywcą, którego poszukiwał ok. 2 lata. Nie można wymagać, aby osoba posiadająca majątek w postaci niezabudowanej nieruchomości o sporej powierzchni w ramach zarządu prywatnym majątkiem nie podejmowała żadnych czynności, które umożliwiałyby jej zbycie tej nieruchomości po cenie korzystnej (np. wystąpienie o uzyskanie decyzji środowiskowej). Nie sposób przecież uznać, że sprzedaż majątku prywatnego ma się odbyć po cenie niekorzystnej dla sprzedającego tylko dlatego, aby uniknąć uznania transakcji za podlegające pod ustawę o VAT. Wspomniane działania nie będą wykraczały poza zwykłe gospodarowanie mieniem prywatnym przez osoby fizyczne. W odniesieniu do przedmiotowej sprawy brak jest profesjonalnych działań. Skala i charakter działań nie odbiegają też od standardowych działań w zakresie zwykłego zarządu własnym majątkiem prywatnym. Na uwadze trzeba mieć też bardzo długi okres czasu, jaki upłynął od nabycia działki do podjęcia decyzji o jej sprzedaży, czego nie można uznać za typowe dla działalności gospodarczej handlowej. Uzyskane ze sprzedaży środki nie zostaną reinwestowane ponownie w nieruchomości, ale przeznaczone na cele prywatne Wnioskodawcy i jego rodziny.
Oceniając działalność osoby sprzedającej nieruchomości należy wziąć pod uwagę wszystkie etapy tej aktywności rozpatrując je w całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Przede wszystkim zaś powinno się uwzględnić te elementy aktywności, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym.
Specyfika posiadania nieruchomości o dużej powierzchni powoduje, że sprzedaż taka zawsze będzie długotrwała i wiązała się z pewnymi działaniami, w niniejszym przypadku – na korzyść Nabywcy. Oczywistym jest, że uzyskanie decyzji środowiskowej czy warunków zabudowy jest konieczne, gdyż w takiej sytuacji Nabywca ma pewność, że zrealizuje własny cel gospodarczy. Przeznaczenie działki, określające możliwy sposób jej wykorzystania, wpływa na wartość działki, a uzyskanie informacji o tym przeznaczeniu, istotnej z punktu widzenia ceny sprzedaży, jest uzasadnione przy każdej transakcji sprzedaży i nie może być uznane za charakterystyczne tylko dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Zatem uzyskanie takich decyzji administracyjnych odnośnie konkretnej działki daje pewność kupującemu, iż będzie mógł na niej zbudować, tu: farmę fotowoltaiczną.
Istotne w niniejszej sprawie jest zatem, czy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży podejmował w przeszłości aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca, usługodawcę. Wykorzystywanie składników majątku musi charakteryzować się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Liczba i zakres transakcji nie ma znaczenia, podobnie jak podział gruntu czy uzyskanie określonych decyzji administracyjnych sam w sobie nie jest decydujący.
Nie sposób przyjąć, że objęte wnioskiem nieruchomości nabyte zostały w celu ich odsprzedaży lub wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Jedynym celem nabycia była chęć gospodarowania tymi działkami w ramach gospodarstwa rolnego. Natomiast po osiągnięciu już wieku emerytalnego oraz braku następcy, który kontynuowałby prowadzenie gospodarstwa rolnego Wnioskodawca nie może już tego celu zrealizować i zamierza sprzedać działki rolne.
Wnioskodawca wskazuje na orzecznictwo sądowe potwierdzające powyższe stanowisko, iż przyszłe transakcje sprzedaży działek będące przedmiotem wniosku ocenić należy jako niemające cech pozwalających na uznanie ich za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Są to m. in. następujące wyroki:
- WSA [w Bydgoszczy] z dnia 6 grudnia 2023 r. sygn. akt I SA/Bd 451/23,
- WSA w Szczecinie z dnia 13 października 2022 r. sygn. akt I SA/Sz 357/22,
- NSA z dnia 27 kwietnia 2022 r. sygn. akt. I FSK 1589/18,
- NSA z dnia 3 lipca 2020 r. sygn. akt I FSK 1888/17,
- NSA z dnia 28 sierpnia 2020 r. sygn. akt. I FSK 1476/17.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług określa ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwana dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 2 pkt 6 i pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;
22) sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Nieruchomość gruntowa spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Art. 46 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą VAT”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1)określone udziały w nieruchomości,
2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) również stanowi odpłatną dostawę towarów. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Zatem na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek, udziałów w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby czynność była opodatkowana, musi być wykonana przez podatnika, działającego w ramach działalności gospodarczej.
Art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny. Pozwala uznać za podatnika każdy podmiot, który prowadzi określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Status podatnika VAT wynika również z okoliczności dokonania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż, majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania lub darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej.
Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
Zatem wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Działalność rolnicza została zdefiniowana w art. 2 pkt 15 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o działalności rolniczej - rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro'', fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.
Wobec definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy należy uznać, że prowadzenie działalności rolniczej (art. 2 pkt 15 ustawy) stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą).
W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest również, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Jeśli tak, skutkuje to koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy. Zasadnym jest odwołanie się w niej do orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Kwestia opodatkowania sprzedaży działek była przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10).
Z treści tego orzeczenia wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W powyższym wyroku TSUE stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia.
W rozumieniu statusu podatnika może pomóc orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07. NSA stwierdził, że:
„(…) formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT”.
Jak wyjaśniono wyżej, w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
Z dokonanej wyżej analizy przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dla określenia jego praw i obowiązków. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku VAT, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan osobą fizyczną. Zamierza Pan sprzedać działki 4, 1, 3, 2, oraz udział w działkach 5 i 6 na rzecz Nabywcy.
Pana wątpliwości dotyczą opodatkowania tej sprzedaży podatkiem od towarów i usług.
Nabył Pan działki rolne nr 4, 1,3 i 2 (wcześniej dzierżawił je Pan od Agencji Nieruchomości Rolnych) oraz udziały w działkach nr 5 i 6 w celu kontynuacji działalności rolniczej.
Działki nr 1 i 2 wydzierżawił Pan współwłaścicielowi działek 5 i 6 w zamian za oddanie Panu w użytkowanie działek 5 i 6. Wskazał Pan, że nie otrzymywał Pan zapłaty z tytułu dzierżawy działek nr 1 i 2.
Usługi dzierżawy zostały zdefiniowane w Kodeksie cywilnym.
Art. 693 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1 Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
§ 2 Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.
Umowa dzierżawy jest umową cywilnoprawną dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Nakłada ona na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy – płacenie umówionego czynszu. Wobec tego umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy. Czynsz stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu dzierżawy przez dzierżawcę.
Orzecznictwo TSUE wskazuje, że odpłatność ma miejsce, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym; dostawcę towarów lub usługodawcę łączy z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności; wynagrodzenie jest wyrażalne w pieniądzu, co oznacza, że istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.
Wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w przypadku dostawy towaru w zamian za świadczenie usługi czy też w sytuacji zamiany towarów bądź usług. Zatem odpłatną dostawę towaru (odpłatne świadczenie usług) identyfikuje się zarówno w sytuacji klasycznej transakcji (pieniądze za towar/usługę), jak również w sytuacji np. wymiany barterowej.
Barter w rozumieniu powszechnym to wymiana bezgotówkowa, czyli zamiana towaru (bądź usługi) za towar (bądź usługę). Polega na wzajemnej wymianie, bez konieczności sięgania po pieniądze. Pomimo braku rozliczenia w środkach pieniężnych, ma charakter umowy odpłatnej. Istotne jest, aby wymieniane towary/usługi były sobie równe co do wartości. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego. Należy dodać, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów).
Nie można się zatem z Panem zgodzić, że nie otrzymywał Pan zapłaty z tytułu dzierżawy działek nr 1 i 2 – uzyskał Pan wymierną korzyść w postaci możliwości wyłącznego korzystania z działek nr 5 i 6, dzięki rezygnacji z korzystania z nich przez współwłaściciela.
W kontekście analizowanej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne, takie jak najem, dzierżawa, leasing itp.
Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem. Tym samym dzierżawa wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.
A zatem działki nr 1 i 2 wydzierżawiane na zasadzie barteru, de facto wykorzystywane była przez Pana w działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Potwierdza to orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przykładowo w sprawie C-186/89 (W.N. Van Tiem v. Staatssecretaris van Financiën), TSUE uznał, że wynajem działki budowlanej wraz z prawem do wybudowania na niej i późniejszego użytkowania budynku, w zamian za roczny czynsz, jest prowadzeniem działalności gospodarczej.
Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 listopada 2012 r. sygn. akt I FSK 1805/11, wyraził pogląd, że jeżeli działalność w zakresie dzierżawy gruntu cechuje się zarówno powtarzalnością, jak i długim okresem trwania, to grunt wykorzystywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a właściciel prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. NSA wskazał przy tym, że dla oceny, czy dana osoba prowadzi działalność gospodarczą w określonym zakresie nie ma znaczenia to, czy w tym zakresie zarejestrowała ona działalność czy też nie, nie ma też znaczenia jej subiektywne przekonanie w tym zakresie.
Wskazał Pan również, że prowadził Pan gospodarstwo rolne na działkach nr 4, 3, 5. Działka nr 6 była ugorowana z powodu samosiejek sosny i brzozy. W szczególności w latach 2009-2010 zebrał Pan grykę i żyto, które następnie sprzedał.
Zatem z okoliczności przedstawionych we wniosku nie wynika, aby ww. działki służyły wyłącznie do zaspokojenia Pana potrzeb osobistych przez cały okres ich posiadania. Wykorzystywanie ww. działek w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej rolniczej bezspornie wskazuje, że działki utraciły walor majątku osobistego, ponieważ z przywołanych uprzednio przepisów oraz orzecznictwa TSUE wynika, że nieruchomość wykorzystywana na cele działalności gospodarczej nie stanowi majątku osobistego.
We wniosku i jego uzupełnieniu wskazał Pan również, że (…) 2023 r. zawarł Pan umowę dzierżawy działek nr 4, 1, 3, 2, 5 i 6 na 29 lat. W umowie tej określono, że czynsz dzierżawny będzie pobierany od dnia rozpoczęcia budowy farmy fotowoltaicznej, co nie nastąpiło do dnia złożenia wniosku. Jednocześnie Dzierżawca ma zgodę na wykorzystanie nieruchomości na cele budowlane związane z budową i obsługą elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz zgodę na wystąpienie do wszelkich instytucji niezbędnych do uzyskania warunków zabudowy, przyłącza i odrolnienia działek.
Jak już wskazano, dzierżawa wypełnia definicję działalności gospodarczej określoną w art. 15 ust. 2 ustawy. Należy zaznaczyć, że „cel zarobkowy” oznacza, że działalność wykonywana jest odpłatnie – przy czym działalność odpłatna nie jest tożsama z działalnością zyskowną. Aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą, nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. Wynika to bezpośrednio z definicji podatnika zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy.
Tak więc, mimo że budowa farmy fotowoltaicznej jeszcze się nie rozpoczęła, a co za tym idzie, nie otrzymał Pan czynszu dzierżawnego, należy uznać, że działki nr 4, 1, 3, 2, 5 i 6 wykorzystuje Pan w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, ponieważ:
1)zawarł Pan umowę dzierżawy, czyli oddał Pan dzierżawcy nieruchomość do używania i pobierania pożytków przez 29 lat, a dzierżawca zobowiązał się płacić Panu umówiony czynsz pod warunkiem rozpoczęcia budowy farmy fotowoltaicznej,
2)wyraził Pan zgodę, aby Dzierżawca wykonał określone czynności, które umożliwią ziszczenie się warunku zapłaty czynszu dzierżawnego.
Z opisu sprawy wynika również, że w 2021 r. podjął Pan rozmowy z Nabywcą, chcącym ponownie zakupić wszystkie działki z przeznaczeniem pod instalację paneli fotowoltaicznych. Nabywca uzależniał nabycie działek i dalsze rozmowy od potwierdzenia możliwości zbudowania na tych działkach rolnych farmy fotowoltaicznej. W związku z tym (…) 2021 r. wystąpił Pan do właściwej gminy z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni słonecznej na działkach nr 4, 1, 2 i 3, których jest Pan jedynym właścicielem. W związku z Pana wnioskiem Urząd Gminy wystąpił o opinię do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, X oraz do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
(…) 2023 r. podpisał Pan z Nabywcą przedwstępną umowę sprzedaży pod warunkiem wszystkich działek rolnych będących w posiadaniu Wnioskodawcy. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego ((…)). Umowa ta nie doszła do skutku z uwagi na przekroczenie terminu do jej zawarcia – nie ziścił się warunek umowy.
(…) 2023 r. Burmistrz właściwej Gminy wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia elektrowni słonecznej. Decyzja ta została przeniesiona na Nabywcę w dniu (…) 2023 r.
Następnie na wniosek Nabywcy Burmistrz właściwej Gminy ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie farmy fotowoltaicznej zlokalizowanej na działkach o numerach 4, 1, 2, 3
(…) 2024 r. aktem notarialnym (…) zmieniono przedwstępną umowę sprzedaży z aktu notarialnego (…). Umowa przedwstępna obejmuje wszystkie działki: nr 4, 1, 3, 2, 5 i 6. Ustalono nowy termin nabycia ww. działek – do dnia (…) 2025 r.
Warunkiem zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży jest uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej.
Na podstawie aktu notarialnego Nabywca ma prawo do:
- uzyskania decyzji o warunkach zabudowy dla farmy fotowoltaicznej,
- uzyskania warunków technicznych od gestorów sieci umożliwiających podłączenie do gazu, wodociągów, energii elektrycznej, kanalizacji,
- wystąpienie do właściwych jednostek w kwestii wjazdu na teren nieruchomości,
- uzyskania od właściwych jednostek administracji wszelkich zaświadczeń, wpisów, wyrysów dot. nieruchomości.
Zaznaczył Pan, że Nabywca obecnie uzyskał warunki zabudowy, wystąpił o warunki przyłącza i oczekuje na decyzję o wyłączeniu działek z produkcji rolnej.
Wynika z tego, że do czasu zawarcia umowy przyrzeczonej działki będące przedmiotem wniosku podlegały i będą podlegały wielu czynnościom. Fakt, że niektóre działania nie są podejmowane bezpośrednio przez Pana, ale przez osoby trzecie (Nabywcę, Dzierżawcę) nie oznacza, że pozostają bez wpływu na Pana sytuację prawną.
Działania, dokonywane przez Pana lub za Pana pełną zgodą, wpłyną generalnie na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru – w efekcie dokonywanych czynności dostawie podlegać będą działki o zupełnie innym charakterze niż w roku 2021, kiedy podjął Pan rozmowy z Nabywcą, jak również w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.
Jak bowiem wskazał Pan we wniosku, obecnie działki są gruntami rolnymi, a planowana umowa sprzedaży zostanie zawarta wówczas, gdy wydana zostanie decyzja o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej.
Należy również brać pod uwagę, że w analizowanej sprawie występuje Dzierżawca, który ma zgodę na wykorzystanie nieruchomości na cele budowlane związane z budową i obsługą elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz zgodę na wystąpienie do wszelkich instytucji niezbędnych do uzyskania warunków zabudowy, przyłącza i odrolnienia działek.
Pan zaś wystąpił z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację budowy elektrowni słonecznej, która to decyzja została następnie przeniesiona na Nabywcę.
Wykonanie ww. czynności dotyczących działek, przed ich dostawą, wskazuje, że w celu sprzedaży podejmuje Pan pewne działania w sposób zorganizowany. Aby sprzedać działki, wykonuje Pan – lub wykonują inne osoby za Pana zgodą – ciąg czynności, których celem jest uczynienie działek atrakcyjnym dobrem dla Nabywcy.
Kierując się przesłankami wskazanymi w orzecznictwie unijnym należy stwierdzić, że nie są to jedynie pojedyncze czynności, lecz można mówić o ciągu zdarzeń zmierzających do przygotowania nieruchomości do sprzedaży. Oznacza to, że w celu zbycia działek wykazuje Pan aktywność porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Jednocześnie działki i udziały w działkach pozostają nadal Pana własnością.
Rozpatrując Pana wątpliwości dotyczące opodatkowania podatkiem VAT sprzedawanych działek w ramach działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności występujących w przedmiotowej sprawie.
Z analizy przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że planowana przez Pana sprzedaż działek nr 4, 1, 3, 2, oraz udziału w działkach 5 i 6 będzie, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, dostawą dokonywaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Nie tylko wykorzystywał Pan przedmiotowe działki do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (m.in. w ramach dzierżawy), ale również podjął Pan działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniu w sprawach C-180/10 i C-181/10.
W związku z powyższym, skoro w Pana sprawie wystąpią przesłanki, aby uznać Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność dostawy działek nr 4, 1, 3, 2, oraz udziału w działkach 5 i 6 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych sprzedaży działek tylko dla Pana, natomiast nie rozstrzyga dla współwłaściciela działek nr 5 i 6.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).