Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 3 czerwca 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej - uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 1963/19 (data wpływu prawomocnego orzeczenia - 30 października 2024 r.)/ Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 sierpnia 2024 r. sygn. akt I FSK 1622/20 (data wpływu orzeczenia - 19 września 2024 r.); i
2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 czerwca 2019 r. r. wpłynął Państwa wniosek z 3 czerwca 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usług gastronomicznych przeznaczonych do dalszej odsprzedaży.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest polskim rezydentem i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi działalność, polegającą na prowadzeniu hotelu w (…) („Hotel”). W ramach świadczonych usług hotelarskich Wnioskodawca zapewnia gościom hotelowym posiłki - gość hotelowy może wybrać opcję zakwaterowania z wliczonym w cenę noclegu śniadaniem lub opcję zakwaterowania bez śniadania. Ponadto, gość może wykupić inny posiłek w restauracji Hotelu. W celu zapewnienia śniadań i innych posiłków Wnioskodawca zawarł umowę o świadczenie usług gastronomicznych, na mocy której nabywa od podmiotu niezależnego kompleksowe usługi gastronomiczne i cateringowe („Operator”), co zostaje udokumentowane w wystawianych na rzecz Wnioskodawcy fakturach. Przedmiotowe usługi prowadzone są na terenie restauracji znajdującej się w budynku Hotelu. Wnioskodawca następnie sprzedaje całościową usługę gastronomiczną gościom hotelowym. Operator prowadzi na terenie restauracji Hotelu działalność gastronomiczną na zasadzie wyłączności. Zgodnie z umową Operator - za świadczenie usług gastronomicznych i cateringowych - otrzymuje miesięczne ryczałtowe wynagrodzenie powiększone o należny podatek VAT w stawce obowiązującej w dniu wystawienia faktury.
Niezależnie od wynagrodzenia, o którym mowa powyżej, Wnioskodawca płaci Operatorowi dodatkowe wynagrodzenie w wysokości określonego w umowie przychodu netto ze sprzedaży kompleksowych usług gastronomicznych i cateringowych, powiększone o należny podatek VAT.
Ww. wynagrodzenia wypłacane są na podstawie wystawionych przez Operatora faktur.
Wnioskodawca w ramach usług wykonywanych w Hotelu świadczy na rzecz gości Hotelu (poza usługami z zakresu zakwaterowania i wyżywienia), tylko sporadycznie, na wyłączną prośbę gościa, usługi transportu (np. transfer z Hotelu na lotnisko). Usługi transportu w takich przypadkach nabywane są od podmiotów trzecich. Wnioskodawca nie posiada własnego transportu. Usługi dodatkowe do usług noclegowych nie wykraczają poza zakres usług świadczonych zwyczajowo przez hotele. Hotel nie świadczy dodatkowych usług w formie atrakcji (np. wycieczek). Usługi gastronomiczne (głównie śniadania) kupowane są dla gości hotelowych korzystających z noclegów i służą Wnioskodawcy do wykonywania czynności opodatkowanych.
Pozostałe usługi gastronomiczne to obiady lub obiadokolacje zamawiane indywidualnie przez klienta w czasie pobytu w Hotelu. Podkreślenia wymaga, że usługi gastronomiczne i cateringowe nabywane od Operatora sprzedawane są gościom hotelowym przez Wnioskodawcę.
Podstawowa działalność wykonywana przez Wnioskodawcę to usługi związane z zakwaterowaniem. Wnioskodawca nie oferuje sprzedaży dodatkowych usług w formie atrakcji turystycznych. Działalność Wnioskodawcy opodatkowana jest na zasadach ogólnych.
Pytanie
Czy w tak zaistniałym stanie faktycznym Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od Operatora za świadczone usługi gastronomiczne tj. w związku z należnym Operatorowi wynagrodzeniem w wysokości określonego w umowie ryczałtu oraz wynagrodzeniem od przychodu netto ze sprzedaży kompleksowych usług gastronomicznych?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, pomimo uchylenia na mocy art. 1 pkt 43 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320), dalej również jako „ustawa zmieniająca”, art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT, Wnioskodawca w dalszym ciągu jest uprawniony do odliczania podatku naliczonego z faktur za usługi gastronomiczne.
W ocenie Wnioskodawcy, skoro Wnioskodawca spełnia określone w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT warunki, to pomimo uchylenia wskazanego wyżej przepisu w dalszym ciągu jest uprawniony do dokonywania odliczeń podatku VAT na jego podstawie, ponieważ art. 1 pkt 43 lit. a tiret drugi ustawy zmieniającej narusza prawo wspólnotowe, tj. art. 17 ust. 6 VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (dalej jako „VI Dyrektywa”), zastąpionego analogicznej treści art. 176 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej jako „Dyrektywa o VAT”). Poprzez uchylenie art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT doszło bowiem do rozszerzenia katalogu przypadków niedopuszczalności obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, w stosunku do stanu prawnego, istniejącego w chwili związania Rzeczypospolitej Polskiej prawem wspólnotowym.
W ww. przepisie wskazano, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, opodatkowanej na zasadach innych niż określone w art. 119 Ustawy o VAT, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie.
Z powyższego, na zasadach rozumowania a contrario należy przyjąć, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu opisanych w stanie faktycznym niniejszej sprawy usług gastronomicznych na mocy powołanego przepisu przysługiwało (i przysługuje nadal) wszystkim tym podatnikom, którzy dokonywali zakupu usług gastronomicznych, świadcząc usługi turystyki inne niż określone w art. 119 Ustawy o VAT. Usługi hotelarskie, również świadczone bez usług dodatkowych związanych z organizacją czasu wypoczynku są usługami turystyki, w rozumieniu art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a nowej Ustawy o VAT (tak np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 59/09; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 czerwca 2011 r. sygn. akt I FSK 897/10; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 września 2008 r., sygn. akt I FSK 1252/07). Podobnie przyjęto w orzecznictwie ETS, np. w wyroku z 22 października 1998 r. w połączonych sprawach C-308/96 i C-94/97, w którym ETS wyraźnie podkreślił, że podmioty prowadzące obiekty hotelowe mogą być opodatkowane na zasadach marży przewidzianych w regulacji dotyczącej specjalnego systemu dla biur podróży jedynie w sytuacji, gdy poza usługami zakwaterowania świadczą dodatkowe usługi takie jak transport, wycieczki autokarowe podczas pobytu w hotelu, itd., które wykraczają poza zakres usług zwyczajowo świadczonych przez hotele i stanowią znaczący udział w wynagrodzeniu należnemu takiemu podmiotowi z tytułu świadczonych usług jednocześnie opodatkowanie na zasadach marży nie obejmuje tych podmiotów prowadzących obiekty hotelowe, jeśli te dodatkowe usługi traktowane są jako usługi pomocnicze, świadczone dla lepszego wykorzystania głównej usługi. Będzie to zatem dotyczyło usług standardowo oferowanych przez hotele obok samych noclegów, a więc w szczególności usług gastronomicznych, usług pralni, itp.
Zgodnie ze wskazaną powyżej Dyrektywą, najważniejszą cechą podatku od wartości dodanej jest zasada neutralności podatku, której realizacja polega na umożliwieniu podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą. Neutralność podatku od towarów i usług jest dla podatnika tak znacząca, że przepisy krajowe nie mogą wymagać spełnienia przez niego dodatkowych warunków w celu uzyskania zwrotu podatku. Takie rozumienie zasady neutralności potwierdza orzecznictwo ETS, z którego konsekwentnie wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w zasadzie nie może być ograniczone ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Uchylenie z dniem 30 listopada 2008 r. art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT było sprzeczne z przepisami prawa wspólnotowego, wobec czego podatnicy, o ile tylko spełniają przesłanki wymagane dla tych odliczeń, mogą z nich korzystać na niezmienionych zasadach, również po uchyleniu przepisu przez polskiego ustawodawcę. Powyższe wynika z treści art. 17 VI Dyrektywy o VAT powtórzonego w art. 176 Dyrektywy 112 o VAT z 2006 r.
Stanowisko Wnioskodawcy zostało potwierdzone w orzecznictwie sądów administracyjnych, m.in. wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20 czerwca 2011 r., sygn. akt I FSK 897/10, oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 września 2009 r., I FSK 1252/07. W orzeczeniach tych jednolicie i konsekwentnie przyjmowano, że usługi hotelarskie, w ramach których świadczone są tylko usługi gastronomiczne, bez usług dodatkowych właściwych biurom podróży (np. transport) są usługami turystyki, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT. Należy podkreślić, że najważniejszą cechą podatku od wartości dodanej jest zasada neutralności podatku, której realizacja polega na umożliwieniu podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą. Przepisy krajowe nie mogą wymagać spełnienia przez niego dodatkowych warunków w celu uzyskania zwrotu podatku. Skoro zatem w prawie unijnym zasadą jest uprawnienie podatnika do dokonywania odliczeń, ograniczenie tego prawa może wynikać tylko z konkretnego przepisu prawa unijnego. Zatem jeśli w prawie unijnym brak jest regulacji pozwalającej wprost na ograniczenie prawa podatników do odliczenia, to prawo do odliczenia powinno być w pełni respektowane. Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 763/14, w którym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż niedopuszczalna jest sytuacja, że podatnik prowadzący działalność hotelową, nabywając usługi gastronomiczne w celu ich odsprzedaży na rzecz swoich kontrahentów, pozbawiony byłby prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych usług. W ten sposób ciężar ekonomiczny podatku poniósłby nie ostateczny konsument, jakim jest gość hotelowy, a przedsiębiorca. Stanowisko to jest absolutnie nie do zaakceptowania. W dalszej części wyroku NSA wyraził także pogląd, że pomimo uchylenia z dniem 30 listopada 2008 r. przepisu art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o VAT, w aktualnym stanie prawnym podatnik prowadzący działalność hotelową, z uwagi na treść art. 176 Dyrektywy 112 nadal ma prawo do odliczeń określonych w uchylonym przepisie, o ile tylko spełnia przesłanki przewidziane w tej normie prawnej.
Odmienna interpretacja niż wskazana powyżej, w ocenie Wnioskodawcy narusza wyrażoną w 176 Dyrektywy o VAT klauzulę stand still. Przepis ten wyraża udzieloną Radzie kompetencję do określenia wydatków, które nie dają prawa do odliczenia VAT, jednocześnie wskazując, że prawo do odliczenia VAT nie dotyczy wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą, takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne. W dalszej części przepisu wskazano, iż do czasu wejścia w życie przepisów, o których mowa w akapicie pierwszym, państwa członkowskie mogą utrzymać wszystkie wyłączenia przewidziane w prawie krajowym w dniu 1 stycznia 1979 r. lub, w odniesieniu do państw członkowskich, które przystąpiły do Wspólnoty po tym terminie, przepisy obowiązujące w dniu ich przystąpienia. Z uwagi na to, że Rada nie określiła wskazanych wyżej wydatków, oznacza to, że wprowadziła ona klauzulę stand still, dając prawo do utrzymania istniejących krajowych rozwiązań legislacyjnych, przewidujących ograniczenia prawa do obniżania podatku należnego w zakresie szerszym niż to wynikało z postanowień Dyrektywy, do czasu ustalenia przez Radę listy ograniczeń. Powyższe jednak, jak przyjmuje się w orzecznictwie (powoływany wyrok NSA z 2 lipca 2015 r.), nie oznacza jednak, że państwa członkowie mogą wprowadzić przepisy, które ograniczałyby to prawo poprzez rozszerzenie katalogu wyłączeń z prawa do odliczenia.
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 29 grudnia 2015 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, nr IBPP1/4512-786/15/MS, wskazano, że uznanie, że Wnioskodawcy przysługiwało przed 1 grudnia 2008 r. prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych usług gastronomicznych powoduje, że uchylenie art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, mając na uwadze zasadę wyrażoną w art. 176 dyrektywy 2006/112/WE, nie ogranicza prawa Wnioskodawcy do odliczania podatku naliczonego z tytułu nabycia usług gastronomicznych związanych ze świadczeniem opodatkowanych na zasadach ogólnych, usług hotelarskich. Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że skoro spełnia określone w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT warunki, to pomimo uchylenia wskazanego przepisu w dalszym ciągu jest uprawniony do dokonywania odliczeń podatku VAT na jego podstawie, należy uznać za prawidłowe.
Innymi słowy, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nabywa usługi gastronomiczne w celu świadczenia usług turystyki, a do ich opodatkowania mają zastosowanie ogólne zasady, to z tytułu nabycia takich usług gastronomicznych przysługuje mu prawo do odliczenie VAT naliczonego z faktur otrzymanych od Operatora. Wyłączenie prawa do odliczenia w przypadku podatnika świadczącego usługi turystyki, w ramach których refakturuje on na rzecz innych podatników usługi gastronomiczne, jest sprzeczne z przepisami prawa unijnego. Mając na uwadze powyższą argumentację, Wnioskodawca pragnie jeszcze raz podkreślić, iż uchylenie przepisu art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a Ustawy o VAT stanowiło naruszenie wspólnotowej zasady neutralności podatku od wartości dodanej, w związku z czym uznać należy, iż Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawionych w związku ze świadczeniem usług gastronomicznych.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek - 21 sierpnia 2019 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0115-KDIT1-1.4012.423.2019.1.AJ, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usług gastronomicznych przeznaczonych do dalszej odsprzedaży.
Interpretację doręczono Państwu 21 sierpnia 2019 r.
Skarga na interpretację indywidualną
17 września 2019 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Skarga wpłynęła do mnie 25 września 2019 r.
Wnieśli Państwo o uchylenie interpretacji w całości.
Postępowanie przed sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację - wyrokiem z 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 1963/19.
5 października 2020 r. wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W wyroku z 7 sierpnia 2024 r. sygn. akt I FSK 1622/20 Naczelny Sąd Administracyjny - oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 7 sierpnia 2024 r.
Ponowne rozpatrzenie wniosku - wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;
- ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku - jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.):
Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
W świetle art. 8 ust. 2a ustawy:
W przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Z powyższego przepisu wynika, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.
Przepis ten jest źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż powinny być zawsze traktowane jako dwie odrębne transakcje usługowe.
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.
Stosownie do art. 168 lit. a dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą:
Jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić: VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.
Należy wskazać, że od 1 maja 2004 r. Polska stała się stroną Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, wobec czego zobowiązała się przestrzegać postanowień traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez Instytucje Wspólnoty na zasadach określonych w tych traktatach. System prawny Wspólnoty Europejskiej obejmuje prawo pierwotne, czyli traktaty założycielskie i podstawowe zasady prawne oraz prawo pochodne, tworzone przez organy Wspólnoty. W stosunku do prawa pierwotnego zastosowanie ma zasada pierwszeństwa oraz bezpośredniego stosowania. Jednakże przepisy takie jak dyrektywy, które nie są wystarczająco precyzyjne i bezwarunkowe, nie odznaczają się bezpośrednią skutecznością. Adresatami dyrektyw są wyłącznie państwa i nie mogą być one kierowane do innych podmiotów prawa - osób fizycznych i prawnych. Zasadą jest, że dyrektywy nie obowiązują bezpośrednio w wewnętrznych porządkach prawnych, a ich istotą jest to, że wyznaczają rezultat, jaki ma zostać osiągnięty, natomiast wybór środków mających służyć jego realizacji został pozostawiony swobodnej decyzji państw członkowskich. Do dziś Rada Unii Europejskiej nie podjęła decyzji, jakie wydatki nie będą uprawniały do odliczenia podatku od wartości dodanej. Zgodnie z zapisem art. 176 Dyrektywy - stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, Rada określa wydatki, które nie dają prawa do odliczenia VAT. W żadnym przypadku prawo do odliczenia VAT nie dotyczy wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą, takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne. Do czasu wejścia w życie przepisów, o których mowa w akapicie pierwszym, państwa członkowskie mogą utrzymać wszystkie wyłączenia przewidziane w prawie krajowym w dniu 1 stycznia 1979 r. lub, w odniesieniu do państw członkowskich, które przystąpiły do Wspólnoty po tym terminie, przepisy obowiązujące w dniu ich przystąpienia.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r.:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:
a) (uchylona),
b) nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.
Należy wskazać, że w myśl art. 119 ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.
W myśl art. 119 ust. 2 ustawy:
Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.
Jak stanowi art. 119 ust. 3 ustawy:
Przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:
1) (uchylony);
2) działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;
3) przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty;
4) (uchylony).
Zgodnie z art. 119 ust. 3a ustawy:
Podatnicy, o których mowa w ust. 3, są obowiązani prowadzić ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.
Stosownie do art. 119 ust. 4 ustawy:
Podatnikom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzicie Państwo działalność gospodarczą, polegającą na prowadzeniu hotelu. W ramach świadczonych usług hotelarskich zapewniacie Państwo gościom hotelowym posiłki - gość hotelowy może wybrać opcję zakwaterowania z wliczonym w cenę noclegu śniadaniem lub opcję zakwaterowania bez śniadania. Ponadto, gość może wykupić inny posiłek w restauracji Hotelu. W celu zapewnienia śniadań i innych posiłków zawaliście Państwo umowę o świadczenie usług gastronomicznych, na mocy której nabywacie Państwo od podmiotu niezależnego kompleksowe usługi gastronomiczne i cateringowe („Operator”), co zostaje udokumentowane w wystawianych na Państwa rzecz fakturach. Przedmiotowe usługi prowadzone są na terenie restauracji znajdującej się w budynku Hotelu. Następnie sprzedajecie Państwo całościową usługę gastronomiczną gościom hotelowym. Zgodnie z umową Operator – za świadczenie usług gastronomicznych i cateringowych - otrzymuje miesięczne ryczałtowe wynagrodzenie powiększone o należny podatek VAT w stawce obowiązującej w dniu wystawienia faktury. Niezależnie od wynagrodzenia, o którym mowa powyżej, płacicie Państwo Operatorowi dodatkowe wynagrodzenie w wysokości określonego w umowie przychodu netto ze sprzedaży kompleksowych usług gastronomicznych i cateringowych, powiększone o należny podatek VAT. Ww. wynagrodzenia wypłacane są na podstawie wystawionych przez Operatora faktur.
W ramach usług wykonywanych w Hotelu świadczycie Państwo na rzecz gości Hotelu (poza usługami z zakresu zakwaterowania i wyżywienia), tylko sporadycznie, na wyłączną prośbę gościa, usługi transportu (np. transfer z Hotelu na lotnisko). Usługi transportu w takich przypadkach nabywane są od podmiotów trzecich. Nie posiadają Państwo własnego transportu. Usługi dodatkowe do usług noclegowych nie wykraczają poza zakres usług świadczonych zwyczajowo przez hotele. Hotel nie świadczy dodatkowych usług w formie atrakcji (np. wycieczek). Usługi gastronomiczne (głównie śniadania) kupowane są dla gości hotelowych korzystających z noclegów i służą Państwu do wykonywania czynności opodatkowanych.
Pozostałe usługi gastronomiczne to obiady lub obiadokolacje zamawiane indywidualnie przez klienta w czasie pobytu w Hotelu. Podstawowa działalność wykonywana przez Państwa to usługi związane z zakwaterowaniem. Nie oferujecie Państwo sprzedaży dodatkowych usług w formie atrakcji turystycznych. Państwa działalność opodatkowana jest na zasadach ogólnych.
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od Operatora za świadczone usługi gastronomiczne tj. w związku z należnym Operatorowi wynagrodzeniem w wysokości określonego w umowie ryczałtu oraz wynagrodzeniem od przychodu netto ze sprzedaży kompleksowych usług gastronomicznych.
Państwa zdaniem, skoro spełniają Państwo określone w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy warunki, to pomimo uchylenia wskazanego wyżej przepisu w dalszym ciągu jesteście Państwo uprawnieni do dokonywania odliczeń podatku VAT na jego podstawie, ponieważ art. 1 pkt 43 lit. a tiret drugie ustawy zmieniającej narusza prawo wspólnotowe.
Odnosząc się do przedstawionej przez Państwa sytuacji zauważyć należy, że 1 grudnia 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209 poz. 1320), która w art. 1 pkt 43 lit. a) tiret drugie uchyliła przepis art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosowało się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, opodatkowanej na zasadach innych niż określone w art. 119, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie.
Powyższa zmiana miała na celu dostosowanie przepisów krajowych do norm europejskich w tym zakresie i wiązała się przede wszystkim ze zmianą – od 1 stycznia 2008 r. – art. 119 ustawy, wprowadzoną art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 192 poz. 1382).
Jednakże dokonując rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych dla potrzeb gości usług gastronomicznych, nabywanych przez Państwa w celu ich dalszej odsprzedaży należy mieć na uwadze orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 1963/19 i Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 sierpnia 2024 r. sygn. akt I FSK 1622/20.
WSA w Gdańsku w ww. wyroku stwierdził, że podatnik VAT świadczący usługi hotelowe, stanowiące podstawowy składnik szerszej kategorii usług turystyki, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy, może, o ile usługi te są opodatkowane na zasadach innych, aniżeli określone w art. 119, rozliczyć podatek naliczony od nabytych usług gastronomicznych. Do takiej kategorii podatników adresowane jest bowiem wyłączenie, wynikającej z początkowej części normy art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, restrykcji (polegającej na pozbawieniu prawa do rozliczenia podatku naliczonego). Istota podatku od wartości dodanej sprowadza się bowiem do tego, że podatek ten ma obciążać ostatecznego konsumenta a nie podmioty, które uczestniczą we wcześniejszych fazach obrotu. Oni bowiem mają prawo rozliczyć uiszczony podatek naliczony, którego to prawa pozbawić ich może tylko wyraźna regulacja ustawowa pozostająca w zgodzie z dyrektywami Unii Europejskiej.
Niedopuszczalna jest zatem sytuacja, w której podatnik prowadzący działalność hotelową, nabywając usługi gastronomiczne w celu ich odsprzedaży na rzecz swoich klientów, pozbawiony byłby prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych usług. Ciężar ekonomiczny podatku poniósłby nie ostateczny konsument, jakim jest gość hotelowy, a przedsiębiorca. Najważniejszą cechą podatku od wartości dodanej jest zasada jego neutralności, której realizacja polega na umożliwieniu podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą. Skoro takie uprawnienie stanowi zasadę, to ograniczenie tego prawa może wynikać tylko z konkretnego przepisu prawa unijnego. Jeśli zatem w prawie unijnym nie ma regulacji pozwalającej wprost na ograniczenie prawa podatników do odliczenia, to prawo do odliczenia powinno być w pełni respektowane.
Zatem WSA w ww. wyroku stwierdził, że pomimo uchylenia z dniem 30 listopada 2008 r. art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy, w aktualnym stanie prawnym podatnik prowadzący działalność hotelową, który korzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług gastronomicznych, z uwagi na treść art. 176 Dyrektywy 112 nadal prawo do odliczeń określonych w uchylonym przepisie, o ile tylko w dalszym ciągu spełnia przesłanki przewidziane w tym przepisie.
NSA potwierdził ww. rozważania WSA w Gdańsku i rozstrzygnął, że podatnik VAT świadczący usługi hotelowe, stanowiące podstawowy składnik szerszej kategorii usług turystyki, o których traktuje art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy, może, o ile usługi te są opodatkowane na zasadach innych, aniżeli określone w art. 119 ustawy, rozliczyć podatek naliczony od nabytych usług gastronomicznych. Takie stanowisko wynika zarówno z wykładni językowej, systemowej, jak i celowościowej analizowanego przepisu.
Mając zatem na uwadze rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu WSA w Gdańsku z 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 1963/19 oraz NSA z 7 sierpnia 2024 r. sygn. akt I FSK 1622/20 należy stwierdzić, że nadal przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawionych w związku ze świadczeniem usług gastronomicznych, które zostały nabyte w celu ich dalszej odsprzedaży gościom hotelowym. Prawo to przysługuje Państwu pomimo uchylenia 1 grudnia 2008 r. przepisu przepis art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy, w myśl którego obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosowało się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, opodatkowanej na zasadach innych niż określone w art. 119, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie.
W efekcie Państwa stanowisko uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje:
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).