Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.788.2024.2.MSU

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 7 stycznia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.788.2024.2.MSU

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 października 2024 r.  o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług dotyczących wybudowania sieci wodociągowej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest właścicielem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej (w tym stacji uzdatniania wody, studni głębinowych, ujęć wody, sieci kanalizacji, oczyszczalni ścieków, przepompowni ścieków), które są wykorzystywane do zaopatrzenia mieszkańców w wodę i odbieranie ścieków. Gmina dzierżawi za odpowiednim wynagrodzeniem Spółce infrastrukturę wodno-kanalizacyjną celem świadczenia przez Spółkę usług wodno-kanalizacyjnych dla mieszkańców Gminy. Usługi dzierżawy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT stawką 23%. Gmina posiada 100% udziałów w Spółce.

W ramach zadań własnych związanych z oczyszczaniem ścieków, Gmina wybuduje sieć wodociągową. Budowa sieci wodociągowej na terenie Gminy będzie współfinansowana z Programu Rządowego Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Wartość wybudowanej sieci wodociągowej, która ma powstać w ramach projektu inwestycyjnego, będzie wynosić … zł netto i …. zł brutto. Wartość dofinansowania z Programu Rządowego Funduszu Polski Ład będzie wynosić …. zł. Wysokość wkładu własnego Gminy będzie wynosić brutto …. zł. W celu wybudowania sieci wodociągowej Gmina będzie dokonywać nabycia towarów/usług od innych podmiotów będących podatnikami podatku VAT. Faktury będą zawierać podatek od towarów i usług zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dostawcy będą posiadali status czynnych podatników VAT. Czas trwania inwestycji około 2 lata. Z posiadanych przez Gminę informacji i dokumentów wynika, że usługi budowlane wykonywane przez podmioty zewnętrzne dla tej inwestycji będą opodatkowane stawką VAT w wysokości 23%. Faktury będą wystawiane na Gminę.

Po zakończeniu inwestycji Gmina przyjmie wybudowaną sieć wodociągową do ewidencji środków trwałych, m.in. zgodnie z przepisami o podatku dochodowym. Następnie środek ten zostanie wydzierżawiony na podstawie umowy dzierżawy dla Spółki Sp. z o.o. za uzgodnionym wynagrodzeniem. Planowany okres trwania umowy dzierżawy 10 lat. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto Gmina wyjaśnia, że towary i usługi nabyte w związku z wybudowaniem sieci wodociągowej będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina ustali czynsz dzierżawny m.in. w oparciu o możliwości finansowe spółki. Planowany czynsz miesięczny będzie wynosić … zł netto plus podatek VAT w stawce 23%. Wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy dzierżawy infrastruktury na rzecz Spółki zostanie skalkulowana biorąc pod uwagę sytuację rynkową i możliwości finansowe Spółki. Wydatki poniesione przez Gminę na wykonanie tej inwestycji nie będą brane pod uwagę przy ustaleniu ceny, gdyż nie jest to przedsięwzięcie komercyjne, tj. takie, gdzie ma być osiągnięty zysk, tak jak w przypadkach budowy obiektów komercyjnych np. budynków biurowych/handlowych. Wysokość czynszu dzierżawnego nie zostanie ustalona biorąc pod uwagę stawkę amortyzacji, długość okresu użytkowania czy  okres zwrotu inwestycji. Istotnym tutaj czynnikiem ceny za dzierżawę jest to, że  Spółka będzie ponosić bieżące koszty utrzymywania stacji uzdatniania wody, jak  i  kanalizacji sanitarnej w odpowiednim stanie technicznym. Oznacza to, że Gmina nie  będzie musiała ponosić kosztów bieżących związanych z eksploatacją infrastruktury technicznej. Gdyby tego nie było, cena dzierżawy byłaby wyższa. Ponadto z praktycznego punktu widzenia łatwiej jest firmie Spółce zajmować się infrastrukturą techniczną, gdyż  to  ona posiada odpowiednie zasoby ludzkie. Przy kalkulacji wysokości czynszu miesięcznego nie będzie brany koszt realizacji inwestycji i sposób jej sfinansowania.

Zdaniem Gminy, ustalenie kwoty wynagrodzenia w takiej wysokości stanowi prawidłowy sposób określenia wynagrodzenia. Celem Gminy nie jest dążenie do maksymalizacji zysków czym kierują się prywatne podmioty, ale przede wszystkim wykonanie zadania własnego Gminy, jakim jest zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy. Wynagrodzenie z tytułu dzierżawy, zdaniem Gminy, będzie wynagrodzeniem o wysokości rynkowej. Kwota wynagrodzenia z tytułu dzierżawy infrastruktury na rzecz Spółki nie będzie znacząca dla budżetu Gminy. Przychody z tytułu dzierżawy w skali rocznej będą wynosić …zł. Natomiast planowane przychody z dochodów własnych Gminy wynoszą …zł.

Wysokość czynszu nie jest uzależniona od okresu zwrotu inwestycji - nie jest to przedsięwzięcie biznesowe, które ma przynieść zwrot z inwestycji. Gmina nie dąży do maksymalizacji zysku, tak jak robią to podmioty zajmujące się budowaniem biurowców czy też galerii handlowych. W przypadku, gdyby było to podejście biznesowe, to zwrot poniesionych nakładów nastąpiłby w okresie około 34 lat przy rocznym przychodzie …. zł.

Relacja przychodów z tytułu dzierżawy w skali roku do kosztów inwestycji netto (bez podatku VAT) wynosi 3%. Odpisów amortyzacyjnych od wybudowanej sieci wodociągowej będzie dokonywać Gmina. Stawka amortyzacji rocznej przedmiotowej infrastruktury będzie wynosić 2,5%.

Spółka będzie ponosić bieżące koszty utrzymywania sieci wodociągowej w odpowiednim stanie technicznym. Natomiast koszty wymiany urządzeń, które będą elementami składowymi sieci wodociągowej będzie ponosić Gmina, gdyż to ona jest właścicielem tego majątku. Takie rozwiązanie jest najbardziej efektywne, gdyż to Spółka posiada wykwalifikowane zasoby ludzkie a także urządzenia techniczne pozwalające na utrzymanie w dobrym stanie technicznym infrastruktury sieci wodociągowej.

Ponadto Gmina wyjaśnia, że w trakcie trwania umowy dzierżawy może wystąpić zmiana warunków rynkowych, co może spowodować podwyższenie kwoty wynagrodzenia za usługi dzierżawy dla Spółki. W przypadku, gdyby doszło do podwyższenia kwoty czynszu z tytułu dzierżawy brane będą pod uwagę takie czynniki jak: okres umowy dzierżawy, wskaźnik inflacji. Umowa dzierżawy przekazująca powstałą infrastrukturę dla Spółki może być przedłużona w zależności od sytuacji prawnej lub gospodarczej.

Wydzierżawiona infrastruktura na rzecz Spółki nie będzie wykorzystywana przez Gminę lub jej jednostki organizacyjne w zakresie zaopatrzenia w wodę Urzędu Gminy i jej jednostek organizacyjnych. Spółka będzie dostarczać wodę dla mieszkańców wsi odpłatnie na zasadach umownych zgodnie z obowiązującymi taryfami dla odbiorców indywidualnych.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług dotyczących wybudowania sieci wodociągowej?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego może działać w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024, poz. 361), dalej zwaną „ustawa o VAT”, czyli podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Może też działać jako podmiot niebędący podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, czyli organ władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla których realizacji został powołany z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Działalnością gospodarczą na gruncie przepisów ustawy o VAT jest m.in. wszelka działalność usługodawców, o czym stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W związku z czym, podatnikiem jest podmiot, który zajmuje się w sposób samodzielny świadczeniem usług. W celu prawidłowego ustalenia, w jakim charakterze działa dany podmiot, należy zwrócić uwagę na obowiązujące w systemie podatku od wartości dodanej zasady fundamentalne (generalne). Zgodnie z jedną z fundamentalnych zasad systemu podatku od wartości dodanej niezakłócania konkurencji usługi tożsame lub podobne nie mogą być traktowane odmiennie dla celów podatku VAT, gdyż doprowadziłoby to do zakłócenia konkurencji.

W związku z tym, w przypadku, gdy jeden podmiot świadczy usługę podlegającą opodatkowaniu, np. stawką podatku w wysokości 23%, to inny podmiot wykonujący podobną lub taką samą usługę powinien ją też opodatkować stawką podatku w wysokości 23%. W przeciwnym razie świadczenie nieopodatkowane lub opodatkowane niższą stawką byłoby bezkonkurencyjne w stosunku do tego drugiego świadczenia i konsument nabyłby usługę tańszą. Przekładając to na Gminę i jej status podatnika, to niezgodne z powyższą zasadą byłoby traktowanie usług świadczonych przez Gminę w zakresie dzierżawy sieci wodociągowej dla Spółki a świadczących podobne usługi polegające na udzielaniu praw do korzystania z rzeczy.

Zatem przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, jest przepisem wypełniającym zasadę niezakłócania konkurencji. W sytuacji, gdy organ władzy publicznej realizuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych staje się podatnikiem podatku VAT. Przepis ten jest w swym działaniu bardzo szeroki, tzn. jakiekolwiek czynności wykonywane przez organ władzy publicznej na podstawie jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej oznaczają, że organ ten działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, gdy Gmina będzie wykonywać na podstawie umowy cywilnoprawnej czynności polegające na wydzierżawianiu sieci wodociągowej pomimo tego, że w tzw. zadaniach własnych Gminy jest zaopatrzenie w wodę to Gminie nadaje wtedy przymiot podatnika w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Nieuznanie Gminy jako podatnika VAT w zakresie takich czynności stanowiłoby naruszenie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT a co za tym idzie nadrzędnej zasady niezakłócania konkurencji.

Biorąc pod uwagę powyższe, jeżeli dojdzie do nabycia przez Gminę towarów/usług budowy sieci wodociągowej, będzie to nabycie dokonane przez podatnika podatku VAT, ponieważ zamiarem nabycia towarów/usług będzie ich przeznaczenie do prowadzenia działalności w charakterze podatnika.

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Natomiast jak wynika z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1)nabycia towarów i usług,

2)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W związku z tym istotne dla odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch warunków:

1)posiadanie statusu podatnika VAT,

2)wykorzystywanie nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto, jak wynika z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej zwanym „sposobem określenia proporcji”.

Przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, zdaniem Gminy, nie będzie miał zastosowania w przedstawionym stanie przyszłym, ponieważ planowane zakupy towarów/usług będą dotyczyły wyłącznie działalności gospodarczej, tj. usług dzierżawy sieci wodociągowej.

Wracając do przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT i pierwszego warunku odliczenia, to można stwierdzić, że Gmina posiada i będzie posiadała status podatnika VAT, co zostało wyjaśnione powyżej. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę na działanie Gminy w momencie, gdy dojdzie do nabycia przedmiotowych towarów/usług. Gmina nie jest podatnikiem VAT, jeżeli wykonuje działania inne niż na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, a więc w momencie nabywania towarów i usług powinna alokować zakupy odpowiednio do działalności w charakterze organu władzy publicznej, działalności gospodarczej na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych oraz działalności mieszanej (działalność gospodarcza i działalność organu władzy publicznej). Jeżeli na moment nabywania towarów i usług Gmina posiada wiedzę, iż dany zakup będzie w przyszłości wykorzystywany do działalności gospodarczej, dla której są lub będą zawarte umowy cywilnoprawne, czyli działalności w charakterze podatnika, spełnia się warunek wynikający z ww. punktu pierwszego.

Gmina planując inwestycje w zakresie budowy sieci wodociągowej będzie wiedziała, że zostanie on po wybudowaniu oddany w dzierżawę dla podmiotu zewnętrznego, a więc inwestycja będzie wykorzystywana do działalności gospodarczej na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej. Zatem w momencie nabywania towarów/usług budowy sieci wodociągowej Gmina będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

Jeżeli chodzi o warunek drugi, tj. wykorzystywanie nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to należy rozumieć to w następujący sposób. W momencie dokonania nabycia towarów/usług podatnik ocenia czy nabyte towary/usługi zostały nabyte do wykonywania czynności opodatkowanych czy też czynności nieopodatkowanych (niedających prawa do odliczenia podatku naliczonego). Jeżeli będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturze od dostawcy. Pojęcie „wykorzystania” nie oznacza, że towary/usługi muszą być od razu po ich zakupie przeznaczone do wykonywania czynności opodatkowanych, aby podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Istotne jest to, aby były wykorzystywane do takich czynności nawet, jeżeli nastąpi to później niż dzień, w którym doszło do ich nabycia.

Zatem, jeżeli podatnik ma zamiar wykorzystywania nabytych towarów/usług do wykonywania czynności opodatkowanych, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W odniesieniu do spełnienia warunku drugiego przez Gminę można stwierdzić, że jeżeli dojdzie do nabycia towarów/usług dotyczących wybudowania sieci wodociągowej będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych stawką podatku VAT w wysokości 23%.

W przedstawionym stanie przyszłym nie będzie miał zastosowania przepis art. 88 ust. 3a i ust. 4 ustawy o VAT, który pozbawia prawa do odliczenia podatku VAT. Jak wynika z art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego o podatek należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, m.in. w przypadku, gdy:

1)sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący,

2)transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku,

3)wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a.stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b.podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c.potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności.

Natomiast jak wynika z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96 ustawy o VAT.

Powyższe przepisy pozbawiające podatnika prawa do odliczenia podatku VAT lub też zwrotu podatku naliczonego nie będą dotyczyły Gminy, gdyż nabyte usługi będą faktycznie wykonane, prawidłowo udokumentowane, prawidłowo opodatkowane i Gmina jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Reasumując, zdaniem Gminy, będzie ona miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów/usług wybudowania sieci wodociągowej, gdyż:

·Gmina będzie nabywała te towary/usługi działając jako podatnik VAT,

·Gmina jest i będzie zarejestrowana, jako podatnik VAT czynny,

·Gmina będzie wykorzystywać nabyte towary/usługi do wykonywania czynności opodatkowanych.

Biorąc pod uwagę powyższe, Gmina zwraca się z wnioskiem o potwierdzenie jej stanowiska w przedstawionym stanie przyszłym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są  wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku  należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które  nie są  wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli  w  przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz  niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub  w  części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w  art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do  obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z  którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w  sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od  towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te  są  natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na  podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału, stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to więc wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z  2024 r. poz.  1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 cyt. ustawy:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z  innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Gmina, wykonując we  własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w  art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Gmina jest czynnym podatkiem podatku od towarów i usług. W ramach zadań własnych związanych z oczyszczaniem ścieków wybudują Państwo sieć wodociągową, której wartość będzie wynosić zł netto i zł brutto. Następnie środek ten zostanie wydzierżawiony na podstawie umowy dzierżawy dla Spółki Sp. z o.o., w której Gmina posiada 100% udziałów. Planowany okres trwania umowy dzierżawy 10 lat. Planowany czynsz miesięczny będzie wynosić … zł netto plus podatek VAT w stawce 23%. Przychody z tytułu dzierżawy w skali rocznej będą wynosić zł. Natomiast planowane przychody z dochodów własnych Gminy wynoszą …zł. Zwrot poniesionych nakładów nastąpi w okresie około 34 lat przy rocznym przychodzie … zł. Relacja przychodów z  tytułu dzierżawy w skali roku do kosztów inwestycji netto (bez podatku VAT) wynosi 3%.

W niniejszej sprawie w pierwszej kolejności należy dokonać analizy czy odpłatne udostępnienie wybudowanej sieci wodociągowej na podstawie umowy dzierżawy jest  opodatkowane podatkiem od  towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Analiza przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy prowadzi do stwierdzenia, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym, do uznania czynności za  usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Usługa jest czynnością opodatkowaną, co do zasady, w sytuacji, kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za  to świadczenie. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają zatem wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze  zm.):

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak  i  dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.

W konsekwencji z uwagi na fakt, że dzierżawa jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), dla zamierzonej czynności Gmina będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem, dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i  podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W związku z tym, w odniesieniu do tej czynności Gmina nie będzie działała jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie będzie korzystała z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku Gmina będzie występowała w roli podatnika w rozumieniu art.  15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność, tj. dzierżawa inwestycji, w  postaci wybudowanej sieci wodociągowej – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i  usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi polegającej na dzierżawie wybudowanej sieci wodociągowej, za którą będziecie Państwo pobierać wynagrodzenie. W związku z czym, usługa ta nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT i  w  konsekwencji będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz  gdy  towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są  wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że w omawianej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy,  zostaną spełnione. W analizowanym przypadku Gmina występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a dzierżawa wybudowanej sieci wodociągowej - jako usługa zdefiniowana w art.  8 ust. 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie korzysta ze zwolnienia od podatku. Zatem wydatki poniesione w  związku z wybudowaną siecią wodociągową będą miały związek wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, będzie przysługiwało Państwu prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabytych towarów i usług dotyczących budowy sieci wodociągowej. Prawo to będzie przysługiwało Państwu pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych z art. 88 ustawy. 

Tym samym Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie podkreślam, że niniejsza  interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we  wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.