Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia:

-czy sprzedaż przez Pana działki nr X oraz udziału w działce Y podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

-czy planowana w przyszłości sprzedaż kolejnych działek oraz udziałów w działce nr Y podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 grudnia 2024 r. (wpływ 20 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, a w jego małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej. Wnioskodawca od 2023 r. jest emerytem. Wnioskodawca nie jest i nigdy nie był czynnym podatnikiem podatku VAT, jednakże prowadzi działalność gospodarczą jak wspólnik spółki cywilnej. Spółka ta jest czynnym podatkiem VAT i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie (...).

W dniu (...) 1999 r. aktem notarialnym Rep. (…) Wnioskodawca zakupił na majątek objęty wspólnością ustawową małżeńską z małżonką, (…), nieruchomość rolną niezabudowaną stanowiącą działkę gruntu nr Z o powierzchni (…), położoną w miejscowości (…), gmina (…). Z aktu notarialnego wynikało, że nieruchomość przeznaczona była pod uprawy polowe i posiadała dostęp do drogi publicznej. Wnioskodawca planował zakupioną działkę gruntu zagospodarować prywatnie jako działkę siedliskową, to jest wybudować tam dom mieszkalny i w nim zamieszkać.

W 2000 r. Wnioskodawca zamienił udział w wysokości 10% w przedmiotowej działce na udział w wysokości 33,33% nieruchomości stanowiącej działkę gruntu położoną w (…). Następnie w 2003 r. Wnioskodawca poprzez zniesienie współwłasności stał się właścicielem (wraz z małżonką) powyższego udziału w wysokości 10% w powyższej działce gruntu położonej w miejscowości (…).

Nieruchomość ta przez cały okres jej posiadania stanowiła majątek prywatny Wnioskodawcy oraz małżonki i w trakcie jej posiadania nie była wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Nieruchomość ta – pomimo zapisu w akcie notarialnym – nie miała dostępu do drogi publicznej. Dostęp do drogi publicznej Wnioskodawca uzyskał na drodze sądowej dopiero w 2020 r., gdyż potrzebna była zgoda sąsiadów i Nadleśnictwa w (…). Do 2023 r. była to działka rolna, ze względu na 5 i 6 grupę ziemi (łąka lub ugór). Wnioskodawca przez kilkanaście lat (do 2022 r.) otrzymywał z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopłaty bezpośrednie, mając w tej Agencji przyporządkowany numer rolnika. Przez cały okres posiadania tej działki była ona wykorzystywana wyłącznie prywatnie (rekreacja). Brak dostępu do drogi publicznej przez okres przeszło 20 lat spowodował zmianę obecnych planów Wnioskodawcy, który postanowił, że działka ta zostanie sprzedana.

Działka nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego. Wnioskodawca dokonał w 2021 r. podziału powyższej działki na 12 działek, w tym. m.in. na działkę nr X o pow. (...) ha, oraz wydzielił jedną działkę stanowiącą drogę wewnętrzną z nadaną nazwą ulicy (...) (nr Y o pow. (...)). Po podziale Wnioskodawcy naliczono opłatę adiacencką. Wnioskodawca zawarł w 2022 r. umowę z firmą (…) dla (...) działek na dostawę energii elektrycznej. Realizacja dostawy energii wymaga montażu stacji transformatorowej. Inwestycja ta prowadzona jest przez firmę (…) i w chwili obecnej jest na etapie projektowym. W 2023 r. na wniosek Wnioskodawcy wydane zostały warunki zabudowy i zagospodarowania dla przedmiotowych (...) działek (dom jednorodzinny na każdej z działek). Na przedmiotowych działkach brak jest infrastruktury wodno-kanalizacyjnej oraz gazowej, a Wnioskodawca nie podejmował i nie zamierza podejmować żadnych działań w tym zakresie.

W dniu (...) 2024 r. aktem Rep. (…), Wnioskodawca wraz z małżonką sprzedał niezabudowaną działkę nr X o pow. (...) ha oraz udziały w działce nr Y o pow. (...) (stanowiącej drogę dojazdową) położone przy ul. (…).

Obie działki powstały z podziału działki nrZ. Wnioskodawca w celu zbycia powyższych nieruchomości nie prowadził działań marketingowych – sam próbował sprzedać działki (...). Następnie z uwagi na bezskuteczność takiego działania, skorzystał z usług biura nieruchomości, co jednak również okazało się niezbyt skuteczne. Wnioskodawca dokonał przedmiotowej sprzedaży w ramach zarządu prywatnym majątkiem i z tytułu tej czynności Wnioskodawca oraz małżonka nie działali jako podatnicy podatku VAT.

Wnioskodawca rozważa przekazanie w darowiźnie części działek córkom oraz wnukowi na ich cele prywatne oraz sprzedaż pozostałych działek. Środki ze sprzedanej działki oraz ewentualnych przyszłych sprzedaży Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na prywatne cele własne i rodziny.

Podatnik posiadał także inne nieruchomości:

·   nabyte w dniu (...) 2000 r. udziały o wysokości 33,33% w nieruchomości stanowiącej działki nr A o pow. (...) ha, nr (...) o pow.(...) ha oraz nr B i nr C o pow. (...) ha położone w (…), zwiększone następnie poprzez nabycie udziałów do 47,5%. Do tej nieruchomości dokupiona została w 2005 r. także przylegająca działka o pow. (...) ha. Wnioskodawca w 2019 r. w części sprzedał osobom trzecim, a w części darował córkom powyższe nieruchomości. Działka ta nabyta została pierwotnie, aby wybudować na niej budynek z lokalami na wynajem prywatny. Podatnik w chwili obecnej nie jest już właścicielem tej nieruchomości i w okresie jej posiadania nie została zakończona budowa powyższego budynku,

·   lokal mieszkalny położony w (…), zakupiony w 1996 r. i sprzedany w 2020 r. Lokal ten był przez jakiś okres czasu wynajmowany prywatnie, a nabyty został w celu przekazania w przyszłości dzieciom lub wnukom.

·   w 2006 r. nabył wraz z małżonką udziały w nieruchomości stanowiącej działkę budowlaną nr (...) położoną w (…) celem wniesienia jej do spółki cywilnej, co zostało też uczynione. Pozostałe udziały w działce nabył drugi wspólnik Spółki cywilnej. Spółka miała wykorzystywać tą działkę do prowadzonej działalności gospodarczej, do czego jednak ostatecznie nie doszło. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem, a następnie otrzymał pozwolenie na budowę dwóch budynków mieszkalnych w zabudowie bliźniaczej na tej działce. Spółka cywilna następnie dokonała podziału tej nieruchomości na 2 działki, z czego jedna z tych działek po wyłączeniu jej ze Spółki cywilnej i zniesieniu współwłasności (z drugim współwłaścicielem – wspólnikiem spółki cywilnej) została przekazana przez Wnioskodawcę i jego małżonkę w darowiźnie córce, a druga działka została sprzedana bezpośrednio przez Spółkę cywilną osobom trzecim.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:

1.Wnioskodawca nie posiada statusu rolnika ryczałtowego w myśl art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

2.Przedmiotowa działka nr Z oraz wydzielone z niej działki nie były, nie są i nie będą do dnia sprzedaży wykorzystywane przez Wnioskodawcę do prowadzenia działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Z przedmiotowych gruntów Wnioskodawca dotychczas nie dokonywał i nie będzie w przyszłości dokonywał sprzedaży jakichkolwiek płodów rolnych. Grunt działki nr Z jak i działek po podziale to V i VI klasa – ugór zielony, do którego Wnioskodawca otrzymywał dopłaty. Tak określona klasa ziemi wskazuje, że grunty te nie nadają się do uprawy rolniczej, co w konsekwencji przekłada się na brak możliwości produkcji ewentualnych płodów rolnych.

3.Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami.

4.W stosunku do sprzedanej działki nr X i udziałów w działce Y nie została zawarta z nabywcą warunkowa przedwstępna umowa sprzedaży. Również w przypadku działek, które w przyszłości mogą zostać sprzedane, również nie zostaną zawarte takie umowy.

5.Wnioskodawca nie udzielił nabywcy lub osobie trzeciej pełnomocnictwa do występowania w jego imieniu w sprawach, które dotyczą tych działek i nie zamierza udzielać w przyszłości takich pełnomocnictw.

6.Działka nr Z jak i każda z wydzielonych działek nie była, nie jest i nie będzie do momentu planowanego zbycia udostępniona osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Pytania

1.Czy sprzedaż działki nr X oraz udziału w działce nr Y dokonana w dniu 9 marca 2024 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy ewentualna planowana w przyszłości sprzedaż kolejnych działek oraz udziałów w działce nr Y podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zarówno sprzedaż dokonana w dniu (...) 2024 r. jak i planowana w przyszłości sprzedaż kolejnych działek nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Transakcja już dokonana oraz przyszłe transakcje przeprowadzone zostaną w ramach zarządu prywatnym majątkiem i nie można przypisać działaniom Wnioskodawcy cech charakteryzujących sprzedaż nieruchomości w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Nabycie działki miało charakter prywatny, cel nabycia także miał charakter prywatny – Wnioskodawca planował zakupioną działkę gruntu zagospodarować jako działkę siedliskową, czego nie uczynił z uwagi na brak dostępu do drogi publicznej. Po upływie ponad 20 lat od zakupu zmieniła się nie tylko sytuacja życiowa i rodzinna Wnioskodawcy, ale również plany co do tej nieruchomości. Jednak działka była wykorzystywana przez cały okres jej posiadania prywatnie (rekreacyjnie), a ostatecznie na jej części planowane jest zamieszkanie przez członków rodziny Wnioskodawcy, a w przyszłości może i sam Wnioskodawca, co jest zbieżne z pierwotnym planem Wnioskodawcy.

Dokonanie podziału działki podyktowane było tym, iż nieruchomość ta miała zbyt dużą powierzchnię, aby w łatwy sposób znaleźć nabywcę. Nie można oczekiwać od osoby posiadającej nieruchomość o dużej powierzchni do bezcelowego ponoszenia wysokich kosztów jej utrzymania, skoro nie jest ona w chwili obecnej potrzebna w całości. Pozostała część nieruchomości byłaby nieużywana, generując jedynie niepotrzebne koszty. Dlatego został dokonany podział na mniejsze działki, aby móc korzystnie sprzedać prywatną część swojego majątku.

Tutaj trzeba wskazać, że na części nieruchomości (po podziale) Wnioskodawca zamierza zrealizować prywatny cel mieszkaniowy swojej rodziny. Powyższe wyraźnie wskazuje na podejmowanie działań wyłącznie w zakresie zwykłego zarządu własnym majątkiem prywatnym, a nie działań mających cechy charakteryzujących profesjonalistę działającego na rynku obrotu nieruchomościami. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, czy też działalności deweloperskiej. Nieruchomość poza wykorzystywaniem dotychczas na cele rekreacyjne nie była wykorzystywana w innym celu, np. nie była wynajmowana osobom trzecim. Poza podziałem, wystąpieniem o warunki zabudowy oraz zawarciem umowy z firmą (…) nie były podejmowane inne czynności charakteryzujące profesjonalistę, to jest nie dokonano utwardzenia dróg, nie inwestowano w tą nieruchomość, nie wykonano przyłączeń mediów.

Wnioskodawca nie angażował nadmiernych środków finansowych w celu zbycia nieruchomości, jak również nie prowadził działań marketingowych poza zawieszeniem na ogrodzeniu domu córki banera informującego o działkach na sprzedaż oraz skorzystaniem z usług biura nieruchomości. Wnioskodawca zamierza podejmować podobne działania w przypadku sprzedaży pozostałych działek. Nie można wymagać, aby osoba posiadająca majątek w postaci niezabudowanej nieruchomości o sporej powierzchni w ramach zarządu prywatnym majątkiem nie podejmowała żadnych czynności, które umożliwiałyby jej zbycie tej nieruchomości po cenie korzystnej. Nie sposób przecież uznać, że sprzedaż majątku prywatnego ma się odbyć po cenie niekorzystnej dla sprzedającego, tylko dlatego aby uniknąć uznania transakcji za podlegające pod ustawę o VAT.

Podjęte przez Wnioskodawcę działania były stosunkowo proste, nie wymagały nadzwyczajnej wiedzy i umiejętności, ani też większych środków finansowych. Wspomniane działania nie wykraczały poza zwykłe gospodarowanie mieniem prywatnym przez osoby fizyczne. W odniesieniu do przedmiotowej sprawy brak jest profesjonalnych działań. Skala i charakter tych działań nie odbiegają też od standardowych działań w zakresie zwykłego zarządu własnym majątkiem prywatnym. Na uwadze trzeba mieć też bardzo długi okres czasu jaki upłynął od nabycia działki do podjęcia decyzji o jej podziale i sprzedaży. Oceniając działalność osoby sprzedającej nieruchomości należy wziąć pod uwagę wszystkie etapy tej aktywności rozpatrując je w całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Przede wszystkim zaś powinno się uwzględnić te elementy aktywności, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym. Specyfika posiadania nieruchomości o dużej powierzchni powoduje, że sprzedaż taka zawsze będzie długotrwała (lub wręcz niemożliwa) i wiązała się z podziałem na mniejsze działki. Oczywistym jest, że podział nieruchomości jest konieczny, gdyż w takiej sytuacji łatwiej znaleźć kupców na mniejsze działki. Z kolei zaś podział działek wymusił wyznaczenie drogi wewnętrznej, na którą to drogę nie były ponoszone żadne nakłady. A ponieważ na cele prywatne Wnioskodawca nie potrzebuje w chwili obecnej tak wielkich rozmiarów nieruchomości, dlatego też część działek zamierza sprzedać. W sytuacji zaś, gdy działki nie były objęte planem zagospodarowania przestrzennego, nie wykracza poza zarząd majątkiem prywatnym uzyskanie warunków zabudowy i tym samym uzyskanie wskazówki co do możliwego przeznaczenia tej działki. Ma to przecież bardzo istotne znaczenie dla kupującego.

Przeznaczenie działki, określające możliwy sposób jej wykorzystania, wpływa na wartość działki, a uzyskanie informacji o tym przeznaczeniu, istotnej z punktu widzenia ceny sprzedaży, jest uzasadnione przy każdej transakcji sprzedaży i nie może być uznane za charakterystyczne tylko dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Tutaj trzeba dodatkowo wskazać, że na wielu działkach na obszarach, gdzie brak jest planu zagospodarowania przestrzennego, nie można postawić domu mieszkalnego – wynika to często np. z ograniczonej przepustowości kanalizacji, co powoduje, że w danym momencie nie są wydawane decyzje o warunkach zabudowy. Zatem uzyskanie takiej decyzji odnośnie konkretnej działki daje pewność kupującemu, iż będzie się mógł na niej wybudować. Fakt nieziszczenia się planowanego celu nabycia, czyli zagospodarowania działki jako siedliska (nie z winy Wnioskodawcy) nie oznacza automatycznie, iż nieruchomość nie została w takim celu nabyta i nie miała być w taki sposób wykorzystana - w niniejszej sprawie nastąpi faktyczne wykorzystanie części tej nieruchomości na cele prywatne. Istotne jest zatem, czy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży podejmował aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca, usługodawcę. Wykorzystywanie składników majątku musi charakteryzować się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Liczba i zakres transakcji nie ma znaczenia, podobnie jak podział gruntu sam w sobie nie jest decydujący. Nie sposób przyjąć, że objęta wnioskiem nieruchomość nabyta została w celu jej odsprzedaży lub wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Podkreślić trzeba, że za realizację celu prywatnego uznać należy również zamieszkiwanie bliższej lub dalszej rodziny Wnioskodawcy, co oczywiście nie musi mieć miejsca od momentu nabycia i przez cały okres posiadania nieruchomości. Celem prywatnym będzie również przekazanie nieruchomości w darowiźnie, np. dzieciom, czy wnukom, co może nastąpić dopiero w przyszłości. Także korzystanie z usług biur pośrednictwa sprzedaży nieruchomości jest praktyką powszechną, zwłaszcza w sytuacji, gdy zawieszenie banera informującego o sprzedaży nie dało żadnego efektu. Brak jest nie tylko prawnych, ale i racjonalnych podstaw, aby przyjąć, że sprzedaż dokonywana w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie może wiązać się z działaniami zmierzającymi do uzyskania przez sprzedającego korzystnej ceny poprzez ustalenie wartości działki oraz udostępnienie informacji o sprzedaży szerokiemu kręgowi podmiotów.

Wnioskodawca wskazuje na orzecznictwo sądowe potwierdzające powyższe stanowisko, iż zawarta już transakcja oraz przyszłe transakcje sprzedaży działek będące przedmiotem wniosku ocenić należy jako niemające cech pozwalających na uznanie ich za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Są to m.in. następujące wyroki: WSA z dnia 6 grudnia 2023 r. sygn. akt I SA/Bd 451/23, WSA w Szczecinie z dnia 13 października 2022 r. sygn. akt I SA/Sz 357/22, NSA z dnia 27 kwietnia 2022 r. sygn. akt. I FSK 1589/18, NSA z dnia 3 lipca 2020 r. sygn. akt I FSK 1888/17, NSA z dnia 28 sierpnia 2020 r. sygn. akt. I FSK 1476/17.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 198 Kodeksu cywilnego:

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 2809).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W niniejszej sprawie należy również odwołać się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), z którego wynika, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan wraz z małżonką prawo własności działki nr Z. Nieruchomość ta przez cały okres jej posiadania stanowiła majątek prywatny Pana oraz małżonki i w trakcie jej posiadania nie była wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Przez cały okres posiadania tej działki była ona wykorzystywana wyłącznie prywatnie (rekreacja). Dokonał Pan w 2021 r. podziału powyższej działki na (...) działek, w tym. m.in. na działkę nr X o pow. (...) ha, oraz wydzielił jedną działkę stanowiącą drogę wewnętrzną z nadaną nazwą ulicy (...) (nr Y o pow. (...)). Zawarł Pan w 2022 r. umowę z firmą (...) dla (...) działek na dostawę energii elektrycznej. Realizacja dostawy energii wymaga montażu stacji transformatorowej. Inwestycja ta prowadzona jest przez firmę (...) i w chwili obecnej jest na etapie projektowym. W 2023 r. na Pana wniosek wydane zostały warunki zabudowy i zagospodarowania dla przedmiotowych (...) działek (dom jednorodzinny na każdej z działek). Na przedmiotowych działkach brak jest infrastruktury wodno-kanalizacyjnej oraz gazowej, a Pan nie podejmował i nie zamierza podejmować żadnych działań w tym zakresie.

(...) 2024r. sprzedał Pan wraz z małżonką niezabudowaną działkę nr X o pow.(...) ha oraz udziały w działce nr Y o pow. (...)(stanowiącej drogę dojazdową) położone przy ul. (...).

Obie działki powstały z podziału działki nr Z. W celu zbycia powyższych nieruchomości nie prowadził Pan działań marketingowych – sam próbował Pan sprzedać działki zawieszając na ogrodzeniu domu córki baner informujący o działkach na sprzedaż. Następnie z uwagi na bezskuteczność takiego działania, skorzystał Pan z usług biura nieruchomości, co jednak również okazało się niezbyt skuteczne.

Rozważa Pan przekazanie w darowiźnie części działek córkom oraz wnukowi na ich cele prywatne oraz sprzedaż pozostałych działek. Środki ze sprzedanej działki oraz ewentualnych przyszłych sprzedaży zamierza Pan przeznaczyć na prywatne cele własne i rodziny.

W stosunku do sprzedanej działki nr X i udziałów w działce Y nie została zawarta z nabywcą warunkowa przedwstępna umowa sprzedaży. Również w przypadku działek, które w przyszłości mogą zostać sprzedane, również nie zostaną zawarte takie umowy.

Nie udzielił Pan nabywcy lub osobie trzeciej pełnomocnictwa do występowania w Pana imieniu w sprawach, które dotyczą tych działek i nie zamierza udzielać w przyszłości takich pełnomocnictw.

Działka nr Z jak i każda z wydzielonych działek nie była, nie jest i nie będzie do momentu planowanego zbycia udostępniona osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy sprzedaż działki nr X i udziału w działce nr Y oraz planowana sprzedaż pozostałych działek i udziałów w działce Y będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie Pan podjął/podejmie w odniesieniu do sprzedaży działki nr X i udziału w działce nr Y oraz planowanej sprzedaży pozostałych działek i udziałów w działce Y.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Pana działki nr X i udziału w działce nr Y, jak również planowana sprzedaż pozostałych działek i udziałów w działce Y, nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tymi transakcjami uznać Pana za podatnika tego podatku.

Pomimo, że grunt spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku  od towarów i usług, to nie można uznać, że przy dokonywaniu sprzedaży ww. działek działa/będzie Pan działał w charakterze handlowca, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Z okoliczności sprawy nie wynika bowiem taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podjął Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami takich jak: uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek, wytyczenie dróg wewnętrznych, nie starał się Pan o doprowadzenie wszystkich mediów, ani nie prowadził i nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Działki gruntu nie były i nie są przez Pana wykorzystywane na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Jedynymi czynnościami wykonanymi w stosunku do ww. działek, jak Pan wskazał, było dokonanie podziału działki nr Z, wystąpienie o warunki zabudowy i zagospodarowania terenu oraz zawarciem umowy z firmą (…) na dostawę energii elektrycznej. Wszystko to oznacza, że sprzedawane przez Pana działki, wydzielone z działki nr Z, nie były i nie są dla Pana źródłem uzyskiwania korzyści majątkowych i że nie zaangażował Pan środków podobnych do tych, jakie wykorzystują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa we wskazanym orzeczeniu w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. nie wykazał Pan aktywności w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

W tym miejscu należy wskazać na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Gd 234/16, w którym sąd stwierdził, że: „Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla czterech działek powstałych w wyniku podziału działki siedliskowej, a także sprzedaż za pośrednictwem portali internetowych oraz biura nieruchomości nie stanowi o zawodowej działalności skarżącej. (…) Korzystanie z biura nieruchomości czy portali internetowych przy sprzedaży nieruchomości przemawia raczej za tym, że skarżąca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem nieruchomościami. Trudno przy tym wyobrazić sobie w jaki inny sposób mogłaby znaleźć potencjalnych nabywców działek”.

Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 września 2020 r., sygn. akt I FSK 1476/17 wskazał, że: „W sytuacji zaś, gdy działka otrzymana przez Skarżącą nie była objęta planem zagospodarowania przestrzennego, nie wykracza poza zarząd majątkiem prywatnym uzyskanie warunków zabudowy i tym samym uzyskanie wskazówek co do możliwego przeznaczenia tej działki. Przeznaczenie działki, określające możliwy sposób jej wykorzystania, wpływa na wartość działki a uzyskanie informacji o tym przeznaczeniu, istotnej z punktu widzenia ceny sprzedaży, jest uzasadnione przy każdej transakcji sprzedaży i nie może być uznane za charakterystyczne tylko dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Analogicznie należy ocenić zamieszczanie oferty w lokalnej telewizji i wywieszanie ogłoszeń, skoro jest to działanie umożliwiające zapoznanie się z ofertą większej grupie potencjalnych nabywców. Brak jest nie tylko prawnych ale i racjonalnych podstaw, aby przyjąć, że sprzedaż dokonywana w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie może wiązać się z działaniami zmierzającymi do uzyskania przez sprzedającego korzystnej ceny poprzez ustalenie wartości działki oraz udostępnienie informacji o sprzedaży szerokiemu kręgowi podmiotów”.

W przedmiotowej sprawie zatem, sprzedaż przez Pana działki nr X i udziału w działce nr Y, jak również planowana sprzedaż pozostałych działek i udziałów w działce Y, nie stanowi/nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie zbycia udziałów w ww. działkach, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Dokonując sprzedaży korzysta/skorzysta Pan z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

W konsekwencji, brak jest tu przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. sprzedaży wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym, sprzedaż przez Pana działki nr X i udziału w działce nr Y, dokonana 9 marca 2024 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Również planowana sprzedaż pozostałych działek i udziałów w działce Y nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji Pana stanowisko w zakresie pytań oznaczonych nr 1 i 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Pana, tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, tj. dla współwłaściciela przedmiotowych działek.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku tj. nie zmienią się okoliczności planowanej transakcji.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej :

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.