Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.607.2024.4.DS

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 23 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.607.2024.4.DS

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Doradcę, Kancelarię oraz ewentualne inne podmioty świadczące usługi dot. Kosztów Dodatkowych dokumentujące wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 listopada 2024 r. (wpływ 27 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka A. sp. z o.o. (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest spółką handlową w rozumieniu art. 1 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1705 ze zm.).

Spółka podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów w Polsce (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy) oraz jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Rok obrotowy i podatkowy Spółki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym.

Spółka prowadzi księgi rachunkowe i jest zobligowana do sporządzania oraz składania sprawozdań finansowych. Spółka powstała w celu przeprowadzenia procesu inwestycyjnego po nazwą „(...)” w mieście A. (dzielnica B) [dalej: „inwestycja”].

W ramach inwestycji prowadzonej przez Spółkę powstanie terminal, który będzie uniwersalnym terminalem przeładunkowo-składowym dla produktów masowych. W zakresie realizacji inwestycji planowane są place i magazyny składowe oraz urządzenia przeładunkowe wraz z nabrzeżami do obsługi ładunków w relacji statek/barka – kolej – samochód, bocznica kolejowa, parkingi dla samochodów ciężarowych oraz stanowiska do obsługi barek i statków masowych.

Na przestrzeni lat Wnioskodawca prowadził działania mające na celu pozyskanie tytułu prawnego do gruntów, na których zamierza wybudować morski terminal produktów masowych. W ostatnich latach Spółka rozpoczęła działania mające na celu pozyskanie partnera biznesowego w celu umożliwienia przeprowadzenia inwestycji.

Przedmiotem podstawowej działalności gospodarczej Spółki będzie transport drogowy towarów oraz magazynowanie i przechowywanie paliw gazowych i pozostałych towarów.

Dodatkowo Spółka zamierza prowadzić działalność usługową wspomagającą transport śródlądowy i lądowy oraz sprzedaż hurtową paliw, produktów pochodnych oraz wyrobów chemicznych. Grupą docelową odbiorców produktów i usług świadczonych przez Spółkę będą podmioty działające w branży energetycznej i paliwowej.

Podstawowa działalność prowadzona przez Spółkę podlega - co do zasady - opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT.

Udziałowcem A sp. z o.o. posiadającym 100% udziałów i jednocześnie głównym inwestorem jest fundusz inwestycyjny B, osoba prawna z siedzibą w mieście C. Udziałowiec prowadzi działalność w zakresie lokowania środków pieniężnych w projekty inwestycyjne m.in. poprzez nabywanie udziałów/akcji w spółkach polskich i zagranicznych (nabycie udziałów/akcji następuje albo w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego spółek portfelowych i objęcie udziałów/akcji przez Udziałowca lub przez odkupienie udziałów/akcji od dotychczasowych udziałowców/akcjonariuszy spółek portfelowych).

W związku z planowanym rozwojem Spółki, poprzez uruchomienie budowy morskiego terminalu produktów masowych, Udziałowcy wraz z Zarządem Spółki rozważają pozyskanie nowego inwestora bądź inwestorów finansowych lub branżowych.

Pozyskanie nowego inwestora wpłynie pozytywnie w zakresie wsparcia biznesowego oraz inwestycyjnego w obszarze rozwoju działalności gospodarczej Spółki. Potencjalne korzyści dla Spółki jakie mogą wynikać z pozyskania nowego inwestora, który będzie wybrany w porozumieniu ze Spółką (i nie będzie dowolnym podmiotem funkcjonującym na rynku wybranym przez Udziałowców), to w szczególności:

  • pozyskanie dodatkowego finansowania działalności Spółki,
  • potencjalnie tańszy dostęp do kapitału np. poprzez uzyskanie finansowania dłużnego w postaci pożyczek albo spłaty dotychczasowych zobowiązań Spółki,
  • możliwość korzystania z licznych efektów synergii kosztowej i przychodowej,
  • potencjalny dostęp do nowych rynków terytorialnych i nowych segmentów rynku,
  • dostęp do know-how biznesowego i technologicznego,
  • innowacyjnych i nowoczesnych rozwiązań dla parku maszynowego i linii produkcyjnych,
  • pozyskanie zaawansowanych i innowacyjnych badań składów mieszanek lub nowych składów technologicznych dla swoich mieszanek,
  • pozyskanie środków na prowadzoną przez Spółkę działalność badawczo rozwojową w dziedzinie rozwoju swoich produktów
  • udostępnienie bazy klientów, a także kontraktów międzynarodowych, których nowy inwestor jest stroną,
  • pozyskanie silniejszej pozycji przy negocjowaniu z dostawcami cen zakupu.

Zaplanowana transakcja nie będzie wiązała się z podwyższaniem kapitału zakładowego Spółki. Najbardziej prawdopodobną oraz preferowaną formą będzie sprzedaż udziałów/akcji przez Udziałowców.

W następnej kolejności brana jest pod uwagę sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki lub jego aktywów. Spółka oraz Udziałowcy nie rozważają scenariusza, w ramach którego Spółka dokona odpłatnego nabycia udziałów (własnych) w celu ich umorzenia. Spółka nie rozważa również, dla celów pozyskania nowego inwestora, podwyższenia kapitału zakładowego i emisji nowych udziałów. Co prawda, Spółka nie może wykluczyć, że konsekwencją pozyskania nowego inwestora, w dalszej perspektywie czasu, może być podwyższenie kapitału zakładowego czy zapasowego Spółki, jednakże nie jest to celem samym w sobie, leżącym u podstaw poniesienia wydatków na realizację działań w zakresie pozyskania inwestora. Podwyższenie kapitału zakładowego czy zapasowego Spółki będzie miało (o ile w ogóle nastąpi) jedynie charakter następczy i wtórny do pierwotnego celu jakim jest pozyskanie odpowiedniego nowego inwestora, który spełniał będzie oczekiwania Wnioskodawcy, przede wszystkim w zakresie woli finansowania dalszych planów rozwoju działalności Spółki.

Zgodnie z utrwaloną na rynku praktyką, Spółka będzie miała możliwość pozyskać inwestora, jeśli potwierdzi swoją dobrą kondycję finansową, prawną, podatkową i techniczną przez przedstawienie rzetelnych i pochodzących z niezależnego źródła informacji o swojej sytuacji finansowej, prawnej, podatkowej, technicznej, przy czym dla potencjalnych inwestorów informacje te będą wiarygodne, jeśli będą pochodziły z niezależnych źródeł, tj. od profesjonalnych, niezależnych doradców zewnętrznych.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz istotność procesu przygotowania przedsiębiorstwa do sprzedaży obejmującego m.in. przygotowanie strategii procesu, przygotowania oferty i skierowania jej do określonej grupy potencjalnych inwestorów w kraju i za granicą, czy efektywne wsparcie przy negocjacjach z oferentami, Spółka, za zgodą i przy udziale Udziałowców zamierza zawrzeć umowę z profesjonalną Spółką doradztwa korporacyjnego i biznesowego (dalej: „Doradca”), zlecając wsparcie działań w zakresie pozyskania nowego inwestora zainteresowanego nabyciem udziałów Spółki należących do jej obecnych udziałowców. Spółka Doradcza:

  • jest podmiotem zagranicznym,
  • nie jest podmiotem powiązanym z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.
  • podmiot świadczy usługi w ramach wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług i wystawia faktury z oznaczeniem reverse chargé („odwrotne obciążenie”).

Umowa zostanie zawarta na czas określony 12 miesięcy z możliwością przedłużenia.

Przedmiotem transakcji jest pakiet udziałów Spółki. W ramach umowy Doradca zobowiązuje się udzielić Spółce wsparcia transakcyjnego i wsparcia w negocjacjach oraz doradzać w związku z planowaną transakcją w tym: prezentować na koniec kwartału raport z prowadzonych działań zawierający między innymi podsumowanie z odbytych spotkań z inwestorami, otrzymanych ofert oraz podsumowanie ich warunków, wszystkie problemy i sprawy do rozwiązania.

Na podstawie Umowy, Spółka zobowiązała się do zapłaty Spółce Doradczej wynagrodzenia składającego się z dwóch komponentów:

1)części stałej (Wynagrodzenie stałe) – wynagrodzenia za świadczone usługi doradcze („management fee”) w stałej ryczałtowej wysokości określonej Umową,

2)części uzależnionej od efektu - tzw. Wynagrodzenia od Sukcesu („Success Fee”), należnego jedynie, gdy dojdzie do dokonania transakcji, które jest determinowane wartością transakcji w wysokości procentowej w stosunku do jej wartości, nie mniej jednak, niż określona, stała kwota, zawarta w umowie (dalej: "Wynagrodzenie od Sukcesu ").

Kwota Wynagrodzenia Stałego w przypadku przekroczenia kwoty minimalnej zawartej w umowie obniży wartość Wynagrodzenia od Sukcesu. Do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej zostaną uzasadnione i udokumentowane wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia, takie jak koszty podróży, noclegi, zakwaterowanie poza miejscem wykonywanie działalności w związku z realizacją zlecenia.

Wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia są niezależne i nie stanowią podstawy do obniżenia Wynagrodzenia od sukcesu. Zgodnie z Umową, oba składniki wynagrodzenia należnego firmie Doradczej płatne będą na podstawie wystawianych przez Spółkę Doradczą faktur („Invoice”). Faktury za doradztwo będą wystawiane na Spółkę A sp. z o.o. i będą zawierały odwołanie do procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”). W ramach procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”) Spółka A sp. z o.o. naliczy VAT należny od świadczonej usługi (według odpowiedniej stawki krajowej) oraz dokona jego odliczenia w ramach procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”).

Dodatkowo w celu wsparcia procesu sprzedaży Spółka, za zgodą i przy udziale Udziałowców zawrze umowę z profesjonalną Spółką doradztwa prawnego (dalej: „Kancelaria Prawna”), zlecając wsparcie działań w zakresie sprzedaży udziałów Spółki.

Kancelaria Prawna:

  • nie jest podmiotem zagranicznym,
  • nie jest podmiotem powiązanym z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.
  • jest polską spółką prawa handlowego, prowadzącą działalność gospodarczą,
  • jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Umowa zostanie zawarta na czas określony 12 miesięcy.

Przedmiotem transakcji są grunty będące obecnie w użytkowaniu wieczystym Spółki, zarówno w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jak również w formie sprzedaży udziałów/akcji.

Przedmiot transakcji nie obejmuje elementów majątku nieoperacyjnego Spółki sprzedawanych osobno. W ramach umowy Kancelaria Prawna zobowiązuje się udzielić Spółce wsparcia w postaci opinii prawnej i doradzać w związku z planowaną transakcją w tym:

  • przygotować draft przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów („PSPA”)
  • stanowić wsparcie w negocjacjach
  • uczestnictwo w spotkaniach mających na celu podpisanie umowy i zakończenie procesu
  • przygotować drafty odpowiednich pozwoleń oraz upoważnień wymaganych prawem niezbędnych w procesie sprzedaży.

Na podstawie Umowy, Spółka zobowiązała się do zapłaty Kancelarii Prawnej wynagrodzenia składającego się z dwóch komponentów:

1)części godzinowej („Wynagrodzenie godzinowe”) – wynagrodzenia godzinowego uzależnionego od czasu przeznaczonego na świadczenie usług na rzecz Spółki.

2)części stałej („Wynagrodzenie stałe”) składać się będzie z czterech, jednorazowych, opłat za wykonany etap transakcji, których wartość jest z góry określona w umowie:

  • I etap – opłata należna za przygotowanie umowy przedwstępnej
  • II etap – opłata należna za usługi związane ze wsparciem w negocjacjach
  • III etap - opłata należna za wsparcie w podpisywaniu umowy i zamknięciu procesu sprzedaży
  • IV etap – opłata za wsparcie korporacyjne.

Do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej zostaną uzasadnione i udokumentowane wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia (takie jak koszty podróży, noclegi, zakwaterowanie poza miejscem wykonywanie działalności w związku z realizacją zlecenia, itp.).

Ponadto Spółka przewiduje, że w toku transakcji, może pojawić się konieczność zaangażowania innych doradców lub firm świadczących usługi wsparcia procesów transakcyjnych (podmioty niepowiązane ze Spółką) oraz poniesienie dodatkowych kosztów i opłat (dalej: Koszty Dodatkowe”). Wśród takich wydatków znajdą się między innymi:

1)radcy prawni, którzy byliby odpowiedzialni za sporządzenie i negocjowanie dokumentów realizujących transakcję, jak i innych dokumentów prawnych niezbędnych do przygotowania transakcji, tłumaczy przysięgłych, notariuszy,

2)firmy udostępniające platformy virtual data room służące udostępnianiu potencjalnym inwestorom informacji i danych niezbędnych do przeprowadzenia procesu due diligence,

3)opłaty za uzyskanie oficjalnych dokumentów np. wypisy, wyrysy, mapy z rejestru gruntów, zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach etc.

Wynagrodzenie Stałe i Wynagrodzenie od Sukcesu Doradcy oraz poniesienie przewidywanych przez Spółkę Kosztów Dodatkowych związanych z procesem transakcyjnym będzie pozostawać w związku z ogólną działalnością Spółki A sp. z o.o., ponieważ wydatki i opłaty na powyższe usługi są kluczowe dla pozyskania odpowiedniego inwestora, który będzie spełniał oczekiwania Spółki, a tym samym umożliwiał realizację założeń, opisanej na wcześniejszym etapie wniosku, strategii biznesowej takimi jak: zagwarantowanie długoterminowego rozwoju Spółki, zwiększenie stabilności prowadzonej działalności gospodarczej, która determinować ma w perspektywie czasu, istotny wzrost przychodów Spółki i zwiększenie sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Natomiast nabywane usługi mają przyczynić się do pozyskania nowego inwestora, co może przełożyć się na szereg korzyści z perspektywy samej Spółki, między innymi takich jak pozyskanie dodatkowego źródła finansowania, dostęp do nowych rynków zbytu i nowych klientów, nowych technologii czy know-how.

W podsumowaniu należy podkreślić, Spółka jest przedsiębiorstwem o profilu typowo usługowo-handlowym, dlatego też bez poniesienia wydatków na profesjonalne usługi doradcze związane z pozyskaniem inwestora i przeprowadzeniem transakcji osiągnięcie założeń Spółki mogłoby okazać się utrudnione lub wręcz niemożliwe.

Ponadto samodzielne zdobycie informacji o potencjalnych inwestorach przez Spółkę, bez skorzystania z usług wyspecjalizowanego podmiotu, wydaje się wręcz niemożliwe, gdyż Spółka nie posiada w swoich zasobach baz danych oraz wykwalifikowanego personelu specjalizującego się w tego typu transakcjach.

Przedmiotowym wnioskiem o interpretację Spółka zamierza potwierdzić możliwość ujęcia w kosztach uzyskania przychodów i możliwość odliczenia podatku VAT w odniesieniu do Wynagrodzenia Doradcy w części „Stałej” oraz w części uzależnionej „od Sukcesu”, które, zgodnie z umową, na podstawie prawidłowo wystawionych faktur VAT zapłaci na rzecz Doradcy oraz przewidywanych „Kosztów Dodatkowych”, które mogą również pojawić się w trakcie procesu transakcyjnego, udokumentowanych poprawnymi dokumentami. takimi jak faktury VAT lub zaświadczenia/potwierdzenia poniesienia opłat (niepodlegające VAT – zwyczajowo wystawiane w przypadku usług lub dostaw od czynności zwolnionych z VAT) – jako koszt podatkowy.

Dla potrzeb niniejszego wniosku o interpretację przyjmuje się założenie, że zarówno Wynagrodzenie Stałe, jak i Wynagrodzenie od Sukcesu wypłacone Doradcy na podstawie faktury VAT oraz pozostałe Koszty Dodatkowe związane z procesem transakcji nie są objęte ograniczeniem (jako koszt uzyskania przychodu przez Spółkę) określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o Podatku Dochodowym od Osób Prawnych (dalej: ustawa o CIT) oraz ograniczeniem (w zakresie VAT naliczonego) określonym w art. 88 ustawy o Podatku od Towarów i Usług (dalej: ustawa o VAT).

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Udziały będzie sprzedawał B. w likwidacji.

A. sp. z o.o. nie planuje żadnej sprzedaży.

Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych w likwidacji będzie sprzedawał wszystkie udziały, które posiada w A sp. z o.o. W wyniku sprzedaży udziałów przez B w A. sp. z o.o. nie dojdzie do przeniesienia składników materialnych i niematerialnych spółki. Składniki materialne i niematerialne pozostaną własnością A sp. z o.o.

Faktury związane z nabywaniem opisanych we wniosku usług wystawiane będą na A sp. z o.o.

A. sp. z o.o. posiada jednego udziałowca, a mianowicie B w likwidacji.

Pakiet udziałów to 100% udziałów w spółce A sp. z o.o. posiadanych przez B w likwidacji.

Spółka doradztwa korporacyjnego i biznesowego ma siedzibę w Holandii.

A sp. z o.o. posiada nieruchomość, na której planuje przeprowadzić projekt inwestycyjny. Z uwagi na fakt, iż sytuacja finansowa A sp. z o.o. uniemożliwia pozyskanie finansowania dłużnego w postaci kredytu bankowego, a aktualny udziałowiec A sp. z o.o. – B w likwidacji nie posiada środków na sfinansowanie projektu, A sp. z o.o. postanowiła poszukać inwestora na rynku. W celu przeprowadzenia transakcji pozyskania inwestora strategicznego oraz zrealizowania transakcji sprzedaży udziałów w A sp. z o.o., Spółka potrzebuje wsparcia merytorycznego w postaci usług świadczonych między innymi przez firmę Doradczą czy Kancelarię Prawną.

Pytanie

Czy, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka będzie uprawniona do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez Doradcę, Kancelarie oraz ewentualne inne podmioty świadczące usługi dot. Kosztów Dodatkowych dokumentujące wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Spółki, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka będzie uprawniona do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez Doradcę, Kancelarię oraz inne podmioty świadczące usługi dot. kosztów dodatkowych związane ściśle z transakcją.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Oznacza to więc, że poniesienie przez podatnika wydatku obciążonego VAT, o ile pozostaje on w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dającą prawo do odliczenia VAT, powinno skutkować możliwością odliczenia VAT naliczonego.

W przedmiotowej sytuacji, Spółka ponosi koszty wynagrodzenia stałego jak również może ponieść koszt wynagrodzenia od sukcesu Doradcy i Kancelarii w sytuacji skutecznego procesu pozyskania inwestora. Wynagrodzenie należne udokumentowane będzie wystawieniem faktur VAT z wykazanym podatkiem VAT należnym. Jak wskazano powyżej, należy uznać, iż taki koszt (a tym samym VAT naliczony dotyczący tego kosztu) pozostaje w związku z działalnością Spółki i zabezpieczeniem jej źródła przychodu. Spółka dzięki pozyskaniu nowego inwestora powinna mieć bowiem możliwość dalszego rozwoju działalności (działalność opodatkowana VAT i dająca prawo do odliczenia).

Tym samym, skoro koszt i wydatek naliczony pozostają w związku z prowadzoną działalnością Spółki i dającą prawo do odliczenia, to Spółka powinna mieć prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez doradców, prawników oraz inne podmioty bezpośrednio związane z transakcją.

W tym zakresie, można odwołać się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-249/17 (Ryanair), w którym wskazano, że zasada neutralności VAT wymaga, aby ponoszenie kosztów inwestycyjnych było traktowane jako działalność gospodarcza. W tym zakresie odliczenie dotyczy kosztów ogólnych podatnika, które wpływają w sposób pośredni na jego działalność (a więc kosztów wynagrodzenia Doradcy, które może ponieść Spółka).

Prezentowane stanowisko potwierdza interpretacja z 4 stycznia 2021 r. znak 0113-KDIPT1-1.4012.747.2020.2.RG, zgodnie z którą: „Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że wynagrodzenie firmy doradczej za efekt usług pozyskania inwestora, który nabył przedsiębiorstwo, jest w sposób pośredni związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną podatkiem VAT (czynnościami opodatkowanymi) i Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu oraz to prawo do odliczenia nie podlega ograniczeniu, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy. Prawo do odliczenia przysługuje pod warunkiem, że nie występują pozostałe przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.  4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca.

Stosownie do ww. przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku pomiędzy dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną generującą podatek należny.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni bądź pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przy czym istotna jest intencja nabycia, tzn. jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, pod warunkiem że nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Dyrektywa 2006/112/WE jako fundamentalną cechę podatku od wartości dodanej wskazuje zasadę neutralności podatku. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ust. 2 art. 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami art. 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazane w ust. 2, prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa.

Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy 2006/112/WE. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji ww. Dyrektywy. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się, m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej, nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku, są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT, jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE, m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

W orzeczeniu z 27 września 2001 r. w sprawie CIBO Participations SA (C-16/00) Trybunał wskazuje, że aby możliwe było odliczenie VAT naliczonego, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wydatkiem, a sprzedażą opodatkowaną VAT. Wydatek stanowi element kosztowy sprzedaży opodatkowanej. Wydatki na doradztwo związane z procesem przejmowania spółek zależnych przez CIBO stanowią koszty ogólne, mające związek z działalnością opodatkowaną tej spółki.

W orzeczeniach dotyczących uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego od nabyć usług doradczych w związku ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa w warunkach wyłączenia tej transakcji spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług, TSUE wskazywał, że „różne usługi nabyte przez zbywcę (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w celu dokonania zbycia całości lub części aktywów nie pozostają w bezpośrednim związku z jedną lub wieloma transakcjami uprawniającymi do skorzystania z prawa do odliczenia. Jednak koszty powyższych usług stanowią część kosztów ogólnych podatnika i jako takie są częścią kosztów produktów przedsiębiorstwa” (sprawy C-408/98 Abbey National, C-465/03 Kretztechnik).

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest wyrok NSA z 19 grudnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 155/12): „Zdaniem Sądu pierwszej instancji dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego decydujący jest związek zakupionych towarów i usług z czynnościami podatnika, jak to ujęto w uzasadnieniu, generującymi podatek VAT. (...) WSA, w oparciu o omawiane wyroki TSUE, doszedł do wniosku, że zakupione towary i usługi muszą mieć wyraźny, ścisły i bezpośredni związek podatku naliczonego podlegającego odliczeniu z opodatkowaną działalnością podatnika (...) Prezentując takie rozumienie przepisu (...) stwierdził, że: „Podatek naliczony, którego dotyczy spór związany jest ściśle z zarządzaniem papierami wartościowymi (portfelem instrumentów finansowych), które to czynności polegają jedynie na rozdysponowaniu należących do skarżącej wolnych środków finansowych. Nie są to czynności objęte podatkiem od towarów i usług i nie pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą (sprzedaż bazaltu) podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.” (...) Z takim rozumieniem, interpretacją art. 86 ust. 1 u.p.t.u. nie można się zgodzić.” Poszukując przyczyn wadliwości kontrolowanego rozstrzygnięcia WSA, NSA wskazał w dalszej części uzasadnienia orzeczenia, że: „Wpływ na zaprezentowaną przez WSA interpretację 86 ust. 1 u.p.t.u. miały pominięcia pewnych kwestii i wadliwe odczytanie całości orzeczeń TSUE. Nieprawidłowości w rozumowaniu należy temu sądowi przypisać z tego powodu, że dany wydatek kreujący podatek naliczony Sąd ten usiłuje przyporządkować konkretnym czynnościom opodatkowanym w sytuacji, gdy mamy do czynienia z wydatkiem stanowiącym koszty ogólne całokształtu działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, bezpośrednio związane z tą działalnością, i to nawet wtedy, kiedy uzyskane środki finansowe zostają na działalność gospodarczą przeznaczone.”

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką handlową (sp. z o.o.), czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka powstała w celu przeprowadzenia procesu inwestycyjnego po nazwą „(...)” w Mieście A. W ramach prowadzonej przez Państwa inwestycji powstanie terminal, który będzie uniwersalnym terminalem przeładunkowo-składowym dla produktów masowych. W zakresie realizacji inwestycji planowane są place i magazyny składowe oraz urządzenia przeładunkowe wraz z nabrzeżami do obsługi ładunków w relacji statek/barka – kolej– samochód, bocznica kolejowa, parkingi dla samochodów ciężarowych oraz stanowiska do obsługi barek i statków masowych.

Na przestrzeni lat prowadzili Państwo działania mające na celu pozyskanie tytułu prawnego do gruntów, na których zamierzają Państwo wybudować morski terminal produktów masowych. W ostatnich latach rozpoczęli Państwo działania mające na celu pozyskanie partnera biznesowego w celu umożliwienia przeprowadzenia inwestycji.

Przedmiotem Państwa podstawowej działalności gospodarczej będzie transport drogowy towarów oraz magazynowanie i przechowywanie paliw gazowych i pozostałych towarów. Dodatkowo Spółka zamierza prowadzić działalność usługową wspomagającą transport śródlądowy i lądowy oraz sprzedaż hurtową paliw, produktów pochodnych oraz wyrobów chemicznych. Grupą docelową odbiorców produktów i usług świadczonych przez Państwa będą podmioty działające w branży energetycznej i paliwowej. Podstawowa działalność prowadzona przez Państwa podlega opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT.

Państwa udziałowcem posiadającym 100% udziałów i jednocześnie głównym inwestorem jest fundusz inwestycyjny B, osoba prawna z siedzibą w Mieście C.

W związku z planowanym rozwojem Spółki, poprzez uruchomienie budowy morskiego terminalu produktów masowych, Udziałowiec wraz z Zarządem Spółki rozważają pozyskanie nowego inwestora bądź inwestorów finansowych lub branżowych. Pozyskanie nowego inwestora wpłynie pozytywnie w zakresie wsparcia biznesowego oraz inwestycyjnego w obszarze rozwoju Państwa działalności gospodarczej. Potencjalne korzyści dla Państwa jakie mogą wynikać z pozyskania nowego inwestora to w szczególności:

  • pozyskanie dodatkowego finansowania dla Państwa działalności,
  • potencjalnie tańszy dostęp do kapitału np. poprzez uzyskanie finansowania dłużnego w postaci pożyczek albo spłaty Państwa dotychczasowych zobowiązań,
  • możliwość korzystania z licznych efektów synergii kosztowej i przychodowej,
  • potencjalny dostęp do nowych rynków terytorialnych i nowych segmentów rynku,
  • dostęp do know-how biznesowego i technologicznego,
  • innowacyjnych i nowoczesnych rozwiązań dla parku maszynowego i linii produkcyjnych,
  • pozyskanie zaawansowanych i innowacyjnych badań składów mieszanek lub nowych składów technologicznych dla swoich mieszanek,
  • pozyskanie środków na prowadzoną przez Państwa działalność badawczo rozwojową w dziedzinie rozwoju swoich produktów,
  • udostępnienie bazy klientów, a także kontraktów międzynarodowych, których nowy inwestor jest stroną,
  • pozyskanie silniejszej pozycji przy negocjowaniu z dostawcami cen zakupu.

Zgodnie z utrwaloną na rynku praktyką, będą Państwo mieli możliwość pozyskać inwestora, jeśli potwierdzą swoją dobrą kondycję finansową, prawną, podatkową i techniczną przez przedstawienie rzetelnych i pochodzących z niezależnego źródła informacji o swojej sytuacji finansowej, prawnej, podatkowej, technicznej, przy czym dla potencjalnych inwestorów informacje te będą wiarygodne, jeśli będą pochodziły z niezależnych źródeł, tj. od profesjonalnych, niezależnych doradców zewnętrznych.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz istotność procesu przygotowania przedsiębiorstwa do sprzedaży obejmującego m.in. przygotowanie strategii procesu, przygotowania oferty i skierowania jej do określonej grupy potencjalnych inwestorów w kraju i zagranicą, czy efektywne wsparcie przy negocjacjach z oferentami, za zgodą i przy udziale Udziałowców zamierzają Państwo zawrzeć umowę z profesjonalną Spółką doradztwa korporacyjnego i biznesowego (Doradca), zlecając wsparcie działań w zakresie pozyskania nowego inwestora zainteresowanego nabyciem Państwa udziałów należących do jej obecnych udziałowców. Spółka Doradcza jest podmiotem zagranicznym, który ma siedzibę w Holandii, nie jest podmiotem powiązanym z Państwem i świadczy usługi w ramach wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług i wystawia faktury z oznaczeniem reverse chargé („odwrotne obciążenie”).

Umowa zostanie zawarta na czas określony 12 miesięcy z możliwością przedłużenia. W ramach umowy Doradca zobowiązuje się udzielić Spółce wsparcia transakcyjnego i wsparcia w negocjacjach oraz doradzać w związku z planowaną transakcją sprzedaży udziałów Państwa spółki w tym: prezentować na koniec kwartału raport z prowadzonych działań zawierający między innymi podsumowanie z odbytych spotkań z inwestorami, otrzymanych ofert oraz podsumowanie ich warunków, wszystkie problemy i sprawy do rozwiązania.

Na podstawie Umowy, zobowiązali się Państwo do zapłaty Spółce Doradczej wynagrodzenia składającego się z dwóch komponentów:

  • części stałej (Wynagrodzenie stałe) – wynagrodzenia za świadczone usługi doradzę („management fee”) w stałej ryczałtowej wysokości określonej Umową,
  • części uzależnionej od efektu - tzw. Wynagrodzenia od Sukcesu („Success Fee”), należnego jedynie, gdy dojdzie do dokonania transakcji, które jest determinowane wartością transakcji w wysokości procentowej w stosunku do jej wartości, nie mniej jednak, niż określona, stała kwota, zawarta w umowie (Wynagrodzenie od Sukcesu).

Kwota Wynagrodzenia Stałego w przypadku przekroczenia kwoty minimalnej zawartej w umowie obniży wartość Wynagrodzenia od Sukcesu. Do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej zostaną uzasadnione i udokumentowane wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia, takie jak koszty podróży, noclegi, zakwaterowanie poza miejscem wykonywanie działalności w związku z realizacją zlecenia.

Wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia są niezależne i nie stanowią podstawy do obniżenia Wynagrodzenia od sukcesu. Zgodnie z Umową, oba składniki wynagrodzenia należnego firmie Doradczej płatne będą na podstawie wystawianych przez Spółkę Doradczą faktur. Faktury za doradztwo będą wystawiane na Państwa i będą zawierały odwołanie do procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”). W ramach procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”) naliczą Państwo VAT należny od świadczonej usługi (według odpowiedniej stawki krajowej) oraz dokonają jego odliczenia w ramach procedury reverse chargé („odwrotne obciążenie”).

Dodatkowo w celu wsparcia procesu sprzedaży, za zgodą i przy udziale Udziałowców zawrą Państwo umowę z profesjonalną Spółką doradztwa prawnego (Kancelarią Prawną), zlecając wsparcie działań w zakresie sprzedaży Państwa udziałów.

Kancelaria Prawna nie jest podmiotem zagranicznym, ani też podmiotem powiązanym z Państwem. Jest polską spółką prawa handlowego, prowadzącą działalność gospodarczą, która jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Umowa zostanie zawarta na czas określony 12 miesięcy. W ramach umowy Kancelaria Prawna zobowiązuje się udzielić Państwu wsparcia w postaci opinii prawnej i doradzać w związku z planowaną transakcją, w tym: przygotować draft przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów (PSPA), stanowić wsparcie w negocjacjach, uczestnictwo w spotkaniach mających na celu podpisanie umowy i zakończenie procesu, przygotować drafty odpowiednich pozwoleń oraz upoważnień wymaganych prawem niezbędnych w procesie sprzedaży. Na podstawie Umowy, zobowiązali się Państwo do zapłaty Kancelarii Prawnej wynagrodzenia składającego się z dwóch komponentów:

  • części godzinowej („Wynagrodzenie godzinowe”) – wynagrodzenia godzinowego uzależnionego od czasu przeznaczonego na świadczenie usług na rzecz Spółki,
  • części stałej („Wynagrodzenie stałe”) składać się będzie z czterech, jednorazowych, opłat za wykonany etap transakcji, których wartość jest z góry określona w umowie: I etap – opłata należna za przygotowanie umowy przedwstępnej, II etap – opłata należna za usługi związane ze wsparciem w negocjacjach, III etap - opłata należna za wsparcie w podpisywaniu umowy i zamknięciu procesu sprzedaży, IV etap – opłata za wsparcie korporacyjne.

Do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej zostaną uzasadnione i udokumentowane wydatki poniesione w trakcie wykonywania zlecenia (takie jak koszty podróży, noclegi, zakwaterowanie poza miejscem wykonywanie działalności w związku z realizacją zlecenia, itp.).

Przewidują Państwo, że w toku transakcji, może pojawić się konieczność zaangażowania innych doradców lub firm świadczących usługi wsparcia procesów transakcyjnych (podmioty niepowiązane ze Państwem) oraz poniesienie dodatkowych kosztów i opłat (Kosztów Dodatkowych). Wśród takich wydatków znajdą się między innymi:

  • radcy prawni, którzy byliby odpowiedzialni za sporządzenie i negocjowanie dokumentów realizujących transakcję, jak i innych dokumentów prawnych niezbędnych do przygotowania transakcji, tłumaczy przysięgłych, notariuszy,
  • firmy udostępniające platformy virtual data room służące udostępnianiu potencjalnym inwestorom informacji i danych niezbędnych do przeprowadzenia procesu due diligence,
  • opłaty za uzyskanie oficjalnych dokumentów np. wypisy, wyrysy, mapy z rejestru gruntów, zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach etc.

Nabywane usługi mają przyczynić się do pozyskania nowego inwestora, co może przełożyć się na szereg korzyści z Państwa perspektywy między innymi, takich jak pozyskanie dodatkowego źródła finansowania, dostęp do nowych rynków zbytu i nowych klientów, nowych technologii czy know-how.

Samodzielne zdobycie informacji o potencjalnych inwestorach, bez skorzystania z usług wyspecjalizowanego podmiotu, wydaje się wręcz niemożliwe, gdyż nie posiadają Państwo w swoich zasobach baz danych oraz wykwalifikowanego personelu specjalizującego się w tego typu transakcjach.

Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych w likwidacji będzie sprzedawał 100% udziałów w Państwa spółce. W wyniku sprzedaży udziałów w Spółce przez Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych w likwidacji, nie dojdzie do przeniesienia składników materialnych i niematerialnych spółki. Składniki materialne i niematerialne pozostaną Państwa własnością. Faktury związane z nabywaniem opisanych we wniosku usług wystawiane będą na Państwa.

W analizowanej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Doradcę, Kancelarię oraz ewentualne inne podmioty świadczące usługi dot. Kosztów Dodatkowych dokumentujące wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu.

Aby odnieść się do Państwa wątpliwości należy zwrócić uwagę na kwestię miejsca świadczenia usług w związku z zakupem przez Państwa usług od Spółki Doradczej mającej swoją siedzibę w Holandii.

Kwestia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowana została w rozdziale 3 działu V ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania ww. rozdziału:

1)ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o imporcie usług rozumie się przez to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)  usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)  usługobiorcą jest:

  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
  • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
  • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy:

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT z siedzibą w Polsce. Zamierzają Państwo zawrzeć umowę z profesjonalną Spółką doradztwa korporacyjnego i biznesowego (Doradcą), zlecając wsparcie działań w zakresie pozyskania nowego inwestora zainteresowanego nabyciem Państwa udziałów. Doradca jest podmiotem zagranicznym, który ma siedzibę w Holandii.

Z uwagi na to, że posiadają Państwo siedzibę na terytorium kraju, to zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem opodatkowania nabywanych przez Państwa usług świadczonych przez podmiot zagraniczny nieposiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce – tj. Doradcę - jest terytorium kraju, tj. Polski.

Wobec powyższego nabywane przez Państwa od holenderskiej Spółki doradztwa korporacyjnego i biznesowego (podmiotu zagranicznego) usługi stanowią import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy, z tytułu którego to Państwo są podatnikiem, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy i to na Państwu ciąży obowiązek rozliczenia nabywanych usług.

Przechodząc do kwestii budzącej Państwa wątpliwości, jeszcze raz należy podkreślić, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przy czym istotna jest intencja nabycia, tzn. jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, pod warunkiem że nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wobec powyższego, w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć, dokonując tych czynności.

Z okoliczności sprawy wynika, że wydatki z tytułu wynagrodzenia dla Doradcy, Kancelarii Prawniczej oraz innych podmiotów świadczących usługi dot. Kosztów Dodatkowych, stanowią wynagrodzenie za usługi, jakie ww. podmioty wykonują na Państwa rzecz celem wsparcia działań w zakresie pozyskania nowego inwestora. Wydatki pozostają więc w związku z Państwa ogólną działalnością, tj. pośrednio będą miały wpływ na pozyskanie nowego inwestora, co z kolei może przełożyć się na szereg korzyści z Państwa perspektywy między innymi takich jak pozyskanie dodatkowego źródła finansowania, dostęp do nowych rynków zbytu i nowych klientów, nowych technologii czy też know-how.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika ponadto, że pozyskanie nowego inwestora wpłynie pozytywnie w zakresie wsparcia biznesowego oraz inwestycyjnego w obszarze rozwoju Państwa działalności gospodarczej. Potencjalne korzyści dla Państwa jakie mogą wynikać z pozyskania nowego inwestora, to m.in. pozyskanie dodatkowego finansowania dla Państwa działalności, dostęp do innowacyjnych i nowoczesnych rozwiązań dla parku maszynowego i linii produkcyjnych, czy też pozyskanie silniejszej pozycji przy negocjowaniu z dostawcami cen zakupu. Wskazali Państwo, że podstawowa działalność prowadzona przez Państwa podlega opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT. Usługi jakie będą Państwo nabywać od Doradcy, Kancelarii Prawnej i innych podmiotów świadczących usługi dotyczące Kosztów Dodatkowych w związku z pozyskaniem nowego inwestora, będą miały zatem pośredni związek z wykonywanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi VAT. Powyższe usługi są Państwa zdaniem kluczowe dla pozyskania odpowiedniego inwestora, który będzie spełniał Państwa oczekiwania a tym samym umożliwiał realizację założeń strategii biznesowej, takich jak zagwarantowanie długoterminowego rozwoju Spółki i zwiększenie stabilności prowadzonej działalności gospodarczej, która determinować ma w perspektywie czasu, istotny wzrost Państwa przychodów i zwiększenie sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Faktury za wymienione usługi będą wystawione na Państwa.

W związku z powyższym, skoro nabywane przez Państwa usługi od Doradcy, Kancelarii Prawnej i ewentualnie innych podmiotów związanych z Kosztami Dodatkowymi, będą mieć związek z pozyskaniem inwestora, co wpłynie na rozwój Państwa działalności gospodarczej, a w rezultacie z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT prowadzoną przez Państwa, to będzie Państwu przysługiwać, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo to będzie przysługiwało Państwu pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 dotyczącego podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi tylko w zakresie zadanego przez Państwa pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).